Να σε πάντα δοξασμένη

 

24 Ὀκτωβρίου 1904: H ἀγορά του θωρηκτοῦ Ἀβέρωφ

 

Ἡ Ἑλλάδα, ἐπί κυβερνήσεως Κυριακούλη Μαυρομιχάλη, ἀγοράζει τὸ θωρηκτό Ἀβέρωφ, ἀντί 24 ἑκατομμυρίων δραχμῶν, ἀπὸ τὰ ὁποῖα τὰ 8 ἑκατομμύρια προέρχονται ἀπὸ κληροδότημα τοῦ Γεώργιου Ἀβέρωφ.

Τὸ θωρηκτό «Γεώργιος Ἀβέρωφ» εἶναί ἔνα πλοῖο - θρῦλος τοῦ Πολεμικοῦ μας Ναυτικοῦ.

Εἶναι ζήτημα ἄν στὴν παγκόσμια ναυτική ἱστορία θὰ συναντήσουμε ἄλλο πολεμικό πλοῖο ποῦ νὰ συνδέθηκε για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα με τὲν ἱστορία ἑνός ἔθνους.

Η φήμη καὶ ὁ σεβασμός ποῦ ἀπολαμβάνει απ’ όλους τοῦς Ἕλληνες φθάνει ὥς τις μέρες μας.




Τὸ πλοῖο ναυπηγήθηκε στὸ Λιβόρνο της Ἰταλίας, ἀρχικά γιὰ τίς ἀνάγκες τοῦ πολεμικοῦ ναυτικοῦ τῆς Ἰταλίας.

Ὅμως, η ἀκύρωση τῆς παραγγελίας ὤθησε την κυβέρνηση του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη να ἐνδιαφερθεί γιὰ τὴν ἀγορὰ του στα τέλη του 1909 (12 Νοεμβρίου) καὶ νὰ παραλάβει τοῦς Τοῦρκους ποῦ πρὸς στιγμήν το διεκδίκησιν.

Ἦταν η ἐποχῇ ποῦ η χώρας μας είχε ἐπιδοθεί σ’ ένα ἐκτεταμένο ἐκσυγχρονισμό τῶν ἐνόπλων της δυνάμεων, μετά τὴν ἄτυχή ἔκβαση τοῦ ἑλληνοτουρκικοῦ πολέμου τοῦ 1897.

Εἰδικά στὸ Πολεμικό Ναυτικό, ὁ στόλος ἦταν ἀπαρχαιωμένος καὶ η κυριαρχία στὸ Αἰγαῖο ἀπαιτοῦσε τὴν ἔνταξη νέων συγχρόνων μονάδων στὴ δύναμή του.




Ἡ ἀγορά τοῦ θωρακισμένου καταδρομικού ή βαρέως εὐδρόμου, σύμφωνα μὲ τὴ στρατιωτική ὁρολογία, κόστισε 24.000.000 δραχμὲς καί ἦταν συμφέρουσα χάρις στῇ διαπραγματευτική ἱκανότητα τοῦ ὑπουργοῦ Ναυτικῶν, Ἰωάννη Δαμιανοῦ

Τό 1/3 τοῦ ποσοῦ καταβλήθηκε ἀπὸ τό κληροδότημα τοῦ ἠπειρώτη ἐπιχειρηματία καί ἐθνικοῦ εὐεργέτη Γεωργίου Ἂβέρωφ (1815-1899) καί ἐξ αὐτοῦ τοῦ λόγου τό πλοίο ἔλαβε τό ὄνομα τοῦ




Τό θωρηκτό «Αβέρωφ» καθελκύστηκε στίς 27 Φεβρεαρίου 1910 καί παραδόθηκε στῇ χώρα μας στις 15 Μαΐου 1911.

Ὕστερα ἀπὸ ἔνα σύντομο ταξίδι στήν Ἀγγλία μὲ τήν εὐκαιρία τῆς στέψης τοῦ βασιλιά Γεωργίου Ε’, τήν 1η Σεπτεμβρίου τοῦ ἴδιου χρόνου κατέπλευσε στό Φάληρο κι ἔγινε δέκτο μὲ ἐνθουσιασμό ἀπὸ τον ἑλληνικὸ λαό.

Τὸ πλοῖο, ἀπὸ τὰ πιὸ σύγχρονα πολεμικά τῆς ἐποχῆς του, ἦτον ἀτμοκίνητο, ἔπλεε με ταχύτητα 24 κόμβων καὶ εἶχε πλήρωμα 20 ἀξιωματικῶν καὶ 670 ναυτῶν

Ἀμέσως ἔγινε ἢ ναυαρχίδα του ἀπαρχαιωμένου ἑλληνικοῦ στόλου.




ΤοΘωρηκτό «Αβέρωφ» εν ὤρα ναυμαχίας




στὸ θωρηκτό «Αβέρωφ» δόθηκε ἢ εὐκαιρία ἤδη ἀπὸ τὴν ἔναρξη τοῦ Α’ Βαλκανικού Πολέμου να επιβάλει τὴν παρουσία τους καὶ σε ἐπιχειρησιακό ἐπίπεδο να ἀλλάξει τίς ἰσορροπίες στὸ Αἰγαίο

Μέ κυβερνήτη τον ναύαρχο καί μετέπειτα Πρόεδρό τὴς Δημοκρατίας Παῦλο Κουντουριώτη (1855-1935), ἠγήθηκε τῶν ἑλληνικῶν δυνάμεων στις νικηφόρες ναυμαχίες τὴς Ἕλλης (3 Δεκεμβρίου 1912) καί τὴς Λήμνου (5 Ἰανουαρίου 1913) κατά τοῦ τουρκικοῦ στόλου, ἀναλύοντας τις προσδοκίες τὴς Ὑψηλῆς Πύλης γιά τον ἔλεγχο του Αἰγαίου




Τόν Ὀκτώβριο βίου 1918 Ἀβέρωφ ἀγκυροβόλησε στήν Κωνσταντινούπολη καί ὕψωσεν τήν ἑλληνικὴ σημαία ἀπέναντί ἀπὸ το παλάτι του Σουλτάνου, καθώς η χώρα μας ἦταν μία ἀπὸ τις νικήτριες δυνάμεις του Α' Παγκοσμίου Πολέμου.

Μέ την κατάρρευση του Μικρασιατικοῦ μετώπου τὸ καλοκαίρι του 1922 βρέθηκε ξανά στα παράλια τὴς Ἰωνίας, γιά να βοηθήσει στὴ μεταφορά τῶν στρατευμάτων καί του ξεριζωμένου ἑλληνικοῦ στοιχείου.




Ἀμέσως μετά ὑπέστη γενική ἐπισκευή στὴ Γαλλία καί το 1928 ἀνέλαβε καί πάλι δράση.

Τὴν περίοδο του Μεσοπολέμου συνδέθηκε με θλιβερά ἐπεισόδια, ποῦ εἶχαν μοιραίες συνέπειες γιά τις μετέπειτα ἐξελίξεις τῶν ἐσωτερικῶν μας πραγμάτων.

Τοθλιβερότερο απ’ ὅλα ἦταν η χρησιμοποίηση του ἀπὸ τοῦς στασιαστές στὸ φιλοβενιζελικό κίνημα τὴς 1ης Μαρτίου 1935.




Στὸν Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, αν καί γερασμένο, παρέμεινε η ναυαρχίδα του ἑλληνικοῦ στόλου.

Μετά τη γερμανική εἰσβολή, τον Ἀπρίλιο του 1941, ἐπεκράτησε πρὸς στιγμῆν η ἰδέα να βυθισθεί γιά να μήν παραδοθεῖ στον ἐχθρό, ἀλλά γρήγορα ἐγκαταλείφθηκε

Τὸ «τυχερό καράβι», ὅπως είχε ἀαποκληθεί, ἔφθασε τελικά σώο στήν Ἀλεξάνδρειαν καί γιά τὸ ὑπόλοιπο του πολέμου συμμετεῖχε σε νηοπομπές στὸν ἸΙνδικό Ὠκεανό.




οἱ δύο τελευταῖες του ἀποστολές - εἰρηνικές αὐτῆ τὴ φορά - ἦταν η μεταφορά τὴς κυβέρνησής τὴς Ἀπελευθέρωσης του Γεωργίου Παπανδρέου στον Πειραιά (17 Ὀκτωβρίου 1944) καί το ταξίδι του στη Ρόδο (15 Μαΐου 1945), ὅπου ἔφερε το μήνυμα τὴς προσάρτησης τῶν Δωδεκανήσων στήν Ἑλλάδα




Το 1952 το «αήττητο πλοίο», που συνδέθηκε άρρηκτα με τον ναύαρχο Κουντουριώτη καὶ τὴν πολιτική πίστη του Ἐλευθερίου Βενιζέλου στὴ ναυτική ἰσχὺ τῆς Ἑλλάδος, παροπλίστηκε καὶ σήμερα ναυλοχεῖ στὸ Φάληρο, ὅπου λειτουργεῖ ὥς Πολεμικό Μουσεῖο.

Ἡ στάση τοῦ Κομμουνιστικοῦ Κόμματος γιὰ τὴν ἐκστρατεία στὴ Μικρὰ Ἀσία

Τὸ βάρος τῆς προπαγάνδας τῆς ἀντιπολεμικῆς ἐκστρατείας, σηκώνει τὸ ἐπίσημο ἔντυπο τοῦ ΣΕΚΚΕ, ὁ «Ριζοσπάστης», ὁ ὁποῖος ἀρχικά, πρὶν προχωρήσει στὸ ΣΕΚΕ, ὑποστήριζε τὸ κίνημα τῆς «Ἐθνικῆς Ἄμυνας» τοῦ Ἐλευθερίου Βενιζέλου, στὴν Θεσσαλονίκη, ὅπου καὶ πρωτοεκδόθηκε πρὶν μεταφερθεῖ στὴν Ἀθήνα. 

Μὲ προκήρυξή της, ἡ Ἐκλογικὴ Ἐπιτροπὴ τοῦ Κομμουνιστικοῦ Κόμματος καλοῦσε «ὅλους τοὺς ἐργάτας, ἐπαγγελματίας καὶ βιοπαλαιστὰς Ἀθηνών‐πειραιώς νὰ συνενώσουν τὴν φωνή τους, νὰ διακηρύξουν τὴν θέλησί τους, νὰ διατρανώσουν τὴν ἀπόφασί τους γιὰ τὸν μεγάλον Ἀπελευθερωτικὸν ἀγῶνα ἐναντίον τῆς Τυραννίας, ἐναντίον τῆς Ἐκμεταλλεύσεως, ἐναντίον ὅλων τῶν Πολέμων...» («Ριζοσπάστης», 19 Σεπτεμβρίου 1920). 

Λίγες μέρες ἀργότερα, ἕνα ἄλλο ἔντυπο τοῦ ΣΕΚΚΕ, γράφει: «Τὰ λαγκάδια καὶ τὰ βουνά της Μικρασίας γεμίσανε ἀπ' τὰ κορμιὰ τῶν συναδέλφων μας.

 Τὰ όρνια τοῦ οὐρανοῦ χορτάσανε μὲ τίς σάρκες μας. Μὴ μᾶς μιλᾶτε ἄλλο γιὰ πατρίδες καὶ γιὰ ἐθνικὲς ἐπαναστάσεις» («Ἐργατικὸς Ἄγων», 29 Νοεμβρίου 1920).

Ἡ προπαγάνδα τοῦ ΣΕΚΚΕ, ἄρχισε νὰ πιάνει τόπο καὶ χαρακτηριστικὸ εἶναι, πὼς ἕνα σύνταγμα στρατοῦ ἀρνήθηκε νὰ ἐπιβιβαστεὶ στὰ πλοῖα καὶ νὰ μεταβεῖ στὴν Μικρὰ Ἀσία.

 Οἱ κομμουνιστές, μὲ ἐπικεφαλή τον Παντελῆ Πουλιόπουλο, οἱ ὁποῖοι εἶχαν διεισδύσει στὶς μονάδες τοῦ στρατοῦ στὸ πολεμικὸ μέτωπο, ἔκαναν ὅ,τι μποροῦσαν γιὰ νὰ ὑπονομεύσουν τίς πολεμικὲς προσπάθειες.

 Κεντρικὸ σύνθημα, γίνεται το «Στὰ σπίτια σας!» (παρεμπιπτόντως, μὲ αὐτὸν τὸν τίτλο [«Οἴκαδε»], εἶχε δημοσιεύσει ἕνα ἄρθρο κι ὁ ἐκδότης τῆς «Καθημερινῆς», Γεώργιος Βλάχος, στὶς 14/27 Αὐγούστου 1922, γιὰ τὸ ὁποῖο καὶ κατηγορήθηκε). 

Οἱ λιποταξίες ἀποτελοῦν καθημερινὸ φαινόμενο, τίς ὁποῖες διευκολύνουν μὲ κάθε τρόπο οἱ κομμουνιστικοὶ πυρῆνες τοῦ μετώπου.

 Ὁ Σοβιετικὸς ἱστορικὸς Νόβιτσεφ, ἀναφέρει χαρακτηριστικά («Turtsia: Kratkayia Istoria»): «Χάρις στὴν ἐκτεταμένη προπαγάνδα τοῦ Ἑλληνικοῦ Κομμουνιστικοῦ Κόμματος, ποὺ συνεργάστηκε μὲ τὸ Κομμουνιστικὸ Κόμμα τῆς Τουρκίας... 100.000 φυγόστρατοι ἢ λιποτάκτες ἀπέφυγαν τὸν ἑλληνικὸ στρατό...

 Ὁμάδες τῶν κομμουνιστῶν παλαιμάχων τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καυχώνταν ὅτι εἶχαν παίξει "ὀργανικὸ" ρόλο, διαδίδοντας τὴ σύγχυση καὶ τὸν πανικὸ ἀνάμεσα στὶς ἑλληνικὲς μονάδες, τίς κρίσιμες μέρες τοῦ Αὐγούστου τοῦ 1922, ὅταν ὁ τουρκικὸς στρατὸς διέσπασε τίς ἑλληνικὲς γραμμές... 

Ἄν καὶ ἡ ἀποτελεσματικότητα τῶν κομμουνιστῶν πρακτόρων τὴν κρίσιμη στιγμὴ δὲν πρέπει νὰ ὐπερτιμηθεῖ, συνέβαλαν στὴν περαιτέρω διάσπαση τοῦ μετώπου, ὅταν ἡ τουρκικὴ ἐπίθεση ἔφτασε στὸ ἀποκορύφωμά της». 

