Τετάρτη 23 Νοεμβρίου 2016

Πλειάδες (μυθολογία)


Οἱ Πλειάδες κατά τὴ μυθολογία ἦταν κόρες του τιτᾶνα Ἄτλαντα καὶ της Πλειόνης, ἀδελφὲς της Καλυψώς καὶ τῶν Ὑάδων. Την ὑπάρξη τους οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες ἐμπνεύσθηκαν ἀπ' τον ὁμώνυμο ἀστερισμό, ποὺ στὰ νεώτερα χρόνια ἔγινε γνωστός σὰν Πούλια.... Γεννήθηκαν στὸ ὄρος Κυλλήνη καὶ θεωροῦνταν θεότητες του βουνοῦ. Ἀπὸ την ἕνωση τους με το Δία, τον Ποσειδῶνα καὶ τον Ἄρη γεννήθηκαν θεοί καὶ ἥρωες. Οἱ Πλειάδες ἦταν ἑφτὰ, ὅπως καὶ τα ἀστέρια του ἀστερισμοῦ ποὺ εἶναι ὁρατὰ με γυμνό μάτι:
Ἡ Μαῖα, ἡ πρώτη καὶ ὀμορφότερη, μητέρα του Ἑρμῆ ἀπὸ τον Δία Ἡ Ταϋγέτη, μητέρα του πρώτου βασιλιά της Σπάρτης Λακεδαίμονα ἀπὸ τον Δία Ἡ Ἠλέκτρα, μητέρα του Δαρδάνου, γενάρχη τῶν Τρώων καὶ τοῦ Ἰασίονος ἀπὸ τον Δία Ἡ Στερόπη, σύζυγος (ἡ μητέρα) του ἥρωα Οἰνόμαου ἀπὸ τον Ἄρη Ἡ Κελαινῶ, μητέρα του ἥρωα Λύκου καὶ τοῦ Ἐυρύπυλου βασιλιά της Κυρήνης ἀπὸ τον Ποσειδῶνα Ἡ Αλκυόνη, μητέρα του Ὑριέα καὶ της Αἰθούσης ἀπὸ τον Ποσειδῶνα Ἡ Μερόπη, σύζυγος του Σίσυφου καὶ μητέρα του Γλαύκου Μυθολογία Σχετικά με το πώς οἱ Πλειάδες ἔγιναν ἀστερισμός, ὑπάρχουν διάφορες ἐκδοχὲς. Ἡ ἐπικρατέστερη εἶναι πῶς αὐτοκτόνησαν ἀπ' τον καημό τους γιὰ την τιμωρία του πατέρα τους Ἄτλαντα νὰ σηκώνει στοὺς ὠμούς τον ἄξονα του κόσμου, ἡ γιὰ το χαμό τῶν ἀδελφῶν τους Ὑάδων. Ἡ Βοιωτική παραλλαγή του μύθου λέει πῶς ὁ γίγαντας Ὡρίωνας τις ἐρωτεύτηκε καὶ τις καταδίωξε θέλοντας νὰ τις ἀπαγάγει. Ἡ καταδίωξη συνεχίστηκε γιὰ πέντε χρόνια, ὁπότε οἱ Πλειάδες κατέφυγαν στὸ Δία, ποὺ τις ἔκανε ἀστερισμό γιὰ νὰ τις γλυτώσει. Ὁ Ὠρίωνας ὅμως τις ἀκολούθησε στὸν οὐρανὸ σὰν ἀστερισμός κι αὐτὸς, κι ἔτσι οἱ Πλειάδες, ποὺ προπορεύονται μπροστά του στὸν οὐρανὸ, πέφτουν στὴ θάλασσα γιὰ νὰ του ξεφύγουν. Ὁ ἀστερισμός τῶν Πλειάδων χρησίμευε γιὰ τον καθορισμό των ἐποχῶν στὴν ἀρχαιότητα, γιατί ἡ ἐμφάνισή του στὴν ἀνατολὴ γινόταν τέλη Μαΐου [προετοιμασία γιὰ θερισμό] καὶ ἀνήγγειλε την εἴσοδο του καλοκαιριοῦ, ἐνῶ ἡ δύση του προμήνυε την ἀρχὴ του χειμῶνα. Ὁ ἀρχαῖος ποιητής Ἡσίοδος ἀναφέρει τις Πλειάδες στὸ Ἔργα καὶ Ἡμέραι του δίνοντας πρακτικές συμβουλές... Πλειάδες θ᾽ Ὑάδες τε τό τε σθένος Ὠρίωνος 615 δύνωσιν, τότ᾽ ἔπειτ᾽ ἀρότου μεμνημένος εἶναι ὡραίου· πλειὼν δὲ κατὰ χθονὸς ἄρμενος εἶσιν. εἰ δέ σε ναυτιλίης δυσπεμφέλου ἵμερος αἱρεῖ· εὖτ᾽ ἂν Πλῃάδες σθένος ὄβριμον Ὠρίωνος φεύγουσαι πίπτωσιν ἐς ἠεροειδέα πόντον, 620 δὴ τότε παντοίων ἀνέμων θυίουσιν ἀῆται· καὶ τότε μηκέτι νῆας ἔχειν ἐνὶ οἴνοπι πόντῳ, γῆν ἐργάζεσθαι μεμνημένος, ὥς σε κελεύω.
Φωτογραφία του Nikos Soldatos.

Δεν υπάρχουν σχόλια: