Ὁ ἀφορισμός τῶν Κλεφτῶν καὶ τῶν Ἀρματολῶν της Πελοποννήσου ἀπὸ το Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο το 1805

Ὁ ἀφορισμός τῶν Κλεφτῶν καὶ τῶν Ἀρματολῶν της Πελοποννήσου ἀπὸ το Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο το 1805

Στὶς ἀρχὲς του 1800, ὁ ἐπαναστατικός ἀναβρασμός ποῦ ἐπικρατοῦσε στὰ Βαλκάνια γιά την ἀποτίναξη του οθωμανικού ζυγοῦ, αποτελούσε ἕναν διαρκῆ πονοκέφαλο γιά τους Τούρκους. Στὸν ἑλλαδικό χῶρο, οἱ Κλέφτες καί οἱ Ἀρματολοί, ποῦ ἐνῶ ἀρχικά δροῦσαν γιά ιδιοτελείς σκοπούς, ἄρχισαν νά ὀργανώνονται καί έμἔμελλε νά αἀποτελέσουν κατά την Ἐπανάσταση του 1821 τον βασικό στρατιωτικό κορμό των ἐπαναστατημένων ραγιάδων. Γι’ αὐτὸ καί μετά την ἀπελευθέρωση, ἡ ἀναφορά στοὺς Κλέφτες δέν εἶχε ἀρνητική σημασία. Κλέφτες καί Ἀρματολοί ἦταν, ἡρωικές μορφές του Ἀγῶνα, ὅπως ὁ
 Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Ἀθανάσιος Διάκος, Γεώργιος Καραϊσκάκης, κ.ά.

Το 1805, το ἀνέκαθεν πιστό σκυλί του Σουλτάνου, ὁ πατριάρχης καὶ στὴν συγκεκριμένη περίπτωση ὁ Καλλίνικος Ε’, ἐξέδωσε μία ἀφοριστική ἐγκύκλιο ποῦ αφορούσε τους Κλέφτες της Πελοποννήσου. Τα πραγματικά κίνητρα, δὲν ἦταν ἡ διατήρηση της «ἔννομης τάξης», ὅπως διαφαίνεται ἀπὸ το πατριαρχικό κείμενο, ἀλλά ἡ υποψία-ανησυχία του Σουλτάνου πῶς οἱ Κλέφτες καὶ οἱ Ἀρματολοί στρατολογοῦνταν ἀπὸ τους Ρώσους. Θέλησε ἔτσι νά διαφυλάξει τα νῶτα του διώκοντάς τους πρὶν ὀργανωθοῦν Τον ρόλο του ἐντολοδόχου, ἀνέλαβε -γιά μία ἀκόμη φορά- το Πατριαρχεῖο, το οποίο ἡ Πύλη εἶχε ὁρίσει ὡς τσοπανόσκυλο ἐπί του «ποιμνίου» ποῦ ἀποτελοῦσαν οἱ χριστιανοί ραγιᾶδες καὶ δὴ οἱ «Ρωμιοί».


Ο Καλλίνικος Ε’, δείχνοντας μεγάλη «φιλοτιμία», σπεύδει ἐκ μέρους της «κραταιοτάτης βασιλείας, καὶ του ὑψηλοῦ δοβλετίου» (ὄχι γιὰ γιὰ πρώτη φορά, ὅπως διαπιστώνεται κι ἀπ’ το κείμενο [«Πολλούς ὑψηλούς προσκυνητούς ὁρισμούς καὶ ὑψηλά φερμάνια ἐξαπέστειλα κατά διαφόρους καιρούς»]), νά καλέσει τις ἄρχουσες τάξεις της Πελοποννήσου νά προνοήσουν «διά την ἡσυχίαν καὶ καλήν κατάστασιν ὅλων των ὑπηκόων καὶ πιστῶν ραγιάδων», τηρῶντας «ἀπαρασάλευτα ὅσα προστάζεται» με «μεγάλην δουλικήν κλίσιν καὶ νά «ἐμποδίζουν με κάθε τρόπον καὶ με ὅλην τους την δύναμιν κάθε κίνημα». Γιὰ τον σκοπό αὐτὸ, καλοῦνται «χωρίς ἀργοπορίαν νά πιάνωσι τους τοιούτους κλέπτας καὶ νά τους δίδωσι εἰς τον βοϊδόνδαν καὶ ζαπίτην καὶ εἰς τους ἀγιάννηδες, ἀπὸ τους ὁποίους νά ἀποστέλλωνται εἰς τον μόρα βαλῆ πασιά ἐφέντη μας, διά νά λάβωσι κατά νόμους τα ἐπίχειρα της κακίας των».Σε περίπτωση δὲ, ποῦ δέν καταφέρουν νά καταλαγιάσουν τον «δικαιότατον θυμόν του φιλόπτωχου, φιλοδίκαιου, ὑψηλοῦ δοβλετίου», ὁ Καλλίνικος, φροντίζει νά προειδοποιήσει πῶς ἡ ἀγνόηση ἡ παρέκκλιση ἀπὸ την «ὑψηλήν ἀπόφασιν καὶ προσταγήν», θὰ ἐπιφέρει «χαλεπώτατα παιδευτήρια» ἀκόμη καὶ τον «πικρόν θάνατον της ζωῆς» τους.


Το «καταπληκτικό» με τον Καλλίνικο, εἶναι ὅτι την ἴδια στιγμή ποῦ καλεῖ τους πρόκριτος, κοτσμπάσηδες, ἱερεῖς κ.ά. νὰ συλλαμβάνουν καὶ νὰ καταδίδουν τους Κλέφτες, ἐμμέσως πλήν σαφῶς κατακρίνει καὶ τους ἴδιους ἐπειδὴ κατατυραννοῦν καὶ βασανίζουν τους «πτωχούς ραγιᾶδες με παράνομα καὶ ἄδικα χαράτζια καὶ παρσίματα» Πέραν ὅμως των συνεπειῶν ποῦ θά ἔχει ἡ μή ἐφαρμογή του σουλτανικού φιρμανίου, ὁ Καλλίνικος, σάν καλός «χριστιανός» καὶ «ποιμήν», διαβεβαιώνει πῶς ὁ «ἀντιχριστιανικός» βίος τους θά ἐπιφέρει καὶ την μήνη της Ἐκκλησίας καὶ θά εἶναι «κατηραμένοι καὶ ἀσυγχώρητοι, καὶ μετά θάνατον ἄλυτοι, καὶ τυτυμπανιαῖοι καὶ πάσαις ταῖς πατριαρχικαῖς καὶ συνοδικαῖς ἀραῖς ὑπεύθυνοι καὶ ἔνοχοι του πυρός της γεένης, καὶ τωτο αἰωνίῳ ἀναθέματι ὑπόδικοι». Δέν παραλείπει πάντως νὰ κλείσει την «φιλόστοργη» καὶ γεμάτη χριστιανικό «ἦθος» ἐπιστολή, με ἕνα χριστιανικότατον «ἡ δὲ του Θεοῦ χάρις είη μεθ’ ὑμῶν»…

                      Θεοφιλέστατε ἀρχιεπίσκοπε Δημητζάνης, ἐν ἁγίῳ πνεύματι ἀγαπητέ                        ἀδελφέ καί                                    συλλειτουργέ της ἡμῶν μετριότητος, κυρ Φιλόθεε, καί ενἐντιμότατοι κληρικοί, εὐλαβέστατοι ἱερεῖς καί τίμιοι προεστῶτες καί δημογέροντες καί κοκοτζαμπασίδες καί πρόκριτοι καί λοιποί ἀπαξάπαντες εὐλογημένοι χριστιανοί της ἐπαρχίας ταύτης, τέκνα ἐν κυρίως ἡμῶν ἀγαπητά χάρις είη ὑμῖν καί εἰρήνη παρά Θεοῦ

               H κραταιοτάτη καὶ εὐεργετικωτάτη εἰς ἡμᾶς βασιλεία, το δικαιότατον καὶ                                        πολυχρονιώτατον δοβλέτι, με το νὰ προνοῆται πάντοτε διά την ἡσυχίαν καὶ καλήν                                 κατάστασιν ὅλων των ὑπηκόων καὶ πιστῶν ραγιάδων, ὅπου εἶναι ἀποκείμενοι εἰς την βασιλικήν του ἐπικράτειαν καὶ με το νὰ ἐπαγρυπνῆ καὶ προστάζη με πᾶσαν δύναμιν ὅλους τους ἡγεμόνας καὶ κυβερνήτας, ὅπου εὑρίσκονται εἰς κάθε χώραν καὶ τόπον διά νὰ ἔχουν μεγάλην ἐπιστασίαν καὶ προσοχήν εἰς ἐκεῖνα, ὁπόσα ἁρμόζουν εἰς ἐξολόθρευσιν καὶ τέλειον ἀφανισμόν των κακοποιῶν ἀνθρώπων καὶ εἰς ἐκεῖνα ὅπου συγχύζουσι καὶ προξενοῦν ταραχήν εἰς την κοινήν καὶ την κατά μέρος ἀσφάλειαν, εἰς τους πολλούς δηλαδή καὶ εἰς τον καθ’ ἕναν ξεχωριστά. Πολλούς ψηλούς προσκυνητούς ὁρισμούς καὶ ὑψηλά φερμάνια ἐξαπέστειλα κατά διαφόρους καιρούς καὶ μνημονικάς ἐξουσίας καὶ ἐφανέρωναν εἰς τους κατά καιρόν ὑψηλοτάτους μόρα βαλήδες, την ψηλήν αὐτῆς βούλησιν καὶ θέλησιν ὡς πατρικήν καὶ περιεῖχον τας νέας καὶ κατά πολλά γνωστικωτάτας διατάξεις καὶ προσταγάς, των ὁποίων ὑψηλῶν προσταγῶν, ἡ κατά το γράμμα ἐνεργητική πρᾶξις καὶ ἡ ἀπὸ μέρους ὅλων ἡμῶν των ὑπηκόων χρεωσομένη διαφύλαξις, χωρίς ἀμφιβολίαν συμφέρει διά την καλήν κατάστασιν καὶ ἡσυχίαν ὅλων ἐκείνων ὅπου κατοικοῦν εἰς τον Μωρέα· καὶ διὰ την ἀποφυγήν της δεινῆς τιμωρίας καὶ παιδεύσεως, τας ὁποίας εἶναι ἀπαραίτητον νὰ πάθωσι καὶ δοκιμάσωσιν, ὅσοι ἀπὸ ἐσᾶς φέρονται ἐναντίοι της ὑψηλῆς προσταγῆς ἀπὸ κακοπροαίρετον γνώμη τους. Πολλές φορές καὶ ἡμεῖς με ὑψηλήν προσκυνητήν προσταγήν ἐγράψαμεν καὶ εἰς την ἀρχιερωσύνην σου καί εἰς τους λοιπούς συναδέλφους ἀρχιερεῖς του Μωρέως καί εἰς ἄλλους κατά τόπους προεστῶτας καί ἡγουμένους, ὅπου εἶναι του κλήρου καί της τάξεώς μας. Καθώς ὁμοίως ἐγράψαμεν καί εἰς τους κοτζαμπασίδες, δημογέροντας προεστώτας καί λοιπούς κατοικοῦντας εἰς τον Μωρέα φανερώνοντας εἰς ὅλους τους πατρικῶς καί ἀντιεκκλησιαστικός τα πρέποντα εἰς ἐσᾶς καί τα συμφέροντα, παρακινοῦντες σας ὅλους εἰς το νὰ ἔχετε μεγάλην προσοχήν, νὰ φυλάττετε ἀπαρασάλευτα ὅσα προστάζεσθε με κάθε ὁμόνοιαν καί με μεγάλην δουλικήν κλίσιν καί νὰ ἐμποδίζετε με κάθε τρόπον καί με ὅλην σας την δύναμιν κάθε κίνημα, ὁπού εἶναι ἐναντίον εἰς τας βασιλικάς προσκυνητάς προσταγάς καί ὡς αἴτιον κάθε παιδεύσεως καί πικράς τιμωρίας εἰς ἐκείνους ὁπού ἀποτολμοῦν νὰ εὐγοῦν ἀπὸ τα ὅρια τους.

Καὶ κατά το παρόν με το νὰ βεβαιώθη ἡ κραταιοτάτη βασιλεία, καὶ το ὑψηλόν δοβλέτι, ὅτι πολλοί κακοποιοί κλέπται ἀπὸ τους ἰδίους Μωραῗτας

, παραφυλάττουν εἰς ταῖς στράταις καὶ σκοτώνουν κρυφίως καὶ με ἀπάτην τους διαβάτας καὶ ἄλλοι πάλιν αὐθαδῶς με ὅπλα καὶ ἅρματα ἀντιστέκονται μετά των σεϊμένιδων. Από το ἄλλο μέρος πολλοί ἀπὸ τούς κοτζαμπασίδες καὶ δημογέροντες (χωρίς νὰ ἔχετε εἴδησιν ἐσεῖς οἱ ἱερωμένοι, ὡς εἴμεθα βέβαιοι) με μίαν πρόφασιν, ὅτι εἰς τον τάδε καζάν ἐφάνησαν κλέπται καὶ ἐσκότωσαν τον τάδε διαβάτην καὶ ἀκολούθως διά νὰ ταιριαχθώσιν ἐδόθησαν τόσα ἄσπρα καὶ ἄλλοτε πάλι λέγουν ὅτι οἱ κλέπται ἔπιασαν τον τάδε ἀνθρώπων εἰς την στράταν καὶ τον ἐπῆραν σκλάβον καὶ διά την ἐξαγοράν του ἐδόθησαν τόσα ἄσπρα καὶ με αὐτάς τας αἰτίας χαρατζώνουσι με πλῆθος ἄσπρον τους πτωχούς ραγιᾶδες, χωρίς ἔλεος καὶ καμμίαν συνείδησιν καὶ κερδίζουν ἄσπρα ἀσεβῶς καὶ παρανόμως καὶ κάμουσι τον ἑαυτόν τους ὅμοιον με τούς κακοτρόπους κλέπτας καὶ διά νὰ εἴπωμεν καλύτερα, χειρότερον ἀπὸ αὐτούς, καὶ νομίζουσιν ἕνα τυχερόν εὕρημα, το νὰ εἶναι οἱ κλέπται, διά τα ἐδικά τους τέλη καὶ κέρδη, καὶ ἀκολούθως ὄχι ὅτι δὲν συμβοηθοῦσιν, ἀλλὰ καὶ ἐκ του ἐναντίον κρυφίως καὶ με τρόπους πλαγίους καὶ μυστικούς γίνονται ἐμπόδιον εἰς την καταστροφήν καὶ ἀφανισμόν αἰτῶν των κακοποιῶν κλεπτῶν Καὶ ἐπειδή κάθε πρόφασις καὶ αἰτία εἶναι ἀβέβαιος καὶ ἀνεμπίστευτος, ὅτι δὲν ἔχουν καμμίαν μετοχήν με τους κλέπτας οἱ Μωραΐτες, ὦσαν ὅπου ὁ Μωρέας ἀπὸ ὅλα τα μέρη κατά την φυσικήν κατάστασιν εἶναι περιτριγυρισμένος με θάλασσαν καὶ διατρέφει πάντοτε τούς ἰδίους Μωραΐτες καὶ με εὐκολίαν φυλάττεται σίγουρα ἀπὸ κάθε διάφορον εμβασίαν των κακοποιῶν αἰτῶν ἀπὸ τα ἕξω μέρη καὶ το περισσότερον, ὅπου ἔχει καὶ διωρισμένους διά περισσοτέραν φύλαξιν τόσους καὶ τόσους μπελουκμπασάδες, τζερβετζίδες καὶ ἄλλους καπομπασίδες εἰς κάθε πολιτείαν καὶ χωρίον.

