24 Ὀκτωβρίου 1904: H ἀγορά του θωρηκτοῦ Ἀβέρωφ

 

Ἡ Ἑλλάδα, ἐπί κυβερνήσεως Κυριακούλη Μαυρομιχάλη, ἀγοράζει τὸ θωρηκτό Ἀβέρωφ, ἀντί 24 ἑκατομμυρίων δραχμῶν, ἀπὸ τὰ ὁποῖα τὰ 8 ἑκατομμύρια προέρχονται ἀπὸ κληροδότημα τοῦ Γεώργιου Ἀβέρωφ.

Τὸ θωρηκτό «Γεώργιος Ἀβέρωφ» εἶναί ἔνα πλοῖο - θρῦλος τοῦ Πολεμικοῦ μας Ναυτικοῦ.

Εἶναι ζήτημα ἄν στὴν παγκόσμια ναυτική ἱστορία θὰ συναντήσουμε ἄλλο πολεμικό πλοῖο ποῦ νὰ συνδέθηκε για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα με τὲν ἱστορία ἑνός ἔθνους.

Η φήμη καὶ ὁ σεβασμός ποῦ ἀπολαμβάνει απ’ όλους τοῦς Ἕλληνες φθάνει ὥς τις μέρες μας.




Τὸ πλοῖο ναυπηγήθηκε στὸ Λιβόρνο της Ἰταλίας, ἀρχικά γιὰ τίς ἀνάγκες τοῦ πολεμικοῦ ναυτικοῦ τῆς Ἰταλίας.

Ὅμως, η ἀκύρωση τῆς παραγγελίας ὤθησε την κυβέρνηση του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη να ἐνδιαφερθεί γιὰ τὴν ἀγορὰ του στα τέλη του 1909 (12 Νοεμβρίου) καὶ νὰ παραλάβει τοῦς Τοῦρκους ποῦ πρὸς στιγμήν το διεκδίκησιν.

Ἦταν η ἐποχῇ ποῦ η χώρας μας είχε ἐπιδοθεί σ’ ένα ἐκτεταμένο ἐκσυγχρονισμό τῶν ἐνόπλων της δυνάμεων, μετά τὴν ἄτυχή ἔκβαση τοῦ ἑλληνοτουρκικοῦ πολέμου τοῦ 1897.

Εἰδικά στὸ Πολεμικό Ναυτικό, ὁ στόλος ἦταν ἀπαρχαιωμένος καὶ η κυριαρχία στὸ Αἰγαῖο ἀπαιτοῦσε τὴν ἔνταξη νέων συγχρόνων μονάδων στὴ δύναμή του.




Ἡ ἀγορά τοῦ θωρακισμένου καταδρομικού ή βαρέως εὐδρόμου, σύμφωνα μὲ τὴ στρατιωτική ὁρολογία, κόστισε 24.000.000 δραχμὲς καί ἦταν συμφέρουσα χάρις στῇ διαπραγματευτική ἱκανότητα τοῦ ὑπουργοῦ Ναυτικῶν, Ἰωάννη Δαμιανοῦ

Τό 1/3 τοῦ ποσοῦ καταβλήθηκε ἀπὸ τό κληροδότημα τοῦ ἠπειρώτη ἐπιχειρηματία καί ἐθνικοῦ εὐεργέτη Γεωργίου Ἂβέρωφ (1815-1899) καί ἐξ αὐτοῦ τοῦ λόγου τό πλοίο ἔλαβε τό ὄνομα τοῦ




Τό θωρηκτό «Αβέρωφ» καθελκύστηκε στίς 27 Φεβρεαρίου 1910 καί παραδόθηκε στῇ χώρα μας στις 15 Μαΐου 1911.

Ὕστερα ἀπὸ ἔνα σύντομο ταξίδι στήν Ἀγγλία μὲ τήν εὐκαιρία τῆς στέψης τοῦ βασιλιά Γεωργίου Ε’, τήν 1η Σεπτεμβρίου τοῦ ἴδιου χρόνου κατέπλευσε στό Φάληρο κι ἔγινε δέκτο μὲ ἐνθουσιασμό ἀπὸ τον ἑλληνικὸ λαό.

Τὸ πλοῖο, ἀπὸ τὰ πιὸ σύγχρονα πολεμικά τῆς ἐποχῆς του, ἦτον ἀτμοκίνητο, ἔπλεε με ταχύτητα 24 κόμβων καὶ εἶχε πλήρωμα 20 ἀξιωματικῶν καὶ 670 ναυτῶν

Ἀμέσως ἔγινε ἢ ναυαρχίδα του ἀπαρχαιωμένου ἑλληνικοῦ στόλου.




ΤοΘωρηκτό «Αβέρωφ» εν ὤρα ναυμαχίας




στὸ θωρηκτό «Αβέρωφ» δόθηκε ἢ εὐκαιρία ἤδη ἀπὸ τὴν ἔναρξη τοῦ Α’ Βαλκανικού Πολέμου να επιβάλει τὴν παρουσία τους καὶ σε ἐπιχειρησιακό ἐπίπεδο να ἀλλάξει τίς ἰσορροπίες στὸ Αἰγαίο

Μέ κυβερνήτη τον ναύαρχο καί μετέπειτα Πρόεδρό τὴς Δημοκρατίας Παῦλο Κουντουριώτη (1855-1935), ἠγήθηκε τῶν ἑλληνικῶν δυνάμεων στις νικηφόρες ναυμαχίες τὴς Ἕλλης (3 Δεκεμβρίου 1912) καί τὴς Λήμνου (5 Ἰανουαρίου 1913) κατά τοῦ τουρκικοῦ στόλου, ἀναλύοντας τις προσδοκίες τὴς Ὑψηλῆς Πύλης γιά τον ἔλεγχο του Αἰγαίου




Τόν Ὀκτώβριο βίου 1918 Ἀβέρωφ ἀγκυροβόλησε στήν Κωνσταντινούπολη καί ὕψωσεν τήν ἑλληνικὴ σημαία ἀπέναντί ἀπὸ το παλάτι του Σουλτάνου, καθώς η χώρα μας ἦταν μία ἀπὸ τις νικήτριες δυνάμεις του Α' Παγκοσμίου Πολέμου.

Μέ την κατάρρευση του Μικρασιατικοῦ μετώπου τὸ καλοκαίρι του 1922 βρέθηκε ξανά στα παράλια τὴς Ἰωνίας, γιά να βοηθήσει στὴ μεταφορά τῶν στρατευμάτων καί του ξεριζωμένου ἑλληνικοῦ στοιχείου.




Ἀμέσως μετά ὑπέστη γενική ἐπισκευή στὴ Γαλλία καί το 1928 ἀνέλαβε καί πάλι δράση.

Τὴν περίοδο του Μεσοπολέμου συνδέθηκε με θλιβερά ἐπεισόδια, ποῦ εἶχαν μοιραίες συνέπειες γιά τις μετέπειτα ἐξελίξεις τῶν ἐσωτερικῶν μας πραγμάτων.

Τοθλιβερότερο απ’ ὅλα ἦταν η χρησιμοποίηση του ἀπὸ τοῦς στασιαστές στὸ φιλοβενιζελικό κίνημα τὴς 1ης Μαρτίου 1935.




Στὸν Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, αν καί γερασμένο, παρέμεινε η ναυαρχίδα του ἑλληνικοῦ στόλου.

Μετά τη γερμανική εἰσβολή, τον Ἀπρίλιο του 1941, ἐπεκράτησε πρὸς στιγμῆν η ἰδέα να βυθισθεί γιά να μήν παραδοθεῖ στον ἐχθρό, ἀλλά γρήγορα ἐγκαταλείφθηκε

Τὸ «τυχερό καράβι», ὅπως είχε ἀαποκληθεί, ἔφθασε τελικά σώο στήν Ἀλεξάνδρειαν καί γιά τὸ ὑπόλοιπο του πολέμου συμμετεῖχε σε νηοπομπές στὸν ἸΙνδικό Ὠκεανό.




οἱ δύο τελευταῖες του ἀποστολές - εἰρηνικές αὐτῆ τὴ φορά - ἦταν η μεταφορά τὴς κυβέρνησής τὴς Ἀπελευθέρωσης του Γεωργίου Παπανδρέου στον Πειραιά (17 Ὀκτωβρίου 1944) καί το ταξίδι του στη Ρόδο (15 Μαΐου 1945), ὅπου ἔφερε το μήνυμα τὴς προσάρτησης τῶν Δωδεκανήσων στήν Ἑλλάδα




Το 1952 το «αήττητο πλοίο», που συνδέθηκε άρρηκτα με τον ναύαρχο Κουντουριώτη καὶ τὴν πολιτική πίστη του Ἐλευθερίου Βενιζέλου στὴ ναυτική ἰσχὺ τῆς Ἑλλάδος, παροπλίστηκε καὶ σήμερα ναυλοχεῖ στὸ Φάληρο, ὅπου λειτουργεῖ ὥς Πολεμικό Μουσεῖο.