Ἀκολουθώντας τὰ ἴχνη τῆς Ὀλυμπιάδας στὴν Πασσαρῶνα

Ἡ παναρχαία Πασσαρώνα, γενέτειρα της πριγκίπισσας τῶν Μολοσσῶν καὶ μητέρας του Μεγάλου Ἀλεξάνδρου Ὀλυμπιάδας, τοποθετεῖται, σύμφωνα με τον «ἀρχαιολόγο τῆς Ἠπείρου», Σωτῆρι Δάκαρη, βορειοδυτικά του λεκανοπεδίου τῶν Ἰωαννίνων σε ἀπόσταση 8 χιλιομέτρων ἀπὸ την πόλη. Ἡ συστηματική ἀνασκαφή ἀποκάλυψε στὴν κορυφή ἑνὸς λόφου, στὸ Μεγάλο Γαρδίκι, ὀχυρωμένη θέση, ἐνῷ στοὺς πρόποδές του βρίσκεται ὁ ἀρχαῖος ναός ποῦ ταυτίστηκε με τον Ἄρειο Δία.


Ἡ Ὀλυμπιάδα ἦταν κόρη του Νεοπτόλεμου Β’ καὶ γεννήθηκε το 373 π.Χ., πιθανότητα στὴν πρωτεύουσα τῶν Μολοσσῶν, Πασσαρώνα. Ἡ γυναῖκα με τὴ δυναμική προσωπικότητα εἶχε τα ὀνόματα Πολυξένη στὴν παιδική τῆς ἡλικία, Μυρτάλη ὅταν παντρεύτηκε, ἐνῶ πῆρε το ὄνομα Ὀλυμπιάδα μετά τὴ νίκη του συζύγου της Φιλίππου Β’ στὶς ἀρματοδρομίες, στοὺς Ὀλυμπιακούς Ἀγῶνες του 356 π.Χ. Ἡ ἔντονη προσωπικότητα τῆς Ὀλυμπιάδας καὶ ἡ ἐπιρροή της, ἀκολούθησαν τον γιὸ της Ἀλέξανδρο ὡς το τέλος.


Ὁ προϊστάμενος της Ἐφορείας Ἀρχαιοτήτων Ἰωαννίνων Κώστας Σουέρεφ μίλησε στὸ ΑΠΕ-ΜΠΕ γιὰ τον ἱστορικό χαρακτῆρα της Ὀλυμπιάδας καὶ τῆν ἀρχαία Μολοσσία.


«Οἱ γυναῖκες καὶ οἱ κόρες τῶν βασιλέων στὴ Μολοσσία ἦταν συνδεδεμένες μὲ τὰ Ἱερὰ τῆς περιοχῆς» ἀναφέρει «γι’ αὐτὸ οἱ ἀρχαιολόγοι θεωροῦν ὅτι, πιθανότατα, ἡ Ὀλυμπιάδα εἶχε συνδεθεῖ ἄμεσα μὲ τὸ Ἱερὸ τοῦ Δία καὶ τῆς Διώνης στὴ Δωδώνη. Συνάντησε τον Φίλιππο Β’ στὸ Ἱερὸ τῶν Μεγάλων Θεῶν τῆς Σαμοθράκης καὶ οἱ ἱστορικές πηγές ὑποστηρίζουν τὴν ἄποψη πῶς ἡ Ὀλυμπιάδα μετεῖχε τῆς προβολῆς καὶ τοῦ Μακεδονικοῦ Βασιλείου, στὴ σχέση μὲ τὸν Ἡρακλῆ καὶ τον Δία. Ὁ Φίλιππος Β’, ὅταν ἦρθε στὴν Ἤπειρο, πρόσθεσε τις παλιές περιοχές τῶν ἀποικιῶν στὰ παράλια τοῦ Ἰονίου, ὅπως ἡ Ἀμβρακία, στὸ Βασίλειο τῶν Μολοσσῶν. Λέγεται ὅτι ἡ Ὀλυμπιάδα, με τον μικρό της γιὸ Ἀλέξανδρο, ἔμειναν στὴ Μολοσσία καὶ τὴ Δωδώνη ὅταν ὁ Φίλιππος Β’, σύμφωνα με τις συνήθειες τῆς ἐποχῆς, παντρευόταν καὶ ἄλλες γυναῖκες. Ὅταν ὁ Ἀλέξανδρος ἀνέλαβε τον θρόνο, οἱ σχέσεις τῶν Μολοσσῶν καὶ τῶν Μακεδόνων ἦταν ἄριστες. Ὁ Μ. Ἀλέξανδρος, στὴν ἀρχὴ τῆς ἐκστρατείας του ἐπισκέφθηκε πρῶτα το Ἱερὸ τοῦ Ἄμμωνα στὴν Αἴγυπτο, το ὁποῖο συνδέεται ἄμεσα με τον ἱδρυτικό μῦθο του Μαντείου της Δωδώνης».


Ἐξάλλου, ἡ Ὀλυμπιάδα, σύμφωνα με τις πηγές, πρόβαλε τα χθόνια γυναικεία χαρακτηριστικά της Διώνης, ἐκδοχὴ της μητέρας Γῆς, δηλαδή την ἐξοικείωσή της με τα φίδια. Το γεγονός ὅτι ὁ Δίας ἑνώθηκε μαζί της με τὴ μορφή φιδιοῦ ὁδήγησε τὸν Ἀλέξανδρο νὰ θεωρεῖ πῶς ἦταν γιὸς του Δία. Μετά τον θάνατο του Μ. Ἀλεξάνδρου, ἡ Ὀλυμπιάδα ἀγωνίστηκε νὰ κρατήσει τὴ διαδοχή στὸ θρόνο γιὰ τον ἀνήλικο Ἀλέξανδρο Δ’, γιὸ του Μ. Ἀλέξανδρου καὶ της Ῥωξάνης. Ἐξ ὅσων γνωρίζουμε, ἐπισημαίνει ὁ κ. Σουέρεφ, ὁ Κάσσανδρος, συνόδευσε ἀπὸ τὴ Βαβυλῶνα τον μικρό Ἀλέξανδρο Δ’ καὶ τὴ Ῥωξάνη στὴν Μακεδονία καὶ ἡ Ὀλυμπιάδα ἀνέλαβε νὰ τους προστατεύσει μέχρι την ἐνηλικίωση, ἄλλοτε στὴν Ἤπειρο καὶ ἄλλοτε στὴν ὀχυρωμένη Πύδνα. Ἀκολούθησαν αἱματηρές ἵντριγκες, γιὰ τὴ διαδοχή στὸν θρόνο καὶ ἡ Ὀλυμπιάδα ἐξολόθρευσε πιθανούς διεκδικητές.


Ὁ Κάσσανδρος κατόρθωσε νὰ ἐπιβληθεῖ τελικά καὶ ἀπὸ ἐπιτηρητής του θρόνου ἔγινε βασιλιάς καὶ παντρεύτηκε τὴν ἐτεροθαλή ἀδελφὴ του Μ. Ἀλεξάνδρου, Θεσσαλονίκη. Ἡ Ὀλυμπιάδα, ἡ ὁποία ὅριζε τὴ Μακεδονική Φρουρά, ὑποχρεώθηκε νὰ παραδώσει τὴν Ἀμφίπολη στὸν Κάσσανδρο, ὁ ὁποῖος στὴ συνέχεια ὁδήγησε στὸν θάνατο την Ὀλυμπιάδα στὴν Πύδνα, με διαταγή νὰ παραμείνει ἄταφη. Λέγεται, μάλιστα, ὅτι κάλεσε τους συγγενεῖς τῶν νεκρῶν διεκδικητῶν του θρόνου νὰ τὴ θανατώσουν με λιθοβολισμό, στὸ τέλος του 4ου π.Χ. αἰῶνα.


«Ἡ Μολοσσία, ἀρχικὰ τοποθετεῖται στὸν εὐρύτερο χῶρο του λεκανοπέδιου μέχρι την Κόνιτσα, ἐνῶ στὴ συνέχεια περιέλαβε καὶ τὴ Δωδώνη. Ἦταν το βασίλειο των Αἰακιδῶν ἡ Μολοσσῶν. Οἱ πιὸ σημαντικοί βασιλεῖς ἦταν ὁ Θαρύπας, ὁ Ἀλκέτας, ὁ Ἀλέξανδρος Α’, ο Μολοσσός, ἀδελφός της Ὀλυμπιάδας, καὶ ὁ Πύρρος, ἀνιψιός της Ὀλυμπιάδας ποὺ γεννήθηκε λίγα χρόνια μετά τον θάνατο του Μ. Ἀλεξάνδρου», καταλήγει ὁ κ. Σουέρεφ.





Σήμερα, στὸ πλαίσιο του ΕΣΠΑ, ὁλοκληρώνονται ἀπὸ την Ἐφορεία Ἀρχαιοτήτων Ἰωαννίνων οἱ ἐργασίες στὴ Δωδώνη καὶ στὴ θέση του ὀχυροῦ στὸ Μεγάλο Γαρδίκι, γιὰ την προβολή καὶ την ἀνάδειξη τοῦ ἀρχαιολογικοῦ χώρου.

ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΚΑΛΛΙΜΑΧΟΣ - Ὕμνος εἰς Λουτρὰ τῆς Παλλάδος (5.1-5.56)

ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΚΑΛΛΙΜΑΧΟΣ - Ὕμνος εἰς Λουτρὰ τῆς Παλλάδος (5.1-5.56)

ΕΙΣ ΛΟΥΤΡΑ ΤΗΣ ΠΑΛΛΑΔΟΣ

Ὅσσαι λωτροχόοι τᾶς Παλλάδος ἔξιτε πᾶσαι,
ἔξιτε· τᾶν ἵππων ἄρτι φρυασσομενᾶν
τᾶν ἱερᾶν ἐσάκουσα, καὶ ἁ θεὸς εὔτυκος ἕρπει.
σοῦσθέ νυν, ὦ ξανθαί, σοῦσθε, Πελασγιάδες.
5 οὔποκ᾽ Ἀθαναία μεγάλως ἀπενίψατο πάχεις,
πρὶν κόνιν ἱππειᾶν ἐξελάσαι λαγόνων,
οὐδ᾽ ὅκα δὴ λύθρῳ πεπαλαγμένα πάντα φέροισα
τεύχεα τῶν ἀδίκων ἦνθ᾽ ἀπὸ γηγενέων·
ἀλλὰ πολὺ πράτιστον ὑφ᾽ ἅρματος αὐχένας ἵππων
10 λυσαμένα παγαῖς ἔκλυσεν Ὠκεανῶ
ἱδρῶ καὶ ῥαθάμιγγας, ἐφοίβασεν δὲ παγέντα
πάντα χαλινοφάγων ἀφρὸν ἀπὸ στομάτων.
ὦ ἴτ᾽ Ἀχαιιάδες, καὶ μὴ μύρα μηδ᾽ ἀλαβάστρως,
—συρίγγων ἀίω φθόγγον ὑπαξόνιον—
15 μὴ μύρα, λωτροχόοι, τᾷ Παλλάδι μηδ᾽ ἀλαβάστρως
—οὐ γὰρ Ἀθαναία χρίματα μεικτὰ φιλεῖ—
οἴσετε μηδὲ κάτοπτρον· ἀεὶ καλὸν ὄμμα τὸ τήνας.
οὐδ᾽ ὅκα τὰν Ἴδᾳ Φρὺξ ἐδίκαζεν ἔριν,
οὔτ᾽ ἐς ὀρείχαλκον μεγάλα θεὸς οὔτε Σιμοῦντος
20 ἔβλεψεν δίναν εἰς διαφαινομέναν·
οὐδ᾽ Ἥρα· Κύπρις δὲ διαυγέα χαλκὸν ἑλοῖσα
πολλάκι τὰν αὐτὰν δὶς μετέθηκε κόμαν·
ἃ δὲ δὶς ἑξήκοντα διαθρέξασα διαύλως,
οἷα παρ᾽ Εὐρώτᾳ τοὶ Λακεδαιμόνιοι
25 ἀστέρες, ἐμπεράμως ἐνετρίψατο λιτὰ βαλοῖσα
χρίματα, τᾶς ἰδίας ἔκγονα φυταλιᾶς,
ὦ κῶραι, τὸ δ᾽ ἔρευθος ἀνέδραμε, πρώιον οἵαν
ἢ ῥόδον ἢ σίβδας κόκκος ἔχει χροΐαν.
τῷ καὶ νῦν ἄρσεν τι κομίσσατε μῶνον ἔλαιον,
30ᾧ Κάστωρ, ᾧ καὶ χρίεται Ἡρακλέης·
οἴσετε καὶ κτένα οἱ παγχρύσεον, ὡς ἀπὸ χαίταν
πέξηται, λιπαρὸν σμασαμένα πλόκαμον.

ἔξιθ᾽ Ἀθαναία· πάρα τοι καταθύμιος ἴλα,
παρθενικαὶ μεγάλων παῖδες Ἀρεστοριδᾶν.
35 ὠθάνα, φέρεται δὲ καὶ ἁ Διομηδέος ἀσπίς,
ὡς ἔθος Ἀργείως τοῦτο παλαιότερον
Εὐμήδης ἐδίδαξε, τεῒν κεχαρισμένος ἱρεύς·
ὅς ποκα βωλευτὸν γνοὺς ἐπί οἱ θάνατον
δᾶμον ἑτοιμάζοντα φυγᾷ τεὸν ἱρὸν ἄγαλμα
40ᾤχετ᾽ ἔχων, Κρεῖον δ᾽ εἰς ὄρος ᾠκίσατο,
Κρεῖον ὄρος· σὲ δέ, δαῖμον, ἀπορρώγεσσιν ἔθηκεν
ἐν πέτραις, αἷς νῦν οὔνομα Παλλατίδες.

ἔξιθ᾽ Ἀθαναία· περσέπτολι, χρυσεοπήληξ,
ἵππων καὶ σακέων ἁδομένα πατάγῳ.
45 σάμερον, ὑδροφόροι, μὴ βάπτετε, σάμερον, Ἄργος,
πίνετ᾽ ἀπὸ κρανᾶν, μηδ᾽ ἀπὸ τῶ ποταμῶ,
σάμερον αἱ δῶλαι τὰς κάλπιδας ἢ ᾽ς Φυσάδειαν
ἢ ἐς Ἀμυμώναν οἴσετε τὰν Δαναῶ.
καὶ γὰρ δὴ χρυσῷ τε καὶ ἄνθεσιν ὕδατα μείξας
50 ἡξεῖ φορβαίων Ἴναχος ἐξ ὀρέων,
τἀθάνᾳ τὸ λοετρὸν ἄγων καλόν. ἀλλά, Πελασγέ,
φράζεο μὴ οὐκ ἐθέλων τὰν βασίλειαν ἴδῃς.
ὅς κεν ἴδῃ γυμνὰν τὰν Παλλάδα τὰν πολιοῦχον
τὦργος ἐσοψεῖται τοῦτο πανυστάτιον.
55 πότνι᾽ Ἀθαναία, τὺ μὲν ἔξιθι· μέσφα δ᾽ ἐγώ τι
ταῖσδ᾽ ἐρέω· μῦθος δ᾽ οὐκ ἐμός, ἀλλ᾽ ἑτέρων.

***

ΣΤΑ ΛΟΥΤΡΑ ΤΗΣ ΠΑΛΛΑΔΑΣ

Της Παλλάδας λουτράρισσες, ὅσες κι ἄν εἶστε ἐβγᾶτε, ἐβγᾶτε, μόλις ἄκουσα το φρούμασμα τῶν ἱερῶν ἀλόγωνκι ὄμορφη καταφθάνει ἡ θεά. Βιαστεῖτε τώρα ξανθές κόρες του Πελασγοῦ, βιαστεῖτε. 5 Τα δυνατά της χέρια ἡ Ἀθηνᾶ ποτέ δὲ νίβειπριν βγάλει τὴ σκόνη ἀπ᾽ τα λαγόνια τῶν ἀλόγων της. Οὔτε κι ὅταν γεμᾶτα ρύπον ἔφερε τα ὅπλα της γυρνῶντας ἀπ᾽ τὴ μάχη της με τ᾽ ἄδικα παιδιά της Γῆς. Μά πρὶν ἀπ᾽ ὅλα τους αὐχένες τῶν ἀλόγων ἀπὸ τ᾽ ἅρμα 10 ἔλησε, καὶ στὶς πηγές καθάρισε του Ὠκεανοῦ του ἱδρῶτα τις σταλαγματιές καὶ τον πηγμένο σκούπισεαφρόν ἀπ᾽ τα χαλινοφάγα στόματά τους. Ἀχαιοποῦλες, τρέξετε, μονάχα μύρα καὶ σ᾽ ἀλάβαστρα ἀλοιφές μὴ φέρετε—ἀκούω τῶν τροχῶν το τρίξιμο πάνω στοὺς ἄξονες—15 όχι μύρα λουτράρισσες, οὔτε ἀλοιφές σ᾽ ἀλάβαστρα γιὰ την Παλλάδα—ἡ Ἀθηνᾶ δὲν τις ποθεῖ τις ἀλοιφές με μύρα—οὔτε καθρέφτη. Πάντοτε ὄμορφο ἔχει τὸ πρόσωπο. Οὔτε ὅταν στὴν Ἴδα ὁ Φρύγας Πάρης δίκαζε τὴ διαφορά,οὔτε τότε σ᾽ ὀρειχάλκινο καθρέφτη ἡ τρανή θεά κοιτάχτηκε,20ούτε καὶ στοῦ Σιμοῦντα τα διάφανα νερά. Οὔτε ἡ Ἤρα. Ἡ Κύπρις μοναχά παίρνοντας τον διαυγῆ χάλκινο καθρέφτη ἔφκιαξε καὶ ξανάφκιαξε δύο φορές την κόμη της. Μὰ ἐκείνη, δύο φορές ἑξῆντα διαύλους ἀφοῦ ἔτρεξε,ὅπως στὸν Εὐρῶτα οἱ Λακεδαιμόνιοι 25αστέρες, τρίφτηκε μ᾽ ἁγνὸ λάδι καθώς εἶχε πείρα,λάδι ποὺ βγαίνει ἀπ᾽ το δικό της δέντρο, ὦ κόρες καὶ κοκκίνισε το πρόσωπό της ὡσάν της αὐγῆς το ῥόδο ἡ ὡσάν τον κόκκο της ῥοδιᾶς. Γιά τοῦτο τώρα λάδι γιὰ ἄντρες φέρτε της μονάχα,30αυτό πού ὁ Κάστορας ἀλείβεται κι ὁ Ἡρακλεῖς. Καὶ χτένα φέρτε της ὁλόχρυση την κόμη νὰ χτενίσει,καὶ να γυαλίσει τις μποῦκλες της τις λαμπερές.
Ἔβγα Ἀθηναία· κι εἶναι κοντά σου συντροφιά ποὺ θὰ σ᾽ ἀρέσει ἀπὸ παρθένες τῶν μεγάλων Ἀρεστοριδῶν. 35 Ὧ Ἀθηνᾶ, καὶ του Διομήδη τὴν ἀσπίδα φέρνουν καθώς αὐτὸ συνήθεια εἶναι στοὺς Ἁργίτες παλαιότατη ποὺ ὁ Εὐμήδης τούς τὴ δίδαξε, ὁ ἀγαπημένος σου ἱερέας,αὐτὸς ποῦ κάποτε ὅταν ἔμαθε πῶς ὁ δῆμος ἤθελε το θάνατό του,πρόλαβε κι ἔφυγε με το ἱερὸ σου ἄγαλμα 40 καὶ ἦρθε καὶ κατοίκησε στὸ Κρεῖον ὄρος. Ὦ ναί στὸ Κρεῖον ὅρος, ὁποῦ κι ἐσένα τοποθέτησε, θεά,στὶς βραχουριές, ποὺ Παλλατίδες ὀνομάζονται καὶ τώρα.
Ἔβγα, Ἀθηνᾶ, ποῦ κυριεύεις πόλεις, με το κράνος το χρυσό ποῦ χαίρεσαι ὅταν πάταγον ἀκοῦς ἵππον κι ἀσπίδων. 45Σήμερα, ὑδροφόρες, μὴ βουτᾶτε σήμερα στὸν ποταμό τις στάμνες,κι ἐσεῖς Ἀργίτες πίνετε ἀπὸ κρῆνες, ὄχι ἀπὸ τον ποταμό. Σήμερα καὶ οἱ δοῦλες τις ὑδρίες στὴ Φυσάδειαή στὴν Ἀμυμώνη νὰ πάτε, την κόρη του Δαναοῦ. Γιατί τούτη τὴ μέρα χρυσάφι κι ἄνθη θ᾽ ἀναμείξει στὰ νερά του 50ο Ἴναχος, ποὺ ἀπ᾽ τα καλολίβαδα βουνά θὰ κατεβάσει για το καλό της Ἀθηνᾶς λουτρό. Μὰ Πελασγέπρόσεξε μήπως κι ἄθελα σου ἀντικρίσεις τὴ βασίλισσα θεά. Γιατί ὅποιος την Παλλάδα ἡδεῖ γυμνή την πολιοῦχο,το Ἀργὸς τοῦτο θ᾽ ἀντικρίσει με το φῶς του γιὰ στερνή φορά. 55Σεβαστή Ἀθηνᾶ, πρόβαλε ἐσὺ, κι ἐγὼ ὥσπου νά ᾽ρθεῖς σ᾽ αὐτὲς θὰ εἰπῶ μιάν ἱστορία, ὄχι δικιά μου, μὰ ἄλλων.

Άγιος Στέφανος, ο πρωτομάρτυρας του Χριστού που κατήγγειλε τον Μωσαϊκό Νόμο

Ὁ Ἅγιος Στέφανος, ὁ ἀρχιδιάκονος τῆς πρωτοχριστιανικῆς Ἐκκλησίας καὶ πρωτομάρτυρας του Χριστοῦ.
Σύμφωνα μὲ τὴν Ἁγιογραφική περιγραφή, ἐξ αἰτίας τῆς αὔξησης τῶν μαθητῶν, οἱ Ἑλληνόφωνοι πιστοί ἀρχίσαν νὰ διαμαρτύρονται πῶς οἱ χῆρες τους δὲ δέχονταν τὴν ἁρμόζουσα προσοχή κατά τὴ διανομή τῶν τροφίμων. Ἔτσι οἱ Ἀπόστολοι σύναξαν ὅλους τοὺς μαθητές, με σκοπό νὰ ἐκλέξουν ἀνάμεσα τους ἑπτὰ βοηθούς [1], ὥστε νὰ πραγματοποιοῦν το ἔργο τῆς διανομῆς. Ἕνας ἀπὸ τοὺς ἐκλεγέντες ἦταν καὶ ὁ Στέφανος. Ὁ Στέφανος ὅμως ἐκτὸς τῆς ἀποστολῆς ποὺ του εἶχε ἀνατεθεῖ ἔβρισκε χρόνο νὰ κηρύσσει καὶ το θεῖο Λόγο, ἐνῷ πραγματοποιοῦσε καὶ θαύματα.

Γινόταν κάποτε συζήτηση μεταξύ Ἰουδαίων, Σαδδουκαίων, Φαρισαίων καὶ Ἑλληνιστῶν γιὰ τον Κύριο ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστό. Ἄλλοι ἔλεγαν γιὰ τον Κύριο ὅτι εἶναι προφήτης, ἄλλοι ὅτι εἶναι πλάνος καὶ ἄλλοι ὅτι εἶναι υἱός του Θεοῦ.

Τότε ὁ ἀοίδιμος Στέφανος ἀφοῦ στάθηκε σε τόπο ψηλό, κήρυξε σε ὅλους την πίστη του στὸ θεάνθρωπο Ἰησοῦ, λέγοντας: "Ἄνδρες ἀδελφοί, γιατί τόσο πληθύνθηκαν οἱ κακίες σας καὶ ταράσσεται ἡ Ἱερουσαλήμ; Μακάριος εἶναι ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος ποὺ δὲ δέχτηκε στὴν καρδιά του δισταγμό γιὰ τον Κύριο. Γιατί Αὐτὸς εἶναι ποὺ ἐγκατέλειψε τοὺς οὐρανούς καὶ κατέβηκε στὴ γῇ γιὰ τὶς ἁμαρτίες μας. Γεννήθηκε ἀπὸ την Παρθένο την ἁγία καὶ καθαρή, τὴ διαλεγμένη πρὶν ὁ κόσμος δημιουργηθεῖ. Αὐτὸς πόρε τις ἀδυναμίες μας καὶ βάσταξε τις ἀσθένειές μας. Ἀητός ἔκαμε νὰ ἀναβλέψουν οἱ τυφλοί. Αὐτὸς καθάρισε τους λεπρούς καὶ Αὐτὸς ἐδίωξε τὰ δαιμόνια ἀπὸ τούς δαιμονιζομένους".

Ἀκούγοντας αὐτὰ οἱ Ἰουδαῖοι ὀργίστηκαν καὶ ἔφεραν τὸν Ἅγιο Στέφανο στὸ συνέδριο τῶν ἀρχιερέων γιὰ νὰ δικαστεῖ, γιατί δὲν μπόρεσαν νὰ ἀντισταθοῦν στὴ σοφία καὶ την δύναμη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος με την ὁποία μιλοῦσε.

Ἔπειτα παρουσίασαν ψευδομάρτυρες, οἱ ὁποίοις μαρτύρησαν ἐναντίον του Ἁγίου,λέγοντας: "Ἐμεῖς τὸν ἔχουμε ἀκούσει νὰ λέει βλάσφημα λόγια γιὰ τον Μωυσῆ καὶ τον ναό". Εἶχαν ὑποκινήσει τον λαό, τους προεστούς τῶν Ἰουδαίων καὶ τους γραμματεύς καὶ ψευδόμενοι ἔλεγαν: "Ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς δὲ σταματᾶ νὰ βλασφημεῖ τὸν ἅγιο τόπο του ναοῦ καὶ τον νόμο. Τὸν ἔχουμε ἀκούσει νὰ λέει ὅτι ὁ Ἰησοῦς ὁ Ναζωραῖος, Ἀητός ποὺ δὲν κατόρθωσε νὰ σώσει τὸν ἑαυτὸ του, θὰ καταστρέψει τον τόπο αὐτὸν τὸν ἱερὸ καὶ θὰ ἀλλάξει τὰ ἱερὰ ἔθιμα καὶ τους θεσμούς ποῦ μας παρέδωσε ὁ Μωυσῆς".

Ὅταν ἄκουσαν τις συκοφαντίες γιὰ τον πραότατο Στέφανο, γύρισαν ὅλοι οἱ παρευρισκόμενοι στὸ συνέδριο γιὰ νὰ δοῦν τὸν κατηγορούμενο Ἅγιο, καὶ εἶδαν το πρόσωπό του νὰ λάμπει σὰν πρόσωπο ἀγγέλου.

Οἱ Ἰουδαῖοι σύντομα συκοφάντησαν τον Στέφανο ὅτι βλασφήμησε το Μωυσῆ καὶ τὸν Γιαχβέ μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ὁδηγηθεῖ στὸ Συνέδριο πρὸς Ἀπολογία (Πράξεις 6, 11).

Ὁ Στέφανος τότε ἔλεγξε με σκληρούς λόγους τους Φαρισαίους, κατηγορῶντας τους γιὰ τὴν ὑποκρισία τους, συνάμα δὲ ἔπραξε καὶ μία θαρραλέα ὁμολογία πίστεως. Οἱ σύνεδροι τελικά τον ἐξέβαλαν τὴ συναγωγῆς καὶ ἔτσι θανατώθηκε διὰ λιθοβολισμοῦ ἀπὸ φανατισμένο ὄχλο (Πράξεις 8:1).

Ὁ Στέφανος λίγο πρὶν το τέλος ζήτησε ἀπὸ το Θεό νὰ συγχωρήσει τους διῶκτες του.

Τον νεκρό πλέον Στέφανο τὸν ἔθαψαν καὶ τον θρήνησαν (Πράξεις 8, 2), ἐνῶ μετά το θάνατό του ἀκολούθησε διωγμός

Ἡ μνήμη του ἑορτάζεται στὶς 27 Δεκεμβρίου.

Ὁ Ἅγιος Στέφανος ἦταν ἕνας ἀπὸ τους πιὸ διακεκριμένους μεταξύ των ἑπτὰ διακόνων, ποῦ ἐξέλεξαν οἱ πρῶτοι χριστιανοί γιὰ νὰ ἐπιστατοῦν στὶς κοινές τράπεζες τῶν ἀδελφῶν, ὥστε νὰ μὴ γίνονται λάθη καὶ τους χειροτόνησαν οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι. Ἄν καὶ κουραστική ἡ εὐθύνη τοῦ ἐπιστάτη γιὰ τόσους ἀδερφούς παρ’ ὅλα αὐτὰ ὁ Στέφανος ἔβρισκε καιρό καὶ δύναμη γιὰ νὰ κηρύττει το Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ. Καὶ ὅπως ἀναφέρει ἡ Ἁγία Γραφή: «Στέφανος πλήρης πίστεως καὶ δυνάμεως ἐποίει τέρατα καὶ σημεῖα μεγάλα ἐν τῷ λαῷ».(Πραξ. Ἀποστόλων, στ΄8-15, ζ΄1-60).

Δηλαδή ὁ Στέφανος, ποῦ ἦταν γεμᾶτος πίστη καὶ χάρισμα εὐγλωττίας δυνατό, ἔκανε μεταξύ του λαοῦ μεγάλα θαύματα, ποῦ προκαλοῦσαν κατάπληξη καὶ ἀποδείκνυαν τὴν ἀλήθεια τοῦ χριστιανικοῦ κηρύγματος.

Ὁ Στέφανος εἶχε ἀφιερώσει τὴ ζωή του στὸ κήρυγμα του εὐαγγελικοῦ λόγου καὶ στῆ φιλανθρωπική δράση. Γιὰ τὴ προσφορά καὶ τις ἀρετές του τιμήθηκε με το χάρισμα της θαυματουργίας. Με το χάρισμα αὐτὸ θεράπευε ἀσθενεῖς καὶ ἀποδείκνυε τὴ δύναμη του Χριστοῦ. Με τὴ βαθιά θεολογική του κατάρτιση ἀνέτρεπε εὔκολα τις κακοδοξίες τῶν Ἰουδαίων γιὰ το ἔργο του Χριστοῦ, προκαλῶντας την ὀργὴ καὶ το φθόνο τους.

Οἱ Ἰουδαῖοι, ὅμως, καθώς ἦταν προκατειλημμένοι, ἐξαπέλυσαν συκοφάντες ἀνάμεσα στὸ λαό, ποῦ διέδιδαν ὅτι ἄκουσαν το Στέφανο νὰ βλαστημεῖ τὸ Μωϋσή καὶ το Θεό. Μὲ ἀφορμὴ, λοιπόν, αὐτὲς τις συκοφαντίες, ποῦ οἱ ἴδιοι εἶχαν ἐνσπείρει, ἁρπάξαν μὲ μῖσος τὸ Στέφανο καῆ τὸν ὁδήγησαν μπροστά στὸ Συνέδριο, τάχα γιὰ νὰ ἀπολογηθεῖ. Ἡ ἀπολογία του Στεφάνου ὑπῆρξε πρότυπο τόλμης καὶ θάρρους. Χωρίς νὰ φοβηθεῖ καθόλου, ἐξαπέλυσε λόγια - κεραυνούς ἐναντίον τῶν Ἰουδαίων. Καὶ ἀπὸ ὑπόδικος, ὀρθώθηκε θυελλώδης ἐλεγκτής καὶ κατήγορος. Τότε ἀκράτητοι ἀπὸ το μῖσος οἱ Ἰουδαῖοι, τον ἔσυραν ἐξῶ ἀπὸ την πόλη, ὁποῦ τον θανάτωσαν με λιθοβολισμό. Ἐκεῖ φάνηκε καὶ ἡ μεγάλη συγχωρητικότητα του Στεφάνου πρὸς τους ἐχθρούς του με τὴ φράση του, «Κύριε, μὴ στήσης αὐτοῖς τὴν ἁμαρτίαν ταύτην». Κύριε μὴ λογαριάσεις σ’ αὐτούς την ἁμαρτία αὐτὴ.

ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ

Ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες δὲν εἴμαστε , ὅπως θέλουν κάποιοι , ἐπιμόνως Ἰνδοευωπαῖοι. Εἴμαστε αὐτόχθονες, τὸ ἀποδεικνύουν ὅλοι οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες συγραφεῖς, οἱ ὁποῖοι ἀναφέρουν τοὺς Ἕλληνες ὥς αὐτόχθονες , ἐνῶ ἀποκλείουν κάθε ( σύγχρονη ;) ἄποψη, ποὺ θέλει νὰ ἔχουμε ἔλθει ἀπὸ ἀλλοῦ ἥ νὰ ἔχουμε ἀναμειχθῆ μὲ αὐτοὺς ποὺ τάχα βρήκαμε ἐδὼ, καὶ τοὺς ὁποῖους οἱ σύγχρονοι ὠνομάζουν λανθασμένα.

<< Προέλληνες >> ἀντὶ γιὰ τὸν σωστὸ ὅρο <<πρωτοέλληνες >> Ὁ ὅρος <<πρωέλληνες >> δὲν ὑπάρχει στὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γραμματεία , ἀντιθέτως γιὰ τοὺς Ἀρκάδες ὑπάρχει ὁ ὅρος <<προσέλληνοιοι >> ποὺ σημαίνει ὅτι αὐτοὶ ὑπῆρχαν στὴν Ἀρκαδία πρίν τὴν ὕπαρξη τῆς σελήνης .

Ἐπίσης οἱ Ἀθηναῖοι κοσμοῦσαν στὰ μαλλιὰ καὶ τὰ ἐνδύματα τους μὲ χρυσοῦς τέττιγες , δηλαδὴ τζιτζίκια , ἀκριβῶς γιὰ νὰ δηλώσουν τὸ αὐτόχθονον . Τὰ τζιτζίκια ὡς γνωστῶν γεννοῦν τὰ αὐγὰ στὸ ἔδαφος καὶ ὅταν ἑπωάζονται μοιάζουν σὰν νὰ τὰ γέννησε Ἴδια ἡ γῆ.
Διότι βγαίνουν ἀπὸ αὐτὴν . Στὴν συνέχεια ὑπάρχει μία μικρὴ ἐπιλογὴ ἀπὸ τὰ ἀποσπάσματα ( τὸ Σύνολο ξεπερνᾶ τὰ 2000 ),,

( Σημείωση : οἱ παραμπομπές τὴς ἀρχαίας ἑλληνικῆς γραμματείας ποὺ ἀποδεικνύουν ὅτι οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες ἦσαν αὐτόχθονες εἶναι ἑνα μέρος ἀπὸ τὸ δύγγραμα τοῦ καθηγητῦ Ἀντωνίου Ἀντωνάκου <<ΤΟ ΟΜΟΑΙΜΟΝ , ΤΟ ΟΜΟΓΛΩΣΣΟΝ, ΤΟ ΟΜΟΘΡΗΣΚΟΝ, ΤΟ ΟΜΟΤΡΟΠΟΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ >> Ἀπο τὶς ἀπαρχές τῆς ἑλληνικῆς προϊστορίας ὡς τὴν αὐγὴ τοῦ 21..
                                          ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ ΑΘΗΝΑΙΟΙ
Ὁμολογεῖται μὲν γὰρ τὴν πόλιν ἡμῶν ἀρχαιοτάτην εἶναι καὶ μεγίστην καὶ παρὰ πᾶσι ἀνθρώποις ὀνομαστάτην. Οὕτω δὲ καλῆς τῆς ὑποθέσεως οὕσης ἐπι τοῖς ἐχομένοις τούυων ἔτι μᾶλλον ἡμᾶς προσήκει τιμᾶσθαι. Ταύτην γάρ οἰκοῦμεν οὐχ ἑτέρους ἐκβαλόντες οὐδ' ἐρήμην καταβάλοντες οὐδ' ἐκ πολλῶν ἐθνῶν μιγάδες συλλεγόμεν ὥστ' ἐξ ἧσπερ ἔφυμεν ταύτην ἔχντες ἅπαντα τὸν χρόνον διατελοῦμε, αὐτόχθονες ὄντες καὶ τῶν ἀνομάτων τοῖς αὐτοῖς οἷσπερ τὺς οἰκεοτάτους τὴν πόλιν ἔχοντες προσειπεῖν.
\<< Ἴσοκράτους “Πανηγυρικὸς” 23—24 >>
                                 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΙΣ
Ἡ Πόλη μας ὁμολογεῖται (ἀναγνωρίζεται) ὡς ἡ ἀρχαιότατη, ἡ μέγιστη καὶ ἡ πιὸ φημισμένη σὲ ὅλον τὸν κόσμο . Ἀφοῦ λοιπὸν ἡ ἀρχὴ τῆς ἱστορίας της εἶναι τόσο ἔνδοξη, πρέπει νὰ τιμηθοῦμε ἀκὀμη περισσότερο γιὰ τὴν συνέχεια της διότη ἐμεῖς κατοικοῦμε σ΄ αὐτὴν τὴν πόλη χωρίς νὰ διώξουμε ἀπὸ ἐδῶ ἄλλους οὔτε τὴν βρήκαμε ἔρημη , οὔτε ἔχουμε συγκεντρωθῆ μιγάδες ἀπὸ πολλὰ ἡ καταγωγὴ μας εἶναι τόσο καλὴ γνήσια, ὥστε τὴν ἀπὸ τὴν ὁποία γεννηθήκαμε , τὴν Ἴδια κατέχουμε χωρίς καμμία διακοπὴ ( ὅλον τόν χρόνο), ἐπειδὴ εἴμαστε αὐτόχθονες, καί μποροῦμε νὰ ὀνομάσουμε τὴν πόλη μὲ τὰ ἴδια ὀνόματα πού δίνει κάπεοιος στοὺς πλησιέστερούς συγγενεῖς του . )



<< Ἥ Πρῶτα μὲν λεώς οὐκ ἐπακτὸς ἄλλοθεν αὐτόχθονες δ΄ ἔφυμεν >>



(Πλουτάρχου Dexilio 604 d 12)
/ Εὐριπίδου “ fragmeta” Fr360,7 /
\Λυκούργου <<κατὰ Λεωκράτους >> 100//

<< Πολλὰ μὲν οὔν ὑπῆρχε τοῖς ἡμετέροις προγόνοις μιᾶς γνώμη χρωμένοις περὶ τοῦ δικαίου διαμάχεσθαι. Ἥ τε γάρ ἀρχὴ τοῦ βίου δικαία οὐ γάρ , ὥσπερ οἱ πολλί, πανταχόθεν συνειλεγμένοι καὶ ἑτέρους ἐκβαλόντες τὴν ἀλλοτρίαν ὥκησαν ἀλλ΄ αὐτόχθονες ὄντες τὴν αὐτὴν ἐκέκτηνο μητἐρα καὶ πατρίδα. >>

\Λυσίου <<Ἐπιτάφιος >>17/
Ἦσαν Πολλὰ λοιπὸν αὐτὰ ποὺ ἕνωναν τοὺς προγόνους μας στὸν ἀγῶνα γιὰ τὴν δικαιοσύνη. Ἀκόμα καὶ ἡ ἀφετηρία τῆς ζωῆς τους ( τῆς ἱστορίας τους ) ἦταν συνυφασμένη μὲ τὴν δικαιοσύνη. Γιατὶ οἱ πρόγονοί μας δὲν συγκεντρώθη καν ἀπὸ διάφορα μέρη, ὅπος οἰ πολλοί ( ἄλλοι λαοί ) καὶ ἦλθαν νὰ κατοικήσουν μιὰ ξ΄σνη γῆ διῶχνοντας ἄλλους , ἀλλὰ ἐπειδὴ -ησαν αὐτόχθονες τὴν ἴδια γῆ ( ποῦ γεννήθηκαν ) , αὐτὴν κατεῖχαν ( ἐννοεῖ ἐκεῖ ἔμειναν ) (καὶ ὡνόμασαν) μητέρα καὶ πατρίδα / .

<< οὐ πολὺς χρόνος ἀφ΄ οὗ ἐπαύσαντο φοροῦντες χιτῶνος λινούς καὶ τέττιγας χρυσοῦς ἐξαρτῶντας τῶν τριχῶν πλέγματι. Ἐφόρουν δὲ τέττιγας διὰ τὸ αὐτόχθονες εἶναι καὶ γάρ τὸ ζῶον γηγενές ἐστίν,>>
// Σχόλια στὸν θουκυδιδη, 1,6,3,8,--13//

<< δέν πάει πολὺς χρόνος ποὺ ἔπαψαν νὰ φοροῦν χιτῶνες λινοὺς καὶ χρυσοῦς τέττιγγες ( τζιτζίκια ) νὰ κρεμοῦν ἀπὸ τὰ πλεγμένα μαλλιὰ τους .
Φοροῦσαν δὲ τζιτζίκια ἐξ αἰτίας τοῦ ὅτι ἦσαν αὐτόχθονες . Διότι τὸ ζῶο ( ἔντομο) αὐτὸ εἶναι γηγενὲς ( φαίνεται νὰ τὸ γεννᾶ ἡ γῆ. //

/ Σημειωση : τὸ κείμενο γράφεται ἀπὸ τὸν σχολιαστὴ τοῦ θουκυδίδου πολὺ καιρὸ ἀργότερα πρᾶγμα ποὺ σημαίνει ὅτι μέχρι περίπου ἐκείνη τήν ἐποχὴ οἱ Ἀθηναῖοι φοροῦσαν χρυσοῦς τέττιγες , γιὰ νὰ δηλώσουν ὅτι ἦσαν αὐτόχθονες./

<< ὅ δὴ καὶ ἡ ἡμετέρα γῆ τὲ καὶ μήτηρ ἱκονόν τεκμήριον παρέχεται ὡς ἀνθρώπους γεννησαμένη>>

Πλάτωνας <<μενέξενος>> 237 e5-7/

Αὐτὸ βεβαίως καὶ ἡ γῆ καὶ μητέρα μας παρουσιάζει ὡς ἱκανὴ ἀπόδειξη ὅτι γέννησε ἀνθρώπους ( δηλαδὴ ὅτι εἴμαστε αὐτόχθονες ./ ****

<< Οἴτινες αὐτόχθονες μὲν εἶναι φαμέν καὶ πόλιν τούτην προτέρον οἰκισθῆναι τῶν ἄλλων .>>

/'Ισοκρἀτους << περὶ Ἐρήνης >> 49 //

/Οἱ ὁποῖοι βέβαια λέμε πώς εἴμαστε αὐτόχθονες καὶ πώς ἡ πόλη αὐτὴ κατοικήθηκε πρίν τίς ἄλλες ./

<< Ἀττικοὶ μόνοι δικαίως ἐγγενεῖς αὐτόχθονες ἀνδρικώτατον γένος καὶ πλεῖστα τὴν πόλιν ὠφελῆσαν ἐν μάχαισιν >> Ἀριστοφάνους <<σφῆκες ( Vespse) στ. 1076- 1078 )

\\ Οἱ Ἀθηναῖοι γέννημα εἴμαστε καὶ θρέμμα γνήσιο ἀπὸ γένος πάρα πολὺ ἀνδρειωμένο, ποὺ ἔκανε στὴν πόλη αὐτὴ τόσα καλὰ πολεμῶντας . //

ΚΥΝΟΥΡΙΟΙ ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ

<<Οἱ δὲ κυνούριοι αὐτόχθονες ἐάντες δοκέουσι μοῦνοι εἶναι Ἵωνες, ἐκδεδωρίωνται δὲ ὑπὸ τὲ Ἀργέλων ἀρχόμενοι >>.

(Ἡρόδοτος , 8 73, 10 – 1)

/Οἱ κυνούριοι ὄντες αὐτόχθονες θεωροῦσαν ἑαυτοὺς ὥς τοὺς μόνους Ἴωνες καὶ ὅτι μὲν τὸν καιρὸ ἔγιναν Δωριεῖς ὑποὸ τὴν ἐξουσία τῶν Ἀργείων /.

/ τούτων δὲ μὲν δύο αὐτόχθονα ἐόντα κάτα χώρην Ἵδρυται ωῦν τῆ καὶ τὸ πάλαι οἴκεον , Ἀρκάδες τε καὶ κυνούριοι. Ἕν δὲ ἔθνος τὸ Ἀχαϊκον 'κ μέν πελοποννήσον οὐκ ἐξεχώρησε, ἐκ μέντοι τῆς ἐωντῶν ,οἰκέει δὲ τὴν ἀλλοτρίην .//

Ἡρόδοτος , η, 73

/

Ἀπὸ αὐτὰ τὰ ἕθνη τὰ μὲν δύο, οἱ Ἀρκάδες καὶ οἱ κυνούριοι εἶναι αὐτόχθονες καὶ ἕως τώρα μένουν στὸν τόπο, ὅπου κατοικοῦσαν καὶ τὸν παλαιὸ καιρὸ. Ἕνα δὲ ἔθνος τὸ Ἀχαιικόν ἔξω μέν ἀπὸ τὴν πελοπόννησον δὲν βγῆκε* ἀφὴκε ὄμως τὸν δικὸ του τόπο καὶ κατοικεῖ ἀλλοῦ.]

• Σημ. Οἱ Ἀχαιοὶ ἐκδιωχθέντες ἀπὸ τὴν Λακωνικὴ καὶ τήν Ἀργολίδα ἀπὸ τοὺς Ἡρακλεῖδες κατέλαβαν τὴν χώρα , ποὺ τότε κατείχετο ἀπὸ ὄνομα Ἀχαΐα . ἔτσι τὸ ἔθνος αὐτὸ δὲν ἐξῆλθε ποτὲ ἀπὸ τὴν Πελοπόννησο.]

ΣΑΜΟΘΡΑΚΕΣ ΛΥΤΟΧΘΟΝΕΣ

<< Περὶ δὲ τῶν κατὰ τὴν Ἑλλάδα καὶ τὸ Αἰγαῖον πέλαγος κειμένων νῦν διέξιμεν , τὴν ἀρχὴν ἀπὸ Σαμοθράκης ποιησάμενοι. Ταύτην γάρ τὴν νῆσον ἔνιοι μέν φασι τὸ παλοιόν Σάμον ὀνομασθῆναι, τῆς δὲ νῦν Σάμου κτισθείσης γιὰ τὴν ὁμωωυμίαν ἀπὸ τῆς παρακειμένης τῆ παλαιᾷ Σάμω θράκης Σαμοθράκην ὀνομασθῆναι ὤκησαν δ΄ αὐτὴν αὐτόχθονες ἄνθρωποι.

Διόδωρος Σικελιώτης 5, 47, 1-2

τώρα θὰ διηγηθοῦμε τὴν ἱστορία τῶν νησῶν ποὺ βρίσκονται στήν Ἑλλάδα καὶ τὸ Αἰγαῖον πέλαγος ἀρχίζοντας

ἀπὸ τὴν Σαμοθράκη, μερικοι λένε ὅτι τὸ νησὶ παλαιότερα λεγόταν Σάμος , ἀλλὰ ὅταν κατοικήθηκε ἡ σημερινὴ Σάμος , γιὰ νὰ μὴν ἔχει τὸ ἴδιο ὄνομα ὠνομάσθηκε Σαμοθράκη, ἐπειδὴ εὐρίσκεται κοντὰ στὴν θρὰκη. Αὐτὴν τὴν κατοίκησαν αὐτόχθονες ἄνθρωποι.]

ΕΤΕΟΚΡΗΤΕΣ ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ

<<Ὅτι οὖν πρῶτοι κατώκησαν τὴν νῆσον ( κρήτην ) οἱ προσαγορευθέντες μὲν Ἐτεόκρητες, * αὐτόχθονες προειρήκαμεν

Διόδωρος Σικελιώτης , 5, 80, 1

/ ὅτι λοιπόν πρῶτοι κατοίκησαν τὸ νησί ( δηλαδὴ τὴν κρήτη ) οἱ λεγόμενοι Ἐτεόκρητες* ( γνήσιοι , ἀληθινοί κρῆτες) , ποῦ εἶναι αὐτόχθονες, τὸ ἀναφέραμε παραπάνω.]

*[Ἐτεός ὁ ἀληθὴς ἐκ τοῦ κατὰ πλεονασμὸν τοῦ ε. Ἐκ τοῦ εἰμι, τὸ ὑπάρχει ὁ παθητικὸς ἐνεστώς ἔμαι τὸ τίτον, ἔτοι καὶ αὐτοῦ ἐτὰς .

/Ἐτυμολογικόν τὸ Μέγα ./

Ἐτεὸς καὶ ἐτός ὁ ἀληθής. Ἐκ τοῦ εἰμί ἔσω,

Ζωναρᾶς Λεξικόν

<<Ἐτεοκρῆτες οἱ αὐτόχθονες καὶ γνησιώτατοι κρῆτες . >>

{Ἀπολλώνιος : <Λεξικόν ὁμηρικόν> 78,12 }

/ Ἐτεοκρῆτες οἱ αὐτόχθονες και γνησιώτατοι κρῆτες ./

ΠΛΑΤΑΙΕΙΣ ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ

<<Οἱ δὲ Πλαταιεῖς τὸ ἐς ἀρρχῆς ἐμοι δοκεῖν εἰσίν αὐτόχθονες >>

{Παυσανίας : Ἐλλάδος Περιήγησις 9,1,1 }

/Οἱ δὲ Πλαταιεῖς Ἔξ ἀρχῆς θεωρῶ ὅτι εἶναι αὐτόχθονες/

ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΕΛΗΝΟΙ ΑΡΚΑΔΕΣ

/τοῦ γάρ Ἀρκάδας ἀρχαιοτάτους καὸ πρὸ τῆς σελήνης φάσκοντας γεγονέναι προσελήνους ἐκάλουν .]

Λεξικόν Σουίδα λήμα <<βεκασεληνε>>

/Διότι τοὺς Ἀρκάδες , ἐπειδὴ θεωροῦν ὅτι εἶναι ἀρχαιόταται καὶ ὑπάρχουν ( εἶχαν γίνει ἀκομη καὶ πρίν τὴν δημιουργία τῆς σελήνης τοὺς ὠνόμαζαν προσέληνιους .]

/”Ὅτι δὲ καὶ προσέληνοι λέγονται οἱ Ἀρκάδες διὰ τὴν πάνυ τοῦ ἔθνους ἀρχαιότητα , ὁ Λυκόφρων ἱστορεῖ .]

Εὐστάθιος, παρεκβολαῖ 414 ,33 -35

/Προσέληνοι : Ἡρόδοτος τοὺς Ἀρκάδας οὕτως λέγει , τουτέστιν ἀρχαίους , πρὸς τῆς σελήνης.]

<<Οὖτος ἐνέπλησε φρονήματος τοὺς Ἀρκάδας , λέγων ὡς μόνοις μέν αὐτοῖς πατρὶς Πελοπόννησος εἴη, μόνοι γὰρ αὐτόχθονες ἐν αὐτῆ οἰκοῖεν , πλεῖστον δὲ τῶν Ἐλληνικῶν.>>

<<Γένη δὲ ο”κεῖ πελοπόννησον Ἀρκάδες μὲν αὐτόχθονες καὶ Ἀχαιοί >> / Παυσανίου Ἑλλάδος περιήγισις 5,1,1>>

/ τὰ φύλα ποὺ κατοικοῦν τὴν πελοπόννησο εἶναι οἱ Ἀρκάδες ποὺ εἶναι αὐτόχθονες καὶ οἱ Ἀχαιοί)

ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΙΓΙΝΗΤΕΣ ΚΑΙ ΘΗΒΑΙΟΙ ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ

<< HARPOKR.S. Αὐτόχθονες δὲ καὶ οἱ Άθηναῖοι...... αὐτόχθονες δὲ καὶ οἱ Ἀρκάδες ἦσαν ὡς Ἑλλάννικὸς φησι, καὶ αἰγινῆται καὶ θηβαῖοι,>> / Ἑλλάνικος : Fragmenta 161, 1 ]

/Ὁ Ἁρποκρατίων στὸ << Λεξίκο τῶν δ΄κα Ἀττικῶν ρητόρων >> γράφει / Αὐτόχθονες οἱ Ἀθηναῖοι ..... Αὐτόχθονες καὶ οἱ Ἀρκάδες ἦσαν , ὡς ὁ Ἑλλανικος λέγει καὶ οἱ Αἰγινῆτες καὶ οἱ θηβαῖοι.//

Νῖκος  Σολδάτος

ΤΑ ΚΑΛΑΝΤΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

τὰ ἔθιμα τῶν καλάντων ἀποτελεῖ ἕνα βασικὸ καὶ ἁναπόσπαστο τμῆμα τῆς Ἑλληνικῆς παράδοσης . Στὶς μεγάλες ἑορτὲς τῆς χριστιανοσύνης ἥ τῆς Πρωτοχρονιᾶς τὰ παιδιὰ Περιφέρονται ἀπὸ σπίτι σὲ σπίτι καὶ τραγουδοῦσαν ἕνα τραγούδι ἀντίστοιχο τοῦ θέματος τῆς ἑορτῆς. Συμπληρώνοντας στὸ τέλος κάποιες φράσεις ὅπως :

<<Σ' αύτὸ τὸ σπίτι τὸ ψηλὸ πέτρα νὰ μὴ ραγίση κι ὁ νοικοκύρης τοῦ σπιτιοῦ, χίλια χρόνια νὰ ζήση >>

ἄλλες παρεμφερεῖς ; Στὸ τέλος οἱ νοικοκυραῖοι δίνουν στὰ παιδία ἕνα χρηματικὸ ποσὸν καὶ τὸ φιλεύουν γλυκὰ καὶ ἐδέσματα. Τὰ προάγγελοι τοῦ καλοῦ χρόνου ποὺ θὰ ἀκολουθήση .

Πόσοι ὅμως γνωρίζουν πὼς ἕνα παρόμοιο ἔθιμο μὲ τὸ ἀντίστοιχο σημερινὸ ἔχει τὴν ἀπώτερη καταγωγὴ του στὴν Ἀρχαία Ἑλλάδα Ἄς ρίξουμε, λοιπὸν λίγο φῶς στὸ ἔθιμο αὐτὸ τῶν προγόνων μας , τὸ ὁποῖο ὑπάρχει ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Ὁ μήρου καὶ ὀνομάζεται / Εἰρεσιώνη >>

                                                       κείμενον

ὁ συγγραφεὺς λοίπον τοῦ βίου τοῦ Ὁμήρου ( ὁ ὁποῖος ἀρχικὰς εἶχε ἀποδοθῆ ἐσφαλμένως στὸν Ἡρόδοτο) , διηγεῖται τὰ ἑξῆς : Παραχειμάζων δὲ ( Ὅμηρος ) ἕν τὴ Σάμω, τοῖς νουμηνίας προσπορευόμενος πρὸς τὰς οἰκίας τὰς εὐδαιμονεστάτα. Ἑλαμβανὲ τὶ ἀείδων τὰ ἔπεα τὰδε ἅ καλεῖται Εἰρεσιώνη, ὡδήγουν δὲ αὐτὸν καὶ συμπαρῆσαν αἱ εἰ τῶν παίδων τινες τῶν ἐγχωρίων .

<< δῶμα προσετραπόμεσθ' ἄνδρας μέγα δυναμένοιο, ὅς μέγα μὲν δύναται μέγα δὲ βρέμει, ὄλβιος αἰ εί αὐταί ἀνακλίνεσθε θύρα ΄ πλοῦτος γὰρ εἴσεισι πολλὰς σύν πλούτω σὲ καὶ εὐφροσύνη τεθαλυῖα, εἰρήνη τ' ἀγαθή..

                                        ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΙΣ

Διαχειμάζοντας ὁ Ὅμηρος στὴν Σάμο, κατὰ τὴν πρώτη ἡμέρα κάθε μηνὸς ἐμφανιζόνταν πρὸ τῶν οἰκιῶν τῶν πιὸ πλουσίων καὶ ἐλάμβανε ( ἐπετύγχανὲ) κάποιο ( φιλοδώρημα) τραγουδῶντας τὰ λὸγια αὐτὰ ( τὸ μικρὸ πίημα ποῦ ἀκολουθεῖ ), ποὺ ὀνομάζονται <<εἰρεσιώνη>> . Τὸν ὡδηγοῦσαν δὲ καὶ εὑρίσκοντο πάντοτε μαζί του καὶ κάποια ἀπὸ τὰ παιδιὰ τῆς περιοχῆς .

Τὸ σπίτι ἐπισκεπτόμαστε πολὺ δυνατοῦ ἄνδρα. Ὁ ὁποῖος ἔχει μεγάλη δύναμη, προκαλεῖ μεγάλο θόρυβο ( καὶ εἶναι πάντοτε εὐτυχισμένος. Ἀνοῖξτε πόρτες διάπλατα γιὰ μπῆ πολύς πλοῦτος καὶ μαζὶ μὲ τὸν πλοῦτο καὶ ἡ θαλερῆ χαρὰ καὶ ἡ εὐλογημένη εἰρήνη....

                         Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΘΙΜΩΝ

Διαπιστώνουμε λοιπὸν ἀπὸ μελέτη καὶ τὴν λεπτομερῆ περιγραφῆ τῶν παραπάνω στοιχείων τὴν συνέχεια τῶν ἐθίμων τοῦ λαοῦ μας . Κι ἄν προσέξουμε ἀπ' τὴν μία τὰ λόγια ποὺ ἀναφέρονται στὸ τραγούδι τοῦ Ὁμήρου :

Δῶμα προσετραπόμεσθ' ἀνδρὸς μέγα δυναμένοιο, ὅς μέγα μὲν δύναται , μέγα δὲ βρέμει , ὄλβιος αἰ εί α'ταὶ ἀνακλίνεσθε θύραι πλοῦτος γὰρ ἔσεισι πολλὸς , σύν πλούτω δὲ καὶ εὐγροσύνη τεθαλυῖα, εἰρήνη τ΄ ἀγαθὴ >> καθώς ἐπίσης καὶ τὰ λόγια λέμε σήμερα:

                                           Σ΄ αὐτὸ τὸ σπίτι τὸ ψηλὸ

                                              πέτρα νὰ μὴ ραγίση

                                           κι ὁ νοικοκύρης τοῦ σπιτιοῦ

                                            χίλια χρόνια νὰ ζήση

Θὰ καταλάβουμε ὁτι τόσα χρόνια τὰ παιδιᾶ μας λένε οὐσιαστικὰ τὶς ἴδιες ε'χές , γιὰ νὰ πάρουν ὁπωσδήποτε τὸ φιλοδώρημα ἀπὸ τοὺς νοικοκύρηδες τῶν σπιτιῶν ὁπως ἐπίσης θὰ καταλάβουμε ὅτι οἱ Ἕλληνες κουβαλᾶμε μέσα σὲ κάθε κύτταρο μας τὶς ἀρετὲς καὶ τὰ ἑλαττώματα τών προγόνων μας καὶ τὰ ἐκδηλώνουμε σὲ κάθε εὐκαιρία....

Δεκεμβριανά: Ἡ Δολοφονία της μεγάλης ἠθοποιοῦ Ἑλένης Παπαδάκη, ἀπὸ το ΚΚΕ

«Δὲν ἦταν ἐχθρός. Ἦταν Ἑλληνίδα, καλλιτέχνις, ψυχή.
Καὶ ὅμως, τὴν ἔσβησαν… στὸ ὄνομα τοῦ “λαοῦ”.»

— Ἡ Ἑλένη Παπαδάκη. Ἕνα φῶς ποὺ ἔσβησε στὰ Δεκεμβριανά.

Ἦταν ἡ ὡραιότερη φωνή τοῦ Ἑλληνικοῦ θεάτρου…
Μιὰ γυναῖκα ποὺ λάμπρυνε τὴν τέχνη καὶ τίμησε τὴν πατρίδα.
Καὶ ὅμως — στὶς σκοτεινὲς μέρες τῶν Δεκεμβριανῶν,
ἡ Ἑλένη Παπαδάκη δὲν ἔπεσε στὴ σκηνή, ἀλλὰ στὴν ὀργὴ τοῦ μίσους.

Ἐκτελέστηκε ἀπὸ ἑλληνικὰ χέρια… στ’ ὄνομα ἑνὸς «λαοῦ».

Ποιὸς ἦταν ὁ ἀληθινὸς λόγος; Πῶς ἔφτασαν νὰ σκοτώσουν τὴν ψυχὴ τοῦ θεάτρου;

👉 Ἔλα νὰ γνωρίσουμε τὴν ἀληθινὴ ἱστορία ποὺ ἔσβησε πίσω ἀπὸ ἰδεολογίες.

«Δεκεμβριανά: Ἡ Δολοφονία τῆς Ἑλένης Παπαδάκη»

Ἡ Ἑλένη Παπαδάκη ἦταν ἡ κορυφαία Ἑλληνίδα ἠθοποιός του Μεσοπολέμου, την ὁποία ὁ Γρηγόρης Ξενόπουλος εἶχε χαρακτηρίσει "ἀδιαμφισβήτητη διάδοχο της Κοτοπούλη".

Γνώρισε την δόξα πολύ νέα, ἀλλὰ ἔχασε τὴ ζωή της μόλις στὰ 41 της, μέσα στὸ χάος του

Ἐμφυλίου πολέμου, καὶ ἔκτοτε ξεχάστηκε.

Ὁ Μαρσάν, θαυμαστής καὶ βιογράφος της, ἔπειτα ἀπὸ πολύχρονη ἔρευνα  φωτίζει τις ἄγνωστες πτυχές της ζωῆς της: τὴ θεατρική της ἰδιοφυΐα, τὴ βαθειά καὶ σπάνια μόρφωσή της, την καριέρα της στὸ ἐξωτερικό, την κόντρα της με την Κατίνα Παξινοῦ, τις ἰδιόμορφες ἐρωτικές της ἐπιλογές, την πατριωτική δράση της στὴν Κατοχή, ἑως την σκοτεινή δολοφονία της ἀπὸ το ΚΚΕ.

Ὄχι ἁπλὰ μιά καλλιτεχνική βιογραφία. Πρόκειται γιὰ τὴ δραματική πάλη μιᾶς ἀνώτερης πνευματικά προσωπικότητας γιὰ καταξίωση καὶ

δημιουργία, στὴν ἀνέκαθεν ἀναξιοκρατική Ἑλλάδα.

Ξεσκεπάζεται το παρασκήνιο της λειτουργίας της κρατικῆς "ἐπιχείρησης" του Ἐθνικοῦ Θεάτρου, ὁποῦ οἱ το χρῆμα καὶ οἱ γνωριμίες ἀνέβαζαν στὴν κορυφή ταλαντούχους καὶ μὴ καλλιτέχνες, καὶ ἄλλους

 τους "ἐξαφάνιζαν".

Λασπολογία καὶ συκοφαντίες (Νοέμβρης 1944)

Ἡ Ἑλένη Παπαδάκη, κατά τὴ διάρκεια της Κατοχῆς ἔκανε το πέρασμά της στὴν ἀρχαία τραγωδία καὶ τα ἀποτελέσματα αὐτοῦ του ἐγχειρήματος  περιγράφονται με χρυσά γράμματα ἀπὸ τους κριτικούς.

Η γνωριμία της με τον κατοχικό πρωθυπουργό Ράλλη, θα περιγραφτεί  συκοφαντικά ώς έρωτας από τον σύγχρονο της Τύπο, και εκείνη θα κατηγορηθεί ώς ''η πόρνη-φιλενάδα'' του φιλογερμανού πολιτικού.

Στήν οὐσία, σήμερα ἔχει ξεκαθαριστεῖ πλήρως ἡ εἰκόνα γιὰ το ἀποτιθέμενο  εἰδύλλιο: ὁ Ράλλης, ἦταν ἐνδεχομένως πολύ ἐρωτευμένος με την Ἑλένη Παπαδάκη, ἀλλὰ ἐκείνη δὲν ἀνταποκρίθηκε ποτέ στὰ αἰσθήματά του.  Ἡ φιλία ὅμως, καὶ ὁ θαυμασμός του γιὰ την Παπαδάκη, ἀπέτρεπαν στὴν  ἠθοποιό νὰ ζητᾶ χάρες ἀπῶ τον Ράλλη, καὶ να σώζει κυριολεκτικά ἀπὸ τον 

θάνατο ἕλληνες πατριῶτες, εἴτε κομμουνιστές ἀντάρτες, εἴτε  ἑβραίους καταζητούμενους.

Ἀντὶ ὅμως γι' αὐτὰ, ἡ ἀριστερή προπαγάνδα προτιμοῦσε νὰ την παρουσιάζει ὡς ἀνθελληνίδα, ὡς προδότρια της χώρας της [..]

Χρόνια μετά, ὁ ἡγέτης τῶν Κομμουνιστῶν, Νίκος Ζαχαριάδης, σχεδόν θὰ

ζητήσει συγνώμη, δηλώνοντας ὅτι ἡ δολοφονία της Ἑλένης Παπαδάκη ἦταν μία...''ἀνοησία''. 

Ἡ ἀπελευθέρωση της Ἑλλάδας ἀπὸ τον γερμανικό, ἰταλικό καὶ βουλγαρικό ζυγό, βρῆκε τους ἠθοποιούς τοῦ Ἐθνικοῦ Θεάτρου, ὅπως καὶ ὅλο τον ἑλληνισμό, χωρισμένο σε δεξιούς καὶ ἀριστερούς,    στὰ πρόθυρα του χειμῶνα του 1944. Γείτονας πρόδιδε γείτονα, φίλος κατέδιδε φίλο, καὶ οἱ ἀριστεροί ἠθοποιοί τους δεξιούς. Ἡ, καὶ ἀντίστροφα.

Οἱ ἐκλογὲς του Σωματείου Τῶν Ἠθοποιῶν το Νοέμβρη του 1944, ἐκλέγουν τὴ δεξιά παράταξη: Δημήτρης Χόρν, Ἄννα Καλουτά, Νίκος Δενδραμῆς, Ρένα Βλαχοπούλου, Ὀρέστης Μακρῆς, Βασίλης Αὐλωνίτης, Σπύρος Μουσοῦρης, κ.α. Στὸν ἀντίποδα, βέβαια, οἱ ἀριστεροί: Αἱμίλιος Βεάκης, Μάνος Κατράκης, Τίτος Βανδής,  Δήμος Σταρένιος, Δημήτρης Μυράτ, Αλέξης Δαμιανός, Ζώρζ Σαρρή, Νίκος Τζόγιας, κ.α. Ὅμως, κατ' ἀπαίτηση μερίδων του σωματείου, ἀρχίζουν οι διαγραφές ἠθοποιῶν ἀπὸ τον σύλλογο.

Στις 23 Νοεμβρίου δημοσιεύουν μια λίστα με τίτλο ''Οἱ προδόται ἠθοποιοί''καὶ ὅσοι θεωροῦνται ''προδόται'', δικάζονται συνοπτικά γιὰ νὰ ἀποβληθοῦν...

Μία πρόγευση λαϊκοῦ δικαστηρίου ἀποτέλεσε ἡ «δίκη» του Σωματείου τῶν   Ἠθοποιῶν στὸ θέατρο Διονύσια στὶς 24 Νοεμβρίου 1944.

Σε ἐπιστολή ποῦ ἔστειλε ὡστόσο, πρὸς τὴ συνέλευση, μία καὶ ἡ ἴδια δὲν παρέστη  γιὰ νὰ ἀπολογηθεῖ, διαβάζουμε μεταξύ ἄλλων:

«Κατά πόσον ἡ ὅλη στάσις μου κατά το διάστημα της κατοχῆς ὑπῆρξεν «ἀντεθνική ἀντισυναδελφική, ἐγωιστική καὶ ἀπρεπής», δύνανται καλλίτερον ἀπὸ ἐμὲ νὰ  διαφωτίσουν την Συνέλευσιν πολλοί ἐκλεκτοὶ συνάδελφοι, οἱ ὁποῖοι, ἀσφαλῶς  θὰ παρίστανται εἰς αὐτὴν, ἀλλὰ καὶ πολλοί ἐπίσης διακεκριμένοι συνάδελφοι μή πρὸς ἐμὲ φιλικά διακείμενοι, θὰ εὐρεθοῦν ἔστω καὶ κατʼ ἰδίαν σκεπτόμενοι ὅτι  εἰς πολλάς περιπτώσεις ἡ στάσις μου ὑπῆρξε κάθε ἄλλο παρά ἀντισυναδελφική ἡ   ἐγωιστική…».

«Θάνατος στην πουτάνα!», ακουγόταν από πολλά στόματα και η Ελένη Παπαδάκη 

διαγράφηκε από το Σωματείο.

Πράγματι, η «πριγκίπισσα της μοναξιᾶς», ὅπως την ἀποκαλοῦσαν κατά τὴ  διάρκεια της Κατοχῆς λόγω τῶν διασυνδέσεών της, εἶχε καταφέρει νὰ σώσει πολύ  κόσμο ἀνεξαρτήτως ἰδεολογίας, μεταξύ τῶν ὁποίων τον γιό του γνωστοῦ  βιβλιοπώλη Ἐλευθερουδάκη καὶ τον γιατρό Γιῶργο Μουστρούφα, κατοπινό στέλεχος του Ὑπουργείου Ὑγείας ὑπὸ τον Πέτρο Κόκκαλη στὴν Κυβέρνηση του Βουνοῦ.

Ὅμως ὅλα αὐτὰ εἶχαν ξεχαστεῖ τόσο γρήγορα..

Καὶ ἡ λασπολογία, καλά κρατοῦσε.

Ὁ ''ἀπαγορευμένος'' Τύπος της ἐποχῆς, με την καθοδηγούμενη ἀπὸ ἀριστερούς  κύκλους ἐφημερίδα''Ἑλληνικό Αἷμα'' διέδιδαν εὐθαρσῶς λαϊκιστικά   ἀποκυήματα της φαντασίας τους:

''Ἄς σημειωθεῖ ὅτι ὁ Ράλλης δώρισε στὸν γεροντικό του ἔρωτα, μία ζώνη ἀπὸ πλατίνα, ἀξίας ἑκατοντάδων ἑκατομμυρίων. Ἔτσι, ἐνῶ ὁ λαός  ὑποφέρει ἀπὸ την πείνα, ὁ πρωθυπουργός παριστάνει τον ''γενναιόδωρο''  ἐραστῆ.''

''Διεδόθη [...] τις τελευταῖες μέρες, ὅτι ὁ Γιάννης Ράλλης κατόρθωσε με ''δημοκρατικό εἰδικὸ νόμο'' νὰ τελέσει τον τέταρτο γάμο του, νυμφευθείς  την Ἑλένη Παπαδάκη''. ''Διεθόθη [...] τις τελευταίες μέρες, οτι ο Γιάννης Ράλλης κατόρθωσε με  ''δημοκρατικό ειδικό νόμο'' να τελέσει τον τέταρτο γάμο του, νυμφευθείς  την Ελένη Παπαδάκη''. 

 Η κηδεία της ηθοποιού έγινε ένα μήνα μετά την δολοφονία της, τον Ιανουάριο του 1945. Στη φωτογραφία διακρίνονται οι Βασίλης Λογοθετίδης, Μελίνα Μερκούρη, Άννα Καλουτά, Κατερίνα Ανδρεάδη, Μαρίκα Κοτοπούλη, Κώστας Μουσούρης, Ανδρέας Φιλιππίδης, Μαρίκα Νέζερ, Κούλα Νικολαϊδου, Σαμ Μπράντεμπουργκ, η αδελφή της Κατίνας Παξινού Μαρίτσα Ράλλη, ο αδελφός της Μιχάλης Παπαδάκης.

Ὅλα αὐτὰ προκαλοῦσαν, δικαιολογημένα σε κάποιο βαθμό, το λαϊκό αἴσθημα.    Μέρες μετά τὴ δολοφονία της Ἑλένης Παπαδάκη, οἱ δήμιοι θὰ ἔψαχναν   ἀπεγνωσμένα στὸ σπίτι της, γιὰ την...ὑποτιθέμενη πλατινένια ζώνη ποῦ     της χάρισε σύμφωνα με τα δημοσιεύματα ὁ πρωθυπουργός...  Ἀντ' αὐτῆς, οἱ πλιατσικολόγοι βολεύτηκαν τελικά, μόνο με μία γούνα. 

Οι τελευταίες της ημέρες (Δεκέμβρης 1944)

(Ἀπόσπασμα ἀπὸ το βιβλίο "Ἑλένη Παπαδάκη" του Πολύβιου Μαρσᾶν)

Πρωτομηνιά...1 Δεκεμβρίου 1944. Ἡ Ἑλένη καὶ ἡ Αἱμιλία (Καραβία) στέκονται  μπροστά στὴν μπαλκονόπορτα ποῦ ἄνοιγε στὴ μεγάλη βεράντα στὸ  διαμέρισμα της Ἑλένης στὴν ὁδὸ Ἰακωβίδου, ἀπ' ὁποῦ φαινόταν ὁ   κάμπος ὡς την Πάρνηθα καὶ το Αἰγάλεω. 

Με τα αἰώνια μελαγχολικά της μάτια, ἡ Ἑλένη κοίταζε σιωπηλή πρὸς τα βουνά.  Ἡ Αἱμιλία, παρακολουθῶντας το βλέμμα της, εἰπέ:  -Σήμερα πρωτομηνιά, σὰν τα ψηλά βουνά νὰ 'ναὶ ἡ τύχη καὶ ἡ ζωή σου.   Ἡ ζωή μου; ρώτησε ἐκείνη καὶ σκύβοντας στὴν παλάμη του ἀριστεροῦ χεριοῦ της,

ἀκολούθησε με τον δείκτη του δεξιοῦ, την γραμμή της ζωῆς της. -Κοίταξε τι μικρή  εἶναι η ζωή μου! Με ὅλες τις εὐχές ποῦ με βάζετε νὰ κάμωκάθε πρωτομηνιά στὰ   ψηλά βουνά καὶ στὸ καινούριο φεγγάρι, ἡ ζωή γιὰ μένα εἶναι πάντα πικρή!    Εὐτυχῶς ποῦ θὰ τελειώσει γρήγορα...

Καὶ την κοίταξε στὰ μάτια σὰν νὰ ζητοῦσε παρ' ὅλ' αὐτὰ, μία διάψευση ἀπὸ την   Αἱμιλία.

Δύο εἰκοσιτετράωρα μετά, την Κυριακή 3 Δεκεμβρίου, ἄρχισαν στὴν Πλατεῖα  Συντάγματος τα τραγικά γεγονότα.

Ὁ Δημήτρης Μυρᾶτ, στὸ τελευταῖο βιβλίο του θυμήθηκε την ἡμέρα ἐκείνη: 

'Τὴ μέρα ποῦ ξέσπασε το Δεκεμβριανό κίνημα του '44, ἦταν Κυριακή.  Ξεκίνησα ποδαρόδρομο ὡς τα Πατήσια -εἴχαμε συνηθίσει στὴν Κατοχή   την ἔλλειψη συγκοινωνιακῶν μέσων- νὰ πάω στὴν παράσταση του ΡΕΞ. 

Δὲν εἴχαμε μάθει πῶς το πρωί στὸ Σύνταγμα εἶχε χυθεῖ το πρῶτο αἷμα.  Φτάνοντας στὸ θέατρο 'Παπαιωάννου'' ἄκουσα κάτι συναδέλφους νὰ μου φωνάζουν  ''Ποῦ πᾶς, δὲν ὑπάρχουν παραστάσεις!''. Γύρισα πίσω, φυσικά με το ἴδιο συγκοινωνιακό μέσο.

Στήν ὁδὸ Ἰακωβίδου ὁποῦ μέναμε κι οἱ δυό, ἀπάντησα την Ἑλένη ἕξω ἀπ' το σπίτι της.

Της εἶπα τα νέα: ''Πήγαινε κάπου νὰ κρυφτεῖς, φοβᾶμαι μὴ σε βρεῖ κακό''. Ἔγινε θηρίο ἀνήμερο. Πρώτη φορά την εἶδα ἔτσι, στὰ τόσα χρόνια της στενῆς μας φιλίας: ''Εἶσαι καὶ σῦ ἀπὸ κείνους ποῦ με λένε δωσίλογη!'', φώναξε με την   κρυστάλλινη φωνή της, ποῦ δέν ἔχανε τὴ μαγεία της ἀκόμα κι ὅταν ἦταν ὀργισμένη.  Δὲν τόλμησα νὰ της ἀντιμιλήσω. Λίγες μέρες πρίν, στὸ Θέατρο Διονύσια της  Πλατείας Συντάγματος, εἶχε ὀργανωθεῖ ἀπὸ το Σωματεῖο τῶν ἠθοποιῶν μία γενική  συνέλευση με σκοπό τὴ δίκη τῶν δωσίλογων ἠθοποιῶν...".  Ἀτάραχη, ἀπαντοῦσε σε ὅποιον την συμβούλευε νὰ φυλαχτεῖ: ''Μὰ γιατί νὰ   φύγω; Τι ἔχω κάμει; Ἐπείραξα ποτέ κανένα; Ἐπειδὴ ἔσωσα ἀνθρώπινες ζωές   στὴν Κατοχή, εἶναι ποτέ δυνατόν νὰ ἔχω τον παραμικρότερο φόβο; Ἄς με πιάσουν, καὶ νὰ δοῦμε τι κακό ἔκαμα. Γιατί νὰ φύγω λοιπόν;''. Όλη η γεμάτη εὐθύτητα ζωή της Ἑλένης, κορυφώθηκε με την τελευταία αὐτὴ   στάση της, την ἐποχῆ του φόβου καὶ της τρομοκρατίας.  Με ἥσυχη τὴ συνείδηση παρέμεινε στὰ Πατήσια, ἐνῶ πολύς κόσμος ἀπὸ την ΕΑΜ κρατούμενη ζώνη δραπέτευσε πρός το Κολωνάκι.  Πολλοί διερωτήθηκαν ἀργότερα, πώς καὶ γιατί δὲν διέφυγε κι ἐκείνη, καὶ το  θεώρησαν ἀπρονοησία καὶ κακή ἐκτίμηση της κατάστασης, ἐνῶ γιὰ την Ἑλένη ἦταν  μία πράξη συνέπειας πρός ὅλη τὴ ζωή της.  Το πόσο διέφερε ἡ Ἑλένη ἀπὸ τους ἄλλους, το ἀπέδειξε το γεγονός ὅτι δὲν ζήτησε   νὰ διαφύγει ἡ νὰ κρυφτεῖ. Σὰν την Ἀντιγόνη..

Η σύλληψη κι ἡ ἐκτελέση (21 Δεκεμβρίου 1944)

(Ἡ διήγηση ἀπὸ τον Πολύβιο Μαρσάν) 

21 Δεκεμβρίου, ἡμέρα Πέμπτη

Ὁ Κώστας Μπιλιράκης, μέλος του ΕΑΜ καί φοιτητής Ἰατρικῆς, ἀνέλαβε το  καθῆκον νὰ τὴ συλλάβει.  Ἔφτασε στὸ σπίτι του γείτονά της καὶ φίλου Δημήτρη Μυράτ, ὁπού βρισκόταν  ἡ Ἑλένη μαζί με την παρέα τους.

-Ἐδῶ πολιτοφυλακή του ΕΑΜ! Πού εἶναι ἡ Ἑλένη Παπαδάκη; Σας συλλαμβάνω  ὅλους!

Ὁ Μυράτ ποῦ ἦταν μέλος του ΕΑΜ του ἀπάντησε: Μὴν κάνεις ἔτσι! Ἐγὼ ἀνήκω στὸ ΕΑΜ. Θὰ σε ἀκολουθήσουμε ὅλοι...  

Ὅμως ἡ Ἑλένη βγῆκε μπροστά καὶ εἶπε "Ἐγὼ εἶμαι ἡ Παπαδάκη, τι θέλετε κύριε;".  Την ὁδήγησε στὴν Πολιτοφυλακή. Από πίσω τους ἀκολούθησε ὁ σκύλος της Ἑλένης, ὁ Μπόντζο, ποῦ βλέποντας ἀπὸ το σπίτι της νὰ φεύγει ἀπὸ  του Μυράτ με τον Εαμίτη, ἔφτασε μαζί τους ὡς το κτίριο. Αὐτὴ στὸ δρόμο  ἔπαιζε μαζί του καὶ τον χάϊδευε.  Ἐν τῷ μεταξύ στὸ σπίτι της, ἡ πολιτοφυλακή τα ἔκανε ὅλα γῆς Μαδιᾶμ,   ἀναζητῶντας ἐνοχοποιητικά στοιχεῖα.

Γύρω στὶς ἑφτάμιση με ὀκτὼ το βράδυ, παρουσιάστηκε στὰ   γραφεῖα της Πολιτοφυλακῆς ξανά ὁ Μπιλιράκης.

  Δὲν εἶχε κατορθώσει νὰ βρεῖ στοιχεῖα ἐνοχοποιητικά για νὰ στηρίξει   κατηγορίες ἐναντίον της. Οὔτε ὅπλα βρέθηκαν, οὔτε δῶρα ἀξίας ἀπὸ τον  Ράλλη, καὶ τα μόνα τεκμήρια της προδοσίας της Ἑλένης Παπαδάκη στὴν    πατρίδα της, ἦταν κάποιες κίτρινες φυλλάδες του ἀνεπίσημου Τύπου, ποῦ   μιλοῦσαν γιὰ τους φανταστικούς γάμους της με τον Ράλλη!

Ἡ Ἑλένη Παπαδάκη ἦταν ἁπλῶς θῦμα καταγγελιῶν μιας ὁμάδας ἀριστερῶν   ἠθοποιῶν.

Στό κελλί μαζί της βρισκόταν ἄλλη μία γυναῖκα, ἡ Νιόβη Χαριτάκη, ἕνα  κορίτσι γύρω στὰ 20 καὶ ἑφτὰ μηνῶν ἔγκυος. Την εἶχαν συλλάβει στὶς   18 Δεκεμβρίου μαζί με την ἀδελφὴ της, Μαρίκα, με την κατηγορία ὅτι   ὁ πατέρας τους ἦταν διευθυντής της Οὔλεν...

Τα μεσάνυχτα ἡ Ἑλένη πέρασε ἀπὸ ἀνάκριση και τα χαράματα, μαζί με τις  ἄλλες δύο γυναῖκες, ἐπιβιβάστηκε σε μία μαύρη Φορντ, ὁδηγούμενη   στὸν τόπο ἐκτέλεσης.  Ὁ Βλάσσης Μακαρῶνας ἦταν ὁ ὠμός ἐκτελεστής της Ἑλένης Παπαδάκη. Πρίν γίνει ο δήμιος της Ἑλένης καὶ πολλῶν ἄλλων, ἦταν ἕνας μπακάλης  ἀπὸ τους Ποδαράδες.  Ἐπόπτης ἦταν ὁ γνωστός Καπετάν Ὀρέστης, ποῦ ἀφοῦ ἔπαιρνε   ἀπὸ τους μελλοθάνατους ὅ,τι χρυσό φοροῦσαν ἐπάνω τους, τούς   ἔστελνε στὸ ἀπόσπασμα.   Γιὰ την Ἑλένη διέταξε θάνατο με τσεκούρι.

Της εἶπαν νὰ γδυθεῖ. Ἔτρεμε ἀπὸ το κρύο καὶ το φόβο πλέον καὶ κλαίγοντας   ἄρχισε νὰ τους παρακαλάει γιὰ οἶκτο.  Ἔβγαλε τὴ γούνα της την ὁποία παρέλαβε ὁ Ὀρέστης καὶ ὅταν τὴ διέταξε 

νὰ βγάλει καὶ τα ὑπόλοιπα ροῦχα της, ἡ Παπαδάκη ἀναλύθηκε σε δυνατές   κραυγές ἀπελπισίας καὶ γόους.  

Ὅρμησαν τότε ἀφιονισμένοι πάνω της, καὶ μέσα σ’ ἕνα κατήφορο ἀπὸ   προπηλακισμούς την ἔσυραν κοντά σε ἕνα ἀνοιγμένο λάκκο κι’ ἐκεῖ την   ἔγδυσαν με τὴ βία.

Ὅμως, ποιός ξέρει τι συντελέσθηκε ἐκείνη τὴ στιγμή μέσα στὴν ψυχή  του δήμιου; Ἐνοχές; Ἀναλαμπή ἀνθρωπιᾶς; Οἶκτος γιὰ την ἄδικη   καταδίκη της; Τον συγκίνησε ἡ γυναικεία ἀδυναμία, ἡ ὀμορφιά ἡ οἱ θρῆνοι της;  Ὅπως καὶ να'χει, ὁ δολοφόνος της προτίμησε νὰ της φυτέψει δύο σφαῖρες   στὸ σβέρκο.

Ἴσως ἦταν τυχερή μές στὴν ἀτυχία της...

Γιὰ δύο μῆνες ἡ Ἑλένη ἔμενε ἀγνοούμενη. Κανείς δὲν γνώριζε τι   ἀπέγινε καὶ ἡ ἀπελπισία συγγενῶν καὶ φίλων ἄγγιζε το ζενίθ.  Κανείς δὲν τους ἐνημέρωσε γιὰ την ἐκτελέση.

Στὶς  του Ἰανουαρίου 1945, ὁ προϊστάμενος του 

Β’ Νεκροταφείου στὰ Πατῆσια, εἰδοποίησε τον Σᾶμ Μπράντενμπουργκ,   ὅτι κατά την ἐκταφῆ πτωμάτων ποῦ εἶχε ἀρχίσει στὸν περίβολο τῶν Διυλιστηρίων  της Οὔλεν, κάτι τον ἐνδιέφερε.

Ὁ Σᾶμ ὁδηγούμενος ἀπὸ τον Γελαδάκη, πιστοποίησε αὐτὴ του τὴ ἀνακάλυψη:  Σωστό ράκος ἀναγνώρισε την Ἑλένη Παπαδάκη ποῦ ἦταν σε κοινό ὄρυγμα   με τρίς-τέσσερις ἄλλους.  Σε μία κατηφόρα φυτεμένη με πεῦκα ἦταν ὁ λάκκος ποῦ βρέθηκε ἡ Ἑλένη.   Με μία κομπιναιζόν ἀνασηκωμένη γύρω ἀπὸ τὸν θώρακα, με τις ζαρτιέρες   ζωσμένη στῆ μέση, ἡ Ἑλένη ἀναγνωρίστηκε ἀμέσως.  Μία σφαῖρα στὸν αὐχένα με διέξοδο στὴν ἀριστερή μετωπική χώρα,

εἶχε δώσει τέλος στὸ μαρτύριο της…

Μετά το θάνατό της, ἡ Ἑλένη Παπαδάκη χρησιμοποιήθηκε ἀπὸ την  ἀντικομμουνιστική προπαγάνδα ὡς παράδειγμα ποῦ τεκμηρίωνε μία βία της   Ἀριστεράς ποῦ εἶχε ὡς βάση της το φθόνο καὶ την προσπάθεια νά ἐξοντωθεῖ  ἡ παλιά ἐλίτ –εἴτε εἶχε φταίξει εἴτε ὄχι–, ὥστε οἱ κομμουνιστές νά πάρουν    τή θέση των ἐκπροσώπων της. Η θλίψη γιὰ την ἀπώλεια της ηθοποιού, πάντως,   ξεπέρασε το αντικομουνιστικό στρατόπεδο. Ὡς ἀθῶο θῦμα, ἔγινε ποίημα ἀπὸ   τον Ἄγγελο Σικελιανό καὶ εἰκονογραφήθηκε σάν Ἁγία Ἑλένη ἀπὸ τον Φώτη   Κόντογλου. H Παπαδάκη ἐνέπνευσε τρεῖς σημαντικούς νεοέλληνες συγγραφεῖς σε  διάστημα ἕξι δεκαετιῶν, νά τή χρησιμοποιήσουν ὡς ἡρωίδα στά βιβλία τους ποῦ   ἀναφέρονται στά Δεκεμβριανά.[8] 

Καθένα από τα βιβλία (που αναλύονται παρακάτω) ακολουθεί διαφορετική προσέγγιση στη ζωή

και το θάνατο της ηθοποιού. Η Θεανώ Γαλάτη του Γιώργου Θεοτοκά είναι μια παράλληλη ιστορία

που δίδει χρώμα σε ολόκληρη τη δράση. Στον Μάνου Ελευθερίου η Παπαδάκη βρίσκεται στο

επίκεντρο του μύθου, αφορμή και κατάληξη της πλοκής. Ο συγγραφέας ακολουθεί μια λοξή

προσέγγιση στο παρελθόν. Θέτει ως υπόθεση ότι η Παπαδάκη δεν σκοτώθηκε στα Δεκεμβριανά

και αναζητεί, έκτοτε, την τύχη της, διερευνώντας παράλληλα τις αιτίες της δολοφονίας της.

Για τον Μισέλ Φάις, η Ελένη Παπαδάκη αποτελεί τον δεύτερο πυλώνα της πλοκής μαζί με

τη βιογραφία του Νίκου Ζαχαριάδη, σε ένα μεταμοντέρνο μυθιστόρημα που εντάσσει την

σύγχρονη ελληνική ιστορία μέσα στα όρια μιας οικογενιακής σάγκα. Ας ακολουθήσουμε τη


χρονολογική σειρά στην παράθεση των βιβλίων.

Ἀργότερα, μετά την καταστολή του κινήματος, στὶς 28 Ἰανουαρίου του 1945, 

ἔγινε μεγαλοπρεπής κηδεία στὴν ὁποία ὁ θάνατος της Παπαδάκη, θρηνήθηκε  ὡς ἐθνικὴ ἀπώλεια. Τότε ο Α. Σικελιανός ἔγραψε τους στίχους:

Μνήσθητι Κύριε: Γιὰ την ὥρα ποῦ ἡ λεπίδα του φονιᾶ ἄστραψε

κι΄ ὅλος ὁ θεός της Τραγωδίας έφάνει.

Μνήσθητι Κύριε: γιὰ την ὥρα ποῦ ἄξαφνα, κι οἱ έννοιά ἀδελφές ἔσκυψαν
νὰ της βάλλουνε των αἰώνων το στεφάνι.

Ποιὸς σκότωσε την Ἐλένη Παπαδακη

Ὁ Μάνος Ελευθερίου γράφει γιὰ τη δολοφονία της Ἑλένης Παπαδάκη  (Ἀποκλειστικός Δημοσίευση)

Ἐχετλαῖος ὁ Ἄγνωστός Ἥρωάς ποὺ ἐμφανίστηκε στὴ μάχη του Μαραθῶνα

Ἐχετλαῖος ὁ Ἄγνωστός Ἥρωάς ποὺ ἐμφανίστηκε στὴ μάχη του Μαραθῶνα

Ἐχετλαῖος ἦταν το ὄνομα ἑνὸς ἀγνώστου ἥρωα ποὺ ἐμφανίστηκε στὴ μάχη τοῦ Μαραθῶνα καὶ βοήθησε νὰ ἀναχαιτιστεῖ ἡ Περσική εἰσβολὴ στήν Ἑλλάδα. Το ὄνομα του συνδέεται πιθανῶς με την ἐχέτλη (= λαβή ἀρότρου) ποὺ λέγεται ὅτι κρατοῦσε γιὰ νὰ πολεμᾶ με τους Πέρσες. Ἡ περιγραφή του Παυσανία ἔχει ὡς ἐξῆς:

…«Λέγουν ἐπίσης πῶς ἔτυχε νὰ εἶναι παρών στὴ μάχη ἕνας ἄνδρας με παλαιική ἐμφάνιση κι ἐνδύματα. Σκοτώνοντας πολλούς ἀπὸ τοὺς ξένους με την ἐχέτλη, ἐξαφανίστηκε μετά τὴ μάχη. Σὰν ρώτησαν οἱ Ἀθηναῖοι το μαντεῖο, ὁ θεός ἁπλᾶ τους ἔδωσε την ἐντολὴ νὰ τιμήσουν τον Ἐχετλαίο ὡς ἥρωα.

Ἀνήγειραν καὶ μνημεῖο μάλιστα με λευκό μάρμαρο. Ἄν καὶ οἱ Ἀθηναῖοι βεβαιώνουν πῶς ἔθαψαν τους Πέρσες, γιατί σε κάθε περίσταση ὁ θεῖος νόμος ἐτέλει πῶς το νεκρό σῶμα θὰ πρέπει νὰ θάβεται κάτω ἀπὸ τὴ γῆ, ὡστόσο τάφο δὲν βρῆκα. Μήτε ὑπῆρχε τύμβος ἡ ἄλλο χνάρι φανερό, καθώς οἱ νεκροί ὅπως νὰ “ναὶ πετάχτηκαν σε κάποιο χαντάκι»…

Ὁ Ἡρόδοτος δίνει μία ἄλλη διάσταση στὸν ἄγνωστο αὐτὸν πολεμιστή καὶ το ὅπλο του , περιγράφει λοιπόν ὅτι στὴν μάχη του Μαραθῶνα συνέβη κάτι πολύ παράξενο, ἕνας Ἀθηναῖος στρατιώτης, ὁ Ἐπίζηλος, γιὸς του Κουφαγόρα, ἐνῶ πολεμοῦσε γενναία στῆθος με στῆθος ξαφνικά ἔχασε την ὅρασή του καὶ στὰ δύο του μάτια, παρόλο ποὺ δὲν τον εἶχε ἀκουμπήσει τίποτα, οὔτε δόρυ οὔτε ξίφος οὔτε βέλος τόξου.

Συνεχίζοντας ὁ Ἡρόδοτος ἀναφέρει ὅτι ὁ Ἐπίζηλος διηγεῖται ὅτι εἶδε ἕναν μεγαλόσωμο ὁπλίτη ποὺ ἡ γενειάδα του κάλυπτε ὁλόκληρη την ἀσπίδα του, καὶ ὅτι αὐτὸ το φάντασμα κρατοῦσε στὰ χέρια του ἕνα πολύ φωτεινό ὅπλο! Πέρασε ἀκριβῶς δίπλα του, σκοτώνοντας Πέρσες ἀντιπάλους καὶ αὐτή ἡ σκηνή ἦταν ἡ τελευταία ποὺ εἶδε ὁ Ἐπίζηλος γιατί ἀπὸ κάποια ὑπερβολική λάμψη, τυφλώθηκε! Οἱ Ἀθηναῖοι ρώτησαν το Μαντεῖο των Δελφῶν νὰ μάθουν ποῖος ἦταν ὁ ἄγνωστος ἥρωας ποὺ πολέμησε μαζί τους καὶ το Μαντεῖο τους ἔδωσε την ἀπάντηση πῶς ἔπρεπε νὰ τιμοῦν τον ἥρωα Ἐχετλα[Ιο.