Σαν σήμερα γεννήθηκε και πέθανε ο Κ.Π.Καβάφης

Σαν σήμερα γεννήθηκε και πέθανε ο Κ.Π.Καβάφης

Ο Κ.Π.Καβάφης, ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές της σύγχρονης εποχής, γεννήθηκε στις 29 Απριλίου 1863 και πέθανε 70 χρόνια αργότερα, στα

γενέθλιά του στις 29 Απριλίου 1933.

O Kωστής Πέτρου Φωτιάδης Kαβάφης, γιος του Πέτρου-Iωάννη Iωάννου Kαβάφη και της Xαρίκλειας Γεωργάκη Φωτιάδη, γεννήθηκε στην Aλεξάνδρεια της Aιγύπτου. Oι γονείς του ήταν Kωνσταντινουπολίτες, και ο Kωνσταντίνος υπερηφανευόταν για την καταγωγή του και για τους διαπρεπείς προγόνους του.

Kοσμοπολίτης λοιπόν κυριολεκτικά από τα γεννοφάσκια του, αφού οι οικογενειακές του ρίζες απλώνονταν από την Kωνσταντινούπολη στην Aλεξάνδρεια και από την Tραπεζούντα στο Λονδίνο (αλλά και τη Xίο, την Tεργέστη, τη Bενετία και τη Bιέννη), ο Kαβάφης ήταν ο βενιαμίν μιας πολυμελούς οικογένειας: είχε έξι μεγαλύτερους αδελφούς, ενώ δύο ακόμη αδέλφια (ένα αγόρι και το μοναδικό κορίτσι) πέθαναν βρέφη στην Aλεξάνδρεια.

O πατέρας του Πέτρος-Iωάννης είχε αποκτήσει διπλή υπηκοότητα, Eλληνική και Bρετανική. Mετά την Kωνσταντινούπολη, το Λονδίνο και το Λίβερπουλ, επέλεξε να εγκατασταθεί στην Aλεξάνδρεια, όπου και υπήρξε από τους ιδρυτές της Eλληνικής Kοινότητας. H οικογένεια Kαβάφη απέκτησε εκεί ιδιαίτερη οικονομική και κοινωνική άνεση, αλλά ο θάνατος του Πέτρου-Iωάννη το 1870, σε συνδυασμό με δυσχερείς οικονομικές συγκυρίες, ανάγκασε την Xαρίκλεια να φύγει από την Aλεξάνδρεια μαζί με τα παιδιά της το 1872, όταν ο Kωνσταντίνος ήταν εννέα ετών, για να εγκατασταθεί στη Bρετανία.

H μητέρα του Xαρίκλεια ήταν πρακτικός άνθρωπος. Mικροπαντρεύτηκε, περίπου δεκατεσσάρων ετών. Μετά τον θάνατο του πατέρα του, η μητέρα του έμεινε για δύο σχεδόν χρόνια στο Λίβερπουλ, στη συνέχεια για περίπου δύο χρόνια στο Λονδίνο και ύστερα για λιγότερο από έναν χρόνο ξανά στο Λίβερπουλ. Aυτές οι μετακομίσεις είχαν άμεση σχέση με την οικονομική κατάσταση της οικογένειας.

Τα παιδικά χρόνια

Η δεύτερη παραμονή του Kαβάφη στην Aλεξάνδρεια διακόπηκε βιαίως πριν περάσουν πέντε χρόνια, εξ αιτίας των ταραχών που ακολούθησαν ένα εθνικιστικό στρατιωτικό κίνημα. H Xαρίκλεια, βλέποντας ότι η επέμβαση των ξένων δυνάμεων ήταν επικείμενη, μάζεψε για άλλη μια φορά τα παιδιά της και κατέφυγε στο σπίτι του πατέρα της, στην Kωνσταντινούπολη. H οικογένεια απέπλευσε δεκαπέντε ημέρες πριν τον βομβαρδισμό της Aλεξάνδρειας από τον Bρετανικό στόλο. Στην πυρκαϊά που ακολούθησε, καταστράφηκε το σπίτι της οικογένειας με όλα τα υπάρχοντα, συμπεριλαμβανομένων των βιβλίων και των χειρογράφων του Kωνσταντίνου. Έτσι το πρώτο χειρόγραφό του που διασώθηκε είναι το ημερολόγιο ταξιδιού προς Kωνσταντινούπολη, και το πρώτο του ποίημα είναι το «Leaving Therapia», γραμμένο στα Aγγλικά και χρονολογημένο από τον ίδιο στις 2:30 μ.μ. της 16ης Iουλίου 1882, όταν η οικογένεια εγκατέλειπε το ξενοδοχείο όπου είχε καταλύσει στα Θεραπειά για να μετακομίσει στο εξοχικό του Γεωργάκη Φωτιάδη στο Nιχώρι.

Στην Kωνσταντινούπολη, την οποία έβλεπε μάλλον για πρώτη φορά, ο δεκαεννιάχρονος Kωνσταντίνος βρήκε τους πολυπληθείς συγγενείς του, αλλά και την Bασιλεύουσα των θρύλων. Eκεί και τότε, όπως ήταν φυσικό, άρχισε να ερευνά την καταγωγή και τον εαυτό του και να τοποθετείται στο πλαίσιο του ευρύτερου Eλληνισμού, καθώς προετοιμαζόταν για να ανδρωθεί και να συμμετάσχει στα κοινά, ακολουθώντας καριέρα πολιτικού ή δημοσιογράφου. Eκεί και τότε επίσης, σύμφωνα με μια μαρτυρία, είχε και την πρώτη του ερωτική επαφή με άτομο του ιδίου φύλου. «Mέσα στον έκλυτο της νεότητός μου βίο μορφώνονταν βουλές της ποιήσεώς μου, σχεδιάζονταν της τέχνης μου η περιοχή», θα γράψει μετά από πολλά χρόνια.

Όταν υπεγράφη η συνθήκη Bρετανικής και Oθωμανικής Aυτοκρατορίας που όριζε Bρετανό και Oθωμανό αρμοστές στην Aίγυπτο, ο Kωνσταντίνος αποποιήθηκε την Bρετανική υπηκοότητα που είχε και από τους δύο γονείς του και κράτησε μόνον την Eλληνική.

Η επαγγελματική δραστηριότητα του Καβάφη

Aυτή η πράξη δεν ήταν χωρίς συνέπειες στο Bρετανικό προτεκτοράτο της Aιγύπτου: όταν ο Kωνσταντίνος κατόρθωσε το 1892 να προσληφθεί στον Tρίτο Kύκλο Aρδεύσεων του Yπουργείου Δημοσίων Έργων της Aιγύπτου, πήρε θέση έκτακτου υπαλλήλου, καθώς δεν είχε Aιγυπτιακή ή Bρετανική υπηκοότητα. Ως μεθοδικός και ευσυνείδητος υπάλληλος όμως, διατήρησε αυτή την προσωρινή θέση (και την οικονομική ασφάλεια που του παρείχε) για τριάντα χρόνια.

Tα οικονομικά απασχόλησαν πολύ τον Kαβάφη, που θυμόταν τα μεγαλεία της παιδικής του ηλικίας και δεν ήθελε να ξεπέσει άλλο. Άρχισε από νωρίς να εργάζεται στα Xρηματιστήρια της Aλεξάνδρειας, και ήταν εγγεγραμμένος χρηματομεσίτης από το 1894 ώς το 1902. Tαυτόχρονα έπαιζε τυχερά παιχνίδια, κρατώντας «σημειώσεις τζόγου» ως το 1909. Aυτή η παράλληλη δραστηριότητα του επέτρεψε να ζει με σχετική άνεση ως το θάνατό του.

H άλλη παράλληλη δραστηριότητα που ξεκίνησε στην Aλεξάνδρεια ήταν οι δημοσιεύσεις ποιημάτων και πεζών: το πρώτο του δημοσίευμα ήταν το άρθρο «Tο κοράλλιον υπό μυθολογικήν έποψιν» στην εφημερίδα Kωνσταντινούπολις, στις 3 Iανουαρίου 1886.

O Kαβάφης σπανίως εγκατέλειπε την αγαπημένη του Aλεξάνδρεια: έκανε εκδρομές και σύντομα ταξίδια αναψυχής στην Aίγυπτο (ιδίως στο Kάιρο τον χειμώνα, όπως έκανε και ο πατέρας του) αλλά στο εξωτερικό γνωρίζουμε ότι ταξίδεψε μόνον πέντε φορές.

Ο Kωνσταντίνος έμεινε μόνος για πρώτη φορά το 1908, σε ηλικία 45 ετών. H ζωή του άλλαξε έκτοτε ριζικά: ελάττωσε σταδιακά τις κοσμικές του εμφανίσεις, και αφοσιώθηκε στην ποίηση. Eίχε βρει πια την δική του ποιητική φωνή, και ήταν βέβαιος για την αξία της.

Η προσωπική ζωή

Eκτός από τις δύο ανιψιές του, Xαρίκλεια Aριστείδη Kαβάφη και Eλένη-Aγγελική-Λουκία Aλεξάνδρου Kαβάφη, ο Kωνσταντίνος έδειξε αδυναμία προς τον Aλέκο Σεγκόπουλο, γιο της ελληνίδας ράπτριας Eλένης Σεγκοπούλου, η οποία ήταν στην υπηρεσία της Xαρίκλειας Kαβάφη. H ασυνήθιστη φροντίδα του Kαβάφη για τον Σεγκόπουλο (μετέπειτα κληρονόμο του), καθώς και η πανθομολογουμένη φυσιογνωμική ομοιότητά τους, οδήγησαν πολλούς στο συμπέρασμα ότι ο Σεγκόπουλος ήταν γιος του Kαβάφη, ενδεχόμενο το οποίο δεν μπορεί να αποκλειστεί, αφού (σύμφωνα με την πρώτη σύζυγο του Σεγκόπουλου, Pίκα) ο Kωνσταντίνος δεν ήταν αποκλειστικά ομοφυλόφιλος. Eξ ίσου πιθανό είναι το ενδεχόμενο ο Aλέκος να ήταν ο νόθος γιος ενός αδελφού του Kαβάφη, το οποίο θα αιτιολογούσε το γεγονός ότι οι δυο άνδρες δεν μίλησαν ποτέ για την ιδιάζουσα σχέση τους.

Καβάφης ο ποιητής

Όπως και να είχαν τα προσωπικά του, ο Kαβάφης έκανε σαφή διαχωρισμό της επαγγελματικής και της προσωπικής του ζωής, η οποία απετέλεσε το αντικείμενο εικασίας και σκανδαλολογίας από τη στιγμή που άρχισε η ποίησή του να γίνεται γνωστή. Ήταν όμως πάνω απ’ όλα ποιητής (στο τελευταίο του διαβατήριο, το 1932, σημείωσε ως “Eπάγγελμα” τη λέξη “Ποιητής”) και ήθελε να μείνει ως ποιητής και μόνον, δίχως άλλους προσδιορισμούς, με εξαίρεση το “Eλληνικός”. Έτσι φρόντισε να ζει προσεκτικά, χωρίς να δίνει αφορμές στην Aλεξανδρινή κοινωνία αλλά και στο Aθηναϊκό κατεστημένο, το οποίο ήδη από το 1903 είχε διαβλέψει την απειλή που αποτελούσε αυτός ο ιδιόρρυθμος ομογενής για την ποιητική τάξη πραγμάτων στη Eλλάδα, όπως την ενσάρκωνε ο γηγενής Kωστής Παλαμάς. H αντιπαράθεση των οπαδών του Kαβάφη και του Παλαμά γνώρισε μια πρώτη έξαρση το 1918 και κορυφώθηκε στην Aθήνα το 1924, και έλαβε ουσιαστικά τέλος την ίδια χρονιά όταν ο Παλαμάς έκανε μια σύντομη αλλά νηφάλια εκτίμηση του έργου του Kαβάφη. Tο 1926, επί δικτατορίας Παγκάλου, η Eλληνική Πολιτεία ανεγνώρισε την προσφορά του Kαβάφη στα Eλληνικά γράμματα, τιμώντας τον με το Aργυρό παράσημο του Tάγματος του Φοίνικος.

Η ασθένεια

Tα ενδιαφέροντα του Kαβάφη στην ωριμότητά του ήσαν πολλά και ποικίλα, όπως μαρτυρούν τα κατάλοιπά του και τα ανώνυμα σημειώματά του στο περιοδικό Aλεξανδρινή Tέχνη, το οποίο ο Kαβάφης είχε ιδρύσει και ουσιαστικά συντηρούσε, με τη βοήθεια του ζεύγους Aλέκου και Pίκας Σεγκοπούλου (με τους οποίους συγκατοικούσε στο ίδιο κτίριο της οδού Lepsius, όπου και τα γραφεία του περιοδικού). To 1932 όμως άρχισε να αισθάνεται ενοχλήσεις στο λάρυγγα, και τον Iούνιο οι γιατροί στην Aλεξάνδρεια διέγνωσαν καρκίνο. O Kαβάφης ταξίδεψε στην Aθήνα για θεραπεία, η οποία δεν απέδωσε. H τραχειοτομία στην οποία υπεβλήθη του στέρησε την ομιλία, και επικοινωνούσε γραπτώς, με τα “σημειώματα νοσοκομείου”. Eπέστρεψε στην Aλεξάνδρεια για να πεθάνει λίγους μήνες αργότερα στο ελληνικό νοσοκομείο που βρισκόταν κοντά στο σπίτι του (όταν είχε μετακομίσει εκεί, είχε πει προφητικά «Πού θα μπορούσα να ζήσω καλύτερα; Κάτω από μένα ο οίκος ανοχής θεραπεύει τις ανάγκες της σάρκας. Κι εκεί είναι η εκκλησία όπου συγχωρούνται οι αμαρτίες. Και παρακάτω το νοσοκομείο όπου πεθαίνουμε»).

Οι εκδόσεις

H εκδοτική πρακτική που ακολούθησε ο Kαβάφης ήταν πρωτοφανής. Δεν τύπωσε ποτέ τα ποιήματά του σε βιβλίο, και μάλιστα αρνήθηκε δύο σχετικές προτάσεις που του έγιναν, μία για ελληνική έκδοση και μία για αγγλική μετάφραση των ποιημάτων του. Προτιμούσε να δημοσιεύει τα ποιήματά του σε εφημερίδες, περιοδικά και ημερολόγια, και να τα τυπώνει ιδιωτικά σε μονόφυλλα, κάνοντας στη συνέχεια αυτοσχέδιες συλλογές που μοίραζε στους ενδιαφερόμενους. Έτσι η πρώτη συλλογή με τα 154 ποιήματα του καβαφικού “Kανόνα” (ο ποιητής είχε αποκηρύξει 27 πρώιμα έργα του) κυκλοφόρησε σε βιβλίο μετά θάνατον στην Aλεξάνδρεια, με επιμέλεια Pίκας Σεγκοπούλου. Στην Eλλάδα η συλλογή αυτή κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1948, από τις εκδόσεις «Ίκαρος» των Nίκου Kαρύδη, Aλέκου Πατσιφά και Mάριου Πλωρίτη. Aπό τον ίδιο εκδοτικό οίκο κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1963 η προσιτή δίτομη “λαϊκή” έκδοση των ποιημάτων, με επιμέλεια και σχολιασμό Γ.Π. Σαββίδη, με την οποία ο Kαβάφης αποκαταστάθηκε οριστικά στη συνείδηση του ελλαδικού κοινού.

H διεθνής απήχηση της ποίησης του Kαβάφη, όπως πιστοποιείται από τις πολλαπλές μεταφράσεις του έργου του σε ξένες γλώσσες, δεν θα ξένιζε διόλου τον ίδιον.

Ἀκάθιστος ὕμνος: Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε

Ἀκάθιστος ὕμνος: Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε

Ἰδιαίτερη εἶναι ἡ ἀγάπη καί ξεχωριστός ὁ σεβασμός, με τον ὁποῖο το σύνολο τῶν πιστῶν περιβάλλει την Ἀκολουθία του Ἀκάθιστου Ὕμνου Ἀγάπη καί σεβασμός ποῦ πηγάζουν καί ἐμπνέονται ἀπὸ το πρόσωπο πρὸς τὸ ὁποῖο ἀπευθύνεται ἡ Ἀκολουθία, ἀπὸ την ἐκφραστικότητα καί τον πλοῦτο των κειμένων, ἀπὸ το μελωδικό ἔνδυμα των λόγων. Ἀγάπη καί σεβασμός ποῦ ἐκδηλώνονται με την εὐλαβῆ παρουσία καί ἐνεργό συμμετοχή στήν Ἀκολουθία των «πιστῶς προσκυνούντων καί δοξαζόντων» Χριστιανῶν, τα ἀπογεύματα της Παρασκευῆς καθ' ὅλη τή διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς
Ο Ἀκάθιστος ὕμνος χαρακτηρίζεται ὡς ἕνα ἀριστούργημα της βυζαντινῆς ὑμνογραφίας, γραμμένο πάνω στούς κανόνες της μονοτονίας, ἱσοσυλλαβίας καί μερικῶς της ὁμοιοκαταληξίας Η γλῶσσα του ὑμνοῦ εἶναι σοβαρή καί ρέουσα, γεμάτη ἀπὸ κοσμητικά ἐπίθετα καί πολλά σχήματα. Ἔτσι ἡ ἐξωτερική του μορφή παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία καί ὡραιότητα, ποῦ συναγωνίζεται το βαθύ του περιεχόμενο.
Κανένας δέν μπορεῖ νά ἀμφισβητήσει τον πλοῦτο του λόγου, την ὑπάρξη σχημάτων, την ποιητικότητα ὁρισμένων στίχων καί προπαντός το ὑψηλό περιεχόμενο του ὑμνοῦ, ποῦ ἐξυμνεῖ την ἐνανθρώπησι του Θεοῦ διά της Παναγίας Θεοτόκου. Εἷναι ἀλλεπάλληλες οἱ ἐκφράσεις χαράς, ἀγαλλιάσεως καί λυτρώσεως ποῦ δίνουν ἐνθουσιαστικό τόνο στόν ὕμνο
Το γεγονός δὲ ὅτι ἀπ' ὅλα τα κοντάκια μόνο αὐτὸ εἶναι σήμερα σε χρήση στήν λατρεία της Ἐκκλησίας μας δείχνει την δύναμη καί την ἐντύπωση ποῦ ἔκανε καί ἐξακολουθεῖ νά κάνει στούς πιστούς.
Ἀκάθιστος Ὕμνος – δομή
Η Ἀκολουθία του Ἀκάθιστου Ὕμνου ἀποτελεῖται, κατά βάση, ἀπὸ τον Ἀκάθιστο Ὕμνο καί τον Κανόνα του Ἀκάθιστου Ὕμνου, πλαισιωμένα με ψαλμούς, ἀπολυτίκια καί εὐχές
Ἀκάθιστος Ὕμνος ἐπεκράτησε νά ὀνομάζεται το Κοντάκιο, το ὄπιο ψάλλουμε πρὸς τιμήν της Θεοτόκου, τμηματικά κάθε Παρασκευή στὶς τέσσερις πρῶτες βδομάδες της Μ. Σαρακοστῆς (6 οἴκοι με ἀπόδειπνο – Χαιρετισμοί), καί ὁλόκληρο την πέμπτη ἑβδομάδα (24 οἴκοι). Το προοίμιο του εἶναι το «Τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ», ἔχη ἀλφαβητική ακροστιχίδα (Α – Ω) καί διπλό ἐφύμνιο (Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε καί Ἀλληλούια).
«Κοντάκια» παλαιότερα λέγονταν ὁλόκληροι ὕμνοι, ἀνάλογοι πρὸς τους «Κανόνες». Η ὀνομασία ὀφείλεται μᾶλλον στὸ κοντό ξύλο ἐπὶ του ὁποίου τύλιγαν τή μεμβράνη ποῦ περιεῖχε τον ὕμνο
Το πρῶτο τροπάριο λεγόταν «προοίμιο» ἡ «κουκούλιο» καί ὅσα ἀκολουθοῦσαν λέγονταν «οἴκοι», ἴσως διότι ὁλόκληρος ὁ ὕμνος θεωρεῖτο ὡς σύνολο οἰκοδομημάτων ἀφιερωμένων στή μνήμη κάποιου ἁγίου
Κοντάκιο λέγεται συνήθως σήμερα το πρῶτο τροπάριο ἑνός τέτοιου ὑμνοῦ
Ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος περιέχει προοίμιο καί 24 «οἴκους». Ὡς προοίμιο του Ὕμνου ψάλλεται σήμερα το «Τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ», τὸ ὁποῖο ὅμως, καθώς φαίνεται, δέν εἶναι το ἀρχικὸ Ἀντίθετα, ὡς γνήσιο προοίμιο φέρεται το, σήμερα, αὐτόμελο ἀπολυτίκιο «Τὸ προσταχθὲν μυστικῶς λαβῶν ἐν γνώσει», ποῦ ἔχη ἀμεσότερη σχέση με το περιεχόμενο του Ὕμνου, ἀναφερόμενο κι αὐτὸ στὸ γεγονός του Εὐαγγελισμοῦ.
Το «Τῇ ὑπερμάχῳ» συνετέθη ἐπ' εὐκαιρία της σωτηρίας της Κωνσταντινούπολης ἀπὸ κάποιο κίνδυνο καί συνδέθηκε μᾶλλον ἀργότερα με τον Ὕμνο Σ' αὐτὸ θὰ συνέβαλε καί το γεγονός ὅτι ὁ Ὕμνος ψαλλόταν συχνά στήν Κωνσταντινούπολη στὶς εὐχαριστήριες ἀκολουθίες πρὸς τιμήν της Παναγίας, πολιούχου τῆς Βασιλεύουσας.
Οἱ 24 «οἴκοι» σχηματίζουν ἀλφαβητική ἀκροστιχίδα καί ἔχουν ἐφύμνιο οἱ μέν περιττοί «Χαῖρε, Νύμφη, ἀνύμφευτε», οἱ δὲ ἄρτιοι «Ἀλληλούια».

Ἀπό αὐτούς οἱ 12 ἀναφέρονται στόν Κύριο καί τελειώνουν με το «Ἀλληλούια» = Αἰνεῖται το Θεό. Οἱ ἄλλοι 12 οἴκοι ἀναφέρονται στή Θεοτόκο καί τελειώνουν με το «Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε». «Ἐφύμνιο» λέγεται ἡ τελευταία φράση του ὑμνοῦ ποῦ ἐπαναλαμβάνει ὁ λαός.
Μέσα στούς 72 στίχους συναντοῦμε 144 χαιρετισμούς στή Θεοτόκο: «Χαῖρε, της ἐκκλησίας ὁ ἀσάλευτος Πύργος, Χαῖρε, της βασιλείας το ἀπόρθητον τεῖχος, Χαῖρε δι ἧς ἐγείρονται τρόπαια, Χαῖρε, δι ἧς εἐχθροί καταπίπτουσι...». Ἀπὸ τή λέξη ΧΑΙΡΕ ὀνομάστηκαν καί Χαιρετισμοί.
Περιεχόμενο του Ὕμνου
Ο Ὕμνος διακρίνεται σε δύο ἑνότητες:
α. Α-Μ, ποῦ ἀποτελεῖ το ἱστορικό τμῆμα (Εὐαγγελισμός της Θεοτόκου, σύλληψη Χριστοῦ ἀπὸ την Παναγία, ἐπίσκεψη της Θεοτόκου στὴν Ἐλισᾶβετ, ἀνησυχία Ἰωσήφ, ἐπίσκεψη ποιμένων καὶ μάγων στὸ νεογέννητο Χριστό, ἐπιστροφή Μάγων, φυγή στὴν Αἴγυπτο, ὑπαπαντή), καὶ β. Ν-Ω, ποῦ ἀποτελεῖ το δογματικό – θεολογικό τμῆμα (ἄσπορος σύλληψη, θεότης καὶ ἀνθρωπότης του Χριστοῦ, σωτηρία του ἀνθρώπινου γένους με τή θυσία του Ἰησοῦ, θέωση τῶν ἀνθρώπων, θεομητορικῆς ἀξίας της Θεοτόκου κ.) χωρίς ὅμως νά λείπουν ἀπὸ κάθε νεότητα καὶ στοιχεῖα της ἄλλης
Πηγές του ὕμνου εἶναι ἡ Ἁγία Γραφή καὶ οἱ Πατέρες της Ἐκκλησίας
Ὀνομασία τοῦ Ὕμνου
Η ὀνομασία Ἀκάθιστος Ὕμνος ἀποδόθηκε στόν Ὕμνο ὀφείλεται στὸ ὅτι «ὀρθοστάδην τότε πᾶς ὁ λαὸς κατὰ τὴν νύκτα ἐκείνην τὸν ὕμνον τῇ τοῦ Λόγου Μητρὶ ἔμελψαν καὶ ὅτι πᾶσι τοῖς ἄλλοις οἴκοις καθῆσθαι ἐξ ἔθους ἔχοντες, ἐν τοῖς παροῦσι τῆς θεομήτορος ὀρθοὶ πάντες ἀκροώμεθα». Αὐτὰ γράφει το Συναξάριον, καὶ ἐντοπίζει «την νύκτα ἐκείνη» το καλοκαίρι του 626.
Ἐπίσης, ἀπὸ την πρώτη στιγμή ποῦ ἐμφανίστηκε ὁ ὕμνος οἱ πιστοί σε κάθε εὐκαιρία καὶ ἀφορμή, τον ἔψαλαν ὄρθιοι καὶ ἀπ' την ἀρχὴ συνδέθηκε με την ἑορτή του Εὐαγγελισμοῦ του ὁποίου την ἀκολουθία το ἐκκλησίασμα παρακολουθοῦσε ὄρθιο
Χρόνος καὶ αἰτιᾶ σύνθεσης
Σύμφωνα με το Συναξαριστή, ὁ Ὕμνος δημιουργήθηκε το 626, μετά τή σωτηρία της Κωνσταντινούπολης ἀπὸ την πολιορκία των Ἀβάρων καὶ των Περσῶν, ὁπότε καὶ ἐψάλη γιά πρώτη φορά.
Κατά το ἔτος 626 ἡ Κωνσταντινούπολη πολιορκήθηκε ἀπὸ τους Πέρσες καὶ Ἀβάρους Ο βασιλέας Ἡράκλειος ἀπουσίαζε στὴ Μικρά Ἀσία σε πόλεμο κατά των Περσῶν Τότε ὁ φρούραρχος Βώνος μαζί με τον Πατριάρχη Σέργιο ἀνέλαβαν την ὑπεράσπιση της αὐτοκρατορίας Ο Πατριάρχης περιέτρεχε τή πόλη με την εἰκόνα της Παναγίας τῆς Βλαχερνίτισσας καὶ ἐνεθάρρυνε τα πλήθη καὶ τους μαχητές.
Ξαφνικά ξέσπασε φοβερός ἀνεμοστρόβιλος ποῦ δημιούργησε τρικυμία καταστρέφοντας τον ἐχθρικὸ στόλο καὶ τή νύκτα της 7ης πρός την 8η Αὐγούστου, ἀναγκάσθηκαν νά φύγουν ἄπρακτοι Ο λαός πανηγυρίζοντας τή σωτηρία του, συγκεντρώθηκε στὸ Ναό της Παναγίας των Βλαχερνῶν καὶ ὅλοι ὄρθιοι ἔψαλλαν τον ἀπὸ τότε λεγόμενο «Ἀκάθιστο Ὕμνο» στὴν Παναγία, ἀποδίδοντας τα «νικητήρια» καὶ την εὐγνωμοσύνη τους στὴν «Τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ».
Γιὰ νά ψαλθεῖ ὅμως τότε θά πρέπει νά εἶχε συντεθεῖ νωρίτερα, καθώς δὲν ἦταν δυνατό νά γίνει αὐτὸ σε μία νύχτα. Κάποιοι μελετητές ὑποστηρίζουν ὅτι ὁ ὕμνος ἔπρεπε νά προϋπῆρχε στὴ λειτουργική πράξη, καὶ νά ψάλθηκε τότε «ὀρθοστάδην», ἀπὸ μεγίστη ἀφοσίωση πρός ἐγκωμιασμό της Θεοτόκου. Καὶ προκρίθηκε αὐτὸς ὁ ὕμνος ἀπὸ κάποιον ἄλλον ἐνδεχομένως, ἐπειδή θά ἦταν κιόλας καθιερωμένος στὴν Ἀγρυπνία της 15ης Αὐγούστου στὴ Βλαχέρνα, καὶ ἐπειδή το περιεχόμενό του, με χαρακτῆρα διηγηματάκι, δογματικό, καὶ δοξολογικό – ἐγκωμιαστικό προσφερόταν γιά τή διάσωση καὶ τή λύτρωση της Πόλης ἀπὸ τή δεινή περίσταση.
Η δομή, το ὕφος καὶ το περιεχόμενο του ὕμνου εἶναι μᾶλλον μεταρωμανικά στοιχεῖα, ὅπως κατάδειξε ὁ καθηγητής Νικόλαος Τωμαδάκης. Ο ὕμνος ἀναφέρεται σε ὅλο το μυστήριο της ἐνανθρώπησης του Χριστοῦ, στό ὁποῖο εἶναι βασικός παράγοντας ἡ Θεοτόκος. Ἔτσι, ὁ Μαριολογικός καὶ Χριστολογικός χαρακτῆρας του εἶναι φανερός.
Συνεπῶς, μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι ἀναφέρεται σε κοινό ἑορτασμό του Εὐαγγελισμοῦ καὶ τῶν Χριστουγέννων – οἱ γιορτές χωρίστηκαν στά χρόνια του Ἰουστινιανοῦ (527-565) – ἀλλὰ εὔκολα ἐπίσης μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι ὁ ἐγκωμιαστικός καὶ δοξολογικός χαρακτῆρας του ὕμνου εἶναι πρόσφορος γιά κάθε περίσταση ποῦ ἡ θρησκεύουσα ψυχή θέλει νά ἀναφερθεῖ στό θαῦμα της σωτηρίας της.
Σύνθεση του Ὕμνου
Ἀπὸ τα σημαντικότερα καὶ δυσκολότερα φιλολογικά προβλήματα εἶναι αὐτό της σύνθεσης του Κοντακίου του Ἀκάθιστου Ὕμνου Συνθέτης, χρόνος καὶ αἰτιᾶ της σύνθεσης παραμένουν ἀκόμα ἀνεξακρίβωτα ἀπὸ τους μελετητές.
Με τὴ χρονολογία σύνθεσης του ὕμνου συνδέεται ἀναπόφευκτα το ὄνομα του ποιητή του ὕμνου, του μελωδοῦ Ο ὕμνος φέρεται σε ὅλη τὴ χειρόγραφη παράδοση ἀνώνυμος, καὶ ὁ Συναξαριστής ποῦ τον συνδέει με το γεγονός της διάσωσης ἀπὸ την πολιορκία του 626 δέν κάνει λόγο οὔτε γιά το χρόνο της σύνθεσης οὔτε γιά τον ποιητή του.
Ἦταν φυσικό, ἡ παράδοση σιωπηρά, ἀλλὰ καὶ πολλοί μεγάλοι μελετητές νά ἀποδώσουν τον ἔξοχο αὐτό ὕμνο στὸν κατ' ἐξοχὴν πρίγκιπα των βυζαντινῶν ὑμνογράφων, τον Ρωμανό το μελωδό (α΄ μισό ς΄ αι.). Ὑπάρχει καὶ μία μεταγενέστερη μαρτυρία, του ις΄ αι., ὥς σημείωση σε κώδικα του ΙΓ΄ αι. (της μονῆς Βλατάδων 41, φ. 193α) ποῦ ἀναφέρει το ὄνομα του Ρωμανού ὥς ποιητή του ὕμνου
Ὑπάρχουν ὅμως καὶ ἄλλες δύο περιπτώσεις γιά τον μελωδό του Ἀκάθιστου Ὕμνου, με ἐξίσου σοβαρές ἐνδείξεις Η μία εἶναι ὅτι στή λατινική μετάφραση του ὕμνου, γύρω στό 800, ἀπό τον Ἐπίσκοπο Βενετίας Χριστόφορο, ἀναφέρεται το ὄνομα του Γερμανοῦ Α΄ Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως (715-730 κοιμήθηκε 740) ποῦ ἦταν σύγχρονος με τα γεγονότα του 718 "IncipitHymnusdeSanctaDeiGenetriceMaria, VictoriferusatqueSalutatorius, aSanctoGermanoPatriarchaConstantinopolitano".
Η ἄλλη περίπτωση εἶναι, ὅτι σε μία παλαιά ἀχρονολόγητη εἰκόνα του Εὐαγγελισμοῦ στό παρεκκλήσιο τοῦ Αἰγίου Νικολάου της ὀνομαστής μονῆς του Αἰγίου Σάββα στά Ἱεροσόλυμα, εἰκονίζεται κι ἕνας μοναχός ποῦ κρατάει εἰλητάριο με γραμμένο το «Ἄγγελος πρωτοστάτης οὐρανόθεν ἐπέμφθη». Στὸ κεφάλι του μοναχοῦ ὑπάρχει ἡ ἔνδειξη «Ο ΑΓ. ΚΟΣΜΑΣ». Αὐτὸς ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς δέν εἶναι ἄλλος ἀπό τον Κοσμᾶ το μελωδό, ποῦ κοιμήθηκε το 752/4, κι εἶναι κι αὐτὸς σύγχρονος με την θαυμαστή λύτρωση της Κωνσταντινούπολης ἀπό την πολιορκία του 718.
Ο Κανόνας του Ἀκάθιστου εἶναι ἔργο των Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ (οἱ εἱρμοί) καί Ἰωσήφ Ξένου του Ὑμνογράφου (τα τροπάρια).
Τρόπος ἐκτελέσεως
Ἱστορικές συγκυρίες δέν ἐπέτρεψαν νά διασωθεῖ ὡς τις μέρες μας ὁ τρόπος μελωδικῆς ἐκτέλεσης του Ὕμνου Γι' αὐτό τον λόγο δέν ψάλλεται ἀλλά ραψωδείται ἀπό τους ἱερεῖς στοὺς ναούς, κατά την τέλεση της Ἀκολουθίας
Ἀκάθιστος Ὕμνος με Ἀπόδειπνο
Ψάλλεται ὁλόκληρος ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος ἐν συνδυασμῷ μετὰ τοῦ Μικροῦ Ἀποδείπνου, ὡς ἀκολούθως: Ἀναγιγνώσκεται τὸ Μικρὸν Ἀπόδειπνον μέχρι τοῦ Ἄξιόν ἐστίν.. Μετ' αὐτὸ ψάλλεται τὸ Τροπάριον Τὸ προσταχθὲν μυστικῶς... δὶς ἀργῶς καὶ ἅπαξ σύντομον καὶ ἀναγιγνώσκεται ὑπὸ τοῦ (Ἀρχ.) Ἱερέως ἡ α´ Στάσις (Α-Ζ) τῶν Οἴκων (Χαιρετισμῶν) τῆς Θεοτόκου.
Ἀκολούθως ψάλλεται ἡ α´ καὶ γ´ Ὠδὴ τοῦ Κανόνος τῆς Θεοτόκου, τὸ Κοντάκιον Τῇ Ὑπερμάχῳ... ἀργῶς καὶ ἀναγιγνώσκεται ἡ β´ Στάσις (Η-Μ).
Ἐν συνεχείᾳ ψάλλονται ἡ δ´, ε´ καὶ ς´ Ὠδὴ τοῦ Κανόνος, πάλιν τὸ Κοντάκιον Τῇ Ὑπερμάχῳ... ἀργοσύντομον καὶ ἀναγιγνώσκεται ἡ γ´ Στάσις (Ν-Σ).
Τέλος ψάλλονται αἱ΄ Ὠδαὶ ζ´, ἡ´ καὶ θ´ Ὠδῆς ὁ Ἱερεὺς θυμιὰ ὡς εἴθισται, τὸ Κοντάκιον Τῇ Ὑπερμάχῳ... σύντομον καὶ ἡ δ´ Στάσις (Τ-Ω καὶ Α).
Τρισάγιον.
ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ: Τῇ Ὑπερμάχῳ....
Καὶ τὰ λοιπὰ τῆς Ἀκολουθίας τοῦ Μικροῦ Ἀποδείπνου. (ἀπό το Μέγα Ὡρολόγιον).
«Τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ τὰ νικητήρια,
ὡς λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν εὐχαριστήρια,
ἀναγράφω σοι ἡ Πόλις σου Θεοτόκε.
Ἀλλ' ὡς ἔχουσα τὸ κράτος ἀπροσμᾶχητον,
ἐκ παντοίων με κινδύνων ἐλευθέρωσον,
ἵνα κράζω σοι· Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε»

Ἡ Λόγχη τοῦ Λογγίνου.

Η λόγχη του Λογγίνου καὶ οἱ μεταφυσικές ἰδιότητές της

Γιατί την ψάχνουν ὅλοι οἱ κατακτητές

Ἡ λόγχη - ποῦ χρησιμοποιήθηκε ἀπὸ το Ρωμαῖο ἑκατόνταρχο Λογγίνο γιὰ νὰ τρυπήσει τή δεξιά πλευρά του Χριστοῦ στὸ σταυρό - ἔγινε δημοφιλής κυρίως χάρη στὸ κλασικό πλέον βιβλίο του Τρίβορ Ραβενσκροφτ «the spear of destiny» (λόγχη του πεπρωμένου).

Ἡ λόγχη βρίσκεται στὸ παλάτι του Χόφμπουργκ στὴ Βιέννη καὶ ἄνηκέ στὸν Καρλομάγνο.

Ο ἐπίσημος ὁδηγὸς γιά τα ἐκθέματα του Χόφμπουργκ ἀναφέρει πῶς ἡ λόγχη φτιάχτηκε ἀπὸ ἕνα ἀπὸ τα καρφιά ποῦ χρησιμοποιήθηκαν κατά τὴ Σταύρωση τοῦ Χριστοῦ , καὶ με τα χρόνια, μετά τον Καρλομάγνο, ἔφτασε νὰ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἡ αὐθεντική λόγχη του Λογγίνου.

Πιὸ γνωστή κατά το μεσαίωνα ἦταν μία λόγχη ποῦ εἶχε χρησιμοποιήσει μία ἀντιχριστιανική ὁμάδα γιά νὰ «ἐπιτεθεῖ» σε ἕνα ἄγαλμα του Χρήστου Σύμφωνα με την 'ἱστορία' το ἄγαλμα μάτωσε καὶ ἡ λόγχη ἔγινε ἀντικείμενο τιμῆς, ἀφοῦ θεωρήθηκε ἡ αἰτία ἑνὸς θαύματος.

Ὕστερα ἀπὸ αὐτὸ ἔπεσε στὴν ἀφάνεια, γιά νὰ ἀποκαλυφθεῖ σε ἕνα ὅραμα αἰῶνες ἀργότερα, το 1099, στούς σταυροφόρους ποῦ πολιόρκησαν την Ἀντιόχεια

Ὑπάρχουν διάφορες θεωρίες γιά το ποῦ μπορεῖ νὰ βρίσκεται σήμερα ἡ λόγχη. Μερικοί λένε ὅτι σήμερα φυλάσσεται στὴν καθολική ἐκκλησία του Εχμιατζίν, στὴν Ἀρμενία, ἄλλες πηγές ἀναφέρουν ὅτι ἡ αὐθεντική λόγχη βρισκόταν στὴν Ἱερουσαλήμ την ἐποχῆ του μεγάλου Κωνσταντίνου τον 4ο αἱ μ.Χ.

Ἔπεσε στά χέρια των Πᾶρθων τον 7ο αἰῶνα καὶ ἀνακαλύφτηκε ἀπὸ τον βυζαντινό αὐτοκράτορα Ἡράκλειο, ὁ ὁποῖος ἀφαίρεσε τις ἄκρες της καὶ την ἔφερε πάλι πίσω στὴν Κωνσταντινούπολη.

Το μεγαλύτερο μέρος της αἰχμῆς της παρέμεινε στήν Ἱερουσαλήμ μέχρι το 715, ὁπότε καί στάλθηκε στήν Πόλη.

Ἡ Ἁγία Λόγχη καί ἡ Πρώτη Σταυροφορία

Ὁ Γοδεφρείδος του Μπουιγιόν καὶ οἱ ἄλλοι βαρῶνοι της Πρώτης Σταυροφορίας στὸ αὐτοκρατορικό παλάτι του Ἀλέξιου Κομνηνοῦ Σ’ αὐτή την ἐποχῆ μιλήσανε γιὰ πρώτη φορά γιὰ την Ἁγία Λόγχη.

Χωρίς ἀμφιβολία, ἀκόμη καὶ σήμερα, ποῦ πολλοί νομίζουν ὅτι ὁ Χριστιανισμός «πνέει τα λοίσθια», μὴ ἀναλογιζόμενοι το γεγονός ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία ζεῖ τή νέα χιλιετία της, ὅπως ἔλεγε ὁ Στήβεν Ράνσιμαν, ὅπως την βιώνουν σήμερα τριακόσια ἑκατομμύρια ὀρθοδόξων λαῶν, μετά την πτώση του, κατά βάση, ἄθεου «ὑπαρκτοῦ σοσιαλισμοῦ», ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποῦ ἀναζητοῦν ἐναγωνίως διάφορα ἱερὰ σκεύη ποῦ ἔχουν ἄμεση σχέση με τον Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα ὁ Χιτῶνας, ἡ Ἁγία Λόγχη καὶ τα Καρφιά του Κυρίου. Πού βρίσκονται, λοιπόν, ὅλα αὐτὰ, γιὰ τα ὁποία γράφουμε εἰδικό βιβλίο;

"Ὁ Χιτῶνας"

Το θέμα του Χιώνα ξεκίνησε με ἀφορμή ἕνα ἔργο, ποῦ εἶχε τον τίτλο:«Ο Χιτών» (πρωτότυπος τίτλος στά ἀγγλικά: The Robe), ἕνα ἱστορικό μυθιστόρημα γραμμένο ἀπό το συγγραφέα Λόιντ Ντάγκλας το 1942.

Πρόκειται γιὰ την ἱστορία ἑνὸς Ρωμαίου ἀξιωματικοῦ, του Μάρκελλου, ποῦ ἔλαβε μέρος στὴν σταύρωση του Χριστοῦ Ἦταν ἕνα ἀπό τα βιβλία με τις μεγαλύτερες πωλήσεις τὴ δεκαετία του 1940.

Μπῆκε στὴ λίστα μπεστ σέλλερ των Τάιμς της Νέας Ὑόρκης τον Ὀκτώβριο του 1942 καί τέσσερις βδομάδες ἀργότερα ἀνέβηκε στό Νο1, θέση ποῦ κράτησε γιὰ ἕνα χρόνο σχεδόν.

Ο Χιτών ἔμεινε στὴ λίστα γιὰ ἄλλα δύο χρόνια, ἐπιστρέφοντας ἀρκετές φορές τα ἑπόμενα ἔτη, συμπεριλαμβανομένου καί του 1953, ὁπότε καί κυκλοφόρησε ἡ κινηματογραφική του ἔκδοση

Η ὑπόθεση του ἔργου

«Η ὑπόθεση του ἔργου ξετυλίγεται την ἐποχὴ της κατάπτωσης της Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας με τους φοβερούς διωγμούς των χριστιανῶν καί τις ραδιουργίες των Ρωμαίων ἀριστοκρατῶν

Ο νεαρός Ρωμαῖος χιλίαρχος Μάρκελλος Γαλλίων, γόνος μιᾶς τέτοιας ἀριστοκρατικῆς οἰκογένειας, σταυρώνει το Χριστό κι ὑστέρα παίζει στά ζάρια τον Χιτώνα Του, τὸν ὁποῖο καί κερδίζει.

Ξαφνικά ὅμως, νιώθει κάτι νά ἀλλάζει μέσα του καί ὁ Μάρκελλος γίνεται χριστιανός. Τίθεται στὴν ὑπηρεσία του Ναζωραίου ἔχοντας σύντροφό του τον Κορίνθιο σκλάβο του, Δημήτριο, ποῦ ἡ δυνατή πίστη τους στό Χριστό ἐξισώνει τον ἄρχοντα με τον δοῦλο, γιὰ νά τους κάνει δύο καλούς φίλους-ἀδερφούς»

Η Ἁγία Λόγχη καί ἡ Πολιορκία της Ἀντιόχειας (1097-1098)

Το θέμα της Ἁγίας Λόγχης ξεκινάει με τις Σταυροφορίες, ὅπου ἡ σταυροφόροι, μεταξύ ἄλλων, ἔψαχναν καί γιά ἱερὰ σκεύη τα ὁποία ἐξαργύρωναν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στούς πιστούς, ἰδίως των καθολικῶν μοναστηρίων, ὅπως ἦταν το Ἅγιον Μανδήλιον καί η περίφημη Ἐπιστολή του Κυρίου πρὸς τον τοπάρχη της Ἐδέσσης Ἄβγαρο, πού γράφουμε στὰ βιβλία μας.

Πάριν φτάσουν, λοιπόν, στὴν Ἀντιόχεια ἡ σταυροφόροι, ὁ Βαλδουίνος της Βουλλώνηςης, ἀδερφὸς του Γοδεφρείδου τοῦ Μπουγιόν, καί ὁ Ταγκρέδος, ἀνηψιός του Βοημούνδου του Τάραντα, ἀποσπάσθηκαν ἀπό το κύριο σῶμα τῶν σταυροφόρων καί εἰσέβαλαν στὴν Κιλικία.

Ὁ Ταγκρέδος συνάντησε τους σταυροφόρους μπροστά στὴν Ἀντιόχεια Ο Βαλδουίνος, ὅμως, δὲν ἑνώθηκε ποτέ ξανά με το κύριο σῶμα του στρατοῦ των σταυροφόρων.

Προσκαλεσμένος ἀπό τον Τορός, τον ἡγεμόνα της Ἕδεσσας της Συρίας, ἐγκαταστάθηκε ἐκεῖ γιά νά προστατεύει την περιοχή, πού κατοικοῦνταν κυρίως ἀπό Ἀρμενίους, ἀπό τους Τούρκους.

Λίγους μῆνες ἀργότερα ὁ Τορός δολοφονήθηκε κάτω ἀπό ἀδιευκρίνιστες συνθῆκες, καί ὁ Βαλδουίνος ἀνακηρύχθηκε ἡγεμόνας της Ἕδεσσας (1098). Ἦταν ὁ πρῶτος ἀπό τους σταυροφόρους πού ἵδρυσε κράτος στὴν περιοχή.

Ὅποιος ἀνοίξει διάφορες ἠλεκτρονικές ἐγκυκλοπαίδειες ἡ το διαδίκτυο θὰ δεῖ, ὅτι την Ἀντιόχεια κυβερνοῦσε ἕνας Τοῦρκος, ὁ Γιαγκί Σιγιάν, πρώην σκλάβος του σουλτάνου Μαλίκ Σαχ, πού τον εἶχε διορίσει κυβερνήτη της πόλης περίπου το 1090.Αὐτός ζήτησε βοήθεια ἀπό ὅλους τους γειτονικούς ἡγεμόνες γιά νά ἀντιμετωπίσει τους σταυροφόρους.

Μπροστά στὴν Ἀντιόχεια οἱ σταυροφόροι λιμοκτονοῦσαν ἀλλὰ ξεκίνησαν καὶ συνέχισαν την πολιορκία. Νίκησαν στρατούς ποῦ στάλθηκαν ἀπὸ το Χαλέπι καὶ τὴ Δαμασκηνό γιά νὰ βοηθήσουν την Ἀντιόχεια

Τελικά τον Ἰούνιο του 1098 ἡ πόλη ἔπεσε στά χέρια τους μετά ἀπὸ προδοσία ἑνός Ἀρμένιου φρουροῦ, του Φιρούζ, ποῦ σε συνεννόηση με τον Βοημούνδο ἐπέτρεψε σε ἕνα σῶμα σταυροφόρων νὰ μποῦν νύχτα στὴν πόλη.

Σχεδόν ἀμέσως, οἱ σταυροφόροι χρειάστηκε νὰ την ὑπερασπιστοῦν ἀπὸ την ἐπίθεση τοῦ αταμπέγκ τῶν Σελτζούκων τῆς Μοσούλης, του Κερβογά, καὶ των συμμάχων του.

Τις κρίσιμες ἡμέρες της πολιορκίας ἀπὸ τον Κερβογά, ἕνας ἄσημος προσκυνητής, ὁ Πιέρ Μπαρτολομύ, ἄρχισε νὰ μιλᾶ γιά ὁράματα ποῦ εἶχε γιά την Ἁγία Λόγχη (τὴ λόγχη με την ὁποία τρύπησαν τον Χριστό στὸ σταυρό), ὅτι δηλαδή βρισκόταν στὴν Ἀντιόχεια

Πολλοί τον πίστεψαν, καὶ ὅταν πράγματι βρῆκε μία λόγχη σκάβοντας σε μία ἐκκλησία, οἱ σταυροφόροι πῆραν θάρρος, πιστεύοντας ὅτι αὐτὸ ἦταν σημάδι ὅτι ὁ Θεός ἦταν μαζί τους.

Ὑπῆρχαν καὶ πολλοί ποῦ δὲν τον πίστεψαν, ἀλλὰ το ἀποτέλεσμα ἦταν τελικά οἱ σταυροφόροι νὰ βροῦν το θάρρος νὰ ἀντιμετωπίσουν τον Κερβογά σε μάχη ἕξω ἀπὸ τα τείχη, στὴν ὁποία καὶ νίκησαν. Η νίκη τους, ὅμως, ὀφειλόταν ἐν μέρει στὶς φιλονικίες ποῦ εἶχαν ξεσπάσει στὸ στρατόπεδο τῶν ἀντιπάλων τους.

Σύντομα ὁ Ραϋμόνδος της Τουλούζης καὶ ὁ Βοημούνδος τοῦ Τάραντα (ὁ ὁποῖος πρὶν ἀκόμη πέσει ἡ Ἀντιόχεια εἶχε καταφέρει με δόλο νὰ ἀπομακρύνει τους βυζαντινούς ἀντιπροσώπους ἀπὸ το στρατόπεδο, καὶ στὴ συνέχεια εἶχε ἀποκηρύξει τὴ συμφωνία με τον Ἀλέξιο) φιλονίκησαν γιά την κυριαρχία της πόλης.

Οἱ σταυροφόροι ἔμειναν γιά ἀρκετούς μῆνες ἄπρακτοι στὴν Ἀντιόχεια καὶ το γεγονός αὐτὸ ἔκανε τους στρατιῶτες καὶ τους ἁπλοῦς προσκυνητές νὰ ἀπειλήσουν νὰ προχωρήσουν χωρίς τους ἀρχηγούς τους στὴν Ἱερουσαλήμ Μετά ἀπὸ αὐτὸ ὁ Ραϋμόνδος ὑποχώρησε, καὶ ὁ Βοημούνδος ἔμεινε στὴν Ἀντιόχεια ὥς ἡγεμόνας

Δοθείσης εὐκαιρίας νὰ ποῦμε, ὅτι ἡ Ἁγία Λόγχη εἶναι το μεταλλικό ἱερὸ σκεῦος σε σχῆμα λόγχης, το ὁποῖο χρησιμοποιεῖται στὴν τελετή της Προσκομιδῆς γιά την ἐξαγωγὴ του Ἀμνοῦ καὶ των ὑπόλοιπων μερίδων του Δισκαρίου.

Συμβολίζει τὴ λόγχη, με την ὁποία οἱ στρατιῶτες κέντησαν (τρύπησαν) την πλευρά του σταυρωμένου Χριστοῦ, ἐνῶ χρησιμοποιεῖται ἀποκλειστικά ἀπὸ την ὀρθόδοξη ἐκκλησία

Ὅταν ὁ λειτουργός κεντᾶ (τρυπᾶ) τον Ἀμνό στά γράμματα ΝΙ, ἀναφέρει μυστικῶς καί χαμηλοφώνως, τα λόγια του Εὐαγγελίου (Ἱωάν.19: 34) «Εἰς των στρατιωτῶν λόγχη την πλευράν αἰτοῦ ἕνυξε...».

Το 1241, μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης στοὺς Φράγκους, ὁ Λουδοβίκος ὁ 6ος, βασιλιάς της Γαλλίας, παρουσιάστηκε με ἕνα κομμάτι της μύτης της λόγχης καί μία συλλογή ἀπὸ θρησκευτικά ἀντικείμενα, τα ὁποία στέγασε στὸ Σεντ Σαπέλ στὸ Παρίσι.

Το μεγαλύτερο μέρος της αἰχμῆς ὡστόσο, παρέμεινε στὴν Κων/Πολη κι ἔπεσε στά χέρια των Τούρκων το 1453.

Ο Τοῦρκος σουλτᾶνος Βαγιαζήτ ὁ Β την ἔστειλε στόν Πάπα Ἱννοκέντιο τον 8ο το 1492. Ἀπὸ τότε, βρίσκεται κάτω ἀπὸ τον τρούλο του Ἁγίου Πέτρου.

Κατά το 18ο αἰῶνα ὁ Πάπας Βενέδικτος ὁ 14ος εἶχε μία ἀκριβῆ εἰκόνα της ἄκρης της λόγχης ποῦ βρισκόταν στὸ Σεντ Σαπέλ καί βρῆκε ὅτι ταίριαζε τέλεια με το δικό του μεγαλύτερο κομμάτι.

Κατά την γαλλική ἐπανάσταση ὅμως ἡ αἰχμή ἐξαφανίστηκε καί κανείς δὲν γνωρίζει ἀπὸ τότε ποῦ βρίσκεται.

Τα καρφιά του Κυρίου

Κατά την ἱστορική παράδοση, ὅταν ἡ Ἁγία Ἑλένη πῆγε στοὺς Ἁγίους Τόπους γιά νά βρεῖ τον Τίμιο Σταυρό, ἀφοῦ συγκέντρωσε πλῆθος τεχνιτῶν καί ἐργατῶν, ἔσκαψε ἐκεῖ καί βρῆκε τον Πανάγιο Τάφο καί λίγο πιό πέρα βρῆκε καί τους τρεῖς σταυρούς του Ἰησοῦ καί τῶν δύο ληστῶν καθώς καί τα καρφιά τους.

Ἡ Ἁγία Ἑλένη ἔπειτά πῆρε τον Τίμιο Σταυρό μαζί της στὴν Κωνσταντινούπολη, ἀφοῦ ὅμως ἄφησε μέρος αἰτοῦ στά Ἱεροσόλυμα, στόν Πατριάρχη Μακάριο. Ο Σταυρός του Κυρίου εἶχε 4,50 μέτρα ὕψος καί 2,40 μέτρα πλάτος!

Ο Παυλίνος στὴν ἑνδεκάτη ἐπιστολή του ξαναφέρει ὅτι ἐνῶ ὁ Σταυρός, ἀπὸ την ἡμέρα της εὕρεσης του, τεμαχιζότανε (σε ἀπειροελάχιστα κομματάκια) καὶ δινότανε στούς πιστούς γιά εὐλογία, αὐτὸς παρέμεινε ἀκέραιος καὶ δέν μειωνόταν καθόλου.

Ἐπίσης, ὅσον ἀφορᾶ τα καρφιά του Κυρίου, καθώς ξαναφέρει ἡ παράδοση, ξεχώρισαν ἀπὸ τα καρφιά των ληστῶν διότι δέν εἶχαν σκουριάσει ἀπὸ το πέρασμα των χρόνων, φαινόντουσαν σὰν καινούργια, ἐνῶ των ληστῶν ἦταν σκουριασμένα.

Μία ἄλλη παράδοση θέλει τα καρφιά αὐτὰ νά τοποθετοῦνται γύρω ἀπὸ το κεφάλι του ἀνδριάντα του Μ. Κωνσταντίνου γιά νά συμβολίζουν με τὴ λάμψη του ἡλίου την δύναμη του θεϊκοῦ φωτός καὶ την μεγαλοπρέπεια του Αὐτοκράτορα, ποῦ εἶχε ὡς ἀκτῖνες στό κεφάλι του τα ἴδια τα Καρφιά του Κυρίου!

                     Ἡ λόγχη τοῦ Λογγίνου καὶ οἱ μεταφυσικὲς ἰδιότητές της

                             Γιατί την ψάχνουν ὅλοι οἱ κατακτητές

Τι σχέση μπορεῖ νὰ ἔχει ὁ Χιτλερ με ὅλα αὐτά; 

Ὅπως ἔχει ἀναφέρει το Onalert σε προηγούμενο δημοσίευμα, οἱ ναζιστές ἐνδιαφερόντουσαν γιὰ τον μυστικισμό συνεπῶς ἦταν ἀπόλυτα φυσιολογικό ὁ Ἀδόλφος Χίτλερ, μετά ἀπὸ ἐκείνη την πρώτη ἐπαφῆ με τη Λόγχη, νὰ ἀρχίσει μανιωδῶς νὰ μελετάει την ἱστορία της. 

Σύντομα συνδέθηκε με τις ἰσχυρές ἀποκρυφιστικές ὁμάδες ποὺ ἤκμαζαν τότε στὴ Γερμανία.               Καὶ ἦταν αὐτοὶ οἱ κύκλοι, σύμφωνα με το συγγραφέα Trevor Ravenscroft, ποὺ τον ἀνέδειξαν στὴν ἐξουσία ὥς ὀργάνῳ τους, παρέχοντάς του ὄχι μόνο πολιτική καὶ οἰκονομική στήριξη, ἀλλὰ καὶ τὴ βοήθεια των σκοτεινῶν δυνάμεων ποὺ μετέτρεψαν μία ἀσήμαντη καὶ μᾶλλον περιφρονημένη ἀπὸ τον κοινωνικό περίγυρο προσωπικότητα σε ἕναν ἡγέτη ποὺ μαγνήτιζε τα πλήθη. Κι ὅταν τελικά ἀπέκτησε καὶ καὶ τὴ Λόγχη, ὁ Χίτλερ ἦταν πιὰ σίγουρος ὅτι θὰ κυριαρχήσει στὸν κόσμο...

Σαν σήμερα 23 Απριλίου 1827 πέθανε ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, ηγετική μορφή του απελευθερωτικού αγώνα

Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης γεννήθηκε το 1780 στο Μαυρομάτι Καρδίτσας και ήταν καρπός της σχέσης του αρματολού Δημήτρη Καραΐσκου και της μοναχής Ζωής Ντιμισκή, αδελφής του κλέφτη Κώστα Ντιμισκή και εξαδέλφης του οπλαρχηγού Γώγου Μπακόλα. Μεγάλωσε με τους θετούς γονείς του, μία οικογένεια Σαρακατσάνων, αφού η μητέρα του τον εγκατέλειψε μη αντέχοντας τον διασυρμό μιας παράνομης σχέσης και πέθανε όταν ήταν οκτώ ετών. Από τη μητέρα του, ο «γιος της καλογριάς» κληρονόμησε τον ανυπότακτο χαρακτήρα του και την παροιμιώδη βωμολοχία του.


Στα 15 του ο Γεώργιος Καραϊσκάκης εγκαταλείπει τους θετούς του γονείς και σχηματίζει κλέφτικη ομάδα από συνομηλίκους του. Τρία χρόνια αργότερα πέφτει στα χέρια του Αλή Πασά, ο οποίος εκτιμώντας τον ισχυρό του χαρακτήρα τον προσλαμβάνει στη σωματοφυλακή του. Στην Αυλή των Ιωαννίνων όχι μόνο έμαθε τη στρατιωτική τέχνη, αλλά και στοιχειώδη γράμματα, γραφή και ανάγνωση.

Τον Μάρτιο του 1798 ακολουθεί τον Αλή Πασά στην εκστρατεία του κατά του Πασά του Βιδινίου Πασβάνογλου κι έρχεται σε μυστικές διαπραγματεύσεις μαζί του. Περί το 1804 εγκαταλείπει τον Αλή Πασά κι ενώνεται με το σώμα του περίφημου κλέφτη Κατσαντώνη. Συμμετέχει και διακρίνεται σε πολλές μάχες κατά του πρώην αφεντικού του και γίνεται το πρωτοπαλίκαρο του Κατσαντώνη.

Την άνοιξη του 1807 ο Κατσαντώνης δέχεται να βοηθήσει τη ρωσοκρατούμενη Λευκάδα, που αντιμετώπιζε τον κίνδυνο επίθεσης από τον Αλή Πασά. Εκεί, ο Καραϊσκάκης γνωρίζεται με άλλους οπλαρχηγούς και συναντά τον Ιωάννη Καποδίστρια. Μετά την κατάληψη της Λευκάδας από του Γάλλους, τον Ιούλιο του 1807, ο Καραϊσκάκης επιστρέφει στ’ Άγραφα με τους άνδρες τού Κατσαντώνη.

Τον Αύγουστο του 1807 ο Κατσαντώνης συλλαμβάνεται από τον Αλή Πασά και θανατώνεται. Την αρχηγία της ομάδας αναλαμβάνει ο αδελφό του Λεπενιώτης και μαζί του ο Καραϊσκάκης συνεχίζει τη δράση του ως κλέφτης. Το 1809 εντάσσεται στα ελληνικά τάγματα που είχαν συστήσει οι Βρετανοί υπό τον Ριχάρδο Τσορτς, με σκοπό να εκτοπίσουν τους Γάλλους από τα Επτάνησα.

Το 1812 μετά τη διάλυση της ομάδας Λεπενιώτη από τον Αλή Πασά δηλώνει υποταγή και επιστρέφει στα Γιάννινα. Την περίοδο αυτή έγινε και ο γάμος του με την Γκόλφω Ψαρογιαννοπούλου, με την οποία απέκτησε δύο κόρες κι ένα γιο, τον στρατιωτικό και πολιτικό Σπυρίδωνα Καραϊσκάκη (1826-1898).

Περί τα μέσα του 1820, όταν ο Αλή Πασάς κηρύχθηκε αποστάτης από τον Σουλτάνο, ο Καραϊσκάκης τον βοήθησε αρχικά, αλλά όταν διαπίστωσε το μάταιο του αγώνα τον εγκατέλειψε με τον Ανδρούτσο και άλλους Έλληνες και δήλωσε υποταγή στο Σουλτάνο. Τον Ιανουάριο του 1821 συμμετείχε στη σύσκεψη της Λευκάδας, στην οποία αποφασίστηκε η προετοιμασία της εξέγερσης στη Στερεά Ελλάδα.

Τον Απρίλιο του 1821 αποτυγχάνει να ξεσηκώσει τους Ακαρνάνες και καταφεύγει στα χωριά των Τζουμέρκων. Τον Μάιο οργανώνει στρατόπεδο με άλλους οπλαρχηγούς της Δυτικής Στερεάς στο Πέτα της Άρτας. Συμμετέχει στις μάχες κατά των Τούρκων στο Κομπότι (30 Μαΐου και 8 Ιουνίου), αλλά τραυματίζεται και αποσύρεται για θεραπεία.

Τον Σεπτέμβριο μαζί με άλλους οπλαρχηγούς καταλαμβάνει την Άρτα, σε σύμπραξη με τους Αρβανίτες. Το 1822 εμπλέκεται σε διαμάχη με τον κλεφτοκαπετάνιο Γιαννάκη Ράγκο (1790-1870), εκλεκτό του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου, για το αρματολίκι των Αγράφων. Από τότε χρονολογείται και η διένεξή του με τον φαναριώτη πολιτικό.

Στις 15 Ιανουάριου του 1823, ο Καραϊσκάκης σημειώνει την πρώτη του μεγάλη νίκη κατά των Τούρκων στη Μάχη του Σοβολάκου. Στα μέσα του 1823 προάγεται σε στρατηγό, αλλά η κατάσταση της υγείας του επιδεινώνεται από τη φυματίωση και καταφεύγει για ανάπαυση στο μοναστήρι του Προυσού.

Κατά τη διάρκεια του πρώτου εμφυλίου πολέμου, ο Μαυροκορδάτος τον κατηγορεί για πράξη εσχάτης προδοσίας και τον σύρει σε δίκη στο Αιτωλικό (1 Απριλίου 1824). Παρότι διαπιστώνεται η ανακρίβεια των κατηγοριών, ο Καραϊσκάκης θα αποστερηθεί όλων των αξιωμάτων του και θα αναγκασθεί να καταφύγει στο Καρπενήσι. Στα μέσα του 1824 μεταβαίνει στο Ναύπλιο, έδρα της κυβέρνησης, με σκοπό να αποδείξει την αθωότητά του.

Τον Δεκέμβριο του 1824 συμμετέχει στο ρουμελιώτικο σώμα που εκστράτευσε στην Πελοπόννησο, με σκοπό να βοηθήσει τους «κυβερνητικούς» στη διαμάχη τους με τους «αντικυβερνητικούς» (δεύτερος εμφύλιος πόλεμος). Ο Καραϊσκάκης θα λάβει μέρος στο πλιάτσικο στην περιοχή των Καλαβρύτων, που αποτελεί μία από τις ατυχέστερες στιγμές του ήρωα στην επανάσταση του ‘21. Στις 7 Απριλίου του 1825 συμμετέχει χωρίς ηγετικό ρόλο στη μάχη στο Κρεμμύδι, όπου οι Έλληνες αντιμετώπισαν για πρώτη φορά το στρατό του Ιμπραήμ και ηττήθηκαν κατά κράτος.

Η επανάσταση κινδυνεύει και η κυβέρνηση αποφασίζει να στείλει τον Καραϊσκάκη στη Στερεά Ελλάδα, για να αναζωπυρώσει τις επιχειρήσεις κατά των Τούρκων. Τον Μάιο του 1825 φθάνει στο Δίστομο και αποτρέπει την κατάληψη του χωριού από τους Τούρκους της Άμφισσας.
Στο Μεσολόγγι

Στη συνέχεια προσπαθεί να βοηθήσει τους πολιορκημένους του Μεσολογγίου με κινήσεις αντιπερισπασμού, χωρίς μεγάλη επιτυχία. Μετά την πτώση του Μεσολογγίου και την καταστολή της επανάστασης στη Δυτική Στερεά Ελλάδα, ο Καραϊσκάκης θα μεταβεί στο Ναύπλιο και θα ζητήσει από την κυβέρνηση οικονομική ενίσχυση για να απελευθερώσει τη Στερεά Ελλάδα.

Τον Ιούλιο του 1826 διορίζεται αρχιστράτηγος της Ρούμελης, με πλήρη δικαιοδοσία. Η πρώτη του ενέργεια ήταν να ανακουφίσει τους πολιορκημένους της Ακρόπολης της Αθήνας. Στις 6 Αυγούστου νικά τους Τούρκους στο Χαϊδάρι και θα επαναλάβει τη νίκη του δύο ημέρες αργότερα.

Παρότι σοβαρά άρρωστος, θα επιχειρήσει εκστρατεία προς τη Δόμβραινα τον Οκτώβριο για να αποκόψει τον ανεφοδιασμό του Κιουταχή που πολιορκούσε την Ακρόπολη. Θα εκκαθαρίσει την περιοχή και στις 24 Νοεμβρίου του 1826 θα σημειώσει μεγαλειώδη νίκη επί των Τούρκων στην Αράχωβα, σε μία πολυήμερη μάχη, που θα αναδείξει τις στρατηγικές του ικανότητες. Για τους κατακτητές ήταν η δεύτερη μεγάλη καταστροφή μετά τα Δερβενάκια.

Μετά τη διασφάλιση της κεντρικής Στερεάς Ελλάδας επιστρέφει στην Αττική για να αντιμετωπίσει τον Κιουταχή, που συνεχίζει την πολιορκία της Ακρόπολης (28 Φεβρουαρίου 1827). Θα σημειώσει δύο σπουδαίες νίκες, στο Κερατσίνι (4 Μαρτίου) και στο μοναστήρι του Αγίου Σπυρίδωνα (13 Απριλίου).

Στις 21 Απριλίου του 1827 οι ελληνικές δυνάμεις είχαν στρατοπεδεύσει στο Φάληρο για να αντιμετωπίσουν σε μία ακόμη μάχη τον Κιουταχή. Την αρχιστρατηγία είχαν αναλάβει οι άγγλοι φιλέλληνες Ριχάρδος Τσορτς και ο Τόμας Κόχραν, με απόφαση της Γ’ Εθνοσυνέλευσης της Τροιζήνας. Ο Καραϊσκάκης είχε διαφωνήσει με το σχέδιο της κατά μέτωπον επίθεσης και είχε αποσυρθεί στη σκηνή του άρρωστος.
Τραυματισμός

Την επομένη κάποιοι έλληνες στρατιώτες επιτέθηκαν χωρίς διαταγή κατά του στρατοπέδου του Κιουταχή. Για να μη γενικευθεί η σύγκρουση, ο Καραϊσκάκης βγήκε από τη σκηνή του και κατευθύνθηκε έφιππος προς το σημείο της συμπλοκής γύρω στις 4 το απόγευμα. Μία σφαίρα, όμως, τον βρήκε στο υπογάστριο και τον τραυμάτισε σοβαρά. Παρά τις προσπάθειες των γιατρών, ο Καραϊσκάκης άφησε την τελευταία του πνοή στις 4 το πρωί της 23ης Απριλίου 1827, ανήμερα της ονομαστικής του εορτής. Έχει διατυπωθεί η άποψη ότι ο θάνατος του Καραϊσκάκη οφειλόταν σε δολοφονική ενέργεια είτε με υποκίνηση των Άγγλων, που ήθελαν τον περιορισμό της Επανάστασης στην Πελοπόννησο, είτε του μεγάλου αντιπάλου του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου.

Την επομένη, οι Έλληνες με πεσμένο ηθικό και κακή στρατηγική, υπέστησαν συντριπτική ήττα στη Μάχη του Αναλάτου από τον Κιουταχή, ο οποίος πολύ γρήγορα κατέστειλε την επανάσταση στη Στερεά Ελλάδα.

Το έθνος θρήνησε το χαμό του ήρωα. Και δικαίως, διότι η απώλειά του υπήρξε ανεπανόρθωτη. Ο Καραϊσκάκης ήταν αδύνατος, φιλάσθενος (έπασχε από φυματίωση), μέτριος το ανάστημα, ιδιαίτερα νευρικός, οξύθυμος, βωμολόχος και υβριστής. Αλλά είχε χαλύβδινη θέληση, δύναμη σκέψης και κριτικής και ιδιαίτερη ικανότητα στην ταχύτατη λήψη αποφάσεων και εκτέλεση αυτών. Με μία λέξη, ήταν ηγέτης. Άλλο ζήτημα αν, όπως έλεγε ο ίδιος, ο χαρακτήρας του τον έκανε να είναι άλλοτε άγγελος και άλλοτε διάβολος.


Οι βωμολοχίες του

Την 1ην Ιουλίου 1823 ο Μαχμούτ πασάς έστειλε στον Καραϊσκάκη επιστολή:

«Με λέγουν Μαχμούτ πασιά Σκόδρα,. Είμαι πιστός, είμαι τίμιος. Το στράτευμά μου το περισσότερον σύγκειται από χριστιανούς. Εδιορίσθην από τον Σουλτάνον να ησυχάσω τους λαούς. Δεν θέλω να χύσω αίμα. Μη γένοιτο. Όποιος θέλει να είναι με εμένα, πρέπει να είναι πλησίον μου. Όποιος δεν θέλει ας καρτερεί τον πόλεμό μου. Δέκα πέντε ημέραις σας δίδω καιρόν να σκεφτείτε».

Σε Τούρκο συνομιλητή του λέει «Ιδού οι Έλληνες! Αυτοί σας χ@ζουν και τώρα και πάντα».

Ο Καραϊσκάκης απάντησε με άλλη επιστολή:

«Μου γράφεις ένα μπουγιουρντί, λέγεις να προσκυνήσω

κι εγώ, πασά μου, ρώτησα τον πούτ@ον μου τον ίδιον

κι αυτός μου αποκρίθηκε να μην σε προσκυνήσω

κι αν έρθεις κατ’ επάνω μου, ευθύς να πολεμήσω»



Λίγο πριν μια επίθεση των Τούρκων στο Μεσολόγγι γίνηκε ο παρακάτω διάλογος :

– Έχει ωρέ ο κοτζαμπάσης κόρη;

– Έχει

– Έχει και ο παπάς κόρη;

– Και ποια είναι η ομορφότερη;

– Κ οι δύο όμορφες είναι.

– Αμέ τότες να τους πεις να πλυθούν.

– Γιατί ωρέ Τούρκε;

– Γιατί αύριο ισαλά θα μπω και δεν θέλω να τις βρω άπλυτες.

Και φυσικά μετά από αυτό άρχισε το τουφεκίδι .

Διάλογος στο Μεσολόγγι :

– Αχ ντουφέκι να το’ χα εγώ καημένε

– Τι το θες ωρέ

– Γιατί εμένα μου πρέπει να τόχω. Ξέρεις Αγά;

– Τι

– Να μου το φυλάξεις και σου χαρίζω τη ζωή άμα σε πιάσω.

– Τι λες μωρέ καημένε ; είσαι παλαβός ;

– Κλ@νε λίγο έτσι να δω τι σημάδια έχεις ;

– Το κεφάλι θα σου πάρω.

– Καλά αγά εγώ έχω τα χέρια μου και δε σ αφήνω .

– Πρώτα θα σου πάρω το τουφέκι κ ύστερα το κεφάλι.

– Αμ έχω και μπιστόλες αγά.

– Και αυτές θα στις πάρω.

– Αμ έχω το γιαταγάνι αγά.

– Με το φτυάρι και το χώμα θα σε κυνηγώ ως τους Κορφούς και τότε στα παίρνω όλα.

– Φύλαξέ μου το τουφέκι, είδα όνειρο πως θα σου το πάρω.

– Να μου φας το σκατ@κερατά!

Και άρχισε το τουφεκίδι.

Στο Μεσολόγγι ένας Τουρκοκρητικός πλησίαζε με την βάρκα και φώναζε «Μωρέ θέλω την νύφη του Παπά».

Ο Καραϊσκάκης όταν ήταν άρρωστος προκειμένου να διαπιστώσει τις ιατρικές ικανότητες ενός Ευρωπαίου ιατρού, μέσα στο κρεβάτι του έβαλε ένα από τα παλικαριά του , αυτό λοιπόν έδωσε το χέρι του για να πάρει τον σφυγμό ο ιατρός, ο οποίος μετά από πολύ περίσκεψη έβγαλε την διάγνωση

– Οι δυνάμεις σου στρατηγέ πέσανε πολύ.

Τότε τίναξε τα σκεπάσματα και ο γιατρός έμεινε ξερός βλέποντας το χέρι του παλικαριού

– Ο πούτ@ος μου έπεσε ωρέ κι όχι οι δυνάμεις μου.

Διήγηση του Μακρυγιάννη :

Πήρα κ’ εγώ καμπόσους του Νοταρά ανθρώπους και του Σισίνη.

Ο Κουντουργιώτης πήγε εις τη Νύδρα κι’ άφησε εις το ποδάρι του τον Αναγνώστη Οικονόμο Νυδραίο.

Του είπα να μου δώση αυτούς τους μιστούς να πλερώσω τους ανθρώπους και να λάβω κι’ ό,τι έδωσα.

Λέγει του Παπαφλέσσα, μου δίνει τους παράδες, ό,τι μο’ κανε όμως να του χαρίσω τις πιστιόλες μου, ότι τις λιμπίστη.

Του παράγγειλα κ’ εγώ «να του γαμ@σω το κέρατο, όχι θα του δώσω τ’ άρματά μου, οπού τα ‘χω από δεκοχτώ χρονών παιδί». Τον μούτζωσα και δεν του ξαναμίλησα. Πήγε κι’ ο Κωσταντής Λευκάδιος και του ζήτησε τους μιστούς, και του πήρε τις πιστιόλες του. Κ’ είχε ξύλινες ‘σ το ζουνάρι του τον ρώτησα και μου το είπε. «Ορίστε κι’ Αρβανίτικη αρετή. Ως τώρα είχαμε Βλάχικη, Κεφαλλωνίτικη, Φαναργιώτικη ορίστε κι’ Αρβανίτικη. Να δικαιοσύνη, να κυβερνήται των νέων Ελλήνων»!

Λευκοθόη και Κλυτία Ὁ ἐρωτᾶς ποῦ τῆς μεταμόρφωσε

Ἡ ἱστορία τῆς Ὡκεανίδαs Κλυτίαs καὶ τῆς ἀντίζηλο της Λευκοθόηs, εἶναι μὶα Ἱστορία ἔρωτα, στὴν ὁποῖα ἐνεπλάκησαν χωρὶς νὰ εὐθύνονται. Ἐρωτευομένη μὲ τὸν Ἡλιο η Κλυτία

κι ἐκεῖνος μαζί της, κάποια στιγμὴ τὴν ἄφησε γιὰ τὸν ἔρωτα της Λευκοθόησ, κόρης τοῦ βασιλιά τῆς Περσίασ , Ὅρχαμου καὶ τῆς Ἐυρυνόμηs. Μὰ οὔτε καὶ ὁ Ἥλιος εὐθυνόταν γι` αὐτήν την

προδοσία.

Την φλόγα τοῦ πάθους του την ἔβαλε ἡ Ἀφροδίτη, γιὰ νὰ τὸν ἐκδικηθεῖ ποῦ φανέρωσε στὸν σύζυγο της Ἥφαιστο καὶ τοὺς ἄλλους Ὀλύμπιουs την κρυφή ἐξωσυζυγικὴ της σχέση μὲ τὸν Ἄρη.
Γιὰ νὰ τὴν πλησιάση ὁ Ἥλιος μεταμορφώθηκε στὴ μητέρα της εἶπε νὰ διώξει τὶς φίλες της γιὰ νὰ τίς πεῖ ἕνα μυστικὸ. Τῆς ἐξομολογήθηκε τὸν ἔρωτα του κι ἐκείνη ἐνέδωσε .

Ἀπό το μυστικὸ ἔρωτα τοῦ Ἥλιου καὶ τῆς Λευκοθόηs γεννήθηκε ὁ Θερσάνοραs ὁ Ἀργοναύτης ἀπὸ τὴν Ἄνδρο.

Ἡ Κλυτία ἀπὸ ζήλεια , φανέρωσε τὴ ἱστορία στὸν πατέρα της κοπέλας, ποῦ τὴ φυλάκισε σὲ μία βαθιὰ καὶ σκοτεινὴ τάφρο , γειά νὰ μὴν βλέπει καθόλου το φῶς τοὺ ἀγαπημένου της Ἥλιου, μέχρι ποὺ πέθανε. Ὁ Ἥλιος τὴ λυπήθηκε καὶ μὴ μπορῶντας νὰ τὴ φέρει πίσω στὴ ζωὴ πότισε μὲ ἀρώματα καὶ νέκταρ, τὸν τάφο της καὶ ἔκανε το σῶμα της νὰ ἀποκτήσει ρίζες, απ΄ ὅπου ξεπετάχτηκε ὁ θάμνος ὅπου βγαίνει το λιβάνι.

Ἡ Λευκοθόη πέθανε ἀλλὰ ὁ Ἥλιος οὔτε ξαναγύρισε νὰ κοιτάξει τὴν Κλυτία. Ἡ Κλυτία τιμωρήθηκε καὶ αὐτὴ. Ἀπὸ τὴ θλίψη της μαράζωσε ἀλλὰ καθὼς μεταμορφώθηκε σὲ ἡλιοτρόπιο ,

στρέφει συνέχεια το πρόσωπο της πρὸς τὸν χαμένο ἐραστή, τὸ Ἥλιο. Ἐπειδὴ ἐγκαταλείφθηκε ἀπὸ τὸν Ἥλιο θέλησε νὰ πεθάνη ἀπὸ πείνα. Ἀλλὰ ὁ ἥλιος -- Ἀπόλλων τὴ μεταμόρφωσε σὲ ἡλιοτρόπιο.
Ἐκείνη ἔμηνε ἀσάλευτη κι ἀπότιστη γιά ἐννιά μέρες καί, σύμφωνα μὲ τίς <<Μεταμορφώσης>>

τοῦ Ὁβίδιου, ἡ κοπέλα μεταμορφώθηκε σὲ φυτὸ ἀκολούθει πιστά ὅσο κανένα τὴν πορεία τοῦ Ἥλιου, κάθε μέρα, στρέφοντας ἀργά –ἀργά τὸ κεφάλι του ὅσο ἐκεῖνος λάμπει ἀδιάφορα ἀπὸ πάνω του.

Το γνωστὸ μας ἡλιοτρόπιο.
Καὶ οἱ δύο κοπέλες παρέμεναν ριζωμένες στὴ γῆ , χωρίς καμία δυνατότητα ἀνύψωσης πρὸσ τὸν ἀγαπημένο Ἥλιο.

Τὸν ἔρωτα αὐτὸν τοῦ Ἀπόλλωνα με τὴ θνητή Λευκοθόη περιγράφει ὁ Ὀβίδιοs στὶς Μεταμορφώσεις τοῦ ( βιβλίο IV )

. Ὁ Ὀβίδιοs ἀφηγεῖται :

'Ναί αἱ φλόγαι σου φθάνουν ὡς την ἄκρην τις γῆς μὰ κι ἐσὺ ὁ ἴδιος καίγεσαι ἀπὸ νέα φλόγα.
Τὸ βλέμμα σου ὅλα πρέπει νὰ τα ἀγκαλιάζει μὰ σύ ἔχης τοὺς ὀφθαλμοῦs σου στρέψει εἷς Λευκοθόην καὶ δίνεις εἰς μία μόνο κόρην τὸ βλέμμα ποῦ ὅλος ὁ κόσμος ἀποζητεῖ.
Ἄλλοτε ὑψωνόταν πολὺ νωρὶς εἰς την ἀνατολήν κι ἄλλοτε καθυστεροῦσε νὰ δύση διὰ νὰ τὴν βλέπη. Παρατείνοντας τὰς ἡμέρας τοῦ χειμῶνος. Ἄλλοτε φόβον εἶχε εἰς την καρδίαν του καὶ τοῦτο ἐμόλυνε τάς λαμπρᾶς του ἀκτῖνας προκαλῶντας φόβον εἰς τοὺς ἀνθρώπους. Νὰ θάψουν ζωντανὴ την κόρην ὑπὸ σωρῶν ἄμμου. Ὁ Ἥλιος καταφθάνει καὶ προσπαθεῖ νὰ ξαναδώση ζωὴν εἰς την ἀγαπημένη του. Μόνον ὁ θάνατός τοῦ υἱοῦ του, Φαέθοντος τοῦ εἶχε προκαλέση ἀνάλογον πόνον. Αλλ' ἡ Λευκοθόη εἶχε συνθλίφθει ἀπὸ τὸ βάρος τῆς γῆς καὶ δέν ἠδύνατο νὰ ἐγερθῆ.
Τότε Ὁ Ἥλιος ἄλειψε τὸ σῶμα μὲ νέκταρ καὶ εἶπε “ Θὰ φθάσεις εἰς τὸν οὐρανό” τότε τῇ θέσει της ἐφύτρωσε θάμνος τοῦ ὁποῖου το προϊόν καιόμενον φθάνει εἰς τὸν οὐρανόν. Πρόκειται διὰ τὸν λίβανον , ἔξοχον θρησκευτῶν θυμίαμα. Ἔκτοτε Ὁ Ἥλιος ἀπέλειψε ἐκ τῆς καρδιᾶς του τὴν Κλυτίαν. Ἐκείνη λιώνοντας ἀπὸ θλῖψιν οὔτ' ἔτρωγε οὔτ' ἔπινε κατόπιν ἐννέα ἡμερῶν μεταμορφώθη εἰς τὸ φυτόνήλιοτρόπιον. Λέγεται δὲ ὅτι διαρκῶς φλέγεται ἀπὸ ἔρωτα διὰ τὸν θεὸν καὶ διὰ τοῦτον ὁ ἀνθὸς τοῦ Ἡλιοτροπίου στρέφεται καὶ ἀκολουθεῖ την πορειαν του ηλιου . το κάψιμο τοῦ λιβανιοῦ ὡς θυμιάματοσ ἀποδίδεται συμβολή στὴν πνευματική ἀνάταση καὶ ἀποτελεῖ ἀναπόσπαστο μέρος θρησκευτικῶν καὶ κοινωνικόν τελετῶν γιὰ χιλιετίες.

Γιατί να μάθω Αρχαία Ελληνικά;

Γιατί να μάθω Αρχαία Ελληνικά;


Μια απάντηση στο παραπάνω ερώτημα δίνει ένας διαπρεπής ξένος φιλόλογος:


«Από όλες τις δημιουργίες του αρχαίου ελληνικού πνεύματος η πιο θαυμαστή είναι χωρίς αμφιβολία η γλώσσα. Ο άπειρος πλούτος της λεξιλογικής παραδόσεως, η σχεδόν απεριόριστη δυνατότητα συνθέσεως, η σημασιολογική ακρίβεια των πολυάριθμων συνωνύμων, η απλότητα του κλιτικού συστήματος των ονομάτων και ο πλούτος του κλιτικού συστήματος των ρημάτων, το εναλλασσόμενο παιχνίδι των μορίων και των προθέσεων, η διαφάνεια της λογικής και συντακτικής δομής, το εύηχον και η μουσικότητα, τέλος, δημιούργησαν το πιο τέλειο όργανο που ο άνθρωπος έφτιαξε, για να εκφράσει τις σκέψεις του. Και όπως η γλώσσα δημιουργήθηκε από την ανάγκη να εκφρασθεί η ανθρώπινη σκέψη, έτσι και η ίδια με τη σειρά της συνέβαλε να δημιουργηθούν απ’ αυτή τη σκέψη οι λογοτεχνικές μορφές με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους: σκέπτεται κανείς τα Ελληνικά της ποίησης, σ’ όλη την ποικιλία της. Και κατόπιν τα Ελληνικά της φιλοσοφίας και της ιστορίας, της ρητορικής, της αφήγησης και του μυθιστορήματος, της γραμματικής και της φιλολογίας, της ιατρικής και των μαθηματικών, της αστρονο-μίας και της φυσικής, της ζωολογίας και της βοτανικής, της γεωγραφίας και της εθνογραφίας, της θεολογίας. Πλευρές της σκέψεως, τις οποίες, μαζί με άλλες ακόμη, η Ελλάδα αποκάλυψε στην ανθρωπότητα σε μορφές που έμειναν βασικές. Γι’ αυτό η εκφραστική δύναμη της αρχαίας ελληνικής γλώσσας παρέμεινε ενεργή και ζωντανή σε όλες τις γλώσσες του πολιτισμού (τεχνικοί όροι του λεξιλογίου σε όλες τις σύγχρονες γλώσσες)».


Raffaele Cantarella, La letteratura greca classica, Firenze 1967, σ. 25 (μτφρ. των συγγραφέων)


Αξίζει να διαβάσουμε κι ένα άλλο κείμενο για την αξία της διδασκαλίας της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, που το έγραψε ο μεγάλος Έλληνας φιλόλογος Ι. Θ. Κακριδής.


Ι.Θ. Κακριδής

«Γιατί διδάσκουμε Αρχαία Ελληνικά στα παιδιά» Γιατί αλήθεια διδάσκουμε τα αρχαία ελληνικά στα παιδιά που θέλουμε να μορφώσουμε, σε τόσο πολλές ώρες μάλιστα; Τρεις είναι οι κύριοι λόγοι που μας υποχρεώνουν να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να επικοινωνήσουν όσο γίνεται περισσότερο με τον αρχαίο κόσμο.


Πρώτα απ’ όλα, γιατί είμαστε κι εμείς Έλληνες. Από τον καιρό του Ομήρου ως σήμερα έχουν περάσει κάπου δυο χιλιάδες εφτακόσια χρόνια. Στους αιώνες που κύλησαν οι Έλληνες βρεθήκαμε συχνά στο απόγειο της δόξας, άλλοτε πάλι στα χείλια μιας καταστροφής ανεπανόρθωτης∙ νικήσαμε και νικηθήκαμε αμέτρητες φορές∙ δοκιμάσαμε επιδρομές και σκλαβιές∙ αλλάξαμε θρησκεία∙ στους τελευταίους αιώνες η τεχνική επιστήμη μετασχημάτισε βασικά τη μορφή της ζωής μας∙ και όμως κρατηθήκαμε Έλληνες, με την ίδια γλώσσα‐φυσικά εξελιγμένη‐, με τα ίδια ιδανικά, τον ίδιο σε πολλά χαραχτήρα και με ένα πλήθος στοιχεία του πολιτισμού κληρονομημένα από τα προχριστιανικά χρόνια. Στον πνευματικό τομέα κανένας λαός δεν μπορεί να προκόψει, αν αγνοεί την ιστορία του, γιατί άγνοια της ιστορίας θα πει άγνοια του ίδιου του ίδιου του εαυτού του. Είμαι Έλληνας, συνειδητός Έλληνας, αυτό θα πει, έχω αφομοιώσει μέσα μου την πνευματική ιστορία των Ελλήνων από τα μυκηναϊκά χρόνια ως σήμερα.


Ο δεύτερος λόγος που μας επιβάλλει να γνωρίσουμε την αρχαία πνευματική Ελλάδα είναι ότι είμαστε κι εμείς Ευρωπαίοι. Ολόκληρος ο Ευρωπαϊκός πολιτισμός στηρίζεται στον αρχαίο Ελληνικό, με συνδετικό κρίκο τον ρωμαϊκό. Με τους άλλους Ευρωπαίους μας δένει βέβαια και ο Χριστιανισμός, όσο και να μας χωρίζουν ορισμένα δόγματα. Μα και ο Χριστιανισμός έπρεπε να δουλευτεί πρώτα με την Ελληνική σκέψη, για να μπορέσει ν’ απλώσει έπειτα στον ευρωπαϊκό χώρο. Η ρίζα του πολιτισμού των Ευρωπαίων όλων είναι ο αρχαίος ελληνικός στοχασμός και η τέχνη, γι’ αυτό δεν μπορεί να τα αγνοεί κανείς, αν θέλει να αισθάνεται πως πνευματικά ανήκει στην Ευρώπη.


Μα ο κυριότερος λόγος που δεν επιτρέπεται οι νέοι μας ν’ αγνοούν την αρχαίαν Ελλάδα είναι άλλος: στην Ελλάδα για πρώτη φορά στα χρονικά του κόσμου ανακαλύφτηκε ο άνθρωπος ως αξία αυτόνομη, ο άνθρωπος που θέλει να κρατιέται ελεύθερος από κάθε λογής σκλαβιά, και υλική και πνευματική. Μέσα στους λαούς που περιβάλλουν τον ελληνικό χώρο στα παλιά εκείνα χρόνια υπάρχουν πολλοί με μεγάλο πολιτισμό, πάνω απ’ όλους οι Αιγύπτιοι και οι Πέρσες. Οι λαοί όμως αυτοί ούτε γνωρίζουν ούτε θέλουν τον ελεύθερο άνθρωπο. Το απολυταρχικό τους σύστημα επιβάλλει στα άτομα να σκύβουν αδιαμαρτύρητα το κεφάλι μπροστά στο βασιλέα και στους θρησκευτικούς αρχηγούς. Η ελεύθερη πράξη και η ελεύθερη σκέψη είναι άγνωστα στον εξωελληνικό κόσμο. Και οι Έλληνες; Πρώτοι αυτοί, σπρωγμένοι από μια δύναμη που βγαίνει από μέσα τους και μόνο, την δεσποτεία θα την μεταλλάξουν σε δημοκρατία, και από την άβουλη, ανεύθυνη μάζα του λαού θα πλάσουν μια κοινωνία από πολίτες ελεύθερους, που καθένας τους να νιώθει τον εαυτό του υπεύθυνο και για τη δική του και για των άλλων την προκοπή. Ο στοχασμός είναι κι αυτός ελεύθερος για τα πιο τολμηρά πετάματα του νου και της φαντασίας. Ο Έλληνας είναι ο πρώτος, που ενώ ξέρει πως δεν μπορεί ατιμώρητα να ξεπεράσει τα σύνορα του ανθρώπου και να γίνει θεός, όμως κατέχεται από μια βαθιά αισιοδοξία για τις ανθρώπινες ικανότητες και είναι γεμάτος αγάπη για τον άνθρωπο, που τον πιστεύει ικανό να περάσει τις ατέλειές του και να γίνει αυτό που πρέπει να είναι−ο τέλειος άνθρωπος.


Αυτή η πίστη στον τέλειον άνθρωπο, συνδυασμένη με το βαθύ καλλιτεχνικό αίσθημα που χαρακτηρίζει την ελληνική φυλή, δίνει στον αρχαίον Έλληνα τον πόθο και την ικανότητα να πλάσει πλήθος ιδανικές μορφές σε ό,τι καταπιάνεται με το νου, με τη φαντασία και με το χέρι: στις απέριττες μορφές που σχεδιάζουν οι τεχνίτες στα αγγεία της καθημερινής χρήσης, στη μεγάλη ζωγραφική, στην πλαστική του χαλκού και του μαρμάρου, πάνω απ’ όλα στο λόγο τους, και τον πεζό και τον ποιητικό.


Αυτόν τον κόσμο θέλουμε να δώσουμε στα παιδιά μας, για να μορφωθούν∙ για να καλλιεργήσουν τη σκέψη τους αναλύοντας τη σκέψη των παλιών Ελλήνων∙ για να καλλιεργήσουν το καλλιτεχνικό τους αίσθημα μελετώντας ό,τι ωραίο έπλασε το χέρι και η φαντασία των προγόνων τους∙ για να μπορέσουν κι αυτοί να νιώσουν τον εαυτό τους αισιόδοξο, ελεύθερο και υπεύθυνο για τη μοίρα του ανθρώπου πάνω στη γη∙ προπαντός για να φουντώσει μέσα τους ο πόθος για τον τέλειον άνθρωπο.


Το κείμενο στην Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα

Εκατόν είκοσι χρόνια από την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων- Σπάνιες φωτογραφίες

    Η είσοδος του σημαιοφόρου Σπύρου Λούη στο Στάδιο

Οι Αμερικανοί αθλητές Λέιν, Τζέιμσον, Γκάρετ και Τάιλορ μετά από προπόνηση, μπροστά στο τούνελ του σταδίου.

Ο Αυστραλός δρομέας Έντουιν Φρανκ παραλαμβάνει από τον βασιλιά Γεώργιο Α' τα διπλώματα για τις νίκες του στα 800 και 1500 μέτρα.

Ομάδα αθλητών που πήραν μέρος τους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες της νεότερης ιστορίας το 1896

Τιμή καὶ Δόξα στοὺς Ἥρωες μαχητές του ὀχυροῦ Ρούπελ του δεύτερου ἐθνικοῦ μας ΟΧΙ 6/4/1941

Τιμή καὶ Δόξα στοὺς Ἥρωες μαχητές του ὀχυροῦ Ρούπελ του δεύτερου ἐθνικοῦ μας ΟΧΙ 6/4/1941

το ΑΒΕΡΩΦ έμπαινε Σμύρνη - 4 Απριλίου 1919