Η Σελήνη στὴν Ἑλληνική Μυθολογία

Η Σελήνη στὴν Ἑλληνική Μυθολογία

Τὸ ὄνομά της ἐτυμολογεῖται ἀπό το σέλας (φῶς).

Στὴν Ἑλληνική μυθολογία καὶ Ἑλληνική Ἐθνικὴ Θρησκεία ἡ Σελήνη, ἢ Μήν (ἀπὸ τὴ σεληνιακή μηνολόγηση) ἡ Πασιφᾶη (στὴν Λακωνία), εἶναι τιτανική ὀντότητα,

Κατά την Θεογονία του Ἡσιόδου ἡ Σελήνη εἶναι κόρη του Ὑπερίωνα καὶ της Θείας καὶ ἀδελφὴ της Ἠοῦς (Αὐγῆς), καὶ τοῦ Ἡλίου, ὁ ὁποῖος τὴ φωτίζει αἰώνια λόγῳ της ἀδελφότητάς τους.

Ἀπεικονίζεται συνήθως ὥς θηλυκή μορφή με μία ἡμισέληνο ὡς στέμμα καὶ ἔφιππη ἡ ὁδηγῶντας χάρμα με φτερωτούς ἵπποις. Ἄλλοτε οἱ περιγραφές την θέλουν νὰ ὁδηγεῖ
μία ἀγέλη βοῶν καὶ το ἡμισεληνιακὸ της στέμμα συσχετισμένο με τα κέρατα του ταύρου. Διασχίζει


κυκλοτερῶς τὸν οὐρανό ὅμοια με τον ἀδελφὸ της, πάνω σε ἅρμα ποὺ σέρνουν δύο ἡμίονοι, ἵπποι ἢ ταῦροι, κατά τὸ ἕνα μέρος τους λευκοί καὶ κατά το ἄλλο μαύρη, ἀλληγορία του ὅτι μόνο ἡ μία πλευρά τὴς σεληνιακῆς ἐπιφάνειας φωτίζεται ἀπὸ το ἡλιακὸ φῶς.


Σύμφωνα με διάφορες τοπικές παραδόσεις, ἔσμιξε με τον Ἀέρα με τον ὁποῖο καὶ γέννησε μία μόνο θυγατέρα, τὴ Δρόσο, με τον Θεό Δία (σύμφωνα με την ἀττικὴ παράδοση) ἀπὸ τον ὁποῖο γέννησε την Πανδία (ἐκ του παν-δίος, δηλ. πανθειοτᾶτη), με τον Θεό Πάνα (σύμφωνα με την ἀρκαδική λατρεία της ἐπὶ τοῦ Λυκαῖου ὀρούς), με τον θνητό Ἐνδυμίωνα με τον ὁποῖο γέννησε 50 κόρες, ὅσοι καὶ οἱ σεληνιακοί μῆνες της κάθε Ὀλυμπιάδας καὶ, τέλος, με τον ἀδελφὸ της Ἥλιο (μία παράδοση της ὕστερης ἀρχαιότητας ποὺ διασώζει ὁ Κόιντος ὁ Σμυρναῖος).


Στὸ θεολογικό καὶ συμβολικό ἐπίπεδο, ἡ Θεά Σελήνη ἀποτελεῖ τὴ θηλυκή ἀρχὴ της δημιουργίας του Κόσμου, καθώς καὶ την πόρτα πρὸς την ἀπόκρυφη φύση της ἀνθρωπότητος καὶ του Σύμπαντος, πρὸς ἐκεῖνο δηλαδή ποὺ μένει ἄφατο στὴν συνηθισμένη θέαση της Φύσεως. Ὑπὸ αὐτή την ἔννοιά θεωρεῖται ὅτι στοιχειώνει ἄμεσα το φαντασιακό καῆ το ὑποσυνείδητο.


Ἀποτελεῖ ἐπίσης ἡ Σελήνη τὴ σελασφόρο εἰκόνα του κυκλικοῦ χρόνου, εἶναι δηλαδή μία μικρογραφία της ροῆς του παντός. Οἵ ἄπειρες νέες σελῆνες συμβολίζουν τα ἄπειρα χρονικά σημεῖα του κάθε πέρατος ποὺ αὐτομάτως σηματοδοτεῖ μία νέα ἀρχή. Ἡ σκοτεινή σελήνη ἐπιτρέπει σὲ ὅλες τις ἐνέργειες νὰ κατακαθίσουν καὶ νὰ ἠρεμήσουν. Τὸ Σύμπαν ἀπεκδύεται τὸ πολλοστό νεκρό παλαιό καὶ ξεκινάει ξανά, φορῶντας ἐπάνω του το ἐπίσης πολλοστό ἑπόμενο νέο. Ὁ διος κύκλος με τὰ ἀνθρώπινα γυναικεία ἒμμηνα καὶ ὁ ἴδιος συμβολισμός.


Οἱ ἄπειρες πανσέληνοι ἀπὸ τὴν ἄλλη, συμβολίζουν τα ἄπειρα χρονικά σημεῖα της κορύφωσης των ἐνεργειῶν στὸ συμπαντικό μάξιμουμ. Στὴν ἀθηναϊκή της λατρεία τῆς προσέφεραν σπονδές καθαροῦ ὕδατος καὶ μικρούς ἄρτους σε σχῆμα ἡμισελήνου (σελήνιοι πλακοῦντες). Ἱερὸ χρῶμα της το ἀσημένιο καὶ το λευκό, καὶ ἱερὸ της μέταλλο ὁ ἀργυρός.


Εἶναι ἡ πρώτη καῆ ἡ μόνη σεληνιακή Θεά στὴν ἀρχαιότερη ποίηση. Τα ἐπίθετά ποὺ της ἀποδίδονται εἶναι Αἴγλη, Πασιφάη, Μήνη καὶ Φοίβη. Με την ἐξελίξη της μυθολογίας καὶ ἄλλες Θεές συσχετίσθηκαν με τὴ Σελήνη, ὅπως ἡ Ἐκάτη, ἡ Ἄρτεμις, καὶ ἡ Ἤρα.