Στις εκδηλώσεις για τον θάνατο του Φιντέλ Κάστρο,

Στις εκδηλώσεις για τον θάνατο του Φιντέλ Κάστρο,

θὰ παραβρεθεῖ πλῆθος κόσμου, μαζί τους καὶ ὁ πρωθυπουργός Ἀλέξης Τσίπρας, ἀπὸ τους πρώτους ποῦ δήλωσε ὅτι θὰ δώσει το «παρών» στὶς ἐκδηλώσεις πρὸς τιμήν του.

Στήν ἀριστερόστροφης ἐκτίμησης τῶν πραγμάτων στὴν Ἑλλάδα, ἀπὸ την συντριπτική πλειοψηφία των μέσων ἐνημέρωσης ὁ Κάστρο παρουσιάζεται ὡς ἕνας μεγάλος ἡγέτης, ὁ ὁποῖος ἤθελε νὰ ἐφαρμόσει την «κομμουνιστική οὐτοπία», ὅπως τὴν ἀποκαλοῦν, στὴν Κούβα.

Ἔκατσε στὴν ἐξουσία 70 χρόνια, καταλύοντας μία δικτατορία με δεξιό πρόσημο ὅπως ἦταν ἐκείνη του Μπατίστα καὶ ἐπιβάλλοντας κομμουνιστικό καθεστώς.

Τα πράγματα ἔγιναν χειρότερα. Τα πάντα ἀκόμα καὶ τα καμπαρέ ἔγιναν κρατικά καὶ ἡ κεντρική ἐξουσία ὅριζε ἀκόμα καὶ τα ὄργανα της ὀρχήστρας.

Ἡ μικρή ὁμάδα τῶν ἐξουσιαστῶν ἀπολάμβανε τα ἀγαθὰ καὶ ὁ λαός ὁδηγήθηκε ἄμεσα στὴν φτώχεια καὶ την ἀνέχεια.

Δουλειά νυχθημερόν γιὰ το κράτος καὶ ἐλάχιστα ρεπό. Τα ταξί καὶ αὐτὰ κρατικά πηγαινοφέρναν πολιτικούς ἡγέτες στὴν Ἀβάνα. Πολῖτες ἐξέδιδαν της γυναῖκες τους γιὰ λίγα δολάρια.

Το ὀνείρῳ ἑνός νέου ἦταν νὰ γίνει ἀχθοφόρος σε ξενοδοχεῖο γιὰ νὰ ἔχει εἰσόδημα 400 δολαρίων. Ὅλοι ἦταν κρατικοί ὑπάλληλοι καὶ ὅλα τα ἔσοδα πήγαιναν στὸ κράτος, το ὁποῖο ἔδινε πίσω στοὺς πολῖτες ψίχουλα.

Κάποιοι πρόλαβαν νὰ ἐγκαταλείψουν την Κούβα καὶ βρῆκαν καταφύγιο στὶς ΗΠΑ, ὁποῦ στὸ Miami ἵδρυσαν την μικρή Ἀβάνα, κάτοικοι της ὁποίας βγῆκαν νὰ πανηγυρίσουν ὅταν ἔμαθαν γιὰ τον θάνατο του Κάστρο.

Ἀπὸ την ἄλλη, ἡ Κούβα ὑποτίθεται ἐχθρευόταν τις ΗΠΑ, ἀλλὰ στὸ Γκουαντάναμο ὑπάρχει ἀκόμα ἡ ναυτική βάση τῶν Ἀμερικανῶν, στὴν ὁποία ἐπὶ ἡμερῶν Κάστρο δημιουργήθηκε μία φυλακή-στρατόπεδο συγκέντρωσης γιὰ «τρομοκράτες».

Ἐδῶ στὴν Ἑλλάδα, χώρα στὴν ὁποῖα γεννήθηκε κάποτε ἡ ἐλεύθερη καὶ κριτική σκέψη, κάποιοι θεωροῦν πῶς ὑπάρχουν καλές καὶ κακές δικτατορίες. Ἡ κυριαρχία της Νέας Τάξης σε ἰδεολογικό ἐπιπέδῳ ρίχνει στὴν πυρά καθεστῶτα της δεξιόστροφης Παλαιάς, παρουσιάζοντας παράλληλα ὥς ἡρωικά ἐκεῖνα της Ἀριστεράς, ἐξάπτοντας την φαντασιακή «φιλοσοφία» του σημερινοῦ Ἕλληνα.

Το «ἄποψη κατόπιν ἔρευνας» ἔγινε «ἔρευνα κατόπιν ἄποψης» ἡ ἁπλᾶ ἀναμάσημα θεωριῶν ποὺ δίνονται ἁπλόχερα ἀπὸ την καθεστηκυία τάξη.

Ἀντὶ νὰ καταδικαστοῦν οἱ δικτατορίες ὅλων τῶν προσήμων καὶ νὰ ὑπερτονιστεῖ ἡ ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου, ἀποθεώνονται οἱ ἀριστερόστροφες.

Ἴσως γιατί μοιάζουν με την παγκόσμια ποῦ πλησιάζει, ώστε να καταστήσει μεγάλος μέρος του πλανήτη σὰν μία τεράστια Κούβα.

Ὁ γεννημένος στὴν Κούβα πασίγνωστος ἠθοποιός, Ἄντι Γκαρσία, ἐξηγεῖ, σε ὅσους δὲν γνωρίζουν, την «ἄλλη πλευρά« του «ἐπαναστάτη» πού μπορεῖ νὰ δήλωσε ὅτι ἡ ἱστορία θὰ τον δικαιώσει, ἀλλὰ ὅπως ἀναφέρει ὁ 60χρονος Γκαρσία μπορεῖ καὶ νὰ τον καταδικάσει γιὰ πάντα.

«Εἶναι ἀπαραίτητο γιὰ μένα νὰ ἐκφράσω τὴ βαθιά θλίψη ποῦ νιώθω γιὰ ὅλους τους Κουβανοῦς, ἐντὸς καὶ ἐκτὸς της Κούβας ποῦ ἔχουν ἀποφέρει ἀπὸ τις φρικαλεότητες καὶ την καταδυνάστευση ποῦ προκάλεσε ὁ Φιντέλ Κάστρο καὶ το ὁλοκληρωτικό του καθεστώς. Οἱ ὑποσχέσεις της ἐπονομαζόμενης ἐπανάστασης του γιὰ δημοκρατία καὶ πλουραλισμό, ὑπῆρξαν καὶ συνεχίζουν νὰ εἶναι ψευδεῖς καὶ ταυτόχρονα μία προδοσία ἀπέναντι στὰ βασικά ἀνθρώπινα δικαιώματα.»

Αὐτὰ τα μηνύματα ἀκοῦμε καὶ σήμερα καὶ το μόνο ποὺ εὐχόμαστε εἶναι νὰ μὴν ζήσουμε καὶ ἐμεῖς ἀντίστοιχες μέρες στὴν Ἑλλάδα!

Πρὸς τὸν κ. Κ. Ζουράρι (Ἀριστερό )

Το δαχτυλίδι του Γύγη

Το Ὁ πρῶτος μῦθος ποὺ συναντᾶται στὴν ἀρχὴ του δεύτερου βιβλίου της Πολιτείας του Πλάτωνα

Ἢ «Πολιτεία» του Πλάτωνα εἶναι ἕνα ὀγκῶδες φιλοσοφικό ἔργο ποὺ ἀποτελεῖται ἀπὸ 10 ἐπὶ μέρους βιβλία, τα ὁποία ἀναφέρονται στὸ μεῖζον φιλοσοφικό θέμα της δικαιοσύνης. Μέσα στὸ ἀρχαῖο κείμενο, κατά την προσφιλῆ συνήθεια του Πλάτωνα, περιλαμβάνονται καὶ τρεῖς μῦθοι.

Τον πρῶτο μῦθο τον συναντᾶμε στὴν ἀρχὴ του δεύτερου βιβλίου (359d) καὶ εἶναι το ΔΑΧΤΥΛΙΔΙ ΤΟΥ ΓΥΓΗ ὁ ὁποῖος εἶναι συνοπτικά ὁ ἐξῆς:

Ὁ Σωκράτης συνομιλῶντας με τον Γλαύκωνα, ἀναρωτιέται ἐάν καὶ κατά πόσο ἕνας ἄνθρωπος ποῦ καταφέρνει τελικά νὰ ἐφαρμόζει στὴν ζωή του την ἀρετὴ της δικαιοσύνης καὶ νὰ ἀκολουθήσει ἕναν ἀκριβοδίκαιο τρόπο ζωῆς, το κάνει ἐπειδὴ ἔχει καταστεῖ πράγματι δίκαιος καὶ ἑπομένως ἐφαρμόζει ἑκουσίως ἕναν συγκεκριμένο κώδικα ἠθικῆς καὶ ὄχι διότι φοβᾶται τις ἐπιπτώσεις καὶ τις τιμωρίες των νόμων.

Θέτει λοιπόν τον ἐξῆς προβληματισμό: Ἄν ὑποθέσουμε ὅτι θὰ μπορούσαμε με κάποιον τρόπο νὰ γινόμαστε ἀόρατοι, ἔτσι ὥστε νὰ ἀποκτοῦμε την δυνατότητα νὰ μποροῦμε νὰ κάνουμε ὅ,τι θέλουμε χωρίς νὰ γινόμαστε ἀντιληπτοί ἀπὸ κανέναν, θὰ ἐξακολουθούσαμε νὰ ἐφαρμόζουμε τον ἴδιο κώδικα ἠθικῆς, ὅπως στὴν περίπτωση ποῦ ὅλοι μας βλέπουν καὶ ἀνὰ πᾶσα στιγμή μας κρίνουν;

Διότι ἀπὸ την στιγμή ποῦ κανένας δὲν θὰ μποροῦσε νὰ μας δεῖ, εἶναι προφανές ὅτι καὶ κανένας δὲν θὰ μποροῦσε νὰ μας τιμωρήσει γιὰ τις τυχόν ἄδικες καὶ ἀνήθικες πράξεις ποῦ θὰ ἦταν πιθανό νὰ κάνουμε στὸ διάστημα ποὺ παραμέναμε ἀόρατοι.

Τίθεται λοιπόν το ἐξῆς μεγαλειῶδες ἐρώτημα: Θὰ ἐξακολουθούσαμε νὰ συμπεριφερόμαστε με τον δίκαιο τρόπο ποὺ προσπαθοῦμε νὰ ἀκολουθοῦμε στὴν συμβατική μας ζωή, δηλαδή ὅταν εἴμαστε ὁρατοί καὶ ἀνὰ πᾶσα στιγμή κινδυνεύουμε νὰ τιμωρηθοῦμε ἀπὸ τις ποινές ποὺ προβλέπουν οἱ νόμοι;

Ὁ μῦθος του Γύγη, σε ἐλεύθερη ἀπόδοση εἶναι ὁ ἐξῆς:

Ὁ Γύγης ἦταν ἕνας βοσκός ἀπὸ την χώρα της Λυδίας, ὁ ὁποῖος εἶχε ὑπὸ την εὐθύνη του τα πρόβατα του βασιλιά.
Κάποια μέρα, μετά ἀπὸ μία κατακλυσμιαία βροχή ἡ ὁποία συνοδεύτηκε ἀπὸ ἕναν ἰσχυρὸ σεισμό, ἕνα κομμάτι του ἐδάφους στὸ σημεῖο της βόσκης ράγισε καὶ ἐμφανίστηκε ἕνα χάσμα.

