Πέμπτη 30 Δεκεμβρίου 2021
«ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΕΛΩΝΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΠΟΛΟΥΝ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗ ΓΗ»
Τί ἐννοοῦσε ὁ μεγάλος Σοβιετικὸς ἡγέτης Νικήτα Χρουστσόφ;
Στὴν Μυθωδια Ἕλληνα ἔβαλαν νὰ τραγουδήσει (Παπαθανασίου) ἀπὸ τίς στῆλες τοῦ Ὀλυμπίου Διός. Στεῖλαν τὸ τραγουδι στὸν Ἄρη.
Ποιός θὰ τὸ ἀκούσει; Καὶ γιατί δὲν τὸ κάνανε στὴν Ἀμερικὴ καὶ ξόδεψαν τόσα λεφτά;
Γιατί ἀγρογλυφικὰ ἔχουν τὸ Δ ποὺ εἶναι μόνο ἑλληνικὸ καὶ τοὺς μαιάνδρους;
Γιατί στὴν σελήνη καὶ στὸν Ἄρη βρέθηκαν ἑλληνικὰ γράμματα;
Μήπως εἶναι ἀλήθεια αὐτὰ ποὺ λένε ὅτι στὸ φεγγάρι βρῆκαν κατεστραμμένο διαστημόπλοια μὲ ἑλληνικὰ γράμματα;
Ἔχουμε σχέση ἐμεῖς μὲ τοὺς ἐξωγήινους;
Ἡ ἱστορικὴ φράση τοῦ ἡγέτη τῆς σοβιετικῆς ἕνωσης Νικήτα Χρουτσώφ, ἐνώπιων τῆς γενικῆς συνελεύσεως τῶν ἡνωμένων ἐθνῶν, τὸν Σεπτέμβριο τοῦ 1960(ἐποχη ψυχροῦ πολέμου), ὅταν ἐντος τῆς συνελεύσεως λογομάχησε σὲ ὑψηλοὺς τόνους μὲ τὸν πρόεδρο τὸν ΗΠΑ Ντουάϊτ Αἰνζεχάουερ, λόγῳ τῆς καταρρίψεως τοῦ κατασκοπευτικοῦ ἀεροσκάφους u-2 τῶν ΗΠΑ ποὺ ἰπτατο ἄνωθεν τῆς Ρωσίας.
Τὰ ἑλληνικὰ τελωνεῖα τοῦ διαστήματος περιπολοῦν γύρω ἀπὸ τὴν γῆ, μέχρι νὰ ἔρθει ἡ ὥρα τῆς ἀποκάλυψης!
Γιατί τὸ εἶχε πεῖ αὐτό; Τί ἤξερε;
Μία, τοὐλάχιστον, ἀπάντηση εἶναι ἡ ἑξῆς:
«Ἀλήθεια, τριάντα χιλιάδες ὑπάρχουν ἀπὸ τὸν Δία φύλακες ἀθάνατοι τῶν θνητῶν ἀνθρώπων ἀπάνω στὴν πολύκαρπη γῆ. Καὶ τοῦτοι παρακολουθοῦν τίς δίκες καὶ τὰ ἐγκλήματα γυρίζοντας ἀχνοντυμένοι παντοῦ στὴν Γῆ».
Ἡσίοδος, Ἔργα καὶ Ἡμέραι στίχοι 252-255
Οἱ ἀθάνατοι αὐτοὶ φύλακες εἶναι ἀποσταλμένοι ἀπὸ τὸν Δία καὶ προερχόμενοι ἀπὸ τὸ πρῶτο γένος, τὸ λεγόμενο Χρυσὸ Γένος, σύμφωνα μὲ τοὺς στίχους 123-125.
Τὰ λόγια τοῦ Χρουτσὼφ δὲν ἦταν τυχαία. Παράφρασε τοὺς παραπάνω στίχους τοῦ Ἠσίοδου, ἀλλὰ δὲν τοὺς ἄλλαξε τὸ νόημα. Τοὺς μετέφερε στὴν ὁρολογία τοῦ σήμερα. Καὶ σίγουρα δὲν τὸ ἔκανε τυχαῖα.
Οἱ συνομιλητὲς τοῦ Χρουτσώφ, σίγουρα, καταλάβαιναν σὲ τί ἀναφερόταν...
ΑΥΤΗ Η ΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΝΙΚΗΤΑ ΧΡΟΥΣΤΣΟΦ
Τετάρτη 29 Δεκεμβρίου 2021
Ὁ προσδιορισμὸς τοῦ Ἐτους καὶ τῶν Ἐποχῶν στὴν Ἀρχαία Ἑλλάδα
Ὁ προσδιορισμὸς τοῦ Ἐτους καὶ τῶν Ἐποχῶν στὴν Ἀρχαία Ἑλλάδα
Ἐνας θρῦλος ἀναφέρει ὅτι οἱ Ἀρκάδες ἐκαυχῶντο ἀφ' ἑνὸς μὲν ὅτι ἡ ἱερὴ πόλις τοὺς Λυκόσουρα κτίστηκε πρὶν ἀπὸ τὸν Κατακλυσμὸ τοῦ Δευκαλίωνα, ἀφ' ἑτέρου δὲ ὅτι οἱ ἴδιοι προηγοῦντο καὶ αὐτῆς τῆς δημιουργίας τῆς Σελήνης. Γιὰ τὸν λόγο αὐτόν, οἱ Ἀρκάδες ὀνομάστηκαν ἀπὸ τὸν Ἀριστοτέλη Προσέληνοι καὶ ἀπὸ τοὺς Λατίνους συγγραφεῖς Proselines.
Ὁ θρῦλος αὐτός, βέβαια, κατὰ πᾶσα πιθανότητα στηρίζεται στὸ γεγονὸς ὅτι πιθανῶς πρῶτοι οἱ Ἀρκάδες ἀπ' ὅλους τοὺς Ἕλληνες δημιούργησαν ἡμερολόγιο ποὺ βασιζόταν στὸν συνοδικὸ σεληνιακὸ μῆνα. Πάντως, εἶναι γνωστὸ ὅτι μετὰ τὴν Κάθοδο τῶν Δωριέων στὴν Ἑλλάδα, οἱ Πελασγοὶ διατηρήθηκαν ἀμιγῶς μόνο στὴν ὀρεινὴ Ἀρκαδία· γι' αὐτὸν τὸν λόγο οἱ Ἀρκάδες θεωροῦσαν τοὺς ἑαυτούς τους γηγενεῖς. Ἔτσι, μερικὲς ἀπὸ τίς ἀρχαιότερες παραδόσεις συνεχίστηκαν καὶ διατηρήθηκαν στὴν ὀρεινὴ περιοχὴ τῆς Ἀρκαδίας, ἐνῶ εἶχαν οὐσιαστικὰ ἐξαφανιστεῖ ἀπὸ τὴν ὑπόλοιπη Ἑλλάδα.
Οἱ ἀρχαϊκὲς πηγὲς ἀπὸ τὸν ἑλλαδικὸ χῶρο, ὅπως πήλινες πινακίδες τοῦ 13ου π.Χ. αἰῶνα, τὰ ἔργα τοῦ Ὁμήρου, τοῦ Ἠσίοδου κ.ἄ., ἀποκαλύπτουν τὴ χρήση σεληνιακῶν μηνῶν ἀπὸ τίς ἑλληνικὲς πόλεις-κράτη.
Ὁ Ἡσίοδος ἀναφέρει μεθόδους ὑπολογισμοῦ τοῦ ἔτους βασισμένες στὴν παρατήρηση λαμπρῶν ἄστρων. Στὸ ἔπος του «Ἔργα καὶ Ἡμέραι» ἀναφέρει ὡς χρόνο ἀμητοῦ (θερισμοῦ) τὴν περίοδο ποὺ τὸ ἀνοικτὸ σμῆνος τῶν Πλειάδων ἦταν ὁρατὸ μὲ γυμνὸ μάτι λίγο πρὶν τὴν αὐγή, ἐνῶ ὡς χρόνο ὀργώματος τὴν περίοδο λίγο μετὰ τὴν παροδικὴ ἐξαφάνιση τῶν Πλειάδων, τῶν Ὑάδων καὶ τοῦ ἀστερισμοῦ τοῦ Ωρίωνα ἀπὸ τὸν οὐρανὸ (Ἔργα καὶ Ἡμέραι , 383-384, 614-616).
Ἐπίσης, ὁ Ἡσίοδος συμβουλεύει τοὺς γεωργοὺς νὰ ἁλωνίζουν τὰ στάχυα ὅταν πρωτοεμφανίζεται ὁ Ωρίωνας, ἕνας ἀστερισμὸς ποὺ πολλοὶ ἀρχαῖοι συγγραφεῖς θεωροῦσαν ὡς ἡμερολογιακὸ δείκτη. Αὐτὸ βασιζόταν στὸ γεγονὸς ὅτι ἡ ἀνατολή του κατὰ τίς πρωινὲς ὧρες συνέπιπτε μὲ τὴν ἀρχὴ τοῦ καλοκαιριοῦ, ἐνῶ ἡ ἀνατολή του τὰ μεσάνυχτα συνέπιπτε μὲ τὴν ἀρχὴ τῆς συγκομιδῆς τῶν σταφυλιῶν. Τέλος, ἡ ἀνατολή του κατὰ τίς ἀπογευματινὲς ὧρες ὑποδείκνυε ὅτι πλησίαζε ἡ ψυχρὴ ἐποχὴ τοῦ χειμῶνα.
Ὁ Ἱπποκράτης ἀναφέρει τίς Πλειάδες καὶ εἶχε ἐπισημάνει το ὅτι διαιροῦσαν τὸ ἔτος σὲ τέσσερις ἐποχές, ποὺ βέβαια σχετίζονταν μὲ τὴ θέση τοῦ ὡραίου αὐτοῦ ἀνοικτοῦ σμήνους στὸν οὐρανό. Τὸ καλοκαίρι ἄρχιζε μὲ τὴν ἐμφάνιση τῶν Πλειάδων καὶ διαρκοῦσε μέχρι τὴν ἀνατολὴ τοῦ Ἀρκτούρου, τοῦ λαμπρότερου ἄστρου τοῦ ἀστερισμοῦ τοῦ Βοώτη. Τὸ φθινόπωρο διαρκοῦσε μέχρι την «ἑσπερία δύση» τῶν Πλειάδων, ἐνῶ τότε ἀκριβῶς ἄρχιζε ὁ χειμῶνας, ποὺ τελείωνε τὴν ἐαρινὴ ἰσημερία. Κατόπιν, ἄρχιζε ἡ ἐποχὴ τῆς ἄνοιξης ποὺ διαρκοῦσε μέχρι τὴν ἀνατολὴ τῶν Πλειάδων.
Ὁ λαὸς γιὰ τὸν προσδιορισμὸ τῶν ἐποχῶν τοῦ ἔτους χρησιμοποιοῦσε ἕνα πλῆθος φαινομένων ποὺ παρατηροῦσε στὴ φύση. Ὁ Ἡσίοδος ἀναφέρει πολλὰ ἀπὸ αὐτά. Ὅπως τίς κραυγὲς τῶν ἀποδημητικῶν γερανῶν, οἱ ὁποῖοι προανάγγελλαν τόσο τὴν περίοδο
τοῦ ὀργώματος, ὅσο καὶ τὴν ἔναρξη τῆς ἐποχῆς τῆς σπορᾶς, τὴν ἀναρρίχηση τῶν σαλιγκαριῶν στὰ φυτά, ἡ ὁποία ἔδειχνε τὸ τέλος τοῦ σκαψίματος τῶν ἀμπελώνων κ.ἄ.
Αὐτὴ ἡ ταυτόχρονη χρησιμοποίηση πολιτικῶν καὶ «φυσικῶν» ἡμερολογίων εἶναι χαρακτηριστικὸς τρόπος ὑπολογισμοῦ τοῦ χρόνου ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους Ἕλληνες. Κατὰ τοὺς κλασικοὺς χρόνους καὶ μετέπειτα, οἱ μῆνες, οἱ ὀνομασίες τῶν ὁποίων σχετίζονταν μὲ τίς γιορτὲς πρὸς τιμὴν τῶν ἑλληνικῶν θεοτήτων καὶ βασίζονταν στὸν συνοδικὸ σεληνιακὸ μῆνα, ἄρχιζαν ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ πραγματοποιεῖτο ἡ φάση τῆς νέας Σελήνης.
Δευτέρα 27 Δεκεμβρίου 2021
Περί ἐλευθερίας στόν ἄνθρωπο
Ἀποτέλεσμα εἰκόνας γιά προμηθεας στον βαθμό πού ζοῦμε θεῖα-νοητικά, δηλ. κατά φύσιν, καί ἀφοῦ ἡ φύση μας ἔχει καθοριστεῖ ἐκ τοῦ θείου νόμου τοῦ Πηγαίου & νοητικοῦ Πατέρα Διός, καί ἀφοῦ ὁ Ἰεροκλής λέγει ἀφενός ὅ,τι: ε ἐλευθερίας στον ἄνθρωπο
Στόν βαθμό πού ζοῦμε θεῖα-νοητικά, δηλ. κατά φύσιν, καί ἀφοῦ ἡ φύση μας ἔχει καθοριστεῖ ἐκ τοῦ θείου νόμου τοῦ Πηγαίου & νοητικοῦ Πατέρα Διός, καί ἀφοῦ ὁ Ἰεροκλής λέγει ἀφενός ὅ,τι:
:«Νόμος εἶναι ὁ δημιουργικὸς νοῦς καὶ ἡ θεία βούληση ἡ ὁποία παράγει αἰωνίως τὰ πάντα καὶ τὰ διατηρεῖ γιὰ πάντα. Ἔννομη τάξη εἶναι αὐτὴ ποὺ εἰσήχθῃ στοὺς ἀθάνατους θεοὺς ἀπὸ τὸν πατέρα καὶ δημιουργὸ τοῦ σύμπαντος καὶ κάνει ἀνάμεσά τους ἄλλους πρώτους καὶ ἄλλους δεύτερους. Γιατί, ἂν καὶ ἔλαβαν τὴν κορυφὴ τοῦ λογικοῦ κόσμου ὡς συνόλου, ὅμως διαφοροποιοῦνται μεταξύ τους καὶ κάποιοι εἶναι πιὸ θεϊκοὶ ἀπὸ ἄλλους. Ἔνδειξη τῆς ἀνωτερότητας καὶ τῆς κατωτερότητάς τους ὡς πρὸς τὴν οὐσία τους εἶναι ἡ σειρὰ τῶν οὐρανίων σφαιρῶν, ποὺ καθεμία ἔλαβε τὴ θέση της ἀνάλογα μὲ τὴν οὐσία καὶ τὴ δύναμή της, ὥστε ὁ νόμος νὰ στηρίζεται στὴν οὐσία τους καὶ ἡ σειρὰ νὰ εἶναι σύμφυτη μὲ τὴν ἀξία τους.
«Ποιός εἶναι ὁ νόμος καὶ ἡ τιμὴ ποὺ τὸν ἀκολουθεῖ; Ἄς ποῦμε πάλι ὅτι ὁ νόμος εἶναι ἡ ἀμετάτρεπτη καὶ δημιουργικὴ ἐνέργεια τοῦ θεοῦ, ἡ γεννῶσα τὰ θεῖα γένη καὶ τακτοποιοῦσα ἀΐδίως καὶ ἀμεταβλήτως τὰ θεϊκὰ γένη, ἐνῶ ἡ τιμὴ ποὺ συμφωνεῖ μὲ τὸν νόμο εἶναι ἡ γνώση τῆς οὐσίας ὅσων τιμῶνται καὶ ἡ κατὰ τὸ δυνατὸν ἐξομοίωση μαζί της. Γιατί αὐτὸ ποὺ θαυμάζει κανείς, τὸ μιμειται κιόλας, ὅσο εἶναι δυνατὸν σὲ αὐτόν, καὶ τιμᾷ ἐκεῖνον ποὺ δὲν χρειάζεται τίποτα, ὅταν ὑποδέχεται τὰ ἀγαθὰ ποὺ προσφέρονται ἀπὸ ἐκεῖνον.»[3]
«κορυφαία ἀρετὴ εἶναι τὸ νὰ ἐμμένουμε ἐντὸς ὁρίων ποὺ μᾶς τέθηκαν ἐκ τῆς δημιουργίας, μὲ βάση τὰ ὁποῖα ὅλα ἔχουν διακριθεῖ ὡς πρὸς τὸ εἶδος, καὶ νὰ ἀκολουθοῦμε τοὺς νόμους τῆς πρόνοιας, λόγῳ τῶν ὁποίων τὰ πάντα ἐξοικειώνονται ἀνάλογα τὴν οἰκεία τους δύναμης πρὸς τὸ σύμμετρο ἀγαθό».[6]
Μάλιστα κατὰ πὼς λέγει ὁ Πρόκλος:
2. Πρέπει νὰ ὑπάρχει γιὰ ὅλες μιὰ κοινὴ κάθοδος σὲ κάθε περίοδο.
3. Πρέπει ἡ ψυχὴ ποὺ κατεβαίνει κατὰ τὴν πρώτη γένεση, νὰ κατέβει στὸ θεοσέβαστο ζωντανὸ ὅν.[7]
4. Πρέπει ἡ ψυχὴ ποὺ κατεβαίνει στὴν "ἀνθρώπινη φύση"[8] νὰ εἰσέλθει πρῶτα σὲ γονὴ ἀνδρός.
5. Πρέπει ἡ ψυχὴ ποὺ κατεβαίνει ἐν σώματι νὰ γεννήσει ἐπιμέρους φύσεις καὶ ἔνυλους ζωές.
6. Πρέπει ἡ ψυχὴ ποὺ κυριαρχεῖ τῆς ἐνύλου ζωῆς νὰ εἶναι δίκαιη, ἐνῶ αὐτὴ ποὺ κυριαρχεῖται ἀπὸ τὴν ἔνυλη ζωὴ νὰ εἶναι ἄδικη.
7. Πρέπει ὁ δίκαιος νὰ ἐπιστρέφει στὸ σύννομο ἄστρο.
8. Πρέπει ὅποιος σφάλει κσφάλει κατὰ τὴν δεύτερη γέννηση κατερχόμενος νὰ ἐνδυθεῖ τὴ "φύση γυναικός"[9].
Ἄλλωστε κατὰ πὼς λέγει ὁ Πρόκλος:
1. Νοητική : ἡ τάξη ποὺ ὁλόκληρη βρίσκεται καὶ νοεῖ μέσα στὴν αἰωνιότητα.
2. Ψυχική : ἡ τάξη ποὺ ἔχει αἰώνια οὐσία καὶ χρονικὴ ἐνέργεια.
3. Σωματική : ἡ τάξη ποὺ πάντα γεννιέται εἴτε μέσα στὸν ἄπειρο χρόνο εἴτε μέσα σὲ ἕνα μέρος τοῦ χρόνου.
Μάλιστα ὁ Ἰεροκλής, στὸ «Ὑπόμνημα στὰ Χρυσᾶ Ἔπη τοῦ Πυθαγόρα, 24.1.1 - 24.9.6», ἀναφερόμενος στὴν οὐσία τοῦ ἀνθρώπου λέγει πώς:
«ὁ ἄνθρωπος ποὺ νοεῖται ὡς θεοποιημένος, αὐτὸς ποὺ ἀπὸ πρὶν ἦταν ἑνωμένος μὲ τὴ θέα τῶν Θεῶν, μπῆκε σὲ μιὰ ἄλλη ψυχή, στὴν περὶ τὸ ἀνθρώπινης μορφῆς εἶδος προσαρμοσμένη ψυχή, καὶ ἐγένετο μέσα στὰ δεσμὰ τῆς ἀνάγκης καὶ τῆς εἱμαρμένης.»[17]
«ὑπάρχει μιὰ ψυχὴ ποὺ εἶναι ξεχωριστὴ ἀπὸ τὸ σῶμα καὶ ἀπὸ κάπου ἀλλοῦ, ἀπὸ ψηλὰ ἀπὸ τοὺς θεούς, κατεβαίνει σὲ τοῦτον τὸν θνητὸ τόπο, καὶ ἄλλη ψυχὴ ποὺ λαμβάνει ὑπόσταση μέσα στὸ σῶμα καὶ εἶναι ἀχώριστη ἀπὸ τὰ ἀντικείμενα στὰ ὁποῖα κατοικεῖ. Ἡ δεύτερη ἐξαρτᾷται ἀπὸ τὴν Εἱμαρμένη, ἐνῶ ἡ πρώτη ἐξαρτᾷται ἀπὸ τὴν πρόνοια τῶν Θεῶν ὡς πρὸς τὴν οὐσία της.»[18]
«Ὁ ἄνθρωπος ἔχει δυὸ ψυχές. Ἡ μία προέρχεται ἀπὸ τὸ πρῶτο νοητὸ καὶ μετέχει στὴ δύναμη τοῦ δημιουργοῦ, ἐνῶ ἡ ἄλλη παραδίδεται ἐκ της τῶν οὐρανίων περιφορᾶς καὶ σὲ αὐτὴν ἐπισέρπει(διεισδύει) ἡ θεοπτικὴ ψυχή. Καθώς, λοιπόν, αὐτὰ ἔχουν ἔτσι, ἡ ψυχὴ ποὺ ἀπὸ τῶν κόσμων κατεβαίνει σε ἐμᾶς, παρακολουθεῖ τίς περιόδους τοῦ Κόσμου, ἐνῶ ἡ ἀπὸ τοῦ νοητοῦ νοητὰ εἶναι παροῦσα. Καὶ ὑπερέχει ἀπὸ τῆς γενεσιουργοῦ ἀνακυκλώσεως, καὶ μὲ αὐτὴν λαμβάνει χώρα ἡ λύσις της εἱμαρμένη καὶ ἡ πρὸς τοὺς νοητοὺς θεοὺς ἄνοδος τῆς ἀΐδιας καὶ λογικῆς ψυχῆς, καὶ ἡ θεουργία ποὺ ἀνεβαίνει πρὸς τὸ ἀγέννητο ἐπιτελεῖται μὲ βάση αὐτὴ τὴ ζωή.»[19]
«Ἀπέφευγε τίς λεωφόρους καὶ βάδιζε ἀπὸ τὰ μονοπάτια».
«Ἄπεχε ἀπὸ τὸ μελανούρι. Γιατί ἀνήκει στοὺς χθόνιους Θεούς.»[24]
In aureum carmen 1.16.1 ` to In aureum carmen 1.17.1
In aureum carmen 2.1.3 ` to In aureum carmen 2.3.9
In aureum carmen 1.22.2 ` to In aureum carmen 1.22.5
In aureum carmen 27.9.4 ` to In aureum carmen 27.9.8
[12] Πεθαίνουμε στὸν νοητὸ Κόσμο γιὰ νὰ ἔρθουμε στὸν αἰσθητὸ καὶ πεθαίνουμε στὸν αἰσθητὸ γιὰ νὰ γυρίσουμε στὸν νοητό.
[13] ἀπώλεια τῶν φτερῶν τῆς ψυχῆς.
[14] Βλ. Ἰεροκλὴς «Ὑπόμνημα εἰς τὰ Πυθαγορικὰ χρυσᾶ ἔπη, 24.1.1 - 24.9.6» :
In aureum carmen 24.1.1 ` to In aureum carmen 24.9.6
[16] Βλ. Πρόκλος «Περὶ πρόνοιας καὶ εἱμαρμένης καὶ τοῦ ἐφ ἠμί, 51».
[17] Βλ., Ἰάμβλιχος «Περὶ Μυστηρίων, 10.5.7 - 10.5.11» :
Myst 10.5.7 ` to Myst 10.5.11
[19] Βλ., Ἰάμβλιχος «Περὶ Μυστηρίων, 8.6.4 - 8.6.15» :
Myst 8.6.4 ` to Myst 8.6.15
Anthologium 2.8.43.1 ` to Anthologium 2.8.45.12
Anthologium 2.8.44.2 ` to Anthologium 2.8.44.7
Τὸν κατὰ νοῦν ἄρα βίον καὶ τὸν ἐχόμενον τῶν θεῶν διαζῆν μελετητέον· οὗτος γὰρ ἡμῖν μόνος ἀποδίδωσι τὴν ἀδέσποτον τῆς ψυχῆς ἐξουσίαν, ἀπολύει τε ἡμᾶς τῶν ἀναγκαίων δεσμῶν καὶ ποιεῖ ζῆν οὐκ ἀνθρώπινόν τινα βίον, ἀλλὰ τὸν θεῖον καὶ τῇ βουλήσει τῶν θεῶν ἀγαθῶν ἀποπληρούμενον.
In aureum carmen 1.3.1 ` to In aureum carmen 1.6.5
τὴν δὲ ὄντως ἀξίαν τοῦ κοσμοποιοῦ καὶ ἀριστοτέχνου θεοῦ μόνως ἂν ἐξεύροιμεν, εἰ καὶ θεῶν αἴτιον αὐτὸν καὶ ἀτρέπτων λογικῶν οὐσιῶν ποιητὴν θησόμεθα. τούτους γὰρ νῦν ἀθανάτους θεοὺς ὠνόμασεν ὁ λόγος τοὺς ἀεὶ καὶ ὡσαύτως νοοῦντας τὸν δημιουργὸν θεὸν καὶ ἀεὶ πρὸς τὸ ἐκείνου ἀγαθὸν συντεταγμένους καὶ ἀπ᾽ ἐκείνου τὸ εἶναι καὶ τὸ εὖ εἶναι ἀμερίστως τε καὶ ἀτρέπτως λαμβάνοντας, ὡς τῆς δημιουργικῆς αἰτίας εἰκόνας αὐτοὺς ὄντας ἀπαθεῖς καὶ ἀκακύντους. πρέπει γὰρ τῷ θεῷ καὶ τοιαύτας ὑποστῆσαι ἑαυτοῦ εἰκόνας καὶ μὴ πάσας τρεπτὰς καὶ ἐμπαθεῖς τῇ εἰς κακίαν ὑποφορᾷ, οἶαί εἰσιν αἱ ἀνθρώπιναι ψυχαί, τῶν λογικῶν φύσεων τὸ ἔσχατον οὖσαι γένος, ὥσπερ αὖ ἀκρότατον ἦν νῦν τὸ τῶν ἀθανάτων θεῶν λεγόμενον γένος. καὶ μήποτε πρὸς ἀντιδιαστολὴν τῶν ἀνθρωπίνων ψυχῶν ἀθάνατοι θεοὶ οὗτοι ἐκλήθησαν ὡς μὴ ἀποθνήσκοντες τὴν θείαν εὐζωΐαν μηδὲ ἐν λήθῃ ποτὲ γιγνόμενοι μήτε τῆς ἑαυτῶν οὐσίας μήτε τῆς τοῦ πατρὸς 1.5 ἀγαθότητος. τούτοις δὲ ἡ ἀνθρωπίνη ψυχὴ τοῖς πάθεσιν ὑπόκειται, ποτὲ μὲν νοοῦσα τὸν θεὸν καὶ τὴν ἑαυτῆς ἀξίαν ἀπολαμβάνουσα, ποτὲ δὲ τούτων ἀποπίπτουσα. διὸ καὶ εἰκότως θνητοὶ θεοὶ λέγοιντο ἂν αἱ ἀνθρώπιναι ψυχαὶ ὡς ἀποθνῄσκουσαί ποτε τὴν θείαν εὐζωΐαν τῇ ἀπὸ θεοῦ φυγῇ καὶ ἀναβιωσκόμεναι αὐτὴν πάλιν τῇ πρὸς θεὸν ἐπιστροφῇ καὶ οὕτω μὲν ζῶσαι τὸν θεῖον βίον, ἐκείνως δὲ ἀποθνῄσκουσαι, ὡς οἷόν τε ἀθανάτῳ οὐσίᾳ θανάτου μοίρας μεταλαχεῖν, οὐ τῇ εἰς τὸ μὴ εἶναι ἐκβάσει, ἀλλὰ τῇ τοῦ εὖ εἶναι ἀποπτώσει. θάνατος γὰρ λογικῆς οὐσίας ἀθεΐα καὶ ἄνοια, οἷς ἕπεται καὶ ἡ περὶ τὸν βίον ἄμετρος τῶν παθῶν ἐπανάστασις. ἐν γὰρ τῇ ἀγνοίᾳ τῶν κρειττόνων ἀνάγκη δουλεύειν τοῖς χείροσιν, ὧν ἐλευθεριάσαι ἄλλως οὐχ οἷόν τε ἢ τῇ δι᾽ ἀναμνήσεως εἰς νοῦν καὶ θεὸν ἐπιστροφῇ.
Protr 111.17 ` to Protr 111.28
Οἶμαι δ᾽ ὅτι καὶ τὸ ἐπὶ τούτοις εἰς τὸ αὐτὸ συντείνει· <τὰς λεωφόρους ὁδοὺς ἐκκλίνων διὰ τῶν ἀτραπῶν βάδιζε.> καὶ γὰρ τοῦτο τὴν μὲν δημώδη καὶ ἀνθρωπίνην ζωὴν ἀφιέναι παραγγέλλει, τὴν δὲ χωριστὴν καὶ θείαν μεταδιώκειν ἀξιοῖ, καὶ τὰ μὲν δοξάσματα τὰ κοινά φησι δεῖν ὑπερορᾶν, τὰ δὲ ἴδια καὶ ἀπόρρητα περὶ πολλοῦ ποιεῖσθαι, καὶ τὴν μὲν πρὸς ἀνθρώπους φέρουσαν τέρψιν ἀτιμάζειν, τὴν δὲ τῆς θείας βουλήσεως ἐχομένην εὐπραγίαν περὶ πολλοῦ ποιεῖσθαι, καὶ τὰ μὲν ἀνθρώπινα ἔθη ἐᾶν ὡς δημώδη, τὰς δὲ τῶν θεῶν θρησκείας ὡς ὑπερεχούσας τὴν δημώδη ζωὴν ἀνταλλάττεσθαι.
Protr 111.29 ` to Protr 112.8
Συγγενὲς δ᾽ ἐστὶ τούτῳ καὶ τὸ ἐφεξῆς· <μελανούρου ἀπέχου· χθονίων γάρ ἐστι θεῶν.> τὰ μὲν οὖν ἄλλα περὶ αὐτοῦ ἐν τῷ Περὶ συμβόλων ἐροῦμεν, ὅσα δὲ εἰς προτροπὴν ἁρμόζει, παραγγέλλει τῆς οὐρανίας πορείας ἀντέχεσθαι καὶ τοῖς νοεροῖς θεοῖς συνάπτεσθαι, τῆς τε ἐνύλου φύσεως χωρίζεσθαι καὶ περιάγεσθαι πρὸς τὴν ἄυλον καὶ καθαρὰν ζωήν, θεῶν τε θεραπείᾳ χρῆσθαι τῇ ἀρίστῃ καὶ μάλιστα τοῖς πρωτίστοις θεοῖς προσηκούσῃ.
Τρίτη 21 Δεκεμβρίου 2021
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 20 Δεκεμβρίου 1522: Πολιορκία καὶ πτώση τής Ρόδου ἀπό Τούς ὀθωμανοὺς
Οἱ Ὀθωμανοὶ ἀποβιβάστηκαν ἀρχικὰ ἔξω ἀπὸ τὸ λιμάνι τῆς Ρόδου μὲ 400 πλοῖα καὶ μερικὲς δεκάδες χιλιάδες ἄνδρες ὑπὸ τὴ διοίκηση τοῦ Τσομπὰν Σουλεϊμάν-πασᾶ γιὰ νὰ ἐνισχυθοῦν μὲ τὸ κύριο σῶμα τῶν 100.000 ἀνδρῶν ὑπὸ τὸν ἴδιο τὸν σουλτᾶνο λίγες μέρες μετά. Ἀπέναντί τους οἱ Ἰωαννίτες καὶ Ἕλληνες παρέτασσαν κάτι περισσότερο ἀπὸ 6 χιλιάδες ἐνόπλους καὶ σαφῶς λιγότερα πυροβόλα.
Ἡ πολιορκία ξεκίνησε μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς νὰ ἀποκλείουν τὴν πόλη ἀπὸ τὴ θάλασσα ἐνῶ βομβάρδιζαν ἀπὸ τὴν ξηρὰ ἐξαπολύοντας ἐπιθέσεις πρὸς τὰ ἰσχυρὰ τείχη ποὺ μονίμως ἀποκρούονταν μὲ μεγάλες ἀπώλειες. Τὰ τείχη τῆς Ρόδου εἶχαν ἐνισχυθεῖ μετὰ τὴν τελευταία πολιορκία μὲ καινοτομίες τῆς ἰταλικῆς πολιορκητικῆς σχολῆς μὲ χαμηλὰ κεκλιμένα ἀναχώματα ποὺ ἔκαναν τίς μπάλες του πυροβολικοῦ νὰ ἐξοστρακίζονται.
Τὸ τάγμα τῶν Ἰωαννιτῶν ἱπποτῶν, ποὺ εἶχε συσταθεῖ ἀρχικὰ στοὺς Ἁγίους Τόπους μὲ σκοπὸ τὴν προστασία καὶ φροντίδα τῶν προσκυνητῶν καὶ εἶχε ἐξελιχθεῖ σὲ ἕναν θρησκευτικὸ καὶ στρατιωτικὸ ὀργανισμό, ἐκδιώχθηκε ἀπὸ τοὺς Μουσουλμάνους μετὰ τὴν ἅλωση τῆς Ἱερουσαλὴμ καὶ μετεγκαταστάθηκε στὴ Ρόδο, ὅπου παρέμεινε ἐπὶ 200 χρόνια. Μετὰ τὴν ἔξωσή του ἀπὸ ἐκεῖ, θὰ ἀνασυσταθεὶ στὴ Μάλτα ὅπου θὰ παραμείνει μέχρι τὴ διάλυσή του ἀπὸ τὸν Ναπολέοντα.
Κυριακή 19 Δεκεμβρίου 2021
Ἥφαιστος: Ὁ ἄγνωστος Θεὸς καὶ δημιουργὸς τοῦ ἀνθρώπου
Οἱ Ὀλύμπιοι θεοί, ἐνῶ ἦταν πλασμένοι ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους Ἕλληνες μὲ ἀνθρώπινη μορφὴ καὶ ἀνθρώπινο σῶμα, διακρίνονταν γιὰ τὴν ἐξαιρετική τους ὀμορφιά. Τὰ μαλλιὰ καὶ τὸ πρόσωπό τους ἀκτινοβολοῦσαν καὶ ἡ μορφή τους μποροῦσε νὰ μαγέψει καὶ νὰ γαληνέψει καὶ τὰ πιὸ ἄγρια θηρία τῆς φύσης. Τὰ σώματά τους ἦταν ἁρμονικὰ πλασμένα μὲ τίς τελειότερες ἀναλογίες.
Ὅμως ἀνάμεσά τους ζοῦσε καὶ ἕνας θεὸς ποὺ ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ἀκατανίκητη δύναμή του καὶ τὴν ἀθανασία του, δὲν ἔμοιαζε καθόλου μὲ τοὺς ὑπόλοιπους. Αὐτὸς ἦταν ὁ Ηφαἱστος, ὁ θεος προστάτης τῆς φωτιᾶς, τῆς σιδηρουργίας τῶν πέτρινων κατασκευῶν καὶ τῆς γλυπτικῆς. Γιος του Δία καὶ τῆς Ἥρας ἀπὸ τὴ γέννηση τοῦ ἀκόμη γνώρισε τὴν ἐγκατάλειψη, τὸν ἐκδιωγμὸ καὶ τὴν περιφρόνηση.
Ὁ Ἥφαιστος εἶναι ὁ πιὸ ἄσχημος ἀπὸ τοὺς θεούς, μαυριδερὸς καὶ κουτσὸς τόσο ποὺ ἡ ἀποκρουστική του ὄψῃ τὸν κάνει ἀνεπιθύμητο μεταξὺ τῶν ὑπολοίπων Ὀλύμπιων θεῶν. Παρουσιαζόταν μὲ παχιὰ καὶ μακριὰ γενειάδα, μὲ χοντρὰ καὶ ἄσχημα χαρακτηριστικά. Ἐπιπλέον, ἦταν κοντὸς καὶ χοντρός, μὲ ἀδύναμα πόδια ποὺ δὲν μποροῦσαν νὰ συγκρατήσουν εὔκολα τὸ βάρος του. Εἶχε δασύτριχο στῆθος καὶ τὰ μπράτσα του ἦταν τεράστια ἀπὸ τὴ συνεχῆ δουλειὰ στὸ ἐργαστήρι του.
Σχετικὰ μὲ τὰ πρῶτα χρόνια τῆς ζωῆς του καὶ τὴν ἀναπηρία ποὺ ἀντιμετώπιζε στὸ πόδι του,δίνονται πολλὲς καὶ ποικίλες ἐξηγήσεις. Μιὰ παράδοση μᾶς ἀναφέρει ὅτι ἡ Ἥρα μόλις γέννησε τὸν Ἥφαιστο πάνω στὸν Ὄλυμπο,ζήτησε νὰ δεῖ τὸ μωρό της. Μόλις ὅμως ἀντίκρισε τὸ κουτσὸ καὶ μαυριδερὸ βρέφος ποὺ τῆς παρουσίασαν ἔγινε ἔξω φρενῶν. Πῶς ἦταν δυνατὸν νὰ γεννήσει αὐτή, μιὰ πανέμορφη θεά, ἕνα τόσο ἄσχημο μωρό; Σκέφτηκε ὅτι δὲ θὰ μποροῦσε μὲ κανένα τρόπο ν' ἀντιμετωπίσει τίς κοροϊδίες τῶν ὑπόλοιπων θεῶν καὶ τὰ εἰρωνικά τους γέλια.
Ἔτσι λοιπὸν ἅρπαξε μανιασμένη τὸ μωρὸ καὶ τὸ πέταξε ἀπὸ τὸν Ὄλυμπο. Ὁ Ἥφαιστος κατέληξε στὸν Ὠκεανό. Ἐκεῖ τὸν βρῆκαν καὶ τὸν περιμάζεψαν ἡ Θέτιδα καὶ ἡ Εὐρυνόμη. Ὁ Ἥφαιστος πέρασε μαζί τους τὰ ἐννιὰ πρῶτα χρόνια τῆς ζωῆς του, σὲ μιὰ θαλάσσια σπηλιά, τὸ παλάτι τοῦ Νηρέα. Μὲ τὰ κοράλλια καὶ τὰ μαργαριτάρια ὁ Ἥφαιστος ἔφτιαχνε θαυμαστὰ κοσμήματα στὶς θεὲς ποὺ τὸν προστάτευαν. Ἔτσι τοὺς ἔδειχνε τὴν ἀγάπη καὶ τὴν εὐγνωμοσύνη του.
Ἕνας ἄλλος μῦθος διηγεῖται ὅτι ὁ Ἥφαιστος ἔπαθε τὸ ἀτυχὲς γεγονὸς σὲ μεγαλύτερη ἡλικία. Ἦταν μιὰ μέρα, ὅπως πολλὲς ἄλλες, ποὺ τὸ θεϊκὸ ζευγάρι ὁ Δίας καὶ ἡ Ἥρα μάλωναν. Οἱ φωνὲς τῆς πρώτης θεᾶς ἀντηχοῦσαν σ' ὁλόκληρο τὸν Ὄλυμπο καὶ προκαλοῦσαν τὰ σχόλια τῶν ὑπολοίπων. Δὲν μποροῦσε νὰ διανοηθεῖ πῶς κατάφερε ὁ σύζυγός της, παρόλες τίς δικές της προσπάθειες νὰ τὸν παρακολουθεῖ συνέχεια, νὰ συνάψει ἐρωτικὲς σχέσεις μὲ μιὰ θνητή, τὴν Ἀλκμήνη. Τὸ χειρότερο ἀπ' ὅλα ἦταν ὅτι ἀπέκτησε μαζί της κι ἕνα γιο, τὸν Ἡρακλῆ. Ὁ Δίας ἄρχισε ν' ἀστράφτει καὶ νὰ βροντᾷ ἀπὸ τὰ νεῦρα του· δὲν ἄντεχε ἄλλο τὴν ἀρρωστημένη ζήλια τῆς Ἥρας.
Ὁ καημένος ὁ Ἥφαιστος σ' αὐτὸν τὸν τρικούβερτο καβγᾶ πῆρε τὸ μέρος τῆς μητέρας του. Ὁ πατέρας τοῦ τότε, θολωμένος καθὼς ἦταν ἀπὸ τὴν ὀργή του, ἅρπαξε τὸν ἄσχημο γιο του, ποὺ ποτὲ δὲν τὸν συμπάθησε πραγματικά, καὶ τὸν πέταξε μ' ὅλη του τὴ δύναμη κάτω ἀπὸ τὸν Ὄλυμπο. Ὁ Ἥφαιστος μιὰ ὁλόκληρη μέρα στροβιλιζόταν στὴν ἀτμόσφαιρα καὶ τελικὰ κατέληξε μὲ ὁρμὴ πάνω στὴ Λῆμνο. Τὸ σῶμα του βρόντηξε σὲ κάποια βράχια τοῦ νησιοῦ καὶ ἀπὸ τότε ὁ Ἥφαιστος κουτσάθηκε γιὰ ὅλη του τὴ ζωή.
Γενικά, τὰ πρῶτα χρόνια τῆς ζωῆς του ὁ Ἥφαιστος ἔζησε μακριὰ ἀπὸ τὸν Ὄλυμπο καὶ εἴτε ἀπὸ μόνος του, εἴτε μὲ τὴ βοήθεια κάποιου δασκάλου ἔγινε ὁ πρῶτος τεχνίτης ἀνάμεσα στοὺς θεούς. Οἱ γονεῖς του δὲν τὸν ἀντιμετώπισαν ποτὲ ὡς ἴσο μὲ τὰ ὑπόλοιπα παιδιά τους. Ὁ Ἥφαιστος ἦταν καλόκαρδος καὶ ὑπομονετικός, ὅμως πάντα σκεφτόταν τὴ συμπεριφορὰ τῶν γονιῶν του καὶ ἐκνευριζόταν· τὸν ἔπιανε τὸ παράπονο καὶ πολλὲς φορὲς ἔπαιρνε τὴν ἐκδίκησή του.
Ἐνδιαφέρον παρουσιάζει ὁ μῦθος στὸν ὁποῖο ὁ Ἥφαιστος στὴν γιορτὴ τῆς μητέρας του στὸν Ὄλυμπο, τῆς κατασκεύασε καὶ τῆς ἔδωσε ὡς δῶρο ἕναν ὁλόχρυσο θρόνο μὲ ἀνάγλυφες σκαλιστὲς παραστάσεις ἀπὸ τὴν ζωὴ τῶν θεῶν. Μόλις της τὸν πρόσφερε, ἡ Ἥρα ἀμέσως τὸν δοκίμασε μὲ μεγάλη χαρὰ καὶ ἱκανοποίηση ἀφοῦ ὅπως ἦταν γνωστό, οἱ κατασκευὲς τοῦ Ἡφαίστου δὲν εἶχαν ἰσάξιές τους. Πέρασε λίγη ὥρα καὶ ἡ Ἥρα ἄκουγε καὶ συνομιλοῦσε μὲ τοὺς ὑπολοίπους θεοὺς ἀπὸ τὸ νέο της θρόνο, ὅταν ὅμως θέλησε νὰ σηκωθεῖ διαπίστωσε πὼς κάτι τέτοιο τῆς ἦταν ἀδύνατο. Ὁ Ἥφαιστος τὴν εἶχε αἰχμαλωτίσει μὲ ἀόρατα δεσμὰ τὰ ὁποῖα κανεὶς ἄλλος δὲν ἦταν ἱκανὸς νὰ λύσει.
Αὐτὸ εἶναι τὸ δῶρο μου γιὰ ἐσένα μητέρα καὶ γιὰ τὴ ἀγάπη ποὺ μοῦ ἔδειξες ὅταν ἤμουν μικρός. Τί φταίω ἐγὼ ποὺ γεννήθηκα ἄσχημος καὶ μαυριδερὸς καὶ μὲ πέταξες ἀπὸ τὸν Ὄλυμπο; τῆς εἶπε. Μάταια τὸν παρακαλοῦσε ἡ Ἥρα νὰ τὸν ἀπελευθερώσει, μάταια καὶ οἱ ὑπόλοιποι θεοὶ νὰ τὸν μεταπείσουν μαλώνοντας τον, μάταια καὶ ὁ Ἄρης θέλησε μὲ τὴν βία νὰ τοῦ ἀλλάξει γνώμη καθὼς ὁ Ἥφαιστος τὸν ἀντιλήφθηκε ἔγκαιρα καὶ τοῦ πέταξε ἕναν ἀναμμένο δαυλὸ κάνοντάς τον νὰ πάει καὶ νὰ κρυφτεῖ πίσω ἀπὸ τίς θεές.
Στὴ συνέχεια ἀποχώρησε γιὰ τὸ ἀγαπημένο του νησί, τὴν Λῆμνο ὅπου ὁ φίλος του ὁ Διόνυσος κατάφερε ἀφοῦ τον μέθυσε πρῶτα μὲ κρασὶ νὰ τὸν μεταπείσει καὶ νὰ ταξιδέψουν στὴ συνέχεια πείσω στὸν Ὄλυμπο. Ἐκεῖ ὁ Δίας ἀπαίτησε ἀπὸ τὸν Ἥφαιστο νὰ ἀπελευθερώσει τὴν μητέρα του καθὼς ὅπως τοῦ εἶπε παρατράβηξε τὸ ἀστεῖο.
Ὁ Ἥφαιστος του ἀπάντησε πὼς θὰ τὸ ἔκανε μὲ τὴν προϋπόθεση ὁ ἴδιος νὰ τοῦ ἱκανοποιοῦσε μία χάρη. Ἀφοῦ δέχτηκε ὁ Δίας, ὁ Ἥφαιστος ἔλυσε τὰ δεσμὰ τῆς Ἥρας καὶ τότε ζήτησε ἀπὸ τὸν Δία την χάρη ποὺ τοῦ ὑποσχέθηκε. Μπροστὰ σὲ ὅλους τοὺς θεοὺς ὁ Ἥφαιστος ζήτησε ἀπὸ τὸν Δία γιὰ γυναῖκα του τὴν Ἀφροδίτη. Ὅλοι σάστισαν, ὅλοι μείνανε ἔκπληκτοι, κανεὶς δὲν τὸ πίστευε ὁ πιὸ ἄσχημος ἄντρας νὰ παντρευτεῖ τὴν ὀμορφότερη θεά. Περισσότερο ἀπὸ ὅλους ντράπηκαν ἡ Ἀφροδίτη καὶ ὁ Δίας καθὼς ἦταν ὑποχρεωμένος νὰ τιμήσει τὸν λόγο του. Ἔτσι ἡ θεὰ τοῦ ἔρωτα καὶ τῆς ὀμορφιᾶς ἔγινε σύζυγος τοῦ πιὸ ἄσχημου ἀπὸ τοὺς θεούς.
Ὁ Ἥφαιστος ἦταν ὁ θεϊκὸς σιδηρουργός. Κατασκεύαζε ὅπλα, παλάτια, κοσμήματα, ὅλα περίτεχνα καὶ σπουδαῖα. Τὸ παλάτι του στὸν Ὄλυμπο ὁλόχρυσο μὲ πολύτιμους λίθους στολισμένο. Τὰ δῶρα του στοὺς θεοὺς ἀσύλληπτης ἔμπνευσης καὶ ὀμορφιᾶς. Αὐτὸς δώρισε στὸν Δία τὴν αἰγίδα (ποὺ μετὰ ἔδωσε στὴν Ἀθηνᾶ) καὶ τὸ σκῆπτρο του, στὴν Δήμητρα τὸ δρεπάνι, στὸν Ἀπόλλωνα καὶ τὴν Ἄρτεμη τὰ χρυσᾶ τους βέλη, στὸν ἥλιο τὰ λαμπρό του ἅρμα καὶ στὸν Διόνυσο τὸ ὁλόχρυσο κύπελό του. Αὐτὸς κατασκεύασε τὰ ὅπλα τοῦ Ἀχιλλέα, ποὺ τοῦ ζήτησε ἡ μητέρα του ἡ Θέτιδα. Ἀκόμη, στὸν Ἥφαιστο ἀποδίδεται καὶ ἡ κατασκευὴ τοῦ Τάλου.
Ὁ Τάλως ἦταν ἕνα τεράστιο ἀνθρωπόμορφο, χάλκινο κατασκεύασμα τὸ ὁποῖο ὁ θεὸς δώρισε στὸν βασιλιᾶ τῆς Κρήτης Μίνωα. Ὁ Τάλως προστάτευε ὁλόκληρο τὸ νησὶ καθὼς μὲ τὰ τεράστια βήματά του ἦταν ἱκανὸς νὰ ταξιδεύει τόσο γρήγορα ποὺ λέγεται ὅτι ἔκανε τρεῖς φορές το γῦρο τοῦ κοσμου σὲ μία ἡμέρα. Ὁ προστάτης τῆς Κρήτης ποὺ κατάστρεφε μὲ τὴν καυτή του ἀνάσα ὅποιο ἐχθρικὸ πλοῖο στρεφόταν ἐνάντια στὸ νησὶ ἀπενεργοποιήθηκε τελικὰ ἀπὸ τοὺς Ἀργοναῦτες, οἱ ὁποῖοι στὸν γυρισμό τους ἀπὸ τὴν Κολχίδα καὶ μὲ τὴν βοήθεια τῆς μάγισσας Μήδειας, ἡ ὁποία τοῦ προκάλεσε σύγχυση, κατάφεραν νὰ τὸν τραυματίσουν στὸ πόδι, ἀπὸ ὅπου ἔτρεξε ἀπὸ τὴν μοναδική του φλέβα σὰν λιωμένο μέταλλο τὸ αἷμα του. Δὲν ἦταν ὅμως οἱ μόνες κατασκευές του.
Λιγότερο γνωστὲς εἶναι ἀκόμα οἱ :
Χρυσὲς Κηλήδονες
Ἦσαν χρυσᾶ κινούμενα ἀγάλματα κατασκευασμένα ἀπὸ τὸν Ἥφαιστο, εἴτε μὲ τὴν μορφὴ γυναικών,γυναικῶν, εἴτε δρυοκολάπτη, εἴτε μὲ μορφὴ παρόμοια τῶν Σειρήνων, ποὺ εἶχαν τὸ χάρισμα τοῦ τραγουδιοῦ καὶ εἶχαν δοθεῖ στὸν ναὸ τοῦ Ἀπόλλωνα στοὺς Δελφούς.
Ὁ Καυκασιος Ἀετός
ἦταν γιγάντιος χάλκινος ἀετός, κατασκευασμένος ἀπὸ τὸν Ἥφαιστο, ὁ ὁποῖος εἶχε ὡς ἀποστολὴ νὰ κατατρώγει τὸ ἀναπαραγόμενο συκώτι τοῦ Τιτᾶνα Προμηθέα, ὁ ὁποῖος εἶχε ἁλυσοδεθεῖ ἀπὸ τὸν Δία στὸν Καύκασο διότι εἶχε παραδώσει στοὺς θνητοὺς τὴν φωτιά.
Ὁ ἀετὸς ἄλλοτε περιγράφεται ὡς χάλκινο αὐτόματον κατασκευασμένο ἀπὸ τὸν Ἥφαιστο καὶ ἄλλοτε ὡς μέλος πλασμάτων γεννημένων ἀπὸ τὸν δαίμονα Ἔχιδνα. Στὰ «ἀδελφὰ» πλάσματα περιλαμβάνονται ὁ λέων τῆς Νεμέας καὶ ἡ Λερναία Ὕδρα.
Χρυσὸς & ἀργυρὸς κύων (σκύλος)
Κατασκευασμένοι ἀπὸ τὸν Ἥφαιστο, ἦσαν ζεῦγος σκύλων - φυλάκων (ἕνας χρυσὸς καὶ ἕνας ἀργυρὸς) ἀθάνατοι καὶ ἀγέραστοι οἱ ὁποῖοι εἶχαν ὡς ἀποστολὴ νὰ φυλᾶνε τὴν εἴσοδο τοῦ παλατιοῦ τοῦ βασιλέα τῶν Φαιάκων Ἀλκίνου (πατέρα τῆς Ναυσικᾶς).
Χάλκινοι Ταῦροι
Ζεῦγος χάλκινων ταύρων μὲ πύρινη ἀναπνοή, κατασκευασμένοι ἀπὸ τὸν Ἥφαιστο γιὰ τὸν βασιλέα τῆς Κολχίδας Αἰήτη. Ὑπῆρξαν ἀπὸ τοὺς ἄθλους τοῦ Ἰάσονα ὁ ὁποῖος προκειμένου νὰ πάρει τὸ χρυσόμαλλο δέρας, ἔπρεπε νὰ ζέψει τοὺς ἐν λόγῳ ταύρους καὶ νὰ σπείρει ἕνα χωράφι χρησιμοποιῶντας ὡς ἀλέτρι τὰ μαγικὰ δόντια τοῦ δράκοντα.
Χρυσὲς Κόρες
Ζεῦγος χρυσῶν πανέμορφων κορασίδων κατασκευασμένων ἀπὸ τὸν Ἥφαιστο, οἱ ὁποῖες διέθεταν τὸ χάρισμα τοῦ λόγου καὶ τῆς σκέψης, μὲ ἀποστολὴ νὰ ὑπηρετοῦν τὸν Ἥφαιστο στὴν Ὀλύμπια κατοικία του.
Καβειρικοὶ Ἵπποι
Ἦσαν ζεῦγος χάλκινων ἵππων μὲ πύρινη ἀνάσα κατασκευασμένοι ἀπὸ τὸν Ἥφαιστο, οἱ ὁποῖοι εἶχαν ὡς ἀποστολὴ νὰ σύρουν τὸ ἅρμα τῶν Καβείρων.
Χρυσοῖ Τρίποδες
Ἀποτελοῦνταν ἀπὸ 20 χρυσοῦς αὐτοκινούμενους τρίποδες μὲ τροχούς, τοὺς ὁποίους εἶχε κατασκευάσει ὁ Ἥφαιστος προκειμένου νὰ μετακινοῦνται οἱ θεοὶ στὶς αἴθουσες τοῦ Ὀλύμπου κατὰ τὴν διάρκεια τῶν ἑορτῶν.
Ἡ Λῆμνος εἶναι ἕνα ἠφαιστειογενὲς νησὶ καὶ ἡ κυριότερη κορυφή του, ὁ Μόσυχλος, ἔγινε τὸ σημαντικότερο κέντρο τῆς λατρείας τοῦ Ἡφαίστου. Ὁ Ἥφαιστος εἶναι ἐξαιρετικὰ σημαίνων Θεός, καθὼς σχετίζεται μὲ τὴν φωτιὰ (νοητικὸ πῦρ -γνώση). Μπορεῖ ὁ Προμηθέας νὰ ἔκλεψε τὴ φωτιὰ (νοητικὸ πύρ -γνώση) γιὰ νὰ τὴ χαρίσει στοὺς ἀνθρώπους, δημιουργὸς ὅμως τόσο τῆς φωτιᾶς, ὅσο καὶ τῶν ἀνθρώπων, ἦταν ὁ Ἥφαιστος...
Ὁ Ἥφαιστος θεωροῦνταν ὁ θεὸς τῶν μεταλλουργῶν καὶ σιδηρουργῶν, οἱ ὁποῖοι διδάχθηκαν ἀπὸ αὐτὸν τὴν κατεργασία τῶν μετάλλων καὶ τὴ χρησιμοποίηση τῆς φωτιᾶς . Ὁ Ἥφαιστος λατρεύονταν στὴν Λῆμνο ὅπου βρισκόταν τὸ ἐργαστήρι τοῦ σιδηρουργοῦ-θεοῦ. Δὲν εἶναι φυσικὰ τυχαῖο πὼς στὴν Λῆμνο τελοῦνταν τὰ σεπτὰ καὶ πανάρχαια Καβείρια μυστήρια.
Σύμφωνα μὲ τὸν Λήμνιο συγγραφέα Φιλόστρατο, κατὰ τὴν διάρκεια τῶν Καβειρίων μυστηρίων, ἔσβηναν ὅλες τίς φωτιὲς ἐπὶ ἐννιὰ μέρες σὲ ὅλο τὸ νησί. Τὴν ἔνατη μέρα ἔφτανε στὸ λιμάνι ἕνα πλοῖο ποὺ τὸ εἶχαν στείλει στὴ Δῆλο γιὰ νὰ φέρει τὴ φωτιά. Τὸ περίμενε ἀνυπόμονα ἕνα μεγάλο πλῆθος ποὺ ὅλο τὸ διάστημα προσευχόταν. "Σὰν ἔφτανε τὸ πλοῖο στὸ λαὸ μοίραζαν τὴ φωτιά, ὄχι γιὰ τὴν καθημερινὴ χρήση, μὰ γιὰ τῶν τεχνιτῶν τὰ ἐργαστήρια, ἄρχιζε καὶ πάλι στὸν τόπο μιὰ νέα ζωή".
Δὲν εἶναι φυσικὰ ἐπίσης τυχαῖο, πὼς τὸ πῦρ ἀποτελοῦσε στὴν ἀρχαία - καὶ ὄχι μόνο - σκέψη, τὸ βασικὸ συστατικὸ δημιουργίας τοῦ σύμπαντος. Ὁ Πυθαγόρας δίδασκε λ.χ, πὼς ὅλα τὰ οὐράνια σώματα περιστρέφονται γύρω ἀπὸ ἕνα «κεντρικὸ πῦρ» μὲ ἁρμονία. Πιὸ συγκεκριμένα, σύμφωνα μὲ τὸ Ἰωάννη Στοβαῖο ( Ἀνθολόγιο) τὸ κοσμολογικὸ πρότυπο τοῦ Πυθαγόρειου Φιλόλαου:
«τοποθετεῖ τὸ πῦρ στὸ μέσον, στὸ κέντρο. Τὸ ὀνομάζει ἑστία τῶν πάντων, οἶκον τοῦ Διός, μητέρα τῶν θεῶν, βωμὸ καὶ συνοχὴ καὶ μέτρο φύσεως. Ἐπίσης τοποθετεῖ ἕνα δεύτερο πῦρ, ἀνώτατο ὅλων, ποὺ περιέχει μέσα του τὸν κόσμο. Τὸ κέντρο, λέει, εἶναι ἀπὸ τὴν φύση του πρῶτο, γύρῳ,γύρω ἀπ' αὐτὸ τὰ δέκα διαφορετικὰ σώματα ἐκτελοῦν τὸν ὁμαδικό τους χορό.»
Γιὰ αὐτὸ τὸν λόγο τὸ ἱερὸ πῦρ, συμβολιζόταν ἀπὸ τὴν ἱερὴ καὶ ἄσβεστη ἑστία κάθε βωμοῦ καὶ ναοῦ, ἀλλὰ καὶ οἰκιῶν. To ὄνομα τοῦ Ἡφαίστου, προέρχεται ἀπὸ τὴν ρίζα «ἀφ-» τοῦ δασυνόμενου ρήματος «ἅπτω», ποὺ σημαίνει «ἀνάβω, καίω», συνεπῶς Ἥφαιστος εἶναι «αὐτὸς ποὺ καίει, ὁ πύρινος». Σύμφωνα δὲ μὲ τὸν Σωκράτη (Πλάτων Κρατύλος περὶ ὀνομάτων), τὸ ὄνομα Ἥφαιστος σημαίνει ὁ φωτεινὸς ἀπὸ τὸ «Φαῖστος», προσλαμβάνοντας τὸ γράμμα Ἦτα.
Στὴν Λῆμνο τιμοῦσαν τὸν Ἥφαιστο καὶ ὡς θεὸ θεραπευτῆ. Δῶρο του γιὰ τὴν φιλοξενία τῶν Λημνίων ἦταν ἡ περίφημη θεραπευτικὴ Λημνία γῆ. Γιὰ αὐτὸ τὸν λόγο, ὁ Φιλοκτήτης ὁ διάσημος τοξοβόλος τῶν Ἑλλήνων κατὰ τὴν ἐκστρατεία τῆς Τροίας, ἀφέθηκε ἐδῶ, ὥστε νὰ γιατρευτεῖ ἀπὸ ἡ πληγὴ τοῦ ἀπὸ τὸ δάγκωμα φιδιοῦ μὲ τὴν Λημνία γῆ.
Ἡ συνεισφορὰ καὶ ὁ συμβολισμὸς τοῦ Ἡφαίστου τόσο στὴν θεϊκή, ὅσο καὶ στὴν ἀνθρώπινη ἱστορία εἶναι ὑποτιμημένη...
Τὸ πῦρ, καὶ ἡ μεταλλουργία εἶναι ἐνδεικτικὰ τῆς σπουδαιότητας τῶν δυνάμεων ποὺ ἐκφράζει ὁ θεός, τὸ σημαντικότερο ὅλων ὅμως εἶναι ἡ ἀναπηρία τοῦ Θεοῦ. Πὼς μπορεῖ ἕνας θεὸς νὰ εἶναι κουτσός, ἔστω καὶ μετὰ ἀπὸ ἀτύχημα (στὴν πραγματικότητα τιμωρία);
Ἄς δοῦμε τί μᾶς ἀποκαλύπτουν οἱ ἀρχαῖες πηγές.
«Τὴν δική σας χίλια χρόνια πρὶν τὴν δική μας, παίρνοντας τὸ σπέρμα σᾶς ἀπὸ τὴν γῆ καὶ τὸν Ἥφαιστο, -Προτέραν μὲν τὴν πάρ᾽ ὑμῖν ἔτεσι χιλίοις ἐκ γῆς τε καὶ ἡφαίστου τὸ σπέρμα παραλαβοῦσαν ὑμῶν,» - λέγει ὁ αἰγύπτιος Ἱερέας στὸν Σόλωνα, ἀναφερόμενος στὴν πόλη τῶν Ἀθηνῶν.
(Τίμαιος, 23.d-e).
Τί θὰ ὑποστήριζε κανεὶς γιὰ τὴν δημιουργία τοῦ Ἡφαίστου;
Ἀλλὰ καὶ ὅτι εἶναι δημιουργός, εἶναι φανερὸ ἀπὸ τοὺς ἴδιους, οἱ ὁποῖοι λένε ὅτι αὐτὸς ἔπεσε ἀπὸ ψηλά, ἀπὸ τὸν Ὄλυμπο, μέχρι γῆς καὶ ὑμνοῦν ὅλες τίς ὑποδοχὲς τῶν ἐγκόσμιων θεῶν σὰν «ἡφαιστοτεύκτους». Ἄν, λοιπόν, ὑποστηρίζουμε ὅτι τὰ πράγματα ἔχουν ἔτσι, τοῦτος ὁ θεὸς θὰ εἶναι ὁ καθολικὸς δημιουργὸς «τῆς σωματοειδοῦς ἁπάσης συστάσεως», καὶ τὰς «ἐμφανεῖς ἕδρας προευτρεπίζων» [προετοιμάζει] τῶν θεῶν, συμπληρώνοντας τὰ πάντα γιὰ τὴν μία/ἑνιαία ἁρμονία τοῦ Κόσμου, γεμίζοντας ὅλα τὰ δημιουργήματα μὲ σωματικὴ ζωή, καὶ διακοσμῶντας καὶ συγκρατῶντας μὲ τὰ Εἴδῃ τὴ σκληρότητα καὶ τὴν πυκνότητα τῆς ὕλης. Γιὰ αὐτό, λοιπόν, λέγεται κι ἀπὸ τοὺς θεολόγους τῶν Ἑλλήνων ὅτι χαλκεύει (δουλεύει τὸν χαλκό), «ὡς στερεῶν καὶ ἀντιτύπωνἐργάτης», ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ «χάλκεος ὁ οὐρανὸς ὡς μίμημα ὢν τοῦ νοητοῦ», καὶ ὁ τοῦ οὐρανοῦ ποιητὴς (δημιουργὸς) χαλκουργός.
«Χωλεύειν δὲ ἀμφοτέροις τοῖς ποσίν» (είναι χωλός/κουτσός και τα δύο του πόδια), επειδή είναι δημιουργός των εσχάτων/τελευταίων όντων και τις προόδους του όντως Όντος – γιατί τέτοια είναι τα σώματα – και επειδή δεν μπορεί πλέον να προχωρήσει σε άλλη τάξη και επειδή είναι δημιουργός του σύμπαντος που δεν έχει σκέλη (πόδια), όπως θα πει ο Πλάτων στον «Τίμαιο, 34.a».
Λέγεται ὅτι πέφτει ἀπὸ ψηλὰ στὴ γῆ, ἐπειδὴ ἁπλώνει τὴ δημιουργία σὲ ὁλόκληρη τὴν αἰσθητὴ οὐσία. Εἴτε, λοιπόν, κάποιοι ὑποστηρίζουν ὅτι ὑπάρχουν φυσικοὶ Λόγοι (φυσικὲς λογικὲς ἀρχὲς) μέσα στὸ σύμπαν εἴτε σπερματικὲς ἀρχές, πρέπει νὰ ἀναγάγουμε τὴν αἰτία ὅλων αὐτῶν σὲ τοῦτον τὸν θεό. Γιατί αὐτὸ τὸ ὁποῖο δημιουργεῖ ἡ Φύση βυθιζόμενη μέσα στὰ σώματα, αὐτὸ διαπλάθει καὶ τοῦτος ὁ θεὸς μὲ τρόπο θεϊκό, κινῶντας τὴ Φύση καὶ χρησιμοποιῶντας τὴ σὰν ὄργανο γιὰ τὴν δική του δημιουργία. Γιατί καὶ ἡ ἔμφυτη θερμότητα προέρχεται ἀπὸ τὸν Ἥφαιστο καὶ παράγεται ἀπὸ αὐτὸν γιὰ τὴν σωματικὴ δημιουργία.
Τὴν καθολικὴ αἰτία, λοιπόν, τῶν γιγνομένων (γεννημένων) ὄντων ὁ Πλάτων, στὸν «Τίμαιο, 23d-e», τὴν ἀνήγαγε σὲ αὐτὸν τὸν θεό. Ἐπειδή, ὅμως, χρειάζονται καὶ ὕλη τὰ γιγνόμενα (γεννημένα) ὄντα - γιατί καὶ οἱ οὐράνιοι θεοὶ δανείζονται «μέρη ἀπὸ τὸ σύμπαν, τὰ ὁποῖα θὰ ἐπιστραφοῦν καὶ πάλι πίσω - μόρια ἐκ τοῦ παντὸς ὡς αὖθις ἀποδοθησόμενα», «Τίμαιο, 42e» - ,μὲ τρόπο πολὺ θαυμαστὸ τὴν ἔχει ὑποδείξει καὶ αὐτὴν μὲ τὴ γῆ.
Γιατί καὶ στὸ ἴδιο τὸ σπέρμα ὑπάρχουν λόγοι (λογικὲς ἀρχὲς) καὶ ὑπόστρωμα στὸ ὁποῖο αὐτὲς οἱ ἀρχὲς ἐφαρμόζονται, καὶ οἱ πρῶτες προέρχονται ἀπὸ τὴν τέχνη τοῦ Ἡφαίστου, ἐνῶ τὸ δεύτερο ἀπό τη γῆ, γιατί στὸ συγκεκριμένο πλατωνικὸ χωρίο ὡς γῆ πρέπει νὰ ἐννοήσουμε κάθε ὑλικὸ αἴτιο, ὄχι ἐπειδὴ οἱ Ἀθηναῖοι ἦταν αὐτόχθονες, ἀλλὰ ἐπειδὴ καὶ ὁλόκληρο τὴν γένεσιν συνηθίζουν νὰ τὴν ἀποκαλοῦν γῆ καὶ καθετὶ ὑλικὸ νὰ τὸ ἀποκαλοῦν γήινο, ἀναγκαστικά, λοιπόν, τὰ σπέρματα προέρχονται ἀπὸ τὴ γῆ.
Ὄργανο, λοιπόν, τοῦ Ἡφαίστου εἶναι τὸ πῦρ καὶ ὕλη ἡ γῆ, ἡ δια τοῦ πυρὸς κινούμενη καὶ ζωογονοῦσα, ἐνῶ ἡ ἴδια εἶναι «ἀπεψυγμένη» (παγωμένη). Γιὰ αὐτὸ καὶ στὸ συγκεκριμένο χωρίο ἔχει χρησιμοποιηθεῖ σὰν νὰ παίζει τὸν ρόλο τῆς ὕλης γιὰ τὸν Ἥφαιστο, καὶ γιὰ αὐτὸ ἔχει εἰπωθεῖ ὅτι τὸ σπέρμα τοῦ Ἡφαίστου μαζὶ μὲ τὴ γῆ πραγματοποίησε τὴ γέννηση τῶν Ἀθηναίων. Γιατί «καὶ κατὰ τὸν μῦθον ὁ ῞ηφαιστος ἐρῶν τῆςἈθηνᾶς ἀφῆκε τὸ σπέρμα εἰς γῆν» καὶ ἀπὸ ἐκεῖ βλάστησε τὸ τῶν Ἀθηναίων γένος.
Πάντα, λοιπόν, καὶ γενικὰ ὁ Ἥφαιστος εἶναι ἐρωτευμένος μὲ τὴν Ἀθηνᾶ, ἐπειδὴ μιμεῖται μὲ τὰ αἰσθητὰ ἔργα τὴ νοητική της ἰδιότητα. Καὶ αἱ «Αθηναϊκαὶ ψυχαὶ μάλιστα κατὰ ταύτην τοῦ ἡφαίστου τὴν ἐνέργειαν δέχονται τὰ ὀχήματα πάρ᾽ αὐτοῦ» καὶ «εἰσοικίζονται» [ἐγκαθίστανται] στὰ σώματα ποὺ λαμβάνουν ὑπόσταση ἀπὸ τοὺς Λόγους τοῦ Ἡφαίστου, οἱ ὁποῖοι ἔχουν λάβει τὰ συνθήματα (σύμβολα) τῆς Ἀθηνᾶς, καὶ ἀπὸ τὴν γῆ. Γιατί αὐτὸς εἶναι πρὶν ἀπὸ τὴν Φύση ὁ τελεστὴς (τελειοποιητὴς) τῶν σωμάτων, βάζοντας σὲ καθένα τους διαφορετικὸ σύμβολο τῶν θεῶν.
Πέμπτη 16 Δεκεμβρίου 2021
16 Δεκεμβρίου 1803 : Ὁ Χορὸς τοῦ Ζαλόγγου - Μιὰ πράξη αὐτοθυσίας τῶν γυναικῶν νὰ πέσουν στὸν γκρεμὸ ἀντὶ νὰ ἀτιμαστοῦν στὸν ἐχθρό
Στὴ κορυφὴ τοῦ ὄρους Ζάλογγο, ἐξελίχθηκαν γεγονότα τὰ ὁποῖα εἶχαν ὡς ἀποτέλεσμα μιὰ ὁμάδα Σουλιωτισσῶν μὲ τὰ παιδιά τους νὰ ἀποφασίσουν νὰ πεθάνουν ἐλεύθερες παρὰ νὰ πέσουν στὰ χέρια τῶν Τουρκαλβανῶν. Ἐπέλεξαν λοιπόν, μὲ μία πράξη αὐτοθυσίας, νὰ πέσουν ἀπὸ τὴν ἄκρη τοῦ γκρεμοῦ "ἐν χορῷ" καὶ τραγουδῶντας, ὅπως μαρτυρεῖ ὁ Σουλεϊμὰν ἀγᾶς, Ἀλβανὸς ἀξιωματικός, περίλυπος μάρτυρας αὐτῆς τῆς ἀξιομνημόνευτης τραγωδίας- ἀντὶ νὰ ἀτιμαστοῦν στὸν αἰώνιο ἐχθρό τους.
Στὰ τέλη τοῦ 1803 ὁ Ἀλὴ Πασᾶς θέλησε νὰ ἐξοντώσει τοὺς Σουλιῶτες γι'αὐτὸ τὸ λόγο τους πολιόρκησε στενὰ καὶ τοὺς ἐξανάγκασε νὰ συνθηκολογήσουν στὶς 12 Δεκεμβρίου 1803. Ὁ βασικὸς ὅρος τῆς συμφωνίας, ποὺ δὲν τηρήθηκε ὅμως, ἦταν νὰ ἐκκενώσουν τὰ χωριά τους οἱ γυναῖκες καὶ τὰ παιδιά. Στὶς 16 Δεκεμβρίου οἱ Σουλιῶτες χωρίστηκαν σὲ τρεῖς φάλαγγες ἀφήνοντας πίσω τους τὴν πατρογονικὴ γῆ.
Δύο ἡμέρες ἀργότερα, ἡ τρίτη φάλαγγα, ποὺ κατευθυνόταν νότια, δέχθηκε ἐπίθεση στὸ Ζάλογγο ἀπὸ πολυάριθμο σῶμα Τουρκαλβανῶν. Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς σφοδρῆς σύγκρουσης ποὺ ἀκολούθησε, μία ὁμάδα Σουλιωτῶν ἐγκλωβίστηκε ἀπὸ τὸν ἐχθρό. Ἀνάμεσά τους καὶ περίπου 60 γυναῖκες. Μία ὁμάδα ἀπὸ Σουλιώτισσες (22 ἕως 57), προκειμένου νὰ μὴ συλληφθοῦν ζωντανὲς ἀπὸ τοὺς Τουρκαλβανοὺς ποὺ τίς πολιορκοῦσαν στὸ Ζάλογγο, στήνουν κυκλικὸ χορὸ καὶ στὴ συνέχεια ρίχνονται στὸν γκρεμὸ μὲ τὰ παιδιά τους.
Σύμφωνα μὲ τὴ μαρτυρία αὐτή, οἱ γυναῖκες «πιάστηκαν ἀπὸ τὰ χέρια κι ἄρχισαν ἕνα χορό, ποὺ τὰ βήματά του τὰ κινοῦσε ἕνας ἀσυνήθιστος ἡρωισμὸς καὶ οἱ ἀγωνία τοῦ θανάτου τόνιζε τὸ ρυθμό του... Στὸ τέλος τῶν ἐπωδῶν, οἱ γυναῖκες βγάζουν μία διαπεραστικὴ καὶ μακρόσυρτη κραυγή, ποὺ ὁ ἀντίλαλός της σβήνει στὸ βάθος ἑνὸς τρομακτικοῦ γκρεμοῦ, ὅπου ρίχνονται μαζὶ μὲ ὅλα τὰ παιδιά τους».
Ὁ Πρῶσος διπλωμάτης καὶ περιηγητὴς Γιάκοπ Μπαρτόλντι εἶναι ὁ πρῶτος ποὺ κατέγραψε τὸ γεγονὸς ἐνῶ βρισκόταν στὰ Ἰωάννινα, χωρὶς νὰ ἀναφέρεται στὸ χορό. Ὁ ἀγωνιστὴς τοῦ '21 καὶ ἀπομνημονευματογράφος Χριστόφορος Περραιβὸς εἶναι ὁ πρῶτος 'Ἑλληνας συγγραφέας, ποὺ ἀναφέρεται στὸ Χορὸ τοῦ Ζαλόγγου στὴ δεύτερη ἔκδοση τῆς «Ἱστορίας τοῦ Σουλίου καὶ τῆς Πάργας» (1815). Ὡστόσο, στὴν ἔκδοση τοῦ 1857 δὲν κάνει ἀναφορὰ σὲ χορό.
Τὸ 1888 ὁ Συριανὸς λόγιος καὶ ἱστορικὸς Περικλῆς Ζερλέντης διατύπωσε ἐπιφυλάξεις καὶ ἀμφιβολίες γιά το χορὸ τοῦ Ζαλόγγου, ὕστερα ἀπὸ ἔρευνα, χωρὶς ὅμως νὰ ἀμφισβητεῖ τὸ γεγονός. Ὁ φιλόλογος Ἀλέξης Πολίτης, καθηγητὴς τοῦ Πανεπιστημίου Κρήτης, ὑποστήριξε σὲ ἄρθρο του στὸ περιοδικὸ «Ὁ Πολίτης» (2005), ὅτι τραγούδι, ποὺ συνόδευε τὸ χορό, τὸ πασίγνωστο «Ἔχε γεια καημένε κόσμε» ἀναφέρεται γιὰ πρώτη φορὰ μόλις τὸ 1908.
Τὸ ἔτος αὐτὸ ὁ συγγραφέας τῆς "Γκόλφως", Σπυρίδων Περεσιάδης παρουσίασε γιὰ πρώτη φορὰ τὸ θεατρικὸ ἔργο «Ὁ Χορὸς τοῦ Ζαλόγγου», ποὺ διαδόθηκε εὐρύτατα στὸν ἑλλαδικὸ χῶρο, μέσα ἀπὸ παραστάσεις ἐρασιτεχνικῶν τοπικῶν θιάσων.
Ἡ περίπτωση τοῦ Ζαλόγγου προκάλεσε ἰδιαίτερη συγκίνηση καὶ θαυμασμό.
Ὁ Ἔρωτας στὴν ἀρχαιότητα
"Δυστυχῶς ὸ τιδήποτε περιλαμβάνεται στὴ Φύση πρέπει νὰ θεωρεῖται φυσιο-λογικό. Τὸ ἀφύσικο εἶναι ἡ Φύση στὸ σύνολό της"
Ὡς θεσμὸν κοινωνικῶν καὶ ὄχι ὡς παρεκτροπήν, ἱστορικῶς καὶ ψυχολογικῶς, πρέπει νὰ ἐξετάσωμεν αὐτὴ τὴ συνήθεια. Νὰ εἰσδύσωμεν δηλαδὴ εἰς τὴ νοοτροπίαν ἐκείνων καὶ νὰ τὴν ἐννοήσομεν. Αὐτὴ εἶναι ἡ ὑποχρέωσή μας ποὺ δὲ θὰ εἶναι ἐπιδοκιμασία ἀλλὰ οὔτε καὶ ἀπδοκιμασία, αὐτὴ ἡ προσπάθεια κατανόησης ἐγκλείει πολὺ μεγαλυτέρα δικαιοσύνην καὶ σεβασμὸ πρὸς τοὺς πατέρας τοῦ ὡραίου καὶ τοῦ ἀληθινοῦ, παρ' ὅσον ἡ μονοκόμματος καταδίκη ἤ, τὸ χειρότερον, ἡ δῆθεν εὐλαβὴς καὶ μηδὲν λέγουσα, πολλὰ δὲ σημαίνουσα παρασιώπησις.»
Μὲ τίς ἀντίστοιχες παραπομπὲς στοὺς ἀρχαίους συγγραφεῖς ἀναφέρει πὼς ἦταν ἕνας θεσμὸς κυρίως τῶν Δωριέων ποὺ ἐπικρατοῦσε στὴν Ἠλεία,Θεσσαλία, Βοιωτία, Σπάρτη καὶ Κρήτη. Ἔπειτα ἐπηρεασμένοι ἀπὸ τοὺς Δωριεῖς τὸν υἱοθέτησαν οἱ Ἴωνες στὴν Εὔβοια καὶ στὴ Ἀθήνα. «Εἰς τὴν Σπάρτην ἡ σχέσις ἐράστου (εἰσπλήνας ἐλέγετο) πρὸς τὸν (ἀϊταν τὸν ἐρωμένον) τόσο νόμιμος ἐθεωρεῖτο ὥστε ὁ ἐραστὴς ἐπεῖχε θέσιν ἀνεγνωρισμένου κηδεμόνος καὶ ἦτο ὑπεύθυνος ἀπέναντι τῆς πολιτείας δια τὰς παρεκτροπὰς ἐκείνου. Δια τὴν Κρήτη, τὴν κοιτίδα τοῦ ἐθίμου μας προσφέρει ὁ Ἔφορος παρὰ Στράβωνι ( σέλ.483 ) λεπτομερῆ περιγραφὴ τῆς ἐθιμοτυπίας.
Ὁ ἐραστὴς (φιλήτωρ ἐλέγετο) προανήγγελλε ἀπὸ τριῶν ἡμερῶν εἰς τους οἰκείου τοῦ νέου τὴν ἐκλογήν του καὶ ἐκεῖνοι ἔκριναν ἂν ἔπρεπε νὰ ἐπιτρέψουν τὴ σχέση αὐτή. Κριτήριο ἦταν ὄχι ἂν ἡ σχέση ἀλλὰ ἂν ὁ ἐραστὴς ἦταν ἀντάξιος τοῦ υἱοῦ τους. Ἄν προτιμοῦσαν ἄλλον ἐραστὴ φρόντιζαν νὰ ματαιώσουν τὴν ἁρπαγή, διαφορετικὰ ἡ ἁρπαγὴ τοῦ νέου ἦταν εἰκονικὴ ὅπως καὶ ἡ ἀντίσταση τῶν συγγενῶν. Τὸ ζεῦγος κατέφευγε στὰ βουνὰ ὅπου γιὰ δύο μῆνες διδάσκονταν ὁ νέος τὴ σκληραγωγία, τὸ κυνήγι καὶ τὴ χρήση τῶν ὅπλων, ἰδιαίτερα τῶν δύσκολων τεχνικῶν ὅπλων (τόξο, σφενδόνα κτλ) στὰ ὁποῖα διακρίνονταν στὴν ἀρχαιότητα οἱ Κρῆτες. Ἔπειτα ἐπέστρεφαν καὶ ὁ ἐραστὴς χάριζε στὸ νέο μιὰ πανοπλία, τὴν πρώτη ποὺ θὰ φοροῦσε, ἕνα κύπελλο καὶ ἕνα βόδι ποὺ θυσιάζονταν στὸ Δία.
Στὸ ἴδιο βιβλίο σέλ.35 διαβάζουμε: "Πῶς μπορεῖ ἕνα παιδὶ νὰ παράδινε τὴ νεανική του σάρκα γιὰ μιὰ σειρὰ ἐτῶν, νὰ ἄλλαζε ρόλο ἐραστῆ ἐρωμένου καὶ νὰ λαμβάνει ἀποστολὴ στὴν οἰκογένεια καὶ στὴν κοινωνία; Δὲν χρειάζονται πολλὰ χρόνια ἀρσενοκοιτίας γιὰ νὰ παραμορφώσουν καὶ νὰ διαστρεβλώσουν πλήρως τὴ φύση. Ἔτσι ποὺ νὰ μὴν ἐπανορθώνεται σὲ καμιὰ περίπτωση. Ἀντίθετα, ἡ περίπτωση τῆς φιλίας, στὴ δυνατὴ μορφή της, ποὺ ἀναφέρεται μὲ τίς λέξεις ἐραστὴς καὶ ἐρωμένος, ἀποσκοποῦσε στὴ φήμη καὶ ὄχι στὴ δυσφήμιση. Ἦταν δεσμὸς δασκάλου, φροντιστῆ, καθοδηγητῆ καὶ ποὺ μιὰ ἀναλογία μποροῦμε νὰ βροῦμε καὶ σήμερα στὶς σχέσεις νονοῦ-βαφτιστήρα"
Στὴ σελίδα 52 γράφει: «Ὁ ἔρωτας τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων πρέπει νὰ ἔχει ἀντιπαρατεθεῖ στὴ περίπτωση τῆς ἐρωτικῆς φιλίας μὲ τὴ Χριστιανικὴ ἀγάπη, μὲ τοὺς Γιόγκι (δάσκαλος γκουροὺ καὶ μαθητὴς) καὶ μὲ κάθε δεσμὸ ποὺ τὸ δόσιμο δένει τὰ ἄτομα. Τὰ δυναμώνει δὲν τὰ ἐκφυλίζει. Σκεφτεῖτε ὅλους αὐτοὺς τοὺς χριστιανικοὺς ἁγίους ποὺ ἐμφανίζονται σὲ ζευγάρια καὶ ἔχουν κοινὴ δράση καὶ πορεία. Πρόκειται γιὰ μία συγκεκαλυμμένη μορφὴ τοῦ ἔρωτα τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων, ὅπως ἀντέγραψε ἡ χριστιανικὴ διδασκαλία.
Τέτοιες περιπτώσεις ὑπάρχουν ἀρκετές, σὲ ὅλους τοὺς χώρους καὶ ὅλους τους χρόνους. Πρόσφατο παράδειγμα οἱ σταυραδερφοί. Ἀκόμα νὰ φέρνουμε στὸ νοῦ τὴ χριστιανικὴ ἀγάπη, το δεσμὸ λ.χ. Ἰησοῦ καὶ Λαζάρου καὶ εἰδικὰ τοὺς πρώτους χριστιανούς, ἀκόμα καὶ μοναχοὺς ἐκείνους, ποὺ τηροῦσαν τὴν αὐστηρὴ καὶ ἀπαρέγκλιτη σχέση Γέροντα καὶ νεοφώτιστου ποὺ θὰ τὸν διαδέχονταν τὴ λέξη ἔρως ἔχει ἐγκολπωθεῖ καὶ ἡ ἐκκλησία καὶ τὴ συναντᾶμε μὲ δοξαστικὴ ἔννοια σὲ πολλοὺς αἴνους: "πάντες οἱ τῶν λόγων αὐτῶν ἐραστὲς συνελθόντες ὕμνοις τιμήσωμεν" Ψάλλουν πρὸς τοὺς τρὶς Ἱεράρχες οἱ χριστιανοί. Χρειάζεται σχόλιο;
terrapapers.com erotas afroditi agapi
Νομοθεσία περὶ ὁμοφυλοφιλίας στὴν Ἀρχαία Ἑλλάδα
Στὶς σελίδες 73,82, ὁ Γουδέλης παραθέτει ἀποσπάσματα ἀπὸ τὴν νομοθεσία τῆς Σπάρτης καὶ τῆς Ἀθήνας ποὺ εἶναι καὶ πολὺ διαφωτιστικὰ γιὰ τὸ θέμα μας. Ἐνδεικτικὰ ἀναφέρουμε δυὸ ἀποσπάσματα. «Ὅποιος παρακινεῖ σὲ ἀκολασία παιδιὰ ἢ γυναῖκα ἢ ἄνδρα ἐλεύθερο ἢ δοῦλο, ἢ παρανομεῖ σὲ βάρος κάποιου ἀπὸ αὐτούς, νὰ καταγγέλλεται ἀπὸ ὁποιοδήποτε Ἀθηναῖο ἔχει τὸ δικαίωμα (ἐπίτιμο δηλαδὴ) στοὺς θεσμοθέτες.
Οἱ δὲ θεσμοθέτες μέσα σὲ τριάντα μέρες ἀπὸ τὴν καταγγελία νὰ εἰσάγουν πρὸς δίκην τὸν τοῦτον ( τὸν ἔνοχον ) ἐτώπιον τῆς Ἠλιαίας, ἐὰν οἱ δημόσιες ἀσχολίες τὸ ἐπιτρέπουν (ἐὰν δὲν ὑπάρχει κάποιο δημόσιο κόλλημα). Ἔδ' ἀλλιῶς, ὅταν καταστεῖ δυνατόν. Ἀφοῦ δέ, δικαστεῖ πρῶτα ἀπὸ τὴν Ἠλιαία, ἐὰν κηρυχθεῖ ἔνοχος, καταδικάζεται πάραυτα σὲ φυλάκιση ἢ πρόστιμο. Ἄν δέ, ἀποτιμηθεῖ ἡ ὕβρις μὲ θάνατο, νὰ παραδίδεται στοὺς ἕνδεκα καὶ νὰ θανατώνεται αὐθημερόν.»
"Δημοσθένους, Κατὰ Μειδίου" «Ἐὰν κάποιος ἀποδεικνυόταν ὅτι ἐπιθυμοῦσε παιδικὸ σῶμα, ὁ Λυκοῦργος τὸ ἔκανε μὲ νόμο στὴ Σπάρτη νὰ εἶναι αἰσχρότατο, ὥστε οἱ ἐραστὲς νὰ ἀποφεύγουν τὰ παιδικὰ σώματα καθόλου λιγότερο ἀπ' ὅτι οἱ γονεῖς τὰ παιδιά τους.» 'Ξεν. Λακαιδ. Πολιτ. //13′
Ἀκόμη ὁ Πλούταρχος στόν 'Ἐρωτικό' (769 α.β.) ἀναφέρει ὅτι: «ὁ Σόλωνας στάθηκε ἐμπειρότατος νομοθέτης τοῦ γάμου, ποὺ ὅρισε νὰ μὴ σμίγει λιγότερο ἀπὸ τρὶς φορὲς τὸ μῆνα ὁ ἄντρας μὲ τὴ γυναῖκα του, ὄχι βέβαια γιὰ τὴ σαρκικὴ ἡδονή, ἀλλὰ γιατί, ὅπως οἱ πόλεις ἀνανεώνουν ὕστερα ἀπὸ ὁρισμένο χρόνο τίς συμμαχίες ἀναμεταξύ τους, ἔτσι ἤθελε νὰ ἀνανεώνεται ὁ γάμος ἀπὸ τὴ φθορά του κάθε φορὰ βυθώντας μέσα σὲ μιὰ τέτοια εὐχαρίστηση.»
Βλέπουμε λοιπὸν ὅτι, τόσο ὁ Ι. Συκουρτὴς ὅσο καὶ ὁ Ἄγγλος καθηγητὴς Κ.J.Dover, (βλ. «Ἡ Ὁμοφυλοφιλία στὴν Ἀρχαία Ἑλλάδα» 1978 by K.J.Dover ,ἑλληνικὴ ἔκδοση Π. Χιωτέλη, Ἀθήνα 1990) ἀλλὰ καὶ τόσοι ἄλλοι σχολιαστὲς ἤδη ἀπὸ τὴ Ρωμαϊκὴ ἐποχή, δὲν ἐπιθυμοῦν μιὰ πραγματικὰ καὶ ἀντικειμενικὴ προσέγγιση τῆς νοοτροπίας τῶν Ἀρχαίων Ἑλλήνων ὅπως ἰσχυρίζονται ἐφ' ὅσον δὲν λαμβάνουν ὑπ' ὄψιν τους ξεκάθαρα στοιχεῖα ὅπως τὰ παραπάνω.
Νοοτροπία ὅμως πολὺ ξεκάθαρη ποὺ ἐκφράζεται καὶ μέσα ἀπὸ τὸ γνωστὸ μῦθο τοῦ Ἔρωτα καὶ τῆς Ψυχῆς (Ἀπουλήιου - Μεταμορφώσεις) ὅπου ἡ Ψυχὴ μέσα ἀπὸ τὴ σχέση της μὲ τὸν Ἔρωτα καταφέρνει νὰ ξεπεράσει ὅλες ἐκεῖνες τίς δοκιμασίες ποὺ θὰ τῆς ἐπιτρέψουν νὰ γίνει δεκτὴ ἀθάνατη στὸν Ὄλυμπο.
Ἕναν ἄλλο μῦθο μας διηγεῖται ὁ Αἴσωπος.
ΑΙΣΩΠΟΥ ΕΠΩΔΟΣ ΖΕΥΣ ΚΑΙ ΑΙΣΧΥΝΗ
Πλάτωνος Νόμοι 636c «Ἐννοητέον ὅτι τῇ θηλείᾳ καὶ τῇ τῶν ἀρρένων φύσει εἰς κοινωνίαν ἰούσῃ τῆς γεννήσεως ἢ περὶ ταῦτα ἡδονὴ κατὰ φύσιν ἀποδεδόσθαι δοκεῖ, ἀρρένων δὲ πρὸς ἄρρενας ἢ θηλέων πρὸς θηλείας παρὰ φύσιν»
«Εἶναι λοιπὸν κατανοητὸ ὅτι ἡ φύσις ὠθεῖ τὰ θηλυκὰ νὰ εἶναι σὲ ἐπαφὴ μὲ τὰ ἀρσενικὰ ἀπὸ τὴν γέννηση τούς, καὶ ἡ ἡδονὴ σὲ αὐτὰ εἶναι φανερὸ ὅτι ἔχει δοθεῖ σύμφωνα μὲ τὴν φύσιν, ἐνῶ (ἡ ἐπαφὴ ἐνν.) τῶν ἀρσενικῶν μὲ τὰ ἀρσενικὰ καὶ θηλυκῶν μὲ τὰ θηλυκὰ ἐνάντια στὴν φύσιν (παρὰ φύσιν).»
Πλάτωνος Νόμοι 836c-e «εἰ,εἶ γὰρ τίς ἀκολουθῶν τῇ φύσει θήσει τὸν πρὸ τοῦ Λαίου νόμον, λέγων ὡς ὀρθῶς εἶχεν το ἀρρένων καὶ νέων μὴ κοινωνεῖν καθάπερ θηλειῶν πρὸς μίξειν ἀφροδισίων, μάρτυρα παραγόμενος τὴν θηρίων φύσιν καὶ δεικνὺς πρὸς τὰ τοιαῦτα οὐχ ἁπτόμενον ἄρρενα ἄρρενος δια τὸ μὴ φύσει τοῦτο εἶναι, τάχ' ἂν χρῶτο πιθανῷ λόγῳ...
«Ὅποιος, ὑπακούοντας στὴν φύση, προτείνει τὴν ἐπανακαθιέρωση τοῦ νόμου, ὅπως ἦταν πρὶν ἀπὸ τὸν Λάϊο-(ὁ ὁποῖος ἐθεωρεῖτο ὁ μυθικὸς ἐφευρέτης τῆς ὁμοφυλοφιλίας, μὲ τὸν βιασμὸ τοῦ Χρυσίππου, γιὰ τὸν ὁποῖο καὶ τιμωρήθηκε ἀπὸ τὴν μοῖρα μὲ τὸ νὰ δολοφονηθεῖ ἀπὸ τὸν ἴδιο του τὸν γιὸ) καὶ διακηρύσσει ὅτι δὲν εἶναι σωστὸ νὰ ἔρχεσαι σὲ σεξουαλικὴ ἐπαφὴ μὲ ἄνδρες καὶ ἀγόρια, ὅπως μὲ τίς γυναῖκες, καὶ προσάγει ὡς ἀπόδειξη γι' αὐτό, τὴν φύση τῶν Ζώων καὶ ἐπισημαίνει ὅτι (ἐνν. Ἀνάμεσα τοὺς) τὸ ἀρσενικὸ δὲν ἀγγίζει ἀρσενικὸ μὲ σεξουαλικὸ σκοπό, ἀφοῦ αὐτὸ δὲν εἶναι φυσικό, βρίσκεται, νομίζω, σὲ πολὺ ἰσχυρὴ θέση...»
Πλάτωνος Νόμοι 840de «ὡς οὐ,οὗ χείρους ἡμῖν εἶναι τοὺς πολίτας ὀρνίθων καὶ ἄλλων θηρίων πολλῶν, οἱ κατὰ μεγάλας ἀγέλας γεννηθέντες, μέχρι μὲν παιδογονίας ἡ ἴθεοι καὶ ἀκήρατοι γάμων τε ἁγνοὶ ζῶσιν, ὅταν δ' εἰς τοῦτο ἡλικίας ἔλθωσι, συνδυασθέντες ἄρρην θηλείᾳ κατὰ χάριν καὶ θήλεια ἄρρενι, τὸν λοιπὸν χρόνον ὁσίων καὶ δικαίως ζῶσιν, ἐμμένοντες βεβαίως ταὶς πρώταις τῆς φιλίας ὁμολογίαις δεῖν δὴ θηρίων γὲ αὐτοὺς ἀμείνους εἶναι.»
«Οἱ πολῖτες μας δὲν πρέπει νὰ εἶναι κατώτεροι ἀπὸ τὰ πουλιὰ καὶ πολλὰ ἄλλα εἴδη ζώων, ποὺ γεννιοῦνται σὲ ἀγέλες καὶ ζοῦν ἀζευγάρωτα, ὡς τὴν ἡλικία τῆς τεκνοποιίας, ἁγνὰ καὶ ἀμόλυντα ἀπὸ τὸν γάμο, ἀλλά, ὅταν φτάσουν σ' ἐκείνη τὴν ἡλικία, ζευγαρώνουν ἀρσενικὸ μὲ θηλυκὸ καὶ θηλυκὸ μὲ ἀρσενικὸ σύμφωνα μὲ τίς διαθέσεις τους καὶ γιὰ τὸ ὑπόλοιπο τῆς ζωῆς τους ζοῦν μὲ εὐλάβεια καὶ εἶναι νομοταγῆ, μένοντας πιστὰ στὶς συμφωνίες ποὺ ἦταν ἡ ἀρχὴ τῆς σχέσεώς τους. Πρέπει λοιπὸν αὐτοὶ (δὴλ οἱ πολῖτες) νὰ εἶναι ἀκόμη καλύτεροι ἀπὸ τὰ θηρία».
Ξενοφῶντος, Λακεδαιμονίων Πολιτεία «Λεκτέον δὲ μοὶ δοκεῖ εἶναι καὶ περὶ τῶν παιδικῶν ἐρώτων ἔστι γὰρ τί καὶ τοῦτο πρὸς παιδείαν»
«Μοῦ φαίνεται καὶ περὶ παιδεραστίας πρέπει νὰ ὁμιλήσω, διότι καὶ τοῦτο εἶναι κάτι, τὸ ὁποῖον ἔχει σχέσι μὲ τὴν ἀγωγήν».
(Παιδεραστία: O Nοητικὸς Ἔρως τοῦ Διδασκάλου πρὸς τὸν Mαθητή, ἀνάλογον τοῦ σημερινοῦ «Oι ἐκπαιδευτικοὶ πρέπει νὰ ἀγαποῦν τὰ παιδιά».)
Ξενοφῶντος Κύρου Ἀνάβασις II,VI28 «Ἀριαίω δὲ βαρβάρῳ ὄντι, ὅτι μειρακίοις καλοῖς ἤδετο...»
«στὸν Ἀριαῖο ἐξ ἄλλου, ποὺ ἦταν βάρβαρος, διότι εὐχαριστιόταν μὲ ὄμορφα παιδιά»
Aισχύνου, Nόμος Aττικοὺ Δικαίου - Kατὰ Tιμάρχου 12 «Oι διδάσκαλοι νὰ μὴν ἀνοίγουν τὰ σχολεῖα πρὶν ἀνατείλει ὁ ἥλιος καὶ νὰ τὰ κλείνουν πρὶν ἀπὸ τὴν δύση του. Nα μὴν ἐπιτρέπεται σὲ ὅσους ἔχουν μεγαλύτερη ἡλικία ἀπὸ τὰ παιδιὰ νὰ εἰσέρχονται στὰ σχολεῖα, ὅταν ὑπάρχουν μέσα παιδιά, ἐκτὸς ἂν πρόκειται γιὰ τὸν υἱό, τὸν ἀδελφὸ ἢ τὸν γαμπρὸ τοῦ διδασκάλου. Ἐὰν κάποιος παραβεῖ αὐτὴ τὴν ἀπαγόρευση καὶ εἰσέλθει στὸ σχολεῖο, θὰ τιμωρεῖται μὲ τὴν ποινὴ τοῦ θανάτου. Ἐπίσης οἱ ἐπὶ κεφαλῆς τῆς παλαίστρας νὰ μὴν ἐπιτρέπουν, ἐπ' οὐδενὶ λόγο, σὲ κανέναν ἐνήλικο νὰ κάθεται μαζὶ μὲ τὰ παιδιὰ στὶς Ἑορτὲς τοῦ Eρμή. Ἐὰν κάτι τέτοιο συμβεῖ ὁ ἐπὶ κεφαλῆς τῆς παλαίστρας εἶναι ἔνοχος παραβάσεως τοῦ νόμου περὶ διαφθορᾶς,διαφθοράς τῶν ἐλευθέρων παίδων».
Aισχύνου, Nόμος Σόλωνος - Kατὰ Tιμάρχου 16 «Eὰν κάποιος ὠθήσει σὲ ἀσέλγεια ἐλεύθερο παῖδα, νὰ καταγγέλλεται ἐνώπιον τῶν θεσμοθετῶν ἀπὸ ἐκεῖνον ποὺ ἔχει τὴν κηδεμονίαν τοῦ παιδός, ἀφοῦ προηγουμένως ἀναγράψει στὴν μήνυση τὴν ποινὴ ποὺ θεωρεῖ ἄξια γιὰ τὸν δράστη. Ἄν δὲ ὁ μηνυθεὶς καταδικασθεῖ, νὰ παραδοθεῖ στοὺς ἕνδεκα καὶ νὰ θανατωθεῖ αὐθημερόν».
«Ἀλλὰ ἐγώ, κύριοι δικασταί, δὲν κατηγορῶ τὸν ὄμορφο ἔρωτα. Οὔτε λέω ὅτι εἶναι πόρνος ὅποιος εἶναι ὄμορφος. Οὔτε ἀρνοῦμαι, ὅτι ἔχω ἀγαπήσει, καὶ ἀγαπῶ τὰ παιδιά; Καὶ σᾶς διευκρινίζω, ὅτι τὸ νὰ ἐρωτεύεται κανεὶς τὰ παιδιὰ τὰ ὄμορφα καὶ μὲ ἀνατροφή, αὐτὸ εἶναι μιὰ ἀδυναμία ποὺ χαρακτηρίζει ἀνθρώπους ἀνωτέρους. Ἀλλὰ τὸ νὰ ἀσελγῇ κάποιος πληρώνοντας, αὐτὸ νομίζω εἶναι χαρακτηριστικὸ κακοῦ καὶ ἀμόρφωτου ἀνθρώπου. Ὑποστηρίζω ἀκόμη ὅτι τὸ νὰ ἀγαπηθεῖ ἕνας νέος μὲ σκοποὺς ἀνιδιοτελεῖς (ἀδιαφθόρως) εἶναι κάτι τὸ ἠθικὸ καὶ ὄμορφο; Οἱ πρόγονοί μας κύροι δικασταί, ὅταν θεσπίζανε νόμους γιὰ τίς ἀσχολίες μας καὶ τίς ἀνάγκες τῆς ἀνθρώπινης φύσεως, ὅσα, κατὰ τὴν γνώμη τους, ἁρμόζουν σὲ ἐλευθέρους ἀνθρώπους, αὐτὰ τὰ ἀπαγόρευαν στοὺς δούλους. Ὁ νόμος λέει ὁ δοῦλος ἀπαγορεύεται νὰ γίνεται ἐραστὴς ἐλευθέρου παιδιοῦ, ἢ νὰ τὸ παίρνει ἀπὸ κοντὰ γι' αὐτὸ τὸν σκοπό.
Ὁ παραβάτης δὲ νὰ μαστιγώνεται δημόσια μὲ πενῆντα κτυπήματα. Τὸν ἐλεύθερο ἄνθρωπο ὅμως, κύριοι δικασταί, δὲν τὸν ἐμπόδισε νὰ γίνεται ἐραστὴς τοῦ παιδιοῦ, οὔτε τὸν ἐμπόδισε νὰ τὸ παρακολουθεῖ. Καὶ δὲν νόμισε πὼς αὐτὸ εἶναι ζημιὰ γιὰ τὸ παιδί, παρὰ ἀπόδειξη καλῆς ἀνατροφῆς; Πάντως τὸ νὰ συνοδεύει κανεὶς παιδιὰ καὶ νὰ ἐποπτεύει τίς πράξεις τους, αὐτὸ ὁ νομοθέτης τὸ θεώρησε σὰν πολὺ σπουδαῖο τρόπο περιφρουρήσεως τῆς καλῆς ἀνατροφῆς τοῦ παιδιοῦ»
Συμπερασματικά, αὐτὸ ποὺ βγαίνει εἶναι ὅτι οἱ ἀρχαῖες Ἑλληνικὲς κοινωνίες δὲν ἔβλεπαν μὲ καλὸ μάτι τὴν ὁμοφυλοφιλία, τὴν ἀνεχόντουσαν στὰ πλαίσια ἑνὸς μικροῦ φυσιολογικοῦ ποσοστοῦ ἀπόκλισης ἀπὸ τὸ φυσιολογικό. Σὲ καμία περίπτωση, ὅμως, δὲν τὴν πρόβαλαν ὡς ἀγαθὸ καὶ ἰδανικό. Ἀσφαλῶς καὶ δὲν τοὺς ἔκαιγαν στὴν πυρά, ἀλλὰ ἀπαιτοῦσαν νὰ τὸ δηλώσουν, ἔτσι ὥστε νὰ μὴν ἔχουν κανένα δικαίωμα σὲ δημόσια ἀξιώματα. Ἐὰν τὸ ἔπρατταν δὲν τοὺς ἐνοχλοῦσε κανείς. Ἐάν, ὅμως τὸ ἔκρυβαν, τότε ὁ πέλεκυς τοῦ Νόμου ἔπεφτε πάνω τους βαρύς.
Στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα το νὰ εἶναι κάποιος ὁμοφυλόφιλος εἶχε τίς ἑξῆς ἐπιπτώσεις:
Δὲν μποροῦσε νὰ γίνει ἕνας ἀπο τοὺς 9 ἄρχοντες
Οὔτε ἱερέας
Οὔτε δικηγόρος δημοσίων δικώνή νὰ καταλάβει ὁποιαδήποτε ἐξουσία, εἴτε ἐντὸς τῆς πόλεως εἴτε ἔξω ἀπὸ τὰ ὅριά της,εἴτε μὲ κλῆρο εἴτε μὲ ἐκλογή
Οὔτε νὰ στέλνεται ὼς κήρυκας
Οὔτε νὰ λέει τὴ γνώμη του (ἡ γνώμη του σὲ δίκες εἶχε μηδενικὴ ἀξία)
Οὔτε νὰ μετέχει σὲ δημόσιες θρησκευτικὲς τελετές
Οὔτε νὰ φοράει στεφάνι στὶς δημόσιες στεφανοφορίες
Οὔτε νὰ περιφέρεται στὴν δημόσια ἀγορὰ (αὐτὸ ἰσχύει γιὰ αὐτὸν ποὺ ἦταν «δηλωμένος» ὁμοφυλόφιλος).
Ὁ παραβάτης τῶν παραπάνω ἐτιμωρεῖτο μὲ τὴν ποινὴ τοῦ θανάτου.
Ὁ ὁμοφυλόφιλος στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα δὲν εἶχε πολιτικὰ καὶ ἱερατικὰ δικαιώματα.
Βιβλιογραφία
۰ ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΣΥΜΠΟΣΙΟΝ. Κείμενο, μετάφραση καὶ ἑρμηνεία ὑπὸ Ἰωάννου Συκουρτὴ «Ἑστία»
۰ Ἡ ΕΡΩΤΙΚΗ ΦΙΛΙΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ Γιάννη Γουδέλη, «ΔΙΦΡΟΣ» 1992
۰ ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ ΕΡΩΤΙΚΟΣ Μ.Γ. Μερακλής, «ΓΝΩΣΗ» 1985
۰ ΤΑ ΟΡΦΙΚΑ Σ. Μαγγίνα, Ι. Δ.. Πασσὰ Ἐγκυκλοπαίδεια τοῦ «ΗΛΙΟΥ»
۰ ΑΠΟΥΛΗΙΟΥ «ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ»
۰ DELIA STEINBERG GUZMAN "ΠΛΑΤΩΝΙΚΟΣ ΕΡΩΤΑΣ ἢ σεξουαλικὸς ἔρωτας"