Παρασκευή 7 Απριλίου 2017

Η προφητεία του Αἰσχύλου γιὰ τους Ἕλληνες



Η προφητεία του Αἰσχύλου γιὰ τους Ἕλληνες

«Ἐκεῖ τοὺς περιμένουν τα πιὸ μεγάλα κακά νὰ πάθουν, πληρωμή γιὰ την αὐθάδεια καὶ τις σκέψεις ποῦ θεόν δὲν λογαριάζουν· γιατί στὴν χώρα την ἑλληνική σὰν ἦρθαν, των θεῶν τ’ ἀγάλματα νὰ ξεγυμνώσουν δὲν ντρέπονταν καὶ τους ναούς νὰ κάψουν. Κι οἱ βωμοί ἀφανισμένοι καὶ των θεῶν τα ἱερὰ εἶν’ ἀπὸ ρίζα, ἀνάκατα, ἀναποδογυρισμένα ἀπὸ θεμέλια.

[…] Καὶ νεκρῶν σωροί καὶ στὴν τριτόσπορη γενιά ἄφωνα θὰ φανερώσουν στὰ μάτια των ἀνθρώπων πῶς δὲν πρέπει, θνητός σὰν εἶναι, νά’ναι περήφανος πέρα ἀπ’ το μέτρο· γιατί ἡ ὑπεροψία, σὰν ἀνθίση, θὰ καρπίση της καταστροφῆς το στάχυ, ἀπ’ ὁπού γεμᾶτο κλάμα θέρισμα θερίζει».

Αἰσχύλου «Πέρσαι», στ. 807-822, ἐκδόσεις Πάπυρος, σελ. 77

Πόσες φορές πρέπει νὰ ἐπαναληφθεῖ κάτι γιὰ νὰ γίνει πιστευτό; Ὄχι πολλές. Ἄν ὁ δέκτης της πληροφορίας εἶναι ἐχέφρων καὶ οἱ ἀποδείξεις ἀμάχητες ἀρκεῖ μία μνεία γιὰ νὰ δεχθεῖ την πραγματικότητα, το ἀκριβὲς ἑνὸς περιστατικοῦ, μιᾶς ἀφήγησης. Ἀρκεῖ, ὅμως, μία φορά γιὰ νὰ ἐντάξει ὁ θεατής ἡ ἀναγνώστης το δίδαγμα της ἀληθείας στὴν καθημερινότητά του; Ὄχι.

Οἱ ἄνθρωποι, ὅπως μας ἀποδεικνύει καὶ ἡ παραβολή στὴν Ἁγία Γραφή θυμίζουν τα χωράφια. Ἀλλά εἶναι χέρσα καὶ ὅσο καὶ νὰ τα καλλιεργήσεις δὲν μπορεῖ ἐκεῖ νὰ καρπίσει ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ἀρετὴ ἐνῶ μερικά ἄλλα εἶναι γόνιμα καὶ μικρή προσπάθεια μπορεῖ νὰ φέρει μέγιστο ἀποτέλεσμα.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ἡ ἐπανάληψη εἶναι προϋπόθεση της ἐμπέδωσης ἑνὸς σημαντικοῦ μηνύματος. Ὁ ἑλληνικός κόσμος της σκέψης, της ποίησης, τῶν μυθολογικῶν κύκλων προσφέρει στὸν ἐπισκέπτη ἡ μόνιμο κάτοικό του πολλές εὐκαιρίες νὰ μάθει καὶ νὰ ἐμπεδώσει τα σημαντικά, ὅσα προσφέρουν ζωή καὶ συνάμα τὴ νοηματοδοτοῦν.

Ἕνας ἀπὸ τους ἀναντικατάστατους πυλῶνες τοῦ πνευματικοῦ οἰκοδομήματος του Ἑλληνισμοῦ εἶναι ἡ εὐσέβεια, ἡ ἀποφυγή της πρόκλησης της μήνης τῶν θεῶν, ἡ ἀποστροφή ἀκόμα καὶ της ὑποψίας της ὕβρεως. Ο κόσμος ποῦ φλέγεται καὶ σβήνει με μέτρο, ὁ ἀπαράλλαχτος νόμος της μεταβολῆς, ἡ ἐναρμόνιση με την ἀληθῆ καὶ ἄπειρη οὐσία της θεότητας, ἀπαιτοῦν την τήρηση του χρυσοῦ κανόνα της ἀποφυγῆς της ὑπερβολή. Σε ἑορτασμούς καὶ τελέσματα, σε θυσίες καὶ δράματα, σε κωμωδίες καὶ δημηγορίες, οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες ὕψωναν το λάβαρο του μέτρου καὶ το ἔδειχναν σε ὅλους.

Τριτόσπορη γενιά

Ὁ μύστης δραματουργός, με αὐτὰ τα φοβερά λόγια ποῦ ξεστομίζει το φάντασμα του Δαρείου, μιλάει πρὸς την Ἀνατολὴ καὶ ἀπευθύνεται στὴ Δύση. Ἐνῶ βάσει της πλοκῆς, οἱ δέκτες τῶν σεισμικῶν κραδασμῶν των λόγων του εἶναι οἱ Πέρσες, ὁ Αἰσχύλος ἄγχεται γιὰ τους Ἕλληνες.

Στὴν τραγωδία του, ὁ Δαρεῖος, ποὺ ξεγλίστρησε σὰν ἀτμὸς ἀπὸ τον Ἄδη, περιγράφει πώς ὁ γιὸς του Ξέρξης λάθεψε στὴν κρίση του καὶ ἔβρισε την Πλάση βλασφημῶντας ἔμπρακτα στῶν Ἑλλήνων τα ἱερὰ. Ο νεκρός κι ἀξιοσέβαστος (γιὰ τους Πέρσες) βασιλεύς ἐκφράζεται σὰν… γραφεῖο τύπου τῶν θεῶν καὶ περιγράφει στοὺς ὑπηκόους του ἀλλὰ καὶ στὴν γυναῖκα του Ἄτοσσα, πού ζεῖ καὶ σπαράζει ἀπὸ την ἀγωνία γιὰ το παιδί της, πώς μιά αὐτοκρατορία γίνεται συντρίμμια ὅταν οἱ τιμονιέρηδές της ξεχνοῦν τον μπούσουλα του μέτρου καὶ του σεβασμοῦ στοὺς θεούς καὶ τα ἅγια τους.

Ὁ Αἰσχύλος δὲν θέλει νὰ δεῖ τους νικητές τῶν Μηδικῶν νὰ καταλαμβάνονται ἀπὸ την ἀφροσύνη του νικητή, ποὺ ἡττήθηκε ἀπὸ το ἴδιο το κατόρθωμά του. Ἐπιδιώκει νὰ ταρακουνήσει τους Ἀθηναίους, τους πολίτες- ὁπλῖτες ποῦ κράτησαν ὄρθια την ἀνθρωπότητα την στιγμή πού ὅλα ἔδειχναν χαμένα.

Η ὑπερβολική σιγουριά τοῦτα μπορεῖ νὰ φέρει καὶ ἀκόμα περισσότερα καὶ χειρότερα καὶ στοὺς ἴδιους καὶ στὶς γενιές ποῦ θὰ ἀκολουθήσουν.

Το τελευταῖο σημεῖο στὴν μνεία του Αἰσχύλου γιὰ «θίνες νεκρῶν δὲ καὶ τριτοσπόρω γονή», την αἰνιγματική τριτόσπορη γενιά (στὴν κυριολεξία τα δισέγγονα ὅσων διέπραξαν ὕβρη) πρέπει νὰ προβληματίσει καὶ τους ἀπογόνους ἀνθρώπων ποὺ ἔβλαψαν τους Ἕλληνες.

Ὁ μυημένος στὰ Ἐλευσίνας μυστήρια, Μαραθωνομάχος καὶ Σαλαμινομάχος Ἕλλην δραματουργός στέλνει ἕνα δυσοίωνο μήνυμα στὶς γενιές ποῦ ἀκολουθοῦν ὅσους ἔπληξαν το Γένος μας καὶ ἀσέβησαν στὰ ὁσία καὶ τα ἱερὰ μας. Μέχρι σήμερα, ὁ ἀδελφὸς του Ἀμεινία καὶ του Κυναίγειρου δὲν ἔχει ἀστοχήσει σε τίποτα. Κι αὐτὸ πρέπει νὰ βάλει σε σοβαρές σκέψεις μιά σειρά ἀπὸ ἐχθρούς της Ἑλλάδος. Η Νέμεσις πλησιάζει.
Φωτογραφία του Nikos Soldatos.

Πέμπτη 6 Απριλίου 2017

Δημοσίευμα του «Ριζοσπάστη» γιὰ την Μικρασιατική Καταστροφή (12/7/1935)



Δημοσίευμα του «Ριζοσπάστη» γιὰ την Μικρασιατική Καταστροφή (12/7/1935)

Η Μικρασιατική Καταστροφή, ἡ ὁποία θὰ ἐπέλθη λίγο ἀργότερα καὶ ὁ ξεριζωμός του Ἑλληνισμοῦ ἀπὸ την Μικρά Ἀσία, δὲν ἐμπόδισε τον «φυτευτό» ἀπὸ την Σοβιετική Ἕνωση ἀρχηγὸ του ΚΚΕ, Νίκο Ζαχαριάδη νὰ γράψει λίγα χρόνια ἀργότερα: «Ἄν δὲν νικιόμασταν στὴ Μικρασία, ἡ Τουρκία θὰ ‘τανε σήμερα πεθαμένη καὶ μεῖς Μεγάλη Ἑλλάδα… Γι’ αὐτὸ, ἐμεῖς ὄχι μόνο δὲν λυπηθήκαμε γιὰ την ἀστοτσιφλικάδικη ἧττα στὴ Μικρασία, μὰ καὶ την ἐπιδιώξαμε» («Ριζοσπάστης», 12 Ἰουλίου 1935), ἐνῶ ὁ μάρτυρας Χρυσόστομος Σμύρνης ποῦ συγκλόνισε τον Ἑλληνισμό της Μικράς Ἀσίας -τον ὁποῖο ἀρνήθηκε νὰ ἐγκαταλείψει, παρ’ ὅτι του προσφέρθηκε ἡ εὐκαιρία- με τον μαρτυρικό του θάνατο, δὲν ἦταν παρά ἕνας «πράχτορας της ἑλληνικῆς μπουρζουαζίας» («Ριζοσπάστης», 26 Νοεμβρίου 1929).














Τετάρτη 5 Απριλίου 2017

ΙΑΜΒΛΙΧΟΣ <ΒΙΟΣ ΠΥΘΑΓΟΡΟΥ>



ΙΑΜΒΛΙΧΟΣ <ΒΙΟΣ ΠΥΘΑΓΟΡΟΥ>

ΙΕΡΑΤΙΚΗ

Λέγει δὲ καὶ εἰς ἱερὸν εἰσιέναι δεῖν <λευκὸν καὶ> καθαρὸν ἱμάτιον ἔχοντα καὶ ἐν ὧ μὴ ἐγκεκοίμηταί τις, τὸν μὲν ὕπνον τῆς ἀργίας καὶ τὸ μέλαν καὶ τὸ πυρρὸ, τὴν δὲ καθαρειότητα τῆς περὶ τοὺς λογισμοὺς ἰσότητος καὶ δικαιοσύνης μαρτυρίαν ἀποδιδούς. Παραγγέλει δὲ, ἐν ἱερό ἄν τι ἀκούσιον αἷμα γένηται, ἤ χρυσῶ και θαλάτταν περιρραίνεσθαι, τῶ πρώτω γενομένω και <τῶ> καλλίστω τῶν ὄντων, σταθμωμένω καὶ τὴν τιμὴν τῶν ἁπάντων. Λέγει δὲ και μὴ τίκτειν ἐν ἱερῶ. οὺ γὰρ εἶναι ὅσιον ἐν ἱερῶ καταδεῖσθαι τὸ θεῖον τῆς ψυχῆς εἰς το σῶμα.

ΕΡΜΗΝΕΙΑ

Λέγει δὲ (ὁ Πυθαγόρας) ὅτι πρέπει νὰ εἰσέρχεται κανείς στὸ ἱερὸ με λευκό καθαρό πανωφόρι στὸ ὁποῖο νὰ μὴν ἔχει κοιμηθεῖ κάποιος, Διότι ὁ ὕπνος προκαλεῖ ὀκνηρία ὅπως καὶ το μαῦρο καὶ το κόκκινο, ἡ δὲ καθαριότητα ἀποδίδει στοὺς λογισμούς την ἰσότητα καὶ την δικαιοσύνη. Συμβουλεύει δὲ, ἐὰν μέσα στὸ ἱερὸ στάξει ἄθελα αἷμα, νὰ καλυφθεῖ (ἐξαγνιστεῖ) με χρυσόσκονη ἡ με θάλασσα, διότι εἶναι τα εὐγενέστερα ἀπὸ τα ὄντα ποὺ σταθμίζουν την τιμή ὅλων τῶν ἄλλων. Ἀκόμη λέγει νὰ μὴν γίνονται γέννες στὸ ἱερὸ διότι δὲν εἶναι σωστό νὰ κατεβαίνει ἐκεῖ ἡ θεία ὑπόσταση στὸ σῶμα.

Τρίτη 4 Απριλίου 2017

ΒΙΝΤΕΟ: Όταν το ΑΒΕΡΩΦ έμπαινε Σμύρνη - 4 Απριλίου 1919



ΒΙΝΤΕΟ: Όταν το ΑΒΕΡΩΦ έμπαινε Σμύρνη - 4 Απριλίου 1919

smyrnΣτα κινηματογραφικά πλάνα της εποχής διακρίνεται ο πλοίαρχος Μαυρουείδης, κυβερνήτης του θωρηκτού "Αβέρωφ" επικεφαλής της στρατιωτικής αποστολής, ο οποίος διάβασε τη Πρωτομαγιά το διάγγελμα του Έλληνα πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου στους κατοίκους της Σμύρνης...

Οι εικόνες από την υποδοχή του Ελληνικού ...



ΜΑΝΕΣ ΣΑΜΠΑΧ, 1930, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΡΑΠΑΚΗΣ


Ηχογραφήθηκε στις 5/5/1930. Ερμηνεύει ο Δημήτρης Αραπάκης. Ορχήστρα με λύρα (πολίτικη) που παίζει ο Λάμπρος Λεονταρίδης και ούτι. Δίσκος Δίσκος…
YOUTUBE.COM

το ΑΒΕΡΩΦ έμπαινε Σμύρνη - 4 Απριλίου 1919

το ΑΒΕΡΩΦ έμπαινε Σμύρνη - 4 Απριλίου 1919

Κυριακή 2 Απριλίου 2017

Οἱ ἀπόψεις τῶν Ἑλλήνων γιὰ τους Τυράννους - Πρόκλος


Ο Πρόκλος στὸ ἔργο του «Εἰς τας Πολιτείας Πλάτωνος Ὑπόμνημα, Β’ [συν. 2.96 - 184], 176.11 – 177.12» ἀναφερόμενος τόσο ἐπὶ του ἰδικοῦ στὸν Τύραννο Ἀριδαῖο του 10ου βιβλίου της Πλατωνικῆς «Πολιτείας» ὅσο καὶ γενικά στὸν ἄνθρωπο Τύραννο μας λέγει πῶς :




«Πραγματικά, εἶναι ἐχθροί τῶν κοσμικῶν νόμων ὅποιοι ἀνατρέπουν τους ἀπότοκους ἐκείνων νόμους. Εἶναι ἐχθροί της συμπαντικῆς τάξης οἱ καταστροφεῖς της ὅμοιας με ἐκείνη τάξης. Εἶναι ἐχθροί ὅλων τῶν θεῶν ἐκεῖνοι ποὺ, με τον τρόπο τον Γιγάντων, ἀφανίζουν κάθε συγγενικό πρὸς τους θεούς στοιχεῖο. Ὅπως λοιπόν αὐτούς πού ἐπιβουλεύονται την πολιτεία καὶ τους ἱερούς νόμους τους τιμωροῦν αὐστηρά καὶ ὁ Πλάτων καὶ ὅλοι οἱ ἄριστοι νομοθέτες,…[....]…




Ἄν λοιπόν ὄντας τύραννος ὁ Ἀριδαῖος, ποὺ περιγράφεται με τα λόγια αὐτὰ, ἐξαιτίας της τυραννικῆς ζωῆς του ἔγινε αὐτουργός τέτοιων ἀνόσιων πράξεων, ὁ λόγος πραγματικά παρουσιάζει ὡς πρέπουσα σε αὐτόν τὴ δαιμόνια τούτη ποινή. Διότι, ὅσο ἔχει νὰ κάνει με τον ἴδιο, προκαλεῖ την καταστροφή ὅλων τῶν αἴτιών, ἔχοντας σκοτώσει τον πατέρα του. Καὶ πρόσθεσε ἡ ἀφήγηση τον «γέρο» πατέρα του, ὥστε νὰ καταστήσει την ἀνόσια πράξη ἀκόμα περισσότερο ἀποτρόπαιη ἐνόψει της ἡλικίας. Πραγματικά, ὁ χρόνος ἀναγνωρίζει το παλαιότερο ὡς σεβαστότερο, με σκεπτικό ὅτι ἔχει γίνει προγενεστέρως γνωστό στὸ σύμπαν καὶ λόγω της ἀρχαιότητάς του εἶναι περισσότερο συγγενικό πρὸς την ἀγέννητη φύση. Κι ἄν ὁ πατέρας τοποθετοῦνταν μαζί με τον χρόνο, τότε ἀπεικονίζει μία πραγματικά θεϊκή αἰτία κοντινή τῶν αΐδιων ὄντων.




Ἐκεῖνον λοιπόν ποῦ καταλύει την αἰτία αὐτὴ, ὅσο τουλάχιστον ἐξαρτᾶται ἀπὸ τις δυνάμεις του, τὸν ἀποδεικνύει ἐχθρὸ τῶν αΐδιων ὄντων. Ἐπιπλέον τον παρουσιάζει ὁμοίως καὶ ὡς καταστροφέα καὶ τῶν ἀντιστοίχων του, ἀφοῦ ἔχει σκοτώσει τον ἀδελφὸ του, ποὺ κι αὐτός ἐπίσης εἶναι μεγαλύτερός του, γιὰ νὰ στρέψει μέσω του στοιχείου της χρονικῆς ὑπεροχῆς πρὸς την ἐπιβουλή κατά τῶν ἀντιστοίχων του. Τι ἄλλο λοιπόν δέν ἔχῃ κάνει ὁ τέτοιου εἴδους ἄνθρωπος παρά το νὰ βγάλει ἀπὸ τὴ μέση καθετί το ἀντίστοιχο του καὶ συνάμα εὐγενὲς ;; Καὶ ἄν ἔχει διαπράξει καὶ ἄλλες πολλές ἀσέβειες, εἶναι προφανές ὅτι πρόκειται γιὰ ἄνθρωπο ποὺ ἔχει ἀνατρέψει τὴ νομιμότητα της ζωῆς στὸ σύνολό της καί ὅσο περνάει ἀπὸ το χέρι του ἔχει καταλύσει ὁλόκληρη την κοσμική τάξη – στοιχεῖα ποῦ κατεξοχήν χαρακτηρίζουν την τυραννική ζωή –

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ ΝΟΥΜΑΣ

Chapter 9 section 5 line 9
..ἐπὶ τι τῆς Ἑλλάδος ὅπου πῦρ ἄσβεστον ἐστιν, ὡς Πυθοῖ καὶ Ἀθήνησιν, οὐ παρθένοι, γυναῖκες δὲ πεπαυμέναι γάμων ἔχουσι την ἐπιμέλειαν. ἐάν δὲ ὑπὸ τύχης τινὸς ἐκλίπη, καθάπερ Ἀθήνησι μὲν ἐπὶ τῆς Ἀριστίωνος λέγεται τυραννίδος ἀποσβεσθῆναι, τὸν ἱερὸν λύχνον, ἐν Δελφοῖς δὲ τοῦ ναοῦ καταπρησθέντος ὑπὸ Μήδων, περὶ δὲ τὰ Μιθριδατικὰ καὶ τὸν ἐμφύλιον Ῥωμαίων πόλεμον ἅμα τῶ βωμῶ τὸ πῦρ ἠφανίσθη, οὔ φασι δεῖν ἀπὸ ἐναύεσθαι, καινὸν δὲ ποιεῖν καὶ νέον, ἀνάπτοντας ἀπὸ τοῦ ἡλίου φλόγα καθαρὰν καὶ ἀμίαντον.

ΕΡΜΗΝΕΙΑ
.. παντοῦ στὴν Ἑλλάδα, ὁποῦ ὑπῆρχε ἄσβεστο πῦρ, ὅπως στὰ Πύθια καὶ στὴν Ἀθήνα, το φρόντιζαν γυναῖκες ὥριμες (ποῦ σταμάτησαν τους γάμους) καὶ ὄχι παρθένες.

Ἐάν ἀπὸ κάποια κακή τύχη ἔσβηνε, ὅπως λέγεται ὅτι συνέβη στὴν Ἀθήνα τον καιρό της τυραννίας του Ἀριστίωνος, ἡ στούς Δελφούς ὅταν πυρπολήθηκε ὁ ναός ἀπὸ τους Μήδους, ἀκόμη δὲ στὰ Μιθριδατικά καὶ στὸν ἐμφύλιο τῶν Ρωμαίων, μετά το σβήσιμο δὲν ἔπρεπε νὰ ἀνάψει πάλι ἀπὸ ἄλλη φωτιά, παρά μόνον ἀπὸ την ἡλιακή φλόγα, ποῦ εἶναι καθαρή καὶ ἀμόλυντη.