Δὲν συνηθίζεται στοὺς Ἕλληνες νὰ προσκυνοῦν, οὐκ εἴθισται τοῖς Ἕλλησι προσκυνέειν

Δὲν συνηθίζεται στοὺς Ἕλληνες νὰ προσκυνοῦν, οὐκ εἴθισται τοῖς Ἕλλησι προσκυνέειν

Ὑδάρνης, Πέρσης στὴν καταγωγή, ἦταν διοικητής των στρατιωτικῶν δυνάμεων στὰ παραθαλάσσια της Μικράς Ἀσίας· αὐτὸς τους φιλοξένησε κάνοντάς τους το τραπέζι· καὶ πάνω στὸ τραπέζι, τους ρώτησε: Ἄνδρες Λακεδαιμόνιοι, γιατί δὲν δέχεσθε νὰ γίνετε φίλοι του βασιλιά;Νά, βλέπετε πώς ξέρει ὁ βασιλιάς νὰ τιμᾶ τους ἄνδρες πού ἔχουν ἀρετή, ρίχνοντας μία ματιά σε μένα καὶ την θέση πού κατέχω. Ἔτσι λοιπόν κι ἐσεῖς, ἄν γίνετε ἄνθρωποι του βασιλιά (γιατί ἔχει σχηματίσει την γνώμη πῶς εἶσθε ἄνδρες με ἀρετὴ), ὁ καθένας σας θὰ μποροῦσε νὰ ἐξουσιάζει μία περιοχή της Ἑλλάδος ποὺ θὰ του παραχωροῦσε ὁ βασιλιάς. Ἡ ἀπόκρισή τους ἦταν ἡ ἐξῆς: Ὑδάρνη, ἡ συμβουλή ποὺ μᾶς ἀπευθύνεις στηρίζεται σε μονόπλευρη ἐμπειρία· γιατί μας συμβουλεύεις γιὰ δύο πράγματα, ποὺ το ἕνα τους το δοκίμασες, το ἄλλο ὅμως ὄχι· δηλαδή γνωρίζεις πολύ καλά πώς ζοῦν οἱ δοῦλοι, ὅμως δὲν δοκίμασες ἑως σήμερα την ἐλευθερία, τι ἄραγε νὰ ’ναὶ, γλυκό ἡ ὄχι. Γιατί ἂν κάποτε την δοκίμαζες, θὰ μας συμβούλευες νὰ ἀγωνιζόμαστε γι’ αὐτὴν ὄχι μονάχα με δόρατα, ἀλλὰ καὶ με πελέκεις (με τσεκούρια).Αὐτὴ την ἀπάντηση ἔδωσαν στὸν Ὑδάρνη.» Ἡ συνέχεια εἶναι ἐξ ἴσου ἐντυπωσιακή. «Κι ἀπὸ κεῖ ἀνέβηκαν στὰ Σοῦσα· κι ὅταν παρουσιάσθηκαν στὸν βασιλιά πρῶτα πρῶτα, ἐνῶ οἱ σωματοφύλακές του τους πρόσταζαν, ἀσκῶντας βία, νὰ πέσουν καὶ νὰ προσκυνήσουν τον βασιλιά, δὲν δέχθηκαν με κανέναν τρόπο νὰ το κάνουν, ὅσο κι ἄν ἐκεῖνοι τοὺς ἔσπρωχναν το κεφάλι πρὸς τα κάτω· γιατί, ἐπέμεναν πῶς οὔτε στὸν νόμο τους εἶναι γραμμένο νὰ προσκυνοῦν ἀνθρώπῳ οὔτε γι’ αὐτό ἦλθαν (οὔτε γάρ σφι ἐν νόμω εἶναι ἄνθρωπον προσκυνέειν οὔτε κατά ταῦτα ἤκειν), [Ἡροδότου Ἱστορία, βιβλίο 7ο, 136, 5-6] Κι ἀφοῦ με ἀγῶνα ἀπέφυγαν την προσκύνηση, κατόπιν λένε τα ἐξῆς καὶ με το ἀκόλουθο περίπου περιεχόμενο: «Βασιλιά των Μήδων, ἐμᾶς μας ἔστειλαν οἱ Λακεδαιμόνιοι ὡς ἀντιστάθμισμα για τους κήρυκές σας ποὺ θανατώθηκαν στὴν Σπάρτη, γιὰ νὰ πληρώσουμε ἐμεῖς γιὰ τον θάνατό τους.»