Οἱ ἀπόψεις τῶν Ἑλλήνων γιὰ τους Τυράννους - Πρόκλος

Ο Πρόκλος στὸ ἔργο του «Εἰς τας Πολιτείας Πλάτωνος Ὑπόμνημα, Β’ [συν. 2.96 - 184], 176.11 – 177.12» ἀναφερόμενος τόσο ἐπὶ του ἰδικοῦ στὸν Τύραννο Ἀριδαῖο του 10ου βιβλίου της Πλατωνικῆς «Πολιτείας» ὅσο καὶ γενικά στὸν ἄνθρωπο Τύραννο μας λέγει πῶς :




«Πραγματικά, εἶναι ἐχθροί τῶν κοσμικῶν νόμων ὅποιοι ἀνατρέπουν τους ἀπότοκους ἐκείνων νόμους. Εἶναι ἐχθροί της συμπαντικῆς τάξης οἱ καταστροφεῖς της ὅμοιας με ἐκείνη τάξης. Εἶναι ἐχθροί ὅλων τῶν θεῶν ἐκεῖνοι ποὺ, με τον τρόπο τον Γιγάντων, ἀφανίζουν κάθε συγγενικό πρὸς τους θεούς στοιχεῖο. Ὅπως λοιπόν αὐτούς πού ἐπιβουλεύονται την πολιτεία καὶ τους ἱερούς νόμους τους τιμωροῦν αὐστηρά καὶ ὁ Πλάτων καὶ ὅλοι οἱ ἄριστοι νομοθέτες,…[....]…




Ἄν λοιπόν ὄντας τύραννος ὁ Ἀριδαῖος, ποὺ περιγράφεται με τα λόγια αὐτὰ, ἐξαιτίας της τυραννικῆς ζωῆς του ἔγινε αὐτουργός τέτοιων ἀνόσιων πράξεων, ὁ λόγος πραγματικά παρουσιάζει ὡς πρέπουσα σε αὐτόν τὴ δαιμόνια τούτη ποινή. Διότι, ὅσο ἔχει νὰ κάνει με τον ἴδιο, προκαλεῖ την καταστροφή ὅλων τῶν αἴτιών, ἔχοντας σκοτώσει τον πατέρα του. Καὶ πρόσθεσε ἡ ἀφήγηση τον «γέρο» πατέρα του, ὥστε νὰ καταστήσει την ἀνόσια πράξη ἀκόμα περισσότερο ἀποτρόπαιη ἐνόψει της ἡλικίας. Πραγματικά, ὁ χρόνος ἀναγνωρίζει το παλαιότερο ὡς σεβαστότερο, με σκεπτικό ὅτι ἔχει γίνει προγενεστέρως γνωστό στὸ σύμπαν καὶ λόγω της ἀρχαιότητάς του εἶναι περισσότερο συγγενικό πρὸς την ἀγέννητη φύση. Κι ἄν ὁ πατέρας τοποθετοῦνταν μαζί με τον χρόνο, τότε ἀπεικονίζει μία πραγματικά θεϊκή αἰτία κοντινή τῶν αΐδιων ὄντων.




Ἐκεῖνον λοιπόν ποῦ καταλύει την αἰτία αὐτὴ, ὅσο τουλάχιστον ἐξαρτᾶται ἀπὸ τις δυνάμεις του, τὸν ἀποδεικνύει ἐχθρὸ τῶν αΐδιων ὄντων. Ἐπιπλέον τον παρουσιάζει ὁμοίως καὶ ὡς καταστροφέα καὶ τῶν ἀντιστοίχων του, ἀφοῦ ἔχει σκοτώσει τον ἀδελφὸ του, ποὺ κι αὐτός ἐπίσης εἶναι μεγαλύτερός του, γιὰ νὰ στρέψει μέσω του στοιχείου της χρονικῆς ὑπεροχῆς πρὸς την ἐπιβουλή κατά τῶν ἀντιστοίχων του. Τι ἄλλο λοιπόν δέν ἔχῃ κάνει ὁ τέτοιου εἴδους ἄνθρωπος παρά το νὰ βγάλει ἀπὸ τὴ μέση καθετί το ἀντίστοιχο του καὶ συνάμα εὐγενὲς ;; Καὶ ἄν ἔχει διαπράξει καὶ ἄλλες πολλές ἀσέβειες, εἶναι προφανές ὅτι πρόκειται γιὰ ἄνθρωπο ποὺ ἔχει ἀνατρέψει τὴ νομιμότητα της ζωῆς στὸ σύνολό της καί ὅσο περνάει ἀπὸ το χέρι του ἔχει καταλύσει ὁλόκληρη την κοσμική τάξη – στοιχεῖα ποῦ κατεξοχήν χαρακτηρίζουν την τυραννική ζωή –