Ἑωσφόρος:Οἱ δαδοῦχοι φωτοδότες του κόσμου
"ἀστὴρ
πρὶν μὲν ἔλαμπες ἐνὶ ζωοῖσιν ἑῷος,νῦν δὲ θανὼν λάμπεις ἕσπερος ἐν φθιμένοις.""Σὰν
το ἄστρο της αὐγῆς ἔλαμπες ἄλλοτέ μέσα στοὺς ζωντανούς· τώρα ποὺ πέθανες, λάμπεις μέσα στοὺς πεθαμένους ὅπως ὁ Ἕσπερος.
Ἑωσφόρος καὶ ὁ Ἕσπερος εἶναι οἱ δικοί μας Αὐγερινός καὶ Ἀποσπερίτης, δηλαδή
ἴδιο ἀστέρι, ὁ πλανήτης Ἀφροδίτη. Τους παρίσταναν στὴν τέχνη σὰν δύο νεαρά
παλικάρια με πυρσό στὸ χέρι, πού ἔκαναν την ἐμφάνισή τους στὸν οὐρανὸ καὶ μηνοῦσαν τον
ἐρχομὸ της μέρας καὶ της νύχτας ἀντίστοιχα. Στὴν
νεοελληνική μυθολογία...ὁ Ἕσπερος ἦταν η προσωποποίηση του φωτεινοῦ ἀστέρα πού βγαίνει τα βράδια, του Ἀποσπερίτη. Τον θεωροῦσαν γιὸ ἡ καὶ ἀδελφὸ του Ἄτλαντα, καὶ διακρινόταν γιὰ την καλωσύνη του. Στήν Ἰλιάδα ὁ Ἕσπερος χαρακτηρίζεται με το ἐπίθετο "κάλλιστος", δηλαδή
ὁ ἀραιότερος ἀπὸ ὅλους τους ἀστέρες τοῦ οὐρανοῦ, ἐνῶ στὴν Ὀδύσσεια με το
ἐπίθετο "φαᾶντατος", δηλαδή ὁ φωτεινότερος Ὁ Ἡσίοδος θεωρεῖ τον Ἕσπερο γιό της Ἠοῦς
(θεά της αὐγῆς) καὶ του Κεφάλου, ὅπως γράφει καὶ ὁ Παυσανίας (Α΄ 3, 1). Ὁ ἴδιος
ὡστόσο ποιητής τον παρουσιάζει καὶ ὥς γιὸ της Ηριγενείας καὶ του Ἀστραῖου
(προσωποποίηση του ἔναστρου οὐρανοῦ), ὁπότε τον ὀνομάζει Ἑωσφόρο, προάγγελο της αὐγῆς. Ἡ Ηριγένεια (γεννημένη το πρωί) όμως φαίνεται να εἶναι ἕνα ἀκόμα προσωνύμιο της Ἠοῦς.
Κατά την Θεογονία του Ἡσιόδου λοιπόν, ἡ Σελήνη εἶναι κόρη του Ὑπερίωνα καὶ
της Θείας καὶ ἀδελφὴ της Ἠοῦς (Αὐγῆς) καὶ του Ὑφηλίου, Ὁ Κέφαλος ἦταν παντρεμένος
με την Προκρίδα, κόρη του Ἐρεχθίονα. Ἡ Ἠῶ ὅμως τον ἐρωτεύτηκε καὶ τον ἀπήγαγε.
Ἀπὸ τὴ σχέση του Κέφαλου καὶ της Ἠοῦς προέκυψαν οἱ ἐξῆς γιοί, ὁ Φαέθων,
ὁ Τίθωνας ὁ Ἕσπερος ὁ Βορρᾶς, ὁ Νότος καὶ ὁ Ζέφυρος. Ὁ Ἕσπερος ἀναφέρεται καὶ ἀπὸ τον
Διόδωρο, τον Ἀπολλόδωρο, τον Καλλίμαχο, τον Πίνδαρο, τον Νόννο, τον ποιητή Ἴβυκο, τον Ἴωνα,
τον Χίο, τον Ὀβίδιο, τον Σενέκα, τον Βιργίλιο, τον Κικέρωνα, τον Γάιο Ἰούλιο
Ὑγίνο, τον Κουίντο Σμυρνέα, τον Βαλέριο Φλάκκο
Ὁ Μῦθος μας λέει ὅτι ὁ Ἕσπερος ἦταν ὅταν ζοῦσε στῆ Γῆ, ἕνας ξεχωριστός, γιὰ τα χαρίσματα καὶ τις ἀρετὲς του, νέος. Ξεχώριζε ὁ Ἕσπερος γιὰ την εὐσέβεια, τὴ δικαιοσύνη καὶ τον ἀνθρωπισμό του. Λαμπρός, καὶ ὄμορφος, τιμοῦσε τους θεούς καὶ διακρινόταν γιὰ την εὐγένεια του
χαρακτῆρα
του, την σύνεση καὶ την εὐσπλαχνία του. Οἱ ἄνθρωποι τον ἀγαποῦσαν ἐξαιτίας της
καλωσύνης του. Ὁ Ἕσπερος με τα χρυσά του μαλλιά ἐμφανίζεται στὸ νυχτερινό
οὐρανό Ἑωσφόρος
καὶ Ἕσπερος,καὶ δεσπόζει ἀνάμεσά στ' ἄλλα ἀστέρια, με τὴ λαμπρότητα καὶ το φῶς του. Ἑσπέρᾳ
Δύση. Ὁ Ἕσπερος ἦταν το πιὸ λαμπρό ἀστέρι. Πρῶτος αὐτὸς ἀνέβηκε στὸ ὀρός Ἄτλας
γιὰ νὰ παρατηρήσει τα ἀστέρια, ὅμως θύελλα τον ἅρπαξε καὶ ὁ Ἕσπερος χάθηκε. Ἡ
καλωσύνη;;"τουἔκανε τους ἀνθρώπους νὰ φανταστοῦν
ὅτι εἶχε μεταμορφωθεῖ στὸ ἀστέρι πού φέρνει τὴ νύχτα καὶ μαζί με αὐτή καὶ
την ἀνάπαυση στοὺς ἀνθρώπους. Θεωρεῖται, ἀκόμη, πατέρας της
Ἑσπερίδας ποὺ ἀπὸ τον Ἄτλαντα, τον ἀδελφὸ του, ἀπέκτησε κόρες, τις γνωστές
Ἑσπερίδες πού συνδέονται με τον μυθικό κύκλο του Ἡρακλῆ καὶ την ἀναζήτηση ἀπὸ τον
ἥρωά των χρυσῶν μήλων. Ξετυλίγοντας το κουβάρι του Μύθου μαθαίνουμε ὅτι ὁ Ἑωσφόρος Φώσφορος ἦταν ἀδερφὸς του Ἔσπερου καὶ γεννήθηκαν ἀπὸ το ζευγάρωμα της Ἠὼς με τον Ἀστραῖο κατά μία ἄλλη ἐκδοχὴ (ὅπως προαναφέραμε) του Κέφαλου.
Ὁ Ἑωσφόρος ἔλαβε ὡς σύζυγό του την Κλεόβοια καὶ ἀπέκτησαν δύο θυγατέρες,την
Τηλαύγη τὴ Φιλωνίδα καὶ ἕναν γιὸ τον Κήυκα. Ὁ Ἑωσφόρος πετῶντας στὸν πρωινό
οὐρανὸ προηγεῖτο του ἅρματος του Ἡλίου, φέρνοντας το πρωινό φῶς (αὐγὴ) πρὶν ἀκόμη ἀνατείλει ὁ ἥλιος. ἀρχαῖοι, ὅπως ἔχει ἐπισημανθεῖ, πίστευαν ὅτι ὁ Ἕσπερος καὶ ὁ Ἑωσφόρος ἦταν το
ἴδιο ἀστέρι, ὅτι ὁ Ἑωσφόρος δηλώνει ὑπέρτατη ὀμορφιά καὶ ὅτι ἡ ψυχή κάποιου ποὺ
πέθανε μπορεῖ νὰ κατοικεῖ σε ἕνα ἀστέρι. Ἡ λέξη Ἑως φόρος (ὁ φέρων την Ἠῶ = αὐγή) εἶναι σύνθετη, ἐκ του Ἑως = Αὐγή καὶ του Φέρω, σημαίνει δὲ «Ὁ φέρων την αὐγή», δηλαδή
ὁ προάγγελος της Αὐγῆς. Στήν λέξη Ἑωσφόρος, το πρῶτο συνθετικό –Ἑως σημαίνει λυκόφως δηλαδή ἕσπερο φῶς (ἀμυδρὸ) κατά λέξη, αὐτὸς πού φέρει ἡ φέρνει το Φῶς. Το παράγωγο ἄλλωστε ἐπίθετο «ἑωθινός» ; σημαίνει «πρωινός», «αὐγινός». Λέγεται ὅτι ἡ Ἀφροδίτη πήδηξε ἀπὸ ἕνα βράχο
ναό αὐτοκτονήσει γιὰ τον ἄδικό χαμό
τουs >Ἄδωνι. Ἁπλῶς, ἐνῷ ἦταν το βραδυνὸ ἄστρο του Ἔσπερου, βουτῶντας πίσω ἀπὸ το ἅρμα
του Ἥλιου πού εἶχε δύσει, ἀναβίωνε την ἄλλη μέρα το πρωί σὰν Ἑωσφόρος, γιὰ
νὰ συναντήσει τον Ἄδωνι. Εἶναι σὰν τις κινήσεις του πλανήτη Ἀφροδίτη στὸν οὐράνιο θόλο.
Ὁ Ἑωσφόρος Ἕσπερος συμπαρίστατο πάντοτε ὡς ἔφηβος ἀπαράμιλλης ὀμορφιᾶς σε ὅσα
ἀγάλματα καὶ ἀγγειά ἔχουν διασωθεῖ με την μορφή του. Ἄλλοτε συνοδεύοντας την
Ἀφροδίτη, ἄλλοτε την Σελήνη, ἄλλοτε προπορευόμενος του ἅρματος του Ἡλίου γιὰ νὰ
φέρει το ἀχνὸ φέγγος του χαράματος πού περίμεναν οἱ ἀγρότες γιὰ νὰ ξυπνήσουν,
προαναγγέλλοντας ἔτσι την αὐγή πού ἀποτελοῦσε την ἔναρξη γιὰ τις ἀγροτικές ἐργασίες,
ἄλλοτε ὡς βρέφος στὴν ἀγκαλιὰ της Ἠοῦς κλπ. Ὁ Αὐγερινός εἶναι το δημῶδες ὄνομα του
πλανήτη Ἀφροδίτη, ὅταν αὐτὴ ἐμφανίζεται στὸν οὐρανὸ κατά την αὐγή. Γι' αὐτό καλεῖται
ἀπὸ πολλούς καὶ "ἄστρο της ἡμέρας". Καλεῖται ἐπίσης καὶ Ἀποσπερίτης ὅταν ἐμφανίζεται
μετά την δύση του ἡλίου καὶ εἶναι τοstyle="font-size: small;">λαμπρότερο
ἀντικείμενο στὸν οὐρανὸ ἀμέσως μετά τὴ Σελήνη. Ἡ Ἀφροδίτη εἶναι το γνωστότερο καὶ πιὸ
ἀγαπητό "ἄστρο" του ἑλληνικοῦ λαοῦ. Εἶναι το τελευταῖο
ἄστρο ποῦ ἀντικρίζει ὁ γεωργός ξυπνῶντας το χάραμα (Αὐγερινός) καὶ το πρῶτο ὅταν
ἔρχεται ἡ νύχτα, (Ἀποσπερίτης), ὁποῦ προμηνύει το τέλος της ἡμερήσιας ἐργασίας καὶ την
ἀρχή της νυχτερινῆς ἀνάπαυσης. Κατά τόπους ὀνομάζεται "ἄστρο της αὐγῆς",
"αὐγίτης"ἡ "ἡμεραστέρι" ἀκόμη καὶ ἁπλᾶ ἀστέρας" ἡ "ἄστρο".
Ἀστρονομικά, ὁ Ἑωσφόρος εἶναι ὁ πιὸ λαμπρός πλανήτης του ἡλιακοῦ μας συστήματος, πλανήτης
Ἀφροδίτη ὅπως προείπαμε, με τις δύο
διαφορετικές ἐκφάνσεις του: δηλ. Ἑωσφόρος κατά το χάραμα της ἡμέρας (προαναγγέλλοντας
της αὐγῇ) καὶ ὥς Ἕσπερος κατά το σούρουπο. Σε ὅ,τι ἀφορᾶ την πρωινή ἐκφάνσει του
πλανήτη Ἀφροδίτη, ἀπαντᾶται σε λαό τα διεθνῆ καὶ ἕν Ἑλλάδι ἐπιστημονικά ἀστρονομικά
ἐγχειρίδια με την ἰδία ἀκριβὸ ὀνομασία: ὡς Ἑωσφόρος. Ἔχει διασωθεῖ καὶ βρέθηκε σε ἀνασκαφές ἕνα ἐκπληκτικό ἀνάγλυφο του Ἑωσφόρου και του ἀδερφοῦ του, του Ἔσπερου, πού πλαισιώνουν
την μορφή της Σελάνας (Σελήνης). Δύοs ὡραιότατων νέων ποὺ συνοδεύουν το σβήσιμο κάθε
πρωί καὶ την ἐμφάνιση κάθε σούρουπου
του φεγγαριοῦ. Το ἀνάγλυφο βρίσκεται στὸ Μουσεῖο του Λούβρου Ἡ λατρεία του Ἑσπέρου μνημονεύεται στὴν περιοχή της Οἴτης. Στόν Παρνασσό, ὁ Ἕσπερος λατρευόταν ὡς πατέρας της Στίλβης ἡ της Τηλαύγης καὶ παπποῦς του Αὐτολύκου, ἐνῶ σε ἀλλά μέρη τον θεωροῦσαν πατέρα του Ἑωσφόρου.Ἀξίζει νὰ σημειώσουμε ὅτι ἡ θεά Ἐκάτηsmall;" ὀνομαζόταν
ἐπίσης «Φωσφόρος» καὶ «Δαδοῦχος» καὶ ἀπεικονίζεται συνήθως στὰ ἀγάλματά
της νὰ κρατᾶ σε κάθε χέρι της τὴ δᾶδα. Τὸ πῶς ὁ «φέρων την αὐγή», ὁ «φωτοδότης» ὁ Ἑωσφόρος, ὁ Υἱός της Πρωίας, ὁ ὄμορφος αὐτὸς νέος, γιὸς της Ἠοῦς καὶ του Ἀστραῖου, πού
προηγοῦνταν του ἅρματος του Ἥλιου, ἔγινε συνώνυμος με το σκοτάδι,
εἶναι μία ἄλλη ἱστορία πού θὰ την
ποῦμε ἴσως...μία ἄλλῃ φορά...
"ἀστὴρ πρὶν μὲν ἔλαμπες ἐνὶ ζωοῖσιν ἑῷος,
νῦν δὲ θανὼν λάμπεις ἕσπερος ἐν φθιμένοις.""Σὰν το ἄστρο της αὐγῆς ἔλαμπες ἄλλοτέ μέσα στοὺς ζωντανούς·
τώρα ποὺ πέθανες, λάμπεις μέσα στοὺς πεθαμένους ὅπως ὁ Ἕσπερος."Πλάτων.
Στὴν νεοελληνική μυθολογία... ὁ Ἕσπερος ἦταν η προσωποποίηση του φωτεινοῦ ἀστέρα πού βγαίνει τα βράδια, του Ἀποσπερίτη. Τον θεωροῦσαν γιὸ ἡ καὶ ἀδελφὸ του Ἄτλαντα, καὶ διακρινόταν γιὰ την καλωσύνη του. Στήν Ἰλιάδα ὁ Ἕσπερος χαρακτηρίζεται με το ἐπίθετο "κάλλιστος", δηλαδή ὁ ἀραιότερος ἀπὸ ὅλους τους ἀστέρες τοῦ οὐρανοῦ, ἐνῶ στὴν Ὀδύσσεια με το ἐπίθετο "φαᾶντατος", δηλαδή ὁ φωτεινότερος.
Ὁ Ἡσίοδος θεωρεῖ τον Ἕσπερο γιό της Ἠοῦς (θεά της αὐγῆς) καὶ του Κεφάλου, ὅπως γράφει καὶ ὁ Παυσανίας (Α΄ 3, 1). Ὁ ἴδιος ὡστόσο ποιητής τον παρουσιάζει καὶ ὥς γιὸ της Ηριγενείας καὶ του Ἀστραῖου (προσωποποίηση του ἔναστρου οὐρανοῦ), ὁπότε τον ὀνομάζει Ἑωσφόρο, προάγγελο της αὐγῆς. Ἡ Ηριγένεια (γεννημένη το πρωί) όμως φαίνεται να εἶναι ἕνα ἀκόμα προσωνύμιο της Ἠοῦς.
Κατά την Θεογονία του Ἡσιόδου λοιπόν, ἡ Σελήνη εἶναι κόρη του Ὑπερίωνα καὶ
της Θείας καὶ ἀδελφὴ της Ἠοῦς (Αὐγῆς) καὶ του Ὑφηλίου, Ὁ Κέφαλος ἦταν παντρεμένος
με την Προκρίδα, κόρη του Ἐρεχθίονα. Ἡ Ἠῶ ὅμως τον ἐρωτεύτηκε καὶ τον ἀπήγαγε. Ἀπὸ τὴ σχέση του Κέφαλου καὶ της Ἠοῦς προέκυψαν οἱ ἐξῆς γιοί, ὁ Φαέθων, ὁ Τίθωνας ὁ Ἕσπερος ὁ Βορρᾶς, ὁ Νότος καὶ ὁ Ζέφυρος.
Ὁ Ἕσπερος ἀναφέρεται καὶ ἀπὸ τον Διόδωρο, τον Ἀπολλόδωρο, τον Καλλίμαχο, τον
Πίνδαρο, τον Νόννο, τον ποιητή Ἴβυκο, τον Ἴωνα, τον Χίο, τον Ὀβίδιο, τον Σενέκα, τον Βιργίλιο, τον Κικέρωνα, τον Γάιο Ἰούλιο Ὑγίνο, τον Κουίντο Σμυρνέα, τον Βαλέριο Φλάκκο καὶ πολλούς ἄλλους.
Ὁ Μῦθος μας λέει ὅτι ὁ Ἕσπερος ἦταν ὅταν ζοῦσε στῆ Γῆ, ἕνας ξεχωριστός, γιὰ τα χαρίσματα καὶ τις ἀρετὲς του, νέος. Ξεχώριζε ὁ Ἕσπερος γιὰ την εὐσέβεια, τὴ δικαιοσύνη καὶ τον ἀνθρωπισμό του.
Λαμπρός, καὶ ὄμορφος, τιμοῦσε τους θεούς καὶ διακρινόταν γιὰ την εὐγένεια του
χαρακτῆρα του, την σύνεση καὶ την εὐσπλαχνία του. Οἱ ἄνθρωποι τον ἀγαποῦσαν ἐξαιτίας της καλωσύνης του. Ὁ Ἕσπερος με τα χρυσά του μαλλιά ἐμφανίζεται στὸ νυχτερινό οὐρανό Ἑωσφόρος καὶ Ἕσπερος, καὶ δεσπόζει ἀνάμεσά στ' ἄλλα ἀστέρια, με τὴ λαμπρότητα καὶ το φῶς του. Ἑσπέρᾳ Δύση.
Ὁ Ἕσπερος ἦταν το πιὸ λαμπρό ἀστέρι. Πρῶτος αὐτὸς ἀνέβηκε στὸ ὀρός Ἄτλας
γιὰ νὰ παρατηρήσει τα ἀστέρια, ὅμως θύελλα τον ἅρπαξε καὶ ὁ Ἕσπερος χάθηκε. Ἡ καλωσύνη του ἔκανε τους ἀνθρώπους νὰ φανταστοῦν ὅτι εἶχε μεταμορφωθεῖ στὸ ἀστέρι πού φέρνει τὴ νύχτα καὶ μαζί με αὐτή καὶ την ἀνάπαυση στοὺς ἀνθρώπους. Θεωρεῖται, ἀκόμη, πατέρας της Ἑσπερίδας ποὺ ἀπὸ τον Ἄτλαντα, τον ἀδελφὸ του, ἀπέκτησε κόρες, τις γνωστές
Ἑσπερίδες πού συνδέονται με τον μυθικό κύκλο του Ἡρακλῆ καὶ την ἀναζήτηση ἀπὸ τον ἥρωά των χρυσῶν μήλων.
Ξετυλίγοντας το κουβάρι του Μύθου μαθαίνουμε ὅτι ὁ Ἑωσφόρος Φώσφορος
ἦταν ἀδερφὸς του Ἔσπερου καὶ γεννήθηκαν ἀπὸ το ζευγάρωμα της Ἠὼς με τον Ἀστραῖο ἡ κατά μία ἄλλη ἐκδοχὴ (ὅπως προαναφέραμε) του Κέφαλου.
Ὁ Ἑωσφόρος ἔλαβε ὡς σύζυγό του την Κλεόβοια καὶ ἀπέκτησαν δύο θυγατέρες, την
Τηλαύγη τὴ Φιλωνίδα καὶ ἕναν γιὸ τον Κήυκα. Ὁ Ἑωσφόρος πετῶντας στὸν πρωινό
οὐρανὸ προηγεῖτο του ἅρματος του Ἡλίου, φέρνοντας το πρωινό φῶς (αὐγὴ) πρὶν ἀκόμη ἀνατείλει ὁ
"ἀστὴρ
πρὶν μὲν ἔλαμπες ἐνὶ ζωοῖσιν ἑῷος,νῦν δὲ θανὼν λάμπεις ἕσπερος ἐν φθιμένοις.""Σὰν
το ἄστρο της αὐγῆς ἔλαμπες ἄλλοτέ μέσα στοὺς ζωντανούς· τώρα ποὺ πέθανες, λάμπεις μέσα στοὺς πεθαμένους ὅπως ὁ Ἕσπερος.
Ἑωσφόρος καὶ ὁ Ἕσπερος εἶναι οἱ δικοί μας Αὐγερινός καὶ Ἀποσπερίτης, δηλαδή
ἴδιο ἀστέρι, ὁ πλανήτης Ἀφροδίτη. Τους παρίσταναν στὴν τέχνη σὰν δύο νεαρά
παλικάρια με πυρσό στὸ χέρι, πού ἔκαναν την ἐμφάνισή τους στὸν οὐρανὸ καὶ μηνοῦσαν τον
ἐρχομὸ της μέρας καὶ της νύχτας ἀντίστοιχα. Στὴν
νεοελληνική μυθολογία...ὁ Ἕσπερος ἦταν η προσωποποίηση του φωτεινοῦ ἀστέρα πού βγαίνει τα βράδια, του Ἀποσπερίτη. Τον θεωροῦσαν γιὸ ἡ καὶ ἀδελφὸ του Ἄτλαντα, καὶ διακρινόταν γιὰ την καλωσύνη του. Στήν Ἰλιάδα ὁ Ἕσπερος χαρακτηρίζεται με το ἐπίθετο "κάλλιστος", δηλαδή
ὁ ἀραιότερος ἀπὸ ὅλους τους ἀστέρες τοῦ οὐρανοῦ, ἐνῶ στὴν Ὀδύσσεια με το
ἐπίθετο "φαᾶντατος", δηλαδή ὁ φωτεινότερος Ὁ Ἡσίοδος θεωρεῖ τον Ἕσπερο γιό της Ἠοῦς
(θεά της αὐγῆς) καὶ του Κεφάλου, ὅπως γράφει καὶ ὁ Παυσανίας (Α΄ 3, 1). Ὁ ἴδιος
ὡστόσο ποιητής τον παρουσιάζει καὶ ὥς γιὸ της Ηριγενείας καὶ του Ἀστραῖου
(προσωποποίηση του ἔναστρου οὐρανοῦ), ὁπότε τον ὀνομάζει Ἑωσφόρο, προάγγελο της αὐγῆς. Ἡ Ηριγένεια (γεννημένη το πρωί) όμως φαίνεται να εἶναι ἕνα ἀκόμα προσωνύμιο της Ἠοῦς.
Κατά την Θεογονία του Ἡσιόδου λοιπόν, ἡ Σελήνη εἶναι κόρη του Ὑπερίωνα καὶ
της Θείας καὶ ἀδελφὴ της Ἠοῦς (Αὐγῆς) καὶ του Ὑφηλίου, Ὁ Κέφαλος ἦταν παντρεμένος
με την Προκρίδα, κόρη του Ἐρεχθίονα. Ἡ Ἠῶ ὅμως τον ἐρωτεύτηκε καὶ τον ἀπήγαγε.
Ἀπὸ τὴ σχέση του Κέφαλου καὶ της Ἠοῦς προέκυψαν οἱ ἐξῆς γιοί, ὁ Φαέθων,
ὁ Τίθωνας ὁ Ἕσπερος ὁ Βορρᾶς, ὁ Νότος καὶ ὁ Ζέφυρος. Ὁ Ἕσπερος ἀναφέρεται καὶ ἀπὸ τον
Διόδωρο, τον Ἀπολλόδωρο, τον Καλλίμαχο, τον Πίνδαρο, τον Νόννο, τον ποιητή Ἴβυκο, τον Ἴωνα,
τον Χίο, τον Ὀβίδιο, τον Σενέκα, τον Βιργίλιο, τον Κικέρωνα, τον Γάιο Ἰούλιο
Ὑγίνο, τον Κουίντο Σμυρνέα, τον Βαλέριο Φλάκκο
Ὁ Μῦθος μας λέει ὅτι ὁ Ἕσπερος ἦταν ὅταν ζοῦσε στῆ Γῆ, ἕνας ξεχωριστός, γιὰ τα χαρίσματα καὶ τις ἀρετὲς του, νέος. Ξεχώριζε ὁ Ἕσπερος γιὰ την εὐσέβεια, τὴ δικαιοσύνη καὶ τον ἀνθρωπισμό του. Λαμπρός, καὶ ὄμορφος, τιμοῦσε τους θεούς καὶ διακρινόταν γιὰ την εὐγένεια του
χαρακτῆρα
του, την σύνεση καὶ την εὐσπλαχνία του. Οἱ ἄνθρωποι τον ἀγαποῦσαν ἐξαιτίας της
καλωσύνης του. Ὁ Ἕσπερος με τα χρυσά του μαλλιά ἐμφανίζεται στὸ νυχτερινό
οὐρανό Ἑωσφόρος
καὶ Ἕσπερος,καὶ δεσπόζει ἀνάμεσά στ' ἄλλα ἀστέρια, με τὴ λαμπρότητα καὶ το φῶς του. Ἑσπέρᾳ
Δύση. Ὁ Ἕσπερος ἦταν το πιὸ λαμπρό ἀστέρι. Πρῶτος αὐτὸς ἀνέβηκε στὸ ὀρός Ἄτλας
γιὰ νὰ παρατηρήσει τα ἀστέρια, ὅμως θύελλα τον ἅρπαξε καὶ ὁ Ἕσπερος χάθηκε. Ἡ
καλωσύνη;;"τουἔκανε τους ἀνθρώπους νὰ φανταστοῦν
ὅτι εἶχε μεταμορφωθεῖ στὸ ἀστέρι πού φέρνει τὴ νύχτα καὶ μαζί με αὐτή καὶ
την ἀνάπαυση στοὺς ἀνθρώπους. Θεωρεῖται, ἀκόμη, πατέρας της
Ἑσπερίδας ποὺ ἀπὸ τον Ἄτλαντα, τον ἀδελφὸ του, ἀπέκτησε κόρες, τις γνωστές
Ἑσπερίδες πού συνδέονται με τον μυθικό κύκλο του Ἡρακλῆ καὶ την ἀναζήτηση ἀπὸ τον
ἥρωά των χρυσῶν μήλων. Ξετυλίγοντας το κουβάρι του Μύθου μαθαίνουμε ὅτι ὁ Ἑωσφόρος Φώσφορος ἦταν ἀδερφὸς του Ἔσπερου καὶ γεννήθηκαν ἀπὸ το ζευγάρωμα της Ἠὼς με τον Ἀστραῖο κατά μία ἄλλη ἐκδοχὴ (ὅπως προαναφέραμε) του Κέφαλου.
Ὁ Ἑωσφόρος ἔλαβε ὡς σύζυγό του την Κλεόβοια καὶ ἀπέκτησαν δύο θυγατέρες,την
Τηλαύγη τὴ Φιλωνίδα καὶ ἕναν γιὸ τον Κήυκα. Ὁ Ἑωσφόρος πετῶντας στὸν πρωινό
οὐρανὸ προηγεῖτο του ἅρματος του Ἡλίου, φέρνοντας το πρωινό φῶς (αὐγὴ) πρὶν ἀκόμη ἀνατείλει ὁ ἥλιος. ἀρχαῖοι, ὅπως ἔχει ἐπισημανθεῖ, πίστευαν ὅτι ὁ Ἕσπερος καὶ ὁ Ἑωσφόρος ἦταν το
ἴδιο ἀστέρι, ὅτι ὁ Ἑωσφόρος δηλώνει ὑπέρτατη ὀμορφιά καὶ ὅτι ἡ ψυχή κάποιου ποὺ
πέθανε μπορεῖ νὰ κατοικεῖ σε ἕνα ἀστέρι. Ἡ λέξη Ἑως φόρος (ὁ φέρων την Ἠῶ = αὐγή) εἶναι σύνθετη, ἐκ του Ἑως = Αὐγή καὶ του Φέρω, σημαίνει δὲ «Ὁ φέρων την αὐγή», δηλαδή
ὁ προάγγελος της Αὐγῆς. Στήν λέξη Ἑωσφόρος, το πρῶτο συνθετικό –Ἑως σημαίνει λυκόφως δηλαδή ἕσπερο φῶς (ἀμυδρὸ) κατά λέξη, αὐτὸς πού φέρει ἡ φέρνει το Φῶς. Το παράγωγο ἄλλωστε ἐπίθετο «ἑωθινός» ; σημαίνει «πρωινός», «αὐγινός». Λέγεται ὅτι ἡ Ἀφροδίτη πήδηξε ἀπὸ ἕνα βράχο
ναό αὐτοκτονήσει γιὰ τον ἄδικό χαμό
τουs >Ἄδωνι. Ἁπλῶς, ἐνῷ ἦταν το βραδυνὸ ἄστρο του Ἔσπερου, βουτῶντας πίσω ἀπὸ το ἅρμα
του Ἥλιου πού εἶχε δύσει, ἀναβίωνε την ἄλλη μέρα το πρωί σὰν Ἑωσφόρος, γιὰ
νὰ συναντήσει τον Ἄδωνι. Εἶναι σὰν τις κινήσεις του πλανήτη Ἀφροδίτη στὸν οὐράνιο θόλο.
Ὁ Ἑωσφόρος Ἕσπερος συμπαρίστατο πάντοτε ὡς ἔφηβος ἀπαράμιλλης ὀμορφιᾶς σε ὅσα
ἀγάλματα καὶ ἀγγειά ἔχουν διασωθεῖ με την μορφή του. Ἄλλοτε συνοδεύοντας την
Ἀφροδίτη, ἄλλοτε την Σελήνη, ἄλλοτε προπορευόμενος του ἅρματος του Ἡλίου γιὰ νὰ
φέρει το ἀχνὸ φέγγος του χαράματος πού περίμεναν οἱ ἀγρότες γιὰ νὰ ξυπνήσουν,
προαναγγέλλοντας ἔτσι την αὐγή πού ἀποτελοῦσε την ἔναρξη γιὰ τις ἀγροτικές ἐργασίες,
ἄλλοτε ὡς βρέφος στὴν ἀγκαλιὰ της Ἠοῦς κλπ. Ὁ Αὐγερινός εἶναι το δημῶδες ὄνομα του
πλανήτη Ἀφροδίτη, ὅταν αὐτὴ ἐμφανίζεται στὸν οὐρανὸ κατά την αὐγή. Γι' αὐτό καλεῖται
ἀπὸ πολλούς καὶ "ἄστρο της ἡμέρας". Καλεῖται ἐπίσης καὶ Ἀποσπερίτης ὅταν ἐμφανίζεται
μετά την δύση του ἡλίου καὶ εἶναι τοstyle="font-size: small;">λαμπρότερο
ἀντικείμενο στὸν οὐρανὸ ἀμέσως μετά τὴ Σελήνη. Ἡ Ἀφροδίτη εἶναι το γνωστότερο καὶ πιὸ
ἀγαπητό "ἄστρο" του ἑλληνικοῦ λαοῦ. Εἶναι το τελευταῖο
ἄστρο ποῦ ἀντικρίζει ὁ γεωργός ξυπνῶντας το χάραμα (Αὐγερινός) καὶ το πρῶτο ὅταν
ἔρχεται ἡ νύχτα, (Ἀποσπερίτης), ὁποῦ προμηνύει το τέλος της ἡμερήσιας ἐργασίας καὶ την
ἀρχή της νυχτερινῆς ἀνάπαυσης. Κατά τόπους ὀνομάζεται "ἄστρο της αὐγῆς",
"αὐγίτης"ἡ "ἡμεραστέρι" ἀκόμη καὶ ἁπλᾶ ἀστέρας" ἡ "ἄστρο".
Ἀστρονομικά, ὁ Ἑωσφόρος εἶναι ὁ πιὸ λαμπρός πλανήτης του ἡλιακοῦ μας συστήματος, πλανήτης
Ἀφροδίτη ὅπως προείπαμε, με τις δύο
διαφορετικές ἐκφάνσεις του: δηλ. Ἑωσφόρος κατά το χάραμα της ἡμέρας (προαναγγέλλοντας
της αὐγῇ) καὶ ὥς Ἕσπερος κατά το σούρουπο. Σε ὅ,τι ἀφορᾶ την πρωινή ἐκφάνσει του
πλανήτη Ἀφροδίτη, ἀπαντᾶται σε λαό τα διεθνῆ καὶ ἕν Ἑλλάδι ἐπιστημονικά ἀστρονομικά
ἐγχειρίδια με την ἰδία ἀκριβὸ ὀνομασία: ὡς Ἑωσφόρος. Ἔχει διασωθεῖ καὶ βρέθηκε σε ἀνασκαφές ἕνα ἐκπληκτικό ἀνάγλυφο του Ἑωσφόρου και του ἀδερφοῦ του, του Ἔσπερου, πού πλαισιώνουν
την μορφή της Σελάνας (Σελήνης). Δύοs ὡραιότατων νέων ποὺ συνοδεύουν το σβήσιμο κάθε
πρωί καὶ την ἐμφάνιση κάθε σούρουπου
του φεγγαριοῦ. Το ἀνάγλυφο βρίσκεται στὸ Μουσεῖο του Λούβρου Ἡ λατρεία του Ἑσπέρου μνημονεύεται στὴν περιοχή της Οἴτης. Στόν Παρνασσό, ὁ Ἕσπερος λατρευόταν ὡς πατέρας της Στίλβης ἡ της Τηλαύγης καὶ παπποῦς του Αὐτολύκου, ἐνῶ σε ἀλλά μέρη τον θεωροῦσαν πατέρα του Ἑωσφόρου.Ἀξίζει νὰ σημειώσουμε ὅτι ἡ θεά Ἐκάτηsmall;" ὀνομαζόταν
ἐπίσης «Φωσφόρος» καὶ «Δαδοῦχος» καὶ ἀπεικονίζεται συνήθως στὰ ἀγάλματά
της νὰ κρατᾶ σε κάθε χέρι της τὴ δᾶδα. Τὸ πῶς ὁ «φέρων την αὐγή», ὁ «φωτοδότης» ὁ Ἑωσφόρος, ὁ Υἱός της Πρωίας, ὁ ὄμορφος αὐτὸς νέος, γιὸς της Ἠοῦς καὶ του Ἀστραῖου, πού
προηγοῦνταν του ἅρματος του Ἥλιου, ἔγινε συνώνυμος με το σκοτάδι,
εἶναι μία ἄλλη ἱστορία πού θὰ την
ποῦμε ἴσως...μία ἄλλῃ φορά...
Ἕσπερος Ἑωσφόρος:Οἱ δαδοῦχοι φωτοδότες του κόσμου
"ἀστὴρ πρὶν μὲν ἔλαμπες ἐνὶ ζωοῖσιν ἑῷος,
νῦν δὲ θανὼν λάμπεις ἕσπερος ἐν φθιμένοις.""Σὰν το ἄστρο της αὐγῆς ἔλαμπες ἄλλοτέ μέσα στοὺς ζωντανούς·
τώρα ποὺ πέθανες, λάμπεις μέσα στοὺς πεθαμένους ὅπως ὁ Ἕσπερος."Πλάτων.
Ὁ Ἑωσφόρος καὶ ὁ Ἕσπερος εἶναι οἱ δικοί μας Αὐγερινός καὶ Ἀποσπερίτης, δηλαδή το ἴδιο ἀστέρι, ὁ πλανήτης Ἀφροδίτη. Τους παρίσταναν στὴν τέχνη σὰν δύο νεαρά παλικάρια με πυρσό στὸ χέρι, πού ἔκαναν την ἐμφάνισή τους στὸν οὐρανὸ καὶ μηνοῦσαν τον ἐρχομὸ της μέρας καὶ της νύχτας ἀντίστοιχα.
Στὴν νεοελληνική μυθολογία... ὁ Ἕσπερος ἦταν η προσωποποίηση του φωτεινοῦ ἀστέρα πού βγαίνει τα βράδια, του Ἀποσπερίτη. Τον θεωροῦσαν γιὸ ἡ καὶ ἀδελφὸ του Ἄτλαντα, καὶ διακρινόταν γιὰ την καλωσύνη του. Στήν Ἰλιάδα ὁ Ἕσπερος χαρακτηρίζεται με το ἐπίθετο "κάλλιστος", δηλαδή ὁ ἀραιότερος ἀπὸ ὅλους τους ἀστέρες τοῦ οὐρανοῦ, ἐνῶ στὴν Ὀδύσσεια με το ἐπίθετο "φαᾶντατος", δηλαδή ὁ φωτεινότερος.
Ὁ Ἡσίοδος θεωρεῖ τον Ἕσπερο γιό της Ἠοῦς (θεά της αὐγῆς) καὶ του Κεφάλου, ὅπως γράφει καὶ ὁ Παυσανίας (Α΄ 3, 1). Ὁ ἴδιος ὡστόσο ποιητής τον παρουσιάζει καὶ ὥς γιὸ της Ηριγενείας καὶ του Ἀστραῖου (προσωποποίηση του ἔναστρου οὐρανοῦ), ὁπότε τον ὀνομάζει Ἑωσφόρο, προάγγελο της αὐγῆς. Ἡ Ηριγένεια (γεννημένη το πρωί) όμως φαίνεται να εἶναι ἕνα ἀκόμα προσωνύμιο της Ἠοῦς.
Κατά την Θεογονία του Ἡσιόδου λοιπόν, ἡ Σελήνη εἶναι κόρη του Ὑπερίωνα καὶ
της Θείας καὶ ἀδελφὴ της Ἠοῦς (Αὐγῆς) καὶ του Ὑφηλίου, Ὁ Κέφαλος ἦταν παντρεμένος
με την Προκρίδα, κόρη του Ἐρεχθίονα. Ἡ Ἠῶ ὅμως τον ἐρωτεύτηκε καὶ τον ἀπήγαγε. Ἀπὸ τὴ σχέση του Κέφαλου καὶ της Ἠοῦς προέκυψαν οἱ ἐξῆς γιοί, ὁ Φαέθων, ὁ Τίθωνας ὁ Ἕσπερος ὁ Βορρᾶς, ὁ Νότος καὶ ὁ Ζέφυρος.
Ὁ Ἕσπερος ἀναφέρεται καὶ ἀπὸ τον Διόδωρο, τον Ἀπολλόδωρο, τον Καλλίμαχο, τον
Πίνδαρο, τον Νόννο, τον ποιητή Ἴβυκο, τον Ἴωνα, τον Χίο, τον Ὀβίδιο, τον Σενέκα, τον Βιργίλιο, τον Κικέρωνα, τον Γάιο Ἰούλιο Ὑγίνο, τον Κουίντο Σμυρνέα, τον Βαλέριο Φλάκκο καὶ πολλούς ἄλλους.
Ὁ Μῦθος μας λέει ὅτι ὁ Ἕσπερος ἦταν ὅταν ζοῦσε στῆ Γῆ, ἕνας ξεχωριστός, γιὰ τα χαρίσματα καὶ τις ἀρετὲς του, νέος. Ξεχώριζε ὁ Ἕσπερος γιὰ την εὐσέβεια, τὴ δικαιοσύνη καὶ τον ἀνθρωπισμό του.
Λαμπρός, καὶ ὄμορφος, τιμοῦσε τους θεούς καὶ διακρινόταν γιὰ την εὐγένεια του
χαρακτῆρα του, την σύνεση καὶ την εὐσπλαχνία του. Οἱ ἄνθρωποι τον ἀγαποῦσαν ἐξαιτίας της καλωσύνης του. Ὁ Ἕσπερος με τα χρυσά του μαλλιά ἐμφανίζεται στὸ νυχτερινό οὐρανό Ἑωσφόρος καὶ Ἕσπερος, καὶ δεσπόζει ἀνάμεσά στ' ἄλλα ἀστέρια, με τὴ λαμπρότητα καὶ το φῶς του. Ἑσπέρᾳ Δύση.
Ὁ Ἕσπερος ἦταν το πιὸ λαμπρό ἀστέρι. Πρῶτος αὐτὸς ἀνέβηκε στὸ ὀρός Ἄτλας
γιὰ νὰ παρατηρήσει τα ἀστέρια, ὅμως θύελλα τον ἅρπαξε καὶ ὁ Ἕσπερος χάθηκε. Ἡ καλωσύνη του ἔκανε τους ἀνθρώπους νὰ φανταστοῦν ὅτι εἶχε μεταμορφωθεῖ στὸ ἀστέρι πού φέρνει τὴ νύχτα καὶ μαζί με αὐτή καὶ την ἀνάπαυση στοὺς ἀνθρώπους. Θεωρεῖται, ἀκόμη, πατέρας της Ἑσπερίδας ποὺ ἀπὸ τον Ἄτλαντα, τον ἀδελφὸ του, ἀπέκτησε κόρες, τις γνωστές
Ἑσπερίδες πού συνδέονται με τον μυθικό κύκλο του Ἡρακλῆ καὶ την ἀναζήτηση ἀπὸ τον ἥρωά των χρυσῶν μήλων.
Ξετυλίγοντας το κουβάρι του Μύθου μαθαίνουμε ὅτι ὁ Ἑωσφόρος Φώσφορος
ἦταν ἀδερφὸς του Ἔσπερου καὶ γεννήθηκαν ἀπὸ το ζευγάρωμα της Ἠὼς με τον Ἀστραῖο ἡ κατά μία ἄλλη ἐκδοχὴ (ὅπως προαναφέραμε) του Κέφαλου.
Ὁ Ἑωσφόρος ἔλαβε ὡς σύζυγό του την Κλεόβοια καὶ ἀπέκτησαν δύο θυγατέρες, την
Τηλαύγη τὴ Φιλωνίδα καὶ ἕναν γιὸ τον Κήυκα. Ὁ Ἑωσφόρος πετῶντας στὸν πρωινό
οὐρανὸ προηγεῖτο του ἅρματος του Ἡλίου, φέρνοντας το πρωινό φῶς (αὐγὴ) πρὶν ἀκόμη ἀνατείλει ὁ
ἥλιος
Οἱ ἀρχαῖοι, ὅπως ἔχει ἐπισημανθεῖ, πίστευαν ὅτι ὁ Ἕσπερος καὶ ὁ Ἑωσφόρος ἦταν το
ἴδιο ἀστέρι, ὅτι ὁ Ἑωσφόρος δηλώνει ὑπέρτατη ὀμορφιά καὶ ὅτι ἡ ψυχή κάποιου ποὺ
πέθανε μπορεῖ νὰ κατοικεῖ σε ἕνα ἀστέρι.
Ἡ λέξη Ἑως φόρος (ὁ φέρων την Ἠῶ = αὐγή) εἶναι σύνθετη, ἐκ του Ἑως = Αὐγή καὶ του
Φέρω, σημαίνει δὲ «Ὁ φέρων την αὐγή», δηλαδή ὁ προάγγελος της Αὐγῆς.
Στήν λέξη Ἑωσφόρος, το πρῶτο συνθετικό –Ἑως σημαίνει λυκόφως δηλαδή ἕσπερο φῶς
(ἀμυδρὸ) κατά λέξη, αὐτὸς πού φέρει ἡ φέρνει το Φῶς. Το παράγωγο ἄλλωστε ἐπίθετο «ἑωθινός» σημαίνει «πρωινός», «αὐγινός».
Λέγεται ὅτι ἡ Ἀφροδίτη πήδηξε ἀπὸ ἕνα βράχο ναό αὐτοκτονήσει γιὰ τον ἄδικό χαμό του
Ἄδωνι. Ἁπλῶς, ἐνῷ ἦταν το βραδυνὸ ἄστρο του Ἔσπερου, βουτῶντας πίσω ἀπὸ το ἅρμα
του Ἥλιου πού εἶχε δύσει, ἀναβίωνε την ἄλλη μέρα το πρωί σὰν Ἑωσφόρος, γιὰ νὰ
συναντήσει τον Ἄδωνι. Εἶναι σὰν τις κινήσεις του πλανήτη Ἀφροδίτη στὸν οὐράνιο θόλο.
Ὁ Ἑωσφόρος Ἕσπερος συμπαρίστατο πάντοτε ὡς ἔφηβος ἀπαράμιλλης ὀμορφιᾶς σε ὅσα
ἀγάλματα καὶ ἀγγειά ἔχουν διασωθεῖ με την μορφή του. Ἄλλοτε συνοδεύοντας την
Ἀφροδίτη, ἄλλοτε την Σελήνη, ἄλλοτε προπορευόμενος του ἅρματος του Ἡλίου γιὰ νὰ
φέρει το ἀχνὸ φέγγος του χαράματος πού περίμεναν οἱ ἀγρότες γιὰ νὰ ξυπνήσουν,
προαναγγέλλοντας ἔτσι την αὐγή πού ἀποτελοῦσε την ἔναρξη γιὰ τις ἀγροτικές ἐργασίες,
ἄλλοτε ὡς βρέφος στὴν ἀγκαλιὰ της Ἠοῦς κλπ.
Ὁ Αὐγερινός εἶναι το δημῶδες ὄνομα του πλανήτη Ἀφροδίτη, ὅταν αὐτὴ ἐμφανίζεται
στὸν οὐρανὸ κατά την αὐγή. Γι' αὐτό καλεῖται ἀπὸ πολλούς καὶ "ἄστρο της ἡμέρας".
Καλεῖται ἐπίσης καὶ Ἀποσπερίτης ὅταν ἐμφανίζεται μετά την δύση του ἡλίου καὶ εἶναι το
λαμπρότερο ἀντικείμενο στὸν οὐρανὸ ἀμέσως μετά τὴ Σελήνη.
Ἡ Ἀφροδίτη εἶναι το γνωστότερο καὶ πιὸ ἀγαπητό "ἄστρο" του ἑλληνικοῦ λαοῦ. Εἶναι το
τελευταῖο ἄστρο ποῦ ἀντικρίζει ὁ γεωργός ξυπνῶντας το χάραμα (Αὐγερινός) καὶ το πρῶτο ὅταν ἔρχεται ἡ νύχτα, (Ἀποσπερίτης), ὁποῦ προμηνύει το τέλος της ἡμερήσιας ἐργασίας καὶ την ἀρχή της νυχτερινῆς ἀνάπαυσης. Κατά τόπους ὀνομάζεται "ἄστρο της αὐγῆς", "αὐγίτης" ἡ "ἡμεραστέρι" ἀκόμη καὶ ἁπλᾶ "ἀστέρας" ἡ "ἄστρο".
Ἀστρονομικά, ὁ Ἑωσφόρος εἶναι ὁ πιὸ λαμπρός πλανήτης του ἡλιακοῦ μας συστήματος, ὁ πλανήτης Ἀφροδίτη ὅπως προείπαμε, με τις δύο διαφορετικές ἐκφάνσεις του: δηλ. ὡς
Ἑωσφόρος κατά το χάραμα της ἡμέρας (προαναγγέλλοντας της αὐγῇ) καὶ ὥς Ἕσπερος
κατά το σούρουπο.
Σε ὅ,τι ἀφορᾶ την πρωινή ἐκφάνσει του πλανήτη Ἀφροδίτη, ἀπαντᾶται σε λαό τα
διεθνῆ καὶ ἕν Ἑλλάδι ἐπιστημονικά ἀστρονομικά ἐγχειρίδια με την ἰδία ἀκριβὸς
ὀνομασία: ὡς Ἑωσφόρος.
Ἔχει διασωθεῖ καὶ βρέθηκε σε ἀνασκαφές ἕνα ἐκπληκτικό ἀνάγλυφο του Ἑωσφόρου και
του ἀδερφοῦ του, του Ἔσπερου, πού πλαισιώνουν την μορφή της Σελάνας (Σελήνης). Δύο ὡραιότατων νέων ποὺ συνοδεύουν το σβήσιμο κάθε πρωί καὶ την ἐμφάνιση κάθε
σούρουπου του φεγγαριοῦ.
Το ἀνάγλυφο βρίσκεται στὸ Μουσεῖο του Λούβρου.
Ἡ λατρεία του Ἑσπέρου μνημονεύεται στὴν περιοχή της Οἴτης. Στόν Παρνασσό, ὁ
Ἕσπερος λατρευόταν ὡς πατέρας της Στίλβης ἡ της Τηλαύγης καὶ παπποῦς του
Αὐτολύκου, ἐνῶ σε ἀλλά μέρη τον θεωροῦσαν πατέρα του Ἑωσφόρου.
Ἀξίζει νὰ σημειώσουμε ὅτι ἡ θεά Ἐκάτη ὀνομαζόταν ἐπίσης «Φωσφόρος» καὶ «Δαδοῦχος» καὶ ἀπεικονίζεται συνήθως στὰ ἀγάλματά της νὰ κρατᾶ σε κάθε χέρι της τὴ δᾶδα. Τὸ πῶς ὁ «φέρων την αὐγή», ὁ «φωτοδότης» ὁ Ἑωσφόρος, ὁ Υἱός της Πρωίας, ὁ ὄμορφος αὐτὸς νέος, γιὸς της Ἠοῦς καὶ του Ἀστραῖου, πού προηγοῦνταν του ἅρματος του Ἥλιου, ἔγινε συνώνυμος με το σκοτάδι, εἶναι μία ἄλλη ἱστορία πού θὰ την ποῦμε ἴσως...μία ἄλλῃ φορά...
Οἱ ἀρχαῖοι, ὅπως ἔχει ἐπισημανθεῖ, πίστευαν ὅτι ὁ Ἕσπερος καὶ ὁ Ἑωσφόρος ἦταν το
ἴδιο ἀστέρι, ὅτι ὁ Ἑωσφόρος δηλώνει ὑπέρτατη ὀμορφιά καὶ ὅτι ἡ ψυχή κάποιου ποὺ
πέθανε μπορεῖ νὰ κατοικεῖ σε ἕνα ἀστέρι.
Ἡ λέξη Ἑως φόρος (ὁ φέρων την Ἠῶ = αὐγή) εἶναι σύνθετη, ἐκ του Ἑως = Αὐγή καὶ του
Φέρω, σημαίνει δὲ «Ὁ φέρων την αὐγή», δηλαδή ὁ προάγγελος της Αὐγῆς.
Στήν λέξη Ἑωσφόρος, το πρῶτο συνθετικό –Ἑως σημαίνει λυκόφως δηλαδή ἕσπερο φῶς
(ἀμυδρὸ) κατά λέξη, αὐτὸς πού φέρει ἡ φέρνει το Φῶς. Το παράγωγο ἄλλωστε ἐπίθετο «ἑωθινός» σημαίνει «πρωινός», «αὐγινός».
Λέγεται ὅτι ἡ Ἀφροδίτη πήδηξε ἀπὸ ἕνα βράχο ναό αὐτοκτονήσει γιὰ τον ἄδικό χαμό του
Ἄδωνι. Ἁπλῶς, ἐνῷ ἦταν το βραδυνὸ ἄστρο του Ἔσπερου, βουτῶντας πίσω ἀπὸ το ἅρμα
του Ἥλιου πού εἶχε δύσει, ἀναβίωνε την ἄλλη μέρα το πρωί σὰν Ἑωσφόρος, γιὰ νὰ
συναντήσει τον Ἄδωνι. Εἶναι σὰν τις κινήσεις του πλανήτη Ἀφροδίτη στὸν οὐράνιο θόλο.
Ὁ Ἑωσφόρος Ἕσπερος συμπαρίστατο πάντοτε ὡς ἔφηβος ἀπαράμιλλης ὀμορφιᾶς σε ὅσα
ἀγάλματα καὶ ἀγγειά ἔχουν διασωθεῖ με την μορφή του. Ἄλλοτε συνοδεύοντας την
Ἀφροδίτη, ἄλλοτε την Σελήνη, ἄλλοτε προπορευόμενος του ἅρματος του Ἡλίου γιὰ νὰ
φέρει το ἀχνὸ φέγγος του χαράματος πού περίμεναν οἱ ἀγρότες γιὰ νὰ ξυπνήσουν,
προαναγγέλλοντας ἔτσι την αὐγή πού ἀποτελοῦσε την ἔναρξη γιὰ τις ἀγροτικές ἐργασίες,
ἄλλοτε ὡς βρέφος στὴν ἀγκαλιὰ της Ἠοῦς κλπ.
Ὁ Αὐγερινός εἶναι το δημῶδες ὄνομα του πλανήτη Ἀφροδίτη, ὅταν αὐτὴ ἐμφανίζεται
στὸν οὐρανὸ κατά την αὐγή. Γι' αὐτό καλεῖται ἀπὸ πολλούς καὶ "ἄστρο της ἡμέρας".
Καλεῖται ἐπίσης καὶ Ἀποσπερίτης ὅταν ἐμφανίζεται μετά την δύση του ἡλίου καὶ εἶναι το
λαμπρότερο ἀντικείμενο στὸν οὐρανὸ ἀμέσως μετά τὴ Σελήνη.
Ἡ Ἀφροδίτη εἶναι το γνωστότερο καὶ πιὸ ἀγαπητό "ἄστρο" του ἑλληνικοῦ λαοῦ. Εἶναι το
τελευταῖο ἄστρο ποῦ ἀντικρίζει ὁ γεωργός ξυπνῶντας το χάραμα (Αὐγερινός) καὶ το πρῶτο ὅταν ἔρχεται ἡ νύχτα, (Ἀποσπερίτης), ὁποῦ προμηνύει το τέλος της ἡμερήσιας ἐργασίας καὶ την ἀρχή της νυχτερινῆς ἀνάπαυσης. Κατά τόπους ὀνομάζεται "ἄστρο της αὐγῆς", "αὐγίτης" ἡ "ἡμεραστέρι" ἀκόμη καὶ ἁπλᾶ "ἀστέρας" ἡ "ἄστρο".
Ἀστρονομικά, ὁ Ἑωσφόρος εἶναι ὁ πιὸ λαμπρός πλανήτης του ἡλιακοῦ μας συστήματος, ὁ πλανήτης Ἀφροδίτη ὅπως προείπαμε, με τις δύο διαφορετικές ἐκφάνσεις του: δηλ. ὡς
Ἑωσφόρος κατά το χάραμα της ἡμέρας (προαναγγέλλοντας της αὐγῇ) καὶ ὥς Ἕσπερος
κατά το σούρουπο.
Σε ὅ,τι ἀφορᾶ την πρωινή ἐκφάνσει του πλανήτη Ἀφροδίτη, ἀπαντᾶται σε λαό τα
διεθνῆ καὶ ἕν Ἑλλάδι ἐπιστημονικά ἀστρονομικά ἐγχειρίδια με την ἰδία ἀκριβὸς
ὀνομασία: ὡς Ἑωσφόρος.
Ἔχει διασωθεῖ καὶ βρέθηκε σε ἀνασκαφές ἕνα ἐκπληκτικό ἀνάγλυφο του Ἑωσφόρου και
του ἀδερφοῦ του, του Ἔσπερου, πού πλαισιώνουν την μορφή της Σελάνας (Σελήνης). Δύο ὡραιότατων νέων ποὺ συνοδεύουν το σβήσιμο κάθε πρωί καὶ την ἐμφάνιση κάθε
σούρουπου του φεγγαριοῦ.
Το ἀνάγλυφο βρίσκεται στὸ Μουσεῖο του Λούβρου.
Ἡ λατρεία του Ἑσπέρου μνημονεύεται στὴν περιοχή της Οἴτης. Στόν Παρνασσό, ὁ
Ἕσπερος λατρευόταν ὡς πατέρας της Στίλβης ἡ της Τηλαύγης καὶ παπποῦς του
Αὐτολύκου, ἐνῶ σε ἀλλά μέρη τον θεωροῦσαν πατέρα του Ἑωσφόρου.
Ἀξίζει νὰ σημειώσουμε ὅτι ἡ θεά Ἐκάτη ὀνομαζόταν ἐπίσης «Φωσφόρος» καὶ «Δαδοῦχος» καὶ ἀπεικονίζεται συνήθως στὰ ἀγάλματά της νὰ κρατᾶ σε κάθε χέρι της τὴ δᾶδα. Τὸ πῶς ὁ «φέρων την αὐγή», ὁ «φωτοδότης» ὁ Ἑωσφόρος, ὁ Υἱός της Πρωίας, ὁ ὄμορφος αὐτὸς νέος, γιὸς της Ἠοῦς καὶ του Ἀστραῖου, πού προηγοῦνταν του ἅρματος του Ἥλιου, ἔγινε συνώνυμος με το σκοτάδι, εἶναι μία ἄλλη ἱστορία πού θὰ την ποῦμε ἴσως...μία ἄλλῃ φορά...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου