Σάββατο 23 Δεκεμβρίου 2017

ΠΥΘΑΓΟΡΟΥ ΓΝΩΜΑΙ



Ἄγρυπνος ἔσο κατὰ νοῦν συγγενής γάρ τοῦ ἀληθινοῦ θανάτου ὁ περί τοῦτον ὕπνος



Νὰ ἔχεις ἄγριπνο τὸν νοῦ σου, γιατὶ ὁ ὕπνος τοῦ μυαλοῦ εἶναι συγγενὴς τοῦ πραγματικοῦ θανάτου.

ΠΥΘΑΓΟΡΟΥ ΓΝΩΜΑΙ



Πρᾶττε μεγάλα μὴ ὑπισχνούμενος μεγάλα

κάνε ἔργα μεγάλα, χωρίς νὰ ὑπόσχεσαι μεγάλα

ΠΥΘΑΓΟΡΟΥ ΓΝΩΜΑΙ



ΠΥΘΑΓΟΡΟΥ ΓΝΩΜΑΙ

Πέπεισο μὴ σὰν κτῆμα μὴ ἐντὸς διανοίας ἔχεις



Νὰ σοῦ ἔχη γίνει πίστη πώς δὲν σου ἀνήκει ὅτι δὲν ἔχεις μέσα στὸ μυαλό σου.

Πέμπτη 21 Δεκεμβρίου 2017

Τι ἐννοοῦσε ὁ Χρουστσόφ ὅταν ἔλεγε: "Τα Ἑλληνικά τελωνεῖα του διαστήματος περιπολοῦν γύρω ἀπὸ την Γῆ μέχρι νὰ ἔρθει ἡ κατάλληλη ὥρα";


Τι ἐννοοῦσε ὁ Χρουστσόφ ὅταν ἔλεγε: "Τα Ἑλληνικά τελωνεῖα του διαστήματος περιπολοῦν γύρω ἀπὸ την Γῆ μέχρι νὰ ἔρθει ἡ κατάλληλη ὥρα";

«Τα Ἑλληνικά τελωνεῖα του διαστήματος περιπολοῦν γύρω ἀπὸ την Γῆ μέχρι νὰ…ἔρθει ἡ κατάλληλη ὥρα» Ἄραγε τι ἐννοοῦσε; Τσαλατζερ καὶ Κολοῦμπια καταστράφηκαν.

Με το ὄνομα Ἀπόλλων πῆγαν οἱ Ἀμερικανοί στὸ φεγγάρι καὶ με το ὄνομα κόσμος οἱ Ρῶσοι ἔκαναν περιστροφές στὴν γῆ.

Στὴν Μυθοδια Ἕλληνα ἔβαλαν νὰ τραγουδήσει (παπαθανασίου) ἀπὸ τις στῆλες του Ὀλυμπίου Διός. Στεῖλαν το τραγούδι στὸν Ἄρη.

Ποῖος θὰ το ἀκούσει; Καὶ γιατί δὲν το κάνανε στὴν Ἀμερική καὶ ξόδεψαν τόσα λεφτά;

Γιατί ἡ ΝΑΣΑ διαβάζει ἀρχαία ἑλληνικά καὶ γιατί στὸ κατεστραμμένο Ἄτια του Ρόσγουελ βρέθηκε πινακίδα με ἑλληνικά γράμματα; Γιατί πολλά Ἄτια ἔχουν το σύμβολο του κηρύκειου καὶ το διπλό Ε;

Γιατί ἀγρογλυφικα ἔχουν το Δ ποῦ εἶναι μόνο ἑλληνικό καὶ τους μαιάνδρους;

Γιατί στὴν σελήνη καὶ στὸν Ἄρη βρέθηκαν ἑλληνικά γράμματα;

Μήπως εἶναι ἀλήθεια αὐτὰ ποῦ λένε ὅτι στὸ φεγγάρι βρῆκαν καταστραμμένο διαστημόπλοιο με ἑλληνικά γράμματα;
Ἔχουμε σχέση ἐμεῖς με τους ἐξωγήινους;




Ἡ ἱστορική φράση του ἡγέτη της σοβιετικῆς ἑνώσης Νικήτα Χρουτσώφ, ἐνώπιον της γενικῆς συνελεύσεως τῶν ἡνωμένων ἐθνῶν, τον Σεπτέμβριο του 1960(ἐποχὴ ψυχροῦ πολέμου), ὅταν ἐντὸς της συνελεύσεως λογομάχησε σε ὑψηλούς τόνους με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντουάϊτ Αινζεχάουερ, λόγω της καταρρίψεως του κατασκοπευτικοῦ ἀεροσκάφους u-2 των ΗΠΑ ποῦ ἵπτατο ἄνωθεν της Ρωσίας.

Τα ἑλληνικά τελωνεῖα του διαστήματος περιπολοῦν γύρω ἀπὸ την γῆ, μέχρι νὰ ἔρθει ἡ ὥρα της ἀποκάλυψης!

Γιατί το εἶχε πεῖ αὐτὸ; Τι ἤξερε;

Μία, τουλάχιστον, ἀπάντηση εἶναι ἡ ἐξῆς:

«Ἀλήθεια, τριάντα χιλιάδες ὑπάρχουν ἀπὸ τον Δία φύλακες ἀθάνατοι τῶν θνητῶν ἀνθρώπων ἀπάνω στὴν πολύκαρπη γῆ. Καὶ τοῦτοι παρακολουθοῦν τις δίκες καὶ τα ἐγκλήματα γυρίζοντας ἀχνοντυμένοι παντοῦ στὴν Γῆ».

Ἡσίοδος, Ἔργα καὶ Ἡμέραι στίχοι 252-255

Οἱ ἀθάνατοι αὐτοὶ φύλακες εἶναι ἀποσταλμένοι ἀπὸ τον Δία καὶ προερχόμενοι ἀπὸ το πρῶτο γένος, το λεγόμενο Χρυσό Γένος, σύμφωνα με τους στίχους 123-125.

Τα λόγια του Χρουτσῶφ δὲν ἦταν τυχαία. Παράφρασε τους παραπάνω στίχους του Ἡσίοδου, ἀλλὰ δὲν τους ἄλλαξε το νόημα. Τους μετέφερε στὴν ὁρολογία του σήμερα. Καὶ σίγουρα δὲν το ἔκανε τυχαία.

Οἱ συνομιλητές του Χρουτσῶφ, σίγουρα, καταλάβαιναν σε τι ἀναφερόταν…

Ἐσεῖς;

Τετάρτη 20 Δεκεμβρίου 2017

Ποιές ἦταν οἱ τρεῖς Χάριτες




Στό γλυπτό της φωτογραφίας εἰκονίζονται οι 3 Χάριτες γυμνές νὰ κρατιοῦνται ἀπὸ τα χέρια καὶ ἀγκαλιάζονται. Εἶναι ἔργο του Ἀντόνιο Κανόβα, το ὁποῖο ἐκτίθεται στὸ Μουσεῖο Ἐρμιτάζ. Ὁ Παυσανίας εἶχε πεῖ: «Δὲν θὰ μποροῦσα νὰ ἀνακαλύψω ποῖος ἦταν αὐτὸς πού ἀπεικόνισε πρῶτος τις Χάριτες γυμνές, εἴτε στὴ γλυπτική ἡ στὴν ζωγραφική. Κατά τους πρότερους χρόνους οἱ γλύπτες καὶ οἱ ζωγράφοι τις ἀπεικόνιζαν σκεπασμένες».

Στήν ἑλληνική μυθολογία οἱ ἄνθρωποι χρωστοῦσαν την ὀμορφιά, τὴ σοφία καὶ τὴ δόξα στὶς Χάριτες. Ἦταν οἱ πιὸ σεμνές θεές της μυθολογίας καὶ συμβόλιζαν την εὐαρέσκεια, τὴ γονιμότητα καὶ την εὐγένεια. Ὁ Θεόκριτος εἶχε πεῖ «Δίχως τις Χάριτες τι θὰ μποροῦσαν νὰ ἀγαπήσουν οἱ ἄνθρωποι;».

Το ὄνομα τους προέρχεται ἀπὸ τὴ λέξη «χάρις» ποῦ σημαίνει εὐγνωμοσύνη, χαρά, συναίνεση καὶ τέρψη. Στή Γαλλία ἡ χάρη ἦταν πιὸ πάνω ἀπὸ την ὀμορφιά, γι’αυτό βγῆκε ἡ φράση: «Κι ἀπὸ την ὀμορφιά ὀμορφότερη εἶναι ἡ χάρη».

Σύμφωνα με τον Ἡσίοδο, οἱ Χάριτες ἦταν παιδιά του Δία καὶ της Ὠκεανίδας Εὐρυνόμης. Κατά μία ἄλλη ἐκδοχὴ μητέρα τους ἦταν ἡ Ἤρα ἡ ἡ Ἁρμονία, ἐνῶ κατά ἄλλους ἔχουν ἀρχαιότερη καταγωγή καὶ ἦταν κόρες του Οὐρανοῦ. Στὴν Ἰλιάδα του Ὁμήρου ἀναφερόταν μία «λιόγεννη», «στραφτομαντηλούσα» Χάρη, ἐνῶ ὁ Ἡσίοδος ἀνέφερε ὅτι ὀνομάζονταν Ἀγλαΐα, Εὐφροσύνη καὶ Θάλεια.



Ὁ Πίνδαρος ἀνέφερε: «Ὅλα τα καλά ὅλες οἱ ἀπολαύσεις, πού χαίρονται οἱ θνητοί εἶναι δῶρα της καλοσύνης σας κι ὅποιος ἄνθρωπος ἔχει ὀμορφιά, σοφία ἡ δόξα, πάλι σε σας τι χρωστάει. Χωρίς τις σεμνές Χάριτες δὲν θ’ ἀρέσανε στοὺς θεούς τα συμπόσια καὶ τα τραγούδια. » Οἱ Χάριτες λατρεύονταν στὴ Βοιωτία ὡς θεότητες της Φύσης. Εἶχαν ἱδρύσει ἱερὸ πρὸς τιμήν τους με ἐντολὴ του βασιλιά Ἐτεοκλή, γιοῦ του Κηφισοῦ.

Γιὰ πολλά χρόνια οἱ ἄνθρωποι λάτρευαν τρεῖς πέτρες πού εἶχαν πέσει ἀπὸ τον Οὐρανὸ ὥς ἀγάλματα τους καὶ ἀρκετά χρόνια μετά λάξευσαν τὴ μορφή τους σε γλυπτά.

Πρὸς τιμήν τους γινόταν ἡ γιορτή «Χαρίτεια» ὅπου οἱ πιστοί χορεύανε τὴ νύχτα καὶ μοιράζανε γλυκά ἀπὸ ἀλεύρι καὶ μέλι. Στὴν Ἀθήνᾳ εἶχαν ἀφιερώσει ναό στὴν Ἀκρόπολη καὶ στὴν Ἀγορὰ, ἐνῶ στὴν εἴσοδο της Ἀκρόπολης ὑπῆρχε το σύμπλεγμα των Χαρίτων

1 Φοίνικας – Το μυθικό πουλί των Ἑλλήνων καί ὁ κύκλος του



1 Φοίνικας – Το μυθικό πουλί των Ἑλλήνων καί ὁ κύκλος του

Ἱερὸ μυθικό πουλί. Η Φιλική Ἑταιρεία χρησιμοποίησε τον Φοίνικα ὡς σύμβολο του Ἑλληνικοῦ κράτους ποῦ ξαναγεννιέται ἀπὸ τὴ στάχτη του.
Ὁ Ἀ. Ὑψηλάντης στὴ σημαία του Ἱεροῦ Λόγου καὶ ὁ Καποδίστριας τον καθιέρωσε ἐπίσημο ἔμβλημα του κράτους καὶ το ἀπεικόνισε πάνω στὰ νομίσματα καὶ τις σφραγῖδες.

Ἀπὸ τον Ἡσίοδο τον -8ο αἰῶνα, ἔχουμε την ἀρχαιότερη ἀναφορά γιὰ τον Φοίνικα, πού τον ταυτίζει με τον ἥλιο καὶ τον Θεό Ἀπόλλωνα.




Κατά τον Ἡρόδοτο εἶχε το μέγεθος του ἀετοῦ καὶ πούπουλα χρυσοκόκκινα (βιβλ. 2,73). Κάθε 500 χρόνια ἐρχόταν ἀπὸ την Ἀραβία στὴν Ἡλιούπολη της Αἰγύπτου, μεταφέροντας το νεκρό πατέρα του, τον ὁποῖο τύλιγε σε σχῆμα αὐγοῦ μέσα σε σμύρνα καὶ τον ἔθαβε στὸ ἱερὸ του Ἥλιου. Ὁ Ἕλληνας ἱστορικός Ἡρόδοτος, λέει: «Δὲν ἔχω δεῖ ποτέ αὐτὸ το πουλί παρά μόνο σε εἰκόνες. Μέρη του φτερώματός του ἔχουν το χρυσό χρῶμα καὶ ἄλλα βαθυκόκκινο καὶ μοιάζει στὸ περίγραμμα καὶ τις διαστάσεις με ἀετό.

Το πουλί αὐτὸ μοιάζει με μεγάλο ἀετὸ ἡ με ἐρωδιό με χρυσό καὶ κόκκινο φτέρωμα ἄν καὶ ο κινέζικος ἔχει πέντε χρώματα. Του δίνουν πολλές ἡλικίες, 500 , 540 , 1000 , 1461 , 12.994 χρόνια. Αὐτὸς εἶναι ὁ Φοίνικας ποῦ γνωρίζουμε, το πουλί ποῦ ἀναγεννᾶτε μέσα ἀπὸ τις στάχτες του». Ο Φοίνικας δὲν ζεῖ με φροῦτα ἡ λουλούδια, ἀλλὰ με μία ὑγρὴ κολλώδη οὐσία, ὅπως το ρετσίνι, ποῦ εὐωδιάζει λιβάνι. Μύρα ἡ κομμιοφόρος.Κατά τον Πλίνιο ἕνας μόνο Φοίνικας ὑπάρχει σ` ὁλόκληρο τον κόσμο. Ὅταν γερνᾶ, κατασκευάζει φωλιά με κλαδιά ἀρωματικῶν φυτῶν, τὴ γεμίζει με ἀρώματα καὶ πεθαίνει καιόμενος μέσα σ` αὐτὴ. Ἀπὸ τὴ στάχτη του ξαναγεννιέται καὶ μεταφέρει τα λείψανα της προηγούμενης ὑπάρξεώς του μαζί καὶ της φωλιᾶς του στὴν πόλη του Ἥλιου γιὰ ταφή. .



Ὁ Πλίνιος ὁ πρεσβύτερος γράφει ὅτι: «Ο Φοίνικας ζοῦσε 1.460 ἔτη καὶ οἱ ἐνδείξεις της ἐπιστροφῆς του δίνονταν ἀπὸ τις κινήσεις των ἀστέρων». Ο Πλατωνικός Φιλόσοφος Κέλσιος, στὸ ἔργο του «Ἀληθὴς Λόγος», μας λέει: Ἕνα πουλί της Ἀραβίας, ὁ Φοίνικας, κουβαλᾶ στὴν Αἴγυπτο τον νεκρό πατέρα του τυλιγμένο σε σμύρνα (βαλσαμόδεντρο) καὶ τον ἀποθέτει στὸ τέμενος του ἥλιου.

Ὁ Ὀβίδιος μας λέει, ὁ Φοίνικας ἔρχεται ἀπὸ την Ἀσσυρία, ἀλλὰ αὐτὸ το πουλί ἐμφανίζεται σε πολλά μέρη του κόσμου. Ὅλα αὐτὰ τα πουλιά ἔχουν ταυτιστεῖ με τον ἥλιο καὶ μοιάζουν πολύ στὸ πουλί ποῦ περιγράφει ὁ Ὀβίδιος. Ὁ Ὀβίδιος στὸ ἔργο του «Μεταμορφώσεις» γράφει τα ἐξῆς γιὰ τον Φοίνικα: «Ο Φοίνικας, ὅπως τον ὀνομάζουν οἱ Ἕλληνες, εἶναι ἕνα μυθικό πουλί, ποῦ ἀναγεννᾶτε ἀπὸ την τέφρα του.


πουλί αυτό «Μπενού» και το ταύτιζαν με τον θεό Ατούμ, θεό της δημιουργίας, κατόπιν με τον Ρα και τέλος με τον Όσιρι. Τα κείμενα των πυραμίδων τοποθετούν το γεγονός της δημιουργίας και των Ζεπ Τεπί (θεοί) στην Ηλιούπολη, στον «Ναό του Φοίνικα».

Σύμφωνα με την παράδοση, ὁ Φοίνικας, αὐτὸ το ἐξαίσιο πουλί, ἐμφανίζεται σὰν ἀπὸ θαῦμα πάντα ἀπὸ τον ἀνατολικό ὁρίζοντα κατά την διάρκεια παγιωμένων σημείων.

Εἶναι ἕνα ἱερὸ πουλί ποῦ ἔρχεται πάντα ἀπὸ την ἀνατολὴ καὶ φέρνει τον πατέρα του βαλσαμωμένο μέσα σε μία σφαῖρα γεμάτη μύρο καὶ πηγαίνει καὶ την ἀφήνει μέσα στὸν ναό του Ἡλίου της Ἡλιούπολης. Ἐκεῖ χτίζει καὶ την φωλιά του στὴν πέτρα του ἡλίου, καὶ ἀπὸ ἐκεῖ χανόταν μέσα στὶς φλόγες ὅταν ἤθελε νὰ φύγει. Οἱ Αἰγύπτιοι ὀνόμαζαν του οὐρανοῦ, γιά νὰ ἀναγγείλει την ἀρχὴ μιᾶς νέας κοσμικῆς ἐποχῆς. Ἐπέστρεφε στὴν Ἡλιούπολη ἀναγεννημένος κάθε 1.460 χρόνια, ὅταν ἔκλινε ὁ Σωθικός (Σειριακός) κύκλος, ὁ ὁποῖος καὶ ὀνομαζόταν «Ἰδανικό Νέο Ἔτος» καὶ συνέπιπτε με την ἡλιακή αὐξήση του Σειρίου.


Οἱ περισσότεροι σύγχρονοι ἐρευνητές της ἀρχαίας αἰγυπτιακῆς θρησκείας ἀναφέρουν ὅτι τα μυστήρια της Αἰγύπτου ἡ «Μυστήρια του Ὄσιρι» θεσπίστηκαν ἀπὸ τον Ἑρμῆ τον Τρισμέγιστο, ποῦ ήταν2 παιδαγωγός του Ὄσιρι. Σχεδόν ὅλες οἱ πληροφορίες γιὰ τα αἰγυπτιακά Μυστήρια προέρχονται ἀπὸ τον Ἕλληνα ἱστορικό Ἡρόδοτο. Ἕδρα τῶν αἰγυπτιακῶν μυστηρίων ἦταν ἡ πόλη Ἄβυδος, με τον μεγαλοπρεπῆ ναό του θεοῦ «Ἥλιου – Ρα». Ὅμως τα πιὸ μεγάλα καὶ τα πιὸ ἱερὰ μυστήρια της αἰγυπτιακῆς θρησκείας ἦταν τα «Μυστήρια του Φοίνικα» στὴν Ἡλιούπολη.

Ὁ Φοίνικας ἦταν ἕνα ἱερὸ πουλί γνωστό σὰν «Πνεῦμα του Ἀναστημένου Ὄσιρι», το ὁποῖο, σύμφωνα με τις θρησκευτικές δοξασίες της Αἰγύπτου, ζοῦσε στὸν ἀστερισμό του Σειρίου. Ἦταν το θεϊκό σύμβολο του Ὄσιρι καὶ δήλωνε την ἀναγέννηση, ἡ ὁποία ἄρχιζε ἀπὸ το «Μέγαρο του Φοίνικα» της Ἡλιούπολης, ὅπως ἀναφέρουν τα κείμενα της πυραμίδας Τεξτς. Ο Γερμανός φιλόλογος Ἀδόλφος Ἔρμαν ἀναφέρει τα ἐδάφια τῶν ταφικῶν μνημείων στὰ ὁποία εἶναι γραμμένα τα ἐξῆς: «Η ψυχή του Ὄσιρι κατοικεῖ στὸ πουλί Μπενού (Φοίνικας)». Ὁ ἴδιος ὁ Ὄσιρις λέει: «Εἶμαι ὁ μεγάλος Φοίνικας ποῦ εἶναι το Ἕνα. Εἶμαι ὁ Ὄσιρις ποῦ ἔρχομαι ἀπὸ τον Σείριο. Εἶμαι ὁ ἐπιβλέπων των πάντων»
Ε.Λ






                                                       


Τρίτη 19 Δεκεμβρίου 2017

Περί του τελευταίου Δελφικοῦ Χρησμοῦ πρὸς τον αὐτοκράτορα Ἰουλιανό (362 μ.Χ.)



Εἴπατε τῷ βασιλῆϊ , χαμαί πέσε δαίδαλος ἄϋλά, Οὐκέτι Φοῖβος έχει καλύβην οὐ μαντίδα δάφνην, οὐ παγάν λαλέουσαν, ἀπέσβεστο καὶ λάλον ὕδωρ.»

Δηλαδή: «Πεῖτε στὸν βασιλιά, ὅτι στὸ χῶμα κείτεται ὁ ἔντεχνος αὐλὸς, ὁ Φοῖβος δὲν ἔχει πιὰ κατοικία, οὔτε δάφνη μαντική, οὔτε πηγή ὁμιλοῦσα. Χάθηκε καὶ το νερό ποὺ μιλοῦσε»

Αὐτὸς ὁ χρησμός παρουσιάζεται πολλές φορές σὰν ὁ τελευταῖος χρησμός του μαντείου τῶν Δελφῶν. Ὑποστηρίζεται ὅτι δόθηκε στὸν Ὀρειβασίο, ἀπεσταλμένος του αὐτοκράτορος Ἰουλιανοῦ στοὺς Δελφούς, το 362 κ.ε. Χρησιμοποιεῖται κατά κόρον γιὰ νὰ δείξει ὅτι ἡ ἐθνικὴ λατρεία, ἡ λατρεία δηλαδή τῶν Ἑλλήνων, εἶχε ἀρχίσει νὰ καταρρέει καὶ ὅτι ἀπὸ τότε ὁ ἑλληνισμός ἄρχισε νὰ ὑπηρετεῖ το λόγο του χριστιανικοῦ θεοῦ.

Ἂς δοῦμε πρῶτα κατά πόσο αὐτὸς ἤτανε καὶ ὁ τελευταῖος χρησμός του μαντείου. Οἱ ἴδιες οἱ χριστιανικές πηγές ἀναφέρουνε ὅτι το μαντεῖο χρησμοδότησε καὶ μετά τον τελευταῖο χρησμό. Ὁ Θεοδώρητος ἀναφέρει ὅτι ὅταν ὁ Ἰουλιανός ἀποφάσισε νὰ ἐκστρατεύσει κατά τῶν Περσῶν «πέμψας δὲ εἰς Δελφοὺς καὶ Δῆλον καὶ Δωδώνην καὶ τὰ ἄλλα χρηστήρια, εἰ χρὴ στρατεύειν ἐπηρώτα τοὺς μάντεις», ἔστειλε δηλαδή ἀνθρώπους νὰ ρωτήσουνε στὴ Δῆλο, στὴ Δωδώνη καὶ στὸ μαντεῖο τῶν Δελφῶν ἄν ἔπρεπε νὰ ἐκστρατεύσει.

Γιατί νὰ στείλει ἀνθρώπους στοὺς Δελφούς ἄν το μαντεῖο εἶχε ἤδη σταματήσει νὰ χρησμοδοτεῖ; (Σημείωση: ὁ Ὀρειβάσιος εἶχε σταλεῖ στὸ μαντεῖο το 362 κ.ε. ἐνῶ ὁ Ἰουλιανός βάδισε πρὸς την Ἀντιόχεια στὶς 5 Μαρτίου του 363 κ.ε.)

Παρακάτω ξανά ἐπιβεβαιώνει ὁ Θεοδώρητος τὴ λειτουργία του Δελφικοῦ μαντείου λέγοντας «θεὸν καὶ τῶν Μουσῶν ἀρχηγέτην τὸν Πύθιον ὀνομάζοντες». Ὅπως σημειώνει καὶ ὁ E.A. Thompson οἱ λέξεις «τον Πύθιον» δὲ θὰ εἴχανε νόημα ἄν ἐπρόκειτο γιὰ το μαντεῖο της Δωδώνης ἡ της Δήλου, ἀλλὰ δηλώνει ξεκαθάρως ὅτι πρόκειται γιὰ το μαντεῖο τῶν Δελφῶν.

Ὑπάρχουνε λοιπόν διαρρήδην μαρτυρίες ὅτι το μαντεῖο συνέχισε νὰ χρησμοδοτεῖ καὶ μετά τον τελευταῖο χρησμό. Εἶναι πολύ πιθανόν δὲ το Δελφικό μαντεῖο νὰ συνέχισε τὴ λειτουργία του μέχρι καὶ το 391, ὅταν καὶ ὁ Θεοδόσιος με τα ἔδικτά του διέταξε το κλείσιμο ὅλων τῶν μαντείων καὶ ἀπαγόρευσε τὴ μαντική.

Ἀφοῦ ἐκαταρρίφθη λοιπόν το ψεῦδος περί του τελευταίου χρησμοῦ ἄς δοῦμε κατά πόσο ἡ ἀπάντηση της Πυθίας εἶναι ἀληθινή. Κατ’ ἀρχὰς νὰ ποῦμε ὅτι αὐτή ἡ ἀπάντηση δὲν ἀναφέρεται ἀπὸ κανέναν ἄλλο συγγραφέα ἐκτὸς του Κεδρηνού (ὁ ὁποῖος γράφει 800 ἔτη ἀργότερα ἀπὸ την ἐποχῆ ποῦ ὑποτίθεται ὅτι δίδεται ὁ χρησμός) καὶ στὸ ἔργο «Μαρτύριον Ἀρτεμίου» (S. Artemii Passio) το ὁποῖο ἀποδίδεται στὸν ἐκκλησιαστικό συγγραφέα Φιλοστόγιο ὁ ὁποῖος δὲν εἶναι οὔτε αὐτόπτης ἀλλὰ οὔτε καὶ αὐτήκοος μάρτυρας του χρησμοῦ ἀφοῦ γεννήθηκε μετά τὴ χρησμοδότηση του μαντείου καὶ γράφει ἀρκετά ἔτη ἀργότερα.

Μία ἄλλη πηγή ποῦ ἀναφέρει κάτι παρόμοιο εἶναι καὶ ὁ Εὐσέβιος Καισάρειας λέγοντας «σεσίγηται γοῦν ἡ Κασταλίας πηγὴ.." Ἀλλὰ ὁ Εὐσέβιος γράφει σαράντα ἔτη πρὶν τον χρησμό ποῦ μελετᾶμε ἐδῶ πέρα. Το «Εὐαγγελικη Προπαρασκευή» (Praeparatio Evangelica) γράφτηκε μεταξύ 313 καὶ 324, ἐνῶ ὁ χρησμός δώθηκε το 362. Ἐδῶ δηλαδή ὑπάρχει μία σύγχυση. Συμφώνως με τον Εὐσέβιο, το μαντεῖο ἐσίγασε (εἶχε σταματήσει δηλαδή νὰ δίδει χρησμούς) πρίν ἡ ἀκριβῶς το 324. Ἔρχεται λοιπόν ὁ Φιλοστόργιος καὶ μας λέει ὅτι δὲ σταμάτησε το μαντεῖο νὰ χρησμοδοτεῖ πρὶν το 324 ἀλλὰ το 362, ὅταν ὁ Ὀρειβᾶσιος το ἐπισκέφθηκε. Καὶ στὸ τέλος ἔρχεται καὶ ὁ Θεοδώρητος νὰ τους διαψεύσει καὶ τους δύο λέγοντας ὅτι μέχρι καὶ το 363 συνέχισε νὰ χρησμοδοτεῖ. Καὶ ὅλα αὐτὰ ἀπὸ τρεῖς ἐκκλησιαστικές πηγές. Οὔτε οἱ ἴδιοι δὲν ξέρουνε τι γράφουνε. Ὅλα αὐτὰ πρέπει νὰ μας βάζουνε σε σκέψεις γιὰ τὴ φερεγγυότητα των λόγων τους.

Γιὰ νὰ δοῦμε την περίπτωση του Κεδρηνοῦ. Δὲν εἶναι γνωστό ἀπὸ ποῖες πηγές ἀντλεῖ τις πληροφορίες του ὁ Κεδρηνός. Ὑπάρχουνε ὅμως νύξεις γιὰ τον ἱστορικό Ἀγαθία. Σε ἕνα σημεῖο ποῦ μιλάει γιὰ το μαντεῖο καὶ το χρησμό του Ἰουλιανοῦ γιὰ την περσική ἐκστρατεία, λέει «Ἰουλιανὸς δὲ μαντείαις καὶ θυσίαις καὶ ἐπῳδαῖς δαιμόνων καὶ ἀπάταις φραξάμενος, ὡς φησὶν Ἀγαθίας, κατὰ Περσῶν ἐστράτευσεν, ὅτε καὶ χρησμὸν ἔλαβεν». Ὑπάρχουνε δηλαδή ὑπόνοιες ὅτι ὁ Κεδρηνός ἀρύεται τις πληροφορίες του ἀπὸ τον Ἀγαθία (ὁ ὁποῖος παρεμπιπτόντως γράφει δύο αἰῶνες μετά τον ἀποτιθέμενο χρησμό). Ἀλλὰ ὁ Cameron στὸ ἔργο του «Agathias and Cedrenus on Julian» ἀπέδειξε ὅτι ὄχι μόνο δὲν ἀντλεῖ τις πληροφορίες του ὁ Κεδρηνός ἀπ’ εὐθείας ἀπὸ τον Ἀγαθία, ἀλλὰ τις παίρνει ἀπὸ το ἀνώνυμο χρονικό του «Cod. Par. gr. 1712»σε αὐτὸ συμφωνεῖ καὶ ὁ Kaegi). Ὁ Cameron με ἐνάργεια καὶ σαφήνεια προτείνει ἐπίσης ὅτι ὅλοι αὐτοὶ οἱ χρησμοί δὲν εἶναι τίποτα ἄλλο παρά χριστιανικά χαλκεύματα ποῦ ἀποσκοποῦνε στὸ νὰ καταδείξουνε το ψεῦδος των μαντείων τα ὁποία ὁ Ἰουλιανός ἐμπιστευότανε. το ὁποῖο γράφτηκε τον 10ο αἰῶνα καὶ ἔχει σχεδόν μηδενική ἀξία γιὰ τα γεγονότα ποῦ διαδραματίζονται στὸν 4ο αιώνα

Γίνεται σαφές ἀπὸ τα παραπάνω ὅτι ὁ Κεδρηνός οὔτε εἶναι, ἀλλὰ οὔτε καὶ μπορεῖ νὰ θεωρηθεῖ ἐχέγγυα καὶ ἀξιόπιστη πηγή γιὰ τον ὑποτιθέμενο χρησμό.

Γιὰ νὰ δοῦμε τώρα τι λέει ὁ Φιλοστόργιος. Τα λόγια ποῦ παραθέτει λένε ὅτι ὁ Ἀπόλλωνας δὲν ἔχει πλέον κατοικία καὶ ὅτι ἡ μαντική ἱκανότητά του ἔχει πιὰ σβήσει ἀπὸ τους Δελφούς. Ὅπως πολύ ὀρθῶς ἐπισημαίνει ο Bowra αὐτὰ τα λόγια γιὰ νὰ εἶναι ἀληθινά προϋποθέτουνε την ἐρήμωση τῶν Δελφῶν. Το «δαίδαλος ἄϋλά» εἶναι ὁ ναός του Ἀπόλλωνος καὶ ἡ «καλύβα» το ἱερὸ ἄδυτό του ναοῦ. Ἀφοῦ ὁ ναός ἔχει πέσει στὸ ἔδαφος καὶ το ἱερὸ ἄδυτο δὲν ὑπάρχει τότε θὰ πρέπει νὰ ἔχουνε ἰσοπεδωθεῖ καὶ οἱ Δελφοί, πρᾶγμα το ὁποῖο ὅμως δὲν ἰσχύει.

Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος εἶχε ρημάξει τους Δελφούς κατακλέβοντας πολλούς ἀπὸ τους θησαυρούς του , παρ’ ὅλα αὐτὰ οἱ Δελφοί διατηρούσανε ἀκόμα την αἴγλη τους καὶ δὲν εἴχανε ἐρειπωθεῖ. Ὑπήρχανε ἀκόμα ἀνδριάντες του Κωνσταντίνου, του Κωνστάντιου καὶ του Ἰουλιανοῦ, το ὁποῖο μαρτυρεῖ ὅτι οἱ Δελφοί ἐπιζούσανε καὶ ὅτι το μέρος ἔχαιρε σεβασμοῦ. Ὁ Ἡμέριος ἀναφέρει ἐπίσης ὅτι γινότανε ἀκόμη ἱεροπραξίες στὸ ναό την ὁποία ἀναφορά του Ἡμερίου ὁ Bowra τὴ χρονολογεῖ στὶς ἀρχὲς της βασιλείας του Ἰουλιανοῦ. Στὴν πραγματικότητα οἱ Δελφοί ἤτανε ἀκόμα ἀκμαῖοι καὶ χρησμοδοτούσανε τουλάχιστον μέχρι το 384, ὅταν ὁ Κλαυδιανός ἀπευθυνόμενος στὸν αὐτοκράτορα Ὀνώριο καὶ ἀναφερόμενος στὴ γέννησή του (του Ὀνωρίου), λέει ὅτι ἔσπασαν τὴ σιωπή τους οἱ Δελφοί καὶ ὁ Κερασφόρος Ἄμμωνας. Ἡ δήωση τῶν Δελφῶν πρέπει νὰ ἄρχισε ἐκείνη την περίοδο με τους ἀλάστορες Θεοδόσιο καὶ Κυνήγιο καὶ νὰ ἀποτελειώθηκε με τον Ἀρκάδιο.

Ἴσως κάποιοι νὰ ἀναλογιστοῦνε ὅτι το μαντεῖο εἶχε ἤδη σιωπήσει ὡς ἀποτέλεσμα του εἰδεχθές Θεοδοσιανού Κώδικα 9.16.4 (Κωνστάντιος: «sileat omnibus perpetuo divinandi curiositas»). Ἀλλὰ αὐτὸ ἀπὸ μόνο του ἀναιρεῖ την παράθεση του Φιλοστόργιου· ἄν το μαντεῖο εἶχε ὄντως σωπάσει τότε πώς ἔδωσε το χρησμό ποῦ ἀναφέρει ὁ Φιλοστόργιος;

Ο Bowra εἶναι σαφής: «εἶναι ἀδύνατον νὰ πιστέψουμε ὅτι αὐτὸ το κείμενο εἶναι χρησμός. Δὲν ταιριάζει οὔτε στοὺς Δελφούς οὔτε στὴν προσπάθεια του Ἰουλιανοῦ νὰ ἀναζωογονήσει την ἐθνικὴ λατρεία. Παρά την ἀδιαμφισβήτη δύναμή του, εἶναι μία πλαστογραφία, ἕνα ποίημα ποῦ μεταμφιέζεται σὰν χρησμός, ἀλλὰ στὴν πραγματικότητα ἐξυπηρετεῖ ἄλλες ἀνάγκες» καὶ στὶς λέξεις «λαλέουσαν» καὶ «λάλον» ὑπάρχει περισσότερο ἀπὸ ἕνα ἴχνος γιὰ προσβολή καὶ ἡ ἐπανάληψη του λαλ- ἰσχυροποιεῖ την ὑπόνοια ὅτι ὁ χρησμός του μαντείου δὲν εἶναι τίποτα περισσότερο ἀπὸ φληναφήματα καὶ ἀσυναρτησίες. Αὐτὸ ἐπιβεβαιώνεται καὶ ἀπὸ τον τρόπο ποῦ ὁ Ἀρτέμιος ξεστομίζει τις φράσεις [σσ. ὁ Ἀρτέμιος ἐκστομίζει τις προτάσεις του χρησμοῦ ἐνῶ εἶναι σε ἀπελπιστική θέση καὶ δικάζεται γιὰ τὴ ζωή του] γιὰ νὰ ἀποδείξει την ἀχρηστία του Ἀπόλλωνος στὸν Ἰουλιανό. Ὁ Φιλοστόργιος εἶδε το ἀρνητικό πνεῦμα του χρησμοῦ καὶ ἄν σκεφτοῦμε χωρίς προκαταλήψεις θὰ δοῦμε ὅτι ὁ χρησμός ἀκούγεται σὰν νὰ λοιδορεῖ τον αὐτοκράτορα ποῦ ἐγκαταλείφθηκε ἀπὸ τους ἴδιους του τους θεούς. Σε αὐτὴ την περίπτωση θὰ πρέπει νὰ ἔχει ἐπινοηθεῖ ἀπὸ χριστιανό γιὰ νὰ δείξει τὴ ματαιότητα της πίστεως του Ἰουλιανοῦ στὸ μαντεῖο.

Κανένας χριστιανός δὲ θὰ εἶχε πρόβλημα νὰ παρουσιάσει σὰν ἄχρηστο το μαντεῖο· τον Ἀπόλλωνα τον θεωρούσανε δαίμονα, δὲ θὰ ἀρνούτανε την ὑπάρξη του, καὶ νὰ τον κάνουνε [τον Ἀπόλλωνα] νὰ παραδεχτεῖ την ἴδια του την ἧττα θὰ ἤτανε πολύ ἑλκυστικό γιὰ τους χριστιανούς. Φαίνεται ὅτι ὁ χρησμός εἶναι χριστιανική ἀπάτη ποῦ ἔχει ὥς σκοπό νὰ δραματοποιήσει καὶ νὰ πείσει τους χριστιανούς νὰ δεχτοῦνε την κατάσταση [την παρακμή δηλαδή του ἑλληνισμοῦ] σὰν ἀληθινή. Αὐτὸ ποῦ κάνει το κείμενο του χρησμοῦ μοναδικό δέν εἶναι ἡ μελαγχολία γιὰ το ἀνέκκλητο παρελθόν ἀλλὰ ἡ παρόρμηση νὰ καταδείξει την ἀχρηστία τῶν δελφικῶν ἀξιώσεων, ἔτσι ὅπως ὁ Ἰουλιανός μέσα στὴν εὐπιστία του εἶχε ἐνισχύσει καὶ πιστέψει.

Καὶ καταλήγει ὁ Bowra «Αὐτὴ ἡ πλαστογράφηση του δελφικοῦ χρησμοῦ, ὥστε νὰ συνάδει με τὴ χριστιανική πολεμική, δὲν εἶναι μοναδική. Ὁ Εὐσέβιος, ποῦ πέθανε γύρω στὸ 340, ἐπίσης μας παραδίδει ἕναν ὑποτιθέμενο (σ.σ. alleged στὸ πρωτότυπο) χρησμό ποῦ ἔδωσε ἡ Πυθία στὸν Αὔγουστο, στὸν ὁποῖο ὁ θεός λέει ὅτι με τὴ διαταγή ἑνός «Ἑβραίου παιδιοῦ» (σ.σ. παῖς Ἑβραῖος στὸ πρωτότυπο) θὰ πρέπει νὰ πάει πίσω στὸν Ἄδη. (ap. Cedr. 1, p. 320 BEKKER)»

Ψεῦδος λοιπόν ὁ ἀποτιθέμενος χρησμός


.