Παρόλο που δὲν ὑπάρχουν «άγνωστες» μάχες με την έννοια ὅτι δὲν καταγράφονται σὲ κλασικὲς πηγές, μποροῦμε νὰ ἐξετάσουμε μερικὰ παραδείγματα ὅπου ἡ σχέση μεταξὺ Ἑλλήνων καὶ θεῶν ἦταν συγκρουσιακή
Ἡ ραψωδία Ἐ΄ τῆς Ἰλιάδας ἐπικεντρώνεται στήν
ἀνδρεῖα τοῦ Διομήδη στὸ πεδίο τῆς μάχης, ὁ ὁποῖος
κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ἀπουσίας τοῦ Ἀχιλλέα, γίνεται
ὁ ἰσχυρότερος πολεμιστὴς τοῦ στρατοῦ τῶν Ἀχαιῶν
σπέρνοντας τὸν ὄλεθρο στὶς Τρωικὲς τάξεις. Ὁ Διομήδης ἐμφανιζόμενος στὴ μάχη σφαγιάζει μιὰ δράκα
Τρώων πολεμιστῶν, συμπεριλαμβανομένων καὶ μερικῶν γιων του Πριάμου, προκαλῶντας ἔτσι το φόβο καὶ σὲ πολλοὺς ἄλλους.
Στοχοποιεῖται καὶ δέχεται τίς ἐπιθέσεις δύο ἐκ τῶν καλύτερων Τρώων στρατιωτῶν, τοῦ ἠμίθεου Αἰνεία (γιου τῆς Ἀφροδίτης) καὶ τοῦ τοξότηΠάνδαρου.
Ὁ Πάνδαρος μὲ ἕνα βέλος του τραυματίζει τὸν Διομήδη ἀλλὰ αὐτὸ δὲν ἐπηρεάζει καὶ πολὺ τὴν ἱκανότητά του στὴ μάχη.
Ὁ Διομήδης φονεύει τὸν Πάνδαρο μὲ τὸ δόρυ του καὶ ρίχνει ἕναν
βράχο στὸν Αἰνεία, ὁ ὁποῖος τραυματίζεται σοβαρά.
Ἡ Ἀφροδίτη, τότε, ἀναμειγνύεται στὴ μάχη σὲ μιὰ προσπάθεια νὰ σώσει τὴ ζωὴ τοῦ γιου της, τὸν ὁποῖο ἁρπάζει καὶ προσπαθεῖ νὰ φυγαδεύσει.
Ὁ Διομήδης ἐπιτίθεται καὶ τραυματίζει τὴν Ἀφροδίτη πού
ξεσπάει σὲ κλάματα, ἀφήνει τὸν Αἰνεία καὶ κατευθύνεται
πρὸς τὸν Ὄλυμπο γιὰ νὰ παραπονεθεῖ στὸν Δία.
Ἐν τῷ μεταξύ
ὁ Ἀπόλλων ἁρπάζει τὸ σῶμα τοῦ ἀναίσθητου Αἰνεία καὶ προσπαθεῖ
νὰ ξεφύγει.
Ὁ Διομήδης τοῦ ἐπιτίθεται τρεῖς φορὲς καὶ ἀπωθεῖται
ἀπὸ ἀπαστράπτον φῶς.
Κατὰ τὴν τέταρτή του ἐπίθεση ὁ Διομήδης
κοντοστέκεται στὶς προειδοποιήσεις τοῦ Ἀπόλλωνα, θυμούμενος
τίς ὁδηγίες ποὺ τοῦ ἔδωσε ἡ Ἀθηνᾶ, σύμφωνα μὲ τίς ὁποῖες ὁ Διομήδης
ἐπιτρεπόταν νὰ ἐπιτεθεῖ στὴν Ἀφροδίτη ἀλλὰ ὄχι σὲ κάποιον ἄλλο Ὀλύμπιο θεό.
Ἀργότερα, σὲ ἄλλο σημεῖο τῆς μάχης, ὁ Διομήδης μάχεται μὲ τόν
Ἕκτορα καὶ συγκρούεται μὲ τὸν Ἄρη, τὸν θεὸ τοῦ πολέμου ποὺ ἦταν μὲ τὸ πλευρὸ τῶν Τρώων.
Ἐνθυμούμενος καὶ πάλι τίς συμβουλὲς τῆς Ἀθηνᾶς ὁ Διομήδης καλεῖ τοὺς στρατιῶτες νὰ ὑποχωρήσουν.
Τότε ὅμως ἡ Ἀθηνᾶ τὸν ἐνθαρρύνει νὰ ξαναμπεῖ στὴ μάχη καὶ ἀφοῦ τὸν ἐφοδιάζει μὲ ἕνα ἅρμα αὐτὸς ἐπιτίθεται καρφώνει τὸ δόρυ του στὸ σῶμα του Ἄρη.
Οὐρλιάζοντας ἀπὸ τὸν πόνο ὁ τραυματισμένος θεὸς ἀνεβαίνει στὸν Ὄλυμπο μέσα σὲ μιὰ στήλη καπνοῦ ἀναγκάζοντας τοὺς Τρῶες νὰ ὑποχωρήσουν.
Ὁ Διομήδης εἶναι ἕνας ἐκ τῶν Ἀχαιῶν ἡρώων ποὺ ἀπέσπασε ἀπὸ τοὺς θεούς
ἀσφαλῆ, ἢ σχεδὸν ἀσφαλῆ, ἐπιστροφὴ στὴν πατρίδα.
Παρὰ τὴν εὐνοϊκή μεταχείριση τοῦ Διομήδη πρὸς τὸ γιο της Αἰνεία, ἡ Ἀφροδίτη δὲν κατόρθωσε
ποτὲ νὰ ξεχάσει τὸ βέλος ποὺ τῆς ἔσκισε τὸ δέρμα στὰ πεδία τῆς Τροίας.
Μόλις φτάνει στὸ Ἄργος ὁ Διομήδης βρίσκεται πρὸ ἐκπλήξεως.
Ἡ σύζυγος του ἔχει ξαναπαντρευτεὶ καὶ στὴ θέσῃ τοῦ βασιλεύει ὁ νέος ἄντρας τῆς γυναίκας του.
Ὁ ἥρωας διαπιστώνει ὅτι δὲν ἐπιθυμεῖ πλέον οὔτε νὰ τιμωρήσει τὴ γυναῖκα του,
οὔτε νὰ παραμείνει ὅμως σὲ ἀχαϊκὸ ἔδαφος.
Ἔτσι λοιπὸν σαλπάρει μὲ τούς
συντρόφους του στὴν Ἰταλία, ὅπου ἱδρύει δύο νέες πόλεις.
Στὴν Αἰνειάδα τοῦ Βιργίλιου ὁ Διομήδης ἀντιμετωπίζει γιὰ δεύτερη φορά τον
παλιό του ἐχθρὸ Αἰνεία, τὸν ὁποῖο θὰ εἶχε σκοτώσει κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ
τρωικοῦ πολέμου, ἂν δὲν παρενέβαιναν καταρχὴν ἡ Ἀφροδίτη καὶ στὴ συνέχεια
ὁ Ἀπόλλωνας.
Οἱ κάτοικοι τοῦ Λάτιου ἐπισκέπτονται τὸ παλάτι τοῦ Διομήδη
μὲ σκοπὸ νὰ τὸν πείσουν νὰ ἡγηθεῖ τῶν στρατευμάτων τους ποὺ θὰ κινηθοῦν
ἐναντίον τοῦ Αἰνεία.
Ὁ Διομήδης ἀπορρίπτει τὴν προσφορά τους, ἰσχυριζόμενος
ὅτι ἔχει ἤδη θανατώσει πάρα πολλοὺς Τρῶες στὴ ζωή του καὶ ὅτι ὁ σκοπός
τῆς ἄφιξης του στὴν Ἰταλία ἦταν νὰ ζήσει εἰρηνικὰ τὸ ὑπόλοιπο τῆς ζωῆς του.
Τόσο ὁ Ὅμηρος ὅσο καὶ ὁ Βιργίλιος δὲν προϊδεάζουν τὸν ἀναγνώστη
γιὰ τὸ τέλος τοῦ ἥρωα, μὲ ἐξαίρεση ἴσως ἕνα χωρίο τῆς Ἰλιάδας, ὅπου
ἡ Διώνη, ἡ μητέρα τῆς Ἀφροδίτης, περιθάλπει τὴν τραυματισμένη
ἀπό το Διομήδη κόρη της, λέει στὴν κόρη της ὅτι ὅποιος τὰ βάζει μὲ τούς
θεοὺς δὲ ζεῖ γιὰ πολύ, ὡστόσο ἡ Ἀθηνᾶ ἐγγυᾷται στὸ Διομήδη τὴν ἀθανασία,
ἡ ὁποία προοριζόταν ἐξαρχῆς γιὰ τὸν πατέρα του.
Ἔτσι ὁ Διομήδης ἔγινε θεὸς καὶ λατρευόταν μὲ διάφορες ὀνομασίες στὴν Ἰταλία.
Στὴ Θεία Κωμωδία, ὁ Δάντης συναντᾷ το Διομήδη στὸν ὄγδοο κύκλο
τῆς κολάσεως, ὅπου βρίσκεται μαζὶ μὲ τὸν Ὀδυσσέα, καταδικασμένος
αἰώνια νὰ εἶναι ἐγκλωβισμένος σὲ φλόγες.
Τὸ ἁμάρτημα γιὰ τὸ ὁποῖο, σύμφωνα
μὲ τὸ Δάντη, καταδικάστηκε στὴν αἰώνια τιμωρία εἶναι ἡ κλοπὴ τοῦ παλλαδίου τῆς Τροίας.
Ἕκτωρ καὶ Ἀχιλλέας – Θεϊκὲς Παρεμβάσεις
Ἡ τελικὴ μονομαχία τοῦ Ἕκτορα καὶ τοῦ Ἀχιλλέα εἶχε μεγάλη θεϊκὴ παρέμβαση. Παρόλο ποὺ ἡ σύγκρουση ἦταν μεταξύ θνητῶν, οἱ θεοὶ διαδραμάτισαν καθοριστικὸ ρόλο.
Ἡ Ἀθηνᾶ ἐξαπατᾶ τὸν Ἕκτορα προσποιούμενη τὸν ἀδελφὸ του Δείφοβο, βοηθώντας τὸν Ἀχιλλέα νὰ νικήσει.
Ἀπὸ τὴν ἄλλη, ὁ Ἀπόλλων, ὁ προστάτης τῆς Τροίας, εἶχε ὑποστηρίξει τὸν Ἕκτορα νωρίτερα. Ἡ θεϊκὴ παρέμβαση δείχνει ὅτι οἱ θνητοὶ συχνὰ δὲν μποροῦν νὰ ξεφύγουν ἀπὸ τὴν βούληση τῶν θεῶν, παρ᾿ ὅλο ποὺ ἡ τελικὴ σύγκρουση ἔχει ἀνθρώπινο χαρακτῆρα.
Ἀχιλλέας ἐναντίον Σκάμανδρου (Ξάνθου)
Ἀπό τις περιπτώσεις ὅπου ἕνας ἥρωας συγκρούεται μὲ θεότητα στὴν «Ἰλιάδα» εἶναι ἡ ἀντιπαράθεση τοῦ Ἀχιλλέα μὲ τὸν Σκάμανδρο, τὸν θεὸ τοῦ ποταμοῦ τῆς Τροίας.
Ὁ Ἀχιλλέας σκότωσε πάρα πολλοὺς Τρῶες καὶ τοὺς ἔριχνε στὸν ποταμό Σκάμανδρο, με ἀποτέλεσμα νὰ ὑπερχειλίσει.
Ὁ Σκάμανδρος θύμωσε καὶ προσπάθησε νὰ πνίξει τὸν Ἀχιλλέα, ὁ ὁποῖος ἀναγκάστηκε νὰ παλέψει μὲ τὴ θεότητα.
Τελικὰ, ὁ θεὸς Ἥφαιστος, μετὰ ἀπὸ ἔκκληση τῆς Ἥρας, χρησιμοποίησε τὴ φωτιὰ τοῦ γιὰ νὰ καταστρέψει τὸ ποτάμι καὶ νὰ σώσει τὸν Ἀχιλλέα. Αὐτὴ ἡ μάχη δείχνει τὴ σύγκρουση ἀνάμεσα σὲ ἕνα θνητό καὶ μία ὑπέρτατη φυσικὴ δύναμη, ποὺ εἶχε ὑπερφυσικὲς ἰδιότητες.
. Οἱ Ἑλληνικὲς θυσίες καὶ ὀργὴ τῶν θεῶν
Ἐκτός ἀπὸ τὶς ἀπευθείας συγκρούσεις, οἱ Ἕλληνες πολεμιστὲς συχνὰ ἔρχονταν σὲ ρήξη μὲ τοὺς θεοὺς ἐξαιτίας τῶν πράξεών τους.
Ἡ πιο χαρακτηριστικὴ περίπτωση εἶναι ἡ ὁργὴ τῆς θεᾶς Ἄρτεμης πρὸς τὸν Ἀγαμέμνονα, ὅταν σκότωσε ἕνα ἱερὸ ἐλάφι τῆς.
Ἡ Ἄρτεμης ἀπαίτησε νὰ θυσιάσει τὴν κόρη του, τὴν Ἰφιγένεια, γιὰ νὰ ἡρεμήσει. Αὐτὸ δεικνύει ὅτι ἡ ἀνυπακοή ἢ ὕβρις μποροῦσε νὰ φέρει καταστροφικὲς συνέπειες γιὰ τοὺς θνητοὺς.
Συνοψίζοντας, δὲν ὑπάρχουν «άγνωστες» μάχες με τὴν ἀκριβῆ ἔννοια ἀπευθείας πολέμου τῶν Ἑλλήνων ἐναντίον τῶν Ὀλυμπίων. Ὡστόσο, ἡ Ἰλιάδα καὶ ἄλλες πηγὲς ἀναδεικνύουν περιπτώσεις ὅπου θνητοὶ καὶ θεοὶ συγκρούονται με ἄμεσο ἢ ἔμμεσο τρόπο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου