Ἔρμής - Ὁ ἀγγελιαφόρος τῶν Θεῶν

Ἔρμής ... ... ... ... ... - Ὁ ἀγγελιαφόρος τῶν Θεῶν

Ὁ Ἐρμῆς εἷναι ἕνας ἀπὸ τους πιὸ περίεργους, πιὸ προικισμένους, ἀλλὰ καὶ πιὸ λαοφιλεῖς Ὀλύμπιους θεούς. Γιὸς του Δία καὶ της Μαίας, ὁδηγὸς καὶ συνοδηγός ζωντανῶν καὶ νεκρῶν, κήρυκας καὶ ἀγγελιαφόρος τῶν θεῶν, προστάτης των νέων, τῶν βοσκῶν, τῶν ἀθλητῶν καὶ τῶν κλεπτῶν. Ἡ γέννηση του ἱκανοῦ καὶ ἐπινοητικότατου θεοῦ τοποθετεῖται στὴν Ἀρκαδία καὶ πιὸ συγκεκριμένα στὸ βουνό Κυλλήνη. Ἐκεῖ, μέσα σε μιά σπηλιά, κατοικοῦσε ἀπομονωμένη μία ἀπὸ τις ἑπτὰ κόρες τοῦ Ἄτλαντα καὶ της Πληιόνης, ἡ ντροπαλή Πλειάδα Μαῖα. Σ' αὐτή τὴ σπηλιά τὴν ἐντόπισε ὁ ἐρωτιᾶρης Δίας καὶ ἑνώθηκε μαζί της. Ἐκεῖ δέκα μῆνες μετά ἔφερε ἡ ἀθάνατη νύμφη στὸν κόσμο τον καρπό τοῦ ἐρωτᾶ της με τον Δία, το μικρό καὶ θαυματουργό Ἑρμῆ.

Ἀπὸ την πρώτη κιόλας μέρα της γέννησής του ὁ Ἔρμής ἄρχισε νὰ μεγαλουργεῖ. Ἐκμεταλλευόμενος την ἀπουσία της μητέρας του πηδᾶ ἀπὸ την κούνια του καὶ βγαίνει ἀπὸ τὴ σπηλιά γιὰ νὰ παίξει. Στήν ἔξοδο του σκοντάφτει σε μία χελώνα. Ἐντυπωσιασμένος ἀπὸ το μικρό ζωάκι, το παίρνει, το ἀναποδογυρίζει, του ἀδειάζει το κέλυφος καὶ μ' ἕνα τεντωμένο δέρμα βοδιοῦ του καλύπτει το ἐπάνω κι ἀνοιχτό μέρος του ὀστράκου.

Πάνω σε δύο καλά προσαρμοσμένα στὸ ὄστρακο καλάμια στερεώνει ἑπτὰ (ἀπὸ προβατίσια ἔντερα) χορδές καὶ κατασκευάζει ἕνα θαυμάσιο μουσικό ὄργανο. Ὁ μικρός Ἑρμῆς δὲ μένει ἄπραγος ἀπέναντι στὴν ἐκπληκτική του αὐτὴ ἐπινόηση. Παίρνει ἕνα ξυλάκι κι αὐτοσχεδιάζοντας ἀρχίζει νὰ τραγουδᾶ τους ἔρωτες του πατέρα του καὶ της μητέρας του. Ἡ καινούρια του ὅμως αὐτὴ ἐνασχόληση γρήγορα σταματᾶ νὰ τον γεμίζει. Κουρασμένος καὶ με ἔντονο το αἴσθημα της πείνας ὁ Ἐρμῆς προσπαθεῖ νὰ σκαρφιστεῖ τρόπους πού θὰ του γεμίσουν το ἄδειο του στομάχι. Ἀποφασίζει νὰ ἐγκαταλείψει την Ἀρκαδία καὶ νὰ ἀνηφορίσει πρὸς το βορρᾶ. Ἔχοντας καλύψει μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα μία τεράστια ἀπόσταση, ὁ μικρός θεός φτάνει με το ἡλιοβασίλεμα κοντά στὴν Πιερία.

Ἐκεῖ ἔβοσκε το κοπάδι τοῦ Ἀπόλλωνα, το ὁποῖο ὁ Ἐρμῆς θέλησε νὰ το κλέψει. Ἔχοντας γρήγορα ξεχωρίσει 50 δαμάλια, βάζει ὁ παμπόνηρος καὶ πανοῦργος θεός το σχέδιό του σε ἐφαρμογή: προκειμένου νὰ μὴν ἀποκαλυφθοῦν τα ἀχνάρια των ζώων, τα μπερδεύει με ἐπιτηδειότητα καὶ μεταφέρει το καινούριο του κοπάδι με ἀσφάλεια στὴν Πελοπόννησο. Τόσο το τέχνασμα με τα ἀναποδογυρισμένα ἴχνη, ὅσο καὶ το σκοτάδι της νύχτας εὐνόησαν το σχέδιο τοῦ Ἑρμῆ.

Κατηφορίζοντας πρὸς τα νότια, κοντά στὴ Βοιωτία, ἔτυχε ὁ μικρός θεός νὰ γίνει ἀντιληπτός ἀπὸ ἕνα γέροντα την ὥρα πού καλλιεργοῦσε το ἀμπέλι του. Ἡ συνάντησή του αὐτὴ μὲ τὸν ἡλικιωμένο γεωργό κάθε ἄλλο παρά τον πτόησε. Με αὐστηρότητα καὶ στόμφο μεγάλου ἄντρα ἀπαίτησε τὴ σιωπή του καὶ συνέχισε ἀνέμελα το ταξίδι του πρὸς τα κάτω.

Με το ξημέρωμα ἔφτασε στὴν Πῦλο. Ἀφοῦ διάλεξε δύο δαμάλια γιὰ νὰ ἱκανοποιήσει την πείνα του, ἔκρυψε τὸ ὑπόλοιπο κοπάδι σ' ἕνα στάβλο καὶ ἔσφαξε τα δαμάλια ποὺ εἶχε ξεχωρίσει. Κόβοντας το κρέας τους σε δώδεκα κομμάτια (ἕνα γιὰ κάθε Ὀλύμπιο θεό) κι ἀνάβοντας με κάποιο τέχνασμα μία φωτιά (τρίβοντας συγκεκριμένα ἕνα κλαδί δάφνης) ἑτοιμάστηκε γιὰ θυσία. Γρήγορα ὁ εὐφυής θεός ὁλοκλήρωσε αὐτὰ πού εἶχε προετοιμάσει καὶ σχεδιάσει. Κουρασμένος ἀπὸ την ἔνταση τῆς ἡμέρας, γύρισε στὴ σπηλιά, πέρασε σὰν τον ἄνεμο μέσα ἀπὸ την κλειδαρότρυπα κι ἐπέστρεψε στὴν κούνια του. Την ἑπομένη κιόλας μέρα ὁ Ἀπόλλωνας ἀνακάλυψε την ἀπώλεια καὶ κατάλαβε την κλεψιά. Ὡς θεός τῆς μαντικῆς μάντεψε τον κλέφτη κι ἀποφάσισε νὰ τον βρεῖ καὶ νὰ τὸν ἐκδικηθεῖ. Κατηφορίζει πρὸς τα νότια καὶ γιὰ καλή του τύχη συναντᾶ στὸ δρόμο το γέρο ποὺ την προηγούμενη μέρα εἶχε ἀπαντηθεῖ με τον Ἑρμῆ. Ἡ ἐπιβεβαίωση τῶν ὑποψιῶν του εἶναι πλέον γεγονός. Ἐξοργισμένος φτάνει στὴν Κυλλήνη καὶ ἀρχίζει νὰ κατηγορεῖ στῆ μητέρα του το μικρό του ἀδερφὸ.

Ὁ Ἑρμῆς μπροστά στὸν καταιγισμό τῶν προσβολῶν ἀπὸ τὸν ἀδερφὸ του δὲ μένει σιωπηλός. Παίρνει ἀρνητική θέση στὶς κατηγορίες καὶ διαμαρτύρεται ἔντονα· προτείνει μάλιστα νὰ ἀνεβοῦν κι οἱ δύο τους στὸν Ὄλυμπο καὶ νὰ τους λύσει τὴ διαφορά ὁ πατέρας τους ὁ Δίας. Στόν Ὄλυμπο ὁ Δίας μένει ἔκπληκτος ἀπέναντι στὴν πονηριά καὶ την ἀναίδεια του μικροῦ του γιοῦ. Θαυμάζει την εὐστροφία του καὶ διασκεδάζει με τα καμώματά του. Ἀκούγοντας τα παράπονα καὶ τῶν δύο του παιδιῶν, τα συμβουλεύει καὶ κατορθώνει νὰ τα συμφιλιώσει.

Ὁ ζαβολιάρης, ἀρχικὰ, Ἑρμῆς πείθεται στὰ λόγια του πατέρα του κι ἀποφασίζει νὰ ἐπιστρέψει τα δαμάλια στὸν Ἀπόλλωνα. Ἐπιπλέον, γιὰ νὰ τον γαληνέψει, του παίζει με τὴ λύρα του αὐτοσχέδια μουσική. Ὁ Ἀπόλλωνας ἐνθουσιάζεται με την ἐφεύρεση του ἀδερφοῦ του καὶ μαγεμένος του τὴ ζητᾶ ὡς δῶρο. Ὁ Ἑρμῆς δὲν του την ἀρνεῖται. Χαρίζει στὸν ἀδερφὸ του τὴ λύρα ἀλλὰ του ζητᾶ σὰν ἀντάλλαγμα το κοπάδι με τα δαμάλια ποὺ του εἶχε ἤδη κλέψει. Ὁ Ἀπόλλωνας δέχεται εὐχαρίστως την πρόταση τοῦ Ἑρμῆ καὶ σε ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης του χαρίζει το κοπάδι, ἔπειτα το ραβδί του πλούτου καὶ της εὐτυχίας καὶ τέλος το προνόμιο της "διὰ ψήφων" μαντείας (ποὺ μέχρι τότε το κατεῖχαν οἱ Θρῖες, τρεῖς φτερωτές παρθένες). Ἡ διαμάχη των δύο ἀδερφῶν καταλήγει αἴσια με τὴ δέσμευσή τους γιὰ αἰώνια ὑποστήριξη, ἀγάπη καὶ φιλία.

Ὁ δόλιος καὶ εὔστροφος Ἑρμῆς γρήγορα κερδίζει την εὔνοια καὶ τῶν ὑπόλοιπων θεῶν. Πρῶτος ἀπ' ὅλους ὁ Δίας τον ὁρίζει κήρυκα καὶ διαπραγματευτῆ του. Ἐμπιστευόμενος την ἐξυπνάδα του καὶ την πονηριά του, προσφέροντάς του συνάμα το κηρύκειο, τον πέτασσο καὶ τα φτερωτά σανδάλια του ἀναθέτει ἐμπιστευτικές καὶ καίριας σημασίας ἀποστολές.

Ὁ Ἑρμῆς, πετῶντας πάνω ἀπὸ στεριές καὶ θάλασσες ἀπὸ τὴ μία μεταφέρει τις βουλήσεις του κι ἀπὸ την ἄλλη του ἀναγγέλλει εἰδήσεις καὶ περιστατικά. Σὰν ἀκούραστος δρομέας καὶ σὰν γρήγορος ἀγγελιαφόρος προθυμοποιεῖται πάντα νὰ προσφέρει τις ὑπηρεσίες του μεταφέροντας κυρίως ἐπιθυμίες θεῶν.

Ὁ Ἄδης, ὅπως καὶ ὁ Δίας, σύντομα ἀντιλαμβάνεται τις ἱκανότητές του. Τον προσλαμβάνει στὸ βασίλειό του καὶ του ἀναθέτει το κάλεσμα καὶ τὴ μεταφορά τῶν νεκρῶν στή νέα τους κατοικία. Ὁ Ἑρμῆς με τις δικαιοδοσίες ποὺ του προσφέρει ὁ Ἄδης γίνεται ὁ μοναδικός θεός ποὺ διασχίζει καὶ δρᾶ σε τρεῖς κόσμους: σ' αὐτὸν του οὐρανοῦ, σ' αὐτὸν της γῆς καὶ σ' αὐτὸν του Κάτω Κόσμου. Στὰ περισσότερα μυθολογικά θέματα καὶ περιστατικά, ὁ Ἑρμῆς παίρνει μέρος με τις τρεῖς πιὸ βασικές του ἰδιότητες: 1) του ἀγγελιοφόρου, 2) του ψυχοπομπού καὶ 3) του συνοδοῦ καὶ προστάτη. Πολλοί εἶναι οἱ μῦθοι πού πιστοποιοῦν την ἱκανότητα, την ἐπιτηδειότητα καὶ την τεράστια δύναμη καὶ προσφορά του.

Κατά τὴ Γιγαντομαχία φορῶντας τὴ σκουφιά ποὺ τον ἔκανε ἀόρατο σκοτώνει τον Ἱππόλυτο. Την ἴδια περίοδο βοηθᾶ τον πατέρα του Δία στὴ σύγκρουσή του με τον Τυφωέα. Ἀφοῦ κατορθώνει νὰ τον ἐξοντώσει, του ἀποσπᾶ τα κλεμμένα νεῦρα του πατέρα του καὶ τα ἐπανατοποθετεί στὶς σωστές τους, στὰ πόδια καὶ στὰ χέρια, θέσεις.

Την πανέμορφη Ἰῷ, ποὺ ἡ Ἤρα την εἶχε μεταμορφώσει σε δαμάλα, ὁ Ἑρμῆς -καὶ μετά ἀπὸ ἐντολὴ του πατέρα του- κατορθώνει νὰ την κλέψει, ἀφοῦ πρῶτα ἔχει πετύχει νὰ κοιμίσει με το παραπλανητικό παίξιμο του αὐλοῦ του το φύλακά της Ἀργὸ, στὴ συνέχεια ἔχει καταφέρει νὰ τον τυφλώσει καὶ τέλος νὰ του κόψει το κεφάλι. Τον Ἄρη, ποὺ γειά ἕνα περίπου χρόνο βρισκόταν φυλακισμένος ἀπὸ τους δίδυμους γίγαντες Ἄλωάδες μέσα σ' ἕνα χάλκινο καζάνι, ὁ ἐπινοητικότατος θεός κατόρθωσε νὰ τον ἀπελευθερώσει καὶ νὰ τον ἐπαναφέρει στὸν Ὄλυμπο. Ὅταν ὁ Δίας ἔκαψε τὴ Σεμέλη, στὸν Ἑρμῆ ἀνατέθηκε ἡ μεταφορά τοῦ μικροῦ Διόνυσου ἀπὸ την Εὔβοια στὶς Νύμφες του βουνοῦ Νύσα. .

Ὁ Ἀπόλλωνας στὰ χέρια τοῦ Ἑρμῆ ἐμπιστεύτηκε το μικρό Ἀσκληπιό, παιδί της ἀπιστῆς ἐρωμένης του Κορωνίδας. Ὁ ἐγκαταλειμμένος στὸ βράχο της Ἀκρόπολης (ἀπὸ τὴ μητέρα του Κρέουσα) Ἴωνας, ἀπὸ τὸν Ἑρμῇ μεταφέρθηκε στὸ μαντεῖο τῶν Δελφῶν γιὰ νὰ βρίσκεται κοντά στὸν πατέρα του Ἀπόλλωνα

Ἡ μεταφορά ἐπίσης του Φρίξου καὶ της Ἕλλης πάνω στὸ Αἰγαῖο γίνεται πάλι χάρη στὸν Ἑρμῆ καὶ στὸ χρυσό κριάρι ποὺ αὐτὸς εἶχε χαρίσει στὴ Νεφέλη. Ὁ Ὀδυσσέα, την περίοδο ποὺ βρίσκεται στὸ νησί της Κίρκης, δέχεται κι αὐτὸς τὴ βοήθεια του Ἑρμῆ. Ὁ νεαρός θεός, μεταμορφωμένος, του ἀποκαλύπτει τα σχέδια της μάγισσας καὶ του χαρίζει το ἀντίδοτο στὶς μαγεῖες της. Γιὰ ἄλλη μία φορά, στὸ νησί της Καλυψῶς τώρα, ὁ Ἑρμῆς ἐπιχειρεῖ νὰ σώσει πάλι τον Ὀδυσσέα. Με παρακίνηση του Δία ἐπεμβαίνει καὶ γνωστοποιεῖ στὴν Καλυψώ τὴ σχετική με την τύχη τοῦ Ὀδυσσέα ἀπόφαση τῶν θεῶν.

Ὁ Περσέας, ὅπως κι ὅλοι οἱ ὑπόλοιποι ἥρωες, δέχεται ἐπίσης τὴ συμπαράσταση του Ἑρμῆ. Δεσμευμένος νὰ ἀποκτήσει το κεφάλι της Γοργῶς καὶ ἀπελπισμένος ἀπὸ τον τεράστιο ἄθλο ποὺ ἔχει νὰ ἀναλάβει, ἀπευθύνεται στὸν Ἑρμῆ. Ὁ θεός χαρίζοντάς του ἕνα διαμαντένιο δρεπάνι τον βοηθᾶ νὰ ἐξοντώσει τή Μέδουσα καὶ νὰ της κόψει το κεφάλι. Στά περιστατικά ποὺ προηγοῦνται, συμβαδίζουν καὶ ἀκολουθοῦν τον τον Τρωικό πόλεμο ὁ Ἑρμῆς παίζει ἐπίσης ἕναν πολύ σημαντικό ρόλο. Ἀρχικά, ὁ Ἑρμῆς ἦταν αὐτὸς ποῦ ὁδήγησε τις τρεῖς θεές στὸ ὄρος Ἴδῃ, γιὰ νὰ ἐπιλέξει ὁ Πάρης την ὀμορφότερη.

Στή συνέχεια, ὁ Ἑρμῆς ἦταν πάλι αὐτὸς ποῦ ἔκλεψε την πραγματική Ἑλένη καὶ την ἔκρυψε στὴν Αἴγυπτο. Ὁ Ἑρμῆς ἐπίσης ἦταν ἐκεῖνος ποῦ στάλθηκε ἀπὸ τους θεούς στὸν Πάρη καὶ τὸν ἐνημέρωσε γιὰ τις ἀποφάσεις τους. Κατά τὴ διάρκεια του Τρωικοῦ πολέμου ὁ ἴδιος προτάθηκε ἀπὸ τους θεούς νὰ κλέψει το κακοποιημένο ἀπὸ τὸν Ἀχιλλέα σῶμα του Ἕκτορα. Λίγο ἀργότερα αὐτὸς πάλι, μεταμορφωμένος σε θνητό, συνόδευσε το γέρο Πρίαμο ὡς τὴ σκηνή τοῦ Ἀχιλλέα γιὰ νὰ του ζητήσει το νεκρό σῶμα του γιοῦ του Ἕκτορα. Τέλος, με τὴ λήξη του Τρωικοῦ πολέμου ὁ Ἑρμῆς πάλι κατέβηκε στὶς Μυκῆνες, γιὰ νὰ προειδοποιήσει τον Αἴγισθο γι' αὐτὰ ποὺ ἔμελλε νὰ πάθει ἐάν ἀποφάσιζε το γάμο του με την Κλυταιμνίστρα. Η δράση τοῦ Ἑρμῆ στὸν Κάτω Κόσμο καὶ με την ἰδιότητα του μεσάζοντα καὶ σωτῆρα δὲν εἶναι ὑποδεέστερη αὐτῆς του ἀγγελιοφόρου.

Τή νεκρή Ἀλκμήνη, τὴ μητέρα του Ἡρακλῆ, ὁ Ἑρμῆς την ἔκλεψε καὶ την ὁδήγησε στὸ νησί τῶν Μακάρων. Τον Ἡρακλῆ, ποὺ ἤθελε νὰ ἀνεβάσει τον Κέρβερο στὴ γῆ, ὁ Ἑρμῆς πάλι τον βοήθησε. Την Περσεφόνη, την κόρη της Δήμητρας, ποὺ ὁ θεός του Κάτω Κόσμου την εἶχε ἁρπάξει, ὁ Ἑρμῆς πάλι την ξανάφερε στὸν Ἐπάνω Κόσμο, ἀφοῦ πρῶτα ἔπεισε τον Ἄδη νὰ την ἀφήσει. Τις ψυχές των μνηστήρων της Πηνελόπης ποὺ κείτονταν στὸ παλάτι του Ὀδυσσέα, ὁ Ἑρμῆς τις κάλεσε με το ραβδί του ἔξω καὶ τις ὁδήγησε στὸν Κάτω Κόσμο. Οἱ μῦθοι γύρω ἀπὸ τὴ ζωή καὶ τὴ δράση του Ἑρμῆ ὅπως καὶ τα περιστατικά στὰ ὁποῖα συμμετεῖχε, συγκλίνουν ὡς πρὸς τὴ σκιαγράφηση ἑνὸς ἑνιαίου χαρακτῆρα. Το εὐρώς καὶ ὁ πλοῦτος τῶν στοιχείων ποὺ ἡ προσωπικότητά του παρουσιάζει, πολλές φορές, τον προσγειώνει καὶ τον ὑποβιβάζει· τον κάνει με ἄλλα λόγια να ἐνσαρκώνει ἀρετὲς καὶ ἐλαττώματα ἄντρα θνητοῦ.

Πονηρός καὶ ἔξυπνος, εὔστροφος καὶ πανοῦργος, ἐπινοητικός καὶ δόλιος, ὀνειροπαρμένος, κλέφτης καὶ κόλακας, ἐνεργητικός καὶ ἀεικίνητος, εἶναι μερικά ἀπὸ τα βασικότερα χαρακτηριστικά του. Πέρα ἀπὸ τις ὑπεύθυνες καὶ σοβαρές ὑπηρεσίες καὶ ἀποστολές ποὺ πρόσφερε ὁ νόθος γιὸς του Δία ἦταν καὶ ἀδιόρθωτος φαρσέρ. Κάποτε γιὰ νὰ διασκεδάσει εἶχε ἁρπάξει τα ροῦχα της μητέρας του καὶ κάποιων ἄλλων Νυμφών την ὥρα ποὺ ἔκαναν το λουτρό τους. Ἐπίσης πολύ παλιά εἶχε κατορθώσει νὰ ξεγελάσει την Ἤρα κάνοντάς την νὰ θηλάσει τον ἄλλο νόθο γιὸ του Δία, τον Ἡρακλῆ. Στὸν Ἑρμῆ οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες εἶχαν ἀποδώσει πάρα πολλές ἐπινοήσεις. Σ' αὐτὸν εἶχαν ἀποδώσει την ἀνακάλυψη της φωτιᾶς, την κατασκευή της πρώτης λύρας, του αὐλοῦ καὶ του σουραυλιοῦ.

Γιὰ τους Ἕλληνες της ἀρχαίας Ἑλλάδας ὁ Ἑρμῆς ἦταν ὁ θεός του λόγου, της εὐγλωττίας, ὁ ἐφευρέτης τῶν γραμμάτων καὶ τῶν ἀριθμῶν. Αὐτὸς ἐξάλλου ἦταν ἐκεῖνος πού εἶχε δώσει στὴν πρώτη γυναῖκα, την Πανδώρα, ἀνθρώπινη φωνή καὶ την εἶχε κάνει νὰ μιλᾶ με λόγια ψεύτικα, δόλια καὶ κακά. Ὡς γιὸς μιᾶς ἀπὸ τις Πλειάδες ὁ Ἑρμῆς, συνδεόταν ἐπίσης με την ἀστρονομία, ἐνῷ θεωροῦνταν ὁ ἐμπνευστής τῶν μέτρων καὶ τῶν σταθμῶν καὶ κατά ἀναλογία προστάτης του ἐμπορίου. Ὡς ἰδεώδης δρομέας ὁ Ἑρμῆς, μαζί με τον Ἔρωτα καὶ τον Ἡρακλῆ, χαρακτηρίζονταν ὡς θεοί της ἀθλούμενης νεολαίας, των γυμνασίων καὶ των παλαιστρῶν.

Ἀπὸ το περιστατικό ἀρχικὰ της κλοπῆς καὶ στῆ συνέχεια της ἐκτροφῆς καὶ περιποίησης των 50 δαμαλιῶν του Ἀπόλλωνα, ὁ γιὸς του Δία συνδέθηκε με τὴ δολιότητα, την καπηλεία καὶ την κτηνοτροφία καὶ θεωρήθηκε προστάτης τῶν κλεφτῶν καὶ των βοσκῶν. Ὁ Ἑρμῆς ἦταν θεός ἐρωτιᾶρης καὶ ἀρκετὰ ζωηρός. Πολλές γυναῖκες τόσο θεές ὅσο καὶ θνητές ἱκανοποίησαν τις ἐρωτικές του ἐπιθυμίες καὶ του χάρισαν πολλά παιδιά. Ἀπὸ την ἕνωση του με τὴ νύμφη Δριόπη γεννήθηκε ὁ τραγοπόδαρος γιὸς του Πάνας, ἐνῶ ἀπὸ κάποια ἄλλη νύμφη ἀπέκτησε τον Δάφνη. Ἐπίσης εἶχε γιὸ τον Αὐτόλυκο ἀπὸ την ἕνωσή του με τη Χιόνη (ἡ τὴ Φιλωνίδα) καὶ τον Μυρτίλο ἀπὸ την Κλυμένη (ἡ τὴ Φαέθουσα).

Ἀπὸ την Ἀκαλλία (κόρη του Μίνωα) ἀπόκτησε τον Κύδωνα καὶ ἀπὸ την Ἀλκιδᾶμεια τον Βοῦνο. Ἀκόμη εἶχε γιούς: τον Άρπάλυκο (στὸν ὁποῖο εἶχε μάλιστα διδάξει την τέχνη του κλεψίματος) καὶ τον Ἄβδηρο. Με την Ἄγλαυρο (κόρη του Κέκροπα) εἶχε ἀποκτήσει τον Κήρυκα, ἐνῶ ἐπίσης εἶχε ἑνωθεῖ καὶ με την Ἀπημοσύνη. Τέλος, ἦταν πάντα ἐρωτευμένος με την Ἀφροδίτη (το 'χε μάλιστα ἐκμυστηρευτεῖ στὸν Ἥφαιστο ὅταν την εἶχε πιάσει στὸ κρεβάτι με τον Ἄρη) ἀλλὰ ποτέ δὲν την ἀπέκτησε