Γιατί ὁ Δίας μεταμόρφωσε σὲ ζωύφιο τὴν πρώτη του γυναῖκα Μήτιδα καὶ τὴν κατάπιε
Εικόνα © Αρχαία Ελληνικά
Ἡ Μήτις ἦταν κατὰ τὸν Ἡσίοδο, κόρη τοῦ Ὠκεανοῦ καὶ τῆς Τηθύος καὶ πρώτη σύζυγος τοῦ Δία.
Σύμφωνα με τη μυθολογία
Κατὰ τὸν Ἀκουσίλαο ἡ Μήτις γεννήθηκε μαζὶ μὲ τὸν Ἔρωτα καὶ τὸν Αἰθέρα, ἀπὸ τὴν ἕνωση τοῦ Ἐρέβους καὶ τῆς Νύχτας, ποὺ προῆλθαν ἀπὸ τὸ Χάος.
Θεωροῦνταν θεὰ τῆς σοφίας καὶ τῆς φρόνησης, ἰδιότητες ποὺ κληροδότησε στὴν κόρη της, τὴ θεὰ Ἀθηνᾶ. Ἡ Μήτιδα ἦταν ἡ προσωποποίηση γιὰ τοὺς ἀρχαίους ὄχι ἁπλὰ τῆς σοφίας καὶ τῆς φρόνησης ἀλλὰ τοῦ εἴδους τῆς πονηριᾶς καὶ τῆς ἐπαγρύπνησης ποὺ ἐκπροσωπεῖ ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ὁ Ὀδυσσέας καὶ ἀπὸ τὰ ζῶα ἡ ἀλεποῦ.
Ἡ Μήτις εἶναι αὐτὴ ποὺ γιὰ νὰ βοηθήσει τὸ Δία προσέφερε στὸν Κρόνο τὸ ἐμετικὸ φάρμακο ποὺ θὰ τὸν ἐξαναγκάσει νὰ ξεράσει τὰ παιδιά του ποὺ εἶχε καταπιεῖ. Μετὰ τὴ νίκη του στὴν Τιτανομαχία ὁ Δίας ἀρχίζει τὴ βασιλεία του μὲ τὸν γάμο του μὲ τὴ Μήτιδα, ποὺ τοῦ προσφέρει μιὰ πολύτιμη συμμαχία.
Σύμφωνα μὲ ἕναν χρησμὸ ἡ Μήτις θὰ γεννοῦσε πρῶτα μιὰ κόρη καὶ ἔπειτα ἕναν γιὸ ποὺ θὰ καταλάμβανε τὴν ἐξουσία καὶ θὰ κυβερνοῦσε θεοὺς καὶ ἀνθρώπους. Μόλις ὁ Ζεὺς πληροφορήθηκε τὸν χρησμό, φοβούμενος μὴν πάθει ὅτι καὶ ὁ πατέρας του Κρόνος, κατάπιε τὴ Μήτιδα, ἐνῷ κυοφοροῦσε ἀκόμη τὴν Ἀθηνᾶ. Ἔπειτα μὲ τὴ βοήθεια τοῦ Ἡφαίστου, ὁ Δίας γέννησε τὴν Ἀθηνᾶ, ἐνῷ ἡ Μήτις παρέμεινε μέσα του.
Τὸ παιδί της Μήτιδος, ἡ Ἀθηνᾶ ἐπίσης θεὰ τῆς σοφίας γεννήθηκε πάνοπλο καὶ τρομερὸ ἀπὸ τὸ κεφάλι τοῦ Δία μὲ τὴ βοήθεια μιᾶς τσεκουριὰς τοῦ Ἡφαίστου.
Χαρακτηριστικά της Μήτιδας
Ἐν ἀντιθέσει μὲ τὴ Θέμιδα τὴ δεύτερη σύζυγο τοῦ Δία, ἡ Μήτις ἀντιπροσωπεύει μιὰ πιὸ πρωτόγονη ἐποχή, ὅπου ὁ ἀδύνατος γιὰ νὰ γλιτώσει ἀπὸ τὸν δυνατότερο πρέπει νὰ χρησιμοποιήσει τὴν πονηριά του. Ἡ ἐπαγρύπνηση ἀλλὰ καὶ ἡ ἀλλαγὴ τῶν μορφῶν ἄλλωστε εἶναι χαρακτηριστικὸ πολλῶν θαλάσσιων θεοτήτων, ὅπως ὁ Πρωτέας καὶ ἡ Θέτιδα. Ἡ Μήτις δὲν ἦταν καθαυτὸ θαλάσσια θεότητα ἀλλὰ ὅμως ἦταν κόρη δύο μυθολογικῶν θαλασσῶν. Καὶ δὲν εἶναι τυχαῖο ἀφοῦ τὸ θαλάσσιο περιβάλλον εἶναι γεμᾶτο ὀργανισμοὺς ποὺ συμπεριφέρονται μὲ τὸν ἴδιο τρόπο.
Ὁ μῦθος
Ἡ Μήτις παντρεύτηκε τὸν Δία σὲ μιὰ μεγάλη γιορτή. Ἡ ὀμορφιὰ καὶ ἡ σοφία της, μεγαλύτερες ἀπὸ ἐκεῖνες κάθε θνητῆς ἢ ἀθάνατης, καὶ ἦταν ἕνα καλὸ συμπλήρωμα στὴν προσωπικότητα τοῦ συζύγου της. Στὴν ἀρχή, φάνηκε ὅτι θὰ ἦταν μεταξὺ τῶν καλύτερων καὶ πιὸ ἀξιόπιστων συμβούλων τοῦ Δία, ἀλλὰ στὴ συνέχεια ἔγινε μιὰ ἀπροσδόκητη ἀπειλὴ γι 'αὐτὸν μέσῳ μιᾶς προφητείας ποὺ ἐκφωνήθηκε ἀπὸ τὸ μαντεῖο τῆς Γαίας. Ἡ προφητεία ἀποκάλυψε ὅτι ἡ Μήτις θὰ γεννοῦσε δύο πολὺ ἰσχυρὰ παιδιά. Ἡ πρώτη θὰ ἦταν ἡ Ἀθηνᾶ καὶ ἡ δεύτερη ἕνας ἀνώνυμος μυστηριώδης γιὸς ποὺ θὰ ἐπαναλάμβανε τὸν κύκλο τῆς προδοσίας, ἀνατρέποντας τὸν πατέρα του καὶ καταλαμβάνοντας τὸ θρόνο τῶν θεῶν. Ὁ Δίας δὲν διέφερε πολὺ ἀπὸ τοὺς προγόνους του καὶ ὅταν ἦρθε ὁ φόβος του ὅτι θὰ τὸν σφετεριστεῖ ὁ γιός του, ἔπρεπε νὰ βρεῖ ἕναν τρόπο γιὰ νὰ τὸ σταματήσει.
Καὶ τότε ὑπῆρχε ἐπίσης αὐτὴ ἡ ἐκνευριστικὴ νέα συνήθεια ποὺ ἀνέπτυξε ἡ Μήτις γιὰ νὰ ἀποφύγει τὸ κρεβάτι τοῦ Δία. Εἶχε γίνει ὅλο καὶ πιὸ ντροπαλὴ καὶ συγκρατημένη. Ἡ Μήτις ὑποψειάζονταν, ἀφοῦ παρατήρησε τὶς μεταμορφώσεις τοῦ Δία σὲ ζῶα, ὅτι θὰ πήγαινε καὶ μὲ ἄλλες γυναῖκες. Σκέφτηκε ὅτι θὰ μποροῦσε νὰ κάνει τὸ ἴδιο, καθὼς καὶ ἡ ἴδια μποροῦσε νὰ κάνει μιὰ πετυχημένη ἀλλαγὴ σχήματος. Γιὰ τὴν Μήτις, ἡ καλύτερη ἐκδίκηση γιὰ τὶς ἀπιστίες του ἦταν νὰ μεταμορφωθεῖ σὲ διαφορετικὸ πλάσμα καὶ στὴ συνέχεια νὰ πετάξει, νὰ γλιστρήσει, νὰ καλπάζει ἢ νὰ κολυμπήσει ὅποτε νὰ κατευθύνει τὶς προόδους του πρὸς αὐτήν. Ὁ Δίας σύντομα θύμωσε μὲ αὐτὸ τὸ κόλπο. Ὑπῆρχε μιὰ προφητεία ὅτι θὰ εἶχε ἕναν γιὸ ποὺ θὰ τὸν σφετεριζόταν, ἀλλὰ πῶς θὰ μποροῦσε νὰ συμβεῖ αὐτὸ ἀκόμη ὅταν ἡ γυναῖκα του τὸν ἀπέφευγε. Κάτι ἔπρεπε νὰ γίνει γιὰ τὴν Μήτις.
Μιὰ μέρα ὁ Δίας χλεύασε τὴν Μήτις μὲ σκοπὸ νὰ τὴν ξεγελάσει. Τὴν προκάλεσε σὲ μιὰ μονομαχία ποὺ θὰ ἄλλαζαν σχῆμα. Οἱ δυό τους μεταμορφώθηκαν σὲ ὑπέροχα πλάσματα, χωρὶς κανεὶς νὰ μπορέσει νὰ κερδίσει τὸ παιχνίδι.
Τελικά, ὁ Δίας καὶ ἡ Μήτις κατέρρευσαν ἐξαντλημένοι. Συγχαίροντας τὴν γιὰ ἐξυπνάδα της νὰ μεταμορφώνεται μὲ μεγάλα ζῶα, τὴν προκάλεσε νὰ βρεῖ τὸν τρόπο νὰ τὸν νικήσει ὡς ἕνα μικροσκοπικὸ ἔντομο. Ἡ Μήτις, ὅπως καὶ πολλοὶ ἄλλοι θεοί, ἦταν περήφανη καὶ ἤξερε ὅτι ἦταν πιὸ ἔξυπνη ἀπὸ τὸν Δία. Δέχτηκε αὐτὴ τὴν πρόκληση καὶ τοῦ ἐπέτρεψε νὰ τὴ μετατρέψει σὲ μύγα, ἀλλὰ δὲν συνειδητοποίησε τὴν ἔκταση αὐτοῦ τοῦ λάθους μέχρι ποὺ τὴν ἔπιασε στὸ χέρι, καταλήγοντας στὸ στομάχι τοῦ Δία. Τελικὰ εἶχε νικήσει τὴ Μήτις στὸ δικό της παιχνίδι, δύο φορές: μία μὲ ἀλλαγὴ σχήματος καὶ τὴν ἄλλη μὲ ἐξυπνάδα. Ἴσως τώρα νὰ ἦρθε ἡ ὥρα νὰ ἀναζητήσει μιὰ ἄλλη γυναῖκα...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου