Πέμπτη 4 Ιανουαρίου 2018

Ἀναζητῶντας τον τάφο του Ἀχιλλέα






Ἀχιλλέας, ὁ μεγαλύτερος ἥρωας ὅλων τῶν ἐποχῶν. Ο πρῶτος ἀνάμεσα σε πρώτους. Ο ἀκατανίκητος Βασιλιάς των Μυρμιδόνων. Κάθε του ἀπόφαση, σφράγιζε την μοῖρα συμπολεμιστῶν καὶ ἐχθρῶν του. Γίνεται, τελικά, ἀντικείμενο λατρείας γιὰ τους ἀρχαίους Ἕλληνες.


Ναοί μαρτυριοῦνται ἀφιερωμένοι στὴν λατρεία ἐκείνου. Σύμφωνα με το χαμένο ἐπικὸ ποίημα Αἰθιοπίς ποῦ ἀποδίδεται στὸν Ἀρκτίνο της Μιλήτου, μετά το θάνατο καὶ την καύση του Ἀχιλλέα, ἡ μητέρα του Θέτιδα, ἔλαβε τις στάχτες του καὶ τις τοποθέτησε στὸ ἀκατοίκητο νησί Λευκή πού βρίσκεται κοντά στὶς ἐκβολὲς του Δοῦναβη. Ἐκεῖ, οἱ Ἀχαιοί, ἀνέγειραν ἕναν τύμβο καὶ ἐγκαινίασαν ἀγῶνες πρὸς τιμήν του. Ἐπιπλέον, ἀναφέρεται ἡ ὕπαρξη ἑνὸς ἐντυπωσιακοῦ ναοῦ καί ἑνὸς θρυλικοῦ ἀγάλματος του ἡρῶα. Ἐμπορικά λιμάνια ἀφιερωμένα στὴν νῆσο Λευκή καὶ στὴν λατρεία του Ἀχιλλέα, ὑπῆρχαν στὴ Μεσσηνία καὶ στὴν Λακωνία. Ἐνῶ, ναοί ὑπῆρχαν στὶς Σποράδες , στὴ Σάμο, στὴ Θεσσαλία καὶ στὴν Ἤπειρο.


Το 1823, ἕνας ναυτικός, ὁ Κριτζίνσκυ, ἀνακάλυψε στὸ ἀκατοίκητο νησί Λευκή, ἐρείπια ἑνὸς ἀρχαίου ναοῦ. Βέβαια, οἱ ἡρωικές λατρεῖες, εἶναι πολύ περισσότερο περιορισμένες ἀπὸ αὐτὲς τῶν θεῶν. Ἀκόμη, ἀναπτύσσονται κυρίως σε περιοχές ποῦ σχετίζονται με τὴ γέννηση, την δράση, ἀλλὰ ἰδιαίτερα το θάνατο του ἥρωα. Στὴν περίπτωση αὐτὴ, με ἐπίκεντρο το νησί αὐτὸ στὸν Εὔξεινο Πόντο, διαδόθηκε εὐρύτατα σε τέτοιο σημεῖο, ὥστε ὁ Ἀχιλλέας νὰ ἀναφέρεται καὶ ὡς Ποντᾶρχης

Ἕνα ἄλλο περισσότερο πιθανό σημεῖο ταφῆς του Ἀχιλλέα, εἶναι ὁ τόπος ποῦ ὁ ἥρωας ἄφησε την τελευταία πνοή του, ἡ ἴδια ἡ Τροία. Εἶναι ἐκεῖ ποῦ ἀκόμη καὶ ὁ ἴδιος ὁ Μέγας Ἀλέξανδρος πῆγε καὶ προσκύνησε τον νεκρό ἥρωα, το παράδειγμα ἐπικῶν ἀνδραγαθημάτων. Εἰδικότερα, ἄν καὶ ἡ Ἡλιάδα τελειώνει πρὶν το θάνατο του Ἀχιλλέα, ὁ θάνατός του ἔχει προλεχθεῖ. Παραγγέλνει ὁ ἴδιος στοὺς Ἀχαιούς με το θάνατο του ἐπιστήθιου φίλου του, τον Πάτροκλο, νὰ κατασκευάσουν ἀρχικὰ ἕναν μικρό τύμβο ποῦ θὰ διευρυνόταν ἀργότερα, προκειμένου νὰ συστεγάσει τους δύο συμπολεμιστές.


Ἡ ἀρχαιολογική σκαπάνη ξεκίνησε σε ἕναν τύμβο κοντά στὸ ἀκρωτήρι Σίγειον καὶ καθώς δὲν καρποφόρησε, μετατοπίστηκε πρὸς μία γειτονική περιοχή, το Σιβρί τεπέ. Ο Schliemann, θεωροῦσε πῶς ὁ τάφος βρισκόταν σε ἕναν τύμβο στὸ Κουμ τεπέ. Ἀκόμη, ἡ τοποθεσία, ὁποῦ σύμφωνα με τον Ἀρριανό της Νικομήδειας ὁ Μέγας Ἀλέξανδρος προσκύνησε, ἦταν ἕνας ἀκόμη μεγαλύτερος τύμβος, το Κεσίκ τεπέ, γνωστός καὶ ὡς τύμβος του Δημητρίου. Βέβαια, οἱ λιγοστές σημερινές προσπάθειες – ἀναζητήσεις, συναντοῦν σημαντικά προβλήματα εἴτε ἀπὸ Τουρκική Κυβέρνηση εἴτε ἀπὸ φυσικές αἰτίες.


Ἑπομένως, ἀκόμη καὶ ἄν ὁ Ἀχιλλέας ἦταν μυθικό πρόσωπο, ἡ λατρεία καὶ οἱ ναοί του ἦταν ὑπαρκτοί καὶ τα ἐρείπιά τους σίγουρα ἔχουν σημαντική ἀρχαιολογική ἀξία. Ἐπιπλέον, ἄν το βέλος του Πάρη φόνευσε τον μυθικό ἥρωα, ὁ ἱστορικός ἄν ποτέ ὑπῆρξε, κινδυνεύει νὰ χαθεῖ. Νά χαθεῖ ἀπὸ την ἀγκύλωση, την νοητική ἀκαμψία καὶ την σχολαστικισμό ὁρισμένων εἰδικῶν ἐπιστημόνων ποῦ συνεχίζουν νὰ ἐπιμένουν πῶς το ὑλικὸ τῶν μύθων καὶ τῶν ἀρχαίων ἀφηγήσεων σε καμιά περίπτωση δὲν σχετίζεται με την ἱστορική πραγματικότητα.

Δεν υπάρχουν σχόλια: