Τρίτη 25 Δεκεμβρίου 2018

ΤΑ ΚΑΛΑΝΤΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ






Τὸ ἔθιμο τῶν καλάντων ἀποτελεῖ .ἕνα βασικὸ καὶ ἀναπόσπαστο τμῆμα τῆς Ἑλληνικῆς παράδοσης. στὶς μεγάλες ἐορτές τῆς Χριστιανοσύνης . ἡ τῆς πρωτοχρονιᾶς , τὰ παιδιά περιφέρονται ἀπὸ σπίτι σὲ σπιτι καὶ τραγουδοῦν ἔνα τραγούδι ἀντίστοιχο τοῦ θέματος τῆς ἑορτῆς συμπληρώνοντας στὸ τέλος κάποιες φράσεις ὅπως ΄


<<σ΄ αὐτὸ τὸ σπίτι τὸ ψηλὸ πέτρα νὰ μὴ ραγίση , κ, ὁ νοικοκύρης τοῦ σπιτιοῦ χίλια χρόνια νὰ ζήση>>

ἥ ἄλλες παρεμφερεῖς. στὸ τέλος οἱ νοικοκυραῖοι δίνουν στὰ παιδιὰ ἕνα χρηματικὸ ποσὸν καὶ τὰ φιλεύουν γλυκὰ καὶ ἐδέσματα. τὰ παιδιὰ μὲ τὴν ἁγνὴ ψυχὴ τους εἶναι οἱ προάγγελοι τοῦ καλοῦ χρόνου ποῦ θὰ ἀκολουθήση.

Πόσοι ὅμως γνωρίζουν πώς ἕνα παρόμοιο ἔθιμο μὲ τὸ ἀντίστοιχο σημερινὸ , ἔχει τὴν ἀπώτερη καταγωγὴ του στὴν Ἀρχαία Ἑλλάδα; Ἄς ρίξουμε , λοιπόν λίγο φῶς στὸ ἔθιμο αὐτὸ τῶν προγόνων μας , τὸ ὁποῖο ὑπάρχει ἀπῶ τὴν ἐποχὴ τοῦ ὁμήρου καὶ ὀνομάζεται << εἰρεσιώνη>>

ὁ συγγραφεύς λοιπόν τοῦ βίου τοῦ Ὁμήρου ( ὁ ὁποῖος ἀρχικὸς εἶχε ἀποδοθῆ ἐσφαλμένως στὸν Ἡρόδοτο ) διηγεῖται τα έξῆς :

Παραχειμάζων δὲ ( Ὅμηρος ) ἕν Σάμω ταῖς νουμηνίαις προσπορευόμενος πρὸς τὰς οἰκίας τὰς εὐδαιμονεστάτας, ἐλάμβανε τι ἀεἰδων τὰ ἔπεα ἅ καλεῖται Εἰρεσιώνη, ὡδήγουν δὲ αὐτὸν καὶ συμπαρῆσαν οἱ τὶ τῶν παίδων τινες τῶν ἐγχωρίων.

<< δῶμα προσετραπόμεσθ΄ ἀνδρὸς μέγα δυναμένοιο, ἅς μέγα μὲν δύναται μέγα δὲ βρέμει ὄλβιος αἱ εἰ αὐταί άνακλίνεσθε θύραι πλοῦτος γὰρ ἔσεισι πολλάς σῦν πλοῦτο δὲ καὶ εὐφροσύνη τεθαλυῖα, εἰρήνη τ΄ ἀγάπη....>>


Νεοελληνικὴ Ἀπόδοσις


Διαχειμάζοντας ὁ Ὅμηρος στὴν Σάμο , κατὰ τὴν πρώτη ἡμέρα κάθε μηνὸς ἐμφανιζόταν πρὸ τῶν οἰκιῶν τῶν πλουσίων καὶ ἐλάμβανε ( ἐπετύγχανε ) κάποιο ( φιλοδώρημα ) , τραγουδῶντας τὰ λόγια αὐτὰ ( τὸ μικρὸ ποιήμα πού ἀκολουθεῖ >>, ποὺ ὀνομάζονται << εἰρεσιώνη>> τὸν ὡδηγοῦσαν δὲ καὶ εὑρίσκοντο πάντοτε μαζί του καὶ κάποια ἀπὸ τὰ παιδιά τῆς περιοχῆς .

τὸ σπίτι ἐπισκεπτόμαστε πολύ δυνατοῦ ἄνδρα ὁ ὁποῖος ἔχει μεγάλη δύναμη προκαλεῖ μεγάλο θόριβο, ( καὶ εἶναι ) πάντοτε εὐτυχισμένος . Ἀνοῖξτε πόρτες διάπλατα γιά νὰ μπῆ πολὺς πλοῦτος καὶ μαζί μὲ τὸ πλοῦτο καὶ ἡ θαλερὴ χαρὰ καὶ ἡ εὐλογημένη εἰρήνη...

Διαπιστώνουμε λοιπὸν , ἀπὸ μελέτη καὶ την λεπτομερῆ περιγραφή τῶν παραπάνω στοιχείων, τὴν συνέχεια τῶν ἐθίμων τοῦ λαοῦ μας κι ἄν προσέξουμε ἀπ΄ τὴν μὶα τὰ λόγια ποὺ ἀναφέρονται στὸ τραγούδι τοῦ Ὁμήρου.

<<Δῶμα προσετραπόμεσθ΄ ἀνδρὸς μέγα δυναμένοιο, ὅς μέγα μὲν δύναται , μέγα δὲ βρέμει, ἔλβιος , αἰεἰ αὐταὶ ἀνακλίνεσθε θύραι πλοῦτος γαρ ἔσεισι πολλάς σύν πλούτῳ δὲ καὶ εὐφροσύνη τεθαλυῖα εἰρήνη τ΄ ἀγαθή>>

καθὼς ἐπίσης καὶ τὰ λόγια πού λέμε σήμερα :

Σ΄ αὐτὸ τὸ σπίτι τὸ ψηλὸ
πέτρα νὰ μὴ ραγίση κι ὁ νοικοκύρης τοῦ σπιτιοῦ χίλια χρόνια νὰ ζήση ...

Θὰ καταλάβουμε ὅτι τόσα χρόνια τὰ παιδιὰ μας λένε οὐσιαστικὰ τὶς ἴδιες εὐχές, γιὰ νὰ πάρουν ὁπωσδήποτε τὸ φιλοδώρημα ἀπὸ τούς νοικοκύρηδες τῶν σπιτιῶν , ὅπως ἐπίσης θὰ καταλάβουμε ὅτι οἱ Ἕλληνες κουβαλᾶμε σὲ κάθε κύταρὸ μας τὶς ἀρετὲς καὶ τὰ ἐλαττώματα τῶν προγόνων μας καὶ τὰ ἐκδηλώνουμε ὲ κάθε εὐκαιρία ..

                                                                        

Δεν υπάρχουν σχόλια: