Τὰ γεγονότα τοῦ 1821

 Τὰ γεγονότα τοῦ 1821 

 Τὸ γενικὸ τῶν Φιλικῶν πρόβλεπε ὅτι ἡ ἐπανάσταση ἔπρεπε νὰ ξεκινήσει τίς πενῆντα πρῶτες ἡμέρες τοῦ 1821, ὅταν ὁ Ὑψηλάντης θὰ ἔφτανε στὴ Μάνη γιὰ νὰ ἀναλάβει τὴν ἀρχηγία της. Γιὰ τὴν προετοιμασία τῆς ἐπανάστασης ἔφτασε στὸν Μοριᾶ ἤδη ἀπὸ τὸ τέλος τοῦ 1820, ὁ ἀρχιμανδρίτης Γρηγόριος Δικαῖος Παπαφλέσσας, ἐξουσιοδοτημένος ἀπὸ τὴν Ἑταιρεία νὰ προετοιμάσει γενικὰ τὴν ἐπανάσταση καὶ ὑπεύθυνος μαζὶ μὲ τὸν Ἀναγνωσταρὰ γιὰ τὴν Μεσσηνία. Στὶς 24 Δεκεμβρίου 1820 ἐκστρατεύει ἀπὸ τὴν Τριπολιτσὰ ἐναντίον τοῦ Ἀλὴ πασᾶ στὰ Ἰωάννινα, ὁ Χουρσὶτ Μεχμὲτ Πασᾶς τοῦ Μοριᾶ καὶ μειώνονται σημαντικὰ οἱ ἀξιόμαχες τουρκικὲς στρατιωτικὲς δυνάμεις στὴν περιοχή. Στὶς 6 Ἰανουαρίου περνᾷ στὸ Μοριᾶ ἀπὸ τὴν Ζάκυνθο, εἰδοποιημένος ἀπὸ τοὺς Φιλικοὺς ὁ Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. 

Ὁ Παπαφλέσσας ὀργώνει τὸν Μοριᾶ μιλῶντας γιὰ τὴν ἐπανάσταση σὲ πόλεις καὶ χωριά.

 Ὁ Κολοκοτρώνης κάνει συγκεντρώσεις καπεταναίων ἀπὸ ὅλη τὴν Πελοπόννησο καὶ τοὺς ἐνημερώνει νὰ πάρουν τὰ ὅπλα μόλις δοθεῖ τὸ σύνθημα. 

Ἄλλοι Φιλικοὶ προετοιμάζουν τὴν ἐπανάσταση σὲ Ρούμελη, Θεσσαλία καὶ Μακεδονία.

  

Στὶς 26 Ἰανουαρίου γίνεται στὴ Βοστίτσα (Αἴγιο) ἡ λεγόμενη σύναξη τῶν προεστῶν τοῦ Μοριᾶ. Μετέχουν ἐπίσημοι ἀντιπρόσωποι τῶν προεστῶν τῆς Πάτρας καὶ τῶν Καλαβρύτων, τρεῖς ἱεράρχες (δεσπότες) μεταξὺ τῶν ὁποίων ὁ Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανός, διάφοροι προεστοὶ καὶ καπεταναῖοι ἀπὸ ὅλη τὴν Πελοπόννησο καὶ ὁ Παπαφλέσσας.

 Παπαφλέσσας καὶ καπεταναῖοι δηλώνουν ἕτοιμοι γιὰ ἐξέγερση, οἱ προεστοὶ εἶναι διστακτικοὶ καὶ ζητοῦν ἐγγυήσεις γιὰ τὴν ὑποστήριξη τῆς Ρωσίας, τελικὰ συμφωνοῦν ὅλοι νὰ περιμένουν τὴν ἄφιξη τοῦ Ὑψηλάντη γιὰ νὰ ξεκινήσει ἡ ἐξέγερση.

Μετὰ τὴν οὐσιαστικὴ ἀποτυχία στὸ συντονισμὸ μιᾶς βαλκανικῆς ἐξέγερσης, ὁ Ἀλέξανδρος Ὑψηλάντης ἀποφασίζει νὰ εἰσβάλει στὰ ρουμανικὰ πριγκιπᾶτα κηρύσσοντας τὴν ἐπανάσταση. 

Πρώτη πολεμικὴ πράξη ἦταν ἡ διάβαση τοῦ ποταμοῦ Προύθου, στὴν Μολδαβία στὶς 22 Φεβρουαρίου 1821 καὶ ἡ εἴσοδος στὸ Γιάσι (Ἰάσιο). Στὶς 24 Φεβρουαρίου βγάζει τὴν ἱστορική του προκήρυξη ποὺ καλεῖ τοὺς Ἕλληνες νὰ πάρουν τὰ ὅπλα, βεβαιώνοντας ὅτι "μιὰ κραταιὰ δύναμις" εἶναι ἕτοιμη νὰ βοηθήσει τὸν ἀγῶνα. 

Τὴν 1 Μαρτίου ἀρχίζει τὴν πορεία του πρὸς τὴ Βλαχία ἀφοῦ ἑνώθηκε μὲ τὰ τμήματα τοῦ Γεωργάκη Ὀλύμπιου, τοῦ Φαρμάκη καὶ πολλῶν Ἑλλήνων ἐθελοντῶν. Μαζὶ μὲ τὸν Ἱερὸ Λόχο ποὺ εἶχε συγκροτηθεῖ ἀπὸ 500 περίπου σπουδαστὲς τῶν σχολῶν τῶν πριγκιπάτων, ἡ στρατιωτικὴ δύναμη τοῦ Ὑψηλάντη ἔφτανε τοὺς 7.000, μεταξὺ τῶν ὁποίων ἦταν Βαλκάνιοι γείτονες (Σέρβοι, Βούλγαροι, Ἀρβανῖτες).

Τὴν 1 Μαρτίου ξεκινᾷ ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη μὲ προορισμὸ τὴν Πελοπόννησο, μετὰ ἀπὸ ἐνέργειες τοῦ Φιλικοῦ Ξάνθου, ἕνα καράβι φορτωμένο μὲ προκηρύξεις γιὰ ἐξέγερση.

 Μὲ τὸ καράβι αὐτὸ θὰ φτάσει στὴ Μάνη στὰ τέλη Μαρτίου καὶ ἡ εἴδηση τῆς ἐξέγερσης στὰ ρουμανικὰ πριγκιπᾶτα. 

Κάποιες ἀναταραχὲς τῶν χριστιανῶν στὴν Πόλη σχετικὲς μὲ τὴν ἐξέγερση στὰ πριγκιπᾶτα, θὰ δώσουν ὅταν ξεσπάσει ἡ ἐπανάσταση στὸ Μοριᾶ ἀφορμὴ γιὰ σφαγές.

Ἡ Πύλη θεωροῦσε πρωταρχικὸ θέμα τὴν ἀντιμετώπιση τῆς ἀνταρσίας τοῦ Ἀλὴ πασᾶ, ἀλλὰ ἀνησυχοῦσε σοβαρὰ ἀπὸ τίς φῆμες καὶ τίς καταγγελίες τῶν Ἄγγλων γιὰ ἐξέγερση στὸ Μοριᾶ. Λίγο μετὰ τὴν ἐξέγερση στὶς ρουμανικὲς ἡγεμονίες, ἀλλὰ ὄχι ἐξαιτίας της, οἱ Τοῦρκοι τῆς Τριπολιτσὰς κάλεσαν τοὺς προεστοὺς τοῦ Μοριᾶ μὲ πρόσχημα τὴν συνηθισμένη κοινὴ ἐτήσια σύσκεψη, μὲ στόχο ὅμως νὰ τοὺς κρατήσουν ὁμήρους. 

Οἱ περισσότεροι προεστοὶ ἦταν διστακτικοὶ καὶ δὲν πῆγαν καὶ σωστά, ἀφοῦ ὅσοι πῆγαν ἐκτελέστηκαν μὲ τὸ ξέσπασμα τῆς ἐπανάστασης.

Στὶς 11 Μαρτίου φτάνει μὲ καράβι στὴν Χαλκιδικὴ ὁ Φιλικὸς Ἐμμανουὴλ Παππᾶς μὲ ἐντολὴ νὰ ὀργανώσει τὴν ἐπανάσταση. Πολλοὶ καλόγεροι ἀπὸ τὸ Ἅγιο Ὄρος ξεσηκώνονται ἕτοιμοι νὰ τὸν ἀκολουθήσουν καὶ γίνονται ἐπαφὲς μὲ Μακεδόνες ὁπλαρχηγοὺς σὲ μιὰ προσπάθεια νὰ προετοιμαστεῖ μιὰ συντονισμένη ἐξέγερση.