Το πρωτόκολλο της Πετρούπολης, 23 Μαρτίου 1826

Το πρωτόκολλο της Πετρούπολης, 23 Μαρτίου 1826
Έβλεπε, λοιπόν, ο Νικόλαος πως τα βρετανικά δάνεια, ελέω Γ. Κάννιγκ, της διετίας 1824 – 1825 είχαν αυξήσει την αγγλική επιρροή στους επαναστάτες και, επιπλέον, ότι η Ρώσικη Αυλή είχε ενοχληθεί από την «Πράξη Υποτέλειας» του θέρους του 1825. Και ενώ τα κατοπινά χρόνια, ο ίδιος ο Τσάρος θα δώσει, για εξυπηρέτηση των ρωσικών συμφερόντων και με «πατρική – κατά το Μαρξ – πρόνοια» στους Έλληνες για Κυβερνήτη τον Καποδίστρια και θα βοηθήσει την ελληνική ανεξαρτησία, με τσαρική, λοιπόν, πρωτοβουλία, ανακινείται διπλωματικά το ελληνικό ζήτημα.



Στις 23/3 (ή 4/4)/1826 ο Άγγλος διπλωμάτης και στρατηγός Wellington, που είχε μεταβεί στη Ρωσία για να συγχαρεί το νέο Τσάρο, κι ο Ρώσος πρωθυπουργός και υπουργός εξωτερικών Nesselrod υπογράφουν το Πρωτόκολλο της Πετρούπολης και συμφωνούν να επέμβουν μεσολαβητικά για τη δημιουργία ενιαίου ελληνικού κράτους, υποτελούς, όμως, στο Σουλτάνο, καθορίζοντας, όμως, οι δυο δυνάμεις (Αγγλία & Ρωσία) τους όρους του ελληνοτουρκικού συμβιβασμού. Παράλληλα, δηλώνουν πως θα δεχτούν τη σύμπραξη και των άλλων δυνάμεων. Ο Τσάρος, με την υπογραφή του εν λόγω Πρωτοκόλλου, είχε πετύχει στο στόχο του, να πετύχει την ειρήνευση στην Ελλάδα χωρίς να έρθει σε αντιπαράθεση με την Αγγλία.
Με το πρωτόκολλο της Πετρούπολης (1826), εγκαταλείφθηκε πια το σχέδιο των 3 ηγεμονιών, εξοβελίζονταν η Αυστρία και ο Μέττερνιχ από τον κατάλογο των άμεσα ενδιαφερομένων για την Επανάσταση των Ελλήνων, αποτρεπόταν – προς το παρόν – ο ρωσοτουρκικός πόλεμος, ουσιαστικά κατέλυε την «Ι.Σ.». Ήταν το πρώτο επίσημο διπλωματικό έγγραφο που αναγνώριζε πολιτική ύπαρξη στους Έλληνες μνημονεύοντας το όνομα «Ελλάδα» και της εξασφάλιζε αυτονομία με ντόπιους αιρετούς άρχοντες και καταβολή φόρου υποτέλειας. Πάντως, το πρωτόκολλο θεωρείται ρωσική επιτυχία, καθώς δεν ικανοποίησε το Γ. Κάννιγκ κι η φίλα προσκείμενη στο σύμμαχο του Σουλτάνου, Μωχάμετ Άλυ της Αιγύπτου, Γαλλία θα συμφωνήσει με τις άλλες δυο δυνάμεις μόνο μετά τη συνθήκη του Αckerman (7/10/1826: πλήρης αποδοχή από την Υψηλή Πύλη των ρωσικών αξιώσεων, μ’ αντάλλαγμα τη μη ρωσική ανάμειξη στο ελληνικό ζήτημα) και την επίμονη άρνηση της Τουρκίας να δεχτεί ειρηνική διευθέτηση των ελληνοτουρκικών διαφορών.

Στις 3 Απριλίου του 1770 γεννήθηκε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης

Στις 3 Απριλίου του 1770 γεννήθηκε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, μια από τις μεγαλύτερες μορφές του 1821, γνωστός και ως ο Γέρος του Μοριά. Διακρίθηκε για την στρατηγική του σκέψη, το θάρρος του, την αγαθή του καρδιά και τον έντιμο χαρακτήρα του. Πίστευε στον Θεό κι έλεγε: “Έλληνες, ο Θεός υπέγραψε για την ελευθερία της πατρίδος και δεν την παίρνει πίσω την υπογραφή του" και στον λόγο στην Πνύκα ότι πολέμησαν "πρώτα Υπέρ Πίστεως και έπειτα Υπέρ Πατρίδος".

Κατά τα Ορλωφικά, η γυναίκα του Κωνσταντή Κολοκοτρώνη, είχε βρει καταφύγιο στα βουνά. Εκεί, στις 3 Απριλίου του 1770 γέννησε τον Θεόδωρο "εις ένα βουνό, εις ένα δέντρο αποκάτω, εις την πάλαιαν Μεσσηνίαν, ονομαζόμενον Ραμαβούνι".

ο 1785 ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης έγινε αρματωλός και το 1790

Το 1785 ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης έγινε αρματωλός και το 1790 παντρεύτηκε την Αικατερίνη Καρούσου, κόρη του προεστού του Λεονταρίου. Έγινε Κλέφτης στην Πελοπόννησο, ξεχώρισε για την ανδρεία του κι έγινε πρωτοπαλίκαρο του Ζαχαριά Μπαρμπιτσιώτη. Το 1792 βοήθησε, μαζί με τον Ζαχαριά, τον Ανδρούτσο (πατέρα του Οδυσσέα) στην υποχώρησή του προς τα βόρεια του Μοριά.
Οι Κλέφτες είχαν δυναμώσει πολύ και οι Τούρκοι έβαλαν στόχο να τους εξοντώσουν. Για να το καταφέρουν έδωσαν πολλά χρήματα στους Κοτζαμπάσηδες και τους έπεισαν να τους βοηθήσουν. Το 1802, ο βοεβόδας της Πάτρας έστειλε φιρμάνι στους Κοτζαμπάσηδες να σκοτώσουν τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και τον Νικόλαο Πετιμεζά. Ο Ζαΐμης είχε σχεδόν στα χέρια του τον Πετιμεζά και ο Δεληγιάννης έβαλε δυο προεστούς να ορκιστούν ότι θα σκοτώσουν τον Κολοκοτρώνη και προσπαθούσε επί μήνες να πετύχει τον σκοπό του.


Τον Σεπτέμβριο του 1803 ο Δεληγιάννης καταγγέλλει τον Κολοκοτρώνη ως Αρματωλό και συνεννοείται με τους Λαλαίους. Τον Μάρτη του 1804, 400 Τούρκοι αποκλείουν τους Κολοκοτρωναίους σε ένα χωριό και προσπαθούν να τους σκοτώσουν, γίνεται μάχη για δυο μέρες και το βράδυ έκαναν έξοδο και διέφυγαν. Οι Κολοκοτρωναίοι είχαν φτάσει κυνηγημένοι στην Τσακωνία και ζήτησαν από τους κοτζαμπάσηδες λίγα τρόφιμα, για να πάρουν την απάντηση: "για τα τομάρια σας έχουμε μοναχά βόλια!". Τότε οι Κολοκοτρωναίοι επιτέθηκαν και κατέκαψαν τα σπίτια των κοτζαμπάσηδων και όσων τους χτυπούσαν με τουφέκια. Οι προεστοί που επέζησαν ζήτησαν βοήθεια από τον διοικητή της Τριπολιτσάς κι αυτός έφτιαξε ένα ισχυρό εκστρατευτικό σώμα. Ο Γέρος του Μοριά το 1805 κατέφυγε στη Ζάκυνθο για να επιστρέψει στην Πελοπόννησο το 1806. Στη Ζάκυνθο ο Κολοκοτρώνης μαζί με πολλούς Σουλιώτες, Ρουμελιώτες και Πελοποννήσιους στέλνουν αναφορά στον Αλέξανδρο, Αυτοκράτορα της Ρωσίας και του ζητούν να βοηθήσει να ελευθερωθεί η Ελλάδα.

Στα ρωσοκρατούμενα Επτάνησα

Στα ρωσοκρατούμενα Επτάνησα οι Ρώσοι τους πρότειναν να ενταχθούν στο ρωσικό στρατό και να πολεμήσουν τους Γάλλους στην Ιταλία. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης δεν το δέχτηκε: "Τι έχω να κάμω με τον Ναπολέοντα; Αν θέλετε στρατιώτας δια να ελευθερώσωμεν την πατρίδα μας σε υπόσχομαι και πέντε και δέκα χιλιάδες στρατιώτας. Μια φορά εβαπτισθήκαμεν με το λάδι, βαπτιζόμεθα και μίαν με το αίμα και άλλην μίαν δια την ελευθερίαν της πατρίδος μας". Τότε κάποιοι Έλληνες πήγαν να πολεμήσουν στην Νάπολη.


Οι Τούρκοι στέλνουν αναφορές στον Σουλτάνο κι αυτός αναγκάζει τον Οικουμενικό Πατριάρχη να αφορίσει τους Επαναστάτες. Ο Σουλτάνος έβγαλε φιρμάνι να σκοτωθούν όλοι οι κλέφτες και εντάθηκαν οι διωγμοί εναντίον τους με πρωτοστάτες τους προεστούς. Ο Πετιμεζάς, ο Ζαχαριάς και ο Γιαννιάς είχαν σκοτωθεί νωρίτερα και ο Κολοκοτρώνης έμεινε με 150 παλικάρια, κυνηγημένος από Τούρκους κι Έλληνες.

Οι Κολοκοτρωναίοι τα πληροφορήθηκαν και βρέθηκαν σε αδιέξοδο. Πολλοί έλεγαν να καταφύγουν στη Ζάκυνθο. Όσοι από τους 150 δεν είχαν σκοτωθεί, χωριστήκαν σε ομάδες για να σωθούν λέγοντας ο ένας στον άλλο "καλή αντάμωση στον άλλο κόσμο". Ο Κολοκοτρώνης ήταν με 19 συγγενείς του και κάποιον καπετάν Γιώργο. Σε δυο εβδομάδες πέθαναν όλοι όσοι δεν ήταν μαζί με τον Κολοκοτρώνη.

Αυτή την περίοδο σκοτώθηκαν περίπου 30 Κολοκοτρωναίοι, ενώ άλλοι 40 είχαν πεθάνει νωρίτερα στα προεπαναστατικά χρόνια (Ορλωφικά κτλ). Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης κατάφερε να διαφύγει στη Ζάκυνθο το 1807 παρά τις προδοσίες των Ελλήνων και το κυνήγι των Τούρκων.
Το 1810 κατατάχτηκε σε σώμα Ελλήνων εθελοντών του αγγλικού στρατού. Διακρίθηκε για τη δράση του ενάντια στους Γάλλους και πήρε τον βαθμό του Ταγματάρχη. Από εκεί προέρχεται και η επίσημη στολή με την χαρακτηριστική κόκκινη περικεφαλαία με τον λευκό σταυρό.

Το 1818 έγινε μέλος της Φιλικής Εταιρείας και στη

Το 1818 έγινε μέλος της Φιλικής Εταιρείας και στη συνέχεια μύησε και άλλους αγωνιστές.
Τον Ιανουάριο του 1821 έφυγε από την Ζάκυνθο μεταμφιεσμένος σε καλόγερο, και ξεκίνησε τις προετοιμασίες για την Ελληνική Επανάσταση στην Πελοπόννησο. Μαζί με τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη κατέλαβε την Καλαμάτα και συνεργάστηκε στενά με τον Παπαφλέσσα. Ο Γέρος του Μοριά, από την αρχή πρότεινε την πολιορκία της Τριπολιτσάς, του διοικητικού και στρατιωτικού κέντρου των Τούρκων στην Πελοπόννησο.

Τον Απρίλιο και τον Μάιο έγινε η μάχη στο Βαλτέτσι. Στα μέσα του μήνα ο Κολοκοτρώνης έστησε στρατόπεδο στο Βαλτέτσι συγκεντρώνοντας τους περισσότερους επαναστάτες της Πελοποννήσου. Ο Μουσταφά Μπέης, επικεφαλής 4000 Τούρκων, επιχείρησε στις 24 Απριλίου αιφνιδιαστικό χτύπημα, κατέλαβε το χωριό και διέλυσε εν μέρει το στρατόπεδο. Κι ενώ ο Κυριάκος Μαυρομιχάλης αντιμετώπιζε με δυσκολία τους Τούρκους, κατέφτασε το σώμα του Πλαπούτα και χτύπησε τα τουρκικά μετόπισθεν τρέποντάς τους σε φυγή, με τον Κολοκοτρώνη να τους απωθεί προς την Τριπολιτσά. Το ελληνικό στρατόπεδο ανασυγκροτήθηκε κι έφτασαν ενισχύσεις από διάφορες περιοχές, αλλά το ηθικό είχε πέσει πολύ. Στις 13 Μαΐου οι Τούρκοι επιχείρησαν έξοδο από την Τριπολιτσά προς το Βαλτέτσι. Επί 23 ώρες μαινόταν η μάχη που έληξε με νίκη των Ελλήνων.
Στις 23 Σεπτεμβρίου έπεσε η Τριπολιτσά.

O Ιμπραΐμης μου επαράγγειλε μια φορά διατί δεν στέκω να

O Ιμπραΐμης μου επαράγγειλε μια φορά διατί δεν στέκω να πολεμήσωμεν (κατά μέτωπον). Εγώ του αποκρίθηκα, ας πάρη πεντακόσιους, χίλιους, και παίρνω και εγώ άλλους τόσους, και τότε πολεμούμε, ή αν θέλη ας έλθη και να μονομαχήσωμεν οι δύο. Αυτός δεν με αποκρίθηκε εις κανένα. Και αν ήθελε το δεχθή το έκαμνα με όλην την καρδιάν, διότι έλεγα αν χανόμουν, ας πήγαινα, αν τον χαλούσα, εγλύτωνα το έθνος μου.

Τὸ 1824 ἡ ἀντιπαλότητα των παρατάξεων κατέληξε σε ἐμφύλιο

Στὶς 13 Νοεμβρίου, οἱ πολιτικοί ἀντίπαλοι του Κολοκοτρωναιίκη σκότωσαν τον γιὸ του Πάνο, ὁ ὁποῖος ἦταν παντρεμένος με την κόρη της Μπουμπουλίνας, Ἑλένη Ὁ Γέρος του Μοριά παραδίνεται γιὰ νὰ τερματιστεῖ ὁ ἐμφύλιο καὶ φυλακίζεται στήν Ὕδρα Ἀναγκάστηκαν ὅμως νὰ τον ἀπελευθερώσουν το 1825, μετά ἀπὸ πρόταση του Παπαφλέσσα πρὸς τὴν κυβέρνηση Κουντουριώτη, ἐπειδή ἦταν ὁ μόνος ποῦ θὰ μποροῦσε νὰ ἀντιμετωπίσει τον Ἱμπραήμ. Ὅμως τα πράγματα εἶχαν πάρει ἄσχημη τροπή καὶ ὁ Γέρος παρά τις φιλότιμες προσπάθειές του δέν τὰ κατάφερε. Τελικά ὁ Ἱμπραήμ, ποῦ προετοίμαζε ἀπόβαση στὶς Σπέτσες καὶ στήν Ὕδρα, νικήθηκε στὴ Ναυμαχία τοῦ Ναβαρίνου ἀπὸ τις Μεγάλες Δυνάμεις.
Ὁ Καποδίστριας συνεργάστηκε στενά με τον Κολοκοτρωναιίκη, ποῦ εἶχε ἀναγνωρίσει ἀπὸ νωρίς την ἀξία του Γέρου τοῦ Μωριᾶ Γιὰ ἄλλη μία φορά ἡ διεκδίκηση ἐξουσίας καὶ ἡ ἀντιπαλότητα στὶς διάφορες παρατάξεις τῶν Ἑλλήνων εἶχε κακό τέλος: την δολοφονία του Καποδίστρια.             
Ὁ Κολοκοτρώνης την σχολίασε με το παρακάτω μῦθο:
"Τα γαϊδούρια πῆραν την ἀπόφαση νά σκοτώσουν το σαμαρᾶ, γιὰ ν' ἀπαλλαγοῦν ἀπ' τα σαμάρια κι ἀπ' το φορτίο, ποῦ τους ἔβαζαν οἱ ἄνθρωποι 'Ἔτσι κι ἔγινε Ἀμέσως ὅμως κατόπιν πῆραν την πρωτοβουλία τα καλφάδια (οἱ μαθητευόμενοι) του σαμαρᾶ, μά δέν ἤξεραν νά κάμουν καλή τὴ δουλειά, γιατί ἔχασαν το μάστορα τους. Ἔτσι τα κακοφτιαγμένα σαμάρια ἄρχισαν νά χτυπᾶνε καὶ νά πληγώνουν τα δυστυχισμένα γαϊδούρια, ποῦ δέν ἄργησαν νά καταλάβουν ὅτι με την ἀνόητη πράξη τους ἔπεσαν ἀπό το κακό στό χειρότερο."

Ἀργότερα, ἡ Ἀντιβασιλεία του Ὄθωνα κατηγόρησε τον Κολοκοτρώνη καὶ τον Πλαπούτα ὅτι προετοίμαζαν ἀνατροπή του ἀνήλικου Βασιλιά. Σὲ μιά στημένη δίκη καταδικάστηκαν σε θάνατο, μά γλύτωσαν χάρη στὴ γενναία στάση δύο θαρραλέων δικαστῶν, τοῦ Ἀναστάσιου Πολυζωίδη καὶ του Γεώργιου Τερτσέτη, ποῦ ἀρνήθηκαν νά ὑπογράψουν τὴν καταδικαστική ἀπόφαση Η ποινή μετατράπηκε σε ἰσόβια κι ὅταν, ἐνήλικος πιὰ, ἀνέλαβε ὁ Βασιλιάς Ὄθων τους ἀπένειμε χάρη.
Πέθανε στίς 4 Φεβρουαρίου 1843 ἀπό φυσικό θάνατο στήν Ἀθήνα, μετά το γλέντι γιὰ το γάμο του μικροῦ του γιοῦ Ο Κολοκοτρώνης εἶχε συνειδητοποιήσει ὅτι οἱ Ἕλληνες ἔπρεπε νά βασίζονται στίς δικές τους δυνάμεις κι ἔλεγε χαρακτηριστικά "ὅτι κάμομε θά το κάμομε μοναχοί καὶ δέν ἔχομε ἐλπίδα ἀπό τους ξένους".