ΤΟΥ ΔΡΑΜΑΛΗ

ΤΟΥ ΔΡΑΜΑΛΗ

(Ἰούλιος 1822)

[Ό Μαχμοῦδ πασᾶς, ὁ ἐπιλεγόμενος Δράμαλης διὰ την ἐκ Δράμας της Μακεδονίας καταγωγήν του, διορισθείς ὑπὸ του Σουλτάνου σερασκέρης στρατιᾶς τριακοντακισχιλίων περίπου πεζῶν και ἱππέων, κατῆλθεν ἐκ της Λαρίσης εἰς την Ἀνατολικήν Ἑλλάδα ὅπως εἰσβαλών εἰς την Πελοπόννησον καταπνίξη την ἐπανάστασιν τῶν Ἑλλήνων, ἐπικουρούντος καὶ του τουρκικοῦ στόλου ἐν τῷ Κορινθιακῶ κόλπῳ καὶ τῷ Αργολικῶ. Οὐδεμίαν συναντήσας ἀντίστασιν εἰς την Ἀνατολικήν Στερεάν Ἑλλάδα καὶ εἰς τα στενοπορίας της Μεγαρίδος, κατέλαβε τον Ακροκόρινθον, ἐγκαταλειφθέντα ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων, καὶ διὰ τῶν ἀφυλάκτων στενῶν τῶν Δερβενακίων προήλασεν εἰς την Ἀργολικήν πεδιάδα, ὅπου συνεκράτησε την ἑτοίμην πρὸς παράδοσιν τουρκικήν φρουράν του Ναυπλίου, ἀκυρώσας την συναφθεῖσαν συνθήκην της παραδόσεως. Οἱ Ἕλληνες συγκεντρωθέντες εἰς τους Μύλους της Λέρνης καὶ τας πηγάς του Ερασίνου, στρατηγοῦντος του Κολοκοτρώνη, ἀπησχόλησαν μὲν αὐτὸν ἐπὶ πολύ εἰς την πολιορκίαν της ἀκροπόλεως του Ἀργοὺς Λαρίσης, καταστρέψαντες δὲ ὅσα τρόφιμα ἠδυνήθησαν, περιήγαγον αὐτὸν εἰς πολλήν στενοχωρίαν διὰ την στέρησιν των ἐφοδίων. Προβλέπων δ' ὁ Κολοκοτρώνης ὅτι θ' ἀναγκασθῆ ὁ Δράμαλης νὰ ὑποχωρήση εἰς Κόρινθον, κατέλαβε τα στενά τῶν Δερβενακίων διὰ 2500 περίπου ἀνδρών ὑπὸ τον Νικηταράν. Καὶ ὅτε την 26 Ἰουλίου 1822 ἐπεχείρησεν ὁ στρατός του Δράμαλη νὰ διέλθη διὰ των στενῶν ὑπέστη μεγάλην φθοράν, ἔκτοτε δ' ὁ Νικηταράς ἐπωνομάσθη Τουρκοφάγος. Οἱ διαφυγόντες εἰς Κόρινθον την ἡμέραν ἐκείνην καὶ τας ἑπομένας, ἀπεδεκατίσθησαν ὑπὸ των στερήσεων καὶ των νόσων, καὶ αὐτὸς δὲ ὁ Δράμαλης ἀπέθανεν ἕν Κορίνθῳ].

Φύσα μαΐστρο δροσερέ κι’ ἀέρα του πελάγου

νὰ πᾶς τα χαιρετίσματα 'ς του Δράμαλη τὴ μάννα.

Της ‘Ρούμελης οἱ μπέηδες, τοὺ Δράμαλη οἱ ἀγάδες

'ς το Δερβενάκι κείτονται, 'ς το χῶμα ξαπλωμένοι.

Στρῶμα χουνε τὴ μαύρη γῆς, προσκέφαλο λιθάρια

καὶ γι' ἀπανωσκεπάσματα του φεγγαριοῦ τὴ λάμψη.

Κ’ ἕνα πουλάκι πέρασε καὶ το συχνορωτάνε.

"Πουλί, πώς πάει ὁ πόλεμος, το κλέφτικο ντουφέκι;

-Μπροστά πάει ο Νικηταράς, πίσω ὁ Κολοκοτρώνης,

καὶ παραπίσω οἱ Ἕλληνες με τα σπαθιά 'ς τα χέρια".

Γράμματα πᾶνε κ' ἔρχονται 'ς τῶν μπέηδων τα σπίτια.

Κλαῖνε ταχούρια γι' ἄλογα καὶ τα τζαμιά γιὰ Τούρκους,

κλαῖνε μαννούλαις γιὰ παιδιά, γυναῖκες γιὰ τους ἄντρες.