Δι’ αὐτὰς λοιπόν τας προφάσεις καί τα κάτω ὅπου ἀκολουθοῦν, ὠργίσθη καί ἄναψε τον δικαιότατον θυμόν το φιλόπτωχον, φιλοδίκαιον, ὑψηλόν δοβλέτι καί ἤθελε κάμη εὐθύς τώρα την ὀλοϋστερινήν βαρυτάτην παίδευσιν εἰς ἐκείνους ὅπου ἐτόλμησαν νὰ κάμουν τα τοιαῦτα, ἄν ἴσως ὁ φιλάνθρωπος καί φιλυπῆκοος στοχασμός του κραταιοτάτου καί πολυχρονίου δοβλετίου, δὲν ἤθελεν ἐμποδίση καί δυσκολεύση αὐτήν την ὀγλήγωρον ἐπιχείρησιν καί ὥστε νὰ σταλῶσι προτήτερα βασιλικαί ὑψηλαί προσταγαί καί νέα ζιζάνια, ὅπου πημπορούν νὰ μεταβάλουν καί σωφρονίσουν τους τοιούτους κακοποιούς αὐτούς Λοιπόν κατά την σφοδράν εἰς ἡμᾶς γενομένην ὑψηλήν προσταγήν, φανερώνομεν εἰς ὅλους σας τους Μωραΐτας ἱερωμένους καί λαϊκούς, την ὑψηλήν αὐτήν βουλήν καί θέλησιν, κατά τον τρόπον ὅπου ἐφεξῆς κατά πλάτος σημειώνομεν με τας παρούσας ἐκκλησιαστικάς ἐπιστολάς εἰς ὅλους σας, γράφομεν δὲ καί τή ἀρχιερωσύνη σου καί εἰς τους προεστῶτας της ἐπαρχίας σου καί δημογέροντας καί κοτζαμπασίδες, φανερώνοντας ὅτι ἐξεδόθη νέον προσκυνητόν καί φοβερόν βασιλικόν φερμάνι καί ἐστάλη πρός τον ὑψηλότατον μόρα βαλή πασιά ἐφέντη μας καί προστάζει εἰς το νὰ βάλη εἰς κάθε σύστασιν καί πρᾶξιν με τον πλέον σιγουρότερον καί ἀκινδυνότερον τρόπον ἐκείνους τους πρώτους ὑψηλούς ὁρισμούς, νέας βασιλικάς προσταγάς καί ἀποφάσεις διά περισσοτέραν αὔξησιν καθώς ἀναφέρει το ὑψηλόν φερμάνι εἰς Τούρκους καί ραγιᾶδες, ὅθεν διά μὲν τους Τούρκους ἔχουσι χρέος νὰ φροντίζωσιν οἱ ἀγιάννηδες καί βοϊβοντάδες, καθώς θέλετε βεβαιωθῆ ἀπὸ το ὑψηλόν φερμάνι του πολυχρονεμένου βασιλέως μας, ὅπου ἔχει νὰ διαβασθῆ εἰς Τριπολιτζάν εἰς το ὑψηλόν τζιβάνι, ὅπου νὰ το ἀκούσουν ὅλοι καί ὅσα ὀνομαστί φανερώνει διά τους ραγιᾶδες Ἰδοῦ κεφαλαιωδῶς καταγράφομεν εἰς την παροῦσαν ἡμῶν ἐπιστολήν καί ἀκούσατε

α) Κεφάλαιον προστάζει ὅτι εἰς ὅποιον χωρίον ἡ τζιφλίκι εὐθύς ὅπου φανῶσιν οἱ κλέπται, οἱ ππροεστώτες καὶ δημογέροντες ἐκείνων των χωρίων φανερώνοντες εἰς τους κοτζαμπασίδες του καζά ἐκεῖ ὅπου ἀποτάσσονται τα χωρία καὶ τζτσιφλίκια ἔχουσι χρέος οἱ κοτζαμπασίδες χωρίς ἀργοπορίαν νὰ πιάνωσι τους τοιούτους κλέπτας καὶ νὰ τους δίδωσι εἰς τον βοϊδόνδαν καὶ ζαζαπίτην καὶ εἰς τους αγιάννηδες, ἀπὸ τους ὁποίους νὰ αἀποστέλλωνται εἰς τον μόρα βαλή πασιά ἐφέντη μας, διὰ νὰ λάβωσι κατά νόμους τα ἐπίχειρα της κακίας των. Ἀνίσως δὲ οἱ ρηθέντες προεστῶτες καὶ δημογέροντες του χωρίου καὶ τζιφλικίου ἡ οἱ κοτζαμπασίδες των καζάδων ἀπὸ ἀμέλειάν των, ἤθελε φανῶσιν ἐναντίοι εἰς την ὑψηλήν βασιλικήν προσταγήν, παραβλέποντες, τους τοιούτους κακοποιούς κλέπτας, ἀφ’ οὐ δοκιμάσωσι βαρυτάτην καὶ μεγάλην ζημίαν εἰς ἄσπρα θέλει θανατωθῶσι με σταυρόν καὶ πικρόν θάνατον διά νὰ γίνουν καὶ παράδειγμα εἰς ὅλους βῇ) Ὅλοι οἱ κοτζαμπασίδες του καθ’ ἑνός καζά ἔχουσι χρέος νὰ βάλωσιν ὅλους τους εὑρισκομένους ραγιᾶδες εἰς τα χωρία καὶ τζιφλίκια εἰς τους ἀναμεταξύ των κεφιλεμέδες, ὥστε ὅπου νὰ ὑπόσχεται ὁ ἕνας διά τον ἄλλον, καὶ ἀπὸ τους κοτζαμπασίδες νὰ πέρνωνται ἰδιοχείρως γεγραμμένοι κεφιλεμέδες καὶ νὰ ἀπερνοῦν εἰς το σιγκίλι του ἱεροῦ μεχκαμέ της Τριπολιτζάς. γ) Το ἐναντίον δὲ μεταξύ εἰς αὐτούς τους κεφιλεμέδες, ὅποιος ἀπὸ τους ραγιᾶδες ἤθελε φανῆ κλέπτης καὶ κακοποιός, ὁ μητροπολίτης ἐκεῖνος ὅπου ὁρίζει τον καζάν ἐκεῖνον, ἀπὸ τον ὁποῖον εὐγένουν οἱ κλέπται, θέλει ἀποδιωχθῇ ἀπὸ την ἐπαρχία του, με ἀπόφασιν κατά το παλαιόν ὑψηλόν φερμάνι, ὅτι νὰ μὴν πέρνη ποτέ ἄλλην ἐπαρχίαν δέ) Κατά τον κεφιλεμέ ὅπου ἤθελε γένη, ὅποιος ἀπὸ τους ραγιᾶδες ήθελε σκοτώση κανένα ἄπταιστον οἱ πρῶτοι κοζαμπασίδες του καζαπά ἐκείνου ἡ του χωρίου ἡ τζιφλικίου, ὅπου ἤθελε γένη ὁ φόνος, ἔχουσι χρέος νὰ παραστήσωσι τον φονέα, παραδίδοντές τον εἰς τον βοϊβόνδα καί ἀγιάννηδες, ἀπὸ τους ὁποίους νὰ στέλλεται ὁ φονεύς με ἱλάμι της ἱερᾶς κρίσεως εἰς τον ὑψηλότατον πασιά ἐφέντη μας. ε) Τα πράγματα καὶ ὑπάρχοντα του φονέως με ἰζίνι της ἱερᾶς κρίσεως, νὰ πωλῶνται καὶ νὰ δίδωνται εἰς τούς κληρονόμους του σκοτωμένου, ἄν ἴσως καὶ ὁ φονεύς ἐκεῖνος δὲν ἤθελε ἔχη πράγματα καὶ μούλκια, πρέπει ἐκεῖνοι ὅπου εὑρίσκονται εἰς τον καζάν ἐκείνου ἡ εἰς το χωρίον ἡ εἰς το τζιφλίκι, εἰς το ὅποιον ἔγινε ὁ φόνος διά δυσώπησιν καὶ ἀνάπαυσιν των κληρονόμων του φονευθέντος θέλει ἀποδοθῆ καὶ ἡ τιμή του αἵματος καὶ νὰ δίδουν καὶ ὑπόσχεσιν ὅτι ἀνίσως καὶ ὁ φονεύς ἐκεῖνος ἤθελε φύγη νὰ μὴ γυρίση εἰς το ἐξῆς πώποτε ὀπίσω εἰς τον καζάν ἐκεῖνον ἡ εἰς το χωρίον ἡ εἰς το τζιφλίκιον.

Αὐταὶ εἶναι αἱ ὑψηλαί βασιλικαί γενόμεναι προσταγαί εἰς ὅλους τους πιστούς ραγιᾶδες, τας ὁποίας θέλω βεβαιωθῇ το περισσότερον, ὁπόταν με ὑψηλήν προσταγήν του ψηλοτάτου μόρα βαλῆ ἐφέντη μας, θέλει συναχθῆτε εἰς Τριπολιτζάν ὅλοι οἱ μητροπολῖται καὶ ἐπίσκοποι του Μωρέως, μαζί με τους κοτζαμπασίδες προεστούς καὶ δημογέροντας, καὶ θέλετε παραλάβη την παροῦσαν ἡμῶν πατριαρχικήν ἐπιστολήν καθώς θέλει ἀκούσετε καὶ τας ψηλάς προσταγάς διά το καθολικόν καὶ κοινόν νιζάμι, ὅπου θέλουν ἀποφασισθῆ ἀπὸ του ψηλοτάτου ἀφέντου μας χωρίς καμμίαν ἀργοπορίαν Ὅθεν ἐπειδή καὶ εἶναι προσταγή ἀπαραίτητος νά λάβουν τέλος καὶ νά φυλάττωνται ακριβώς αὐτὰ τα βασιλικά νιζάμια, καὶ ἐπειδή φοβερίζονται φοβεραί παιδεύσεις καὶ πικρότατοι θάνατοι εἰς ἐκείνους ὅπου ἐναντιούμενοι ἤθελε φανῶσιν ὑπόδικοι, παρακινούμενοι εἰς τοῦτο εἴτε ἀπὸ ἀμέλειαν εἴτε ἀπὸ πονηράν γνώμην, διά τοῦτο ἅμα ἐκκλησιαστικῶς καὶ πατρικῶς προλαμβάνοντες φανερώνομεν εἰς ὅλους σας τα ἴδια συμβουλεύοντάς σας ὅλους περισσότερον την μεταξύ σας σύμφωνον ὀμογνωμίαν καὶ εἰρήνην, ὡσάν ὅπου εἶναι αἰτία καὶ ἀρχὴ διά την καλήν τελείωσιν των νέων αὐτῶν βασιλικῶν προσταγῶν γιὰ την ἡσυχίαν καὶ ἀσφάλειαν ὅλης της κοινότητος, διά το ὁποῖον καὶ βεβαιωθέντες, την δυνατήν βασιλικήν ἀπόφασιν το σταθερόν καὶ ἀμετάτρεπτον διά την τελείωσιν, το πρωτόγνωρον διά την ἐνέργειαν καὶ την πρᾶξιν καὶ τον βαρύτατον καὶ μεγάλον βασιλικόν θυμόν.

Προσέχετε ἀκριβῶς με ὅλην σας τὴ δύναμιν καὶ φυλάττετε ἀπαρασάλευτα τα ὅσα προστάζεσθε με ὑψηλήν ἀπόφασιν καὶ προσταγήν καὶ εἶναι χρέος ἀπαραίτητον εἰς ὅλους, διότι ἡ προσταγή εἶναι βασιλική καὶ ὑψηλὴ καὶ ὁπόταν ἡ δικαιοσύνη ἔχῃ θεμέλιον καὶ συμφέρον διά την ἀσφάλειαν καὶ ἡσυχίαν εἰς ὅλην την κοινότητα καὶ εἰς την μερικήν των ραγιάδων, τότε περισσότερον ἔχετε χρέος νὰ λαμβάνετε περισσότερον ζῆλον, καὶ με καλήν συνείδησιν νὰ τελειώνετε τας βασιλικάς προσταγάς, καὶ με τα ἔργα ἐμπράκτως έχοντες αυτά πάντοτε εἰς τον νοῦν σας· ἀνίσως ὅμως (το ὁποῖον ἄμποτε νὰ μὴν ἤθελε γίνη) καὶ κάμνοντες τα ἐναντία, ἤθελεν ἀντιστέκεσθε εἰς τα ὑψηλὰ φερμάνια καὶ ἐναντιήσθε θέλει κατακριθῆτε ὥς παρήκοοι, καὶ οἱ μὲν λαϊκοί, ἀφ’ ου δοκιμάσετε τα χαλεπώτατα παιδευτήρια θέλει λάβετε καὶ πικρόν θάνατον της ζωῆς σας, οἱ δε ἱερωμένοι θέλετε χάσετε το ἐκκλησιαστικόν σας ἀξίωμα, καὶ η ἀρχιερωσύνη σου ἀποδειωχθῆς παντοτινά ἀπὸ την ἐπαρχίαν σου καὶ ἀπὸ κάθε ἐκκλησιαστικόν ἀξίωμα. Προσέχετε λοιπόν μήπως καί κατά συνήθειαν ἡ ἀψηφησίαν νομίζοντες τας φοβεράς ταύτας γραφομένας ὑψηλάς προσταγάς, ἤθελε καταφρονήσετε το πλέον παραμικρότερον, σηκώνοντες ἐναντίον του ἑαυτούς σας τον βασιλικόν θυμόν καί αγἀγανάκτησιν, ὅπου προξενεῖ τα πολυστένακτα δάκρυα, καί δέ θέλει εὕρητε κανένα βοηθόν, μήτε καμμίαν ἄλλην ὠφέλειαν ἀπὸ την ἀνωφελῆ μετάνοιάν σας.

Διά την ἡσυχίαν καί καλήν κατάστασιν ὅλου του Μωρέως, ἔγινεν αὐτὸ το θεοφώτιστον νιζάμι, καί ἀποβλέπει εἰς την ἀσφάλειαν καί ἡσυχίαν όλης της κοινότητος· διά τοῦτο εἶναι ἀκόλουθον με ἰδίαν σας προθυμίαν καί αὐτοθέλητον προαίρεσιν, καί με ὅλην σας την δύναμιν, νά προσπαθήσετε διά την ἀκριβεστάτην διαφύλαξιν των προσταζομένων, διά νά μένετε ἐλεύθεροι πάσης βλάβης των κακοποιῶν ἀνθρώπων, καί θέλετε εὕρητε εἰς το ἐξῆς τα βασιλικά ἐλεῆ, ὅπου νά τρέχωσιν εἰς ἐσᾶς πλούσια καί ἀδιάλειπτα· ἀνίσως ὅμως, καθένας ἀπὸ σας διά την πλεονεξίαν του διά νά ὠφελῆ τον ἑαυτόν του, κατατυραννή ἀσεβῶς καί βασανίζη τους πτωχούς ραγιᾶδες με παράνομα καί ἄδικα χαράτζια καί παρσίματα, καί νομίζει ἕνα τυχηρόν εὕρημα διά τα χωριστά ἄλλα τέλη το νά εὑρίσκωνται κακοποιοί εἰς αὐτὴν την λησταρχικήν ζωήν, καί χαίρονται εἰς τα φονικά, καί προδίδουν τους ἀνθρώπους διά νά σκοτώνωνται, οὗτος θέλει πέση εἰς τας πολιτικάς παιδείας καί εἰς τας ἐκκλησιαστικάς ἡμῶν κατάρας καί ἀφορισμούς καθώς καί συνοδικῶς γράφοντες ἀποφαινόμεθα ἐναντίον εἰς τους τοιούτους, ὅτι ὅταν εἰς το ἐξῆς δὲν ἤθελε κάμωσι με προθυμίαν καί μεγάλην ὑπομονήν, κατά τας σταλείσας ὑψηλάς βασιλικάς προσταγάς καί φερμάνια καί δὲν ἤθελε παύσωσιν ἀπὸ τας τοιαύτας ἀσυγχώρητους κακίας καί πονηρίας, ὑπάρχωσιν ἀφωρισμένοι, κατηραμένοι καί ἀσυγχώρητοι, καί μετά θάνατον ἄλυτοι, καί τυμπανιαῖοι καί πάσαις ταῖς πατριαρχικαῖς καί συνοδικαῖς αραίς ὑπεύθυνοι καί ἔνοχοι του πυρός της γεένης, καί τῷ αἰωνίῳ ἀναθέματι ὑπόδικοι· ὅθεν διά νά μήν πάθετε τα τέτοια μισητά καί ἀποτρόπαια, ποιήσατε ὥς γράφομεν ἐξ ἀποφάσεως· ἡ δέ του Θεοῦ χάρις εἴη μεθ’ ὑμῶν

αωε (1805) Ὀκτωβρίου κε (25)

Κωνσταντινουπόλεως Καλλίνικος καί ἐν Χρηστῷ ἀδελφὸς καί εὐχέτης Καισαρείας Φιλόθεος καί ἐν Χρηστῷ ἀδελφὸς και εὐχέτης Κυζίκου Ἰωακείμ καί ἐν Χρηστῷ ἀδελφὸς και εὐχέτης Θεσσαλονίκης Γεράσιμος καί ἐν Χρηστῷ ἀδελφὸς και εὐχέτης Βερροίας Χρύσανθος καί ἐν Χρηστῷ ἀδελφὸς και εὐχέτης Προϊλάβου Παρθένιος καί ἐν Χρηστῷ ἀδελφὸς και ευεὐχέτης Παλαιῶν Πατρῶν Μακάριος καί ἐν Χρηστῷ ἀδελφὸς και εὐχέτης Ἡρακλείας Μελέτιος καί ἐν Χρηστῷ ἀδελφὸς και εὐχέτης Νικομηδείας Ἀθανάσιος καί ἐν Χρηστῷ ἀδελφὸς και εὐχέτης Προύσσης Άνθιμος καί ἐν Χρηστῷ ἀδελφὸς και ευεὐχέτης Ἀγκύρας Ιωαννίκιος καί ἐν Χρηστῷ ἀδελφὸς και εὐχέτης Ξᾶνθης Ναθαναήλ καί ἐν Χρηστῷ ἀδελφὸς και εὐχέτης Μυτιλήνης Ἱερεμίας καί ἐν Χρηστῷ ἀδελφὸς καὶ εὐχέτης