ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΗ ΠΟΜΠΗ
Στὸ ἔργο αὐτὸ ἕνας Ρωμαῖος οἰκοδεσπότης δειπνεῖ με τους 29 φιλοξενούμενούς του, καὶ ἐν εἴδη συνομιλίας, περιγράφουν την ζωή, τα ἤθη καὶ τα ἔθιμα, καθώς καὶ την τέχνη καὶ τις ἐπιστημονικές γνώσεις τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων.(τέλος 2ου, ἀρχές 3ου αἰῶνα). Ἡ παρέα αὐτή εἶναι γνωστή σὰν δειπνούμενές.
……. τῆς δὲ Διονυσιακῆς πομπῆς πρῶτον μὲν προῇσαν οἱ τὸν ὄχλον ἀνείργοντες Σιληνοί, πορφυρᾶς χλανίδας ἢ φοινικίδας ἠμφιεσμένοι. τούτοις ἐπηκολούθουν λαμπάδας φέροντες κισσίνας διαχρύσους. μεθ' οὓς Νῖκαι χρυσᾶς ἔχουσαι πτέρυγας, φέρουσαι θυμιατήρια ἑξαπήχη, ζῳωτοὺς ἐνδεδυκυῖαι χιτώνας, μετὰ δὲ ταύτας εἵπετο βωμὸς ἑξάπηχυς κισσίνῃ φυλλάδι διαχρύσῳ πεπυκασμένος, ἔχων ἀμπέλινον χρυσοῦν στέφανον μεσολεύκοις μίτραις κατειλημμένον.
ἐπηκολούθουν δὲ παῖδες ἐν χιτῶσι πορφυροῖς, λιβανωτὸν καὶ σμύρναν καὶ κρόκον ἐν χρυσοῖς μαζονόμοις φέροντες ἑκατὸν εἴκοσι. μεθ' οὓς Σάτυροι τεσσαράκοντα ἐστεφανωμένοι κισσίνοις χρυσέοις στεφάνοις. καὶ τὰ σώματα οἳ μὲν ἐκέχριντο ὀστρείῳ, οἳ δὲ μίλτῳ καὶ χρώμασιν ἑτέροις. μεθ' οὓς Σιληνοὶ δύο ἐν πορφυραῖς χλανίσι καὶ κρηπῖσι λευκαῖς.
εἶχε δ' αὐτῶν ὃ μὲν πέτασον καὶ κηρύκειον χρυσοῦν, ὃ δὲ σάλπιγγα. μέσος δὲ τούτων ἐβάδιζεν ἀνὴρ τετράπηχυς ἐν τραγικῇ διαθέσει καὶ προσωπείῳ, φέρων χρυσοῦν ᾿Αμαλθείας κέρας. ὃς προσηγορεύετο ᾿Ενιαυτός. ᾧ γυνὴ περικαλλὴς εἵπετο, φέρουσα τῇ μὲν μίᾳ τῶν χειρῶν στέφανον περσέας, τῇ δ' ἑτέρᾳ ῥάβδον φοίνικος• ἐκαλεῖτο δὲ Πεντετηρίς. ταύτῃ ἐπηκολούθουν ὧραι τέσσαρες, διεσκευασμέναι, ἑκάστη καὶ ἑκάστη φέρουσα τοὺς ἰδίους καρπούς.
ΑΘΗΝΑΙΟΣ - "ΔΕΙΠΝΟΣΟΦΙΣΤΕΣ"
……..μπροστά ἀπὸ την Διονυσιακή πομπή προηγοῦντο οἱ Σιληνοί ποὺ ξεσήκωναν τον κόσμο, ντυμένοι με κόκκινες χλαμίδες καὶ ἐνδύματα. Τους ἀκολουθοῦσαν λαμπαδηδρόμοι στολισμένοι με χρυσωμένους κισσούς. Μαζί τους Νῖκες χρυσές με φτερά, με εξάπηχα θυμιατήρια, καὶ φανταχτερούς χιτῶνες, ἐνῶ ἀκολουθοῦσε βωμός εξάπηχος στολισμένος με χρυσαφένια φύλλα κισσοῦ, στεφανωμένος διάδημα ἀπὸ ἄμπελο διακοσμημένο με λευκόχρυσες γιρλάντες.
Ἀκολουθοῦσαν ἑκατὸν εἴκοσι παιδιά με κόκκινους χιτῶνες, ποὺ ἔφεραν σμύρνα καὶ λιβάνι ἐπάνω σε δίσκους. Μαζί τους σαράντα Σάτυροι στεφανωμένοι με χρυσά στεφάνια κισσοῦ. Καὶ τα σώματά τους ἦταν βαμμένα με χρώματα κόκκινα καὶ διαφορετικές ἄλλες ἀποχρώσεις. Τους συνόδευαν δύο Σιληνοί με πορφυρές χλαμύδες καὶ λευκές μπότες.
Ὁ ἕνας φοροῦσε πλατύγυρο καπέλο καὶ κρατοῦσε χρυσό κηρύκειο, ἐνῶ ὁ ἄλλος ἦταν σαλπιγκτής. Ἀνάμεσα τους βάδιζε ἕνας σωματώδης ψηλός ἄνδρας με τραγικό προσωπεῖο καὶ κρατοῦσε ἕνα χρυσό κέρας της Αμάλθειας. Τον ἀποκαλοῦσαν Ἐνιαυτό (ἔτος). Στοὺς ὤμους του κουβαλοῦσε μία πανέμορφη κοπέλα ποὺ την ἀποκαλοῦσαν Πενταετία. Αὐτὴ εἶχε ἀκολουθία τέσσερις Ὧρες (ὡραῖες κοπέλες) με διαφορετικές στολές, καὶ κρατῶντας κάθε μία διαφορετικούς καρπούς……
ΕΙΚΟΝΑ: ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΗ ΠΟΜΠΗ ΣΕ ΑΝΑΓΛΥΦΟ