Ὁ Ἀβραὰμ Μπεναρόγια, περιγράφοντας τὴν ὀργάνωση τῶν κομμουνιστικῶν ἀντιπολεμικῶν πυρήνων στὸ μέτωπο, ἀναφέρει: «Μιὰ εὐρεῖα ἀντιπολεμικὴ προπαγάνδα εἰς τὸ μέτωπον καὶ τὰ μετόπισθεν ἀναπτύσσεται. 

Ὀργανώνονται ἐνιαχοῦ στρατιωτικοὶ κύκλοι πρὸς μελέτη καὶ συζήτηση. Ἕνα κόμμα ἀντιπολεμικὸ δημιουργεῖται στὸ μέτωπο».

ὁ ΣΕΚΚΕ, παρ' ὅτι γιὰ τοὺς Σλάβους τῆς Μακεδονίας, διεκδικοῦσε τὴν αὐτονόμηση τῆς περιοχῆς, γιὰ τοὺς ὑπόδουλους Ἕλληνες τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, δὲν ἔλεγε λέξη.

 Γιὰ τοὺς κομμουνιστές, ὁ πόλεμος τῶν Ἑλλήνων ἦταν «ἰμπεριαλιστικός», ἐνῶ τοῦ Κεμὰλ «ἀπελευθερωτικός». 

Ὅταν ἡ Γερμανοεβραία θεωρητικὸς τοῦ Σοσιαλισμοῦ, Ρόζα Λούξεμπουργκ διακήρυττε πὼς

 «...Ἡ σημερινή μας θέση στὸ Ἀνατολικὸ Ζήτημα εἶναι νὰ ἀποδεχτοῦμε τὴ διαδικασία διάλυσης τῆς Τουρκίας ὡς μιὰ ὑπαρκτὴ πραγματικότητα καὶ νὰ μὴν κάνουμε σκέψη ὅτι θὰ μποροῦσε ἢ θὰ ἔπρεπε κανεὶς νὰ τὴ σταματήσει καὶ νὰ ἐκδηλώσουμε στοὺς ἀγῶνες γιὰ αὐτοδιάθεση τῶν χριστιανικῶν ἐθνῶν τὴν ἀπεριόριστη συμπαράστασή μας», οἱ Ἕλληνες κομμουνιστὲς καλοῦσαν σὲ «Συναδέλφωση τῶν Ἑλλήνων καὶ Τούρκων στρατιωτῶν καὶ κοινὴ πάλη μὲ τίς λαϊκὲς μᾶζες ἀνεξάρτητα ἀπὸ ἐθνικές, φυλετικὲς καὶ θρησκευτικὲς διακρίσεις γιὰ τὴ δημοκρατία τῶν ἐργατικῶν καὶ ἀγροτικῶν συμβουλίων σ' ὅλο τὸ ἔδαφος τῆς Μικρᾶς Ἀσίας». 

Γιὰ τοὺς Ἕλληνες κομμουνιστές, οἱ συμπαγεῖς ἑλληνικοὶ πληθυσμοὶ τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, ἦταν «ἑλληνικὲς παροικίες τοῦ ἐξωτερικοῦ». 

Τὰ ἀντιπολεμικὰ δημοσιεύματα τῶν ἑλληνικῶν κομμουνιστικῶν ἐντύπων, ἀποτέλεσαν κι ἕνα ἀπρόσμενο δῶρο γιὰ τοὺς Νεότουρκους τοῦ Κεμάλ, οἱ ὁποῖοι τὰ ἀνατύπωναν καὶ τὰ σκόρπιζαν στὶς γραμμὲς τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ, ἐνισχύοντας ἔτσι τὴν πτώση τοῦ ἠθικοῦ.

Ἐνῶ, ἦταν γνωστὸ πὼς ἡ Ρωσία τοῦ Λένιν, ὑποστήριζε καὶ τροφοδοτοῦσε τὸν ἡγέτη τῶν Νεότουρκων, Μουσταφὰ Κεμὰλ Ἀτατούρκ, κι ἐνῶ ἡ τύχη τοῦ Ἑλληνισμοῦ βρίσκονταν στὴν κόψη τοῦ ξυραφιοῦ, μ' ἕνα δημοσίευμά του ὁ «Ριζοσπάστης», ποὺ ὑπέγραφε Κεντρικὴ Ἐπιτροπὴ τοῦ ΣΕΚΚΕ, τίς 12 Ἀπριλίου 1922 ἀποδοκιμάζει «τὴν αἰσχροκέρδειαν, τὸν πόλεμον, τὴν ἐπιστράτευση», καὶ καταλήγει μὲ τὸ «καταπληκτικό»: «Ζήτω ἡ σοβιετικὴ Ρωσία! Ζήτω οἱ Ἕλληνες ἐργάτες! Ζήτω τὸ διεθνὲς προλεταριᾶτον! 

Κάτω οἱ πόλεμοι! Κάτω οἱ φόροι! Ζήτω ἡ εἰρήνη!». Διαφορετικὴ γνώμη, φαίνεται νὰ ἔχει ὅμως ἡ «Ἑλληνικὴ Κομμουνιστικὴ Ὁμὰς Ὀδησσοῦ», ποὺ θεωροῦσε αὐτονόητα τὰ δικαιώματα τῶν Ἑλλήνων στὴν περιοχὴ καὶ μὲ προκηρύξεις ποὺ μοίραζαν στὸν ἑλληνικὸ στρατό, καταγγέλλει τὸν τσαρισμὸ ποὺ «...ἤθελε νὰ πάρει τὴν Τραπεζοῦντα, τὴν Μικρασία καὶ τὴν Κωνσταντινούπολη ἀκόμα».

                                    

Ἡ ἱστορική ἔρευνα καί ὴ τεκμηρίωση τοῦ ζητήματος τῆς Γενοκτονίας,

Ἡ ἱστορική ἔρευνα καί ὴ τεκμηρίωση τοῦ ζητήματος τῆς Γενοκτονίας, ἀνέδειξε τίς ὁμοιότητες τοῦ Κεμαλισμού μέ τον Ναζισμό. Ἡ πραγματικότητα εἶναι ὅτι οι Νεότουρκοι καί οι
Κεμαλικοί ἀπετέλεσαν τοῦς “δασκάλους” τῶν Ναζί. Ὁ Χίτλερ ἦταν θαυμαστῆς τῶν Νεότουρκων- Κεμαλικών καί εἰδικότερα τοῦ Ταλάτ καί τοῦ Κεμὰλ, ἀκολουθώντας τίς πράξεις Γενοκτονίας τους, λέγοντας τό χαρακτηριστικό “ποιός θυμᾶμαι τοῦς Ἀρμένιος”, ὅταν ξεκινοῦσε τίς δικές τοῦ ἐγκληματικές πράξεις.
Ἡ ναζιστικὴ ἐφημερίδα «Völkischer Beobachter», ἔγραφε σχετικά τό 1921: «Σήμερα οι Τοῦρκοι εἶναι τό ποιό ζωντανὸ ἔθνος Τό γερμανικό ἔθνος δέν ἔχει ἄλλη ἐπιλογὴ ἀπὸ τό νά αναγράψει τίς τουρκικές μεθόδους, μιά μέρα».


Ὁ ἱστορικός Νίκος Ψυρρούκης, στὸ ἔργο τοῦ “Μικρασιατικὴ Καταστροφή” ἔγραφε ὅτι «ἡ προσεκτικότερη μελέτη τοῦ κεμαλισμού μᾶς πείθει ὅτι πρόκειται γιὰ βαθιά ἀντιλαϊκή καί ἀντιδημοκρατική θεωρία. Ὁ φιλοναζισμός καί ἄλλες ἀντιδραστικές δοξασίες εἶναι νομοτελειακή ἐξέλιξη τοῦ κεμαλισμού….” .
Επίσης ὁ Στέφαν Ίχριγκ, στὸ βιβλίο τοῦ «Ὁ Ατατούρκ, στη φαντασία τῶν Ναζί», ὑποστηρίζει πῶς “ο Κεμὰλ ὑπήρξε πηγή ἔμπνευσις γιά τόν Χίτλερ, τονίζοντας ὅτι ο Χίτλερ εἶχε μελετήσει τή δράση τοῦ Κεμὰλ καί εἶχε ἐπηρεαστεῖ ἀπὸ τον τρόπο μέ τόν ὁποῖο εἶχε ἐξολοθρεύσει τοῦς Ἕλληνες, Ἀρμένιος καί Ἀσσύριους”.
Ἡ ἐπιτροπὴ τοῦ Τουρκικοῦ Κοινοβουλίου ποῦ φέρει τό ὄνομα τοῦ ἐγκληματία καί φασίστα Νεότουρκου Ταλάτ, ὁ ὁποῖος ἀφοῦ δολοφόνησε ἑκατομμύρια Ἕλληνες καί Ἀρμένιος, ζήτησε νά εἰσπράξει (!) τίς ἀποζημιώσεις τῶν ἀσφαλιστηρίων ζωῆς τοῦς, προκαλεῖ νεκρούς καί ζωντανούς, όλους τοῦς λαοῦς καί τοῦς ἀνθρώπους, ζητώντας τήν κατάργηση τοῦ νόμου γιά τή Γενοκτονία. Παράλληλα οἱ συνεχιστὲς τοῦ Κεμαλικού φασισμοῦ, δίνουν συγχαρητήρια στοὺς ἀρνητές της Γενοκτονίας!
Δυστυχῶς ὅλα τά παραπάνω γίνονται μέ τήν ἀνοχή τῆς Ἑλληνικὴς Δημοκρατίας, καί μέ τη “συνηγορία” ψευτοπολιτικών, ψευτοιστορικών, ψευτοδιανοούμενων καί ψευτοκαθηγητῶν, ποῦ ταυτίζονται συχνὰ – πυκνὰ μέ τον ἐθνικισμό καί φασισμό, ὑπερασπίζοντας τῆν ἄρνηση καί ὑπονομεύοντας τῆν ἀναγνώριση τῆς Γενοκτονίας.
Από τήν ἄλλη πλευρά, κανείς δέν μπορεῖ νά ἀμφισβητήσει τό γεγονός
Παρόλα αὐτά ὅμως, παρά τον Κεμαλικό Ναζισμό στὴν Τουρκία καί τοῦς λάτρεις τοῦ φασισμού παρά τήν ὑπονόμευση καί τήν ἄρνηση, ὁ ἀγώνας γιά τήν ἀναγνώριση τῆς Γενοκτονίας δέν σταματά. Παρά τά ἐμπόδια, καί τίς δυσκολίες θά νικήσουμε!

Προς την νομαρχία Χαλεπίου

Σύμφωνα μέ προγενέστερη κοινοποίηση η κυβέρνηση ἔχει ἀποφασίσει τήν ὁλοσχερῆ ἐξόντωσή τῶν διαβιούντων στὴ χώρα, Ἀρμενίων. Πᾶς ὅστις ἤθελε ἀντιταχθεῖ στὴ διαταγή αὐτὴ δἐν μπορεῖ πλέον ν΄ ἀποτελεῖ μέρος τῆς διοίκησης. Ἄνευ οὐδεμίας διάκρισης γιά τίς γυναῖκες, τά παιδιά καί τοὺς ἀναπήρους, ὁσονδήποτε τραγικὰ κί ἄν εἶναι τα μέσα ἐξόντωση καί ἀφοῦ καταπνιγεῖ ἡ φωνή τῆς συνειδήσεως πρέπει νά τεθεῖ τέρμα στήν ὕπαρξη τους.
13 Σεπτεμβρίου 1915
Ὁ Ὑπουργός Ἐσωτερικῶν
Μ. Ταλαάτ

Άγνωστοι Έλληνες ήρωες: Λοχίας Χριστόφορος και η θρυλική μάχη του 1922

 Άγνωστοι Έλληνες ήρωες: Λοχίας Χριστόφορος και η θρυλική μάχη του 1922

Συνεχίζοντας την έρευνά μας πάνω στους αγνώστους, στο ευρύ κοινό, Έλληνες ήρωες, οι οποίοι ξεπροβάλλουν από κάθε σελίδα της μακραίωνης ιστορίας μας θυμίζοντάς μας πως ακόμα κι αν οι πιθανότητες σε κάθε περίσταση της ζωής μας δείχνουν να είναι εναντίον μας, πάντα θα υπάρχει κάποια μικρή δίοδος που θα φέρει την ανατροπή...

Ή ακόμα κι αν δεν την φέρει, αξίζει σίγουρα η προσπάθεια…

«Νοιώθω σαν να χτυπάμε τα κεφάλια μας στα σίδερα. Πολλά κεφάλια θα σπάσουν. Μα κάποια στιγμή, θα σπάσουν και τα σίδερα…» Νίκος Καζαντζάκης

Στο παρόν άρθρο θα επικεντρωθούμε σε μία ακόμη μεγάλη προσωπικότητα, έναν «ατσαλένιο» μαχητή που έδρασε κατά την περίοδο της Μικρασιατικής Καταστροφής το 1922. Το όνομά του Χριστόφορος Σταυρόπουλος.

Η ειδικότητά του Αεροπόρος Λοχίας, Β’ Μοίρα Στρατιωτικής Αεροπορίας. Κόντρα στα προγνωστικά και στον -εκτός των άλλων- ψυχολογικό πόλεμο που τους έκαναν οι Τούρκοι έκανε το καθήκον του…

Ο Ελληνικός στρατός κατακρεουργήθηκε στο μικρασιατικό μέτωπο από τις ορδές του Κεμάλ Ατατούρκ, ο οποίος στην συγκεκριμένη ιστορική συγκυρία είχε και τις Μεγάλες Δυνάμεις στο πλευρό του, καθώς συνέκλιναν τότε τα συμφέροντά τους.

Οι Έλληνες, όμως, πρώτα τους έδωσαν ένα καλό μάθημα, αποδεικνύοντας για ακόμη μία φορά ότι κανείς δεν μπορεί να κάμψει το φρόνημα, το πείσμα, την τρέλλα και την αγάπη τους για την Ελλάδα.

Συγκεκριμένα, την στιγμή που οι πυροβολισμοί και τα τελεσίγραφα έπεφταν βροχή από τα τουρκικά αεροσκάφη με στόχο να λυγίσουν τους Έλληνες στρατιώτες και να τους τρέψουν σε φυγή, εκείνοι πείσμωναν ακόμα περισσότερο κι έμεναν αμετακίνητοι στις θέσεις τους.

Τα τελεσίγραφα περιείχαν μηνύματα τύπου: «Έλληνες μην πολεμάτε σ’ έναν πόλεμο που δεν είναι δικό σας. Είστε μακριά από τα σπίτια σας. Μόνο ο θάνατος σας περιμένει. Φύγετε!»

Ξαφνικά εμφανίζεται πάνω από τα Ελληνικά στρατεύματα ένα τουρκικό μαχητικό αεροσκάφος (breguet), το οποίο εκτός από την ρίψη προκηρύξεων εντόπιζε μία προς μία τις θέσεις τους και ετοιμαζόταν για επίθεση.

Βλέποντας αυτό ο Λοχίας Χριστόφορος Σταυρόπουλος σε συνεργασία με τον Ανθυπασπιστή Ευάγγελο Παπαδάκο πετούν εσπευσμένα προς αναζήτηση του.

Όταν το εντοπίζουν ξεκινά μία από τις σημαντικότερες αερομαχίες στην ιστορία του Μικρασιατικού Πολέμου.

Ενώ ανταλλάσσονταν πυρά για περίπου 20 λεπτά και σε ύψος 2.800μ. από το έδαφος, το τουρκικό αεροσκάφος αναγκάζεται να υποχωρήσει. Οι Έλληνες αεροπόροι, όμως, δεν εγκαταλείπουν… Συνεχίζουν να το καταδιώκουν, ώσπου το κατέρριψαν φλεγόμενο μέσα στις ελληνικές γραμμές.

Πέραν αυτού, όμως, άξιο θαυμασμού είναι και αυτό που έκανε ο Λοχίας Σταυρόπουλος μετά την εξολόθρευση του εχθρού…

Όπως προαναφέραμε, το αεροσκάφος των Τούρκων έπεσε στην περιοχή, στην οποία έδραζαν τα ελληνικά στρατεύματα. Έτσι, ο Χριστόφορος αποφάσισε χωρίς δεύτερη σκέψη να κηδεύσει τους δύο πεσόντες αντιπάλους σύμφωνα με τα μουσουλμανικά έθιμα και όλες τις στρατιωτικές τιμές!

Εκτοξεύοντας φωτοβολίδες γνωστοποίησαν στους Τούρκους μια μικρή προσωρινή ανακωχή, ώστε να κηδεύσουν τους πεσόντες του αντίπαλου στρατοπέδου και έπειτα έριξαν έναν φάκελο, μέσα στον οποίον είχαν τοποθετήσει τα ατομικά είδη των φονευθέντων στην αερομαχία της 12ης Ιουλίου 1922 και μια επιστολή, με την οποία πληροφορούσαν τις τουρκικές αρχές για το θάνατό τους και την ταφή τους στον ελληνικό τομέα.

«Σας γνωστοποιούμε ότι οι δύο πιλότοι σας ο Κεμάλ Μπεη και ο Αχμετη Μπαχατιν έπεσαν τιμημένα πάνω στην μάχη με Έλληνες πιλότους. Επιστρέψτε τα είδη τους στις οικογένειες τους και πείτε ότι ετάφησαν με όλες τις στρατιωτικές τιμές και με σύμφωνα με την θρησκεία σας».

Γι αυτήν του την ενέργεια ο Χριστόφορος έλαβε το αξίωμα του Ανθυπολοχαγού! Έπραξε όπως κάθε Έλληνας πρόγονός του, ο οποίος σε αντίθεση με τις βαρβαρότητες κάποιων λαών, αντιμετώπιζε στο πεδίο της μάχης τον αντίπαλό του, στεκόμενος πάντοτε με σεβασμό απέναντι σε αυτόν.

Ο Ανθυπολοχαγός, πλέον, Σταυρόπουλος βρήκε τραγικό θάνατο πάνω στο καθήκον και συγκεκριμένα το 1923…

«Ἀεὶ ὑψικρατεῖν»! Πάντα έχοντας το βλέμμα στραμμένο προς τον ουρανό οι Έλληνες στρατιώτες δεν υπολογίζουν τίποτα μπρος στον κίνδυνο και βάζουν πάνω και πέρα απ’ όλα την πατρίδα μας σεβόμενοι πάντα τον άνθρωπο…

Δημοσίευμα του «Ριζοσπάστη» για την Μικρασιατική Καταστροφή (12/7/1935)

Δημοσίευμα του «Ριζοσπάστη» για την Μικρασιατική Καταστροφή (12/7/1935)
Η Μικρασιατική Καταστροφή, η οποία θα επέλθει λίγο αργότερα και ο ξεριζωμός του Ελληνισμού από την Μικρά Ασία, δεν εμπόδισε τον «φυτευτό» από την Σοβιετική Ένωση αρχηγό του ΚΚΕ, Νίκο Ζαχαριάδη να γράψει λίγα χρόνια αργότερα: «Αν δεν νικιόμασταν στη Μικρασία, η Τουρκία θα ‘τανε σήμερα πεθαμένη και μεις Μεγάλη Ελλάδα… Γι’ αυτό, εμείς όχι μόνο δεν λυπηθήκαμε για την αστοτσιφλικάδικη ήττα στη Μικρασία, μα και την επιδιώξαμε» («Ριζοσπάστης», 12 Ιουλίου 1935), ενώ ο μάρτυρας Χρυσόστομος Σμύρνης που συγκλόνισε τον Ελληνισμό της Μικράς Ασίας -τον οποίο αρνήθηκε να εγκαταλείψει, παρ’ ότι του προσφέρθηκε η ευκαιρία- με τον μαρτυρικό του θάνατο, δεν ήταν παρά ένας «πράχτορας της ελληνικής μπουρζουαζίας» («Ριζοσπάστης», 26 Νοεμβρίου 1929).

1 Δεκεμβρίου 1913 - Ἡ Ἕνωση τῆς Κρήτης μὲ τὴν Ἑλλάδα

Σὰν σήμερα, τὴν 1η Δεκεμβρίου 1913, ἡ Κρήτη ἐνσωματώθηκε καὶ ἐπίσημα στὸ ἑλληνικὸ κράτος. Ὁ βασιλιᾶς Κωνσταντῖνος καὶ ὁ πρωθυπουργὸς Ἐλευθέριος Βενιζέλος κατέρχονται στὰ Χανιὰ καὶ ὑψώνουν τὴν ἑλληνικὴ σημαία στὸ φρούριο Φιρκά, στὸ λιμάνι των Χανίων. Μὲ τὴν συμβολικὴ αὐτὴ πράξη ἐπισημοποιεῖται ἡ Ἕνωση τῆς Κρήτης μὲ τὴν Ἑλλάδα.

Ἀκριβῶς ἕνα μῆνα νωρίτερα (1 Νοεμβρίου 1913), ὁ σουλτᾶνος Μεχμὲτ ὁ 5ος εἶχε παραιτηθεῖ ἀπὸ κάθε δικαίωμα ἐπικυριαρχίας ἐπὶ τῆς μεγαλονήσου. Αἰῶνες αἱμάτων καὶ δακρύων στὴ μαρτυρικὴ Κρήτη ἔβρισκαν ἐπιτέλους τὴν ἱστορική τους δικαίωση.

Ἡ ἐπίσημη ἀνακήρυξη τῆς ἕνωσης ἔγινε στὰ ἡλιόλουστα Χανιὰ τὴν Κυριακὴ 1η Δεκεμβρίου 1913, παρουσία τοῦ βασιλιᾶ Κωνσταντίνου καὶ τοῦ πρωθυπουργοῦ Ἐλευθέριου Βενιζέλου, μέσα σὲ ἰδιαίτερα πανηγυρικὸ κλίμα.

«Ἡ πόλις ἠγρύπνησε στολιζομένη. Ἑορτάζει δὲ ὁ οὐρανός, ἀποκατασταθείσης ἀπὸ τῆς νυκτὸς τῆς γαλήνης καὶ ἀνατείλαντος ἐαρινοῦ ἡλίου. Οἱ δρόμοι παρουσιάζουν ὄψιν λειμώνων εὐωδιαζόντων ἀπὸ τὰς μυρσίνας. Παντοῦ εἶναι ἀνηρτημέναι Βυζαντιναὶ σημαῖαι μεταξὺ τῶν κυανολεύκων. Συνωστίζονται παντοῦ χωρικοὶ ὑψηλόκορμοι ζῶσαι εἰκόνες τοῦ Θεοτοκοπούλου. Τὰ Κρητικόπουλα εἰς σμήνη κυκλοφοροῦν μὲ τίς φουφουλίτσες των. Ἀπὸ τοῦ Νικηφόρου Φωκὰ τοῦ ἐκδιώξαντος ἐκ Κρήτης τοὺς Ἄραβας πρώτην φορὰν Ἕλλην βασιλεὺς ἀποβιβάζεται εἰς τὴν νῆσον» γράφει σὲ ἀνταπόκρισή της ἀπό τα Χανιὰ ἡ ἀθηναϊκὴ ἐφημερίδα «Ἑστία».

Οι εκδηλώσεις κορυφώθηκαν στις 11:50 το πρωί, όταν οι γηραιοί αγωνιστές Αναγνώστης Μάντακας, 94 ετών, και Χατζημιχάλης Γιάνναρης, 88 ετών, ύψωσαν την ελληνική σημαία στο φρούριο Φιρκά, ενώ την ίδια ώρα ερρίπτοντο 101 κανονιοβολισμοί από τα ναυλοχούντα ελληνικά πολεμικά πλοία.

Ἡ Κρήτη περιῆλθε ὁλοκληρωτικὰ στὴν Ὀθωμανικὴ Αὐτοκρατορία στὶς 4 Ὀκτωβρίου τοῦ 1669, ὅταν ὁ μέγας Βεζύρης Κιοπρουλὴς εἰσῆλθε πανηγυρικὰ στὸν Χάνδακα (σημερινὸ Ἡράκλειο), θέτοντας τέλος στὴν Ἑνετοκρατία στὸ νησί, ποὺ κράτησε 465 χρόνια (1204-1669). Παρὰ τὴ φυγὴ πολλῶν κατοίκων καὶ τὴν πληθυσμιακὴ ἀλλοίωση ἀπὸ τοὺς νέους κατακτητές, οἱ Κρῆτες ποτὲ δὲν ἔσκυψαν τὸ κεφάλι στοὺς Ὀθωμανούς. Τὸ μαρτυροῦν οἱ ἐξεγέρσεις τοῦ 1692 («Κίνημα τοῦ 1692») καὶ τοῦ 1770 («Ἐπανάσταση τοῦ Δασκαλογιάννη»).

Τὸ 1821, οἱ Κρῆτες συμμετεῖχαν στὸν ἐθνικὸ ξεσηκωμό, ἀλλὰ οἱ προσπάθειές τους δὲν εὐοδώθηκαν, ἐξαιτίας τοῦ μεγάλου ἀριθμοῦ Τούρκων καὶ Τουρκοκρητικῶν στὸ νησὶ καὶ τῆς ἔλλειψης ἐφοδίων. Οἱ ἐξεγέρσεις κατὰ τοῦ κατακτητῆ συνεχίστηκαν μὲ ἀμείωτη ἔνταση καὶ πυκνότητα, τὸ 1833 («Κίνημα τῶν Μουρνιῶν»), τὸ 1841 («Ἐπανάσταση τῶν Χαιρέτη καὶ Βασιλογεώργη»), τὸ 1858 («Κίνημα τοῦ Μαυρογένη»), τὴν τριετία 1866-1869 («Μεγάλη Κρητικὴ Ἐπανάσταση»), τὸ 1878 («Ἐπανάσταση τοῦ 1878»), τό1889 («Ἐπανάσταση τοῦ 1889») καὶ τὴ διετία 1897-1898 («Ἐπανάσταση τοῦ 1897-1898»), ὁπότε ἡ Κρήτη κέρδισε τὴν αὐτονομία της ὑπὸ τίς εὐλογίες τῶν Μεγάλων Δυνάμεων, μετὰ τίς ἀπίστευτες ὠμότητες ποὺ διέπραξαν οἱ βαζιβουζοῦκοι (Τοῦρκοι ἄτακτοι) στὸ Ἡράκλειο στὶς 25 Αὐγούστου τοῦ 1898. Στὶς 2 Νοεμβρίου τοῦ ἴδιου χρόνου καὶ ὁ τελευταῖος τοῦρκος στρατιώτης ἐγκατέλειπε τὸ κρητικὸ ἔδαφος.

Ἡ Κρήτη τέθηκε ὑπὸ τὴν προστασία τῶν Μεγάλων Δυνάμεων καὶ τὴν ὑψηλὴ μόνο ἐπικυριαρχία τοῦ σουλτάνου. Ἀπὸ τὸ 1898 ἕως τὸ 1913 δημιουργήθηκε ἡ Κρητικὴ Πολιτεία, μὲ ἁρμοστὴ τὸν Ἕλληνα βασιλόπαιδα Γεώργιο καὶ κυβέρνηση ἀποτελούμενη ἀπὸ πέντε χριστιανοὺς καὶ ἕνα μουσουλμᾶνο (Οἱ μουσουλμᾶνοι ἀντιπροσώπευαν περίπου τὸ 25% τῶν κατοίκων τῆς Κρήτης τὸ 1900). Δεσπόζουσα μορφὴ ἐκείνης τῆς περιόδου ἀναδείχθηκε ὁ νεαρὸς δικηγόρος Ἐλευθέριος Βενιζέλος, ὁ ὁποῖος γρήγορα ἦλθε σὲ σύγκρουση μὲ τὸν Γεώργιο, ἐξαιτίας τῶν ὑπερεξουσιῶν του. Ἡ «Ἐπανάσταση στὸν Θέρισο» (10 Μαρτίου 1905), ποὺ ὀργάνωσε ὁ Βενιζέλος ἀνάγκασε τὸν Γεώργιο σὲ παραίτηση καὶ τὴν ἀνάληψη τῆς ὕπατης ἁρμοστείας ἀπὸ τὸν ἐλλαδίτη πολιτικὸ Ἀλέξανδρο Ζαΐμη. Κύριο αἴτημα τῶν ἐξεγερμένων ἦταν ἡ ἄμεση ἕνωση τῆς Κρήτης μὲ τὴν Ἑλλάδα.

Ἡ νικηφόρα ἔκβαση τῶν Βαλκανικῶν Πολέμων (1912-1913) γιὰ τὴν Ἑλλάδα, ἐξαιτίας καὶ τῆς διορατικῆς πολιτικῆς τοῦ Ἕλληνα πρωθυπουργοῦ Ἐλευθέριου Βενιζέλου, ἐπιτάχυνε τίς ἐξελίξεις. Στὶς 30 Μαΐου 1913 ὁ παραπαίων σουλτᾶνος παραιτήθηκε ὅλων τῶν δικαιωμάτων του στὴν Κρήτη μὲ τὴ Συνθήκη τοῦ Λονδίνου (ἄρθρο 4), ἐνῶ μὲ ἰδιαίτερη συνθήκη παραιτήθηκε καὶ ἀπὸ τὴν ἐπικυριαρχία του στὸ νησὶ (1 Νοεμβρίου 1913). Ἡ Κρήτη ἦταν ἐλεύθερη καὶ ἡ ἕνωσή της μὲ τὴν Ἑλλάδα εἶχε πραγματοποιηθεῖ. Τὸ Κρητικὸ Ζήτημα, ποὺ ἀπασχόλησε ἐπὶ μακρὸν τὴ διεθνῆ πολιτική, εἶχε ἐπιλυθεῖ.

Τὸ 1923 μὲ τὴν ἀνταλλαγὴ τῶν πληθυσμῶν μεταξὺ Ἑλλάδας καὶ Τουρκίας ἔφυγαν καὶ οἱ τελευταῖοι μουσουλμᾶνοι ἀπὸ τὴν Κρήτη, οἱ περισσότεροι ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἐγκαταστάθηκαν στὰ παράλια τῆς Μικρᾶς Ἀσίας. Ἀπὸ τὰ μέσα τῆς πρώτης δεκαετίας τῆς νέας χιλιετίας, ἄρχισε νὰ διαδίδεται μιὰ φημολογία, κυρίως μέσῳ διαδικτύου, ὅτι τὸ 2013 οἱ κάτοικοι τῆς Κρήτης θὰ κληθοῦν νὰ ἀποφανθοῦν μὲ δημοψήφισμα ἐὰν ἐπιθυμοῦν τὸ νησὶ νὰ παραμείνει στὴν Ἑλλάδα ἢ νὰ ἀνεξαρτητοποιηθεί, βάσει ἑνὸς μυστικοῦ πρωτοκόλλου τῶν συνθηκῶν παραχώρησής του στὴν Ἑλλάδα τὸ 1913. Οἱ εἰδικοὶ διαβεβαιώνουν καὶ ὁ χρόνος ἔδειξε ὅτι ἐπρόκειτο περὶ ἀστειότητος ἢ εὐσεβοῦς πόθου κάποιων κύκλων.

 Φανταστείτε μια στιγμή εστω οτι γεννήθηκες το 1900.

Όταν είσαι 14 αρχίζει ο Α ' Παγκόσμιος Πόλεμος και αυτός τελειώνει όταν είσαι 18 με θάνατο 22 εκατομμυρίων.

Λίγο μετά, μια παγκόσμια πανδημία, η ισπανική γρίπη, σκοτώνει 50 εκατομμύρια ανθρώπους. Βγαίνεις ζωντανός και σώος, είσαι 20 χρονών.

Τότε στα 29 σου, επιβιώνεις από την παγκόσμια οικονομική κρίση που ξεκίνησε με την κατάρρευση του Χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης, προκαλώντας πληθωρισμό, ανεργία και λιμό.

Στα 33, οι Ναζί έρχονται στην εξουσία.
Είσαι 39 όταν αρχίζει ο Β ' Παγκόσμιος Πόλεμος και τελειώνει όταν είσαι 45.Κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος, πεθαίνουν 6 εκατομμύρια Εβραίοι. Θα υπάρξουν πάνω από 60 εκατομμύρια θάνατοι συνολικά.

Όταν είσαι 52 ξεκινά ο Πόλεμος της Κορέας.

Όταν είσαι 64, ο πόλεμος του Βιετνάμ αρχίζει και τελειώνει όταν είσαι 75

Ένα παιδί που γεννήθηκε το 1985 πιστεύει ότι οι παππούδες του δεν έχουν ιδέα πόσο δύσκολη είναι η ζωή, αλλά έχουν επιβιώσει από αρκετούς πολέμους και καταστροφές.

Ένα παιδί που γεννήθηκε το 1995 και σήμερα 25 χρονών πιστεύει ότι ήρθε το τέλος του κόσμου όταν το πακέτο του στο Amazon παίρνει περισσότερες από τρεις μέρες για να φτάσει ή όταν δεν παίρνει περισσότερα από 15 '' likes '' για τη φωτογραφία του δημοσιεύτηκε στο Facebook ή στο Instagram...

Το 2020, πολλοί από εμάς ζούμε με άνεση, έχουμε πρόσβαση σε διάφορες πηγές διασκέδασης στο σπίτι και μπορούμε χάρη στα κυβερνητικά βοηθήματα να επιβιώσουμε ειρηνικά από μια νέα πανδημία.

Αλλά οι άνθρωποι διαμαρτύρονται γιατί για αρκετές εβδομάδες πρέπει να μείνουν περιορισμένοι στα σπίτια τους. Κι όμως έχουν ρεύμα, τηλέφωνο, φαγητό, ζεστό νερό και στέγη στο κεφάλι τους.

Τίποτα από αυτά δεν υπήρχε κάποτε. Αλλά η ανθρωπότητα επέζησε πολύ πιο σοβαρές περιστάσεις και ποτέ δεν έχασε τη χαρά της ζωής.

Και εδώ και μέρες παραπονιόμαστε γιατί πρέπει να φοράμε μάσκες για να μπούμε σε σούπερ μάρκετ, ψώνια, μέσα μαζικής μεταφοράς...

Ίσως ήρθε η ώρα να είσαι λιγότερο εγωιστής, να σταματήσεις να παραπονιέσαι και να αφήσεις τις κλάψες.

-" Άγνωστος συγγραφέας ''

Μου άρεσε γι ' αυτό κοινοποιώ! Ελπίζω να κάνετε το ίδιο.

1η Μαίου 1919: Αρχίζει η απόβαση του Ελληνικού στρατού στην Σμύρνη.

Μερικές απ’ τις πολιτιστικές μεταρρυθμίσεις πού η Ελληνική Διοίκηση είχε εισαγάγει στην περιοχή της Σμύρνης, ήταν να καταργήσει τους «οίκους ανοχής» που βρίσκονταν σε κεντρικές περιοχές της πόλεως, να απαγορεύσει το χαρτοπαίγνιο στις λέσχες και στα ιδιωτικά σπίτια, να συντηρήσει και βελτιώσει με δαπάνη του Ελληνικού Δημοσίου τα τουρκικά σχολεία, εξακολουθώντας την λειτουργία τους, να διατηρήσει σε ισχύ το τούρκικο σύστημα στοιχειώδους εκπαιδεύσεως, διορίζουσα προκρίτους Μουσουλμάνους στα διάφορα χωριά για να εποπτεύουν στην εφαρμογή του.


Οργάνωσε υγειονομική υπηρεσία, για την κατάρτιση στατιστικών, την βελτίωση των υγειονομικών συνθηκών και την καταπολέμηση επιδημιών και μεταδοτικών ασθενειών, όπως της ελονοσίας, της συφιλίδος κλπ. Το Ίδρυμα Υγιεινής πού αποτελείτο από δύο τμήματα, το ένα της Υγιεινής και το άλλο της Βακτηριολογίας, ήταν έτοιμο να λειτουργήσει όταν οι τούρκοι έκαψαν την Σμύρνη και είχε στην διάθεση του εγκαταστάσεις παρόμοιες προς εκείνες των μεγάλων Πανεπιστημίων της Ευρώπης, καθώς και μια καλή βιβλιοθήκη και πλήρη εξοπλισμό σε εργαλεία. Ουδέποτε θα του έλειπαν χρήματα ή βοήθεια και θα ήταν στην υπηρεσία όλων των τάξεων, ανεξάρτητα από το δόγμα ή τη φυλή στην οποία θ’ άνηκαν.

ΜΑΧΗ ΣΤΟ ΡΑΒΙΝΕ καί στούς πλησίον λόφους

ΜΑΧΗ ΣΤΟ ΡΑΒΙΝΕ καὶ στοὺς πλησίον λόφους (Μέρος Α')

«Τὸ Ραβινὲ κατελήφθῃ καὶ θὰ κρατηθῇ, μέχρις ὅτου καὶ ὁ τελευταῖος μας φονευθεῖ...»(Λογαγὸς Γουλιανός, 1η Μαΐου 1917)

Ἀπόσπασμα ἀπό τό περιοδικό «Ο ΤΟΛΜΩΝ»

Ὁ γεννηθεὶς στὴν Ναύπακτο τὸ 1885 Λεωνίδας Καρακουλάκης ἀρχικὰ εἶχε ἀποφασίσει νὰ σπουδάσει Νομικά. Εἰσήχθῃ ὅμως ἀργότερα στὴ Σχολὴ Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Κέρκυρας, ἀπ' ὅπου ἀποφοίτησε ὡς Ἔφεδρος Ἀνθυπολοχαγὸς Πεζικοῦ.

 Μὲ τὸ βαθμὸ αὐτὸ πῆρε μέρος στοὺς δύο Βαλκανικοὺς πολέμους καὶ ἐν συνεχείᾳ γιὰ πέντε μῆνες συμμετεῖχε στὸν βορειοηπειρωτικὸ Ἀγῶνα.

Ἀκολουθεῖ ὁ Ἀ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Ἀγγλογαλικὰ στρατεύματα ἀποβιβάζονται στὴ Θεσσαλονίκη (Σεπτέμβριος 1915) γιὰ νὰ βοηθήσουν τὴ Σερβία ποὺ δέχεται ἐπίθεση ἀπὸ Γερμανοβουλγάρους καὶ Αὐστριακούς. 

Ἡ ἐπιδίωξη τῶν Ἀγγλογάλλων τελικὰ ναυαγεῖ, καὶ Γερμανοὶ καὶ Βούλγαροι, καταδιώκοντας πρὸς νότον τοὺς Σέρβους εἰσδύουν σὲ βάθος 2 χιλιομέτρων στὸ ἑλληνικὸ ἔδαφος καὶ καταλαμβάνουν θέσεις νότια καὶ δυτικά της Εἰδομένης. 

Τὸ ἑλληνικό, παρὰ ταῦτα, κράτος δὲν ἀντιδρᾷ στὴν παραβίαση τῶν συνόρων μας παραμένοντας οὐδέτερο πρὸς μεγάλη ἀγανάκτηση τῶν Ἀγγλογάλλων καὶ τοῦ Βενιζέλου.

Ἕνα χρόνο ἀργότερα, τὸ βενιζελικὸ κράτος τῆς Θεσσαλονίκης εἰσέρχεται στὸν πόλεμο στὸ πλευρὸ τῶν Ἀγγλογάλλων.το γόητρο τῆς χώρας μας, ποὺ εἶχε καταβαραθρωθεῖ ἀπὸ τὴν προηγούμενη ἐπιμονή μας νὰ μὴ συμμετάσχουμε στὸν πόλεμο, ἀποκαθίσταται τώρα.

 Τοῦτο συμβαίνει κυρίως, ὅταν συγκροτεῖται ὁ Στρατὸς τῆς Ἐθνικῆς Ἀμύνης. Μιὰ ἀπὸ τίς πρῶτες μονάδες τοῦ στρατοῦ αὐτοῦ ἦταν καὶ ἡ Μεραρχία Σερρῶν, στὸ 2ο Σύνταγμα τῆς ὁποίας ὑπηρετεῖ ὁ μόνιμος πλέον Ὑπολοχαγὸς Καρακουλάκης.

Η ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΣΕΡΡΩΝ,ΠΑΡΑΤΕΤΑΓΜΕΝΗ ΠΡΟΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΙΝ

Ἡ σύνθεση τῆς ὑπὸ τὸν Συνταγματάρχη Χριστοδούλου ἐκείνης Μεραρχίας εἶχε ὡς ἑξῆς: τὸ 1ο της Σύνταγμα τὸ διοικοῦσε ὁ Ἀντισυνταγματάρχης Πῦρ/κοὺ Ν.Ζαφειρίου, καὶ τὰ τάγματα τοῦ συντάγματος εἶχαν κατὰ σειρά, διοικητὲς τοὺς Λοχαγοὺς Παπακώστα, Γουλιανὸ καὶ Κονδύλη. 

Τὸ 2ο Σύνταγμα τῆς Μεραρχίας διοικοῦνταν ἀπὸ τὸν Ἀντισυνταγματάρχη Τσερούλη, μὲ διοικητὲς τῶν ταγμάτων τοὺς Λοχαγοὺς Γρηγοριάδη,Τσάκαλο καὶ Παλλίδη. Καὶ τὸ 3ο Σύνταγμα εἶχε διοικητῆ του τὸν Σύντ/ρχὴ Ν.Καλομενόπουλο μὲ ἐπικεφαλῆς τῶν ταγμάτων τοὺς Σταυριανόπουλο, Κολονάρο καὶ Καρασεβδά.

Τὸ Δεκέμβριο τοῦ 1916 ἡ Μεραρχία Σερρῶν βρίσκεται στὰ δυτικά του Ἀξιοῦ,ὅπου, μαζὶ μὲ τὴν 122α Γαλλικὴ Μεραρχία τοῦ Στρατηγοῦ Ρενιώ, εἶναι ἀντιμέτωπη μὲ Βουλγάρους καὶ Γερμανούς. 

Μέχρι τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 1917, ἡ ζωὴ στὴ Μεραρχία κυλᾷ ἤρεμα, χωρὶς τὴ διεξαγωγὴ ἀξιοσημείωτων ἐπιχειρήσεων. 

Ἡ μόνη ἀπασχόλησή της ἦταν νὰ ἐπιδίδεται- μὲ περιπολίες καὶ μικρῆς ἔκτασης ἐπιθετικὲς ἐνέργειες -σὲ ἐλαφρὲς ἀναγνωρίσεις- πρὸς τὸ μέρος τοῦ ἐχθροῦ. 

Ἡ τακτικὴ αὐτὴ θὰ ἀνατραπεῖ,ὅταν, μεταξὺ τῶν ἄλλων ἐπιχειρήσεων, στὸ τάγμα τοῦ -ἀπὸ τὸν Παλαμᾶ Καρδίτσας καταγόμενου- Γουλιανοῦ, θὰ ἀνατεθεῖ ἡ κατάληψη τοῦ λόφου «Ραβινέ» (οἱ Γάλλοι εἶχαν δώσει σὲ χαρακτηριστικὰ ὑψώματα δικές τους συμβατικὲς ὀνομασίες). 

Στὴν ὑπὸ συζήτηση μάχη θὰ συμμετάσχει καὶ ὁ Καρακουλάκης, ὁ ὁποῖος ἀπὸ τὴν προηγούμενη μέρα εἶχε πεῖ στὸν Γουλιανό:

«Ἦρθα ἀπό το 2ο Σύνταγμα νὰ λάβω μέρος στὴ μάχη ποὺ θὰ κάνουμε αὔριο, γιὰ νὰ δείξω ποιός εἶμαι»

Τὸ Ραβινὲ (ὑψ. 262 μ.), εὑρισκόμενο (καὶ τότε καὶ τώρα) ἐντὸς τοῦ ἑλληνικοῦ ἐδάφους, βρίσκεται βόρεια ἀπὸ τὸ χωριὸ Πέντε Βρῦσες καὶ βορειοδυτικὰ ἀπὸ τὸ χωριὸ Χαμηλό. Στὸ ὕψωμα εἶχαν ἐγκαταστήσει οἱ Γερμανοὶ μεγάλων δυνατοτήτων παρατηρητήριο καὶ τὸ εἶχαν ὀχυρώσει μὲ κάθε εἴδους κατασκευὲς καὶ καταφύγια ἀπὸ σιδηροπαγὲς σκυρόδεμα. 

Οἱ ἐδαφικὲς ἀκολούθως ἀπολήξεις στὰ ἀνατολικά του Ραβινὲ σχηματίζουν στὴ δεξιὰ ὄχθη του Ἀξιοῦ τὸ ὕψωμα «Σεμὲν Ντὲ Φέρ»,τὸ ὁποῖο εὑρισκόμενο ἀμέσως δυτικὰ τῆς σιδηροδρομικῆς γραμμῆς Θεσσαλονίκης-Γευγελής, βρίσκεται τρία χιλιόμετρα νότια τοῦ σιδηροδρομικοῦ σταθμοῦ τῆς Εἰδομένης καὶ 1200 μέτρα βόρεια τοῦ χωριοῦ Δογάνη.

Στὰ δυτικά του Ραβινέ, διαδέχονταν ἡ μία τὴν ἄλλη οἱ,ἀπὸ τοὺς Βουλγάρους τότε,ἐλεγχόμενες ἐδαφικὲς ἐξάρσεις «Ντρομαντέρ»,«Μπομπαντὲρ» καὶ «Πιτὸν Μπλάν».

ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΥΡΟΒΟΛΗΤΑΙ,ΡΥΘΜΙΖΟΥΝ ΠΥΡΟΣΩΛΗΝΕΣ ΟΒΙΔΩΝ,ΠΡΟ ΤΗΣ ΒΟΛΗΣ

Τἕλος, τὰ ὑπόλοιπα τμήματα τῆς Μεραρχίας Σερρῶν κατεῖχαν τίς ἑξῆς θέσεις:

- Τὸ τάγμα Κονδύλη ἦταν παραταγμένο νότια τοῦ Σεμὲν Ντὲ Φέρ, ἀνάμεσα στὸν ἐν λόγῳ λόφο καὶ στὸ σημερινὸ χωριὸ Δογάνη.

- Τὸ Τάγμα Παπακώστα κατεῖχε θέσεις νοτιοανατολικὰ τοῦ λόφου Ντρομαντέρ, μὲ τὸ σημερινὸ χωριὸ Πέντε Βρῦσες νὰ παρεμβάλλεται ἀνάμεσα στὸ τάγμα καὶ στὸν παραπάρω λόφο.

- Δυτικότερα βρισκόταν τὸ Τάγμα Τσάκαλου, ποὺ καὶ αὐτὸ ἔβλεπε πρὸς τὸ Ντρομαντέρ.

- Ἀκόμη πιὸ ἀριστερά, τὸ Τάγμα Παλλίδη εἶχε μέτωπο ἀφενὸς μὲν πρὸς τὸ Μπομπαντὲρ ἀφετέρου δὲ πρὸς τὸ Πιτὸν Μπλαν.

- Καὶ πιὸ δυτικά, τὸ Τάγμα Καρασεβδὰ ἦταν ἀντιμέτωπο μὲ τὴν κατεχόμενη ἐπίσης ἀπὸ τὸν ἐχθρὸ ἐξέχουσα τοῦ Σκρὰ (πλήρης της ὀνομασία:     Σιρκὰ Ντὶ Λέγκεν,ὕψ.1096 μ.),ἔχοντας στὰ δεξιά του τὸ χωριὸ Σκρὰ καὶ στὰ ἀριστερά του ἄλλο γαλλικὸ Τάγμα.

Ὡς πρόδρομες ἐπιχειρήσεις τῆς ἑλληνικῆς ἐπίθεσης ἐναντίον τοῦ Ραβινὲ χαρακτηρίζονται οἱ ἑξῆς:

Στὶς 22 Ἀπριλίου 1917,σημειώνεται ἐπιθετικὴ ἐνέργεια τοῦ Τάγματος Τσάκαλου ἐναντίον τοῦ Μπομπαρντέ.

 Οἱ ἐπιτιθέμενοι μόνο μὲ ξιφολόγχη, χειροβομβίδες καὶ τὴν πολεμικὴ ἰαχὴ «Ἀέρα», γίνονται κύριοι του ὑψώματος καὶ ἐγκαθιστοῦν σ' αὐτὸ συρματόπλεγμα προκειμένου νὰ ἀναχαιτιστοῦν οἱ ἐχθρικὲς ἀντεπιθέσεις. Σκοτώνεται ὅμως ὁ λεβεντόκορμος Σπαρτιάτης Ἀνθυπολοχαγὸς Καργάκος, ὁ ὁποῖος λίγο πρὶν ἀπὸ τὴ μάχη, καλλωπιζόταν τραγουδῶντας ὑπὸ τὸ φῶς κεριοῦ, μπροστὰ σὲ ἕνα κομμάτι καθρέφτη.

Κι ὅταν ὁ ἐπιτελὴς Ντάνιας τὸν κοίταξε περίεργα, ὁ Καργάκος διέκοψε τὸ τραγούδι του καὶ εἶπε:

«Τί μὲ κοιτᾷς Ντάνια; Δὲν εἶμαι... ὄμορφος; Δὲν σοῦ φαίνομαι σὰν Οὐσσάρος τοῦ Θανάτου, ποὺ πάει νὰ σκοτωθεῖ;...».

Ἔχασαν ἐπίσης τὴ ζωή τους στὸ Μπομπαρντὲ 6 Ἕλληνες ὁπλῖτες, τραυματίστηκε ἕνας ἀκόμη ἀξιωματικός μας καὶ 24 ὁπλῖτες, καὶ συνελήφθηκαν 6 αἰχμάλωτοι.

Τέλος, τὰ ὑπόλοιπα τμήματα τῆς Μεραρχίας Σερρῶν κατεῖχαν τίς ἑξῆς θέσεις:

- Τὸ τάγμα Κονδύλη ἦταν παραταγμένο νότια τοῦ Σεμὲν Ντὲ Φέρ, ἀνάμεσα στὸν ἐν λόγῳ λόφο καὶ στὸ σημερινὸ χωριὸ Δογάνη.

- Τὸ Τάγμα Παπακώστα κατεῖχε θέσεις νοτιοανατολικὰ τοῦ λόφου Ντρομαντέρ, μὲ τὸ σημερινὸ χωριὸ Πέντε Βρῦσες νὰ παρεμβάλλεται ἀνάμεσα στὸ τάγμα καὶ στὸν παραπάρω λόφο.

- Δυτικότερα βρισκόταν τὸ Τάγμα Τσάκαλου, ποὺ καὶ αὐτὸ ἔβλεπε πρὸς τὸ Ντρομαντέρ.

- Ἀκόμη πιὸ ἀριστερά, τὸ Τάγμα Παλλίδη εἶχε μέτωπο ἀφενὸς μὲν πρὸς τὸ Μπομπαντὲρ ἀφετέρου δὲ πρὸς τὸ Πιτὸν Μπλαν.

- Καὶ πιὸ δυτικά, τὸ Τάγμα Καρασεβδὰ ἦταν ἀντιμέτωπο μὲ τὴν κατεχόμενη ἐπίσης ἀπὸ τὸν ἐχθρὸ ἐξέχουσα τοῦ Σκρὰ (πλήρης της ὀνομασία: Σιρκὰ Ντὶ Λέγκεν,ὕψ.1096 μ.),ἔχοντας στὰ δεξιά του τὸ χωριὸ Σκρὰ καὶ στὰ ἀριστερά του ἄλλο γαλλικὸ Τάγμα.

Ἔφεδρος Ἀνθ/γός ΕYΣΤΑΘΙΟΣ ΔΟΓΑΝΗΣ.Ὁ Ἥρως τοῦ Σεμέν ντέ Φέρ

Στὶς 8.20 τὸ βράδυ τῆς 22ας Ἀπριλίου τοῦ 1917, τὸ Τάγμα Κονδύλη ἐπιτίθεται ἐναντίον τοῦ Σεμὲν Ντὲ Φερ. 

Ἡ ἐπίθεση πέτυχε καὶ εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα νὰ συλληφθοῦν 5 Βούλγαροι αἰχμάλωτοι, μεταξὺ τῶν ὁποίων καὶ ὁ διοικῶν τὴν ἐχθρικὴ τοποθεσία ἐπιλοχίας. Στὶς 10.30 ὅμως ἀρχίζει σφοδρότατος ἐχθρικὸς βομβαρδισμὸς ἐναντίον τοῦ ὑψώματος καὶ ἀκολουθεῖ βουλγαρικὴ ἀντεπίθεση γιὰ ἀνακατάληψη τοῦ λόφου, ἡ ὁποία ἀποκρούστηκε. 

Παράλληλα, καθ' ὅλη τὴ διάρκεια τῆς νύχτας, καὶ παρά το συνεχῆ ἐχθρικὸ βομβαρδισμὸ τῆς τοποθεσίας, λάμβανε χώρα ἀπὸ μέρους τῶν Ἑλλήνων ἡ ἀμυντική της ὀργάνωση μὲ ἀνασκαφὴ χαρακωμάτων καὶ ἀναστροφὴ τῶν πρὶν ἐχθρικῶν.

Στὶς 4.30 τὸ πρωὶ τῆς 24ης Ἀπριλίου, ἀρχίζει ἄλλη σφοδρότατη δράση τοῦ ἐχθρικοῦ πυροβολικοῦ ἐναντίον τοῦ Σεμὲν Ντὲ Φέρ, καὶ ἀκολουθεῖ ἀντεπίθεση 250 Βουλγάρων πεζῶν.

Τὸ ὕψωμα τὸ ὑπερασπίζονται 17 μόνο ἄνδρες καταπονημένοι ἀπὸ τὴν ὀλονύχτια ἐργασία. 

Ἐπὶ κεφαλῆς τους βρίσκεται ὁ ἐκ Καλαβρύτων Ἔφεδρος Ἀνθυπολοχαγός- δημοσιογράφος στὸ ἐπάγγελμα- Εὐστάθιος Δογάνης, ποὺ μὲ τὸ προσωπικό του παράδειγμα, παρασύρει τοὺς ἄνδρες του σὲ μία διὰ τῆς λόγχης ἀντεπίθεση. Θραῦσμα ὅμως ἐχθρικῆς χειροβομβίδας στέκεται μοιραῖο γιὰ τὸν ἥρωα Ἀνθυπολοχαγό. Καὶ ναὶ μὲν αὐτὸς κατέθεσε ἐκεῖ τὴ ζωή του, ὅμως ἡ βουλγαρικὴ ἀντεπίθεση ἀποκρούστηκε.

Μετά το θάνατο τοῦ Δογάνη, τὸν ὁποῖο, θὰ τὸν ἀντικαταστήσει ὁ Ἀνθυπίατρος Ἠλίας Ἀποσκίτης - γιατί τότε καὶ οἱ γιατροὶ ἄδραχναν τουφέκι - βρέθηκε τὸ ἑξῆς ἀπό τα πρὶν γραμμένο σημείωμά του:

«...Τώρα πιὰ ποὺ πέθανα μάθετε ὅτι ἦλθα νὰ σκοτωθῶ πολεμῶντας ὑπὲρ τῶν δικαίων τῆς ἀγαπητῆς μας Πατρίδος καὶ γενικότερα ὑπὲρ τῶν ἰδεωδῶν τῆς ἀνθρωπότητος. Ἔχω τὸν ἐγωισμὸ νὰ πιστεύω ὅτι ἀνήκω εἰς τοὺς ἱεροφάντας τῆς ἀνθρωπότητος, ὅσο ταπεινὸς καὶ ἂν εἶμαι...»....

Τὸ ἑπόμενο ἀπόγευμα τέλος διενεργεῖται καὶ τρίτη ἐχθρικὴ ἀντεπίθεση, τὴν ὁποία τὴ συντρίβει τὸ πυροβολικό μας. Οἱ ἀπώλειες τῆς ἑλληνικῆς αὐτῆς πολεμικῆς δραστηριότητας,ἐκτὸς ἀπό το θάνατο τοῦ Δογάνη, ἀνῆλθαν σὲ 16 ὁπλῖτες καὶ 2 ἀξιωματικοὺς νεκρούς, καὶ σὲ 50 ὁπλῖτες τραυματίες.

Στὸ ἀριστερὸ ἄκρο τοῦ μετώπου, στὶς 23 Ἀπριλίου 1917 τὸ Τάγμα Καρασεβδὰ εἶχε ἤδη ἐπιτεθεῖ κατὰ τοῦ Σκρὰ (πρώτη μάχη Σκρὰ).

Στὴν ἐπίθεση συμμετεῖχε ἕνας λόχος Ἑλλήνων παλαιμάχων τοῦ Δυτικοῦ μετώπου καὶ τῶν Δαρδανελίων μὲ τοὺς Ὑπολοχαγοὺς Παῦλο Γύπαρη καὶ Ν.Ζέρβα καὶ ἕνα γαλλικὸ τάγμα ἀλπινιστῶν. 

Προηγήθηκε προπαρασκευαστικὸς βομβαρδισμὸς ἀπὸ τὴ μοῖρα ὀρειβατικοῦ πυροβολικοῦ του Λουκᾶ Σακελλαρόπουλου (πυροβολαρχίες Ἀβραμίδη καὶ Ματάλα) καθὼς καὶ ἀπὸ γαλλικὲς πυροβολαρχίες. Ἔτσι, ὁ στόχος τῆς ἐπίθεσης ἐκείνης,σὲ μεγάλο βαθμὸ ἐπιτεύχθηκε.

 Οἱ Βούλγαροι ἐν τούτοις ἀντεπιτίθενται, σκοτώνεται ὁ διοικητὴς τοῦ γαλλικοῦ τάγματος, καί, ἀπὸ ὑπαιτιότητα τοῦ ἀντικαταστάτη του, ἀναγκάζονται Ἕλληνες καὶ Γάλλοι νὰ ἐκκενώσουν τὸ ἔδαφος ποὺ εἶχαν καταλάβει.

Τίς παραπάνω προπαρασκευαστικὲς ἐπιτυχεῖς ἐπιθέσεις τίς ἀκολούθησε ἡ ἐπίθεση ἐναντίον τοῦ Ραβινὲ τῇ ἐπιβλέψει τοῦ διοικητῆ τοῦ 1ου Συντάγματος τῆς Μεραρχίας Σερρῶν Ἀντισυνταγματάρχη Ζαφειρίου (ὁ ὁποῖος ὡς Μέραρχος τῆς 1ης θεσσαλικῆς Μεραρχίας θὰ εἶναι ὁ πρῶτος ποὺ θὰ ἀποβιβαστεῖ, μετὰ ἀκριβῶς δυὸ χρόνια,στὴ Σμύρνη). Στὸν τομέα τῆς ἐπίθεσης,ἡ ἀπόσταση τῆς πρώτης γραμμῆς τοῦ Συντάγματος ἀπὸ τὸ Ραβινὲ ἦταν μεγαλύτερη ἀπὸ 1200 μέτρα, γι αὐτὸ ἐπιβαλλόταν νὰ προωθηθοῦν τὰ πρὸς ἐπίθεση τμήματα πλησιέστερα στὸ λόφο, καὶ ἀπὸ ἐκεῖ νὰ ἐξορμήσουν γιὰ τὴν κατάληψή του. Ἔπρεπε λοιπὸν νὰ ὀργανώσουν μία «παράλληλο»,ἕνα δηλαδὴ χαράκωμα παράλληλο πρὸς τὴν ἐχθρικὴ γραμμὴ ἀντίστασης ποὺ νὰ εἶναι καὶ ἐγγύτερα αὐτῆς.

Τὴν νύχτα ἑπομένως τῆς 22ας πρός την 23η Ἀπριλίου,ὁ 4ος λόχος του Συντάγματος (Τάγμα Παπακώστα) κατέλαβε τὴ βόρεια παρυφὴ τοῦ χωριοῦ Πέντε Βρῦσες καὶ ἐγκαθίσταται ἐκεῖ ἡ πρώτη Ἑλληνικὴ παράλληλος. 

Τότε τραυματίστηκε καὶ ὁ Ὑπολοχαγὸς Στράγγας, τὴ στιγμὴ ποὺ ὁ Λοχαγὸς Κεχαγιὰς μὲ τοὺς ἄντρες του συνέλαβαν πολλοὺς αἰχμαλώτους.

ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΑΙ,ΣΥΝΟΔΕΥΟΥΝ ΒΟΥΛΓΑΡΟΥΣ ΑΙΧΜΑΛΩΤΟΥΣ

Μετὰ τρεῖς μέρες ὀργανώθηκε καὶ δεύτερη παράλληλος, ἀκόμη κοντύτερα πρὸς τὸ Ραβινέ, μὴ ἀπέχουσα ἀπὸ τὸν ὀχυρωμένο λόφο περισσότερο ἀπὸ 250 μέτρα.δεν ἀπέμενε τώρα παρὰ νὰ ἀκολουθήσει ἡ κύρια ἐπιχείρηση κατὰ τοῦ ὑψώματος.η οποία ἐγκριθεῖσα ἀπό το Γάλλο Συνταγματάρχη Βινιέ, ἐπρόκειτο νὰ πραγματοποιηθεῖ στὶς 4.35 ὥρα τὰ ξημερώματα τῆς 1ης Μαΐου τοῦ 1917. Μιὰ μέρα πρίν, σημειώνει στὸ ἡμερολόγιό του ὁ Καρακουλάκης:

«Τὴν πρωίαν λαμβάνομεν τὴν διαταγὴν ὅτι ἡ ἐπίθεσις κατὰ τοῦ Ραβινὲ θὰ γίνῃ αὔριον τὴν πρωίαν περὶ τὰ ξημερώματα. Περὶ τὴν 6ην πρωινὴν ἐκκινοῦμεν μετὰ τοῦ Ταγματάρχου πρὸς ἀναγνώρισιν ἐπιστρέψαντες περὶ ὥραν 11η. 

Συγκεντρώσας τὸν λόχον κοινοποιῶ αὐτῷ τὴν διαταγήν. Καθορίζω τὰ τμήματα καὶ τὰς λεπτομερείας τῆς ἐνεργείας. Διατάσσω τα τοῦ ἐφοδιασμοῦ. Ἐξημερώνει πρωτομαγιά! Εἴθε ἡ ἐπιτυχία τῆς ἐπιχειρήσεώς μας νὰ ἀποτελέσῃ τὴν ἄνοιξιν γιὰ τὰς δυσκόλους περιόδους τῆς Πατρίδος μας. Εἴθε τὸ αἷμα ὅπερ θὰ χύσωμεν νὰ σχηματίσῃ ἀνεξιτήλους σφραγῖδας δικαιωμάτων μᾶς ἐπὶ τοῦ ἐδάφους αὐτοῦ. Θὰ ἀποθάνω ἴσως. Τοῦτο ὅμως θὰ εἶναι ἡ μόνη ἱκανοποίησις ἤν,ἥν,ἦν καθ' ὅλην μου τὴν ζωὴν ἐγεύθῃν»!

Πρὶν ἐντούτοις φτάσει ἡ πρωτομαγιὰ ἐκείνη, ἄλλη μιὰ πολεμικὴ προσπάθεια λαμβάνει χώρα στὴν περιοχή: Στὶς 28 Ἀπριλίου διατάσσεται ἐπίθεση κατὰ τοῦ λόφου Ντρομαντέρ. Τὴ διενεργεῖ τμῆμα ἀποτελούμενο ἀπὸ τὸ λόχο τοῦ Ὑπολοχαγοῦ Χαιρέτη, τοῦ 1ου Συντάγματος, καὶ τὸ λόχο τοῦ Λοχαγοῦ Παπασταματίου (τοῦ Τάγματος Παλλίδη) τοῦ 2ου Συντάγματος,καθὼς καὶ ἀπὸ τὸν 2ο λόχο τοῦ αὐτοῦ Συντάγματος. 

Καὶ ἐνῶ τὴ γενικότερη διοίκηση τὴν ἔχει ὁ Γάλλος Λοχαγὸς Ματιέ, τὸ βασικὸ ἐπὶ τοῦ προκειμένου σχέδιο ἦταν τὸ ἀκόλουθο: στὶς 05.15 ὁ Λόχος Χαιρέτη θὰ διείσδυε στὴν ἐχθρικὴ τοποθεσία μέσῳ ἀνοίγματος στὰ ἐχθρικὰ συρματοπλέγματα. Θὰ καταλαμβάνονταν συγκεκριμένοι τομεῖς τοῦ Ντρομαντέρ, οἱ ὁποῖοι ἐν συνεχείᾳ ἐπρόκειτο νὰ ὀργανωθοῦν ἀμυντικά,ἐνῶ ὁ λόχος Παπασταματίου καὶ ὁ 2ος λόχος τοῦ 2ου Συντάγματος εἶχε καθοριστεῖ νὰ ἐπιτεθοῦν ἀπὸ τὰ νότια.

 Σὲ ἐκτέλεση τοῦ σχεδίου αὐτοῦ, οἱ ἄνδρες τοῦ Χαιρέτη καὶ Παπασταματίου διαιροῦνται σὲ τέσσερα τμήματα. Σὲ ἀπόσταση 20 μέτρων βαδίζουν οἱ ἐκκαθαριστὲς χαρακωμάτων, καὶ ἀκολουθεῖ 50 μέτρα πιὸ πίσω μιὰ διμοιρία ἐνίσχυσης. 

Τὰ τμήματα αὐτά, μετὰ ἀπὸ προπαρασκευὴ πυροβολικοῦ, προελαύνουν, καὶ σὲ ¼ τῆς ὥρας ἐπιτυγχάνουν τὴν κατάληψη ὁλόκληρου τοῦ Ντρομαντέρ.

EΛΛΗΝΕΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΝΤΑΙ ΣΤΑ ΝΕΑ ΓΑΛΛΙΚΑ ΟΠΛΟΠΟΛΥΒΟΛΑ
Chauchat Fusil-Mitrailleur,Mod.1915 (FM 15) ΤΩΝ 7.92x57mm

Πέφτει ὡστόσο στὸ πεδίο τῆς μάχης ὁ ἀπὸ τὴν Κύμη καταγόμενος Παπασταματίου,ὁ ὁποῖος συχνὰ ἔλεγε :

«Ὅταν φονευθῶ δὲν ἔχω τίποτε ἄλλο ν' ἀφήσω στὰ παιδάκια μου τὰ φτωχά, εἰμὴ ἕνα καλὸ ὄνομα».

Γιὰ τὸν θάνατο τοῦ Παπασταματίου ὁ Καρακουλάκης σημείωνε τότε:

«...Δὲν θέλω νὰ τὸ πιστεύσω, διότι δὲν εἶναι δυνατὸν ἕνα τόσον σοβαρὸ συμβὰν νὰ περιήρχετο τόσον ἀργὰ εἰς γνῶσιν μας.

 Σπεύδω εἰς τὸ τηλέφωνον.... Λαμβάνω δυστυχῶς τὴν λυπηρὰν διαβεβαίωσιν ὅτι τῷ ὄντι ὁ φίλτατος Κώστας μας πεσὼν κατὰ τὴν ἐπίθεσιν τῆς χθὲς κατὰ τοῦ Ντρομαντέρ, ἕν ὦ ἡγεῖτο τοῦ δοξασμένου λόχου του, εὑρίσκεται νεκρὸς εἰς τὴν ἕδραν τῆς Μεραρχίας, ὅπου τὰ χειρουργεῖα, ἶνα,ἵνα ἐκεῖθεν...     μεταφερθεῖ εἰς Θεσσαλονίκην καὶ ταφὴ εἰς ἔνδειξιν τιμῆς εἰς τὸ πεδίον τοῦ Ἄρεως. Δυστυχῶς, δοξασμένε Κώστα μου, ἐπέπρωτο τὸ ὄνειρὸ Σοῦ γιά το θάνατό Σοῦ, τὸ ὁποῖον ἐγαλούχησες ἐπὶ τόσον καιρὸν μὲ τὸ ἀφρόγαλα τῆς δόξης τοῦ ἐπαξίου συγγενοῦς σου, ἀειμνήστου Ἥρωος Βελισσαρίου, τοῦ ὁποίου οἱ δοξασμένες ἡρωικὲς σελίδες τῆς ἱστορίας του, ἐφιλοδόξησες νὰ γίνουν ὁ ἐπιτάφιος τύμβος σου, ἐπέπρωτο [λέγω] νὰ πραγματοποιηθῇ...»....

Κατὰ τὴν ἐπίθεση ἐναντίον τοῦ Ντρομαντὲρ ἔχασαν τὴ ζωή τους καὶ ἄλλοι 20 ὁπλῖτες, τραυματίστηκε ἕνας ἄλλος ἀξιωματικὸς μαζὶ μὲ 57 ὁπλῖτες, καὶ συνελήφθησαν 26 αἰχμάλωτοι (ἀπὸ τοὺς ὁποίους 4 ὑπαξιωματικοί). Προήχθῃ ἀφετέρου ἐπ' ἀνδραγαθίᾳ ὁ Παλλίδης καὶ τοῦ ἀπενεμήθῃ ὁ πολεμικὸς σταυρὸς μετὰ δάφνης.

Στην Θεσσαλονίκη,ο επικεφαλής,των στρατευμάτων τῆς Ἀντάντ, Γάλλος Στρατηγὸς Σαρράϊγ,ἐπισκέπτεται τώρα προσωπικὰ τὸν Βενιζέλο καὶ τὸν συγχαίρει.ο ἴδιος στρατηγὸς ἀκολούθως τηλεγραφεὶ στὸ Παρίσι, στὸ Γάλλο Ἀρχιστράτηγο:

«Οἱ ἐπιχειρήσεις τῆς προχθὲς ἀπὸ τὸ ἑλληνικὸ σύνταγμα κατὰ τοῦ ὑψώματος Σεμὲν ντὲ Φὲρ καὶ ἐναντίον ἑνὸς ἄλλου παρόμοιου, ἐναντίον τῆς θέσεως Μπομπαρντέ, ἐκτελέσθηκαν μὲ τόλμη καὶ ὀρμῆ.οι λοχαγοὶ Κονδύλης καὶ Παλλίδης προετοίμασαν τὴν ἐπίθεσή τους μὲ προσοχὴ καὶ ἐμπειρία, καὶ ὁδήγησαν τοὺς ἄνδρες τους ἐπιδεικνύοντας δραστηριότητα,καθὼς καὶ μὲ κάθε τάξη. Ἀξιωματικοὶ καὶ στρατιῶτες συναγωνίζονταν μεταξύ τους σὲ ἀνδρεία.,ἀνδρεῖα. 

Ἡ ἔφοδος πραγματοποιήθηκε χωρὶς τὴ χρήση ὅπλων,μὲ χειροβομβίδες καὶ διὰ τῆς λόγχης. Οἱ Ἕλληνες δικαίωσαν τὴν πολεμικήν τους ἀξία. Ζητῶ τὴν προαγωγὴ τῶν Λοχαγῶν Κονδύλη καὶ Παλλίδη».

Ἀλλὰ καὶ ὁ Γάλλος Συνταγματάρχης Μαρτιφρὸν παρατηροῦσε:

«Οἱ ἀπώλειες τῶν Ἑλλήνων ὁλοκληρωτικά τους τιμοῦν καὶ ἀποδεικνύουν τὴν ἀνδρεία καὶ τὴν ὁρμή τους»

Ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ περιοδικὸ «Ὁ ΤΟΛΜΩΝ»

Μὲ τὰ πολλά, ξημερώνει καὶ ἡ 1η Μαίου τοῦ 1917, ὁπότε, προκειμένου νὰ στεφθεῖ ἀπὸ ἐπιτυχία ἡ τελειωτικὴ φάση τῆς ἐπιχείρησης ἐναντίον τοῦ Ραβινέ, παίρνονται τὰ ἑξῆς μέτρα:

 Ἐκτὸς ἀπὸ τὰ ἀτομικὰ πυρομαχικά, τὰ σκαπανικὰ καὶ τοὺς γεόσακκους (ἕκαστος στρατιώτης θὰ εἶχε μαζί του τρεῖς γεόσακκους), λήφθηκε πρόνοια καὶ γιὰ ὕπαρξη ἀποθεμάτων ἀμυντικοῦ ὑλικοῦ καὶ ποσοτήτων πυρομαχικῶν. 

Ὅλα αὐτὰ συγκεντρώθηκαν πίσω ἀπὸ τὴν περισσότερο προκεχωρημένη β΄ ἀμυντικὴ παράλληλο καὶ περιελάμβαναν: 50 συλλογὲς σκαπανικῶν ἐργαλείων, 500 γεόσακκους, 60 κουλοῦρες συρματόπλεγμα «ἀριμπά», 400 χειροβομβίδες, 10 κιβώτια φυσιγγίων, φωτοβολίδες φωτιστικὲς καὶ σηματοδοσίας, ὑδροβυτία κ.α.

Τὴν ἐπίθεση ἐπωμίζονται οἱ λόχοι 6ος , 7ος καὶ 8ος τοῦ Τάγματος Γουλιανοῦ καὶ ἡ διμοιρία πολυβόλων Πρώιμου, καὶ ὅλοι αὐτοὶ ὑποστηρίζονται ἀπὸ 4 ὀπλοπολυβόλα καὶ 4 ὀπλοβομβοβόλα.

 Οἱ ἄνδρες θὰ ἔφεραν στολὴ ἐκστρατείας καὶ κράνος, μανδύες καὶ ἀντίσκηνα χιαστί, προσωπίδες, μιᾶς ἡμέρας τροφὴ καὶ πλῆρες ὑδροδοχεῖο. Δὲν θὰ εἶχαν γυλιό, καὶ κάθε ὁπλίτης θὰ ἦταν ἐφοδιασμένος μὲ 200 φυσίγγια καὶ 2 χειροβομβίδες. Στὴν ἐπιχείρηση συμμετεῖχε καὶ ὁ 9ος λόχος τοῦ 45ου Γαλλικοῦ Συντάγματος, ἀποστολὴ τοῦ ὁποίου ἦταν νὰ ἐκπορθήσει τὸ ὀχύρωμα ποὺ συνέδεε τὸ Ντρομαντὲρ μὲ τὸ Ραβινέ, τὸ ἀποκαλούμενο χαράκωμα τῆς Ἐλεονώρας, ἀπὸ τὸ ὄνομα τῆς βασίλισσας τῆς Βουλγαρίας.

Ἑλληνικὸ Πυροβολεῖο στὴ περιοχὴ Ραβινέ, παραλλαγμένο μὲ χόρτα γιὰ προφύλαξη ἀπὸ ἐχθρικὰ ἀεροπλάνα.

Ἡ -κατὰ τίς προηγούμενες,πάντως, μέρες- δράση τοῦ φίλιου πυροβολικοῦ ἦταν τέτοιας ἔντασης, ὥστε ὄχι μόνο τὰ συρματοπλέγματα ἀλλὰ καὶ τὰ χαρακώματα τοῦ Ραβινὲ εἶχαν ἐκσκαφεῖ. 

Ἔτσι, αὐτὰ ἀδυνατοῦσαν πλέον νὰ προσφέρουν ὁποιαδήποτε κάλυψη, ὄχι μόνο στοὺς Βουλγάρους, ἀλλὰ καὶ στὰ τμήματα τῆς ἐπίθεσης, ὅταν αὐτὰ θὰ γίνονταν κύρια τοῦ λόφου.

 Τέλος, σύμφωνα μὲ πληροφορίες,ἡ φρουρὰ τοῦ συνόλου τῶν χαρακωμάτων τοῦ Ραβινὲ δὲν ξεπερνοῦσε τὸν ἕνα ἢ δύο λόχους.

Ὑπὸ τίς προϋποθέσεις αὐτές, οἱ Ἑλληνικοὶ λόχοι συγκεντρώθηκαν ἀθόρυβα, στὶς 2:30 τὸ πρωὶ τῆς 1ης Μαίου 1917,στὶς θέσεις ἐξόρμησής τους. Στὶς 4.30, καὶ ἐνῶ ὁ συννεφιασμένος οὐρανὸς καὶ ἡ πλήρης ἄπνοια προμήνυαν βροχή, τὸ γαλλικὸ πυροβολικὸ ἄρχισε νὰ βάλλει ἐναντίον τοῦ Ραβινὲ καὶ πέντε λεπτὰ ἀργότερα,τὰ τμήματά μας ἀνέβαιναν το λόφο.

 Ἡ ἄφιξή τους στὴν κορυφή του συντελέστηκε στὰ ἑπόμενα πέντε λεπτὰ καί, καθὼς τὸ φίλιο πυροβολικὸ ἐπιμήκυνε ἤδη τὴ βολή του, ἀκολούθησε πολεμικὸς ἀγῶνας ἐπὶ τοῦ ὀχυροῦ. 

Οἱ ἐπιτιθέμενοι συνδυάζουν τὴν ὀρμητικότητά τους μὲ τὴν ἀριθμητική τους ὑπεροχή, καὶ σὲ ἐλάχιστο χρονικὸ διάστημα γίνονται κύριοι τῆς θέσης. 

Ἀπὸ τὴν φρουρὰ τοῦ Ραβινὲ συλλαμβάνονται 55 Βούλγαροι αἰχμάλωτοι καὶ 5 Γερμανοί.

Ἀκολουθεῖ ἡ προσπάθεια γιὰ τὴ διατήρηση τοῦ ἑλληνικοῦ ἐλέγχου ἐπὶ τοῦ Ραβινέ, προσπάθεια ποὺ περιλαμβάνει πολλὲς καὶ συγκλονιστικὲς φάσεις. 

Ἤδη, βουλγαρικὰ βαριὰ καὶ πεδινὰ πυροβόλα, τόσο ἀπὸ τὰ ἀνατολικά, ἀπὸ τὴν πλευρά του Ἀξιοῦ, ὅσο καὶ βορειοανατολικά, ἀπὸ τὴν περιοχὴ τῆς Γευγελὴς ἐπιδίδονται σὲ πυκνὴ βολὴ φραγμοῦ, ἡ ὁποία ἀφενὸς μὲν εἶχε ἀρκετὸ βάθος, ἀφετέρου δὲ λάμβανε χώρα συγχρόνως μὲ τὴ βολὴ φραγμοῦ καὶ τοῦ γαλλικοῦ ἐπίσης πυροβολικοῦ. Διὰ τοῦ τρόπου αὐτοῦ, ὁλόκληρο τὸ Ραβινὲ καλύπτεται τώρα ἀπὸ πυκνὸ καπνό, ποὺ μόλις καὶ μετὰ βίας, κατὰ τίς 5 τὸ πρωί,ἐπέτρεπε στοὺς Ἕλληνες νὰ διακρίνουν τὸ τριγωνομετρικὸ σημεῖο τὸ ἐνδεικτικὸ τῆς κατάληψης τοῦ ὑψώματος.

Βουλγαρικός,ὡστόσο,βομβαρδισμὸς κατὰ τῆς κορυφῆς τοῦ ὀχυροῦ,δὲν θὰ πραγματοποιηθεῖ παρὰ στὶς 6 τὸ πρωί, γιατί κατὰ τὰ φαινόμενα τὸ ἐχθρικὸ πυροβολικὸ μέχρι τότε δὲν εἶχε ἀντιληφθεῖ ὅτι ἡ κατάληψη τῆς κορυφῆς τοῦ λόφου εἶχε ἤδη συντελεστεῖ. 

Οἱ Ἑλληνικοὶ λόχοι ἑπομένως εἶχαν στὴ διάθεσή τους ἕνα χρονικὸ διάστημα μιᾶς ὥρας προκειμένου νὰ ἀναστρέψουν καὶ νὰ ἐπισκευάσουν τὰ πρώην βουλγαρικὰ ὀχυρώματα ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ διανοίξουν ἀτομικὰ ὀρύγματα, ὥστε νὰ προστατευτοῦν οἱ ἴδιοι ἀπὸ τὴν ἀναμενόμενη ἐπὶ τοῦ ὀχυροῦ δράση τοῦ ἐχθρικοῦ πυροβολικοῦ.

Ἑλληνικὸ Πυροβολεῖο στὸ χωριὸ Ἀρχάγγελος (παλιὰ ὀνομασία Όσιανη) ἔναντι τοῦ Σκρα.

Σὲ πρῶτο πλάνο διακρίνεται ὁ Ταγματάρχης Κ. Ταβουλάρης μὲ τὸν πυροβολάρχη Κρυστάλλη

Καὶ ὄντως, κατὰ τὴν προαναφερθεῖσα ὥρα ἐπιδόθηκε ὁ ἐχθρὸς σὲ βολὴ πυροβολικοῦ μὲ στόχο τὸ ἴδιο τώρα τὸ Ραβινέ,ὁπότε καὶ ἀρχίζει οὐσιαστικὰ ὁ μεγάλος ἐφιάλτης τῶν Ἑλληνικῶν τμημάτων. 

Γιατί στὴν συνέχεια,τὸ γερμανοβουλγαρικὸ πυροβολικὸ τριῶν συνολικὰ τομέων,συγκέντρωσε τὰ πυρὰ τοῦ ἐπάνω στὸ συγκεκριμένο ὕψωμα, μὲ ἀποτέλεσμα ὁ ἐπιφάνειας λίγων δεκάδων τετραγωνικῶν μέτρων λόφος νὰ δεχθεῖ χιλιάδες ὀβίδες! 

Παρόλα αὐτὰ οἱ δικοί μας παραμένουν ἀκλόνητοι. Οἱ ἐχθρικὲς ὀβίδες κονιορτοποιοῦν, σὲ βάθος τριῶν μέτρων, τὸ ἔδαφος τοῦ λόφου,ὥστε εἶναι ἀδύνατο πλέον νὰ κατασκευαστοῦν σ' αὐτὸ ἢ νὰ διατηρηθοῦν χαρακώματα. 

Ὁ ἕνας μετὰ τὸν ἄλλον πέφτουν καὶ οἱ ὑπερασπιστὲς τοῦ ὑψώματος, Ἐναντίον τοῦ ἐχθρικοῦ πυροβολικοῦ,βέβαια,ζητήθηκε ἡ βοήθεια τοῦ φίλιου βαρέως, τὸ ὁποῖο πράγματι ἐπέβαλλε σιγή, πλὴν ὅμως πρόσκαιρη, στὰ ἐχθρικὰ πυροβολεία. Καὶ ἐνῶ ὁ ἐχθρὸς πραγματοποιοῦσε συγχρόνως καὶ βολὴ φραγμοῦ, Βούλγαροι πεζοὶ πλησίαζαν τὸ Ραβινὲ ἐπιχειρῶντας ἀντεπίθεση, τὴν ὁποία ματαίωναν τὰ πυρὰ τοῦ πυροβολικοῦ μας, τῶν πολυβόλων καὶ τῶν ἐλαφρῶν ὅπλων πεζικοῦ.

Ἐν τῷ μεταξὺ ὁ ἐν ἐφεδρείᾳ 6ος Ἑλληνικὸς λόχος, μὲ πρωτοβουλία τοῦ διοικητῆ του, καὶ χωρὶς διαταγὴ προϊστάμενης ἀρχῆς, ἐγκατέλειψε τὴ θέση του καὶ ἀνέβηκε καὶ αὐτὸς στὸ Ραβινὲ γιὰ ἐνίσχυση τοῦ ἐκεῖ ἀγῶνα. Στὶς 10.30 τὸ πρωὶ ὁ Λοχαγὸς Γουλιανὸς ἀπὸ τὸ Ραβινὲ ζητᾷ ἀντικατάσταση τοῦ τάγματός του, μιὰ καὶ τὰ ¾ τῶν ἀξιωματικῶν καὶ τῶν ὁπλιτῶν του εἶχαν τεθεῖ ἐκτὸς μάχης. Τὰ χαρακώματα τοῦ λόφου εἶναι γεμᾶτα νεκροὺς καὶ τραυματίες, καὶ οἱ δυνάμενοι νὰ πολεμήσουν κρατοῦν στὰ χέρια τους ἄχρηστα πιὰ ὅπλα,ἐνῶ τοὺς λείπουν καὶ χειροβομβίδες.

Λοχαγός Γρηγόριος Γουλιανός (1882-1943)

Αργότερα, με δεύτερη αναφορά του ο Γουλιανός εξηγούσε:

«Το Ραβινέ κατελήφθη και θα κρατηθή μέχρις ότου και ο τελευταίος μας φονευθεί, εν τούτοις έχετε υπ’ όψιν σας ότι οι περισωζόμενοι στρατιώται είναι συντρίμματα ηθικώς, δι’ ο και νομίζομεν ότι δέον να αποσταλώσιν νέοι στρατιώται μετ’ αναλόγων στελεχών, των υπαρχόντων αραιωθέντων κατά πολύ, λόγω των απωλειών. 

Έχομεν ανάγκην εργαλείων σκοπευτικών, Τολ, φυσιγγίων, χειροβομβίδων, και οπλοβομβίδων, επίσης αρκετών πυραύλων [φωτοβολίδων] λευκών.Επίσης έχομεν ανάγκην ύδατος

. Τα έτοιμα ήδη αριμπά δέον, άμα τη νυκτί, να μεταφερθώσιν ενταύθα. Επίσης αι κρύπται και τα ορύγματα συγκοινωνίας είναι πλήρη τραυματιών.Παρακαλώ φροντίσατε διά την ταχυτέραν διαμετακόμισίν των. Αδύνατος η εξακρίβωσις των απωλειών μας.

Επί του λόφου Ντουρμπό παρατηρούνται συγκεντρώσεις εχθρικαί, ενοχλούσαι μάλιστα δι’ απωλειών τα έναντί των εκτεθειμένα τμήματά μας. Νομίζομεν ότι είναι δυνατόν να γίνη βολή πυρ/κου κατ’ αυτών. 

Απόλυτος ανάγκη συνδεθώμεν τηλεγραφικώς μέχρι εσπέρας. Γουλιανός»

Τηλεφωνική εξάλλου επαφή ήταν αδύνατο να υπάρξει με τον λόφο. Μόλις απλωνόταν το καλώδιο, κοβόταν αμέσως από τις εκρήξεις των οβίδων.

 Οι επί του υψώματος Ελληνικές δυνάμεις μόνο με φωτοβολίδες ή άλλα ορατά σήματα ήταν δυνατό να συνεννοηθούν με τα προϊστάμενά τους κλιμάκια. 

Θα χρησιμοποιηθούν, για παράδειγμα, δύο επιμήκη λευκά σήματα σε σταυροειδή σχηματισμό, διαρκώς προβαλλόμενα, προκειμένου οι υπερασπιστές του Ραβινέ να ζητήσουν γενικό φραγμό πυροβολικού. Μια ώρα όμως αργότερα, οι Γάλλοι πυροβολητές ανακοινώνουν στον Αντισυνταγματάρχη Ζαφειρίου ότι τα πυρομαχικά τους σε λίγο θα εξαντλούνταν,και γι αυτό στο εξής θα έβαλλαν μόνο κατά διαλείμματα, τη στιγμή που το βουλγαρικό πυροβολικό δρούσε ακατάπαυστα.

Ὑπολοχαγός Λεων.Καρακουλάκης
(1885-1917)

Στὶς 2 ἡ ὥρα τὸ μεσημέρι, τὸ βουλγαρικὸ πεζικὸ ἐπιχειρεῖ σοβαρὴ ἀντεπίθεση, τὴν ὁποία καλεῖται νὰ ἀντιμετωπίσει ὁ ἐπὶ κεφαλῆς τοῦ 8ου ἑλληνικοῦ λόφου Καρακουλάκης μὲ τοὺς ἐλάχιστους ἄντρες του. Οἱ ἀντεπιτιθέμενοι ἐν τῷ μεταξὺ Βούλγαροι,εἶχαν κατορθώσει νὰ διεισδύσουν στὰ βόρεια χαρακώματα τοῦ Ραβινέ, ὅπου μόνα τους τὰ πυρὰ τοῦ Ἑλληνικοῦ πεζικοῦ δὲν ἦταν σὲ θέση νὰ ἀνακόψουν τὴν ἐχθρικὴ προέλαση, μιὰ καὶ ἡ σκόνη εἶχε ἀχρηστεύσει τὰ περισσότερα ἀπὸ τὰ ὅπλα τῶν ὑπερασπιστῶν τοῦ λόφου.

 

Ἡ λόγχη,ἑπομένως,εἶχε ἀπομείνει ὡς τὸ μόνο ἀποτελεσματικὸ ὅπλο στὰ χέρια τοῦ Ὑπολοχαγοῦ Καρακουλάκη, ὁ ὁποῖος δι αὐτῆς ἐξορμᾷ μὲ τοὺς λίγους ἄνδρες του κραυγάζοντας:

«Ἐμπρὸς παιδιὰ γιὰ τὴν πατρίδα»!

Δὲν προφταίνει ὅμως νὰ προχωρήσει λίγα βήματα, καὶ τὸ κορμί του κυριολεκτικὰ διαμελίζεται ἀπὸ ἐγγύτατα διαρραγεῖσα ὀβίδα βαρέως ἐχθρικοῦ πυροβόλου. 

Ἔκτοτε, οἱ γαλλικοὶ στρατιωτικοὶ χάρτες,τὴν χαράδρα ἐκείνη στὴν ὁποία δεσπόζει τὸ Ραβινὲ καὶ τὴν ὁποία πότισε μὲ τὸ αἷμα του ὁ Καρακουλάκης,θὰ τὴν ἀποκαλοῦν Ravin de Karakoulakis.

Κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο ἔπεσε ἐκεῖ καὶ ὁ ἔφεδρος Ἀνθυπολοχαγὸς Πρωτοψάλτης, ὁ ὁποῖος συχνὰ ἔλεγε:

«Δὲν θέλω νὰ γυρίσω στὴν Ἀθήνα, ποὺ ὁ κομματισμὸς τὴν ἔχει μολύνει εἰς ἀφάνταστον βαθμόν»

.

Ὁ πλησίον εὑρισκόμενος Ἀνθυπολοχαγὸς Φλούλης τίθεται τώρα ἐπὶ κεφαλῆς τῆς ἑλληνικῆς ἀντεπίθεσης, καὶ οἱ δικοί μας, τραυματίες καὶ μή, μὲ τὴν πολεμικὴ ἰαχὴ «ἀέρα» ρίχνονται στὸν ἐχθρό. Καὶ ὅταν ἡ ὀρμητικότητα καὶ οἱ ἰαχές τους θὰ ἐπιτύχουν τὸ ἐπιδιωκόμενο ἀποτέλεσμα, καὶ οἱ Βούλγαροι θὰ τραποῦν σὲ φυγή, ἕνας ἄλλος ἀξιωματικός, ὁ Ἀνθυπολοχαγὸς Τσοκανάκης,προελαύνοντας, κατὰ τὴ καταδίωξη τοῦ ἐχθροῦ, ὑπερβολικὰ βορειότερα, θὰ βρεθεῖ μετὰ δυὸ μέρες νεκρός.

Ἡ ἑκατέρωθεν πάντως μονομαχία τοῦ πυροβολικοῦ συνεχιζόταν ἀδιαλείπτως.ο ἐχθρὸς ἐπιχειροῦσε νὰ ματαιώσει κάθε προσπάθεια ἀπὸ μέρους τῶν Ἑλλήνων νὰ ἐπεκτείνουν τὴν ἐπιτυχία τους, ἐνῶ συγχρόνως πραγματοποιοῦσε καὶ ἕναν ἀδιαπέραστο φραγμὸ πυροβολικοῦ,στὶς νότιες πλαγιὲς τοῦ Ραβινέ,προκειμένου νὰ ἐμποδιστεῖ κάθε ἐκεῖθεν πρὸς τὸ ὕψωμα βοήθεια.

Καὶ ὅλα αὐτὰ συνέβαιναν τὴ στιγμὴ ποὺ τὰ ἐπὶ τοῦ λόφου Ἑλληνικὰ τμήματα ὑπέμεναν καρτερικότατα καὶ τὴ δράση τοῦ ἐχθρικοῦ πυροβολικοῦ ποὺ εἶχε στόχο του τὸν ἴδιο τὸ λόφο.

 Ὑπὸ τίς συνθῆκες αὐτές, τραυματίζεται βαρύτατα καὶ ὁ Λοχαγὸς Γρηγόρης Γουλιανός, τοῦ ὁποίου,ὡς ἐκ θαύματος,πραγματοποιεῖται ἡ μετακομιδή.

Εἶναι ἡ στιγμὴ ποὺ ὁ Γάλλος Στρατηγὸς Ζενὲν τηλεγραφεὶ δακρυσμένος στὴν Θεσσαλονίκη:

 «Εἶδα ἀπὸ ἕνα ὁλόκληρο Ἑλληνικὸ τάγμα νὰ μένουν πενῆντα ἄνδρες ὄρθιοι. Τὰ τρία τέταρτα τῶν ἀξιωματικῶν εἶναι ἐκτὸς μάχης».

Ἀλλὰ καὶ ὁ ἐπιτελὴς τῆς Μεραρχίας Συνταγματάρχης Κωνσταντῖνος Μαζαράκης, ἀνέφερε:

«Ἡ σημερινὴ μάχη πρὸς κατάληψιν τοῦ Ραβινὲ ἦτο ἀληθῶς ἐπική, ἅπαντες οἱ στρατιῶται τῶν τριῶν συμμετασχόντων λόχων τοῦ 1ου Σύν/τός μας, σχεδὸν ἐτραυματίσθησαν ἢ φονεύθησαν, ὁ ἡγήτωρ λοχαγὸς Γουλιανὸς Γρηγόριος ἐτραυματίσθῃ θανασίμως, δι ὁ καὶ ἐπρότεινα εἰς τὸν Μέραρχον νὰ τὸν προτείνῃ πρὸς προαγωγὴν πρὸ τοῦ θανάτου τοῦ ἴσως, ἄτε ἐπιδειξαμένου θρυλικὴν γεννναιότητα καὶ ἱκανότητα.

 Λόγῳ τῶν μεγάλων ἀπωλειῶν παρουσιάσθησαν πολλὰ κενὰ καὶ πρὸς τοῦτο παρακαλῶ, ὅπως ἐνεργήσητε ἀποστολὴν ἐνισχύσεων πρὸς συμπλήρωσιν τῶν μονάδων μας»

Βουλγαρικὸ πυροβόλο τῶν 120χλστ,ποῦ ἔπεσε στὰ χέρια τῶν ἑλλήνων.

Ὁ ἐν Θεσσαλονίκῃ ἐπίσης Γάλλος Ἀρχιστράτηγος Σαρράϊγ,στὴν ὑπ' ἀριθ.31 ἡμερήσια διαταγὴ τοῦ τῆς 5ης/18ης Μαΐου 1917 τόνιζε: «Ὁ Λοχαγὸς Γ. Γουλιανός,ὁδήγησε 3 λόχους τοῦ τάγματός του ἐναντίον ἰσχυροῦ ἐχθρικοῦ ἔργου, τὸ ὁποῖον κατέλαβε παρὰ τὸ σφοδρὸ πῦρ, ὕστερα ἀπὸ λυσσώδη μάχη ἐκ τοῦ συστάδην.διατήρησε τὴ θέση τοῦ χωρὶς καμιὰ φυσικὴ τοῦ προφύλαξη, ὑπὸ βομβαρδισμὸ ἀνήκουστης σφοδρότητας, μολονότι ἔφερε 6 τραύματα, ἀπὸ τὰ ὁποῖα τὸ ἕνα πολὺ σοβαρό.

 Καὶ ὅταν μεταφέρθηκε στὸ νοσοκομεῖο ἐκστρατείας δὲν ἔπαυσε νὰ ἐνδιαφέρεται γιὰ τὴν ἔκβαση τῆς μάχης καὶ ἐκδήλωσε ζωηρὴ χαρά, ὅταν ἔμαθε τὴν ὁριστικὴ ἐπιτυχία της. 

Ὑπὸ τίς συνθῆκες αὐτὲς ἐπέδειξε συμπεριφορὰ ἀληθινοῦ ἥρωα. Γνωστοποιῶντας σας τὴ ἡρωικὴ στάση τοῦ λοχαγοῦ Γουλιανοῦ, προτρέπω ὅλους τοὺς ἀξιωματικοὺς νὰ μιμηθοῦν τὸ ἀξιομίμητο παράδειγμά του».

Τὸν τραυματισμένο Γουλιανό - καὶ ἀποκαλούμενο «ἀμίλητο παλλικάρι»,λόγῳ τῆς σεμνότητάς του - θὰ τὸν ἐπισκεφθεῖ καὶ ὁ ἴδιος ὁ Βενιζέλος στὸ νοσοκομεῖο. 

Καὶ ἐκεῖ ὁ κρητικὸς πολιτικὸς θὰ τοῦ σφίξει μὲ τὰ δυό του χέρια τὴν παλάμη λέγοντάς του γεμᾶτος συγκίνηση: «Σ΄ευχαριστώ...σ' εὐχαριστῶ, διότι μοῦ ἔδωσες ἐπιχειρήματα δια νὰ μπορέσω νὰ ὑψώσω φωνὴν διὰ τὰ δίκαια τῆς Ἑλλάδος μας...»....

Γιὰ νὰ ξαναγυρίσουμε ὅμως στὸ Ραβινέ,μετὰ τὸν τραυματισμὸ τοῦ Λοχαγοῦ Γουλιανοῦ,ἀναλαμβάνει τὴ διοίκηση τῶν ἐκεῖ τμημάτων μας -οἱ ἄνδρες τῶν ὁποίων δὲν ξεπερνοῦσαν τοὺς 50- ὁ Ὑπολοχαγὸς Ζησιμόπουλος, ἐνῶ ἀπὸ τοὺς ὑπόλοιπους ἀξιωματικοὺς εἶχαν ἀπομείνει οἱ Ἀνθυπολοχαγοὶ Φλούλης, Κασαπάκης καὶ ὁ Ἀνθυπασπιστὴς Γκέκας.

 Ἐκτὸς ἀπὸ τοὺς ἤδη προαναφερθέντας νεκροὺς ἀξιωματικούς, στὸ Ραβινὲ πρόσφεραν γιὰ τὴν πατρίδα

 τὴ ζωή τους ὁ Ὑπολοχαγὸς Κοντοπόδης Ν., διοικητὴς τοῦ 7ου λόχου καὶ ὁ Ἀνθυπολοχαγὸ Ζούμπερης

 Ι.Επίσης,πλὴν τοῦ Γουλιανοῦ,τραυματίστηκαν οἱ Ἀνθυπολοχαγοὶ Στρατάκης,Πρώιμος, Πέτας,

 Σακκόραφος, Ρηγόπουλος, Τριανταφυλλίδης, Φαλτσὴς καὶ Σταυρίδης. Ὁπλῖτες φονεύθηκαν 51 καὶ τραυματίστηκαν 225.

Ἕλληνες στρατιῶτες,συνοδεύουν Βούλγαρους αἰχμαλώτους,μετά τήν μάχη τοῦ Ραβινέ.