Ἄγνωστες πτυχές της ζωῆς καὶ της δράσης του Νικηταρά

Ἄγνωστες πτυχές της ζωῆς καὶ της δράσης του Νικηταρά

Ὁ Νικήτας Σταματελόπουλος ἡ Νικηταρᾶς ἡ Τουρκοφάγος (1782-1849) γεννήθηκε στὴ Νέδουσα Μεσσηνίας, ἕνα μικρό χωριό ποῦ βρίσκεται στοὺς πρόποδες του Ταϋγέτου, 25 χλμ από την πόλη της Καλαμάτας. Καταγόταν ἀπὸ το χωριό Τουρκολέκα, του δήμου Φαλαισίας της Μεγαλόπολης. Ἦταν ἀνιψιός του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.

'"O Νικηταρᾶς συνελήφθη το 1839 καὶ καταδικάστηκε, ἄν καὶ παντελῶς ἀθῶος, σε ἑνάμιση χρόνο φυλακή, την ὁποία ἐξέτισε στὶς φυλακές της Αἴγινας. Ὅταν ἀποφυλακίστηκε, ἡ ὑγεία του ἦταν ἐξασθενημένη ἐνῶ ἔχασε σε μεγάλο βαθμό την ὅραση του. Βίωσε την ἀχαριστία καὶ την ἀγνωμοσύνη της ἑλληνικῆς πολιτείας ὅταν του ἀρνήθηκε μία ἀξιοπρεπῆ σύνταξη ὥστε νὰ ζεῖ αὐτὸς καὶ ἡ οἰκογένεια του εὐπρεπῶς καὶ ἀντὶ αὐτοῦ, του χορηγήθηκε "ἀδείᾳ ἐπαιτείας" στὸν ναό της Εὐαγγελίστριας κάθε Παρασκευή. Το 1843 του ἀπονεμήθηκε ὁ βαθμός του ὑποστράτηγου μαζί με μία πενιχρή σύνταξη. Πέθανε το 1849 σε ἡλικία 67 ἐτῶν. Τελευταία του ἐπιθυμία ἦταν νὰ ταφεῖ δίπλα στὸ Κολοκοτρώνη ὅπως κι ἔγινε.

Ὁρισμένες ἄγνωστες πτυχές της ζωῆς καὶ της δράσης του :

Ὁ Νικηταρᾶς ἄνοιξε την αὐλαία της Ἐπανάστασης, ἀλλὰ ὑπῆρξε καὶ ἕνας ἀπὸ τους πρωταγωνιστές της. Τὴ νύκτα της 16ης πρὸς 17η Μαρτίου 1821 συνεπλάκη με μία ὁμάδα Τούρκων ἔξω ἀπὸ την Καλαμάτα. Στὶς 12 Σεπτεμβρίου 1829 ἔριξε τους τελευταίους πυροβολισμούς του Ἀγῶνα στὴν Πέτρα της Βοιωτίας.

Στὴ νεκρολογία ἡ ὁποία δημοσιεύτηκε στὴν ἐφημερίδα «Αἰών», ἀναφέρθηκε ὅτι οἱ μάχες στὶς ὁποῖες συμμετεῖχε ξεπερνοῦσαν σε ἀριθμὸ τα χρόνια της ἡλικίας του. Τα παραπάνω δὲν παρουσιάζονται ὣς ὑπερβολή ἂν ἀναλογιστοῦμε ὅτι ἐκτὸς ἀπὸ τις μεγαλύτερες καὶ ἀποφασιστικότερες μάχες του Ἀγῶνα (Βαλτέτσι, Δολιανά, Δερβενάκια, Ἀράχωβα, Μεσολόγγι, Φάληρο κλπ.) συμμετεῖχε καὶ δεκάδες ἄλλες. Μέσα σε τέσσερις μόνο μῆνες (ἀπὸ τα Μαΐου μέχρι τις 23 Σεπτεμβρίου 1821) συμμετεῖχε σε περισσότερες ἀπὸ εἰκόσι μάχες καὶ συμπλοκές γύρω ἀπὸ την Τριπολιτσά.

Σύμφωνα με την παράδοση κατά τὴ διάρκεια της μάχης στὰ Δερβενάκια ἄλλαξε τέσσερα σπαθιά, καθώς τα τρία ἔσπασαν. Μετά το τέλος της σύγκρουσης χρειάστηκε ἰατρική βοήθεια γιὰ νὰ ξεκολλήσει το σπαθί ἀπὸ το χέρι του, καθώς εἶχε ὑποστεῖ βαριᾶς μορφῆς ἀγκύλωση. Κατά την ἰδία μάχη ὅταν ἔνιωθε την κούραση νὰ τον καταβάλλει ἔδινε κουράγιο στὸν ἑαυτὸ του λέγοντας «κουράγιο Νικήτα, Τούρκους σφάζεις».

Σύμφωνα με μαρτυρίες συμπολεμιστῶν του ὁ Νικηταρᾶς κατά τὴ διάρκεια της ἐπανάστασης ἐξολόθρευσε πάνω ἀπὸ 300 Τούρκους. Ο ἀριθμός δὲν εἶναι ὑπερβολικός ἄν ἀναλογιστοῦμε τον ἀριθμὸ των μαχῶν στὶς ὁποῖες συμμετεῖχε, την τρομακτική ὀρμητικότητα καὶ την ἰδιαίτερη μαχητική του ἱκανότητα. Ο ἴδιος ὁ ἥρωας σε μία συνάντησή του με τον Γερμανό φιλέλληνα C. F. Bojons τοῦ εἶπε πῶς εἶχε ἐξολοθρεύσει 300 Τούρκους μέσα σε ἕνα ἑξάμηνο!

Ὅταν το γαλλικό ἐκστρατευτικό σῶμα, ὑπό τὸν στρατηγό Μαιζόν, ἀποβιβάστηκε στὸ Πεταλίδι της Μεσσηνίας με ἀποστολή την ἐπιτήρηση της ἀποχώρησης του στρατοῦ του Ἰμπραήμ, ὁ Νικηταράς ἔσπευσε νὰ προσφέρει τις ὑπηρεσίες του. Καθόταν τυλιγμένος με την κάπα του στὴ σκηνή του τρέμοντας ἀπὸ τον πυρετό. Μοναδική του τροφή ἦταν λίγες ἐλιὲς μέσα σε ἕνα πήλινο δοχεῖο. Ὅταν τον ἐπισκέπτονταν Γάλλοι ἀξιωματικοί ἔκρυβε τις ἐλιὲς κάτω ἀπὸ την κάπα του. Ο Μαιζόν, ὅταν του το ἀνέφεραν, θέλησε νὰ τον περιποιηθεῖ ὅπως του ἅρμοζε. Ο περήφανος ὁπλαρχηγός ἀρνήθηκε λέγοντας ὅτι δὲν του ἔλειπε τίποτα καὶ ὅτι ἡ Ἑλλάδα μποροῦσε νὰ θρέψει τους στρατιῶτες της. Ταυτόχρονα ἔκρυβε ἐπιμελέστερα το δοχεῖο με τις ἐλιὲς του.

Σε ἕναν περίπατο του Τερτσέτη καὶ του Πολυζωίδη, ἀμέσως μετά την πολύκροτη δίκη του Κολοκοτρώνη καὶ την πεισματική ἀρνήση τῶν δύο δικαστῶν νὰ τον καταδικάσουν, ὁ λαός του Ναυπλίου στάθηκε εὐλαβικά μπροστά στοὺς διερχόμενους, ἐκδηλώνοντας ἔτσι τον ἀπεριόριστο θαυμασμό γιὰ τὴ στάση τους. Ξαφνικά μέσα ἀπὸ το πλῆθος ξεπρόβαλε ὁ Νικηταράς, πλησίασε τον Πολυζωίδη καὶ του εἶπε δακρυσμένος: «Πρόεδρε με την ἡρωική σου διαγωγή μου πῆρες τις δάφνες τῶν Δερβενακίων».

Ο Νικηταράς ἐτάφη δίπλα στὸν Θ. Κολοκοτρώνη στὸ Α' Νεκροταφεῖο Ἀθηνῶν. Ὡστόσο φαίνεται πῶς ὁ θάνατος της γυναίκας καὶ τῶν παιδιῶν του καὶ ἡ ἔλλειψη στενῶν συγγενῶν καὶ ἀμέσων ἀπογόνων στάθηκε ἀφορμὴ νὰ μὴν ἐνδιαφερθεῖ κανένας γιὰ τὴ σορό του. Τὴ στιγμή ποὺ χῶρες με σαφῶς μικρότερη στρατιωτική ἱστορία ἀπὸ αὐτή της Ἑλλάδας «κτενίζουν» τα πέρατα της οἰκουμένης γιὰ νὰ ἀνακαλύψουν ὀστᾶ στρατιωτῶν τους, νὰ τα ἐπαναφέρουν στὴν πατρίδα καὶ νὰ τα ἐνταφιάσουν με τις πρέπουσες τιμές, ἡ χώρα μας ἀγνοεῖ την τύχη των ὀστῶν των περισσοτέρων πολεμιστῶν ποῦ χάρη στὴν προσωπική τους θυσία τῆς ἐπέτρεψαν νὰ συνεχίσει την ἱστορική της πορεία.