Τετάρτη 20 Νοεμβρίου 2019

Θυία ἡ μητέρα του Μακεδόνα ἡ Μακεδνό





Στήν ἑλληνική μυθολογία με το ὄνομα Θυία εἶναι γνωστή μία Νύμφη ἡ ὁποία κατά την παράδοση ἦταν ἡ πρώτη ἱέρεια του Διονύσου στοὺς Δελφούς.

Οἱ Νύμφες κατά την Ἑλληνική Μυθολογία ἦταν γυναικεῖες ἰδεατές μορφές θεϊκῆς καταγωγῆς, νεαρές στήν ἡλικία, ποῦ ζοῦσαν μέσα στήν ἀγρία φύση, καί τριγύριζαν στά βουνά, συνοδεύοντας την Ἄρτεμη καί παίζοντας μαζί της. Ὅταν ὅλες τους πανέμορφες, ἡ Ἄρτεμη ὅμως ξεχώριζε με τή θωριά της ἀνάμεσα τους.

Τραγουδοῦσαν καί χόρευαν μαζί με τον Πάνα στά λιβάδια καί στίς πλαγιές, συνήθως κοντά στίς πηγές των ὁποίων καί απαποτελούσαν στήν πραγματικότητα την ἀλληγορική ἐκπροσώπησή τους. Υμνούσαν με τις γλυκές φωνές τους, τους Ολύμπιους θεούς καί ἰδιαίτερα τον πατέρα του Πάνα, τον Ἑρμῆ

Μαζί τους χόρευε καί ἡ Ἀφροδίτη, μαζί με τις Χάριτες, ὅπως λέει ὁ Ὅμηρος, στό βουνό Ἴδα, στήν Τροία. Ἄλλοτε το χορό τους τον οδηγεί ὁ ἴδιος ὁ θεός Ἀπόλλωνας Οἱ Νύμφες κατατάσσονταν γενικά μεταξύ θεῶν καί θνητῶν, ὡς ἡμίθεες. Δέν ἦταν ἀθάνατες, ζοῦσαν ὅμως πάρα πολύ καί τρέφονταν με ἀμβροσία

Συγγένευαν με μεγάλους θεούς, ἐνῶ ὁ Ἑρμῆς θεωρεῖτο γιὸς Νύμφης, της Μαίας. Γενικά, ἐπικρατούσατε ἡ ἀντίληψη πώς ἦταν κόρες του Δία. Ἄλλοι, πάλι, τις θεωροῦσαν κόρες ποταμῶν: εἴτε του μεγαλύτερου ποταμοῦ ποῦ ὑπῆρχε, του Ὠκεανοῦ, εἴτε του Ἀχελώου, εἴτε κόρες των τοπικῶν ποταμῶν ἑνὸς τόπου.

Ἔτσι, κάθε περιοχή εἶχε τα ποτάμια της καί καθένα ἀπ' αὐτά εἶχε τις Νύμφες του, δηλαδή τις πηγές της περιοχῆς αὐτῆς Λ.χ. ὁ ποταμός Πηνειός ἦταν ὁ πατέρας των Νυμφών (των πηγῶν) της Θεσσαλίας καί ὁ ποταμός Ξάνθος ἦταν ὁ γεννήτορας των Νυμφών ἀντίστοιχα της Τροίας. Πολύ συχνά ἐκεῖνες ἔδιναν τα ὀνόματα τους στίς κοντινές πόλεις, ὅπως ἔγινε με τή Νύμφη Σπάρτη, ποῦ ἦταν κόρη του ποταμοῦ Εὐρῶτα

Ὑπῆρχαν ὅμως καί κάποιες Νύμφες, οἱ ὁποῖες λέγονταν Μελίες καί εἶχαν γεννηθεῖ ἀπὸ τις σταγόνες του αἵματος του Οὐρανοῦ, καί ἔπεσαν στή Γῆ, ὅταν ὁ Κρόνος, ὁ γιὸς του, του ἔκοψε τα γεννητικά του ὄργανα

Η λέξη νύμφη ἔχει σχέση στά ἑλληνικά με τή νύψη καί αὐτή ποῦ εἶναι καλυμμένη με πέπλο, κατά συνέπεια νεαρή κοπέλα σε ἡλικία γάμου. Ἄλλοι μελετητές ἀνάγουν την λέξη (ὅπως τή λατινική nubere καί την γερμανική Knospe) σε ρίζα ποῦ ἐκφράζει την ἰδέα του φουσκώματος (σύμφωνα με τον Ἡσύχιο μία ἀπὸ τις σημασίες της λέξης νύμγη εἶναι "μπουμπούκι τριαντάφυλλου".

Ἀπὸ τὴ Θυία πῆραν το ὄνομα τους οἱ Θυιάδες. Στὴν ἑλληνική μυθολογία με το ὄνομα Θυιάδες (Θυιάδαι) ἡ καὶ Θυάδες (Θυάδαι) ἀναφέρεται μία ὁμάδα γυναικών ποῦ λάτρευαν τον θεό Διόνυσο, ὅπως ἦταν οἱ Βάκχες καί οἱ Μαινάδες. Κατά την παράδοση οἱ Θυιάδες ἦταν κόρες της πρώτης ἱέρειας του Διονύσου στοὺς Δελφούς, της Θυίας (βλ.λ.), ἀπὸ ὅπου καὶ πῆραν το ὄνομα τους.

Οἱ Θυιάδες ἀποκαλοῦνταν καί Θυστάδες ἡ Θυίαι. Ο Παυσανίας γράφει (Ι΄ 4, 3 κ.ε.) ὅτι οἱ Θυιάδες κατάγονταν ἀπὸ την Ἀττική καί μία φορά κάθε δύο χρόνια ἀνέβαιναν στὸν Παρνασσό, ὅπου μαζί με ἄλλο «θίασο» (ὁμάδα) γυναικών ἀπὸ τους Δελφούς τελοῦσαν τα «ὄργια» του Διονύσου. Στὸν δρόμο οἱ Θυιάδες ἔκαναν στάσεις καί χόρευαν με τραγούδια καί μουσικά ὄργανα

Οἱ στάσεις αὐτὲς γίνονταν σε χώρους με λατρευτική σημασία, ὅπως στὸν Πανοπέα της Φωκίδας. Εἶναι ἄγνωστο το πόσες γυναῖκες ἀποτελοῦσαν τον θίασο των Θυιάδων. Ως μέτρο συγκρίσεως ὑπάρχουν οἱ 11 Διονυσιάδες της Σπάρτης καί οἱ 16 γυναῖκες της Ήλιδας. Ο Παυσανίας γράφει (Ι΄ 19, 4) ὅτι στό δυτικό ἀέτωμα του ναοῦ του Ἀπόλλωνα στούς Δελφούς ἀπεικονιζόταν ἐκτός των ἄλλων το ἡλιοβασίλεμα, ὁ Διόνυσος καί οἱ Θυιάδες. Τα ἔργα αὐτὰ ἀνῆκαν στὸν Αθηναίο γλύπτη Ἀνδροσθένη.

Ἡ νεότερη ἔρευνα διετύπωσε την ἐπιφύλαξη ὅτι μπορεῖ οἱ γυναῖκες αὐτὲς νά ἦταν Βάκχες καί ὄχι Θυιάδες, ἐπειδή ὑποστηρίχθηκε ὅτι οἱ τελευταῖες ἀνήκουν στούς ἱστορικούς χρόνους, ἐνῶ οἱ Βάκχες εἶναι γνωστές ἀπὸ τή μυθική ἐποχή
υία» προέρχεται ἀπὸ το αρχαίο ρῆμα θύω = θυσιάζω ἡ θαυμάζω, καθώς ἡ Θυία ἦταν ἡ πρώτη ποῦ θυσίασε στὸν Διόνυσο. Η Θυία ἦταν κόρη του Δευκαλίωνα καί της Πύρρας, καί μητέρα του Μαγνῆτα, τον ὁποῖο ἀπέκτησε ἀπὸ τον Δία. Ἀπὸ τον Δία ἀπέκτησε ἐπίσης καί τον Μακεδόνα ἡ Μακεδνό με τον ὁποῖο ἔζησε στὴν Πιερία καί στὸν Ὄλυμπο

Ὁ Νίκανδρος γράφει ὅτι ὁ Μάγνης ἦταν γιὸς του Άργου καί, μαζί με την Καλλιόπη, γονέας του Ὑμεναίου. Ὡς παιδιά του Μαγνῆτα φέρονται ἀπὸ μερικούς συγγραφεῖς καί οἱ Γλάφυρος, Πίερος, Λίνος καί Ιάλεμος.
Ὁ Ἡρόδοτος, ἀκολουθῶντας την τοπική δελφική παράδοση, γράφει (Ζ 178) ὅτι ἡ Θυία ἦταν Ναϊάδα μιᾶς πηγῆς στὸν Παρνασσό, κόρη του Κηφισοῦ ἡ του Κασταλίου, ἑνὸς αὐτόχθονα των Δελφῶν Κατά τον Παυσανία (Ι΄ 6, 2-4) ἡ Θυία ἀπέκτησε καί ἕνα γιό ἀπὸ τον Ἀπόλλωνα, τον Δελφό, ἐνῶ παριστανόταν σε τοιχογραφία Νεκυία του Πολυγνώτου, στὴ «Λέσχη των Κνιδίων» στούς Δελφούς.
















Δεν υπάρχουν σχόλια: