Ἡ Ἑλλάδα ἀναγνωρίζεται ἐπίσημα ὡς ἀνεξάρτητο κράτος
Στὸ Λονδίνο ὑπογράφτηκε συνθήκη μεταξύ τῶν προστατίδων Δυνάμεων Ἀγγλίας, Γαλλίας καὶ Ρωσίας καὶ Βαυαρίας στὶς 7 Μαΐου 1832. Η συνθήκη προέβλεπε την ἐκλογὴ τοῦ Ὄθωνα - του δευτερότοκου γιοῦ του βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκου - ὥς βασιλιά της Ἑλλάδας.
Με τὴ Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης (ἡ του Καλεντέρ Κιοσκ) τον Ἰούλιο του 1832, ἡ Ὀθωμανική Αὐτοκρατορία ἀναγνώρισε την ἀνεξαρτησία του ἑλληνικού κράτους, ἐνῶ με διακοινώσεις στὶς 14 καὶ 26 Δεκεμβρίου του ἴδιου ἔτους, ἀποδέχτηκε τα διευρυμένα σύνορα της γραμμῆς Παγασητικού - Ἀμβρακικού.
Ὁ Ὄθωνας καὶ το Δάνειο
Το Δάνειο των 60 ἑκατομμυρίων δραχμῶν, το ὁποῖο οἱ τρεῖς Προστάτιδες Δυνάμεις ἀρνήθηκαν στὸν Καποδίστρια, το προσέφεραν στὸν πρίγκιπα Λεοπόλδο, μετά την ἐπιλογή του ὡς πρώτου βασιλιά του νεοσύστατου Βασιλείου της Ἑλλάδας. Η παροχή του Δανείου ἐγκρίθηκε ἀπὸ το Συνέδριο του Λονδίνου το Φεβρουάριο του 1830 με τον ὅρο ὅτι αὐτὰ τα χρήματα θὰ χρησιμοποιηθοῦν γιὰ νὰ καλύψουν τα ἔξοδα της συντήρησης του στρατοῦ, ὁποῦ κυρίαρχος θὰ εἶχε στὴν ὑπηρεσία του. Ο Λεοπόλδος διαφώνησε με τους ὀρούς χρήσης του δανείου καὶ ζήτησε τὴ διερεύνηση πρὸς τις γενικές ἀνάγκες του ἑλληνικοῦ κράτους.
Η πρόταση του ἔγινε δεκτή καὶ με το πρωτόκολλο της 7ης Μαΐου 1830 ὁρίστηκε ὅτι το δάνειο θὰ ἦταν 60 ἑκατομμύρια. Τελικά ὁ Λεοπόλδος δὲν ἔγινε ὁ πρῶτος βασιλιάς της Ἑλλάδας. Παραιτήθηκε στὶς 21 Μαΐου του 1830 διότι ἀπορρίφθηκε ἡ πρόταση του νὰ συμπεριληφθεῖ καὶ ἡ Κρήτη στὰ ὅρια του νέου ἑλληνικοῦ κράτους. Το στέμμα δόθηκε (13 Φεβρουαρίου 1832) στὸν ἀνήλικο Βαυαρό Ὄθωνα. Μεταξύ των τριῶν Δυνάμεων καὶ της Βαυαρίας ὑπογράφτηκε συνθήκη (7 Μαΐου 1832) με την ὁποία ὁριζόταν ὅτι το δάνειο θὰ παραχωροῦνταν σε τρεῖς ἰσόποσες δόσεις, ἀνάλογα με τις ἀνάγκες της χώρας, καὶ ὅτι ἡ Ἑλλάδα ὄφειλε νὰ πληρώνει τους τόκους καὶ τα χρεωλύσια ἀπὸ τα δικά της ἔσοδα.
Γιὰ τὴ διασφάλιση της ἐξυπηρέτησης του δανείου στὸ ἄρθρο 12 ὁριζόταν ὅτι πρὶν ἀπὸ κάθε ἄλλη ὑποχρέωσα ἀπὸ τα δημόσια ἔσοδα θὰ προηγοῦνταν ἡ ἐξόφληση τῶν τόκων καὶ των τοκοχρεολυσίων. Σύμφωνα με τα στοιχεῖα ποὺ ἀναφέρονται στὸ βιβλίο του Ρωμαίου Γ. το δάνειο πραγματοποιήθηκε στὸ Παρίσι (Μάϊος 1833) με τους ἀδερφούς Ρότσιλντ. Ο τόκος ὁρίστηκε σε 5% καὶ το χρεολύσιο στο 1%. Χρόνος ἀπόσβεσης ὁρίστηκαν τα 36 χρόνια. Οἱ τραπεζῖτες ἀγόρασαν το δάνειο στὸ 94% καὶ προμήθεια 2%. Οἱ δύο πρῶτες δόσεις, 40 ἑκατομμύρια ἐκδόθηκαν σχετικά γρήγορα. Στήν καταβολή της τρίτης δόσης τῶν 20 ἑκατομμυρίων ὑπῆρξε ἐμπλοκή με τὴ Ρωσία. Ζήτησε το ποσό της τρίτης δόσης νὰ δεσμευτεῖ γιὰ τους τόκους καὶ τα χρεωλύσια των 40 ἑκατομμυρίων ἀλλὰ τελικά ὑποχώρησε. Το ὀνομαστικό ποσό του δανείου σε δραχμές ἦταν 63.924.559.
Ἀπὸ αὐτὸ ἀφαιρέθηκαν : 3.835.473 δρχ. το 6% με βάση την συμφωνία, 1.186.288 δρχ. το 3,37% προεξοφλήση του κεφαλαίου καὶ 1.964.252 δρχ. ἀλλὰ ἔξοδα. Ἀπὸ τα στοιχεῖα καταλαβαίνουμε ὅτι ἔμεινε στὴν Ελλάδα το ποσό των 56.924.546 δρχ. Μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 1843 ἀπορροφήθηκαν γιὰ τόκους καὶ χρεολύσια ἀκόμα 33.080.795 δρχ. Το τελικό ποσό ἔμεινε γιὰ την Ἑλλάδα ἦταν 23.867.751 δρχ. Ἀπὸ αὐτὰ δόθηκαν 12.531.174 δρχ. στὴν Τουρκία γιὰ την ἐξαγορὰ της Φθιώτιδας. Τα 9.098.017 δρχ. ποὺ τελικά ἀπόμειναν σπαταλήθηκαν ἀπὸ την ἀντιβασιλεῖα του Ὄθωνα.
Οἱ σπατάλες της ἀντιβασιλείας
Το συνολικό κόστος μέχρι τὴ μεταπολίτευση του 1843 ἔφτασε τα 19.000.000 δρχ. Το 1842 ὁ προϋπολογισμός ἔκλεισε με ἔλλειμμα 3.000.000 δρχ., γεγονός πού ἀναγκαστικά ὡδηγοῦσε σε ἀναστολὴ πληρωμῶν. Οἱ Προστάτιδες Δυνάμεις ἀποφάσισαν νὰ παρέμβουν.
Το Συνέδριο του Λονδίνου ἐξέτασε τα οἰκονομικά της Ἑλλάδας καὶ ἐπέβαλλε ἐτήσια μείωση τῶν δαπανῶν του προϋπολογισμοῦ κατά 3.742.000 δρχ., καθώς καὶ παραχώρηση των εἰσπράξεων του Τελωνείου Σύρου, το ὁποῖο ἦταν ἀπὸ τα πλουσιότερα, γιὰ την ἐξυπηρέτηση του Δανείου. Ο Ὀθόνας ἀποδέχτηκε το σχετικό πρωτόκολλο, ἀλλὰ δὲν πρόλαβε νὰ το ἐφαρμόσει. Στὶς 3 Σεπτεμβρίου του 1843, ἡ "συνταγματική ἐπανάσταση" ἀνέστειλε την ἐξυπηρέτηση του δανείου. Ἦταν ἡ δεύτερη χρεοκοπία της Ἑλλάδας.
Ο Διεθνής ἔλεγχος καὶ ἡ τότε "τρόικα"
Μετά το τέλος του Κριμαϊκού Πολέμου (1856), οἱ Προστάτιδες Δυνάμεις ἀπέστειλαν στὴν Ἑλλάδα τριμελῆ ἐπιτροπή γιὰ νὰ ἐρευνήσει τα οἰκονομικά καὶ νὰ ἐπιβάλλει ὄρους γιὰ την ἐξυπηρέτηση του δανείου. Η ἐπιτροπή ἔκρινε ὅτι ἡ Ἑλλάδα εἶχε μία καλή διοίκηση καὶ μποροῦσε τηρήσει τις ὑποχρεώσεις της. Ἔτσι πρότειναν νὰ ὀρισθεῖ ἐλάχιστος ὄρος συνεισφοράς σε 900.000 φράγκα βλέποντας την αὐξήση τῶν ἐσόδων.
Η λύση αὐτὴ ἔγινε δεκτή ἀπὸ την ἑλληνική κυβέρνηση με την ὑποχρέωση ὅτι στὴν ἐξυπηρέτηση δανείου θὰ δεσμευόταν καὶ το 1/3 των εἰσπράξεων του Τελωνείου της Σύρου. Ἀνάλογη δέσμευση εἶχε γίνει καὶ γιὰ τα δάνεια της Ἀνεξαρτησίας, τα ὁποία εἶχαν ἐξοφληθεῖ. Αὐτὸ ἦταν το τέλος των διαπραγματεύσεων ποὺ κράτησαν 22 χρόνια.
Στὸ Λονδίνο ὑπογράφτηκε συνθήκη μεταξύ τῶν προστατίδων Δυνάμεων Ἀγγλίας, Γαλλίας καὶ Ρωσίας καὶ Βαυαρίας στὶς 7 Μαΐου 1832. Η συνθήκη προέβλεπε την ἐκλογὴ τοῦ Ὄθωνα - του δευτερότοκου γιοῦ του βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκου - ὥς βασιλιά της Ἑλλάδας.
Με τὴ Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης (ἡ του Καλεντέρ Κιοσκ) τον Ἰούλιο του 1832, ἡ Ὀθωμανική Αὐτοκρατορία ἀναγνώρισε την ἀνεξαρτησία του ἑλληνικού κράτους, ἐνῶ με διακοινώσεις στὶς 14 καὶ 26 Δεκεμβρίου του ἴδιου ἔτους, ἀποδέχτηκε τα διευρυμένα σύνορα της γραμμῆς Παγασητικού - Ἀμβρακικού.
Ὁ Ὄθωνας καὶ το Δάνειο
Το Δάνειο των 60 ἑκατομμυρίων δραχμῶν, το ὁποῖο οἱ τρεῖς Προστάτιδες Δυνάμεις ἀρνήθηκαν στὸν Καποδίστρια, το προσέφεραν στὸν πρίγκιπα Λεοπόλδο, μετά την ἐπιλογή του ὡς πρώτου βασιλιά του νεοσύστατου Βασιλείου της Ἑλλάδας. Η παροχή του Δανείου ἐγκρίθηκε ἀπὸ το Συνέδριο του Λονδίνου το Φεβρουάριο του 1830 με τον ὅρο ὅτι αὐτὰ τα χρήματα θὰ χρησιμοποιηθοῦν γιὰ νὰ καλύψουν τα ἔξοδα της συντήρησης του στρατοῦ, ὁποῦ κυρίαρχος θὰ εἶχε στὴν ὑπηρεσία του. Ο Λεοπόλδος διαφώνησε με τους ὀρούς χρήσης του δανείου καὶ ζήτησε τὴ διερεύνηση πρὸς τις γενικές ἀνάγκες του ἑλληνικοῦ κράτους.
Η πρόταση του ἔγινε δεκτή καὶ με το πρωτόκολλο της 7ης Μαΐου 1830 ὁρίστηκε ὅτι το δάνειο θὰ ἦταν 60 ἑκατομμύρια. Τελικά ὁ Λεοπόλδος δὲν ἔγινε ὁ πρῶτος βασιλιάς της Ἑλλάδας. Παραιτήθηκε στὶς 21 Μαΐου του 1830 διότι ἀπορρίφθηκε ἡ πρόταση του νὰ συμπεριληφθεῖ καὶ ἡ Κρήτη στὰ ὅρια του νέου ἑλληνικοῦ κράτους. Το στέμμα δόθηκε (13 Φεβρουαρίου 1832) στὸν ἀνήλικο Βαυαρό Ὄθωνα. Μεταξύ των τριῶν Δυνάμεων καὶ της Βαυαρίας ὑπογράφτηκε συνθήκη (7 Μαΐου 1832) με την ὁποία ὁριζόταν ὅτι το δάνειο θὰ παραχωροῦνταν σε τρεῖς ἰσόποσες δόσεις, ἀνάλογα με τις ἀνάγκες της χώρας, καὶ ὅτι ἡ Ἑλλάδα ὄφειλε νὰ πληρώνει τους τόκους καὶ τα χρεωλύσια ἀπὸ τα δικά της ἔσοδα.
Γιὰ τὴ διασφάλιση της ἐξυπηρέτησης του δανείου στὸ ἄρθρο 12 ὁριζόταν ὅτι πρὶν ἀπὸ κάθε ἄλλη ὑποχρέωσα ἀπὸ τα δημόσια ἔσοδα θὰ προηγοῦνταν ἡ ἐξόφληση τῶν τόκων καὶ των τοκοχρεολυσίων. Σύμφωνα με τα στοιχεῖα ποὺ ἀναφέρονται στὸ βιβλίο του Ρωμαίου Γ. το δάνειο πραγματοποιήθηκε στὸ Παρίσι (Μάϊος 1833) με τους ἀδερφούς Ρότσιλντ. Ο τόκος ὁρίστηκε σε 5% καὶ το χρεολύσιο στο 1%. Χρόνος ἀπόσβεσης ὁρίστηκαν τα 36 χρόνια. Οἱ τραπεζῖτες ἀγόρασαν το δάνειο στὸ 94% καὶ προμήθεια 2%. Οἱ δύο πρῶτες δόσεις, 40 ἑκατομμύρια ἐκδόθηκαν σχετικά γρήγορα. Στήν καταβολή της τρίτης δόσης τῶν 20 ἑκατομμυρίων ὑπῆρξε ἐμπλοκή με τὴ Ρωσία. Ζήτησε το ποσό της τρίτης δόσης νὰ δεσμευτεῖ γιὰ τους τόκους καὶ τα χρεωλύσια των 40 ἑκατομμυρίων ἀλλὰ τελικά ὑποχώρησε. Το ὀνομαστικό ποσό του δανείου σε δραχμές ἦταν 63.924.559.
Ἀπὸ αὐτὸ ἀφαιρέθηκαν : 3.835.473 δρχ. το 6% με βάση την συμφωνία, 1.186.288 δρχ. το 3,37% προεξοφλήση του κεφαλαίου καὶ 1.964.252 δρχ. ἀλλὰ ἔξοδα. Ἀπὸ τα στοιχεῖα καταλαβαίνουμε ὅτι ἔμεινε στὴν Ελλάδα το ποσό των 56.924.546 δρχ. Μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 1843 ἀπορροφήθηκαν γιὰ τόκους καὶ χρεολύσια ἀκόμα 33.080.795 δρχ. Το τελικό ποσό ἔμεινε γιὰ την Ἑλλάδα ἦταν 23.867.751 δρχ. Ἀπὸ αὐτὰ δόθηκαν 12.531.174 δρχ. στὴν Τουρκία γιὰ την ἐξαγορὰ της Φθιώτιδας. Τα 9.098.017 δρχ. ποὺ τελικά ἀπόμειναν σπαταλήθηκαν ἀπὸ την ἀντιβασιλεῖα του Ὄθωνα.
Οἱ σπατάλες της ἀντιβασιλείας
Το συνολικό κόστος μέχρι τὴ μεταπολίτευση του 1843 ἔφτασε τα 19.000.000 δρχ. Το 1842 ὁ προϋπολογισμός ἔκλεισε με ἔλλειμμα 3.000.000 δρχ., γεγονός πού ἀναγκαστικά ὡδηγοῦσε σε ἀναστολὴ πληρωμῶν. Οἱ Προστάτιδες Δυνάμεις ἀποφάσισαν νὰ παρέμβουν.
Το Συνέδριο του Λονδίνου ἐξέτασε τα οἰκονομικά της Ἑλλάδας καὶ ἐπέβαλλε ἐτήσια μείωση τῶν δαπανῶν του προϋπολογισμοῦ κατά 3.742.000 δρχ., καθώς καὶ παραχώρηση των εἰσπράξεων του Τελωνείου Σύρου, το ὁποῖο ἦταν ἀπὸ τα πλουσιότερα, γιὰ την ἐξυπηρέτηση του Δανείου. Ο Ὀθόνας ἀποδέχτηκε το σχετικό πρωτόκολλο, ἀλλὰ δὲν πρόλαβε νὰ το ἐφαρμόσει. Στὶς 3 Σεπτεμβρίου του 1843, ἡ "συνταγματική ἐπανάσταση" ἀνέστειλε την ἐξυπηρέτηση του δανείου. Ἦταν ἡ δεύτερη χρεοκοπία της Ἑλλάδας.
Ο Διεθνής ἔλεγχος καὶ ἡ τότε "τρόικα"
Μετά το τέλος του Κριμαϊκού Πολέμου (1856), οἱ Προστάτιδες Δυνάμεις ἀπέστειλαν στὴν Ἑλλάδα τριμελῆ ἐπιτροπή γιὰ νὰ ἐρευνήσει τα οἰκονομικά καὶ νὰ ἐπιβάλλει ὄρους γιὰ την ἐξυπηρέτηση του δανείου. Η ἐπιτροπή ἔκρινε ὅτι ἡ Ἑλλάδα εἶχε μία καλή διοίκηση καὶ μποροῦσε τηρήσει τις ὑποχρεώσεις της. Ἔτσι πρότειναν νὰ ὀρισθεῖ ἐλάχιστος ὄρος συνεισφοράς σε 900.000 φράγκα βλέποντας την αὐξήση τῶν ἐσόδων.
Η λύση αὐτὴ ἔγινε δεκτή ἀπὸ την ἑλληνική κυβέρνηση με την ὑποχρέωση ὅτι στὴν ἐξυπηρέτηση δανείου θὰ δεσμευόταν καὶ το 1/3 των εἰσπράξεων του Τελωνείου της Σύρου. Ἀνάλογη δέσμευση εἶχε γίνει καὶ γιὰ τα δάνεια της Ἀνεξαρτησίας, τα ὁποία εἶχαν ἐξοφληθεῖ. Αὐτὸ ἦταν το τέλος των διαπραγματεύσεων ποὺ κράτησαν 22 χρόνια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου