ΕΛ

Σάββατο 13 Μαρτίου 2021

ΙΑΚΩΒΙΔΗΣ!! Ο ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ!!

Γεώργιος Ιακωβίδης

Κόρη με ρόκα και πανέρι 1874

Ο Γεώργιος Ιακωβίδης γεννήθηκε στις 11 Ιανουαρίου του 1853 στα Χύδηρα της Λέσβου. Ήταν ο δευτερότοκος γιός της οικογένειας. Από παιδί εκδηλώνει τη κλίση του στη ζωγραφική. Το 1865 ο αδελφός της μάνας του, που ήταν πρακτικός αρχιτέκτονας και μόνιμα εγκατεστημένος στη Σμύρνη, τους επισκέπτεται και επιμένει να τον πάρει μαζί του. Έτσι και έγινε. Στην Σμύρνη λοιπόν της Μ. Ασίας εγγράφεται στην Ευαγγελική Σχολή. Το 1868 με την οικογένεια του θείου του μετεγκαθίσταται στην Μαγνησία της Μ. Ασίας. Δυο χρόνια μετά, γνωρίζεται με τον ξυλέμπορο Μιχαήλ Χατζηλουκά που έγινε έπειτα ο προστάτης του και ο πεθερός του. Εντυπωσιασμένος από το ταλέντο του, τον προτρέπει και τον στηρίζει οικονομικά, να εγκατασταθεί στην Αθήνα τον Νοέμβρη του 1870 και να φοιτήσει στην ΣΚΤ στην Αθήνα. Εγγράφεται τις 24 Νοεμβρίου. Καθηγητές, στη ζωγραφική είχε τον Νικηφόρο Λύτρα και στη γλυπτική τον Λεωνίδα Δρόση. Ξεκινά και μαθήματα γερμανικών και γαλλικών ενώ παράλληλα μαθητεύει στο Ερμογλυφείο και Ανδριαντοποιείο των αδελφών Φυτάλων. Ήταν ιδιαίτερα επιμελής και τακτικός και όλοι του οι δάσκαλοι τον λάτρευαν αμέσως. Το παλαιότερο έργο του είναι «Κόρη με πανέρι» 1874

Ηλικιωμένη με γυαλιά

Το 1875 εκπροσωπεί με συμφοιτητές του τη σχολή στην έκθεση των Ολυμπίων. Αποσπά θετικότατες κριτικές και προτείνεται να πάει στη δυτική Ευρώπη για να τελειοποιήσει τις σπουδές του. Ένα χρόνο μετά ζωγραφίζει το «Κόρη με ρόκα και αδράχτι» και παίρνει υποτροφία για το Μόναχο.
17 Μαρτίου 1877 αποφοιτά από την ΣΚΤ αριστούχος, έχοντας συγκεντρώσει πολλά βραβεία από κάθε χρονιά, τόσο στη ζωγραφική όσο και στη γλυπτική. 19 Νοεμβρίου γράφεται στη Βαυαρική Ακαδημία Εικαστικών Τεχνών στο Μονακό. Ο Νικόλαος Γύζης έλεγε για τον Ιακωβίδη: «Τον Ιακωβίδη τον αγαπώ και τον εκτιμώ γιατί πραγματικά είναι ο μόνος εκ των νέων ελλήνων ενταύθα που ήξερε γιατί ήρθε στο Μόναχο». Οι πρώτοι του καθηγητές ήταν όλοι τους ένας και ένας!!! Μακάρι να υπήρχαν και σήμερα τέτοιοι αριστοτέχνες!!! Ήταν ο Ludwing Lofitz (Λουντβιχ Λαιφιτς) και ο Willhelm Linderachmit (Βίλχελμ Λίντενσμιτ) που ήταν και οι δυο τους μαθητές του κορυφαίου ζωγράφου Πιλότυ. Αξίζει ένα ψάξιμο στο Google για τα έργα τους.
Ο Ιακωβίδης το 1878 συμμετέχει στη Παγκόσμια Έκθεση του Παρισιού με 3 έργα του: «Προσωπογραφία μαθητή», «Ανθοδέσμη», «Βοσκοπούλα».

«Προσωπογραφία μαθητή»

«Ανθοδέσμη»

"Μικρά Βάσανα"

Το 1879 συμμετέχει στην έκθεση του καλλιτεχνικού συλλόγου του Μονάχου και εγγράφεται στη τάξη του Gabrlal von Max και το 1880 γίνεται τακτικό μέλος του Καλλιτεχνικού Συλλόγου του Μονάχου. Ενός συλλόγου που δύσκολα δεχόταν νέα μέλη.

Το 1881 κερδίζει το Μεγάλο Αργυρό Μετάλλιο σε έκθεση του συλλόγου με το έργο «Κρέουσας» που θα το παρουσιάσει και στην Έκθεση Ακαδημίας Καλών Τεχνών του Βερολίνου.
Το 1883 τελειώνει τις σπουδές του και ανοίγει δικό του εργαστήριο και δεν ενδιαφέρεται να γυρίσει πίσω στην Ελλάδα.
Το 1884 ζωγραφίζει κάποια από τα γνωστότερα του έργα του "Μικρά Βάσανα" και το «Κακό εγγόνι» που το πρόβαλε με τη συμμετοχή του σε πολλές εκθέσεις. Γίνεται τακτικό Μέλος της Εταιρίας καλλιτεχνών του Μονάχου και ορίζεται κριτής στις ετήσιες εκθέσεις τις χρονιές 1889, 1892, 1895.

«Η αγαπημένη της γιαγιάς»

«Κακό εγγόνι»

Το 1888 παντρεύεται τη κόρη του προστάτη του την Αγλαϊα. Συμμετέχει στην Ολυμπιακή έκθεση του Ζαππείου στην Αθήνα, ιδρύει σχολή ζωγραφικής και εκλέγεται μέλος του Γερμανικού Μουσείου της Νυρεμβέργης.
Το 1889 παρουσιάζει το έργο του «Ευχάριστη ανάγνωση» στην Παγκόσμια έκθεση του Παρισιού. Οι τιμές που δέχθηκε είναι πάρα πολλές. Ας αναφερθούμε σε κάποιες ενδεικτικά. Το 1891 του απονέμεται τιμητική διάκριση στο Βερολίνο και ο πρίγκιπας τον προσκαλεί με επιστολή του στα ανάκτορα να συζητήσουν θέματα τέχνης.. Το 1892 οι πρίγκιπες της Ελλάδος Γεώργιος και Νικόλαος, τον επισκέπτονται στο εργαστήριο του στο Μόναχο. Ένα χρόνο μετά, τιμάται με το Β Χρυσό βραβείο για τα έργα του «Η αγαπημένη της γιαγιάς» και «Προσωπογραφία κοριτσιού». Δέχεται τη πρόταση του Βικέλα να εικονογραφήσει τα διηγήματα του Το 1894 στην ετήσια έκθεση της Εταιρίας καλλιτεχνών Μονάχου, παρουσιάζει το ξεχωριστό έργο του «Παιδική συναυλία».. Ο πρίγκιπας Νικόλαος θα τον επισκεφτεί για δεύτερη φορά στο εργαστήριο του και προσκαλείται από τον πρίγκιπα Λεοπόλδο στα ανάκτορα…

«Παιδική συναυλία»

Το 1897 η Θάλεια - Φλώρα Καραβία και ο Δημήτρης Γκρανιώτης θα φοιτήσουν στο Μόναχο στη σχολή του.
Το 1899 ήταν μια άσχημη χρονιά για τον Ιακωβίδη. Έχασε την αγαπημένη του γυναίκα. Ο Ιακωβίδης ήταν άνθρωπος της οικογένειας και της αφοσίωσης και το πλήγμα ήταν ιδιαίτερα βαρύ για εκείνον. Έμεινε μόνος του για να αναθρέψει τον γιό τους.

Προσωπογραφία Βασιλέα Γεωργίου Ά

Πόσες και πόσες τιμές! Πόσες και πόσες εκθέσεις που έπαιρνε μέρος κάθε χρόνο!! Να ακόμα κάποιες: Χρυσό Μετάλλιο των Αθηνών 1888, Βραβείο Τιμής Βρέμης 1890, Χρυσό Μετάλλιο Βερολίνου 1891, Χρυσό Μετάλλιο του Μονάχου 1893, Χρυσό Μετάλλιο των Παρισίων 1906.. Όλα αυτά τα βραβεία τον έκαναν διάσημο και το 1900 η ελληνική κυβέρνηση τον προσκαλεί στην Αθήνα για να αναλάβει την Εθνική Πινακοθήκη σαν έφορος. Οι πελάτες του που αγόραζαν τα έργα του, και στο εξωτερικό αλλά και στην Ελλάδα, άνηκαν όλοι στην λεγόμενη «καλή κοινωνία». Κάποια παραδείγματα αυτών είναι οι προσωπογραφίες του Στέφανου Ράλλη, της Έλενας Κωστή, της Όλγας Χατζηλουκά, του Οικονόμου, Σκαραμαγκά, Δημήτρη Βουγιούκα, Στέφανου Στρέϊτ, του ζωγράφου Βολανάκη, του Ιωάννη Πεσμετζόγλου, του βασιλιά Γεωργίου Α, της βασιλομήτορος Όλγας από φωτογραφία, της βασίλισσας Σοφίας εκ του φυσικο

Αυτοπροσωπογραφία Ιακωβίδη 1918

«Ο Ιακωβίδης σαν άνθρωπος ήταν συμπαθής. Μελαχρινός με μικρό ανάστημα. Δίνει την εντύπωση ιδιαίτερα σοβαρού ανθρώπου, λιγομίλητου. Πίσω όμως από τη σοβαρότητα του, κρύβεται μια παιδική καλλιτεχνική ψυχή με σπάνια ευγένεια αισθημάτων. Λατρεύει την Ελλάδα και θέλει να είναι χρήσιμος για αυτήν. Για τους συναδέλφους του μιλούσε με απαράμιλλη αγάπη.» έγραφε Ο Τ. Σπητέρης το περιοδικό Εστία στις 16/4/1954 και συνεχίζει: «Πιστεύω πως αν κοιτάξουμε τα χαρακτηριστικά του προσώπου του και την ζωή που τους δίνει, αμέσως αποκτούμε δική μας εντύπωση για το πώς θα ήταν ο Ιακωβίδης σαν άνθρωπος. Σαν ένας καλλιτέχνης βέβαιος για τον εαυτό του. Αυτή του η βεβαιότητα και η πρώιμη επιτυχία του μπορούν να μας ερμηνεύσουν σε μεγάλο βαθμό τη δυσκολία του για τις νέες κατευθύνσεις του ιμπρεσιονισμού».

Θα δεχθεί να αναλάβει σαν διευθυντής την Εθνική Πινακοθήκη στην Ελλάδα μετά από 4 χρόνια. Έλειπε 23 ολόκληρα χρόνια από την πατρίδα του!! Διατηρεί τη θέση του και παράλληλα διορίζεται στις 19 Ιουλίου 1904 καθηγητής στην ΣΚΤ. Μη ξεχνάμε πως είχε ιδιαίτερες σχέσεις με την βασιλική οικογένεια της Ελλάδος, όπως βέβαια και της Γερμανίας. Δεν θα μπορούσε κάποιος να έχει πιο γερά στηρίγματα σε κάθε του κίνηση.

Νεκρή φύση, Ιακωβίδης

Από τη στιγμή που ο Ιακωβίδης εγκαθίσταται στην Αθήνα, ζωγραφίζει λιγότερο. Νεκρή φύση και προσωπογραφίες. Το εργαστήριο του στην Αθήνα ήταν σε μια από τις αίθουσες του Πολυτεχνείου που ήταν ένα διαμέρισμα γεμάτο πλούτο!! Περσικά χαλιά, κοσμήματα αρχαϊκής τέχνης, ενετικά κάτοπτρα και οικόσημα, έπιπλα της γαλλικής αυτοκρατορίας, κόκκινα βελούδα.. Γιατί τέτοια επίδειξη πλούτου; Ο Ιακωβίδης ακολούθησε τα πρότυπα των δασκάλων του στο Μόναχο που είχαν μεταφέρει τον τύπο του «καλλιτέχνη πρίγκιπα» όπως μας αναφέρει και ο Τιτσιάνο τον 15ο αιώνα. Από την άλλη, σαν καλλιτέχνης της αριστοκρατικής τάξης, ο Ιακωβίδης ήθελε να έχει ένα ιδιαίτερα επιβλητικό και πλούσιο εργαστήρι. Σε συνέντευξη του όλο αυτό το θεωρούσε σαν προϋπόθεση για τη δημιουργία της καλλιτεχνικής ατμόσφαιρας κατάλληλης για να πείσει τους μαικήνες του να φανούν γενναιόδωροι. Κατανοητό. Αυτό όμως που δεν ξέρουμε (και προσωπικά για την γράφουσα έχει ιδιαίτερη αξία) είναι αν η καλλιτεχνική του ευαισθησία είχε τέτοιο βάθος, που να αντιλαμβάνεται τις ανάγκες των φτωχών και αδύναμων και να τους συνδράμει με μέρος των χρημάτων που κέρδιζε από τους πλούσιους. Αν δεν το ένοιωθε έτσι και η καλλιτεχνική του ευαισθησία περιοριζόταν γύρω από τον εαυτό του και την καταξίωση του, δεν θα επρόκειτο για ολοκληρωμένο άνθρωπο, πράγμα που δεν θέλουμε να το πιστεύουμε για τον πολύ σπουδαίο Ιακωβίδη.

Πριγκίπισσα Σοφία, Ιακωβίδης

Το 1910 με βασιλικό διάταγμα του ανατίθεται η διεύθυνση της ΣΚΤ. Ήταν η εποχή που έγινε ο χωρισμός της σχολής Καλών Τεχνών και Πολυτεχνείου.
Σαν άρχοντας σε όλες αυτές τις δημόσιες θέσεις, καθόριζε το καλλιτεχνικό κλίμα της εποχής του. Πολλοί τον κατηγόρησαν ότι ήταν τροχοπέδη στην νεοελληνική τέχνη. Μακάρι να υπήρχαν άλλοι χίλιοι σαν τον Ιακωβίδη και σε τέτοιες θέσεις γιατί ήταν κορυφαίος ακαδημαϊκός ζωγράφος! Δεν ονόμαζε την μουτζούρα τέχνη χάρη τάχα μου ελευθερίας στην έκφραση και ας είχε τόσους μαικήνες να τον υποστηρίξουν σε αυτό, αν ήθελε. Ήταν ξεχωριστό ταλέντο και άξιζε την στήριξη που πήρε. Όμως, αν και ήταν πιστός στη σχολή του Μονάχου, λέγεται ότι ήταν ανεκτικός στους νέους που ήθελαν να ξεφύγουν από τον ακαδημαϊσμό. Βέβαια, σε σχέση με τον Παρθένη που τον εκτιμούσε σαν έναν εξαιρετικό ζωγράφο, όταν προκηρύχτηκε η θέση για μιαν έδρα στην ΣΚΤ ο Ιακωβίδης ψήφισε τον Νικόλαο Λύτρα!
Το 1914 παίρνει το Αριστείο των Γραμμάτων και Τεχνών και το 1918 αντικαθίσταται από τον Ζαχαρία Παπαντωνίου στην Εθνική Πινακοθήκη.
Το 1926 που ιδρύεται η Ακαδημία Αθηνών γίνεται ο πρώτος ακαδημαϊκός.
Το 1930 θα εγκαταλείψει αναγκαστικά την διεύθυνση της ΑΣΚΤ μετά από 20 χρόνια και ένα χρόνο μετά, στις νέες καλλιτεχνικές τάσεις που γίνονται πιο έντονες αντιτίθεται. Όχι σε όλες όμως. Κυρίως στον εξπρεσιονισμό και τον φοβισμό. Τον ιμπρεσιονισμό τον συμπαθούσε. Το 1931 σε συνέντευξη του στον Κωστή Μπάστα έλεγε πως «Εγώ ακολουθώ τον κλασικό δρόμο και νομίζω ότι δε μπορεί ζωγράφος με κανένα τρόπο να περιφρονεί το αντικείμενο που ζωγραφίζει. Ας λένε ότι η προσήλωση στο αντικείμενο ότι αποδίδει δουλική μίμηση ή αντιγραφή η οποία δεν έχει δήθεν καμιάν σκοπιμότητα».
Στις 13/12/1932, λίγο πριν να συμπληρώσει τα 80, πέθανε.

"Ψυχρολουσία" Ιακωβίδης

Ο Ιακωβίδης καθιερώθηκε ως ο ζωγράφος των παιδιών! Αφού πολλοί πίνακες του είχαν θέμα τα παιδιά. Παιδιά που όμως δεν είναι τα ξεχωριστά παιδιά των πλουσίων, όπως συνηθιζόταν. Σε αυτά τα θέματα τον κάνουν να στραφεί ο Γύζης που τον λάτρευε και οι Μάξ Λίμπερμαν και Φρίτς Φον Ούντε, που ήταν ο μεγαλύτερος ζωγράφος των παιδιών. Έχει αξία να δούμε στο Google τα έργα του.

Μητρική στοργή, Ιακωβίδης

Η ζωγραφική του καλύπτει ευρύ φάσμα από ηθογραφικά θέματα, από τα χρόνια του ακόμη της μαθητείας του στην ΣΚΤ Αθήνας. Στο Μόναχο αρχικά ζωγράφιζε μυθολογικά θέματα που είχαν θεατρική ατμόσφαιρα από τα οποία ξέφυγε χάρη στο δάσκαλο του Λάιφτς . Έπειτα στρέφεται στις σκηνές της οικογενειακής και παιδικής ζωής. Και ιδιαίτερα θα σταθεί στην αντίθεση των μικρών παιδιών και των γηρατειών. Στις σχέσεις των παιδιών με τους παππούδες και τις γιαγιάδες τους, όπου τις αποτυπώνει ρεαλιστικά και όχι ιδεαλιστικά όπως έκαναν στην ακαδημαϊκή τέχνη. Δίνει έμφαση στις εκφράσεις και τις χειρονομίες των προσώπων με ένα σχέδιο που είναι σαφές και το χρώμα να παίζει και αυτό καθοριστικό ρόλο στο πλάσιμο. Ο Ιακωβίδης ξέρεις πάρα πολύ καλά να μεταβάλει το φώς σε χρώμα και πλάθοντας το να βγάζει μια ζωντάνια το έργο του! Πράγμα που θα κάνει πολύ καλά ζωγραφίζοντας μέχρι και το περιβάλλον των δωματίων του σπιτιού, μετατρέποντας τα σε πρότυπα θέματα μεγάλης τέχνης.

"Το κερί της βλάχας" Ιακωβίδης

Οι σκηνές της αστικής ζωής γοήτευαν γερμανούς και έλληνες. Η ζωγραφική του είναι ρεαλιστική. Ενδιαφέρεται για την απεικόνιση της πραγματικότητας και προτιμά πάντα να μελετά εκ του φυσικού. Τάση που αναπτύχθηκε στο Παρίσι τον 19ο αιώνα και πέρασε στη Γερμανία. Πολύ αργότερα εστιάζει στο φώς. Κυριαρχεί η έντονη αντίθεση φωτός-σκιάς (κιαροσκούρο). Στα σημεία που πέφτει το φώς τονίζει τα περιγράμματα και βλέπουμε στη δουλειά του στοιχεία γερμανικού ιμπρεσιονισμού, όπου σε αυτόν το φώς της υπαίθρου λειτουργεί αφηγηματικά, χαρούμενα, αισιόδοξα! Κάποια από αυτά του τα έργα με την πιο γρήγορη και νευρική πινελιά, τις χρωματικές αντιθέσεις και την έμφαση της απόδοσης της στιγμής (πράγμα που μας μεταφέρει αρκετά μάλιστα στον γαλλικό ιμπρεσιονισμό άρα και στην απομάκρυνση της περιγραφικής πιστότητας) είναι «Η όχθη του ποταμού», «Παιδί με ποτιστήρι», «Το άρμεγμα της αγελάδας», «Ο Βασιλικός Κήπος»..

«Το άρμεγμα της αγελάδας» Ιακωβίδης

Πιστεύω να σας γοήτευσε ο Ιακωβίδης!

ΘΕΟΦΙΛΟΣ: Ὁ ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΠΟΥ ΑΝΤΕΔΡΑΣΕ ΣΤΟΝ ΠΟΝΟ ΖΩΓΡΑΦΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΑΛΙΚΑΡΙΑ

ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΧΑΤΖΗΜΙΧΑΗΛ

ΘΕΟΦΙΛΟΣ

Ὅταν στὴν Γαλλία, ποὺ ἦταν τὸ καλλιτεχνικὸ κέντρο τῆς Εὐρώπης μεσουρανοῦσαν ὁ Πικάσο καὶ ἄλλοι, στὴν Ἑλλάδα ἔζησε ταπεινὰ στὸ περιθώριο τῆς ζωῆς καὶ ζωγράφισε, ὁ λαϊκὸς δικός μας Θεόφιλος.

Ὁ Θεόφιλος γεννήθηκε στὰ 1867 στὴ Βαρεῖα τῆς Μυτιλήνης. Ἦταν τὸ πρῶτο παιδὶ ἀπὸ τὰ 8 συνολικὰ τῆς οἰκογένειας τοῦ (4 ἀγόρια καὶ 4 κορίτσια). Οἱ γονεῖς του ἦταν ὁ Γαβριὴλ Χατζημιχάλης καὶ ἡ Πηνελόπη Ζωγράφου.

Ὁ Θεόφιλος σὰν παιδὶ εἶχε ἰδιαίτερα ἀδύναμη κράση καὶ ἕνα "μέγα κουσούρι", ὅπως τὸ θεωροῦσαν τότε: Ἦταν ἀριστερόχειρας. Ὅλοι τὸν ἔλεγαν «ζερβοκουτάλα» καὶ μισακάτη. Γονεῖς καὶ δάσκαλοι προσπαθοῦσαν κάθε μέρα καὶ βίαια νὰ τὸν κάνουν δεξιόχειρα. Τὸν τυραννοῦσαν, νὰ τοῦ ἀλλάξουν τὴ φύση του δηλαδή. Ἔτσι ὁ Θεόφιλος κλείστηκε στὸν ἑαυτό του. Δὲν ἔπαιζε μὲ τὰ ἄλλα παιδιά. Βρῆκε παρηγοριὰ στὴ ζωγραφική. Κατέβαινε στὸ ὑπόγειο τοῦ σπιτιοῦ του ποὺ τὸ χρησιμοποιοῦσαν ὡς ἀποθήκη καὶ ζωγράφιζε συνεχῶς, ἀτελείωτες ὧρες. Ἐκεῖ κλειδωμένος τραγουδοῦσε τὰ κλέφτικα τραγούδια. Τραγουδοῦσε μόνο ἐκεῖ γιὰ νὰ μὴν τὸν ἀκοῦνε γιατί ὅταν ἦταν νήπιο πέρασε μιὰν ἀρρώστια ποὺ τὸν ἔκανε νὰ τραυλίζει. Αὐτὸ ἀγωνιζόταν συνεχῶς νὰ τὸ κατανικήσει ἀλλὰ ἡ προφορά του δὲν ἦταν ποτὲ καθαρή. Δὲν ἤθελε νὰ τὸν ἀκούσει ὁ κόσμος νὰ τραγουδάει γιατί θὰ τὸν γιουχάριζε γιὰ τὴ δυσκολία τῆς φωνῆς του. Τὸ καθημερινό του κατέβασμα στὸ ὑπόγειο γιὰ μένα ἔχει καὶ συμβολικὸ χαρακτῆρα ποὺ μὲ μαγεύει: Ἦταν σὰν νὰ κατεβαίνει στὰ ἐνδότερα, στὰ πιὸ βαθειὰ μέρη τῆς ψυχῆς του. Εἶναι ἐκπληκτικό!

ΘΕΟΦΙΛΟΣ

ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑ ΘΕΟΦΙΛΟΥ

Ὁ Θεόφιλος ἦταν μικρός, καχεκτικός, βιασμένος ἀπὸ ὅλους καὶ ἀποτραβηγμένος ἀπὸ ὅλους. Ὅμως, αὐτὸς ἀγάπησε τὴν λεβεντιά! Καὶ σύμβολο της ἡ φουστανέλα ποὺ σὲ ὅλη τὴν ζωή του δὲν τὴν ἀποχωρίστηκε ἀπὸ πάνω του γιὰ νὰ ἐκδυτικιστεῖ μὲ τὰ κουστούμια τῆς ἐποχῆς ποὺ ἔτρεξαν νὰ φορέσουν ὅλοι στὴν Ἑλλάδα, ἴσως γιὰ νὰ κρύψουν τὸν ἕλληνα μὲ τὰ τσαρούχια καὶ τὴν κακομοιριὰ ποὺ ἔνοιωθαν σὲ αὐτὸν μέσα ἀπὸ τόσα χρόνια σκλαβιᾶς, ποὺ τοὺς ἔκανε μᾶλλον νὰ ντρέπονται.

ΘΕΟΦΙΛΟΣ

Στὸ σχολεῖο γέμιζε τὰ τετράδια του μὲ ζωγραφιές: Καΐκια καὶ γοργόνες. Στὴν Τρίτη δημοτικοῦ σταματᾷ τὸ σχολεῖο. Ὁ πατέρας του τὸν στέλνει στὸ παπουτσάδικο τοῦ νησιοῦ γιὰ νὰ γίνει τσαγκάρης ἀλλὰ ὁ Θεόφιλος τὸ ἔσκαγε συνέχεια καὶ πήγαινε τρεχάτος στὸν παπποῦ του τὸν Κωνσταντῆ ποὺ ἦταν ἁγιογράφος. Ὁ παπποῦς του ἔκανε ἀληθινὰ θαύματα μπροστὰ στὰ μάτια του!! Ἔπαιρνε ἁπλᾶ ξύλα καὶ σανίδια καὶ τὰ μετέτρεπε σὲ ἁγίους!! Ὁ παπποῦς του τὸν λάτρευε. Τὸν κάθιζε στὰ πόδια του, τὸν ἀγκάλιαζε καὶ τοῦ ἔδειχνε τὴ ζωγραφική του, τοῦ ἔλεγε ἱστορίες: γιὰ τοὺς βίους τῶν ἁγίων, τοὺς ἥρωες τοῦ 1821, τὸν Μ. Ἀλέξανδρο. Αὐτοὶ οἱ ἥρωες θὰ ἀποτυπωθοῦν στὸ ἔργο τοῦ Θεόφιλου.

ΘΕΟΦΙΛΟΣ

Στὸ σπίτι ἡ μάνα του τὸν παρακαλά, ἀφοῦ τσαγκάρης δὲν γινόταν, νὰ δουλέψει σὰν βοηθὸς κτίστη δίπλα στὸν θεῖο του. Πῆγε. Μιὰ μέρα ὅμως, ὁ Θεόφιλος ζωγραφίζει πάνω σὲ ἕναν φρεσκοβαμμένο τοῖχο μιὰ γοργόνα ποὺ ὅταν τὴν εἶδε ὁ θεῖος του ἔγινε ἔξαλλος καὶ τὴν ἔσβησε ἀμέσως.

Στὴν Μυτιλήνη, ὁ κόσμος τὸν κορόϊδευε γιὰ τὴν φουστανέλα, τὸν χλεύαζαν καὶ ἔφθασαν ἀκόμα καὶ νὰ τὸν χτυποῦν. Ὁ Θεόφιλος φεύγει. Τὸ σκάει ἀπὸ τὸ σπίτι του μὲ πονεμένη ψυχὴ ἀπὸ τὴν ἀπάνθρωπη συμπεριφορὰ τῶν συγχωριανῶν του. Ἦταν 16 χρονῶν. Πηγαίνει στὴ Σμύρνη. Ἐκεῖ ἔκανε θελήματα στὸ ἑλληνικὸ προξενεῖο ὅπου δούλευε σὰν θυρωρός. Παράλληλα ζωγράφιζε καὶ κέρδιζε καὶ ἀπὸ ἐκεῖ κάποια χρήματα. Πάντα μὲ θέματα ἀπὸ τὴν ἑλληνικὴ ἱστορία. Ἐκεῖ, στὴ Σμύρνη, κάποιοι τὸν κατηγόρησαν στοὺς τούρκους γιὰ αὐτά, ὅταν ζωγράφιζε στὸ σπίτι τοῦ Δρουσάκη. Ὁ Δρουσάκης γιὰ νὰ σώσει τὴν κατάσταση, λέει πὼς ὁ Θεόφιλος εἶναι ἕνας τρελὸς καὶ δὲν ἀξίζει σημασίας. Ὁ τοῦρκος ἀξιωματοῦχος τότε εἶπε: «Ἄν τοῦτος εἶναι τρελός, ντροπή σε ἐμᾶς τοὺς γνωστικούς».

ΘΕΟΦΙΛΟΣ

Μετὰ τὴ Σμύρνη, ὁ Θεόφιλος πηγαίνει στὴ Μακρινίτσα στὸ Πήλιο καὶ στὸ Βόλο. Στὴ ζώνη τῆς φουστανέλας του, ἐκεῖ ποὺ ἔμπαιναν τὰ ντουφέκια, αὐτὸς ζώνεται μὲ πινέλα καὶ χρώματα ποὺ τὰ ἔφτιαχνε ὁ ἴδιος ἀπὸ τρίχες ἀλόγου καὶ γιὰ τὰ χρώματα κοπανοῦσε λουλούδια καὶ χορτάρια ποὺ ἔβρισκε ἄφθονα στὴν φύση μαζὶ μὲ κρεμμύδια καὶ φλοῦδες ροδιοῦ. Μετὰ τὰ ἀνακάτευε μὲ τίς μπογιὲς τῶν μπογιατζήδων. Γιὰ νὰ δέσουν ὅλα, κάποιες φορὲς πρόσθετε γάλα συκιᾶς ἢ αὐγό.

ΘΕΟΦΙΛΟΣ

Σὲ αὐτὰ τὰ μέρη ζωγραφίζει τοίχους σὲ μικρὰ μαγαζιά, σὲ βαρέλια, στὶς ταβέρνες καὶ ὅπου βρεῖ. Στὰ θέματα τοῦ προστίθενται πουλιά, δέντρα καὶ λουλούδια. Θέματα καθημερινῆς ζωῆς, θρησκευτικά, ἱστορικὰ καὶ τῆς παράδοσης μᾶς. Ὁ Θεόφιλος ἔτσι κατάφερνε νὰ ἐπιβιώνει. Λίγα χρήματα ἴσως, ἕνα πιάτο φαγητὸ καὶ κρεμμύδια ποὺ ἦταν ἡ ἀδυναμία του. Συχνὰ ἔλεγε πὼς δὲν πουλάει τὰ ἔργα του ἀλλὰ τὰ χαρίζει. Καὶ δὲν εἶχε ἄδικο. Μά, μὲ τὴ ζωγραφική του δὲν μποροῦσε νὰ ζήσει. Ἔτσι ἔκανε τὸν χαμάλη, ἀσβέστωνε τοίχους, ξεχορτάριαζε, κουβαλοῦσε νερό, καὶ ὅτι ἄλλη δουλειὰ τοῦ ποδαριοῦ ἔβρισκε.

ΘΕΟΦΙΛΟΣ

Σὰν ἄνθρωπος ὁ Θεόφιλος χαρακτηριζόταν ἀπὸ πραότητα, ἁπλότητα, μοναχικότητα, πόθο νὰ ἐκφραστεῖ μέσα ἀπὸ τὴ ζωγραφική, καὶ κάπου - κάπου, παίζει τὴ φυσαρμόνικα τοῦ. Καὶ ἐνῶ ὁ ἴδιος δὲν ἔκανε κακὸ σὲ κανέναν, τὸ ταπεινὸ ὕφος τῆς ζωῆς του, αὐτὸς ποὺ ἤδη ἀνέφερα, προκαλοῦσε τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ζοῦσαν στὸν ἀντίποδα καὶ ἔψαχναν εὐκαιρία νὰ τὸν κοροϊδεύουν. Ἡ καζούρα ἐναντίον του ἀπὸ μεγάλους καὶ μικροὺς ἀποτελοῦσε τὴν καθημερινότητα τῆς ζωῆς του. Οἱ μικροὶ ὅμως κάπως δικαιολογοῦνται κατὰ τὸν Θεόφιλο ποὺ ἀγαποῦσε τὰ παιδιά. Ὁ Θεόφιλος ἔγραφε δικά του ἔργα μὲ κυρίαρχο ἥρωα τὸν Μ. Ἀλέξανδρο καὶ ὀργάνωνε τὰ πιτσιρίκια νὰ παίξουν θεατρικὲς παραστάσεις. Ὁ ἴδιος ἔφτιαχνε τὰ σκηνικὰ (ὑποτυπώδη βέβαια) καὶ τὰ κουστούμια (γιὰ πανοπλίες διαμόρφωνε χαρτόκουτα).

ΘΕΟΦΙΛΟΣ - ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΝΤΟΣ

Ὑπάρχουν ὅμως καὶ οἱ καλοὶ καὶ συμπονετικοὶ ἄνθρωποι στὴ ζωή. Τὸ 1912 γνωρίζει σὲ ἕνα πανηγύρι τὸν Γιάννη Κοντὸ μὲ τὴν γυναῖκα τοῦ Ἀσπασία ὅπου τὸν φιλοξένησαν σπίτι τους. Ὁ Κοντὸς ἦταν μυλωνᾶς καὶ γαιοκτήμονας. Τοῦ φέρθηκαν τόσο ἀνθρωπινὰ καὶ αὐτὸς τοὺς ζωγράφισε τὰ ὡραιότερα τοῦ ἔργα στοὺς τοίχους τοῦ ἀρχοντικοῦ τους. Ἔλεγε ὁ Κοντὸς γιὰ τὸν Θεόφιλο: «Αὐτὸς παιδί μου ἦταν τρελὸς στὸ μυαλὸ καὶ σοφὸς στὰ χέρια».

Τὸ ὄνομα τοῦ Θεόφιλου ἀργὰ καὶ σταθερὰ γινόταν γνωστὸ καὶ τὸν καλοῦσαν ἀπὸ τόπο σὲ τόπο γιὰ νὰ ζωγραφίσει τοίχους σπιτιῶν καὶ μαγαζιῶν. Ἕνα ἀπὸ τὰ ὡραῖα περιστατικὰ εἶναι μὲ ἕναν μαγαζάτορα ποὺ ἤθελε νὰ τοῦ ζωγραφίσει 2 λιοντάρια. Ὁ Θεόφιλος τὸν ρωτᾷ «Καὶ πῶς τὰ θές; Δεμένα ἢ λυτά;» Ὁ μαγαζάτορας κοντοστέκεται καὶ τοῦ λέει «Καὶ ποιά εἶναι ἡ διαφορά;» Ὁ Θεόφιλος ἀποκρίνεται «Τὰ δεμένα κοστίζουν 10 φασολάδες καὶ τὰ λυτὰ μιὰ φασολάδα». Ὁ Θεόφιλος μὲ αὐτὴ τὴ διαφορὰ ἐννοοῦσε ἂν ἤθελε νὰ τὰ φτιάξει μὲ καλὰ χρώματα ἢ μὲ μπογιὲς ποὺ μὲ τὴν πρώτη βροχὴ χαλᾶνε. Ὁ μαγαζάτορας βέβαια ἀπάντησε λυτά. Καὶ ἐπειδὴ ξεκινοῦσαν καὶ οἱ βροχές, στὴ πρώτη βροχὴ τὰ λιοντάρια ἐξαφανίστηκαν. Ὁ μαγαζάτορας γίνεται ἔξαλλος! Ὁ Θεόφιλος ἤρεμος τοῦ ἀπαντᾷ «Ἄνθρωπε μου, τί φωνάζεις; Λυτὰ δὲν τὰ ἤθελες τὰ λιοντάρια; Ε! Τί περίμενες; Νὰ μείνουν πάντα ἐδῶ; Ἀφοῦ ἦταν λυτά, ἔφυγαν»!!

ΘΕΟΦΙΛΟΣ

Ἡ ὡραία περίοδος τοῦ Θεόφιλου ἦταν μετὰ τὴν Μικρασιατικὴ καταστροφὴ ποὺ ἦρθαν οἱ πρόσφυγες ἕλληνες ἀπὸ τὴν ἀνατολὴ μὲ τὸν πόνο καὶ τὸν θρῆνο στὶς καρδιές τους ἀλλὰ καὶ τὸ μεράκι τους ποὺ προσπαθοῦσαν νὰ ζήσουν καὶ νὰ δημιουργήσουν. Στὴ τέχνη τους προτιμοῦσαν τὴν διακόσμηση καὶ τὰ καθαρὰ χρώματα. Ὁ Θεόφιλος εἶχε αὐτὴ τὴ ζωγραφικὴ ποὺ ζητοῦσαν καὶ ἐπίσης καὶ τὴν ἐμπειρία νὰ ζεῖ στὴν Σμύρνη καὶ νὰ γνωρίζει τὸν πολιτισμό τους. Πληρώνεται καλύτερα καὶ τρώει καὶ καλύτερα ἀπὸ τίς ἐξαιρετικὲς συνταγὲς τῶν προσφύγων. Ὅταν τὸ 1930 οἱ παράγκες τῶν προσφύγων πιάνουν φωτιά, χάνεται καὶ ἡ ὀμορφιὰ στὰ ἔργα τοῦ Θεόφιλου, παρόλο ποὺ τότε αὐτὸς δὲν ζοῦσε μαζί τους.

ΘΕΟΦΙΛΟΣ

Τὸ 1927, ἀνεβασμένος σὲ μιὰ ξύλινη σκάλα, ὁ Θεόφιλος ζωγράφιζε τὴν πρόσοψη ἑνὸς μαγαζιοῦ. Κάποιος Βολιώτης γιὰ νὰ διασκεδάσει μὲ τοὺς παραβρισκόμενους, τραβάει τὴ σκάλα καὶ ὁ Θεόφιλος σωριάζεται στὸ χῶμα. Ματώνει τὸ κεφάλι του καὶ τὸ χέρι του. Σπαράζει στοὺς πόνους ἐνῶ οἱ ἄλλοι χαχάνιζαν ἀπὸ τὸ θέαμα. Σηκώνεται καὶ ἀπομακρύνθηκε ἀργά - ἀργά. Ἔτσι, ἔφυγε. Μαζεύει τὰ πράγματα τοῦ, ὅλα καὶ ὅλα μέσα σὲ 3 μπαουλάκια καὶ φεύγει τὸ 1927 γιὰ τὴν πατρίδα του τὴν Μυτιλήνη. Μετὰ ἀπὸ 30 χρόνια.

ΜΠΑΟΥΛΑΚΙ ΘΕΟΦΙΛΟΥ

ΘΕΟΦΙΛΟΣ

Στὸ χωριό του οἱ συγγενεῖς του δὲν τὸν ἐκτιμοῦν γιατί εἶχε τὴν ἁμαρτία νὰ γυρίσει ὅπως ἔφυγε. Δὲν εἶχε γίνει σπουδαῖος παρὰ ἕνας φτωχὸς μπογιατζής, ὅπως ὅλοι τὸν ἀποκαλοῦσαν. Ὅμως ὑπῆρχε ἡ μάνα του. Ἕνας ἄνθρωπος ποὺ θὰ νοιαζόταν γιὰ τὴν ὑγεία του, ἀλλὰ καὶ τὰ ἀδέλφια του. Τὰ ἀδέλφια του εἶχαν βολευτεῖ μὲ τὰ πρακτικὰ ἐπαγγέλματα. Ὁ Σωτήρης καὶ ὁ Παναγιώτης ἦταν ἐπιπλοποιοί. Ὁ Μιχάλης ἐργολάβος. Οἱ ἀδελφές του Σοφία καὶ Ἀθανασία εἶχαν παντρευτεῖ καὶ ἡ Ἐλπίδα εἶχε πεθάνει νέα. Ἀρχικὰ τὸν μαζεύει ὁ Σωτήρης. Ἔπειτα θὰ μείνει μὲ τὴν οἰκογένεια τῆς Σοφίας καὶ τὴ μάνα τους. Ἀργότερα σὲ ἕνα μικρὸ σπίτι κοντὰ στὸ νεκροταφεῖο μέχρι τὸ 1932 ποὺ αὐτὴ πέθανε. Στὴν Μυτιλήνη ζωγράφιζε καθημερινὰ σπίτια καὶ μαγαζιὰ γιὰ ἕνα πιάτο φαγητό. Ὅλο τὸ νησὶ γέμισε μὲ τίς ζωγραφιές του. Στὸ τέλος τῆς ζωῆς του, ἔμενε σὲ ἕνα μικρὸ σπιτάκι στὴν περιοχὴ τοῦ Ἁγίου Παντελεήμονα. Ἕνα στρῶμα κατάχαμα, ἕνα ντουλάπι, δυὸ κασέλες, μιὰ μικρὴ αὐλὴ ποὺ φύτευε τὰ μπαξεβανικά του καὶ δυὸ ἀμυγδαλιές. Παρέα του εἶχε τὴν Μαρουλιώ, τὴν γάτα του ποὺ ὑπερλάτρευε.

ΘΕΟΦΙΛΟΣ

Ὁ Θεόφιλος πεθαίνει στὶς 24 Μαρτίου τοῦ 1934. Πιθανότατα ἀπὸ τροφικὴ δηλητηρίαση. Ἡ ἀδελφή του στὶς ἀναμνήσεις της περιγράφει «Ὁ μακαρίτης ἦταν ἔξυπνος καὶ γνωστικὸς καὶ ἂς τὸν ἔλεγαν «παλαβὸ» καὶ «ἀχμάκη». Οἱ κοιλαράδες ποὺ δὲν τὸν ξέρανε καὶ στερνὰ τὸν ἐμπορευτήκανε κιόλας».

Ὅμως ἡ ἱστορία δὲν τελειώνει ἐδῶ. Ἕνα χρόνο μετά, ἔργα του ἐκτέθηκαν στὸ Μουσεῖο τοῦ Λούβρου(!) ὡς δεῖγμα τῆς δουλειᾶς ἑνὸς γνήσιου λαϊκοῦ ζωγράφου τῆς Ἑλλάδας!! Πῶς ἔγινε αὐτό;

Τὸ 1928, ὁ ζωγράφος Γιῶργος Γουναρόπουλος βρισκόταν στὸν Βόλο. Εἶδε τοιχογραφίες τοῦ Θεόφιλου σὲ ἕνα μανάβικο. Τίς φωτογράφισε καὶ στὸ Παρίσι πιὰ ὅπου ἔμενε, τίς ἔδειξε στὸν (ἐκ καταγωγῆς Μυτιληνιὸ) Στρατὴ Ἐλευθεριάδη (Τεριέν) - ἄνθρωπο ποὺ ἐξελίχθηκε σὲ μέγα κριτικὸ τέχνης. Ὁ Ἐλευθεριάδης ἕνα χρόνο μετὰ πηγαίνει στὴν Μυτιλήνη καὶ ἀγοράζει μερικὰ ἔργα τοῦ Θεόφιλου. Ἀπὸ ἐδῶ καὶ πέρα, ὁ Τεριὲν ἀναλαμβάνει τὴν προώθηση τοῦ Θεόφιλου ἀλλὰ ὁ Θεόφιλος δὲν πρόλαβε νὰ ζήσει γιὰ νὰ δεῖ τὴν ἐξέλιξη. Ὁ Κώστας Οὐράνης (ποιητής, δημοσιογράφος, πεζογράφος) γράφει «Ἀλλὰ ὁ Θεόφιλος δὲν εἶναι πιὰ σήμερα στὴ ζωὴ γιὰ νὰ χαρεῖ τὴν ἄξαφνη αὐτὴ δόξα ἢ γιὰ νὰ ἐκπλαγεῖ ἀπὸ αὐτήν».

ΘΕΟΦΙΛΟΣ - ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΣ

ΘΕΟΦΙΛΟΣ

Ὁ Τεριὲν ὀργανώνει ἔκθεση στὸ Παρίσι μὲ ἔργα τοῦ Θεόφιλου.

3 Ἰουνίου τοῦ 1961, τὸ Λοῦβρο διοργανώνει μεγάλη ἀναδρομικὴ ἔκθεση γιὰ τὸν Θεόφιλο. Καὶ σήμερα, τὰ ἔργα του ὑπάρχουν σὲ πολλὰ Μουσεῖα καὶ ἰδιωτικὲς συλλογές.

«Ὁ Θεόφιλος, γέννημα θρέμμα τῆς ἑλληνικῆς φύσεως, καὶ ἀπόγονος τῆς ἐπαναστάσεως, ὅταν ζωγραφίζει ἥρωες τοῦ 1821, οἱ φουστανέλες γίνονται λουλούδια στοὺς ἀγρούς». Τεριέν

ΘΕΟΦΙΛΟΣ

Ἡ ζωγραφική του Θεόφιλου χωρίζεται σὲ 4 περιόδους. Ἡ πρώτη ὅταν ἦταν στὴ Σμύρνη ἀπὸ ὅπου δὲν ὑπάρχουν ἔργα του. Ἡ δεύτερη ἀπὸ τὸ Πήλιο καὶ Βόλο, ἡ Τρίτη ἀπὸ τὴν ἐπιστροφή του στὴ Μυτιλήνη ὡς τὴ γνωριμία του μὲ τὸν Ἐλευθεριάδη καὶ ἡ τέταρτη (1929-1934) ὅταν ἦταν στὴ δούλεψη τοῦ Τεριὲν (Teriant) μέχρι τὸ τέλος τῆς ζωῆς του. Τότε εἶχε μόνιμο ἐργοδότη καὶ ζωγράφιζε σὲ πανὶ ἀρκετοὺς πίνακες ποὺ σήμερα φυλάσσονται στὸ Μουσεῖο τῆς Μυτιλήνης.

ΘΕΟΦΙΛΟΣ

Ἡ ζωγραφική του δὲν ἔχει τὴν κλασικὴ προοπτική, δὲν ἔχει βάθος. Οὔτε διαβάθμιση χρωματικῶν τόνων. Ὅτι στὸ ἔργο του φαίνεται μακρινὸ εἶναι χρωματισμένο ὅπως καὶ ὅτι βρίσκεται κοντά. Τὸ βάθος ἐπιτυγχάνεται μόνο μὲ τὸ νὰ ζωγραφίζει τὰ ἀντικείμενα μικρότερα. Τὸ ἔργο του εἶναι ἐπίπεδο ὅπως πχ τοῦ Ματὶς ἢ τῆς βυζαντινῆς τέχνη. Στὶς πολυπρόσωπες συνθέσεις ξεχωρίζει τὸ κεντρικὸ πρόσωπο μὲ 2 τρόπους: Τὸν τοποθετεῖ στὴ μέση τοῦ ἔργου καὶ τὸν μεγεθύνει. Ὅπως ἔκαναν καὶ οἱ ἀρχαῖοι αἰγύπτιοι στὴ τέχνη τους. Ἀκολουθεῖ μάλιστα (τυχαία καὶ ὄχι ἐπίτηδες) καὶ τὴν ἀντίληψη τῶν ἀρχαίων αἰγυπτίων (ὡς ἕνα σημεῖο) ποὺ πίστευαν ὅτι ὅλα ἔπρεπε νὰ φαίνονται γιὰ νὰ ὑπάρχουν. Γι αὐτὸ τὰ τοποθετοῦσε στὴ σειρὰ ὅλα. Παρατηρῶντας τίς μορφὲς τῶν ἀνθρώπων του, βλέπουμε πὼς ἔχουν δυσανάλογο μεγάλο κεφάλι ποὺ ὅσο προχωρεῖ πρὸς τὸ σῶμα, τὰ χέρια μικραίνουν καὶ καταλήγει στὰ πόδια ποὺ μικραίνουν ἀκόμα περισσότερο. Τὰ γυναικεῖα πρόσωπα σχεδὸν ἴδια. Ἀντιγράφουν τὰ βυζαντινὰ πρότυπα. Τὰ παιδικὰ πρόσωπα ἔχουν ὅλα τὴ μορφὴ ἡλικιωμένων. Τὸ φόντο ἔντονα χρωματισμένο καὶ διακοσμημένο μὲ δέντρα, λουλούδια κτλ. Ἐπίσης, γιὰ νὰ ξεχωρίσουν ὅλα μεταξύ τους, χρησιμοποιοῦσε περιγράμματα: Μιὰ μαύρη γραμμή.

Ἄλλο χαρακτηριστικό του: Σὲ κάθε ἔργο τοῦ σχεδόν, ἔγραφε κάτι πάνω του. Ἦταν ἀνορθόγραφο καὶ ἀσύντακτο μὰ τὸν ἐξυπηρετοῦσε γιὰ νὰ σχολιάσει ἢ νὰ ἐπεξηγήσει τὸ θέμα του.

ΘΕΟΦΙΛΟΣ - ΕΛΑΙΟΜΑΖΩΜΑ

«Δὲν ξέρω τὴν ἱστορία ὅπως οἱ δάσκαλοι ἀπὸ τὰ βιβλία. Τὴν ξέρω ὅπως τὴν λέει ὁ τόπος καί τα τραγούδια του. Ἡ ἱστορία εἶναι ἄνεμος ποὺ τὴν καταλαβαίνεις ὅταν τὴν ἀνασαίνεις» ἔλεγε ὁ Θεόφιλος.

Ὁ Ὀδυσσέας Ἐλύτης ἔγραφε γιὰ αὐτὸν «Ἀληθινοὶ ἐλαιῶνες ἐπιτέλους, ἀληθινοὶ ἄνθρωποι, ἀληθινὰ πράγματα. Γι αὐτόν, ἰσότιμα μὲ τὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ὑπάρχουν τὰ λιβάδια μὲ τίς ἀνεμῶνες καὶ τὰ λιόδεντρα ποὺ ἀφήνουν ἀνάμεσα στὰ δάχτυλα τοὺς νὰ περάσει ἡ θάλασσα».

ΘΕΟΦΙΛΟΣ

Ὁ Τσαρούχης γράφει σὲ εἰδικὸ κεφάλαιο γιὰ τὸν Θεόφιλο στὸ βιβλίο του «Ἀγαθὸν τὸ εξὁμολογεῖσθαι» σὲλ 165: «Γίνεται ζωγράφος ἀπὸ ἐνθουσιασμὸ γιὰ τὸ θέμα. Δὲν ζωγραφίζει τὰ πράγματα μὰ τὸν ἐνθουσιασμὸ ποὺ τοῦ ἔδωσαν. Τὰ σέβεται καὶ τὰ λατρεύει γιατί αὐτὰ τοῦ δίνουν τοὺς ἐνθουσιασμούς του. Ὅτι κάνει δὲν μοιάζει πάντα μὲ τὸ πρᾶγμα - τί παράλογη ἀπαίτηση νὰ μοιάζει τὸ παράφορο ἀγκάλιασμα μας μὲ αὐτὸ ποὺ ἀγκαλιάζουμε»

(Γιὰ τὴν ζωὴ καὶ τὸ ἔργο τοῦ μοναδικοῦ Τσαρούχη ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ).

Κλείνοντας, θὰ τελειώσω μὲ μιὰ ρήση τοῦ ἴδιου τοῦ Θεόφιλου ποὺ τὸν χαρακτηρίζει «Στὴ ζωγραφική, πρέπει ὅλα νὰ φαίνονται».

Πρόκειται γιὰ ἕναν γνήσιο ἄνθρωπο μὲ καλλιτεχνικὴ ψυχή, ποὺ στόλισε καὶ ὀμόρφυνε τὴν ζωὴ στὸ πέρασμα του ἀπὸ αὐτήν. Μιὰ ψυχὴ ποὺ τὴν σμίλευσε ὁ πόνος καὶ ἐκφράστηκε μὲ τραγούδι καὶ ζωγραφική.