Τρίτη 14 Φεβρουαρίου 2017

Ἡ γλῶσσα του σώματος καὶ τα ἀρχαία ἀγάλματα



Φαινομενικές λεπτομέρειες ποὺ ἀφοροῦν την τεχνοτροπία ἑνὸς ἀγάλματος, στὶς ὁποῖες σπάνια δίνουμε την ἀπαιτούμενη προσοχή, εἶναι ἐξαιρετικά σημαντικές.

Σήμερα ζοῦμε σε μία ἐποχῆ ποῦ ἀναγνωρίζουμε την «γλῶσσα του σώματος» σὰν ἕναν τρόπο μὴ λεκτικῆς ἐπικοινωνίας, ποῦ μας δίνει την δυνατότητα νὰ γνωρίζουμε σε μεγάλο βαθμό, τον τρόπο ποὺ σκέφτεται ἕνας ἄνθρωπος, μόνο ἀπὸ την στάση ἡ τις κινήσεις του σώματός του καὶ χωρίς στὴν πραγματικότητα νὰ μιλήσουμε μαζί του.

Θὰ πρέπει νὰ γνωρίζουμε ὅτι αὐτή ἡ μέθοδος της μὴ λεκτικῆς ἐπικοινωνίας, δὲν ἀποτελεῖ μία πρωτοτυπία της ἐποχῆς μας, μία σημερινή ἀνακάλυψη, ἀλλὰ ἀνήκει σε ἕνα ἀπὸ τα βασικά χαρακτηριστικά καὶ τρόπους ἐκφράσης της ἀρχαίας Ἑλληνικῆς τέχνης.

Χωρίς ἀμφιβολία, ἡ δυνατότητα νὰ ἀναγνωρίζει κάποιος τις βαθύτερες σκέψεις ἑνὸς ἀνθρώπου, χωρίς νὰ ἔχει ἐπικοινωνήσει προηγουμένως μαζί του, ἀποτελεῖ μία μορφή τέχνης ἡ ἐξειδικευμένης τεχνικῆς.

Πρόκειται ἑπομένως γιὰ την πρακτική ἐφαρμογή μιᾶς ἐκπαίδευσης, την ὁποία κατεῖχαν ὅπως φαίνεται οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες, ὄχι ὅμως μόνο γιὰ νὰ ἀποκωδικοποιοῦν κρυφά τις ἀνθρώπινες συμπεριφορές με στόχο το προσωπικό τους ὄφελος, ἀλλὰ ἀντιθέτως, γιὰ νὰ μποροῦν νὰ ἔρχονται σε συνδιαλλαγῆ με την μυστική διδασκαλία του θεοῦ, ἡ μορφή καὶ τα σύμβολα του ὁποίου ἀπεικονιζόταν σε κάποιο ἄγαλμα, το ὁποῖο εἶχε κατασκευαστεῖ ἀκριβῶς γιὰ αὐτὸν τον σκοπό.

Ὅπως σήμερα προσπαθοῦμε νὰ καταλάβουμε ἕναν ἄνθρωπο καὶ νὰ κατανοήσουμε τις κρυφές του σκέψεις, ἀπὸ τον τρόπο ποὺ κινεῖται μέσα στὸν χῶρο καὶ ἀπὸ τις ἐπὶ μέρους κινήσεις ποὺ κάνει συνειδητά ἡ ἀσυνείδητα με το σῶμα του, με τις ἐκφράσεις ποὺ παίρνει το πρόσωπό του, ἡ χροιά της φωνῆς του καὶ οἱ γενικότερες ἀντιδράσεις του, κατά τον ἴδιο τρόπο ὀφείλουμε νὰ ἀντιμετωπίσουμε καὶ τα ἀρχαία ἑλληνικά ἀγάλματα καὶ κυρίως τα ἀγάλματα τῶν Θεῶν.

Διαπιστώνουμε ὅτι ἡ μέθοδος της μὴ λεκτικῆς ἐπικοινωνίας ἀφορᾶ κατ' ἐξοχήν την σχέση μας με τον Θεό, με τον ὁποῖο ἐκ των πραγμάτων δὲν μποροῦμε νὰ κάνουμε διάλογο μαζί του, ὅπως συμβαίνει πολύ εὔκολα με τους συνανθρώπους μας.

Θὰ πρέπει νὰ γνωρίζουμε ὅτι ἡ μὴ λεκτική ἐπικοινωνία ἐκφράζεται μέσῳ της τέχνης, στὴν ὁποία ἄλλωστε οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες ὑπῆρξαν πρωτοπόροι, κυρίως με την ἀρχιτεκτονική, την ζωγραφική καὶ την γλυπτική.

Ὁ λόγος ποὺ ὀφείλουμε νὰ ἀπασχοληθοῦμε με την ἀρχαία γλυπτική τέχνη, δὲν εἶναι ἁπλῶς ἐπειδή τα ἀγάλματα αὐτὰ εἶναι συνήθως ἰδιαιτέρως ὄμορφα ἡ ἐπειδὴ ἡ κατασκευή τους διέπεται ἀπὸ την ἐφαρμογή τῶν κανόνων της ἀπόκρυφης ἁρμονίας του χρυσοῦ ἀριθμοῦ φ.

Ὁ πραγματικός λόγος εἶναι διότι τα ἀγάλματα τῶν Θεῶν εἶναι γεμᾶτα ἀπὸ σύμβολα ἡ συμβολικές ἀναπαραστάσεις, ἀπὸ «κινήσεις» ἀνάλογες με αὐτὲς ποὺ ἀναζητοῦμε σήμερα στὸν συνομιλητή μας γιὰ νὰ καταφέρουμε νὰ ἀποκωδικοποιήσουμε τις κρυφές του σκέψεις πρὶν προλάβει νὰ τις ἐκφράσει.

Ἀκριβῶς αὐτὸς θὰ πρέπει νὰ εἶναι ὁ σκοπός κάθε ἀνθρώπου, ποὺ ἐπιθυμεῖ νὰ εἰσέλθει στὴν ἀπόκρυφη πλευρά ἡ στὴν ἀποκωδικοποίηση της ἑλληνικῆς φιλοσοφίας.

Δεδομένου ὅτι ὅλοι οἱ ἀρχαῖοι γλύπτες καὶ καλλιτέχνες ἦταν ἄτομα βαθιά μυημένα στὴν φιλοσοφία, εἶναι βέβαιο ὅτι μέσῳ τῶν δημιουργημάτων τους, αὐτὸ ποὺ προσπάθησαν δὲν ἦταν ἁπλῶς νὰ ἀποδώσουν την μορφή κάποιας συγκεκριμένης θεότητας, ὅπως οἱ ἴδιοι την φαντάστηκαν, ἀλλὰ μέσῳ της συγκεκριμένης στάσης καὶ των συμβόλων με τα ὁποία φρόντισαν νὰ ἐφοδιάσουν τα ἀγάλματα, νὰ ἀποδώσουν στὸν παρατηρητή τους ἀπαραίτητους κωδικοποιημένους συμβολισμούς, μέσῳ τῶν ὁποίων θὰ μποροῦσε νὰ συνδιαλλαγεῖ μαζί τους καὶ νὰ προσλάβει την μυστηριακή φιλοσοφική γνώση ποῦ μεταφέρουν, διὰ μέσου τῶν αἰώνων.

Φαινομενικές λεπτομέρειες ἡ ἀνύποπτα στοιχεῖα στὴν τεχνοτροπία της κατασκευῆς ἑνὸς ἀγάλματος ἀφοροῦν μόνο τους ἀνύποπτους ἀνθρώπους ποὺ προσπερνοῦν αὐτὰ τα ἔργα τέχνης χωρίς νὰ εἶναι σε θέση νὰ συνειδητοποιοῦν ὅτι το ἄγαλμα αὐτὸ, ὄχι μόνο θὰ μποροῦσε νὰ μιλήσει στὴν ψυχή τους, ἀλλὰ ἐπιπλέον καὶ νὰ τους προσφέρει την πολυπόθητη ψυχική ΑΓΑΛΛ-ΙΑΣΗ.

Δηλαδή, την ΙΑΣΗ της ἰδίας τους της ΨΥΧΗΣ, ἡ ὁποία σύμφωνα με τις διδασκαλίες των Φιλοσόφων μας, βρίσκεται σε ἀσθενῆ κατάσταση, ὅσο δὲν εἶναι ἐκπαιδευμένη ὥστε νὰ μπορεῖ νὰ διακρίνει τα ὑποκρυπτόμενα σύμβολα τῶν ἀγαλμάτων, τα ὁποία ὅμως ἀπὸ την στιγμή ποὺ γίνουν κατανοητά, διαθέτουν την δύναμη ἀκόμα νὰ ἀλλάξουν ὁλοκληρωτικά τον γενικότερο τρόπο συμπεριφοράς ἑνὸς ἀνθρώπου.

Φαινομενικές λεπτομέρειες ποὺ ἀφοροῦν την τεχνοτροπία ἑνὸς ἀγάλματος, στὶς ὁποῖες σπάνια δίνουμε την ἀπαιτούμενη προσοχή, εἶναι ἐξαιρετικά σημαντικές.

Θὰ μπορούσαμε νὰ ἀναφέρουμε ὁρισμένα συγκεκριμένα παραδείγματα, ὅπως ἄν το ἄγαλμα βρίσκεται σε ὄρθια ἡ σε καθιστή θέση. Ἄν εἶναι μόνο του ἡ ἄν βρίσκεται μέσα σε ἕνα σύμπλεγμα καὶ ἄλλων ἀγαλμάτων. Ἀκόμα καὶ τον συγκεκριμένο χῶρο μέσα στὸν ὁποῖο εἶχε ἐπιλεγεῖ νὰ τοποθετηθεῖ. Ἄν συνοδεύεται ἀπὸ ὑλικὰ σύμβολα, τα ὁποία ἀφοροῦν την ὑπάρξη ἀρχετύπων την λειτουργία τὠν ὁποίων ἡ ψυχή μας ἔχει ἀπόλυτη ἀνάγκη ὄχι μόνο νὰ κατανοήσει ἀλλὰ καὶ νὰ προχωρήσει στὴν λειτουργία τους.

Θά μπορούσαμε νὰ χρησιμοποιήσουμε σὰν νέα χαρακτηριστικό παράδειγμα το χρυσελεφάντινο ἄγαλμα της Ἀθηνᾶς ποῦ βρισκόταν μέσα στὸν Παρθενῶνα.

Ἀπὸ αὐτὸ το ἀριστουργηματικό ἔργο τέχνης, ὕψους 12 μέτρων δὲν ἔχει φτάσει στὶς μέρες μας, οὔτε ἕνα μικροσκοπικό κομματάκι. Ἐκτὸς ὅμως ἀπὸ τα πολύτιμα ὑλικὰ κατασκευῆς αὐτοῦ του ἀγάλματος, ἐξίσου πολύτιμοι ἦταν καὶ οἱ κρυμμένοι ἡ ἐσωτερικοί συμβολισμοί ποῦ διέθετε:

Στὰ πέδιλα της Ἀθηνᾶς ἀπεικονιζόταν ἡ ΑΜΑΖΟΝΟΜΑΧΙΑ, ἐνῶ φέρεται νὰ εἶναι ὁπλισμένη με ΑΣΠΙΔΑ, ΔΟΡΥ καὶ ΠΕΡΙΚΕΦΑΛΑΙΑ, γεγονός ποὺ την καθιστά ἑτοιμοπόλεμη.

Ἐπιπλέον το σύμβολο του ΟΦΕΩΣ εἶναι κυρίαρχο σε ὁλόκληρη την ἔκταση του ἀγάλματος. Ἀρχικά ὑπάρχει ἕνας περιελισσόμενος ὄφις ποὺ βρίσκεται πίσω ἀπὸ την ἀσπίδα της, ὅμως ὅσο ἀνερχόμαστε πρὸς το κεφάλι της, διαπιστώνουμε ὅτι οἱ ὄφεις καλύπτουν ὁλόκληρη την περιοχή του στήθους της, σχηματίζοντας το περίφημο «ΓΟΡΓΟΝΕΙΟ» καὶ ἐμφανίζονται ἐπίσης καὶ στὴν περικεφαλαία της μαζί με την συνοδεία ΓΡΥΠΩΝ.

Εἶναι προφανές ὅτι ὁ ἀρχαῖος γλύπτης, ποὺ στὴν προκειμένη περίπτωση ἦταν ὁ ΦΕΙΔΙΑΣ, θέλησε μέσῳ ὅλων αὐτῶν τῶν μυστηριακῶν συμβόλων νὰ προσδώσει σε αὐτὸ το ἄγαλμα ὅλες τις κρυφές ἰδιότητες τις ὁποῖες ἀντιπροσώπευε ἡ ΘΕΑ ΤΗΣ ΣΟΦΙΑΣ, με τέτοιον τρόπο ὅμως, παρόμοιο με τον σημερινό της μὴ λεκτικῆς ἐπικοινωνίας, ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ γίνουν ἀντιληπτοί μόνο ἀπὸ αὐτούς ποὺ θὰ μποροῦσαν ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΟΥΝ ΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ του συγκεκριμένου ἀγάλματος καὶ ἑπομένως νὰ ἔχουν το δικαίωμα να παραλάβουν αὐτὴν την μυστηριακή γνώση, ἀφοῦ μόνο σε μία τέτοια περίπτωση θὰ μποροῦσαν νὰ ἐπωφεληθοῦν ἀπὸ αὐτὴν.

Αὐτὴ εἶναι ἡ περίπτωση ποὺ το ΑΓΑΛΜΑ μέσῳ της ΑΓΑΛΛΙΑΣΗΣ θα μπορούσε να προσφέρει ΙΑΣΗ στὴν ψυχή του ἀνθρώπου ἐκείνου ποὺ βρίσκεται σε ἕνα τέτοιο γνωστικό ἐπίπεδο, ὥστε νὰ ἔρθει σε μία ἐσωτερική, ΜΗ ΛΕΚΤΙΚΗ ΣΥΝΔΙΑΛΛΑΓΗ με το ἄγαλμα καὶ τα σύμβολά του και ανακαλύπτοντας τα αρχέτυπα ποὺ ἱερογλυφούνται μέσῳ αὐτῶν νὰ γεμίσει με φιλοσοφικό κάλλος την ἤδη ὄμορφη ψυχή του.

Αὐτὴ ἦταν ἡ μεγάλη διαφορά ὥς πρὸς την ἀξία καὶ την ψυχική καλλιέργεια ποὺ μποροῦσε νὰ προσφέρει ἡ ἀρχαία Ἑλλάδα μέσω της τέχνης της καὶ μέσω της ἀγαλλίασης τὠν ἀγαλμάτων της.

Δυστυχῶς σήμερα ζοῦμε σε μία ἐποχῆ ποὺ ἔχουμε ξεχάσει πρὸ πολλοῦ νὰ διαβάζουμε αὐτὴν την μυστική γλῶσσα του σώματος τῶν ἀγαλμάτων μας. Αὐτὸς εἶναι καὶ ὁ λόγος ποὺ ἡ λέξη ΑΓΑΛΜΑ πέρασε στὴν δύση ὡς STATUS δηλαδή κάτι ποὺ ἁπλῶς εἶναι ἀκίνητο!



Πράγματι, η ψυχή μας δὲν κινεῖται οὔτε καὶ συγκινεῖται πλέον ἀπὸ την θέαση της τέχνης, οὔτε καὶ παρακινεῖται νὰ ἀναπτύξει καὶ πάλι αὐτὲς τις χαμένες μυστηριακές ἐσωτερικές της δυνατότητες γιὰ νὰ ἐμφανιστεῖ καὶ πάλι μέσω της ΑΓΑΛΛΙΑΣΗΣ η ΙΑΣΗ της ψυχῆς μας…

Δεν υπάρχουν σχόλια: