Ὁ Ἡρακλῆς στὴν μάχη του Μαραθῶνα...

Ἡ μάχη τοῦ Μαραθῶνα, μία ἀπὸ τὶς πιὸ σημαντικὲς συγκρούσεις τῆς Ἀρχαίας Ἑλλάδας, θεωρεῖται ὄχι μόνo ἱστορικὸ γεγονός ἀλλὰ καὶ πηγή θρύλων καὶ συμβολισμῶν. Σὺμφωνα μὲ τὴν παράδοση, ὁ Ἡρακλῆς, ὁ μέγας ἥρωας τοῦ Ἑλληνισμοῦ, εἶχε ἐξαιρετικὴ ἐπιρροὴ καὶ προστασία γιὰ τὸν στρατὸ τῶν Ἑλλήνων, ὑποστηρίζοντάς τους συμβολικὰ στὴ μάχη ἐνάντια στὶς ἀνατολικὲς δυνάμεις. Αὐτὸς ὁ ἥρωας ἐκπροσωπεῖ τὴν ἀνδρεία καὶ τὴ θυσία, καθὼς ὁ μῦθος τοῦ συνεχίζει νὰ ἐμπνέει καὶ νὰ διαμορφώνει τὸν ἑλληνικὸ χαρακτῆρα, ἐμπνέοντας τοὺς πολεμιστὲς τοῦ Μαραθῶνα στὸν ἀγῶνα τοὺς γιὰ ἐλευθερία.

Ἦταν τόσο μεγαλειῶδες αὐτὸ ποῦ συνέβη στὴν μάχη του Μαραθῶνα το 490 π.Χ., ὥστε οἱ Ἕλληνες ἀπέδωσαν τὴ νίκη στὴν ἀνάμειξη τῶν θεῶν Μαζί με τον Μιλτιάδη, τον Καλλίμαχο καὶ τους ἄλλους, στὴ γνωστή εἰκόνα της Ποικίλης Στοάς της Ἀγορᾶς τῶν Ἀθηνῶν, ὁ Πᾶναινος κατέγραψε την παρουσία της Ἀθηνᾶς, του Πᾶνα, τοῦ Ἡρακλῆ, του Θησέα, του Μαραθῶνα, του Έχετλαῖου.

Στήν περιοχή της Τετραπόλεως, ποῦ ἀπαρτίζεται ἀπὸ τους οἰκισμούς του Μαραθῶνα, της Τρικορύθου, της Οἰνόης καὶ της Προβαλίνθου, πιστοποιεῖται τόσο ἡ λατρεία του Ἡρακλῆ καὶ του Πᾶνα ὅσο καὶ της Ἀθηνᾶς Ὡστόσο, μόνο δύο εἶναι τα ταυτισμένα ἱερὰ: το ρωμαϊκό ἱερὸ της Ἴσιδας στὴν Μπρεξίζα καὶ ἡ σπηλιά του Πᾶνα στὴν Οἰνόη.

Ἀπὸ ἐπιγραφή του πρώιμου 5ου αἰῶνα π.Χ. πληροφορούμαστε ὅτι ἡ γιορτή καὶ οἱ ἀγῶνες γιὰ τον Ἡρακλῆ, ποῦ προσφωνεῖται καὶ «ἐμπύλιος», τώρα ἀναβαθμίζονται

Πολυθάλαμη σπηλιά, φορτωμένη σταλακτῖτες καὶ σταλαγμῖτες, με ἔντονη χρήση ἀπὸ τα νεολιθικά ὡς τα ὑστεροελλαδικά χρόνια, γίνεται τόπος λατρείας του Πᾶνα ἀπὸ τον 5ο αἰῶνα π.Χ. Βρέθηκε μεγάλος ἀριθμὸς εἰδωλίων του Πᾶνα καὶ των Νυμφών ποῦ λατρεύονταν στή σπηλιά μέχρι καὶ τα ρωμαϊκά χρόνια.

Η τρίτη θεότητα ποῦ συσχετίζεται με τὴ μάχη του Μαραθῶνα εἶναι ἡ Ἀθηνᾶ «Ἑλλωτίς».

Το ἱερὸ του Διονύσου, ὅπου στήνονταν τα ψηφίσματα τῆς Τετραπόλεως, τοποθετεῖται στὴν πεδιάδα. Ἐκεῖ κοντά βρισκόταν καὶ ὁ τάφος του ἥρωα ἰατροῦ Ἀριστόμαχου. Ὁ Φιλόχωρος μας πληροφορεῖ γιά την ὕπαρξη δύο ἱερῶν του Ἀπόλλωνα, ὥς Πυθίου στὴν Οἰνόη καὶ ὥς Δηλίου στὸν Μαραθῶνα Τή λατρεία της Ἄρτεμις βεβαιώνει περιγραφή πάνω σε μαρμάρινα μέλη βωμοῦ Σύμφωνα με τον Παυσανία στὰ “ΑΤΤΙΚΑ” (Ι, 15,3) ὁ Ἡρακλῆς ἔσπευσε ὁπλισμένος με το τρομερό του ρόπαλο νὰ συμπαραταχθεῖ με τους Ἕλληνες ὁπλῖτες..

Ὁ Ἡρακλῆς εἶχε παλαιούς δεσμούς με τον Μαραθῶνα, ἀφοῦ, σύμφωνα με την παράδοση, ἐκεῖ εἶχαν βρεῖ καταφύγιο οἱ Ἡρακλεῖδες, οἱ ἀπόγονοί του, ὅταν τους καταδίωκε ὁ βασιλιάς Εὐρυσθέας Μάλιστα οἱ Μαραθώνιοι, ὅπως ἀναφέρει ὁ Παυσανίας, ἦταν οἱ πρῶτοι ποῦ τίμησαν τον Ἡρακλῆ ὥς Θεό.

Στὸν Μαραθῶνα το ἱερὸ του βρισκόταν στό στενό πέρασμα ἀνάμεσα στό βουνό Ἀγριλίκι (*) καὶ τὴ θάλασσα καὶ γιά το λόγο αὐτὸ ὁ Ἡρακλῆς ὀνομαζόταν Ἐμπύλιος, δηλαδή αὐτὸς ποῦ βρίσκεται μπροστά ἀπὸ τις πύλες. Στὸ σημεῖο αὐτὸ, κοντά στό ἱερὸ του Ἡρακλῆ, ἐπέλεξαν νὰ στρατοπεδεύσουν οἱ Ἀθηναῖοι φθάνοντας στὸν Μαραθῶνα

Σύμφωνα με τις πληροφορίες ποῦ μας παρέχει ὁ ἀρχαῖος ἱστορικός Ἡρόδοτος, ἡ θέση του ελληνικού στρατεύματος το 490 π.Χ. εἶχε ὡς ὁρμητήριο το τέμενος του Ἡρακλῆ κοντά στοὺς πρόποδες, ὅπως ἀποθέτουμε, του ὑψώματος Βρανά καὶ Ἀφορισμού. Η θέση των τύμβων Ἀθηναίων καὶ Πλαταιέων δηλώνουν το ἐπίκεντρο της περιοχῆς της μάχης. Γύρω ἀπὸ το σημεῖο αὐτὸ θὰ πρέπει νὰ ἐντοπισθεῖ το ἱερὸ του Ἡρακλῆ καὶ ἡ ἀφετηρία του ἀγγελιαφόρου της νίκης.

Ἴσως ὁ ἀγγελιαφόρος της κοσμοϊστορικῆς Νίκης του πνεύματος κατά του σκοταδισμοῦ νὰ χρησιμοποίησε τον πλέον σύντομο δρόμο, περίπου 34 χιλιόμετρα καὶ ὄχι τον κατά 25 αἰῶνες μεταγενέστερο (περίπου 42 χιλιόμετρα), ὁ Αἰθίοπος ἦταν ἄγνωστος καὶ ἀνύπαρκτος Κατά πᾶσα πιθανότητα ἀνηφόρισε πρὸς τὴ χαράδρα ποῦ σχηματίζουν τα ὑψώματα Βρανάς, Ἀγριλίκι, Ἀφορισμός καὶ Κοτρώνι με προοπτική το ἱερὸ του Διόνυσου καὶ ἀπὸ ἐκεῖ πρὸς την Εκάλη...

Ἡ μορφὴ τοῦ Ἡρακλέους ἔμεινε ἀναλλοίωτη στὴ μνήμη τῶν Ἑλλήνων, συνδέοντας τὸν ἥρωα μὲ τὴ θρυλικὴ νίκη τῆς Μάχης τοῦ Μαραθῶνα. Οἱ στρατιῶτες τῆς Ἀθήνας πολέμησαν μὲ σθένος, ἐμπνεόμενοι ἀπὸ τὴν ἀνδρεία τοῦ μεγάλου ἥρωα, ποὺ συμβόλιζε τὴν Ἑλλάδα ποὺ ἀντιστέκεται καὶ θριαμβεύει ἀπέναντι σὲ κάθε ἀπειλή. Ἐτσί, ὁ Ἡρακλῆς καὶ τὸ πνεῦμα του, ἔγιναν φάροι ἐλπίδας, καὶ ἡ μάχη ἔμεινε στὴν ἱστορία ὡς μιὰ νίκη ὄχι μόνο τῶν ὅπλων ἀλλὰ καὶ τοῦ ἑλληνικοῦ θάρρους.