Κριμαία: 70 χρόνια από την απελευθέρωση της Σεβαστούπολης από τους Γερμανούς Ναζί

Κριμαία: 70 χρόνια από την απελευθέρωση της Σεβαστούπολης από τους Γερμανούς Ναζί
Για την Κριμαία ο Μεγάλος Πατριωτικός πόλεμος άρχισε -όπως και για όλη την ΕΣΣΔ- στις 22 Ιουνίου 1941, και τελείωσε πριν από 70 χρόνια, το Μάιο του 1944. Η εφετινή επέτειος συμπίπτει με την επανένωση της Κριμαίας με τη Ρωσία.
Για την ΕΣΣΔ η χερσόνησος ήταν σημαντική βάση του Πολεμικού Ναυτικού, ένα αεροδρόμιο από το οποίο πραγματοποιούνταν επιδρομές στα πετρελαϊκά αποθέματα του Χίτλερ στη Ρουμανία, ενώ μετά τις ήττες του Κόκκινου στρατού το 1941, ήταν και φυσικό φρούριο το οποίο αποσπούσε ένα μέρος των δυνάμεων του εχθρού από τους κύριους στρατηγικούς του στόχους.
Η κατάληψη της Κριμαίας είχε ανοίξει για τους Ναζί το δρόμο προς τον Καύκασο και εξασφάλιζε τον έλεγχο των συγκοινωνιών στο βόρειο τμήμα της Μαύρης θάλασσας, ενώ το 1943 η χερσόνησος απασχολούσε δυνάμεις του Κόκκινου στρατού που επιτίθονταν προς τα δυτικά.
Η άμυνα της Σεβαστούπολης
Στις αρχές του «Μεγάλου Πατριωτικού πολέμου» η Σεβαστούπολη ήταν μια από τις πιο οχυρωμένες τοποθεσίες στον κόσμο. Η αμυντική ζώνη της πόλης περιελάμβανε δεκάδες θέσεις πυροβολικού, ναρκοπέδια και δύο «θωρακισμένες πυροβολαρχίες» BB-30 και ΒΒ-35 στις οποίες οι Γερμανοί έδωσαν την ονομασία «Μαξίμ Γκόρκι», καθώς και την 365η αντιαεροπορική πυροβολαρχία, την οποία οι Γερμανοί αποκάλεσαν «Φρούριο Στάλιν». Οι οχυρώσεις συνδέονταν με ένα υπόγειο δίκτυο περασμάτων και αποθηκών οπλισμού, εγκατεστημένων σε βραχώδη σημεία.
Οι Γερμανοί το φθινόπωρο του 1941 δεν κατάφεραν να καταλάβουν την πόλη με έφοδο, ενώ, όταν στις 2 Ιανουαρίου του 1942 ο σοβιετικός στρατός απελευθέρωσε ένα τμήμα της χερσονήσου Κερτς, τα στρατεύματα της Βέρμαχτ αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν εντελώς από τη Σεβαστούπολη. Ωστόσο ο σοβιετικός στρατός δεν κατάφερε να εδραιωθεί στη χερσόνησο Κερτς. Στη διάρκεια της υποχώρησής του υπέστη τεράστιες απώλειες, ενώ τα σοβιετικά τμήματα που κάλυπταν την εκκένωση της περιοχής (περίπου 10 χιλ. άντρες) βρέθηκαν αποκομμένα από τη διαπόρθμευση και μαζί με ένα μέρος του ντόπιου πληθυσμού υποχρεώθηκαν να οργανώσουν την άμυνά τους στα λατομεία Αντζί-Μουσκάι.
Τα λατομεία έγιναν η τελευταία γραμμή άμυνας της Κριμαίας. Οι Γερμανοί κατάφεραν να τα καταλάβουν μόνο μετά από τέσσερις μήνες, όταν στο τέλος του αποκλεισμού διάρκειας 170 ημερών, από τις περίπου 13 χιλ. ψυχές επέζησαν μόνο 48. Τον Ιούλιο του 1942 οι Γερμανοί πήραν τη Σεβαστούπολη. Κατά την άμυνα της πόλης, από το 1941 μέχρι και τον Ιούλιο του 1942, σκοτώθηκαν 156 χιλ. άντρες του Κόκκινου στρατού.
Η απελευθέρωση
Στις 8 Απριλίου 1944 τα σοβιετικά τμήματα εξαπέλυσαν επίθεση στο βόρειο τμήμα της χερσονήσου και τρεις ημέρες μετά, στο ανατολικό. Στις 18 Απριλίου ολόκληρη η Κριμαία, εκτός από τη Σεβαστούπολη, είχε ήδη εκκαθαριστεί από τους Γερμανούς.
Ύστερα από μικρής διάρκειας προετοιμασίες, ξεκίνησε στις 7 Μαΐου η γενική επίθεση για την κατάληψη της οχυρωμένης περιοχής των Γερμανών πλησίον της Σεβαστούπολης.
Ύστερα από έντονη προπαρασκευή στην οποία συμμετείχαν η αεροπορία και το πυροβολικό, στην επίθεση πέρασαν οι ομάδες εφόδου. Έως το βράδυ καταλήφθηκαν το όρος Σαπούν και η περιοχή Μεκένζιεβι Γκόρι. Στις 9 Μαΐου, ακριβώς ένα χρόνο πριν από την τελική νίκη κατά της Γερμανίας, στις 8 το πρωί, ξεκίνησε η γενική έφοδος της Σεβαστούπολης. Η επίθεση είχε τόση ορμή, ώστε ακόμη και εκεί που απουσίαζαν τα πλωτά μέσα οι στρατιώτες ξεκίνησαν το πέρασμα στον κόλπο με αυτοσχέδια μέσα. Χρησιμοποιήθηκαν ακόμη φέρετρα, τα οποία φύλασσε η γερμανική επιμελητεία. Μέχρι το βράδυ της 9ης Μαΐου η Σεβαστούπολη είχε απελευθερωθεί εντελώς.