ΣΆΝ
ΣΉΜΕΡΑ Ἤ Ἅλωση της Τριπολιτσάς καὶ ὁ
Κολοκοτρώνης
Ἤ Ἅλωση της Τριπολιτσάς: Ἀπὸ τις κορυφαῖες στιγμές της Ἐπανάστασης του '21, κατά την ὁποῖα ἀναδείχθηκε ὁ στρατηγικός νοῦς του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.
Ἀπὸ τις πρῶτες μέρες του ἐθνικοῦ ξεσηκωμοῦ, ὁ Κολοκοτρώνης εἶχε συλλάβει την ἰδέα της πολιορκίας καὶ της ἅλωσης της Τριπολιτσάς (σημερινῆς Τρίπολης), ἐπειδή κατεῖχε στρατηγική θέση καὶ ἦταν το διοικητικό κέντρο της Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας στὸν Μωριᾶ
Την Τριπολιτσά εἶχε την ἕδρα του ὁ Μόρα-Βαλεσί, ὁ στρατιωτικός διοικητής της Πελοποννήσου, με ὅλο το χαρέμι καὶ τα πλούτη του, ἐκεῖ ζοῦσε ὁ μισός τουρκικός πληθυσμός της Πελοποννήσου καὶ την ὑπερασπιζόταν σημαντικός ἀριθμὸς ἐνόπλων σωμάτων. Με λίγα λόγια ἦταν μία ἐπικίνδυνη ἐχθρικὴ ἑστία, ἡ ὁποῖα ἐάν δὲν ἐξουδετερωνόταν θὰ ἦταν μία διαρκής ἀπειλή γιὰ τις ἐπαναστατημένες ἐπαρχίες της Πελοποννήσου.
Ἡ στρατηγική σύλληψη του Κολοκοτρώνη δὲν ἔγινε ἀμέσως ἀποδεκτὴ, ἐπειδή προϋπέθετε ὀργανωμένο στρατό, ποὺ δὲν ὑπῆρχε
Ὁ Κολοκοτρώνης με ἐπιμονή καὶ πειστικότητα ἀντέστρεψε το ἀρνητικό γιὰ την ἄποψη του κλίμα μεταξύ τών ὁπλαρχηγῶν κι ἔτσι στὰ μέσα Ἀπριλίου ἀποφασίστηκε ὁ ἀποκλεισμός της Τριπολιτσάς σε πρώτη φάση, ὥστε νὰ διακοπεῖ κάθε δυνατότητα ἐπικοινωνίας καὶ ἐφοδιασμοῦ της πόλης. Ἀρχιστράτηγος της ἐπιχείρησης ὁρίσθηκε ὁ Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, ἀλλὰ ἰθύνων νοῦς της ἦταν ὁ Κολοκοτρώνης, το σχέδιο του ὁποίου τηρήθηκε κατά γράμμα.
Μέχρι τις ἀρχές Μαΐου του 1821 ἡ ἐπαναστάτες εἶχαν περιζώσει την Τριπολιτσά σ' ἕνα κύκλο ποὺ περιλάμβανε τις περιοχές Πάπαρι, Βλαχοκερασιά, Διάσελο, Ἀλωνίσταινα καὶ Βέρβενα. Τότε ἔφθασε ἡ πληροφορία ὅτι ὁ Μουσταφάμπεης με 3.500 ἄνδρες προερχόμενος ἀπὸ τα Γιάννινα εἶχε διασπάσει την πολιορκία ἀπὸ τα ἀνατολικά καὶ εἶχε εἰσέλθει στὴν πόλη.
Ἦ ἐπιχείρηση κινδύνευε, καθώς τις ἑπόμενες μέρες τέθηκε σε καταδίωξη του Κολοκοτρώνη καὶ των ἄλλων ὁπλαρχηγῶν ποὺ πολιορκοῦσαν την Τριπολιτσά. Οἱ δύο σημαντικές ἧττες πού ὑπέστη στό Βαλτέτσι (12 Μαΐου) καὶ στὰ Δολιανά (18 Μαΐου), ὄχι μόνο ἀναπτέρωσαν το ἠθικό στό ἑλληνικό στρατόπεδο, ἀλλὰ συνέβαλαν καταλυτικά στὴν Ἅλωση της Τριπολιτσάς.
Ἥ δύναμη των πολιορκητῶν συνεχῶς ἐνισχυόταν καὶ τις παραμονές της Ἅλωσης εἶχε φθάσει τους 10.000 ἄνδρες Ὁ κλοιός γύρω ἀπὸ την Τριπολιτσά έσφιγγε διαρκώς καὶ ἡ πόλη ὑπέφερε Οἱ ἐναποθήκευες των τροφίμων εἶχαν σχεδόν ἀδειάσει, τα χρήματα εἶχαν ἐξαντληθεῖ καὶ οἱ ἀρρώστιες θέριζαν. Στήν πόλη ὑπῆρχαν 35.000 ψυχές, Τοῦρκοι, Χριστιανοί, Ἀλβανοί καὶ Ἑβραῖοι.
Τότε ὁ Κολοκοτρώνης συνέλαβε την ἰδέα νὰ κατασκευαστεῖ περιφερειακή τάφρος γύρω ἀπὸ την πόλη γιὰ νὰ δυσκολέψει περισσότερο τὴ ζωή των πολιορκημένων. Ἤ τάφρος κατασκευάστηκε ταχύτατα ἀπὸ τους χωρικούς καὶ ἡ ὅλη τοποθεσία ὀνομάστηκε Γράνα. Γύρω καὶ πίσω ἀπὸ αὐτή τοποθετήθηκαν τα τέσσερα ἑλληνικά σώματα, με ἐπὶ κεφαλῆς τους Κολοκοτρώνη, Μαυρομιχάλη, Γιατράκο καὶ Αναγνωσταρά. Οἱ ἐπαναστάτες εἶχαν στὴ διάθεσή τους ἕνα παμπάλαιο κανόνι καὶ οἱ πολιορκούμενοι 30.
Ἀπόντος του Μόρα-Βαλεσί, Χουρσίτ Πασᾶ, ὁ Μουσταφάμπεης, πού εἶχε το γενικό πρόσταγμα στὴν πόλη, ἀντιλήφθηκε γρήγορα την κίνηση του Κολοκοτρώνη καὶ στὶς 18 Αὐγούστου ἐνήργησε ἐπιθέση με ἱππικό γιὰ νὰ διασπάσει τον κλοιό των Ἑλλήνων Ἀπέτυχε καὶ οἱ δυνάμεις του ἀπέστρεψαν στὴν πόλη ἔχοντας ὑποστεῖ μεγάλες ἀπώλειες
Μπέηδες καὶ ἀγάδες ἀρχίσαν τότε νὰ συσκέπτονται γιὰ τους ὄρους της παράδοσης, καθώς δὲν ὑπῆρχε ἐλπίδα σωτηρίας.
Ὅμως τους πρόλαβε ἕνας ἁπλός στρατιώτης, ὁ Μανώλης Δούνιας ἀπῶ τον Πραστό Κυνουρίας. Στὶς 23 Σεπτεμβρίου 1821, ἡμέρα Παρασκευή, μαζί με δύο συντρόφους του ἀναρριχήθηκε στὰ τείχη της πόλης ποὺ ἔφθαναν τα πεντέμισι μέτρα ὕψος καὶ εἰσῆλθε στὴν Τριπολιτσά, ἐκμεταλλευόμενος τὴ γνωριμία του με τον φύλακα του προμαχῶνα
Ἀφοῦ τον ἐξουδετέρωσε, ἄνοιξε την Πύλη του Μυστρᾶ καὶ οἱ ἕλληνες ἐπαναστάτες εἰσόρμησαν στὴν πόλη. Οἱ κάτοικοί της ἀντιστάθηκαν, χωρίς ἐπιτυχία, ἐπὶ δίωρο.
Ἐπακολούθησε ἄγρια σφαγή του πληθυσμοῦ καὶ πρωτοφανές πλιάτσικο. Μάταια οἱ ὁπλαρχηγοί προσπαθοῦσαν νὰ συγκρατήσουν τους μαινόμενους ἐπαναστάτες «Το ασκέρι, ὁποῦ ήτονον μέσα, το Ἑλληνικόν, ἔκοβε καὶ ἐσκότωνε, ἀπὸ Παρασκευή ἑως Κυριακή, γυναῖκες, παιδιά καὶ ἄνδρες, τριάντα δύο χιλιάδες, μία ὥρα ὁλόγυρα της Τριπολιτσάς. Ἕνας υδραίος ἔσφαξε ἐνενῆντα Ἕλληνες σκοτώθηκαν ἑκατόν» γράφει στὰ Ἀπομνημονεύματά του ὁ Κολοκοτρώνης.
Ἤ ἐκδικητική μανία τῶν ἐπαναστατῶν ἐκδηλώθηκε ὄχι μόνο σε βάρος των Τούρκων, ἀλλά καὶ των Ἑβραίων ποὺ εἶχαν δείξει ἐχθρικὴ στάση ἀπέναντι στὴν Ἐπανάσταση, καὶ των Ἑλλήνων ποὺ εἶχαν χαρακτηριστεῖ τουρκολάτρες, ὅπως ὁ πρόκριτος Σωτήρης Κουγιάς.
Ἀντίθετα, οἱ Ἀλβανοί της Τριπολιτσάς ἀποχώρησαν συντεταγμένα με τὴ συνοδεία ἑλλήνων μαχητῶν, καθώς εἶχαν ἔλθει σε συμφωνία με τον ἴδιο τον Κολοκοτρώνη.
Ἤ Ἅλωση της Τριπολιτσάς ἀποτέλεσε σταθμό γιὰ την ἑδραίωση καὶ την ἐξελίξη της Ἐπανάστασης Ὁλόκληρη ἡ Πελοπόννησος βρισκόταν στὰ χέρια των Ἑλλήνων, ἐκτὸς των φρουρίων, Πατρῶν, Μεθώνης, Κορώνης καὶ Ναυπλίου, τα ὁποῖα πολιορκοῦνταν στενά.
Ἤ Ἅλωση της Τριπολιτσάς: Ἀπὸ τις κορυφαῖες στιγμές της Ἐπανάστασης του '21, κατά την ὁποῖα ἀναδείχθηκε ὁ στρατηγικός νοῦς του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.
Ἀπὸ τις πρῶτες μέρες του ἐθνικοῦ ξεσηκωμοῦ, ὁ Κολοκοτρώνης εἶχε συλλάβει την ἰδέα της πολιορκίας καὶ της ἅλωσης της Τριπολιτσάς (σημερινῆς Τρίπολης), ἐπειδή κατεῖχε στρατηγική θέση καὶ ἦταν το διοικητικό κέντρο της Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας στὸν Μωριᾶ
Την Τριπολιτσά εἶχε την ἕδρα του ὁ Μόρα-Βαλεσί, ὁ στρατιωτικός διοικητής της Πελοποννήσου, με ὅλο το χαρέμι καὶ τα πλούτη του, ἐκεῖ ζοῦσε ὁ μισός τουρκικός πληθυσμός της Πελοποννήσου καὶ την ὑπερασπιζόταν σημαντικός ἀριθμὸς ἐνόπλων σωμάτων. Με λίγα λόγια ἦταν μία ἐπικίνδυνη ἐχθρικὴ ἑστία, ἡ ὁποῖα ἐάν δὲν ἐξουδετερωνόταν θὰ ἦταν μία διαρκής ἀπειλή γιὰ τις ἐπαναστατημένες ἐπαρχίες της Πελοποννήσου.
Ἡ στρατηγική σύλληψη του Κολοκοτρώνη δὲν ἔγινε ἀμέσως ἀποδεκτὴ, ἐπειδή προϋπέθετε ὀργανωμένο στρατό, ποὺ δὲν ὑπῆρχε
Ὁ Κολοκοτρώνης με ἐπιμονή καὶ πειστικότητα ἀντέστρεψε το ἀρνητικό γιὰ την ἄποψη του κλίμα μεταξύ τών ὁπλαρχηγῶν κι ἔτσι στὰ μέσα Ἀπριλίου ἀποφασίστηκε ὁ ἀποκλεισμός της Τριπολιτσάς σε πρώτη φάση, ὥστε νὰ διακοπεῖ κάθε δυνατότητα ἐπικοινωνίας καὶ ἐφοδιασμοῦ της πόλης. Ἀρχιστράτηγος της ἐπιχείρησης ὁρίσθηκε ὁ Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, ἀλλὰ ἰθύνων νοῦς της ἦταν ὁ Κολοκοτρώνης, το σχέδιο του ὁποίου τηρήθηκε κατά γράμμα.
Μέχρι τις ἀρχές Μαΐου του 1821 ἡ ἐπαναστάτες εἶχαν περιζώσει την Τριπολιτσά σ' ἕνα κύκλο ποὺ περιλάμβανε τις περιοχές Πάπαρι, Βλαχοκερασιά, Διάσελο, Ἀλωνίσταινα καὶ Βέρβενα. Τότε ἔφθασε ἡ πληροφορία ὅτι ὁ Μουσταφάμπεης με 3.500 ἄνδρες προερχόμενος ἀπὸ τα Γιάννινα εἶχε διασπάσει την πολιορκία ἀπὸ τα ἀνατολικά καὶ εἶχε εἰσέλθει στὴν πόλη.
Ἦ ἐπιχείρηση κινδύνευε, καθώς τις ἑπόμενες μέρες τέθηκε σε καταδίωξη του Κολοκοτρώνη καὶ των ἄλλων ὁπλαρχηγῶν ποὺ πολιορκοῦσαν την Τριπολιτσά. Οἱ δύο σημαντικές ἧττες πού ὑπέστη στό Βαλτέτσι (12 Μαΐου) καὶ στὰ Δολιανά (18 Μαΐου), ὄχι μόνο ἀναπτέρωσαν το ἠθικό στό ἑλληνικό στρατόπεδο, ἀλλὰ συνέβαλαν καταλυτικά στὴν Ἅλωση της Τριπολιτσάς.
Ἥ δύναμη των πολιορκητῶν συνεχῶς ἐνισχυόταν καὶ τις παραμονές της Ἅλωσης εἶχε φθάσει τους 10.000 ἄνδρες Ὁ κλοιός γύρω ἀπὸ την Τριπολιτσά έσφιγγε διαρκώς καὶ ἡ πόλη ὑπέφερε Οἱ ἐναποθήκευες των τροφίμων εἶχαν σχεδόν ἀδειάσει, τα χρήματα εἶχαν ἐξαντληθεῖ καὶ οἱ ἀρρώστιες θέριζαν. Στήν πόλη ὑπῆρχαν 35.000 ψυχές, Τοῦρκοι, Χριστιανοί, Ἀλβανοί καὶ Ἑβραῖοι.
Τότε ὁ Κολοκοτρώνης συνέλαβε την ἰδέα νὰ κατασκευαστεῖ περιφερειακή τάφρος γύρω ἀπὸ την πόλη γιὰ νὰ δυσκολέψει περισσότερο τὴ ζωή των πολιορκημένων. Ἤ τάφρος κατασκευάστηκε ταχύτατα ἀπὸ τους χωρικούς καὶ ἡ ὅλη τοποθεσία ὀνομάστηκε Γράνα. Γύρω καὶ πίσω ἀπὸ αὐτή τοποθετήθηκαν τα τέσσερα ἑλληνικά σώματα, με ἐπὶ κεφαλῆς τους Κολοκοτρώνη, Μαυρομιχάλη, Γιατράκο καὶ Αναγνωσταρά. Οἱ ἐπαναστάτες εἶχαν στὴ διάθεσή τους ἕνα παμπάλαιο κανόνι καὶ οἱ πολιορκούμενοι 30.
Ἀπόντος του Μόρα-Βαλεσί, Χουρσίτ Πασᾶ, ὁ Μουσταφάμπεης, πού εἶχε το γενικό πρόσταγμα στὴν πόλη, ἀντιλήφθηκε γρήγορα την κίνηση του Κολοκοτρώνη καὶ στὶς 18 Αὐγούστου ἐνήργησε ἐπιθέση με ἱππικό γιὰ νὰ διασπάσει τον κλοιό των Ἑλλήνων Ἀπέτυχε καὶ οἱ δυνάμεις του ἀπέστρεψαν στὴν πόλη ἔχοντας ὑποστεῖ μεγάλες ἀπώλειες
Μπέηδες καὶ ἀγάδες ἀρχίσαν τότε νὰ συσκέπτονται γιὰ τους ὄρους της παράδοσης, καθώς δὲν ὑπῆρχε ἐλπίδα σωτηρίας.
Ὅμως τους πρόλαβε ἕνας ἁπλός στρατιώτης, ὁ Μανώλης Δούνιας ἀπῶ τον Πραστό Κυνουρίας. Στὶς 23 Σεπτεμβρίου 1821, ἡμέρα Παρασκευή, μαζί με δύο συντρόφους του ἀναρριχήθηκε στὰ τείχη της πόλης ποὺ ἔφθαναν τα πεντέμισι μέτρα ὕψος καὶ εἰσῆλθε στὴν Τριπολιτσά, ἐκμεταλλευόμενος τὴ γνωριμία του με τον φύλακα του προμαχῶνα
Ἀφοῦ τον ἐξουδετέρωσε, ἄνοιξε την Πύλη του Μυστρᾶ καὶ οἱ ἕλληνες ἐπαναστάτες εἰσόρμησαν στὴν πόλη. Οἱ κάτοικοί της ἀντιστάθηκαν, χωρίς ἐπιτυχία, ἐπὶ δίωρο.
Ἐπακολούθησε ἄγρια σφαγή του πληθυσμοῦ καὶ πρωτοφανές πλιάτσικο. Μάταια οἱ ὁπλαρχηγοί προσπαθοῦσαν νὰ συγκρατήσουν τους μαινόμενους ἐπαναστάτες «Το ασκέρι, ὁποῦ ήτονον μέσα, το Ἑλληνικόν, ἔκοβε καὶ ἐσκότωνε, ἀπὸ Παρασκευή ἑως Κυριακή, γυναῖκες, παιδιά καὶ ἄνδρες, τριάντα δύο χιλιάδες, μία ὥρα ὁλόγυρα της Τριπολιτσάς. Ἕνας υδραίος ἔσφαξε ἐνενῆντα Ἕλληνες σκοτώθηκαν ἑκατόν» γράφει στὰ Ἀπομνημονεύματά του ὁ Κολοκοτρώνης.
Ἤ ἐκδικητική μανία τῶν ἐπαναστατῶν ἐκδηλώθηκε ὄχι μόνο σε βάρος των Τούρκων, ἀλλά καὶ των Ἑβραίων ποὺ εἶχαν δείξει ἐχθρικὴ στάση ἀπέναντι στὴν Ἐπανάσταση, καὶ των Ἑλλήνων ποὺ εἶχαν χαρακτηριστεῖ τουρκολάτρες, ὅπως ὁ πρόκριτος Σωτήρης Κουγιάς.
Ἀντίθετα, οἱ Ἀλβανοί της Τριπολιτσάς ἀποχώρησαν συντεταγμένα με τὴ συνοδεία ἑλλήνων μαχητῶν, καθώς εἶχαν ἔλθει σε συμφωνία με τον ἴδιο τον Κολοκοτρώνη.
Ἤ Ἅλωση της Τριπολιτσάς ἀποτέλεσε σταθμό γιὰ την ἑδραίωση καὶ την ἐξελίξη της Ἐπανάστασης Ὁλόκληρη ἡ Πελοπόννησος βρισκόταν στὰ χέρια των Ἑλλήνων, ἐκτὸς των φρουρίων, Πατρῶν, Μεθώνης, Κορώνης καὶ Ναυπλίου, τα ὁποῖα πολιορκοῦνταν στενά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου