Ἀπόλλων – Ὁ ἀπεσταλμένος του φωτός!
Ὁ θεός του φωτός, Ἀπόλλων, ὁ γιὸς του Δία καὶ της Λητῶς, γεννήθηκε μαζί με την δίδυμη ἀδελφὴ του Ἄρτεμι, στὶς παρυφές του ὄρους Κύθνου, στὸ νησί της Δήλου.
Σὰν θεός του καθαροῦ φωτός, εἶναι ἐχθρὸς του σκοταδιοῦ, της ἀμάθειας καὶ της κακότητας. Σύμφωνα με την παράδοση, ὅταν ἦταν νεογέννητο,μόνο μερικῶν ἡμερῶν, ἔφυγε ἀπὸ την Δῆλο καὶ ἔψαξε νὰ βρεῖ την κατάλληλη τοποθεσία γιὰ νὰ κτίσει τον ναό του. Ἐπισκέφθηκε σχεδόν ὁλόκληρη την Ἑλλάδα καὶ ὅταν ἔφθασε στοὺς πρόποδες του ὄρους Παρνασσοῦ, ἔμεινε κατ” ἐνθουσιασμένος.
Ἡ τοποθεσία ὅμως ἀνῆκε στὴν θεά Γαῖα καὶ προστατεύονταν ἀπὸ τον γιὸ της, τον Πύθωνα. Ὁ Ἀπόλλων χρησιμοποιῶντας το τόξο του καὶ ἕνα ἀναμμένο δαυλό, σκότωσε τον Πύθωνα, πῆρε ὑπὸ την κατοχή του την περιοχή καὶ μετά ἔφυγε με την ἀδελφὴ του Ἄρτεμη γιὰ την Σικυῶνα, γιὰ νὰ ἐξαγνισθοῦν ἀπὸ τον φόνο.
Στό μέρος της Ἑλληνιστικῆς πόλης κοντά στὴν Ἀγορὰ (ἡ Ἀρχαία Ἀκρόπολη της Σικυῶνος κατά τους χρόνους αὐτούς), το ἐπονομαζόμενο ἀργότερα «Φόβος», κατελήφθησαν ἀπὸ φόβο καὶ ἔφυγαν γιὰ την Κρήτη. Οἱ πρῶτοι ἱερεῖς του ναοῦ ἦταν Κρητικοί ἔμποροι, οἱ ὁποῖοι ταξίδευαν ἀπὸ την Κνωσό στὴν Πύλο, ἀλλὰ ὁ θεός ἄλλαξε την πορεία του πλοίου τους καὶ ἀγκυροβόλησαν στὸ λιμάνι της Κρίσσας.
Σύμφωνα με ἄλλη παράδοση, ὁ Ἀπόλλων ἔφυγε ἀπὸ το ὄρος του Ὀλύμπου γιὰ νὰ ἐξαγνισθεῖ ἀπὸ τον φόνο καὶ πῆγε νὰ δουλέψει σὰν ὑπηρέτης, στὸν βασιλιά Ἄδμητο των Φερῶν. Ὅταν ὁ Ἀπόλλων ἐξαγνίσθηκε, ἐπέστρεψε στοὺς Δελφούς στεφανωμένος με δάφνες ἀπὸ τα Τέμπη.
Σιγά-σιγά, σὰν θεός του φωτός, ὁ ὁποῖος διαπερνᾶ το σκοτάδι, ὁ Ἀπόλλων ἔγινε ὁ θεός της προφητείας. Πάντοτε δήλωνε την ἀλήθεια, χωρίς ὅμως νὰ την φανερώνει, καὶ οἱ ἀπαντήσεις του ἦταν διφορούμενες, μόνο σημεῖα, ὅπως ἔλεγε ὁ Ἡράκλειτος:
«Ο κύριος στὸν ὁποῖο ἀνήκει το μαντεῖο τῶν Δελφῶν, οὔτε φανερώνει την ἀλήθεια, οὔτε την κρύβει, μόνο δίνει σημάδια«.
Γνωστός με πολλά ἐπίθετα, ὅπως Φοῖβος, Λύκειος, Αγειεύς, Δελφῖνος, κλπ., ἑορτάζονταν περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλον θεό.
Ὡς Ἀπόλλων Θεός του φωτός ποῦ δίνει ζωή, προάγοντας την ὑγεία καὶ το καλῶς ἔχει του ἀνθρώπου, ἑορτάζονταν στὰ Θαργέλια (τον Μάϊο, στὴν Ἀθήνα), Δελφίνια (Ἀθήνα), Ὑακύνθια (Σπάρτη), Ἑκατόμβαια, ἡ θυσία ἑκατὸ βοδιῶν στὴν Ἀθήνα (ὁ πρῶτος μήνας του χρόνου, Ἑκατόμβαιος, ὀνομάζονταν ἀπὸ το γεγονός).
Οἱ ἑορτὲς του, σὰν θεός του φωτός, γίνονταν ἅλες την ἄνοιξη καὶ το καλοκαίρι.
Ἑορτάζονταν ὄχι μόνο την ἑβδόμη μέρα του μηνός (τα γενέθλιά του), ἀλλὰ ἐπίσης καὶ ἡ πρώτη μέρα κάθε μῆνα, ἦταν ἱερὴ γι” αὐτὸν.
Ὁ Ἀπόλλων εἶναι ὁ θεός του φωτός, του πολιτισμοῦ, της ἠθικῆς, ὁ ὁποῖος μάχονταν ἐναντίον κάθε βαρβαρότητας, ἀναρχίας καὶ κακίας. Ἦταν συνδεδεμένος πολύ καὶ με τις καλές τέχνες. Ὡς θεός της μουσικῆς, παρουσιάζεται νὰ παίζει την λύρα. Ἦταν ἐπίσης θεός του ἀγροτικοῦ χοροῦ, ποῦ περιεῖχε τραγούδι καὶ μουσική.