Ὁ Γύγης ἐντυπωσιάστηκε ἀπὸ την ξαφνική ἀποκάλυψη αὐτοῦ τοῦ ὑπόγειου χώρου ποὺ παρέμενε ἄγνωστος μέχρι τότε καὶ κατέβηκε νὰ τον ἐξερευνήσει.
Μεταξύ τῶν πολλῶν θαυμαστῶν καὶ πρωτόγνωρων πραγμάτων ποὺ συνάντησε κατά την κατάβασή του, εἶδε καὶ ἕνα χάλκινο ἄλογο το ὁποῖο μάλιστα διέθετε καὶ κάποια παράθυρα, ἔτσι ποῦ νὰ μπορεῖ κανείς νὰ δεῖ το ἐσωτερικό του, το ὁποῖο ἦταν κούφιο.

Κοιτῶντας λοιπόν ἀπὸ κάποιο παράθυρο, εἶδε ὅτι μέσα στὰ σπλάχνα του κούφιου ἀλόγου βρισκόταν ἕνας ὁλόκληρος ἄνθρωπος κανονικοῦ ἀναστήματος, ὁ ὁποῖος ἦταν νεκρός καὶ μάλιστα δὲν φοροῦσε τίποτα ἄλλο παρά μόνο ἕνα χρυσό δακτυλίδι στὸ χέρι του, ποῦ ὁ Γύγης το πῆρε, το φόρεσε ὁ ἴδιος καὶ ξανανέβηκε στὴν ἐπιφάνεια.

Ὅταν λοιπόν στὴν συνέχεια πραγματοποιήθηκε ἡ συνηθισμένη συγκέντρωση τῶν βοσκῶν γιὰ νὰ ὑποβάλουν στὸν βασιλιά την μηνιαία ἀναφορά σχετικά με την κατάσταση πού βρίσκονται τα κοπάδια του, ὁ Γύγης πῆγε φορῶντας αὐτὸ το δακτυλίδι.

Ἐνῶ λοιπόν καθόταν με τους ἄλλους βοσκούς, κάποια στιγμή ἔφερε το χέρι του κοντά στὸ σῶμα του καὶ ἔτυχε νὰ στριφογυρίσει την πέτρα του δαχτυλιδιοῦ (σφενδόνη) του πρὸς το ἐσωτερικό της παλάμης του.

Μόλις ἔκανε αὐτὴν την κίνηση, ἔγινε αὐτομάτως ἀόρατος στοὺς ὑπόλοιπους βοσκούς ποὺ βρισκόταν δίπλα του, οἱ ὁποῖοι συζητοῦσαν μεταξύ τους σὰν ὁ Γύγης νὰ μὴν βρισκόταν μπροστά τους.

Ὁ Γύγης ἔμεινε ἔκθαμβος ἀπὸ το γεγονός αὐτὸ καὶ γιὰ νὰ διαπιστώσει ὅτι εἶναι ἀλήθεια, στριφογύρισε καὶ πάλι την πέτρα του δαχτυλιδιού πρὸς τα ἐξῶ καὶ πράγματι μόλις το ἔκανε, ἔγινε καὶ πάλι ὁρατὸς!
Καὶ ἀφοῦ συνειδητοποίησε αὐτὴν την ἀπίστευτη δυνατότητα ποὺ ἀπέκτησε τόσο ἀπροσδόκητα, ἐπαναλάμβανε τις ἴδιες κινήσεις γιὰ νὰ διαπιστώσει ὅτι μπορεῖ πράγματι ὁπότε θέλει νὰ γυρίζει την πέτρα του δακτυλιδιοῦ πρὸς τα μέσα καὶ νὰ γίνεται ἀόρατος, ἐνῶ ἀντίστοιχα ὅταν την γυρίζει πρὸς τα ἐξῶ νὰ μπορεῖ νὰ γίνεται καὶ πάλι ὁρατὸς.

Μόλις σιγουρεύτηκε ὅτι ἡ λειτουργία αὐτὴ συμβαίνει κάθε φορά ποῦ το ἐπιθυμεῖ, κανόνισε νὰ συμμετάσχει στὸ σῶμα τῶν ἀγγελιοφόρων ποῦ θὰ πήγαιναν νὰ συναντήσουν τον βασιλιά.
Μόλις μπῆκε λοιπόν στὸ παλάτι ἔγινε ἀόρατος καὶ το πρῶτο ποὺ ἔκανε ἦταν νὰ βιάσει την βασίλισσα καὶ στήν συνέχεια με την βοήθειά της νὰ σκοτώσει τον βασιλιά καὶ νὰ πάρει αὐτὸς την ἐξουσία!

Βεβαίως, θὰ ἄξιζε νὰ ἀναρωτηθοῦμε, ἐάν στὴν περίπτωση ποὺ θὰ ἦταν δυνατό νὰ βρεθεῖ καὶ ἕνα δεύτερο τέτοιο δακτυλίδι, ποῖο θὰ ἦταν το ἀποτέλεσμα.

Ἄν λοιπόν το πρῶτο δαχτυλίδι το φοροῦσε κάποιος ἄνδρας σὰν τον Γύγη, ποὺ ἀποδείχτηκε ἄδικος καὶ το δεύτερο δακτυλίδι κάποιος ἄλλος ποὺ νὰ θεωρεῖται δίκαιος, ἔχω την ἐντύπωση ὅτι οὔτε καὶ αὐτὸς ὁ δεύτερος ὑποτιθέμενος δίκαιος ἄνδρας, θὰ μποροῦσε νὰ ὑποδειχθεῖ ὅτι διαθέτει ἕναν τόσο «ἀδαμάντινο» χαρακτῆρα, ὥστε νὰ ἐξακολουθεῖ νὰ ἐφαρμόζει την δικαιοσύνη καὶ νὰ κατορθώσει νὰ παραμείνει ἀκέραιος, γιὰ το διάστημα ποῦ θὰ παρέμενε ἀόρατος.

Δὲν θὰ εἶχε δηλαδή την δύναμη νὰ μὴν ἀγγίξει τα ξένα ὑπάρχοντα, παρόλο ποὺ θὰ εἶχε κάθε εὐκολία νὰ ἁρπάξει ὁτιδήποτε θὰ ἤθελε σε ὅ,τι ἀφορᾶ τα ὑλικὰ ἀγαθὰ, χωρίς νὰ ὑπάρχει ἡ πιθανότητα νὰ γίνει ἀντιληπτός.

Ὅπως ἐπίσης, θὰ μποροῦσε με την ἴδια εὐκολία νὰ εἰσβάλλει σε ὁποῖο σπίτι ἐπιθυμοῦσε καὶ νὰ συνευρίσκεται με ὅποιον του ἀρέσει, ἀκόμα καὶ νὰ σκοτώνει, ἀκόμα καὶ νὰ βγάζει ἀπὸ την φυλακή κάποιον κατάδικο, ἀλλὰ καὶ σε ὁποιοδήποτε ἄλλο θέμα νὰ ἐπεμβαίνει καὶ νὰ ἐνεργεῖ σὰν νὰ εἶναι αὐτὸς ἕνας θεός ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους.

Ἀφοῦ λοιπόν ὁ Γύγης, συμπεριφέρθηκε κατά αὐτὸν τον ἄδικο τρόπο γιὰ ὅσο διάστημα ἐπέλεγε νὰ εἶναι ἀόρατος, ἡ τακτική πού θὰ ἀκολουθοῦσε ὁ δεύτερος ἄντρας (ποὺ στὸν ὁρατὸ κόσμο ἐμφανίζεται νὰ εἶναι δίκαιος) θὰ διέφερε ἀπὸ αὐτὴν του Γύγη ἡ θὰ ὑπέπιπτε καὶ αὐτὸς σε ἀνάλογες ἄδικες πράξεις;

Διότι ἂν πράγματι ὑπέπιπτε σε ἄδικες πράξεις, το γεγονός αὐτὸ θὰ ἀποτελοῦσε μία μεγάλη ἀπόδειξη σε αὐτούς ποὺ ἰσχυρίζονται ὅτι κανένας ἄνθρωπος δὲν εἶναι δίκαιος με την θέλησή του, ἀλλὰ μόνο κατόπιν της ἀναγκαστικῆς ὑπακοῆς του στοὺς νόμους καὶ του φόβου της ποινῆς καὶ της τιμωρίας.
Διότι ὅπως φαίνεται, ὁποιοσδήποτε ἄνθρωπος θὰ μποροῦσε νὰ ἀποκτήσει την δυνατότητα νὰ ἀδικήσει κάποιον ἄλλον, χωρίς νὰ ὑποστεῖ κάποια τιμωρία, ὁπωσδήποτε θὰ το ἔκανε.

Καὶ αὐτὸ συμβαίνει διότι γιὰ κάποιους λόγους, ὅλοι οἱ ἄνθρωποι θεωροῦν ὅτι θὰ ἀποκόμιζαν μεγαλύτερο προσωπικό ὄφελος διαπράττοντας μία πράξη ποὺ θεωρεῖται ἄδικη, ἀπὸ ὅτι μία δίκαιη πράξη.
Δηλαδή πιστεύουν ὅτι ἄν κάνουν μία πράξη ποὺ δὲν ἐπιτρέπεται, το γεγονός αὐτὸ θὰ εἶχε μεγαλύτερη ἀξία, συγκριτικά με μία πράξη ποὺ τους ἐπιτρέπεται.

Ἐάν ὅμως παρόλα αὐτὰ βρίσκαμε ἕναν ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος κατά ἴδια λογική ποὺ ἀναλύσαμε, θὰ μποροῦσε ἀνενόχλητος νὰ προβεῖ σε κάποια ἄδικη πράξη, χωρίς νὰ τιμωρηθεῖ ποτέ ἀπὸ κανένας καὶ παρόλα αὐτὰ ἀποφασίσει συνειδητά νὰ μὴν το κάνει, δηλαδή νὰ μὴν ἐκμεταλλευτεῖ γιὰ προσωπικό του ὄφελος μία τόσο δελεαστική κατάσταση, εἶναι βέβαιο ὅτι αὐτὸς ὁ πραγματικά δίκαιος ἄνθρωπος, θὰ θεωρηθεῖ ἀπὸ τους συνανθρώπους, ἀπὸ τον κάθε ἕναν ξεχωριστά, ὥς ΑΘΛΙΟΤΑΤΟΣ καὶ σίγουρα θὰ τον χαρακτήριζαν ὥς ΤΕΛΕΙΩΣ ΑΧΡΗΣΤΟ, ὥς ΑΝΙΚΑΝΟ και ΒΛΑΚΑ.

Ὅταν ὅμως, αὐτοὶ οἱ ἴδιοι ἄνθρωποι τύχαινε νὰ συμμετέχουν σε κοινές συζητήσεις καὶ θὰ ἔπρεπε νὰ ποῦν δημοσίως την γνώμη τους, εἶναι σίγουρο ὅτι ΘΑ ΤΟΝ ΕΠΑΙΝΟΥΣΑΝ ΜΕ ΤΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΛΟΓΙΑ, λέγοντας φυσικά ψέματα ὁ ἕνας στὸν ἄλλον, ἀπὸ τον φόβο τους, πώς ἄν ἔλεγαν αὐτὸ ποὺ σκέφτονται πραγματικά, θὰ μποροῦσαν νὰ φανοῦν στοὺς γύρω τους σὰν νὰ εἶναι καὶ οἱ ἴδιοι ἄδικοι!

Ο πραγματικός πλοῦτος της ἑλληνικῆς γλώσσας

Ἄν καὶ πολλοί σε ἐσωτερικό καὶ ἐξωτερικό θέλουν νὰ την ἐξαφανίσουν.

Ὁ πλοῦτος της ἑλληνικῆς γλώσσας εἶναι κάτι ποῦ δὲν πρέπει νὰ λησμονεῖται, ὅσο καὶ το μαθηματικό της στοιχεῖο, ποῦ καμία ἄλλη διάλεκτος στὸν κόσμο δὲν την ἔχει.

Την ὥρα ποὺ πολλοί ἀπὸ μας στὸ ἐσωτερικό την ἀπαξιώνουμε, ὁρισμένοι στὸ ἐξωτερικό, ὅπως ὁ καθηγητής John Karalas, την τιμοῦν με το δικό τους ξεχωριστό τρόπο.

Διαβάστε το "ξένο" κείμενο με ἀποκλειστικά ἑλληνικές λέξεις:

The genesis of classical drama was not symptomatic. Aneuphoria of charismatic and talented protagonists showed fantastic scenes of historic episodes. The

prologue, the theme and the epilogue, comprised the trilogy of drama while synthesis, analysis and synopsis characterized the phraseology of the text. The syntax and phraseology used by scholars, academicians and philosophers in their rhetoric, had many grammatical idioms and idiosyncrasies.
 
The protagonists periodically used pseudonyms. Anonymity was a syndrome that characterized the theatrical atmosphere.
 
The panoramic fantasy, the mystique, the melody, the aesthetics, the use of the cosmetic epithets are characteristics of drama.
 
Even through the theaters were physically gigantic, there was noneed for microphones because the architecture and the acoustics would echo isometrically and crystal – clear. Many epistomologists of physics, aerodynamics, acoustics, electronics, electromagnetics can not analyze – explain the ideal and isometric acoustics of Hellenic theaters even today.
 
There were many categories of drama: classical drama, melodrama, satiric, epic, comedy, etc. The syndrome of xenophobia or dyslexia was overcome by the pathos of the actors who practiced methodically and emphatically. Acrobatics were also eup3horic. There was a plethora of anecdotal themes, with which the acrobats would electrify the ecstatic audience with scenes from mythical and historical episodes.
 
Some theatric episodes were characterized as scandalous and blasphemous. Pornography, bigamy, hemophilia, nymphomania, polyandry, polygamy and heterosexuality were dramatized in a pedagogical way so the mysticism about them would not cause phobia or anathema or taken as anomaly but through logic, dialogue and analysis skepticism and the pathetic or cryptic mystery behind them would be dispelled.
 
It is historically and chronologically proven that theater emphasized pedagogy, idealism and harmony. Paradoxically it also energized patriotism a phenomenon that symbolized ethnically character and phenomenal heroism.

Εὐχίδας Ὁ δρομέας ποὺ ἔδωσε την ζωή του γιὰ νὰ φέρει το ἱερὸ πῦρ τῶν Δελφῶν στὶς Πλαταιές

 Εὐχίδας Ὁ δρομέας ποὺ ἔδωσε την ζωή του γιὰ νὰ φέρει το ἱερὸ πῦρ τῶν Δελφῶν στὶς Πλαταιές
Καλοκαίρι του 479 π.Χ. καὶ ἡ Μάχη τῶν Πλαταιῶν μόλις ἔχει τελειώσει. Οἱ Ἕλληνες γιὰ μία φορά ἀκόμα κατάφεραν νὰ ἀναχαιτίσουν τους Πέρσες εἰσβολεῖς....

Οἱ ἐναπομείναντες Πέρσες παίρνουν την ἄγουσα γιὰ την ἐπιστροφή ἀφήνοντας πίσω ἀφήνοντας πίσω τους ἐρειπωμένους Ναούς, καμένα Ἱερὰ Ἄλση καὶ κατεστραμμένους Βωμούς.

Οἱ Ἕλληνες με κοινό ψήφισμα ἀποφασίζουν γιὰ πενήντα χρόνια νὰ μὴν τα ἀναστηλώσουν ὥστε οἱ ἑπόμενες γενιές νὰ μὴν ξεχάσουν την βαρβαρότητα τους… Οἱ Πλαταιεῖς ὅμως πρέπει νὰ ἐξαγνίσουν την Πόλη ἀπὸ το μίασμα ποὺ ἀφίσαν πίσω τους οἱ βάρβαροι. ἔχουν μολύνει το πῦρ ποὺ ἔκαιγε στὸν βωμό της. Το μίασμα θὰ φέρει κακοτυχία, λιμούς, δεινά.

Οἱ τελετές δὲν θὰ ἔχουν ἀποτέλεσμα, οἱ Θεοί θὰ ἀποστρέψουν το προστατευτικό βλέμμα Τους ἀπὸ την ἀκάθαρτη Πόλη. Θὰ παραμείνει κατακτημένη καὶ χωρίς τους βαρβάρους. Οἱ Πλαταιεῖς πολῖτες θεωροῦν ὅτι ὁ τόπος τους μολύνθηκε ἀπὸ την παρουσία των βαρβάρων εἰσβολέων καὶ συμφωνοῦν στὸ ὅτι το ἄσβεστο πῦρ της πόλης θὰ πρέπει νὰ ἀντικατασταθεῖ με νέο ἀπὸ τους Δελφούς.

Οἱ ἄρχοντες της Πόλεως καλοῦν ἀμέσως μετά την μάχη τον ὁπλίτη - ἡμεροδρόμο Εὐχίδα. Δὲν ὑπάρχει οὔτε σκέψη νὰ περιμένουν ἔστω καὶ μία νύκτα γιὰ ξεκούραση. Το μίασμα εἶναι ὑψίστης προτεραιότητος. Κάθε καθυστέρηση ἐξαγνισμοῦ ἀποτελεῖ ἀνόσια πράξη καὶ ὕβρη πρὸς τους Θεούς της Πόλεως. Το ἔργο ἀναλαμβάνει ὁ ὁπλίτης ἡμεροδρόμος Εὐχίδας, ὁ ὁποῖος καλεῖται νὰ πάει τρέχοντας μέχρι τους Δελφούς καὶ νὰ ἐπιστρέψει φέρνοντας καθαρή καινούργια φωτιά, ποὺ θὰ την πάρει ἀπὸ το ἱερὸ τοῦ Ἀπόλλωνα στοὺς Δελφούς.

Ὁ Εὐχίδας ἦταν πολεμιστής στὴν μάχη τῶν Πλαταιῶν, περίφημος γιὰ την ταχύτητά του στὸ τρέξιμο Ὁ Εὐχίδας πρέπει νὰ πάει στοὺς Δελφούς καὶ νὰ φέρει ἐξαγνισμένο πῦρ ἀπὸ τον Ναό τοῦ Ἀπόλλωνος καὶ νὰ γυρίσει πίσω. Τρέχοντας, πρέπει νὰ καλύψει μία ἀπόσταση 1000 σταδίων, ἰσοδύναμη με 200 χιλιόμετρα μέσα ἀπὸ χαράδρες, στενά μονοπάτια, ἄλση καὶ βουνά.

Ἡ ἀπόσταση εἶναι τεράστια, ἡ κόπωση ἀπὸ την μάχη μεγάλη. Ὅμως εἶναι ὁ ἡμεροδρόμος της Πόλεως τῶν Πλαταιῶν. Ἡ φυσική του ἀντοχὴ σε μεγάλες ἀποστάσεις εἶναι μεγαλύτερη τῶν συμπατριωτῶν του. Ἡ ἀποστολή του Ἱερὴ.

Ὁ Εὐχίδας ξεκινᾶ καὶ περνῶντας δάση, βουνά καὶ ρεματιές, φτάνει στὸν προορισμό του, θὰ ἐξαγνιστεῖ στὴν Κασταλία Πηγή, θὰ φορέσει δάφνινο στεφάνι, θὰ πάρει το Ἱερὸ Πῦρ καὶ θὰ ἐπιστρέψει σε 24 ὧρες στὶς Πλαταιές γιὰ νὰ το παραδώσει.

Ὅταν ἄναψε το πῦρ στὸν βωμό ποῦ εἶχε στηθεῖ γιὰ τον ἑορτασμό της νίκης στὴ μάχη, ἀσπάσθηκε τους συμπολεμιστές του καὶ ἀπεβίωσε.

Οἱ Πλαταιεῖς τον ἐνταφίασαν στὸ ἱερὸ της Εὐκλείας Ἀρτέμιδας, χαράζοντας ἐπάνω στὸν τάφο του, σύμφωνα με τον Πλούταρχο, το ἐπίγραμμα: “Εὐχίδας Πυθῶδε τρέξας ἦλθε τώδ’ αὐθημερόν” (Πλουτάρχου Ἀριστείδης, 20)

Ὁ ἡρωικός ἡμεροδρόμος ἔτρεξε σύμφωνα με τις μαρτυρίες, περίπου 1.000 στάδια (δηλαδή περίπου 200 χιλιόμετρα!!) Σήμερα, ἔχει θεσπισθεῖ καὶ ὁ Εὐχίδειος Ἆθλος, ἱστορικός ἀγῶνας ὑπεραποστάσεων, με πολύχρονη παρουσία στὰ ἀθλητικά δρώμενα της χώρας μας.

Ἥ δολοφονία της Ὑπατίας

Ἱστορικό γεγονός-σταθμός στοὺς διωγμούς πού ἐξαπέλυσε ὁ ρωμαιοχριστιανισμός κατά τῶν Ἑλλήνων, εἶναι καὶ ἡ δολοφονία της Ἑλληνίδας μαθηματικοῦ καὶ φιλοσόφου Ὑπατίας ἀπὸ τους μοναχούς καὶ παραβολάνους

[1] του πατριάρχη Κύριλλου της Ἀλεξάνδρειας το 415 μ.Χ. Ὁ Μαλάλας σημειώνει, ὅτι ἡ δολοφονία της Ὑπατίας ἔγινε μετά ἀπὸ παρότρυνση του Κυρίλλου: «κατ’ ἐκεῖνον δὲ τον καιρόν παρρησίαν

[2] λαβόντες ὑπὸ του ἐπισκόπου (Κυρίλλου) οἱ Ἀλεξανδρεῖς ἔκαυσαν φρυγάνοις αὐθεντήσαντες

[3] Ὑπατίαν την περιβόητον φιλόσοφον»

[4].Ἄν καὶ ὡς πράξη ἔγινε γιὰ νὰ ἐκτονωθεῖ ἡ δεισιδαιμονία του χριστιανικοῦ ὀχλοῦ της πόλης, σε συνδυασμό με τον προσωπικό φθόνο του Πατριάρχη στὸ πρόσωπο της Ἑλληνίδας ἐπιστήμονα, καθώς καὶ γιὰ νὰ πάψει ἡ Ὑπατία νὰ στέκεται ἐμπόδιο στὰ παιχνίδια ἐξουσίας της τότε Ἀλεξανδρινῆς Ἐκκλησίας, ὁ φόνος «νομιμοποιήθηκε» διότι τόσο τα μαθηματικά (ποὺ δίδασκε ἡ Ὑπατία) ὅσο καὶ ἡ ἀστρονομία εἶχαν ὑπαγορευτεῖ διὰ νόμου ὥς μαγικές πρακτικές!
Ὁ ὄρος «Ars Mathematika

[5]» σήμαινε ὅτι ἡ ἐνασχόληση με τα μαθηματικά ἡ τὴν ἀστρονομία ἐπίσυρε τὴ θανατική ποινή καὶ ἡ Ἀλεξανδρινή φιλόσοφος δολοφονήθηκε ὡς μάγισσα!
Ἡ Ὑπατία ἡ Ἀλεξανδρινή γεννήθηκε περίπου στὸ 360 μ.Χ. Ὁ πατέρας της, ὁ Θέων ἦταν φιλόσοφος μαθηματικός καὶ ἀστρονόμος. 

Χάρη στὸν Σουίδα ξέρουμε ὅτι ὁ Θέων ἦταν μέλος τοῦ ἀλεξανδρινοῦ Μουσείου:
«Θέων, ὁ ἐκ του Μουσείου, Αἰγύπτιος, φιλόσοφος, σύγχρονος δὲ Πάππῳ τῷ φιλοσόφῳ, καὶ αὐτῷ Ἀλεξανδρεῖ. 

Ἐτύγχανον δὲ ἀμφότεροι ἐπὶ Θεοδοσίου βασιλέως του πρεσβυτέρου.                     Ἔγραψε μαθηματικά, ἀριθμητικά, Περί σημείων καὶ σκοπῆς ὀρνέων καὶ της κοράκων φωνῆς, 

Περί της του κυνός ἐπιστολῆς, Περί της του Νείλου Ἀναβάσεως, 

Εἰς τον Πτολεμαίου πρόχειρον κανόνα, καὶ Εἰς τον μικρόν ἀστρολάβον ὑπόμνημα»

[6]. Καὶ πολλές σελίδες παρακάτω ἀναφέρει:
«Ὑπατία. ἡ Θέωνος του γεωμέτρου θυγάτηρ του Ἀλεξανδρέως φιλοσόφου»

[7]. Ὁ Θεῶν λοιπόν ἐκτὸς ἀπὸ τις βασικές ἐπιστῆμες του, μαθηματικά, γεωμετρία, ἀριθμητική, κατεῖχε ἐπίσης γνώσεις μαντικῆς καὶ ἀστρονομίας.

 Ἡ Ὑπατία εἶχε ἐργαστεῖ στὴν ἐπιστημονική ἐρευνᾶ στὸ πλευρό του πατέρα της. Καὶ οἱ πηγές τὴ θεωροῦν ὡς μία «μαθηματικό ποὺ ξεπέρασε τις ἱκανότητες του πατέρα της»

[8]. Ὁ Σουίδας ἀναφέρει γιὰ την Ὑπατία, ὅτι «την δὲ φύσιν γενναιοτέρα του πατρός οὖσα οὐκ ἀρκέσθη τοις διὰ τῶν μαθημάτων παιδεύμασιν ὑπὸ τῷ πατρί, ἀλλὰ καὶ φιλοσοφίας ἥψατο της ἄλλης οὐκ ἀγενῶς, περιβαλλομένη δὲ τρίβωνα ἡ γυνή καὶ διὰ μέσου του ἄστεος ποιουμένη τας προόδους ἐξηγεῖτο δημοσία»

[9]. Με τὴ σειρά του ὁ Δαμάσκιος, συνοψίζοντας τις γνῶμες των προκατόχων του, παρατηρεῖ ὅτι «ἦταν ἐκ φύσεως περισσότερο προικισμένη καὶ ἱκανὴ ἀπὸ τον πατέρα της».
Ὡστόσο, ἡ Ὑπατία δὲν περιορίστηκε μόνο στὴν ἐπιστημονική ἔρευνα τῶν μαθηματικῶν, ἀλλὰ στράφηκε ἕν γένει στὴ φιλοσοφία, φυσική καὶ ἠθικὴ.

 Ὁ πατέρας της, ἀντιθέτως, εἶχε ἄλλες προτεραιότητες: «Ὁ Θέων δὲν ἀγαποῦσε τὴ θεωρητική φιλοσοφία, εἶχε ὅμως ἀρκετὰ ἐξωεπιστημονικά ἐνδιαφέροντα. 

Ὅπως ἡ Ὑπατία, λάτρευε τον "ἑλληνισμό", ἄν καὶ ἡ ἀγάπη του γιὰ τα ἑλληνικά θέματα ἦταν, πάνω ἀπὸ ὅλα, κυρίως θρησκευτική. Προικισμένος με λογοτεχνικές ἱκανότητες, ἐξέφραζε την ἀφοσίωσή του με ποιητική μορφή.

 Ὁ Μαλάλας παρατηρεῖ: "Ὁ πολυμαθέστερος λόγιος καὶ φιλόσοφος δίδαξε καὶ ἑρμήνευσε ἀστρονομικές μελέτες καὶ ἔγραψε σχόλια γιὰ τα βιβλία του Τρισμέγιστου Ἑρμῆ καὶ του Ὀρφέα"»

[10]. Ἡ Ὑπατία συνέχισε μετά το θάνατο του πατέρα της τον δικό της φιλοσοφικό καὶ ἐπιστημονικό δρόμο. 

Στὶς ἀρχὲς της δεκαετίας του 390 εἶχε ἤδη σχηματιστεῖ ἕνας σταθερός κύκλος γύρω της, ὄχι μόνο ἀπὸ Ἕλληνες ἀλλὰ καὶ χριστιανούς μαθητές. 

Ἕνας μάλιστα ἀπὸ τους πιὸ στενούς της μαθητές καὶ ἑταίρους ἦταν ὁ Συνέσιος ὁ Κυρηναῖος (ἑλληνικῆς καταγωγῆς χριστιανός ἀπὸ τὴ Λιβύη), ὁ ὁποῖος ἀκόμα καὶ ὅταν χρίστηκε μητροπολίτης Πενταπόλεως, διατήρησε ἀμείωτο τὸν θαυμασμό καὶ τον βαθύτατο σεβασμό του πρὸς τὴ φιλόσοφο, στέλνοντάς της τα ἔργα του καὶ περιμένοντας με ἀνυπομονησία τις ἀπαντητικές ἐπιστολές της.
Ἀλλὰ καὶ οἱ ὑπόλοιποι μαθητές της «ἦταν ἄτομα ποῦ ἀργότερα κατέλαβαν αὐτοκρατορικά ἡ ἐκκλησιαστικά ἀξιώματα. 

Ἀκόμα μεγαλύτερη σπουδαιότητα ἔχει ἡ μαρτυρία ὅτι ἄνθρωποι με αὐτοκρατορικό κῦρος, ποὺ ἔφταναν στὴν Ἀλεξάνδρεια, δημιουργοῦσαν στενές σχέσεις μαζί της καὶ πιθανότατα παρακολουθοῦσαν τις διαλέξεις της»

[11]. Ἦταν δὲ τόσο μεγάλο το κῦρος της στὴν ἀλεξανδρινή κοινωνία, ποῦ καὶ οἱ τοπικοί ἄρχοντες της πόλης 

ὅταν εἶχαν νὰ ἀντιμετωπίσουν ἕνα σημαντικό πρόβλημα ἔσπευδαν κοντά της ἀποζητῶντας μία συμβουλή, ἡ ἀκόμα καὶ τὴ λύση του ζητήματος. 

Ἕνας ἀπὸ αὐτούς ἦταν καὶ ὁ Ὀρέστης, αὐτοκρατορικός ἔπαρχος της Ἀλεξάνδρειας, πολιτικός κυβερνήτης της Αἰγύπτου τα χρόνια 412(;)-415 καὶ βασικός ἥρωας στὰ γεγονότα ποῦ συνδέθηκαν με τὴ δολοφονία της.
«Ὁ καλύτερος πληροφοριοδότης μας, ὁ Σωκράτης ὁ Σχολαστικός, μας λέει ξεκάθαρα ὅτι ὁ Ὀρέστης γνώριζε καλά την Ὑπατία, τὴ συναντοῦσε συχνά καὶ τὴ συμβουλευόταν σε δημοτικά καὶ πολιτικά θέματα.

 Μας δίνει ἐπίσης την ἐξαιρετικά ἐνδιαφέρουσα πληροφορία ὅτι ὁ Ὀρέστης ἦταν χριστιανός καὶ εἶχε βαπτιστεῖ στὴν Κωνσταντινούπολη ἀπὸ τον πατριάρχη Ἀττικό πρὶν διοριστεῖ κυβερνήτης της Αἰγύπτου.

 Ἡ ἀποκάλυψη αὐτή ἐπιβεβαιώνεται ἀπὸ τον Ἰωάννη του Νικίου, γνωστό γιὰ την ἐχθρότητά του πρὸς την Ὑπατία. 

Ἀφοῦ ἀντιλήφθηκε ὅτι ὁ Ὀρέστης, κάτω ἀπὸ την ἐπίδραση τῶν μαγικῶν τεχνασμάτων της Ὑπατίας, "ἔπαψε νὰ πηγαίνει στὴν ἐκκλησία ὅπως συνήθιζε"…»

[12]. Ἡ Ὑπατία δίδασκε ἀρχὲς ὀντολογίας καὶ ἠθικῆς, μαθηματικά, θεία γεωμετρία, καὶ ἀστρονομία. Σύμφωνα με τὴ διδασκαλία της, «ἡ ἀστρονομία εἶναι μία θεία μορφή γνώσης» καὶ ἔλεγε ὅτι, «τὴ θεωρῶ (την ἀστρονομία) ἐπιστήμη ποὺ ἀνοίγει τον δρόμο πρὸς την ἀσύλληπτη θεολογία». 

Καὶ συμπλήρωνε: «Προχωρεῖ (ἡ ἀστρονομία) στὶς ἀποδείξεις της με σαφήνεια καὶ καθαρότητα, χρησιμοποιῶντας γιὰ βοηθούς της την ἀριθμητική καὶ τὴ γεωμετρία, ἀρχὲς τις ὁποῖες μποροῦμε νὰ ὀνομάσουμε σταθερό μέτρο της ἀλήθειας»

[13].Ἡ Ὑπατία, κατά τον ἱστορικό της Ἐκκλησίας Σωκράτη, εἶχε φτάσει σε τέτοια ὕψη εὐρυμάθειας ὥστε ξεπέρασε ὅλους τους φιλοσόφους της ἐποχῆς της, ἀνέλαβε την πλατωνική σχολή ποῦ εἶχε ἱδρύσει ὁ Πλωτῖνος καὶ ἔδινε τις φιλοσοφικές της διαλέξεις σε ὅλους ἐκείνους ποῦ ἤθελαν νὰ την ἀκούσουν.

 Στὶς διαλέξεις της δίδασκε ἐκτὸς ἀπὸ Πλάτωνα, Ἀριστοτέλη καὶ ὁποῖον ἄλλο φιλόσοφο ἐπιθυμοῦσε το ἀκροατήριό της.
Ἀλλὰ καὶ οἱ μαθητές της, ἦταν ἀπόλυτα ἀφοσιωμένοι στὸ πρόσωπό της. Εἶχαν την πεποίθηση πῶς ἀποτελοῦσαν ἕναν ἐκλεκτό κύκλο ἀριστοκρατῶν της Γνώσης:
«Ἡ ὑπερήφανη Ἑλληνίδα ἀριστοκράτισσα (ὅπως σωστά την χαρακτηρίζει ὁ Κίνσλι), ἄν καὶ εἶχε περιβληθεῖ τον ταπεινό μανδύα των φιλοσόφων, συγκέντρωνε γύρω της μία ὁμάδα νεαρῶν μυστῶν ποῦ ζοῦσαν σύμφωνα με την ἠθικὴ τάξη ἡ ὁποία περιγράφεται ἀπὸ τὴ φιλοσοφία, πεπεισμένοι ὅτι ἦταν φτιαγμένοι με καλύτερο ὑλικὸ ἀπὸ τους ἄλλους ἀνθρώπους. 

Σε αὐτὴ τὴ μικρή ὁμάδα, ποῦ ἔμοιαζε βγαλμένη κατευθεῖαν ἀπὸ την ἰδανική πλατωνική Πολιτεία, ἡ λατρεία της ἀριστοκρατίας ἦταν ἔντονη.

 Ὁ Συνέσιος συχνά τόνιζε τὴ σπαρτιατική καταγωγή του, ὅπως ἀσφαλῶς ἔκαναν καὶ οἱ συνάδελφοί του»

[14]. Ὁ Συνέσιος, στὸ ἔργο «Δίων ή Περί της καθ’ εὐατόν διαγωγῆς» (404 μ.Χ.), ἐκφράζοντας τις ἀντιλήψεις του κύκλου της Ὑπατίας, ἐπιτίθεται στοὺς φιλοσόφους πού φοροῦν λευκούς χιτῶνες ἀλλὰ δέν ἀσχολοῦνταν σοβαρά με τὴ φιλοσοφία. Τους ἀποκαλεῖ ἐπαγγελματίες προσήλυτους της φιλοσοφίας, συνηθισμένους σοφιστές πού διαδίδουν τὴ φιλοσοφία στὶς μᾶζες ποῦ ἀδυνατοῦν νὰ την κατανοήσουν. 

Παράλληλα τα βάζει καὶ με τους μελανοχιτώνες, τους ἀνθρώπους με τους μαύρους χιτῶνες, τους μοναχούς δηλαδή («Ἐπιστολή 154» καὶ «Δίων» 4-11), ποῦ τους θεωρεῖ βαρβάρους, φανατικούς ἀμαθεῖς ποὺ χρειάζονται καλλιέργεια καὶ μισοῦν τον Ἑλληνισμό.

Ὡστόσο, ἐπειδή ἡ Ὑπατία δημόσια κρατοῦσε ἀποστάσεις στὶς συγκρούσεις μεταξύ Ἑλλήνων καὶ χριστιανῶν ἀπολάμβανε ἕνα εἶδος ἀσυλίας στὴν Ἀλεξάνδρεια. 

Ἡ ἴδια ἐξάλλου δὲν ἔνιωθε καμία ἕλξη γιὰ τις λαϊκές ἀντιλήψεις ἡ πεποιθήσεις περί του Θείου, ἐφόσον γι’ αὐτὴν το Θεῖον ἦταν μᾶλλον ἀντικείμενο ἐπιστημονικῆς καὶ Ὀρθῆς Λογικῆς ἔρευνας παρά ἁπλοϊκῶν καὶ συχνά δεισιδαιμονικῶν δοξασιῶν.

Θά μποροῦσε κάποιος νὰ πεῖ ὅτι πῆγε ἀκόμα παραπέρα τὴ θέση του φιλοσόφου καὶ ἀρχιερέα του Ἀπόλλωνα στοὺς Δελφούς, Πλούταρχου, ὁ ὁποῖος ὑποστήριζε ὅτι: «…πρέπει γιὰ τα θέματα τοῦτα (τα περί Θείου δηλαδή) κυρίως νὰ πάρουμε ἀπὸ τὴ φιλοσοφία τον (ὀρθὸ) λόγο ὡς μυσταγωγό καὶ νὰ σκεφτόμαστε με εὐλάβεια καθετί ἀπ’ ὅσα λέγονται ἡ γίνονται στὶς τελετές, γιὰ νὰ μὴ κάνουμε κι ἐμεῖς λάθος, ἀντιλαμβανόμενοι ὅσα ὅρισαν οἱ νόμοι γιὰ τις θυσίες καὶ τις γιορτές ἀλλιῶς»

[15]. Ἔχοντας, λοιπόν, αὐτὴ τὴ φιλοσοφική θεώρηση περί του Θείου ἀλλὰ καὶ διατηρῶντας στάση ἀποχῆς ἀπὸ τις ταραχές καὶ τις δημόσιες συγκρούσεις, εἶχε καταφέρει ὅσο ζοῦσε ὁ πατριάρχης Θεόφιλος νὰ μὴ δώσει ἀφορμές ἐναντίον της στοὺς χριστιανούς.

Ὅμως στὶς 15 Ὀκτωβρίου του 412, ὁ Θεόφιλος πέθανε καὶ στὸν πατριαρχικό θρόνο τον διαδέχτηκε ὁ ἀνιψιός του Κύριλλος. 

Ἕνας ἄνθρωπος ποῦ κατά τον W. H. C. Frend, «ἦταν ἀδίστακτος, αὐταρχικός, βίαιος καὶ ἄπληστος γιὰ δύναμη, ἕτοιμος νὰ χρησιμοποιήσει το πλῆθος καὶ τους μοναχούς γιὰ νὰ ἐκτελέσουν τις ἐντολές του ἀπέναντι στοὺς ἀντιπάλους του, ὅπως ἦταν οἱ Ἀλεξανδρινοί Ἑβραῖοι καί οἱ εἰδωλολάτρες»

[16]. Ἡ ἐνθρόνισή του ἔγινε στὶς 17 Ὀκτωβρίου 412 καὶ ἀμέσως ἄρχισε ἀγῶνα γιὰ την καθαρότητα της Πίστης.

 Πρῶτα θύματά του οἱ αἱρετικοί χριστιανοί καὶ συγκεκριμένα οἱ λεγόμενοι Νοβατιανοί. 

Τους ἐδίωξε ἀπὸ την πόλη, δήμευσε τα λειτουργικά τους σκεύη καὶ ἀντικείμενα, ἔκλεισε τις ἐκκλησίες τους καὶ ἀφαίρεσε ὅλα τα δικαιώματα ἀπὸ τον ἐπίσκοπό τους

[17]. Ὕστερα στράφηκε κατά τῶν Ἑβραίων της πόλης, οἱ ὁποῖοι, σύμφωνα πρὸς τον Σωκράτη

[18], ἔδωσαν μόνοι τους την ἀφορμὴ ποὺ τόσο περίμενε ὁ Κύριλλος. 

Ποῖα ἦταν αὐτή; Ἀντί νὰ τηροῦν την ἀργία του Σαββάτου καὶ νὰ μελετοῦν το Νόμο, πήγαιναν στὰ θέατρα καὶ τσακώνονταν με τους χριστιανούς (θέαμα ἀντίστοιχο με τα ἐπεισόδια ποὺ βλέπουμε σήμερα στὰ γήπεδα μεταξύ τῶν ὀπαδῶν διαφορετικῶν ὁμάδων).

Ἕνα Σάββατο, καὶ ἐνῶ ὁ ἔπαρχος Ὀρέστης ἐντὸς του θεάτρου ἑτοιμαζόταν νὰ ἀναγγείλει παραστάσεις παντομίμας, ἀρχίσαν γιὰ μία ἀκόμη φορά μεταξύ τῶν θεατῶν, χριστιανῶν καὶ Ἑβραίων, φασαρίες.

 Κατά τὴ διάρκεια δὲ της ὁμιλίας του Ὀρέστη, οἱ Ἑβραῖοι φώναξαν ὅτι μεταξύ του κοινοῦ ὑπῆρχαν ἄνθρωποι του Κυρίλλου ποῦ σκόπευαν νὰ δημιουργήσουν ταραχές. 

Ὁ ἔπαρχος, ποῦ μόλις εἶχε πετύχει νὰ φέρει ἠρεμία καὶ τάξη στὴν πόλη, ἀνησύχησε μήπως οἱ διαμαρτυρίες τῶν Ἑβραίων πάρουν διαστάσεις, γι’ αὐτὸ καὶ δέχτηκε νὰ τους ἀκούσει. 

Ἐκεῖνοι τότε, με δυνατές φωνές, ἀπαίτησαν την ἀπόλυση του Ἱέρακα, ἑνὸς Ἀλεξανδρινοῦ δασκάλου καὶ ἔμπιστου καταδότη του Κύριλλου. Τον κατηγοροῦσαν ὡς συκοφάντη καὶ ὡς κύριο ὑποκινητή τῶν ταραχῶν.
Ὁ Ὀρέστης ποὺ ἦταν δυσαρεστημένος ἔτσι κι’ ἀλλιῶς με την ἀνάμιξη της Ἐκκλησίας στὴν πολιτική ζωή της πόλης καὶ το σφετερισμό πολλῶν προνομίων καὶ ἁρμοδιοτήτων της πολιτικῆς ἐξουσίας, διέταξε τὴ σύλληψη καὶ τον παραδειγματικό βασανισμό του Ἱέρακα.

 Ὁ Κύριλλος, ὅπως ἦταν ἀναμενόμενο, ἔνιωσε ὀργὴ κατά του ἔπαρχου. Ἐπειδή ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ στραφεῖ φανερά ἐναντίον του, κάλεσε τους ἐπικεφαλίς της ἑβραϊκῆς κοινότητας καὶ τους ἀπείλησε με σοβαρά ἀντίποινα ἄν συνέχιζαν νὰ προκαλοῦν τους χριστιανούς. Ἡ κίνησή του αὐτή πόλωσε ἀκόμα περισσότερο το ἤδη τεταμένο κλίμα με ἀποτέλεσμα οἱ πολυπληθεῖς Ἑβραῖοι της Ἀλεξάνδρειας νὰ ἀρχίσουν νὰ ἐπιτίθενται κατά τῶν χριστιανῶν.

Μία νύχτα, διαδόθηκε ἡ φήμη πῶς ἡ ἐκκλησία του Ἁγίου Ἀλεξάνδρου εἶχε πιάσει φωτιά. Ὅταν οἱ χριστιανοί ἔτρεξαν νὰ σώσουν τον ναό, οἱ Ἑβραῖοι ποὺ τους παραφύλαγαν ἐπιτέθηκαν ἐναντίον τους καὶ σκότωσαν πολλούς.

 Ὁ Κύριλλος γιὰ ἀντίποινα, μάζεψε τους δικούς του, καὶ ἐπὶ κεφαλῆς μεγάλου πλήθους, περικύκλωσε τὴ συναγωγή, διέταξε την ἁρπαγῆ τῶν ἑβραϊκῶν περιουσιῶν καὶ τους καταδίωξε ἔξω ἀπὸ την Ἀλεξάνδρεια. 

Ὁ Σωκράτης ἰσχυρίζεται, ὅτι τότε διώχτηκαν ὅλοι οἱ Ἑβραῖοι της πόλης, ἀκόμα καὶ ὅσες οἰκογένειες κατοικοῦσαν σε αὐτή ἀπὸ τα χρόνια του Μεγάλου Ἀλέξανδρου.

Ἐνῶ ὅμως ὁ Κύριλλος εἶχε πετύχει το σκοπό του, ὁ Ὀρέστης εἶχε διαφορετική γνώμη, ἐφόσον ὁ διωγμός τῶν Ἑβραίων προκάλεσε μεγάλη ὕφεση στὴν οἰκονομία της πόλης. 

Ἐπίσης στὸν Ὀρέστη δὲν ἄρεσε καθόλου ποῦ ὁ Κύριλλος συμπεριφερόταν σφετεριστικά ὡς κυβερνήτης της πόλης. 

Ἀμφότεροι δὲ, ἔστειλαν ἐπιστολές διαμαρτυρίας στὸν αὐτοκράτορα ἀλληλοκατηγορούμενοι. Οἱ προσπάθειες ποῦ ἔγιναν γιὰ νὰ ἐκτονωθεῖ ἡ κρίση μεταξύ Ἐκκλησίας καὶ Πολιτείας δὲν ἔφεραν ἀποτέλεσμα.
Ἔτσι, νιώθοντας ἀποδυναμωμένος ὁ Κύριλλος, κάλεσε σε βοήθειά του τις «εἰδικές δυνάμεις» της ἐποχῆς, δηλαδή τους καλόγερους. Πεντακόσιοι μοναχοί της Νιτρίας, ἀφίσαν τα ἑρημητήριά τους καὶ μπῆκαν δυναμικά στὴν Ἀλεξάνδρεια (ἀντίστοιχες μεθόδους εἴδαμε καὶ στὶς μέρες μας με τις λαοσυνάξεις της Ἐκκλησίας). 

Ἦταν οἱ ἴδιοι ζηλωτές ποὺ εἶχε χρησιμοποιήσει καὶ ὁ Θεόφιλος στὶς ὁδομαχίες κατά τῶν Ἑλλήνων στὸ παρελθόν (ἅλωση του Σεραπεῖου). 

Μία μέρα οἱ ἐρημίτιδες μοναχοί σταμάτησαν τον ἐφίππῳ Ὀρέστη στὸ δρόμο καὶ ἐμποδίζοντάς τον νὰ συνεχίσει, τον κατηγόρησαν ὡς Ἕλληνα. 

Οἱ διαμαρτυρίες του ἔπαρχου ὅτι ἦταν βαφτισμένος χριστιανός δὲν ἔδειξαν νὰ τους πείθουν. 

Ἕνας δὲ ἀπὸ τους μοναχούς, ὁ Ἀμμώνιος, τον χτύπησε με μία πέτρα στὸ κεφάλι. 

Αἱμόφυρτος ὁ Ὀρέστης σώθηκε την τελευταία στιγμή ἀπὸ τους πολίτες της Ἀλεξάνδρειας ποῦ παρακολουθοῦσαν τα γεγονότα, ἐνῶ οἱ σωματοφύλακές του τρομοκρατημένοι ἀπὸ το πλῆθος τῶν καλόγερων τον εἶχαν ἐγκαταλείψει ἀβοήθητο.

Ο Ἀμμώνιος συνελήφθη τελικά καὶ ὁδηγήθηκε μπροστά στὸν Ὀρέστη. 

Ἐκεῖνος τον καταδίκασε σε βασανιστήρια ποῦ εἶχαν σὰν ἀποτέλεσμα τον θάνατό του. 

Ὁ Κύριλλος τότε ἔριξε καὶ ἄλλο λάδι στῆ φωτιά ἀνακηρύσσοντας τον Ἀμμώνιο σε μάρτυρα της Πίστης. 

Τελικά, μετριοπαθεῖς κύκλοι χριστιανῶν της πόλης ἔπεισαν τον Κύριλλο νὰ μὴ δώσει συνέχεια, ἐνῶ προσπάθησαν νὰ φέρουν κοντά, γιὰ μία ἀκόμη φορά, τους δύο ἄντρες.
Ὁ ἔπαρχος Ὀρέστης ὅμως δὲν ἔδειχνε καθόλου διατεθειμένος νὰ τα βρεῖ με τον πατριάρχη Κύριλλο.

 Ἔτσι, διάφοροι χριστιανικοί κύκλοι ἀρχίσαν να διαδίδουν πῶς αἰτιᾶ της ἐχθράς μεταξύ των δύο ἦταν ἡ Ὑπατία. 

Οἱ φῆμες αὐτὲς ξεκινοῦσαν μέσα ἀπὸ το ἴδιο το Πατριαρχεῖο, ἐφόσον οἱ ὑψηλὲς γνωριμίες καὶ ἐπιρροές της Ὑπατίας ὁπωσδήποτε δυνάμωναν τον Ὀρέστη καὶ στεροῦσαν τον Κύριλλο ἀπὸ τις θεοκρατικές βλέψεις του.

Ἐπίσης, ὅπως ἀναφέρει ὁ Σουίδας, ὁ Κύριλλος φθονοῦσε θανάσιμα την Ὑπατία ἐπειδή ἡ φιλόσοφος ἀπολάμβανε το σεβασμό της Ἀλεξανδρινῆς ἐλίτ, χαρά ποῦ δὲν εἶχε ἐκεῖνος:

 «Ὁ Δαμάσκιος, ποῦ ἤξερε   πολύ περισσότερα γιά τὴ σημαντική θέση της Ὑπατίας στὴν Ἀλεξάνδρεια ἀπ’ ὅ,τι ἐμεῖς, δὲν δίστασε νὰ ἀσχοληθεῖ με αὐτὸ το θέμα: ἀναφέρει περιληπτικά ἀλλὰ κατηγορηματικά ὅτι ὁλόκληρη ἡ πόλη την ἀγαποῦσε καὶ την ἐκτιμοῦσε. 

Εἶχε ἐπίσης δεχτεῖ σωρεία δημοτικῶν διακρίσεων.

 Ὁ Κύριλλος δὲν μποροῦσε οὔτε νὰ ὀνειρευτεῖ τέτοια ἀφοσίωση. ἦταν ἀνεπιθύμητος καὶ ἀντιπαθής ἀπὸ την πρώτη στιγμή ποὺ ἀνέλαβε την ἐπισκοπή. Εἶχε ἀντιληφθεῖ τις ἀδυναμίες του καὶ φοβόταν ὅτι θὰ ἔχανε τὴ μάχη με τον Ὀρέστη. 

Ἤξερε ὅμως ἐπίσης ὅτι εἶχε την ὑποστήριξη του κλήρου, τῶν μοναχῶν, ὁρισμένων μελῶν της πνευματικῆς ἐλίτ (ὅπως ὁ Ἱέραξ) καὶ ἴσως του δημοτικοῦ συμβουλίου. Τέλος, μποροῦσε νὰ βασίζεται στὸ πολλῶν πλῆθος ποὺ τον εἶχε βοηθήσει στὴν καταστροφή τῶν ἑβραϊκῶν κατοικιῶν»

 [19]. Ἄρχισε λοιπόν ἀπὸ την πλευρά του Κύριλλου ὅ πόλεμος της συκοφαντίας καὶ της λάσπης. 

Ὁ Ἰωάννης Νικίου [20] ἀναφέρει ὅτι την παρουσίαζαν σὰν μάγισσα καὶ την κατηγοροῦσαν γιὰ ἄσκηση μαύρης μαγείας. 

Ἐκείνη την ἐποχῆ δὲ, ἡ ἐνασχόληση με τα μαθηματικά καὶ την ἀστρονομία ταυτιζόταν ἀπὸ τους χριστιανούς με τὴ μαγεία. Καὶ ὅπως σημειώνει ὁ Σουίδας στὸ λῆμμα Ὑπατία, «τούτε δὲ πέπονθε διὰ φθόνον καὶ την ὑπερβάλλουσαν σοφίαν, καὶ μάλιστα εἰς τα περί ἀστρονομίαν».

Ἔτσι, οἱ ἁπλοϊκοί ἄνθρωποι της Ἀλεξάνδρειας, ἀρχίσαν νὰ μαθαίνουν τρομερές φῆμες, ὅτι δηλαδή ἡ πασίγνωστη φιλόσοφος ἦταν στὴν πραγματικότητα μία ἀποτρόπαια ἀγγελιαφόρος της κόλασης, «ἀφοσιωμένη πάντα στὴ μαγεία, στοὺς ἀστρολάβους καὶ στὰ ὄργανα της μουσικῆς». 

Ἀπὸ τὴ λάσπη δὲν ξέφυγε οὔτε ἡ μνήμη του πατέρα της, τοῦ ὁποίου τα ἀστρονομικά συγγράμματα καὶ οἱ κατασκευές ὀργάνων ἀστρονομίας παρουσιάζονταν ὡς ἀποδείξεις μελέτης καὶ ἄσκησης μαγείας, καὶ ἔτσι προσπαθοῦσαν νὰ πείσουν τους ἀφελεῖς πιστούς, ὅτι ἡ μαύρη μαγεία ἦταν περίπου οἰκογενειακή τους ὑπόθεση!

Μέσα σε ὅλα αὐτὰ, ὅπως ἀναφέρει ὁ Ἰωάννης Νικίου, ἀρχίσαν νὰ λένε πῶς εἶχε μαγέψει τον ἔπαρχο Ὀρέστη: «μάγεψε πολλούς με τα διαβολικά της τεχνάσματα. (…) Το πρῶτο της θῦμα ἦταν ὁ κυβερνήτης της πόλης, ὁ Ὀρέστης». 

Ἀκόμα καὶ ὥς ὑποστηρίκτρια τῶν Ἑβραίων, την ἐμφάνιζαν. Μετά ἀπὸ ὅλα αὐτὰ, ἀναμενόμενο ἦταν νὰ δημιουργηθεῖ καὶ ἡ ὁμάδα τῶν ἐκτελεστῶν, ὑπὸ τις εὐλογίες φυσικά του ἠθικοῦ αὐτουργοῦ πατριάρχη Κυρίλλου.

Ὁ Σωκράτης λέει ὅτι εἶχαν «ἄγριες διαθέσεις», ὁ Ἰωάννης Νικίου τους ἀποκαλεῖ «πλῆθος πιστῶν στὸ Θεό» καὶ ο Δαμάσκιος τους ὀνομάζει θηρία μᾶλλον, παρά ἀνθρώπινα πλάσματα 

[21]. Ἐπὶ κεφαλῆς της συμμορίας των δολοφόνων ἦταν ὁ Πέτρος ὁ λεγόμενος ἀναγνώστης, ἕνας κατηχητής δηλαδή.

Ὁδηγούμενος ἀπὸ τον Πέτρο, ὁ ὄχλος τῶν καλόγερων καὶ τῶν παραβολάνων, διέπραξε τὴ δολοφονία μία μέρα του Μαΐου του 415, δέκατο χρόνο της ὑπατείας του Ὀνωρίου καὶ ἕκτο του Θεοδοσίου Β΄, στὴ διάρκεια της Σαρακοστῆς. 

Της ἐπιτέθηκαν την ὥρα ποὺ γύριζε στὸ σπίτι της, στὸ δρόμο. Την ἔβγαλαν βίαια ἀπὸ την ἅμαξα της καὶ την ἔσυραν στὴν ἐκκλησία Καισάρειον. 

Ἐκεῖ, ἔσκισαν τα ροῦχα της καὶ ἀρχίσαν νὰ την τεμαχίζουν ζωντανή με θραύσματα ἀγγείων (ὄστρακα). Ὕστερα ἔσυραν τα μέλη της ἐξῶ ἀπὸ την πόλη, σε ἕνα μέρος ποῦ ὀνομαζόταν Κίναρον, καὶ τα ἔκαψαν!

Ὁ Ἰωάννης Νικίου, δὲν βλέπει τίποτα το μεμπτό στῆ δολοφονία της. Ὁ φόνος μίας μάγισσας δέν ἦταν τίποτα περισσότερο, γιὰ τον ἐν λόγῳ ἐπίσκοπο, ἀπὸ την πραγμάτωση της κοινῆς θέλησης τῶν χριστιανῶν καὶ του ἴδιου του Θεοῦ. Ἀναφέρει:

«Ὁρισμένοι χριστιανοί, ὁδηγούμενοι ἀπὸ τον Πέτρο, ἕναν ἄνθρωπο ἀπόλυτα πιστό στὸν Ἰησοῦ Χριστό, βγῆκαν ἀπὸ την πόλη σε ἀναζήτηση της Ἑλληνίδας. 

Την βρῆκαν καθισμένη σε μία (ἐπιβλητική) καρέκλα νὰ δίνει, κατά τα φαινόμενα, κάποια διάλεξη. Ἀπὸ ἐκεῖ την ἔσυραν στὴν ἐκκλησία ὁποῦ ἔσκισαν τα φορέματά της καὶ την κακοποίησαν. 

Ὕστερα την ἔσυραν μέσα στοὺς δρόμους της πόλης μέχρι νὰ πεθάνει. Τελικά μετέφεραν το σῶμα της σε μία τοποθεσία ποὺ λεγόταν Κίναρον, ὁπού το ἔκαψαν»

 [22]. Ὁ Μαλάλας ἐπίσης γράφει: «κατ’ ἐκεῖνον δὲ τον καιρόν παρρησίαν

 [23] λαβόντες ὑπὸ του ἐπισκόπου (Κυρίλλου) οἱ Ἀλεξανδρεῖς ἔκαυσαν φρυγάνοις αὐθεντήσαντες 

[24] Ὑπατίαν την περιβόητον φιλόσοφον»

 [25]. Ὁ Σουίδας (λῆμμα Ὑπατία) ἀναφέρεται στὸν βίαιο διαμελισμό του κορμιοῦ της καὶ στῆ δημόσια διαπόμπευση τοῦ πτώματός της: «αὐτὴ διεσπάσθη παρά τῶν Ἀλεξανδρέων, καὶ το σῶμα αὐτῆς ἐνυβρισθέν καθ’ ὅλην την πόλιν διεσπάρη».

Οἱ δολοφόνοι της, φυσικά, ἔμειναν ἀτιμώρητοι, ὅπως βεβαιώνει ὁ Δαμάσκιος καὶ προκάλεσαν μεγάλο ὄνειδος στὴν πόλη. 

Ὡστόσο, ἡ Ὑπατία, «το ἄχραντο ἄστρον της σοφῆς παιδεύσεως» ὅπως την ὑμνεῖ ὁ Παλλαδάς, δὲν εἶναι το μόνο ἐπωνύμῳ θῦμα ποῦ θρήνησε ἡ ἐπιστήμη στὸν ἀγῶνα της νὰ ἀναχαιτίσει το χριστιανικό μεσαίωνα.
[1] Παραβολάνοι: Σῶμα χειροδύναμων ἀντρῶν οἱ ὁποῖοι ἀσκοῦσαν καθήκοντα σωματοφυλακῆς τοῦ πατριάρχη Ἀλεξάνδρειας.

[2] Θάρρος, παρότρυνση, φανερή κάλυψη.
[3] Βασανίζοντας, φονεύοντας, δολοφονῶντας.
[4] Ἰωάννης Μαλάλας, «Χρονογραφία», ἐκδόσεις «Ἡλιοδρόμιο», σελίδα 285, Ἀθήνα 2001.
[5] Θεοδοσιανός Κώδιξ, 9, 16.1-9 καὶ 10.
[6] Σουίδας, «Λεξικό», λῆμμα Θέων, σελίδα 540, ἐκδόσεις «Θύραθεν», Θεσσαλονίκη 2002.
[7] Σουίδας, «Λεξικό», λῆμμα Ὑπατία, σελίδα 1141, ἐκδόσεις «Θύραθεν», Θεσσαλονίκη 2002.
[8] Maria Dzielska, «Ὑπατία ἡ Ἀλεξανδρινή», σελίδα 135, ἐκδόσεις «Ἐνάλιος», Ἀθήνα 1997.
[9] Σουίδας, «Λεξικό», λῆμμα Ὑπατία, σελίδα 1141, ἐκδόσεις «Θύραθεν», Θεσσαλονίκη 2002.
[10] Maria Dzielska, «Ὑπατία ἡ Ἀλεξανδρινή», σελίδα 141, ἐκδόσεις «Ἐνάλιος», Ἀθήνα 1997.
[11] Maria Dzielska, «Ὑπατία ἡ Ἀλεξανδρινή», σελίδα 78, ἐκδόσεις «Ἐνάλιος», Ἀθήνα 1997.
[12] Maria Dzielska, «Ὑπατία ἡ Ἀλεξανδρινή», σελίδες 79-80, ἐκδόσεις «Ἐνάλιος», Ἀθήνα 1997.
[13] Ἀποσπάσματα ἀπὸ το ἔργο του Συνέσιου, «Πρὸς Παιόνιον ὑπὲρ το[Υ δώρου Ἀστρολαβίου».
[14] Maria Dzielska, «Ὑπατία ἡ Ἀλεξανδρινή», σελίδα 117, ἐκδόσεις «Ἐνάλιος», Ἀθήνα 1997.
[15] Πλούταρχος, «Περί Ἴσιδος καὶ Ὀσίριδος», 378A-B.
[16] W. H. C. Frend, «The Rise of Monophysite Movement Chapters in the History of the Church in the Fifth and Sixth Centuries», Cambridge, 1972.
[17] J. Rougé, «La politique de Cyrille d’ Alexandrie et le meurtre d’ Hypatie», Cristianesiono nella storia 11, (1990) σελίδες 487-488.
[18] Σωκράτης, «Ἐκκλησιαστική Ἱστορία», VII.7.

[19] Maria Dzielska, «Ὑπατία ἡ Ἀλεξανδρινή», σελίδες 169-170, ἐκδόσεις «Ἐνάλιος», Ἀθήνα 1997.

[20] Βλ. «Το Χρονικόν του Ἰωάννου, Ἐπισκόπου Νικίου».
[21] Βλ. Δαμασκίου Ἀποσπάσματα 102 καὶ «Epitome Fhotiana», στο «Damascii Vitae Isidori Reliquie», έκδοση C. Zintzen (Hildesheim, 1967).

Mία ἀπὸ τους Μεγαλομάρτυρες του Χριστιανισμοῦ ὑπῆρξε ἡ Ἁγία Αἰκατερίνῃ,

Mία ἀπὸ τους Μεγαλομάρτυρες του Χριστιανισμοῦ ὑπῆρξε ἡ Ἁγία Αἰκατερίνῃ,

ποῦ ἔμηνε ἀκλόνητη στὴν πίστη της καὶ ἀπέδειξε ἐνώπιον εἰδωλολάτρη Ρωμαίου αὐτοκράτορα πῶς ὁ Ἑλληνισμός εἶναι ἀλληλένδετος με τον Χριστιανισμό.

Σύμφωνα με τον Ρουφίνο, το πρῶτο της ὄνομα ἦταν Δωροθέα. Μετά την βάπτισή της ὅμως, ἔλαβε το ὄνομα Αἰκατερίνη, αὐτὴ δηλαδή ποῦ εἶναι πάντα καθαρή, ἁγνή. (ἀεί+καθταρίνα). Ἔζησε στὴν Ἀλεξάνδρεια, στὰ χρόνια του βασιλιά Μαξιμίνου, εἶχε ἀριστοκρατική καταγωγή καὶ τεράστια μόρφωση.

Ἀπὸ μικρή εἶχε ξεχωρίσει γιὰ την σοφία, την πραότητα ἀλλὰ καὶ τον δυναμισμό της, ὁ ὁποῖος δὲν ἄργησε νὰ φανεῖ. Ὅταν ὁ Μαξιμίνος ἐξέδωσε διάταγμα ποὺ ὑποχρέωνε ὅλους τους ὑπηκόους του νὰ προσφέρουν σε αὐτὸν θυσίες, ἀνταποδίδοντας με αὐτὸν τον τρόπο την εὐμένεια τῶν θεῶν τῶν εἰδώλων, ἀπειλῶντας τους μάλιστα πῶς σε περίπτωση ἀνυπακοῆς θὰ ὑποβληθοῦν σε βασανιστήρια, ἡ Αἰκατερίνη δὲν ὑπάκουσε, ἀποφασίζοντας νὰ δείξει στὸν κόσμο την ἀλήθεια, με ὄπιο κόστος.

Ἔτσι ἔσπευσε στὸ ναό, ὅπου γίνονταν οἱ θυσίες καὶ ζήτησε νὰ δεῖ τον Μαξιμίνο, ὁ ὁποῖος καὶ την δέχτηκε ἀμέσως. Τότε, ἐπιστρατεύοντας την ἄριστη γνώση της ἑλληνικῆς κλασσικῆς γραμματείας, καθώς καὶ την ἄπταιστη ρητορική της δεινότητα, με τρόπο εὐθύ καὶ εἰλικρινῆ του εἶπε: «βασιλιά μου, ἔπρεπε νὰ γνωρίζεις ὅτι οἱ θυσίες σου ἀπευθύνονται σε εἴδωλα φθαρτῶν ἀνθρώπων καὶ ὄχι σε πραγματικούς θεούς, πρᾶγμα ποῦ ὑποστηρίζει καὶ ὁ διαλεκτικός φιλόσοφος Διόδωρος ὅταν λέει ὅτι κάποιους ἀνθρώπους οἱ συνάνθρωποί τους τους ὀνόμασαν θεούς καὶ τους περιέβαλαν με το ἀξίωμα της ἀθανασίας, ἐνῷ κάποιους ἄλλους ποῦ ἀπέδειξαν ἀνδρεία ἡ κάποια ἀρετὴ τους τίμησαν με ἀνδριάντες καὶ ἀγάλματα, ἀργότερα δὲ τους θεώρησαν θεούς καὶ ἐπινόησαν θυσίες, τιμές καὶ πανηγύρια, πρᾶγμα ποῦ καταδικάζει καὶ ὁ δικός σας σοφός, ὁ Πλούταρχος, ὅταν λέει ὅτι εἰσήγαγαν την πλάνη τῶν εἰδώλων». Τον παρότρυνε μάλιστα νὰ μελετήσει τα λόγια των σοφῶν, γιατί μόνο ἔτσι θὰ γνώριζε τον μόνο ἀληθινό Θεό.

Ὁ Μαξιμίνος ἔκπληκτος ἀπὸ το θάρρος καὶ την παρρησία της, της ζήτησε νὰ συνεχίσουν την συζήτησή τους, ἀμέσως μετά την τέλεση των θυσιῶν. Ἔτσι κι ἔγινε. Στὴν μεταξύ τους συνομιλία ὁ Βασιλιάς προσπάθησε νὰ της ἀλλάξει γνώμη, χωρίς, ὅμως, ἀποτέλεσμα, καθώς δὲν μποροῦσε νὰ ἀντικρούσει τα ἐπιχειρήματά της. «Στριμωγμένος» ὥς ἦταν ἀποφάσισε νὰ συγκεντρώσει τους καλύτερους ρήτορες της ἐποχῆς, προκειμένου νὰ την ἀντιμετωπίσουν. Μέχρι την συνάντηση μάλιστα, ἔθεσε την Αἰκατερίνη ὑπὸ φρούρηση.

Ὅταν συγκεντρώθηκαν οἱ 50 περιφανέστεροι ρήτορες της ἐποχῆς, τους προειδοποίησε νὰ προετοιμαστοῦν τα μέγιστα, σὰν νὰ ἔχουν νὰ ἀντιμετωπίσουν τον Πλάτωνα, γιατί σε περίπτωση ποὺ ἡττηθοῦν θὰ γελοιοποιηθοῦν.

Στὴν συνέχεια ὁ Ἀγῶνας λόγου ξεκίνησε ἐνώπιον πλήθους κόσμου. Ὁ πρῶτος καὶ καλύτερος ρήτορας ἀπευθύνθηκε στὴν Αἰκατερίνη καὶ γεμᾶτος ἐπάρσει της εἶπε: «Ἐσὺ εἶσαι ποῦ μιλᾶς με θράσος καὶ ἀναισχυντία γιὰ τους θεούς μας;» Ἡ Αἰκατερίνη ἀπάντησε: «Ἐγὼ εἶμαι, ἀλλὰ ποτέ δὲν μίλησα με θράσος καὶ ἀναισχυντία. Πάντα μιλάω με ἠπιότητα, σεβασμό καὶ ἀγάπη πρὸς την ἀλήθεια». Ξεκίνησε ἔτσι μία λογομαχία, στὴν ὁποία ἡ Αἰκατερίνη με τα ἴδια τους τα ἐπιχειρήματα, ἀνέτρεπε τα λεγόμενά τους. Χαρακτηριστικό εἶναι το ἀπόσπασμα, ὅπως το παραδίδει ὁ Συμεῶν ὁ Μεταφραστής:

Ρήτορας «Πρῶτα πρῶτα ὁ Ὅμηρος, ὅταν προσεύχεται στὸν Δία, τον χαρακτηρίζει πολυδοξασμένο, ἀθάνατο. Ὁ Ορφέας ευχαριστεί τον Απόλλωνα και τον αποκαλεί βασιλιά, παντεπόπτη…Ὁπότε κι ἐσὺ μὴν ἀπατᾶσαι καὶ λατρεύεις θεό ἕναν ἐσταυρωμένο, τον ὁποῖο κανένας ἀπὸ τους σοφούς μας οὔτε σοφό τον ὀνόμασε, οὔτε καὶ ἤξερε ἄν ἦταν θεός».

Αἰκατερίνη «Παραδέχομαι ὅτι αὐτὰ ποῦ ἀνέφερες τα εἶπαν οἱ ποιητές. Ὅμως λένε κι ἄλλα. Ὁ Ὅμηρος, γιὰ παράδειγμα, ἀποδίδει στὸν πατέρα τῶν θεῶν σας πολλά ἐλαττώματα, ἀφοῦ τον λέει ψεύτη, διεστραμμένο, πανοῦργο καὶ ἀπατεῶνα, ἐνῶ γράφει πῶς λίγο ἔλειψε νὰ τον ἔδενε ἡ Ἤρα, ὁ Ποσειδῶν καὶ ἡ Ἀθηνᾶ. Ὁ Ὀρφέας ἐπίσης καταλογίζει μεγάλη ἀνοησία καὶ φαντασιοπληξία σε ὅσους λατρεύουν αὐτούς τους θεούς. Ἀλλὰ καὶ ὁ Σοφοκλῆς προσθέτει: “Ὑπάρχει Θεός, ποῦ δημιούργησε το σύμπαν. Ἐμεῖς οἱ θνητοί θεσμοθετήσαμε καὶ κατασκευάσαμε ἀγάλματα θεῶν ἀπὸ ξύλο, πέτρα ἡ χρυσό. Καὶ ὁρίσαμε θυσίες σ’ αὐτούς, θεωρῶντας ὅλα αὐτὰ ὡς ἐκδήλωση σεβασμοῦ καὶ λατρείας”». Εἶχε μείνει ὅμως ἀκόμα κάτι ποὺ δὲν εἶχε ἀντικρούσει ἡ Αἰκατερίνη. Το ἐπιχείρημα του ρήτορα, κατά το ὁποῖο κανένας ἀρχαῖος Ἕλληνας σοφός δὲν κάνει λόγο γιὰ τον Ἰησοῦ.

Τότε ἡ Αἰκατερίνη βγάζει καὶ δείχνει μπροστά σε ὅλους τον χρησμό τῶν Σίβυλλων (ἀρχαῖες προφήτισσες) καὶ την μαρτυρία τοῦ Ἀπόλλωνα μέσῳ τῶν μαντειῶν του στοὺς Δελφούς.

«Κάποτε θὰ ἔρθη στὴν πολύπαθη γῆ κάποιος ἀναμάρτητος καὶ με τους ὀρούς της θεότητας θὰ λύσει την φθορά ἀνίατων παθών. Ὁ ἄπιστος ὅμως λαός θὰ τον φθονήσει καὶ θὰ τον κρεμάσει ὡς κατάδικο θανάτου. Καὶ ὅλα αὐτὰ θὰ τα ἀπομείνει με πραότητα».

«ἐπί την πολυσχεδῆ ταύτην ἐλάσειε γῆν· καὶ δίχα σφάλματος γενήσεται σάρξ· άκαμάτοις δέ θεότητας ὄροις· ἀνιάτων παθῶν λύσει φθοράν· καί τούτου φθόνος γενήσεται ἐξ άπίστου λαοῦ· καί πρὸς ὔψος κρεμασθήσεται ὡς θανάτου κατάδικος· ταῦτα δέ πάντα παίσεται πράως».

Τον ἴδιο χρησμό ἐπικαλέστηκαν τόσο Ἀπόστολος Παῦλος ποὺ συνιστοῦσε στοὺς χριστιανούς νὰ μελετοῦν τα ἑλληνικά κείμενα καὶ μάλιστα τους σιβυλλικούς χρησμούς: «λάβετε καὶ τᾶς ἑλληνικάς βίβλους. Ἐπίγνωτε Σίβυλλαν, ὡς δηλοῖ ἕνα Θεόν καὶ τα μέλλοντα ἔσεσθαι…», ὅσο καὶ ὁ αὐτοκράτορας Κωνσταντῖνος σε λόγο του πρὸς τους «Ἁγίους Συλλόγους» του Χριστιανισμοῦ.

Ὁ χρησμός τοῦ Ἀπόλλωνος: «Ἕνας οὐράνιος με μάχεται, ποὺ εἶναι φῶς τριλαμπές. Ὁ παθών εἶναι θεός, καὶ ἡ θεότητά του δὲν ἔπαθε, διότι εἶναι φθαρτός κατά το σῶμα, ἀλλὰ ἀλλότριος της φθοράς. Εἶναι Θεός καὶ ἄνθρωπος. Ὡς θνητός θὰ ὑποστεῖ καὶ βρισιές καὶ σταυρό καὶ ταφή. Ἀπὸ τα βλέφαρά του κάποτε θὰ κυλήσουν δάκρυα θερμά. Πέντε χιλιάδες ἄνδρες θὰ χορτάσει ἀπὸ πέντε ἄρτους, διότι ἤθελε νὰ ἐξουσιάσει ὡς Θεός. Ὁ Χριστός εἶναι ο δικός μου Θεός, ὁ ὁποῖος σταυρώθηκε σε ξύλο, αὐτὸς ποῦ ἐξέπνευσε καὶ ἀπὸ τον τάφο ἕλκει πολλούς στὸν οὐρανό».

Ἔτσι ἡ Αἰκατερίνη εἶπε: «Αὐτὸς ρήτορας μου εἶναι ὁ Χριστός, ὁ δικός μου Θεός, ποῦ σταυρώθηκε καὶ πέθανε καὶ ἐτάφη, ἀλλὰ την τρίτη μέρα ἀναστήθηκε καὶ ἀναλήφθηκε στοὺς οὐρανούς». Συνέχισε ἔπειτα μιλῶντας γιὰ την δημιουργία, τον ἄνθρωπο, κλπ, ὥσπου ὁ ρήτορας ἔμεινε ἄναυδος. Βλέποντάς το αὐτὸ ὁ Μαξιμίνος διέταξε τους ὑπόλοιπους ρήτορες νὰ σπεύσουν πρὸς βοήθειά του. Ἐκεῖνοι ὅμως ἰσχυριζόμενοι πῶς δὲν μποροῦν νὰ τα καταφέρουν, ἔπεσαν στὰ πόδια της καὶ την παρακάλεσαν νὰ ζητήσει ἀπὸ τον Θεό νὰ συγχωρέσει τις ἁμαρτίες τους καὶ νὰ τους ἀξιώσει νὰ λάβουν το Βάπτισμα καὶ το Ἅγιο Πνεῦμα. Μόλις το εἶδε αὐτὸ ὁ Μαξιμίνος διέταξε νὰ τους κάψουν στήν πυρά. Ἡ Αἰκατερίνη τότε, γεμάτη γαλήνη τους εἶπε «Αὐτή ἡ φωτιά θὰ γίνει γιὰ σας το βάπτισμα». Το περιστατικό αὐτὸ ἔκανε πολλούς εἰδωλολάτρες νὰ στραφοῦν στὸν χριστιανισμό καὶ νὰ βροντοφωνάξουν την πίστη τους. Ἀνάμεσα τους καὶ ἡ γυναῖκα του Μαξιμίνου, Αὐγούστα, ὁ στρατοπεδάρχης του καὶ 200 στρατιῶτες του. Μαρτύρησαν ὅλοι…

Το χειρότερο ὅμως μαρτύριο ὑπέστη ἡ ἴδια ἡ Αἰκατερίνη, ποῦ πίστευε πῶς μέσα ἀπὸ αὐτὸ θὰ στραφεῖ πολύς κόσμος στὸν Χριστό, γι αὐτὸ καὶ δὲν φοβήθηκε. Πίστευε ἀκόμη, αὐτὸ ποῦ με τόση σιγουριά εἶχε δηλώσει ὁ Σωκράτης στὴν Ἀπολογία του. Ὅτι δηλαδή, δὲν τον ἔνοιαζε νὰ πεθάνει, γιατί στὸν παρόντα κόσμο τα πάντα εἶναι ψεύτικα. Θά πήγαινε σε ἕναν καλύτερο κόσμο, δίπλα στούς ἀθανάτους. Ἔτσι ἡ Αἰκατερίνη τον παρότρυνε νὰ τελειώσει αὐτὸ ποῦ ἔχει ἀποφασίσει. Την ἔδεσε λοιπόν σε ἕναν εἰδικὸ τροχό, ὥστε νὰ βρεῖ τραγικό θάνατο. Τα δεσμά ὅμως ἔσπασαν…

Τότε ὁ Μαξιμίνος ἀποφάσισε νὰ την ἀποκεφαλίσει. Καθώς την πήγαινε στὸ ἀπόσπασμα, πλῆθος κόσμου την ἀκολουθοῦσε, ὁμολογῶντας την πίστη του καὶ θρηνῶντας γιὰ τον χαμό της. Λέγεται μάλιστα ὅτι ὅταν της ἔκοψε ὁ δήμιος το κεφάλι δὲν χύθηκε αἷμα, ἀλλὰ γάλα. Ἡ ἐκκλησία τιμᾶ την μνήμη της στὶς 25 Νοεμβρίου καὶ θεωρεῖται προστάτις της Φιλολογίας καὶ τῶν φοιτητῶν.