Ἡ ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΠΛΑΤΑΙΩΝ ''Ογδόη

 

( 27^η Μεταγειτνιωνος 479 π.χ )

<< οὗ ποιήσομαι περί πλείονος τὸ ζῆν

τῆς ἐλευθερίας >>

Ἀπόδοσις : << Δὲν θὰ προτιμήσω τὴν

ζωῇ ἀπὸ τὴν ἐλευθερία >>

( Ἀρχὴ Ὅρκου τῶν Πλαταιομάχων )

Ὁ Ξέρξης συντετριμμένος ἐπέστρεψε στὴν Περσία ὅπου ἔπεσε στὴν ἀγκαλιὰ τῆς συζύγου του Ἐσθήρ καί ἐπεδόθη στὴν ..... τρυφηλή ζωὴ , ἀφοῦ ἔπεσε σὲ πλήρη ἀδράνεια.

 Δολοφονήθηκε τὸ 465 ἀπὸ τὸν στρατηγὸ τοῦ Ἀρτάβανο τὸν Ὑρκάνιο , ὁ ὁποῖος συνέπραξε μὲ τὸν εὐνοῦχο Μιθριδάτη ^{Διοδωροσ σικελιωτης <<βιβλιοθήκη >> ΙΑ΄ 60} ὅπως γνωρίζουμε ἀπὸ τὴν προηγούμενη ἑνότητα, ὁ Ξέρξης εἶχε ἀφήσει τὸν Μαρδόνιο – Μαρδοχάϊ στὴν Ἑλλάδα μέ πολυάριθμο στρατό.

Ὁ Μαρδοχάϊ ἤθελε νὰ ἀφανίσει τὴν Ἑλλάδα δὲ μποροῦσε νὰ ἀφήση τὴν ἀπάνθρωπη ἀποστολή του παρ΄ ὅλη τὴν συντριβὴ ποῦ ἔπαθαν οἱ βάρβαροι στὴν Σαλαμῖνα , ἀλλὰ καὶ κατὰ τὴ ὑποχώρησή τους. Ἕνας ἐλεεινός μισέλλινας ὅπως καὶ ἡ ἀνεψιά τοῦ Ἐσθήρ ..169    < Ἐσθήρ >>: Α΄, 2,5- 14 ΚΑῚ δ΄6, 1-10 καὶ ἀλλοῦ στὸ ἴδιο κεφάλαιο .      

Ἡ καταγωγὴ δὲν πρέπει νὰ λησμονεῖται :

Ὁ Μαρδόνιος διεχείμασε στὴν Θεσσαλία ἀπ΄ ὅπου .ἄρχισε νὰ κινεῖται διπλωματικῶς . 

 Ἤθελε νὰ διχάσει τοῦς Ἕλληνες.

Οἱ φύλακες , ὅμως , εἶχαν τὴν γνώση καὶ κατὰ τὴν παραμονή του Θεμιστοκλέους στὴν Σπάρτη, χειμών 480 μὲ 479 , κατέστρωσαν τὸ σχέδιο γιὰ ἐνδεχόμενο πόλεμο μὲ τοῦς βάρβαρους .

Ὁ Μαρδόνιος ἔστειλλε στὴν Ἀθήνα τίς προτάσεις του, οἱ ὁποῖες κατέληγαν στὴν σύνοψη :

α) Διεύρυνση τοῦ Ἀττικοῦ ἐδάφους 

β) αὐτονομία , καὶ 

γ) ἀνοικοδόμηση τῶν Ναῶν , κτιρίων κλπ. 

Οἱ Ἀθηναῖοι , μέσο τοῦ Ἀριστείδη , τοῦ ἐδωσαν τὴν ἀπάντηση ποῦ τοῦ ἔπρεπε : << Ἄν ἀνατείλει ὁ Ἥλιος ἀπὸ τὴν δύση, τότε θὰ συμμαχήσουμε μὲ τὸν βάρβαρο >> !

 καὶ ὅσο ὁ ἥλιος ἀκολουθεῖ τὴν ἴδια πορεία στὸν οὐρανὸ , ἐμεῖς οἱ Ἀθηναῖοι , δὲ θὰ συμμαχήσουμε ποτὲ .

 Ἀντιθέτως θὰ ἀντιστεκώμεθα χωρὶς ἀνάπαυση, ἔχοντες τίς ἐλπίδες μας στοὺς θεοὺς καὶ τοῦς ἥρωες μας , τοῦς ὁποῖους ἐκεῖνος περιφρονεῖ , πυρπολῶντας τοῦς Ναούς καὶ τὰ ἀγάλματα >> ^{ἩΡΟΔΟΤΟΣ : << ἱστορία . Η΄143}

Οἱ Ἀθηναῖοι στέλνουν μήνυμα γιὰ βοήθεια ἀπὸ τὰ ἀδέλφια του τῆς Σπάρτης : << Πρίν ἐμφανισθεῖ - ὁ Μαρδόνιος - πάλι στὰ ἐδάφη μας θὰ πρέπει νὰ τὸν ἀντιμετωπίσουμε στὴν Βοιωτία .

 Ὁδηγῆστε τὸν στρατὸ στὸ πεδίο τῆς μάχης μὲ τὴν μικρότερη δυνατὴ καθυστέρηση ( στρατιήν ὥς τάχιστα ἐκπέμπετε ) . ^{ἔνθ ,ἄν Η΄, 144}

Ὅμως .... Νέος ξεριζωμός τῶν Ἀθηναῖων , λοιπόν. 

Ἐπιβιβάζονται στὰ πλοῖα καὶ πηγαίνουν στὴν Σαλαμῖνα. 

Ὁ Μαρδόνιος βρίσκει τὴν Ἀθήνα ἔρημη καὶ εἰδοποιεῖ τὸν Ξέρξη ὅτι κατέλαβε.

Ὁ Ξέρξης , λόγο τῆς στενοχώριας του , ἀπολάμβανε τὴν ἀγκαλιὰ της Ἱουδαῖας συζύγου του Ἔσθηρ καὶ δὲν ἔδωσε σημασία ...

Ὁ Μαρδόνιος ἀποστέλλει στὴν Σαλαμῖνα τὸν Ἑλλησπόντιο μὲ προτάσεις << εἰρηνιστάδικες >> καὶ << λύσιν >> συμβιβασμοῦ >>.

Οἱ Ἀθηναῖοι ὅμως, οὔτε γιὰ εἰρήνη οὔτε γιὰ συμβιβασμούς ἤθελαν νὰ ἀκούσουν !

Τότε ἕνας πολιτικὸς , ὁ βουλευτὴς Λυκίδης

( τῶν δὲ βουλευτῶν Λυκίδης ) εἶπε ὅτι , << μᾶς συμφέρουν οἱ προτάσεις τοῦ Μαρδονίου >> Οἱ Ἀθηναῖοι , τότε , ἐξοργίσθησαν καὶ περικύκλωσαν τὸν λιθοβόλησαν !

Τὸν Μουρυχίδη τὸν Ἑλλησπόντιο τὸν ἄφησαν νὰ πάει στὸ κάλὸ του....

Αὐτὴ ἦταν οἱ τύχη τῶν << εἰρηνιστάδων >> ἐκεῖνες τίς ἐποχές .

Τότε ἡ τιμὴ τῆς πατρίδος δὲν ἐσήκωνε συμβιβασμούς .

Τὸν λόγο τώρα ἔχουν τὰ ὅπλα !

Ὁ Μαρδοχάϊ ἡ Μαρδόνιος δίδει διαταγὴ νὰ πυρποληθεῖ ὅλη ἡ Ἀττικὴ .

 Τὸ βαρβαρικὸ ἱππικὸ καταστρέφει τὴν Μεγαρίδα , διὰ πυρὸς καὶ σιδήρου τὰ πάντα ! 

Ὁ ἄνανδρος Ἰουδαῖος δὲν ἦρθε πρόσωπο μὲ πρόσωπο μὲ τοῦς Ἀθηναῖους ! ^{ἔνθ ἄν Θ΄13}

Οἱ Πέντε Ἔφοροι τῆς Σπάρτης δὲν δίδουν διαταγή νὰ ξεκινήσει ὁ στρατὸς ἀπὸ Ἰσθμὸ !

Οἱ Ἀθηναῖοι στέλλουν ἀντιπροσώπους καὶ τοῦς ἐπικρίνουν. 

Ὁ λαὸς τῆς Σπάρτης διαμαρτύρεται γιὰ τὴν ἀποφασιστικότητα τῶν Ἐφόρων . << Ἡ Ἑλλάς χάνεται, ἀφυπνισθῆτε καὶ τὰ Ὑακίνθια ποῦ ἑορτάζουμε μπορεῖ ἀργότερα νὰ μὴν τὰ ἑορτάζουμε μπορεῖ ἀργότερα νὰ μὴν τὰ ἑορτάζουμε Ἑλληνικά ! 

Μὴν ἀναβάλλετε πάλι αὔριο καὶ συνεχῶς αὔριο ! >>

Οἱ Ἀθηναῖοι μὲ ρημαγμένη τὴν πόλη τους καὶ καρβουνιασμένη τελείως , λαχταροῦν μία ἀπάντηση ... Ξημερώνη ἡ ἑπόμενη μέρα.

Μὲ τοῦς συγκινημένους Ἀθηναῖους καὶ τὸν Σπαρτιατικό λαό νὰ παραληρεί , κατευοδῶνοντας τὰ παλικάρια του , ἡ φοβερή στρατιωτική μηχανή τῆς Σπάρτης Ξεκινά !!

Δέκα χιλιάδες στρατιῶτες , μὲ συνοδεία ἀπὸ ἐπτὰ (!) εἵλωτες ὁ καθένας στρατιώτης καὶ ἀρχηγὸ τὸν βασιλέα Παυσανία, ὁ ὁποῖος ἐκτελοῦσε χρέη ἐπιτρόπου τοῦ ἀνήλικου βασιλέως καὶ ἀνεψιοῦ τοῦ Πλειστάρχου, γιοῦ τοῦ ἀδελφοῦ τοῦ Λεωνίδα τοῦ Α΄ τοῦ ἡμίθεου τῶν Θερμοπυλῶν .

Τὸ θέμα τῆς στρατίας εἶναι ἐπιβλητικό καὶ μεγαλοπρεπὲς !

Ὁ Παυσανίας, ἄξιος ἡγέτης , ἀποστέλλει τὸν ἀγγελιαφόρο Θαρσία στὴν Σαλαμῖνα γιὰ νὰ ἀναγγείλει στοὺς Ἀθηναῖους τὸ χαρμόσυνο γεγονὸς .

 Τὸ τὶ γίνεται στήν Σαλαμῖνα μὲ τὴν ἀναγγελία τῆς εἰδήσεως , δὲ περιγράφεται !

Τὴν ἴδια ὥρα ὅμως , στὴν Θῆβα , ὁ ἄρχοντας Ἀτταγίνος , γιὸς τοῦ Φρύωνος παρέθετε μεγαλοπρεπές γεῦμα στὸν Ἰουδαῖο Μαρδόνιο καὶ σὲ πενῆντα ἄλλους << τῶν Περσῶν λιγιμωτάτους >> .

Αὐτός ὁ αἰσχρός Ἀτταγγίνος μαζί μὲ τὸν Τιμηγενίδη , ἦσαν ἐπικεφαλὴς τῆς << φιλομιηδηκὴς >> ἡγεσία τῶν Θηβαίων. ^{Ἔνθ ἄν θ΄86-88}

Ἄς ἔρθουμε γιὰ λίγο σ΄ αὐτὸ τὸ περιβόητο << ποιευμένον δεῖπνον >> ποῦ μᾶς διασώζει -τὸ γεγονός - ὁ Ἡρόδοτος μέσω του πληροφοριοδότη του Θερσάνδρου του Ὁρχομενίου ! 

( Εἶναι ἡ τελευταία φορὰ ποῦ ὁ Ἡρόδοτος ἀποκαλύπτει τὸν πληροφοριοδότη του στὰ ἐννέα βιβλία τῆς <<Ἱστορίας του! >> ^{Οἱ ἄλλες ἀναφορές δίδονται στὴν << ἱστορία >> τοῦ στά ἐξῇς Β΄ -55-Γ΄, 55ΚΑῚ Δ΄ 76}

Διαβάζουμε λοιπόν στὴν << Καλλίπολη >> ( Θ΄) παράγραφος 16 :

<< Ὁ Ἀτταγίνος ἐκάλεσε καὶ πενῆντα Θηβαίους στὸ δεῖπνο .

Πρίν ἀρχίσει τὸ δεῖπνο λέγει πῶς οἱ Ἕλληνες( σ.σ. Ποῦ τοῦ εἶδε ὁ ἀλητήριος;) καὶ οἱ Πέρσες δὲν χωρίσθηκαν καὶ στὰ ἀνάκλιντρα θὰ καθήσουν ἐναλὰξ, δηλαδὴ ἕνας Ἕλληνας ἕνας Πέρσης .

 Ἕνας Πέρσης καθόταν δίπλα στὸν Θέρσανδρο καὶ τὸν ἐρώτησε στὰ Ἑλληνικὰ ἀπὸ ποῖα πόλη ἦταν .

Ὁ Πέρσης ἄρχισε νὰ τοῦ λέγει συγκινημένος ὅτι ἀφοῦ φάγαμε καὶ κάναμε σπονδί μαζί συγκινημένος ὅτι φάγαμε καὶ κάναμε σπονδή μαζί ( ὁμόσπονδος ἐγένετο ) θὰ σοῦ πῶ κάτι γιὰ νὰ θυμάσαι τὴ σωστὴ κρίση μου . 

Βλέπεις αὐτούς τοῦς Πέρσες ποῦ κάθοταν ἐδῶ καὶ τὸ ὑπόλοιπο στράτευμα ποῦ εἶναι κάτω στὸν ποταμὸ; 

Πολύ γρήγορα, ἐλάχιστοι ἀπ΄ αὐτοὺς θὰ ἐπιζήσουν, διότι αὐτὸ ποῦ ὥρισε ὁ Θεός , δὲν μπορεῖ κανεὶς νὰ τὸ ἀλλάξει ! 

Ἡ χειρότερη συμφορὰ ποῦ βρίσκει ἕναν ἄνδρα εἶναι νὰ γνωρίζει πολλὰ καὶ νὰ μὴν ἔχει τὴν δύναμη ἀντιδράσεως >>!

Τί ἐγνώριζε ὁ Πέρσης στρατηγός ; Γιὰ νὰ εἶδε κάτι στὸ ὄνειρό του, δὲν τὸ πιστεύω ὅτι καὶ ἄν μου πεῖτε !

Ὁ Μαρδοχάϊ πληροφορεῖτε ἀπὸ Ἀργεῖους προδότες ὅτι , οἱ Σπαρτιᾶτες ἔχουν ξεκινήσει γιὰ << νὰ σὲ ἀντιμετωπίσουν >>.

Οἱ δύο στρατοί ἀντιπαράσσονται στὶς Πλαταιές .

Ὁ Ἑλληνικός Στρατός ὑπὸ τὴν Ἀρχιστρατηγία τοῦ Παυσανία , γιὸ τοῦ κλεομβρότου , γιὰ πρώτη φορὰ (!) ἀπαριθμεῖ πλέων τῶν 100.000 ἀνδρῶν .

Ἡ Ἑλληνική στρατία ἀποτελεῖται ἀπὸ 40.000 βαρέως ὁπλισμένους ἄνδρες καὶ 70.000 ψηλοὺς . Διακρίνουμε καὶ 600 ἡρωικούς Ἐρετριεῖς ποῦ ἦλθαν γιὰ νὰ ἐκδικηθοῦν τὸ << διά πυρός καὶ σιδήρου >> πέρασμα τῶν ἀνθελλήνων βαρβάρων ἀπὸ τὴν Ἱερή πόλη τους !

Ποιὸ κάτω εἶναι παρατεταγμένοι 2.000 Θεσπιεῖς μὲ στρατηγὸ τὸν ἀδελφό του Ἡμίθεου δημοφίλου , ποῦ ἔπεσε στὶς Θερμοπύλες , Τί σύμπτωσις : 

Δύο ἥρωες ἔπεσαν στὶς Θερμοπύλες , Λεωνίδας καὶ Δημόφιλος , τὰ ἴδια τ΄ ἀδέλφια του στίς Πλαταιές ἑτοιμάζουν νὰ πολεμήσουν τὸν Ἴδιο ὠχρό , Παυσανίας καὶ Νίκων !

Ἡ παράταξη τῶν Ἑλλήνων, εἶναι μεγαλοπρεπής ! 

Στὸ τιμητικὸ δεξιό κέρας παρατάσσονται οἱ Σπαρτιᾶτες . 

Δίπλα τους εἶναι οἱ Τεγεάτες , ἔπειτα οἱ Κορίνθιοι , καὶ κατόπιν οἱ ὑπόλοιποι Ἕλληνες . 

Ἀριστερὰ εὑρίσκονται οἱ Ἀθηναῖοι , μὲ στρατηγό τὸν Ἀριστείδη. 

Ἀρχιστράτηγο τῶν Ἑλλήνων εἶναι ὁ Σπαρτιάτης Παυσανίας .

Τότε τὰ Ἱερὰ Τέκνα τῆς Ἑλλάδος , ὑψώνουν τὸ δεξί τους χέρι καὶ δίδουν τὸν ἀκόλουθο ὅρκο :

<< Οὗ ποιήσομαι περί πλείονος τὸ ζῆν τῆς ἐλευθερίας οὐδ΄ ἐγκαταλείψω τοῦς ἡγεμόνας , οὔτε ζῶντας ἀποθανόντας , ἀλλὰ τοῦς ἐν τὴ μάχη τελευτήσαντας τῶν συμμάχων ἅπαντας θὰψω . 

Καὶ κρατήσας τῷ πόλεμο τους βαρβάρου τῶν μὲν μαχησάντων ὑπέρ τῆς Ἑλλάδος πόλεων οὐδεμία ἀνάστατον ποιήσω , τας δὲ τὸ βαρβάρου προελομένας ἀπάσας δεκατεύσω ´ καὶ τῶν Ἱερὸν τῶν ἐμπρησθέτων καὶ καταβληθέντων ὑπὸ τῶν βαρβάρων οὐδέν ἀνοικοδομήσω παντάσιν, ἄλλ΄ ὑπόμνημα τοῖς ὲπιγιγνομένοις ἐάσω καταλείπεσθε τῆς τῶν Βαρβάρων ἀσεβείας >>.

Ἀπόδοσις : << Ὁρκίζομαι ὅτι : Δὲν θὰ προτιμήσω τὴν ζωὴ ἀπὸ τὴν ἐλευθερία , οὔτε θὰ ἐγκαταλείψω τοῦ ἀρχηγούς , οὔτε ζῶντες οὔτε νεκροῦ, ἀλλὰ αὐτούς ποῦ ἔπεσαν στὴν μάχη , τοῦς συμμαχητάς μου ὅλους θὰ θάψω . 

Καὶ ἄν νικήσω τοῦς βαρβάρους στὸν πόλεμο , ἀπὸ τὶς πόλεις ποῦ πολέμησαν ὑπὲρ τῆς Ἑλλάδος καμία δὲν θὰ καταστρέψω. 

Ἐκεῖνες δὲ οἱ ὁποῖες ἐντάχθησαν μὲ τοῦς βαρβάρους , θὰ τὶς ὑποχρεώσω ὅλες νὰ πληρώσουν τὸ δέκατον .

 Καὶ ἀπὸ τοῦς Ναούς οἱ ὁποῖοι κάηκαν καὶ κατερρίφθησαν ἀπὸ τοῦς βαρβάρους κανέναν δὲν θὰ ἀνοικοδομήσω ἀλλὰ θὰ ἀφήσω νὰ παραμείνουν ( ὡς ἐρείπια ) στοὺς μεταγενέστερους , ὥς ὑπενθύμιση τῆς ἀσέβειας τῶν βαρβάρων >>!

Τὰ Ἱερὰ Τέκνα τῆς Ἑλλάδος ἐφορμοῦν κατὰ τῶν βαρβάρων . 

Ἡ νίκη τῶν << Γιῶν τῶν Θεῶν >> εἶναι συντριπτική !

 Οἱ βάρβαροι πληρώνουν τὴν ἀσέβεια τους πρὸς τὴν Ἱερὰ Γὴ ποῦ λέγεται ΕΛΛΑΣ ! Οἱ σάλπιγγες τοῦ Ἄρεως ἀντηχοῦν παντοῦ .

Ὁ Ἰουδαῖος Μαρδόνιος λαμβάνη << τὸ δῶρο >> τῶν Ἑλλήνων σὲ τέτοιες περιπτώσεις ! 

Πέφτει νεκρός ἀπὸ τὸ ξίφος τοῦ Σπαρτιάτη τοῦ Ἀριμνήστου .

 Νωρίτερα κάποιος πράγματι γενναῖος ἄνδρας, ὁ ἀρχηγός τοῦ βαρβαρικοῦ ἱππικοῦ Μασίστιος εἶχε σκοτωθεῖ.

Ἀπὸ τοῦς 300.000 βαρβάρους διεσώθησαν γύρω στοὺς 3.000. Ἐκτός ἀπὸ αὐτοὺς σώθηκαν καὶ τὰ τμήματα τοῦ στρατηγοῦ Ἀρτάβαζουν ποῦ εἶχαν ὑποχωρήσει νωρίτερα καὶ ἀριθμοῦσαν περί τοῦς 40,000 ἄνδρες .

Ὁ Ἑλληνικὸς Στρατός θρηνεῖ 91 Σπαρτιᾶτες , 16 Τεγεάτες καὶ 52 Ἀθηναῖους 178 Ἀπὸ τὰ ἀναρίθμητα καὶ πλουσιότατα λάφυρα τῶν Ἑλλήνων ποῦ κυρίευσαν ἀπὸ τοῦς βαρβάρους , μέγα μέρος ἀφιερώθη στὸν Ὀλύμπιο Δία , τὸν Ποσειδῶνα Ἴσθμιον καὶ στὸν Δελφικὸ Ἀπόλλωνα . 

Στὶς ἡρωικές Πλαταιές ἱδρύθηκε βωμὸς πρὸς τιμὴν τοῦ Ἐλευθερίου Διός , στὸν ὁποῖο ἐγράφη τὸ ἐπίγραμμα :

<< Τόνδε ποῦ Ἕλληνες Νίκης κράτει ἔργῳ Ἄρηος Πέρσας ἐξαλάσαντας , ἐλευθέρα Ἑλλάδι κοινόν ἰδρισάντο Διός βωμὸν Ἐλευθερίου >>.

Ἔρχεται ἡ Ἱερὴ στιγμὴ τῆς ταφῆς τῶν Ἡρώων ποῦ ἔπεσαν γιὰ τὴν Ἐλευθερία .

Οἱ σημαῖες κατεβαίνουν , δεῖγμα τιμῆς πρὸς τοῦς νεκρούς . 

Ἡ τελετή εἶναι ἐπιβλητικὴ .

Ἐκφωνοῦνται ἐπικήδειοι . Μετὰ τὴν ἐκτέλεση τοῦ Θρησκευτικοῦ καθήκοντος ἔρχεται ἡ ὥρα τῆς ἀπονομὴς τῶν << Ἀριστείων Ἀνδρείας >> . 

Πρῶτος ἀπ΄ ὅλους ἐτιμήθη ὁ Σπαρτιάτης Ἀριστὸδημὸς καὶ κατόπιν οἱ Σπαρτιάτες Φιλόκυνας , Ποσειδώνιος καὶ Ἀμοφάρετος . Ἀπὸ τοῦς Ἀθηναῖους ἐτιμήθη ὁ Σωφάνης , γιὸς τοῦ Εὐτυχίδη ἀπὸ τὴν Δεκέλεια. Ἐτιμήθη , ἐπίσης , ὁ Ἀρίμνηστος ποῦ ἐσκότωσε τὸν Μαρδόνιο .

Χαρακτιριστικὸ εἶναι αὐτὸ ποῦ ἔκανε ὁ Ἀρχιστράτηγος Παυσανίας : Καλεί τὸν ἀρχιμάγειρο τοῦ Μαρδονίου καὶ τοῦ λέγει τοῦ κυρίου του .

Σὲ λίγο ἕνα πλουσιπάροχο τραπέζι εἶναι γεμᾶτο. Τὸ τραπέζι εἶναι χρυσὸ, βεβαίως, ἀπὸ τὰ λάφυρα τῶν Ἑλλήνων .

Κατόπιν λέγει στὸν δικό του μάγειρο νὰ τοῦ μαγειρεύσει τὸν μέλανα ζωμὸ καὶ νὰ τὸν τοποθετήσει στὸ τραπεζάκι του .

Σὲ λίγο ὁ μέλας ζωμὸς καὶ τὸ κρίθινο ψωμὶ εἶναι στὸ τραπέζι τοῦ Παυσανία, τὸ ὁποῖο εἶναι ξύλινο καὶ ὄχι χρυσό !

Τότε στρέφεται στὸ Στράτευμα καὶ λέγει τὸ ἀθάνατο :

<< Σᾶς κάλεσα νὰ σᾶς δείξω τὴν ἀνοησία τοῦ Ξέρξη καὶ τοῦ ἀρχιστρατήγου του . Ἐνῶ εἶχαν αὐτὰ ( δείχνοντας τὸ πλουσιότατο γεῦμα στὸ χρυσὸ τραπέζι )

ἦλθαν νὰ μᾶς πάρουν αὐτά ( καὶ ἔδειξε τὸ λιτὸ πιάτο μὲ μέλανα ζωμό καὶ τὸ ψωμί)! >> Ἡ ἀνάμνηση τῆς μάχης τῶν Πλαταιῶν ἄρχισε νὰ ἑορτάζεται ἀπὸ τὴν ἑπομένῃ χρονία ( 478) κάθε ἔτος τὴν 18^η τοῦ Μαιμακηριώνος μηνός .

Ὁ ἄρχων τῶν Πλαταιῶν κάνοντας τὴν σπονδἠ ἔλεγε :

<<Προπίνω τοῖς ἄνδρασι τοῖς ὑπέρ τῆς Ἐλευθερίας τῶν Ἑλλήνων ἀποθανοῦσι >>. ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ << Ἀριστείδης>> 212.

Κράτησα γιὰ τὸ τέλος ὡς ὑπενθύμιση σὲ κάποιους τὴν τιμωρία τῶν ἡγετῶν τῆς μηδίζουσας Θήβας ποῦ ὁ Παυσανίας τοῦς ἔστειλε στὸν ἰσθμὸ γιὰ τὰ ... περαιτέρω ! Ὅταν δὲ τοῦς ἔφεραν τοῦς γιοὺς τοῦ βρωμερου Ἀτταγγίνου , εἶπε : << Αὐτοί ὅπως ἔμαθα εἶναι Ἕλληνες ! Δὲν φταῖνε γιὰ τὴν προδοσία τοῦ πατέρα τους >>

Στὸν δὲ χάλκινο σῶμα ἀπὸ τοῦς τρεῖς ὄφεις συσπειρωμένους ὅπου στηριζόταν ὁ χρυσὸς τρίποδας τὸν ὁποῖο κατασκεύασαν οἱ Ἕλληνες μετὰ τὴν μάχη καὶ ἀφιέρωσαν στὸ Δελφικὸ Ἱερό τοῦ Ἀπόλλωνας ἐγράφησαν τὰ ὀνόματα τῶν << Ἑλληνίδων πόλεων >> ποῦ συνέτριψαν τὰ σκοτεινὰ καὶ ἀνθελληνικὰ σχέδια τῶν τότε παγκοσμιοιποιητῶν . Δυστιχώς “ << χριστιανισμός >> Ἀλάριχος , τὸ ἔλαβε ὡς λάφυρο καὶ τὸ μετέφερε στὴν Κωνσταντινούπολη , δίδοντὰς τὸ

ὡς ἀπόδειξη τοῦ << θεάρεστου ἔργου >>, στὸν μὴ Ἕλληνα αὐτοκράτορα τοῦ Βυζαντίου τὸν μισέλληνα Ἀρκάδιο ! Τὰ ὀνόματα τῶν πόλεων ἦταν τὰ ἐξῆς

<< Τὸ δὲ τὸν πόλεμον ἐπολέμεον >>

Λακεδαιμόνιοι ------- Κείοι

Ἀθηναῖοι --------- Μάλιοι

Κορίνθιοι ---------- Τένιοι

Τεγεάτες ---------- Νάξιοι

Σικνόνιοι ------------ Ἑρετριεῖς

Αἰγινάται ------------- Στυρές

Μεγαρεῖς ----------- Fαλείοι

Ἐπιδαύριοι --------- Ποτιδαιάτες

Ἐρχομένιοι ----------- ΛΕΥΚΑΔΙΟΙ

Φλειάσιοι -------- Fανακτορίες

Τροζάνιοι ----------- Fανακτορίες

''Ερμόνες ----------- Κύθνιοι

Τιρύνθιοι ---------- Σίφνιοι

Πλαταιές ---------- Ἀμβρακιόται

Θεσπιές ---------- Λεπρεάτες

Μυκάνες

Ἡ Ἑλλάς, ἄν καὶ διήλθε << διὰ πυρὸς καὶ σιδήρου >> , δὲν ἀφανίσθηκε !

 Στὶς Πλαταιές ἔριξε τὴν ταφόπλακα στοῦς

σκοτεινούς μισέλληνες Ξέρξη, Μαρδοχαίο - Μαρδοχάι , Ἐσθήρ , Ἀρτάβαζον καὶ ὅλο τὸ βαρβαροφοινικομάνι τῆς ἐποχῆς .

Αἰώνια ἄς εἶναι ἡ Ἱερὰ Μνήμη τῶν Πλαταιομάχων .

Συμπεράσματα - Ἀπόψεις

Εἶναι ἀναμφισβήτητο γεγονὸς κατὰ τῶν ἀνθελλήνων βαρβάρων εἶναι παγκόσμια . Διότι νικήσαμε ὅλον ἐκείνων τὸν συρφετὸ -

ἀνεμομάζωμα, δίδοντας κατεύθυνση – πορεία γιὰ πάρα πολλὰ χρόνια , στὴν στὴν πολιτιστικὴ καὶ καὶ ζωή της Ευρώπης,

Μπορεῖ νὰ κάηκε ἡ Ἑλλάδα , νὰ σκοτώθηκαν χιλιάδες Ἕλληνες ἀλλὰ ΕΠΙΖΗΣΑΜΕ , Διότι εἴμαστε Ἕλληνες !

Οἱ φοινικογεφυραῖοι πάντα συμμαχοῦσαν μὲ τοῦς Πέρσες γιὰ νὰ ἀφανίσουν τὸν Ἑλληνισμὸ , πρὸς τὶ αὐτὸ μῖσος Μὴν ἀναμένεται ἀπάντηση.......

Ὑπερασπισθήκαμε τὴν Ἐλευθερία καὶ στὴν συνέχεια μας ὡς Ἔθνους . Ἀγωνισθήκαμε γιὰ τὴν πνευματικὴ αὐτονομία του ἀνθρώπου . Αὐτὲς

εἶναι οἱ ἔνοιες ποῦ δὲν μποροῦν νὰ κατανοήσουν οἱ μισέλληνες ὅλον τὸν ἐποχῶν , ἀκόμη καὶ σήμερα !

Καὶ ἰδοῦ τὸ μήνυμα γιὰ <<κάποιους >> ποῦ νομίζουν ὅτι θὰ ἀφανισθεῖ ὁ Ἑλληνισμός !

Κατὰ τὴν ναυμαχία τῆς Μυκάλης , λίγες μέρες μετὰ τὴν νίκη στὶς πλαταιές , ὁ Σπαρτιάτης Ναύαρχος Λεωτυχίδης, κατέκαψε καὶ ἀφάνισε τὸν Περσοφοινικικὸ στόλο !

Ἡ χερσόνησος τῆς Μυκάλης εὑρίσκεται στὶς ἐκβολὲς τοῦ ποταμοῦ Μαιάνδρου στὴν Ἰωνία.

Μετὰ καὶ ἀπὸ αὐτὸ ποῦ ἔπαθαν οἱ Φοίνικες καὶ οἱ συγγενεῖς τους ποῦ ὁ φόβος τους ἀπὸ τίς συμφορές ποῦ τοῦς ἐπροξένησαν οἱ Ἕλληνες, μὲ τὸ δίκαιό τους φυσικά , ἦτο παροιμιώδης στὴν ἀρχαία ἐποχή .

Οὔτε ἐτόλμησαν νὰ σηκώσουν ξανὰ τὰ χέρια τους νἀ πειράξουν τὴν Ἑλλάδα , τους << περιποιήθηκε >> ὁ γιός τοῦ Μιλτιάδη, ὁ θρυλικός Κίμων, στὸ Κίτιον τῆς Κύπρου τὸ449 π.χ.

 Καταλάβατε γιατί σήμερα θέλουν τὸν Ἑλληνισμό νωθρό τρυφηλό, ἄβουλο ( ὅπως ὁ Ξέρξης ) καὶ ὄχι ἀγωνιστικὸ , πατριώτη μὲ ὑψηλό φρόνημα. Ἡ ἀπάντηση εἶναι εὐκολότατη ..    

ΘΑΡΓΗΛΙΩΝ (30 ΗΜΕΡΕΣ) 23 ΑΠΡΙΛΙΟΥ - 23 ΜΑΙΟΥ

Μὴν Μάϊος                  Ἀθῆναι                  Σπάρτη

                                      Ἀττική

                                      Θαργηλιών           Δελχίνιος

Θαργηλιών μὴν Ἀθήνησιν ια· ὠνομάσθη δὲ ἐπεί ὁ ἣλιος τότε πυρώδης ·

τὸ δὲ θερμὸν θαργήλιων ὠνόμαζον· τὰ δὲ ἂνθη τότε ἐξηταίνετὸ.

Θαργηλίων δὲ , ὁ ἐνδέκατος μὴν ὀνομάζεται · ἐπεί τότε ὁ ἥλιος πυρώδης ἐστὶ, καὶ ἐν τούτῳ τῷ μηνὶ τὰ τῆς γῆς ἄνθη ἀνεξηραίνετο. Ἀπὸ τοῦ θέρειν οὖν τὴν γῆν · τὸ δὲ θερμὸν θάργηλον ὠνομασται .

[Θαργηλιών ( Μάϊος ) εἶναι ὁ ἐνδέκατος μήνας τῶν Ἀθηναίων καὶ ὠνομάσθηκε ἔτσι διότι τότε ὁ ἥλιος εἶναι θερμὸς ( τὸ θερμὸν τὸ ὠνόμαζαν Θραγηλίων ). Τότε ἐπίσης ξεραίνονταν τὰ ἄνθη]

Θαργήλια· Ἀπόλλωνος καὶ ὅλος ὁ μήν ἱερός τοῦ Θεοῦ , ἐν δὲ τοῖς Θαργηλίοις τὰς ἀπαρχὰς τῶν φυομένων ποιοῦνται καὶ περικομίζουσι · ταῦτα δὲ Θαργήλιὰ φασιν · καὶ μὴν θαργηλιών . Καὶ εὐρετηρίαν ἐκάλουν θάργηλον .

[Τὰ θαργήλια ἦταν ἑορτή τοῦ Ἀπόλλωνος καὶ ὅλος ὁ μῆνας τοῦ Θεοῦ.

Τότε μαζεύουν τοὺς πρώτους ἀνοιξιάτικους καρπούς , καὶ τοὺς περιφέρουν . Αὐτὰ λέγονται θαργήλια . Καὶ τὴν καλὴ χρονιὰ τὴν ἔλεγαν Θάργηλον. ]

Ὁ Θαργηλιῶν εἶναι ὁ 11-ὅς μῆνας στὸ ἀττικὸ ἡμερολόγιο.

Ἦταν ἀφιερωμένος στοὺς θεοὺς Ἀπόλλωνα καὶ Ἄρτεμη, ἐνῶ ἀντιστοιχεῖ μὲ τὸ χρονικὸ διάστημα 23 Ἀπριλίου - 23 Μαΐου. Κυριότερες γιορτὲς τοῦ μῆνα αὐτοῦ ἦταν τὰ ὁμώνυμα Θαργήλια, ποὺ κρατοῦσαν δυὸ ἡμέρες, τὰ Βενδίδεια, τὰ ὁποῖα ἀναφέρονται καὶ στὸ Συμπόσιον τοῦ Πλάτωνα, καθὼς καὶ τὰ Καλλυντήρια καὶ τὰ Πλυντήρια, δυὸ γιορτὲς πρὸς τιμὴν τῆς θεᾶς Ἀθηνᾶς.

Ὁ Θαργηλιῶν ὀφείλει τὴν ὀνομασία του στὸ ρῆμα θέρειν καὶ στὴ λέξη Ἥλιος,

Τὰ Θαργήλια ἦταν γιορτὴ ποὺ ἐτελεῖτο τὴν 7η ἡμέρα τοῦ μῆνα, ἡ ὁποία ἐθεωρεῖτο ὡς γενέθλια ἡμέρα τοῦ Δήλιου Ἀπόλλωνα.

Τὴν παραμονὴ τῆς γιορτῆς, ποὺ ἐθεωρεῖτο ἡ γενέθλια ἡμέρα τῆς Ἀρτέμιδος, ἐτελεῖτο ἐξιλαστήρια ἢ καθαρτήρια θυσία, γιὰ τὸν ἐξαγνισμὸ τῆς πόλης τῶν Ἀθηνῶν:

«Θαργηλιῶνος ἕκτη καθαίρουσι τὴν πόλιν οἱ Ἀθηναῖοι» (Διογένης Λαέρτιος 11,44).

Ἡ θυσία τοῦ καθαρμοῦ ἦταν κατάλοιπο πανάρχαιας τελετῆς, κατὰ τὴν ὁποία δύο ἄντρες θυσιάζονταν -ὁ ἕνας γιὰ τοὺς ἄντρες τῆς πόλης καὶ ὁ ἄλλος γιὰ τίς γυναῖκες.

Οἱ δύο αὐτοὶ ἄντρες λέγονταν «φαρμακοί», ἴσως γιατί χρησίμευαν ὡς μέσα ἴασης καὶ καθαρμοῦ ὅλων τῶν ἄλλων.

Κατὰ τὸν Σουίδα, τρέφονταν δημοσία δαπάνη, ὁπότε πιθανῶς νὰ ἦταν κατάδικοι ποὺ ἡ ἐκτέλεσή τους προριζόταν νὰ γίνει στὰ Θαργήλια.

Κατὰ τοὺς κλασικοὺς χρόνους τὸ τελετουργικὸ τῆς γιορτῆς παρέμεινε ἴδιο, μόνο ποὺ στὴ θυσία γινόταν εἰκονικὴ ἐκτέλεση δύο ἀντρῶν.

Στὴ συνέχεια ἄρχιζαν οἱ κυρίως γιορτές, ποὺ ἔκλειναν τὴν ἑπομένη μὲ μουσικοὺς ἀγῶνες.

Στὴ διάρκεια τοῦ Θαργηλιώνα, ἐτελοῦντο ἐπίσης : α) Τὰ Βενδίδεια, τὴν 19η καί την 20η τοῦ μηνὸς πρὸς τιμὴν τῆς θρακικὴς σεληνιακῆς θεᾶς Βενδίδος, ἡ ὁποία ταυτιζόταν μὲ τὴν Ἀρτέμιδα, τὴν Ἐκάτη καὶ τὴν Περσεφόνη.

Τὰ Βενδίδεια γιορτάζονταν μὲ δημόσιες θυσίες καὶ τελετές.

Τὸ ἱερό της, τὸ Βενδίδιον, βρισκόταν κι αὐτὸ στὸν λόφο τῆς Μουνιχίας στὸν Πειραιᾶ. β) τὰ Πλυντήρια, την 25η τοῦ μηνὸς γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῶν πέπλων τοῦ ἀρχαϊκοῦ ξοάνου τῆς Πολιάδος Ἀθηνᾶς στὴ θαλάσσια περιοχὴ τοῦ Φαλήρου, ἐνῶ στὴν πόλη σταματοῦσε κάθε ἐργασία.

Ἐπίσης, ἱερεῖς ἀπὸ τὸ γένος τῶν Πραξιεργιδῶν ἔπλεναν τὸ ξόανο τῆς θεᾶς ἀκολουθῶντας εἰδικὴ ἱερὴ τελετουργία. γ) Ἡ γιορτὴ τῶν Καλλυντηρίων την 19η τοῦ μηνὸς γιὰ τὸν καλλωπισμὸ τοῦ ναοῦ τῆς πολιούχου θεᾶς Ἀθηνᾶς καὶ τοῦ Ἐρεχθείου, καὶ τέλος δ) Ἀνὰ τριετία τὰ Μικρὰ Παναθήναια.

Διάφοροι ἐρευνητὲς (Mommsen κ.ἄ.) συνδυάζουν τὴν ἡλιακὴ ἀνατολὴ τοῦ σμήνους τῶν Πλειάδων στὸν οὐρανὸ μὲ τὴν τέλεση τῶν προϊστορικῶν γιορτῶν τῶν Πλυντηρίων.

Τότε γίνονταν, ἐκτὸς ἀπὸ τίς γιορτὲς πρὸς τιμὴν τῆς θεᾶς Ἀθηνᾶς, οἱ πλύσεις τῶν ἐνδυμάτων, οἱ ἐτήσιες ἐκλογὲς τῶν Ἀχαιῶν, ἐνῶ ἄρχιζε καὶ ἡ συγκομιδὴ τῶν δημητριακῶν.

Ὁ μῆνας Θαργηλιῶν ἀναφέρεται καὶ στὰ μηνολόγια τῆς Δήλου, Ἀμοργοῦ, Πάρου, Τήνου, Ἐφέσου, Περγάμου καὶ Μιλήτου.

Μεγάλη Τετάρτη: Ἡ μετάνοια τῆς ἁμαρτωλῆς "κοινῆς"

Μεγάλη Τετάρτη: Ἡ μετάνοια τῆς ἁμαρτωλῆς "κοινῆς"

H Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τιμάει τὴ Μεγάλη Τετάρτη τὴ μεταμέλεια καὶ τὴ μετάνοια τῆς ἁμαρτωλῆς "κοινῆς" γυναίκας, ἡ ὁποία ἄλειψε τὰ πόδια τοῦ Ἰησοῦ μὲ μύρο καὶ τὰ σκούπισε μὲ τὰ μαλλιά της, ζητῶντας συγχώρεση ἁμαρτιῶν.
Ἡ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας χρησιμοποιεῖ τὸ συγκεκριμένο περιστατικό, συγκρίνοντας τὴ μετάνοια της πόρνης μὲ τὸ φοβερὸ ὀλίσθημα τοῦ Ἰούδα καὶ παραλληλίζει τίς δύο ψυχικὲς καταστάσεις.
Ἡ πόρνη ἐλευθερώνεται ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ μετανοεῖ, ἐνῶ ὁ Ἰούδας αἰχμαλωτίζεται ἀπὸ τὴ φιλαργυρία καὶ ἀποχωρίζεται ἀπ' τὸ Θεό.
Τὴν Τετάρτη, μετὰ τὴν θριαμβευτικὴ εἴσοδό Του στὰ Ἱεροσόλυμα, ὁ Ἰησοῦς βρισκόταν στὸ σπίτι τοῦ λεπροῦ Σίμωνα γιὰ νὰ τὸν θεραπέυσει. Ἡ πόρνη πληροφορήθηκε αὐτὸ καὶ πῆγε στὸ σπίτι τοῦ λεπροῦ, γιὰ νὰ συναντήσει τὸν Κύριο.
Ἐκεῖ, ἔριξε ἐνα μπουκάλι ἀπὸ πανάκριβο μύρο στὰ μαλλιὰ καὶ τὰ πόδια Του καὶ παράλληλα τὰ σκούπιζε μὲ τὰ μαλλιά της.



Οἱ μαθητὲς τοῦ Ἰησοῦ, θεώρησαν τὴν πράξη αὐτὴ μεγάλη σπατάλη, ἀφοῦ θὰ μποροῦσαν νὰ πουλήσουν τὸ μύρο καὶ μὲ τὰ χρήματα ποὺ θὰ ἔπαιρναν νὰ βοηθοῦσαν τοὺς φτωχούς.
Ὁ Ἰησοῦς παίρνοντας τὸ μέρος τῆς γυναίκας, ἐπίπληξε τοὺς μαθητές του, λέγοντάς τους ὅτι ἡ γυναῖκα αὐτὴ τοῦ ἔκανε καλό, ἀφοῦ με αὐτὸ τὸ μύρο τὸν ἑτοίμασε γιὰ τὴν ταφή. Τοὺς θύμισε ὅτι τοὺς φτωχοὺς θὰ μποροῦν νὰ τοὺς βοηθοῦν καθ' ὅλη τὴν διάρκεια τῆς ζωῆς τους, ἐνῶ Ἐκεῖνον θὰ τὸν ἔχουν γιὰ λίγο ἀκόμα.
Τὴν συγχώρησε γιὰ τίς ἁμαρτίες της καί, προφητικὰ μιλῶντας, εἶπε ὅτι ἡ πράξη της αὐτὴ θὰ ἀναφέρεται στὸ Εὐαγγέλιο ποὺ θὰ κηρυχθεῖ σὲ ὅλο τὸν κόσμο, ἀποτελῶντας, αὐτὴ ἡ ἀναφορά, ἕνα μνημόσυνο γι' αὐτήν.
Μετὰ τὸ τέλος αὐτοῦ τοῦ περιστατικοῦ στὸ σπίτι του Σίμωνα, ὁ Ἰούδας ἔφυγε καὶ πῆγε νὰ συναντήσει τοὺς Ἀρχιερεῖς τῶν Ἰουδαίων.
Τοὺς ρώτησε τί θὰ τοῦ δώσουν γιὰ νὰ τοὺς παραδώσει τὸν Χριστό, καὶ αὐτοὶ τοῦ ὑποσχέθηκαν τριάντα ἀργύρια.

Τὸ ἀπόγευμα τῆς Μεγάλης Τετάρτης   

τελεῖτέ  στῆς  ἐκκλησίες  μας    τὸ Μυστήριο τοῦ Μεγάλου Εὐχέλαιου

κατὰ τὶ  διάρκεια  τοῦ  ὁποίου  διαβάζονται  ἐπτὰ    εὐαγγέλια  καὶ     ἐπτὰ  εὐχὲς   εὐλογίται    μὲ  αὐτὸ  τόν  τρόπο   τὸ  λάδι   μὲ  τὸ  ὁποῖο  ὁ   ἱερέας    Σταυρόνη   τοῦς  πιστοὺς  στὸ  μέτωπο  στὸ   πηγούνι  στὰ  μάγουλα   καὶ  στῆς  παλάμες  προσφέροντας    Χάρη  καὶ  τὴν  εὐλογία  τοῦ   Ἰησοῦ  καὶ  τοῦ  ἁγίου  πνεύματος  τὸ.   Εὐχέλαιο    θεωρεῖται ὅτι     ἔχει  θεραπευτικὲς    ἰδιότητες  σὲ   κάποιες  περιοχές  τὴς    Ἑλλάδος   οἱ γυναῖκες   πηγαίνουν  στὸ  μεγάλο     Εὐχέλαιο  ἔχοντας   μαζί  τους  μία  σουπιέρα  μὲ  ἀλεύρι,  σὲ  αὐτὸ  στερεῶνουν  τρία  κεριά    τὰ  ὁποῖα  καῖνε  κατὰ  τὴν  διάρκειά  τοῦ  Εὐχελαίου ,  τὸ  ἀλεύρι  αὐτὸ  τὸ  χρισιμοποιοῦνε   γιὰ  νὰ  φιάξουν    τὰ  Κουλούρια  τὴ  ἐπόμενη  ἡμέρα  

Ἡ ὁμιλία τοῦ Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στὴν Πνύκα

Ὁ λόγος ποὺ ἔβγαλε ὁ Κολοκοτρώνης ἀνεβασμένος στὰ βράχια τῆς Πνύκας, ὅπως στὰ παλιὰ τὰ χρόνια τόσοι τρανοὶ ρήτορες στοὺς Ἀθηναίους, στέκεται ἡ πνευματικὴ διαθήκη τοῦ ἥρωα στὸ Ἔθνος. 

Ὁ λόγος τοῦ ἀγράμματου, μὰ σοφοῦ στρατηγοῦ πρὸς τὰ νιᾶτα τῆς Ἀθήνας τοῦ 1838. Τὸν παρακάτω λόγο τὸν ἀπεύθυνε πρὸς τοὺς νέους του Ἀ΄ Γυμνασίου τῆς Ἀθήνας:

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης

7 Ὀκτωβρίου 1838

Παιδιά μου!

Εἰς τὸν τόπο τοῦτο, ὁπού,ὁποῦ ἐγὼ πατῶ σήμερα, ἐπατοῦσαν καὶ ἐδημηγορούσαν τὸν παλαιὸ καιρὸ ἄνδρες σοφοί, καὶ ἄνδρες μὲ τοὺς ὁποίους δὲν εἶμαι ἄξιος νὰ συγκριθῶ καὶ οὔτε νὰ φθάσω τὰ ἴχνη των. Ἐγὼ ἐπιθυμοῦσα νὰ σᾶς ἰδῶ, παιδιά μου, εἰς τὴν μεγάλη δόξα τῶν προπατόρων μας, καὶ ἔρχομαι νὰ σᾶς εἰπῶ, ὅσα εἰς τὸν καιρὸ τοῦ ἀγῶνος καὶ πρὸ αὐτοῦ καὶ ὕστερα ἀπ' αὐτὸν ὁ ἴδιος ἐπαρατήρησα, καὶ ἀπ' αὐτὰ νὰ κάμωμε συμπερασμοὺς καὶ δια τὴν μέλλουσαν εὐτυχίαν σας, μολονότι ὁ Θεὸς μόνος ἠξεύρει τὰ μέλλοντα. Καὶ δια τους παλαιοὺς Ἕλληνας, ὁποίας γνώσεις εἶχαν καὶ ποία δόξα καὶ τιμὴν ἔχαιραν κοντὰ εἰς τὰ ἄλλα ἔθνη τοῦ καιροῦ των, ὁποίους ἥρωας, στρατηγούς, πολιτικοὺς εἶχαν, δια ταῦτα σᾶς λέγουν καθ' ἡμέραν οἱ διδάσκαλοί σας καὶ οἱ πεπαιδευμένοι μας.

 Ἐγὼ δὲν εἶμαι ἀρκετός. Σᾶς λέγω μόνον πὼς ἦταν σοφοί, καὶ ἀπὸ ἐδῶ ἐπῆραν καὶ ἐδανείσθησαν τὰ ἄλλα ἔθνη τὴν σοφίαν των. Εἰς τὸν τόπον, τὸν ὁποῖον κατοικοῦμε, ἐκατοικοῦσαν οἱ παλαιοὶ Ἕλληνες, ἀπὸ τοὺς ὁποίους καὶ ἡμεῖς καταγόμεθα καὶ ἐλάβαμε τὸ ὄνομα τοῦτο. Αὐτοὶ διέφεραν ἀπὸ ἡμᾶς εἰς τὴν θρησκείαν.

Οἱ παλαιοὶ Ἕλληνες, οἱ πρόγονοί μας, ἔπεσαν εἰς τὴν διχόνοια καὶ ἐτρώγονταν μεταξύ τους, καὶ ἔτσι ἔλαβαν καιρὸ πρῶτα οἱ Ρωμαῖοι, ἔπειτα ἄλλοι βάρβαροι καί τους ὑπόταξαν. 

Ὕστερα ἦλθαν οἱ Μουσουλμᾶνοι καὶ ἔκαμαν ὅ,τι ἠμποροῦσαν, δια νὰ ἀλλάξῃ ὁ λαὸς τὴν πίστιν του. Ἔκοψαν γλῶσσες εἰς πολλοὺς ἀνθρώπους, ἀλλ' ἐστάθῃ ἀδύνατο νὰ τὸ κατορθώσουν. 

Τὸν ἕνα ἔκοπταν, ὁ ἄλλος τὸ σταυρό του ἔκαμε. Σὰν εἶδε τοῦτο ὁ σουλτᾶνος, διόρισε ἕνα βιτσερέ [ἀντιβασιλέα], ἕναν πατριάρχη, καί του ἔδωσε τὴν ἐξουσία τῆς ἐκκλησίας. 

Αὐτὸς καὶ ὁ λοιπὸς κλῆρος ἔκαμαν ὅ,τι τοὺς ἔλεγε ὁ σουλτᾶνος. 

Ὕστερον ἔγιναν οἱ κοτζαμπάσηδες [προεστοί] εἰς ὅλα τὰ μέρη. Ἡ τρίτη τάξη, οἱ ἔμποροι καὶ οἱ προκομμένοι, τὸ καλύτερο μέρος τῶν πολιτῶν, μὴν ὑποφέρνοντες τὸν ζυγὸ ἔφευγαν, καὶ οἱ γραμματισμένοι ἐπῆραν καὶ ἔφευγαν ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα, τὴν πατρίδα των, καὶ ἔτσι ὁ λαός, ὅστις στερημένος ἀπὸ τὰ μέσα τῆς προκοπῆς, ἐκατήντησεν εἰς ἀθλίαν κατάσταση, καὶ αὐτὴ αὔξαινε κάθε ἥμερα χειρότερα· διότι, ἂν εὑρίσκετο μεταξὺ τοῦ λαοῦ κανεὶς μὲ ὀλίγην μάθηση, τὸν ἐλάμβανε ὁ κλῆρος, ὅστις ἔχαιρε προνόμια, ἢ ἐσύρετο ἀπὸ τὸν ἔμπορο τῆς Εὐρώπης ὡς βοηθός του ἢ ἐγίνετο γραμματικὸς τοῦ προεστοῦ. Καὶ μερικοὶ μὴν ὑποφέροντες τὴν τυραννίαν τοῦ Τούρκου καὶ βλέποντας τὲς δόξες καὶ τὲς ἡδονὲς ὁπού,ὁποῦ ἀνελάμβαναν αὐτοί, ἄφηναν τὴν πίστη τους καὶ ἐγίνοντο Μουσουλμᾶνοι. 

Καὶ τοιουτοτρόπως κάθε ἥμερα ὁ λαὸς ἐλίγνευε καὶ ἐπτώχαινε.

Εἰς αὐτὴν τὴν δυστυχισμένη κατάσταση μερικοὶ ἀπὸ τοὺς φυγάδες γραμματισμένους ἐμετάφραζαν καὶ ἔστελναν εἰς τὴν Ἑλλάδα βιβλία, καὶ εἰς αὐτοὺς πρέπει νὰ χρωστοῦμε εὐγνωμοσύνη, διότι εὐθὺς ὁπού,ὁποῦ κανένας ἄνθρωπος ἀπό το λαὸ ἐμάνθανε τὰ κοινὰ γράμματα, ἐδιάβαζεν αὐτὰ τὰ βιβλία καὶ ἔβλεπε ποίους εἴχαμε προγόνους, τί ἔκαμεν ὁ Θεμιστοκλῆς, ὁ Ἀριστείδης καὶ ἄλλοι πολλοὶ παλαιοί μας, καὶ ἐβλέπαμε καὶ εἰς ποίαν κατάσταση εὑρισκόμεθα τότε. 

Ὅθεν μᾶς ἦλθεν εἰς τὸ νοῦ νὰ τοὺς μιμηθοῦμε καὶ νὰ γίνουμε εὐτυχέστεροι. Καὶ ἔτσι ἔγινε καὶ ἐπροόδευσεν ἡ Ἑταιρεία.

Ὅταν ἀποφασίσαμε νὰ κάμωμε τὴν Ἐπανάσταση, δὲν ἐσυλλογισθήκαμε οὔτε πόσοι εἴμεθα οὔτε πὼς δὲν ἔχομε ἅρματα οὔτε ὅτι οἱ Τοῦρκοι ἐβαστοῦσαν τὰ κάστρα καὶ τὰς πόλεις οὔτε κανένας φρόνιμος μᾶς εἶπε «ποῦ πᾶτε ἐδῶ νὰ πολεμήσετε μὲ σιταροκάραβα βατσέλα», ἀλλὰ ὡς μία βροχὴ ἔπεσε εἰς ὅλους μας ἡ ἐπιθυμία τῆς ἐλευθερίας μας, καὶ , καὶ ὁ κλῆρος μας καὶ οἱ προεστοὶ καὶ οἱ καπεταναῖοι καὶ οἱ πεπαιδευμένοι καὶ οἱ ἔμποροι, μικροὶ καὶ μεγάλοι, ὅλοι ἐσυμφωνήσαμε εἰς αὐτὸ τὸ σκοπὸ καὶ ἐκάμαμε τὴν Ἐπανάσταση.

Εἰς τὸν πρῶτο χρόνο τῆς Ἐπαναστάσεως εἴχαμε μεγάλη ὁμόνοια καὶ ὅλοι ἐτρέχαμε σύμφωνοι. Ὁ ἕνας ἐπῆγεν εἰς τὸν πόλεμο, ὁ ἀδελφός του ἔφερνε ξύλα, ἡ γυναῖκα του ἐζύμωνε, τὸ παιδί του ἐκουβαλοῦσε ψωμὶ καὶ μπαρουτόβολα εἰς τὸ στρατόπεδον καὶ ἐὰν αὐτὴ ἡ ὁμόνοια ἐβαστοῦσε ἀκόμη δύο χρόνους, ἠθέλαμε κυριεύσει καὶ τὴν Θεσσαλία καὶ τὴν Μακεδονία, καὶ ἴσως ἐφθάναμε καὶ ἕως τὴν Κωνσταντινούπολη.

 Τόσον τρομάξαμε τοὺς Τούρκους, ὁπού,ὁποῦ ἄκουγαν Ἕλληνα καὶ ἔφευγαν χίλια μίλια μακρά. Ἑκατὸν Ἕλληνες ἔβαζαν πέντε χιλιάδες ἐμπρός, καὶ ἕνα καράβι μιὰν ἄρμάδα. Ἄλλὰ δὲν ἐβάσταξε!.

Ἦλθαν μερικοὶ καὶ ἠθέλησαν νὰ γένουν μπαρμπέρηδες εἰς τοῦ κασίδη τὸ κεφάλι. Μᾶς πονοῦσε τὸ μπαρμπέρισμά τους. Μὰ τί νὰ κάμομε; Εἴχαμε καὶ αὐτουνῶν τὴν ἀνάγκη. Ἀπὸ τότε ἤρχισεν ἡ διχόνοια καὶ ἐχάθῃ ἡ πρώτη προθυμία καὶ ὁμόνοια. 

Καὶ ὅταν ἔλεγες τὸν Κώστα νὰ δώσει χρήματα διὰ τὰς ἀνάγκας τοῦ ἔθνους ἢ νὰ ὑπάγει εἰς τὸν πόλεμο, τοῦτος ἐπρόβαλλε τὸν Γιάννη.

Καὶ μ' αὐτὸν τὸν τρόπο κανεὶς δὲν ἤθελε οὔτε νὰ συνδράμει οὔτε νὰ πολεμήσει. Καὶ τοῦτο ἐγίνετο, ἐπειδὴ δὲν εἴχαμε ἕνα ἀρχηγὸ καὶ μίαν κεφαλή. 

Ἄλλὰ ἕνας ἔμπαινε πρόεδρος ἕξι μῆνες, ἐσηκώνετο ὁ ἄλλος καὶ τὸν ἔριχνε καὶ ἐκάθετο αὐτὸς ἄλλους τόσους, καὶ ἔτσι ὁ ἕνας ἤθελε τοῦτο καὶ ὁ ἄλλος τὸ ἄλλο. Ἰσως ὅλοι ἠθέλαμε τὸ καλό, πλὴν καθένας κατὰ τὴν γνώμη του. 

Ὅταν προστάζουνε πολλοί, ποτὲ τὸ σπίτι δὲν χτίζεται οὔτε τελειώνει. 

Ὁ ἕνας λέγει ὅτι ἡ πόρτα πρέπει νὰ βλέπει εἰς τὸ ἀνατολικὸ μέρος, ὁ ἄλλος εἰς τὸ ἀντικρινὸ καὶ ὁ ἄλλος εἰς τὸν Βορέα, σὰν νὰ ῆτον τὸ σπίτι εἰς τὸν ἀραμπᾶ καὶ νὰ γυρίζει, καθὼς λέγει ὁ καθένας. Μὲ τοῦτο τὸν τρόπο δὲν κτίζεται ποτὲ τὸ σπίτι, ἀλλὰ πρέπει νὰ εἶναι ἕνας ἀρχιτέκτων, ὁπού,ὁποῦ νὰ προστάζει πὼς θὰ γενεί.

 Παρομοίως καὶ ἡμεῖς ἐχρειαζόμεθα ἕναν ἀρχηγὸ καὶ ἕναν ἀρχιτέκτονα, ὅστις νὰ προστάζει καὶ οἱ ἄλλοι νὰ ὑπακούουν καὶ νὰ ἀκολουθοῦν. Ἀλλ' ἐπειδὴ εἴμεθα εἰς τέτοια κατάσταση, ἐξ αἰτίας τῆς διχόνοιας, μᾶς ἔπεσε ἡ Τουρκιὰ ἐπάνω μας καὶ κοντέψαμε νὰ χαθοῦμε, καὶ εἰς τοὺς στερνοὺς ἑπτὰ χρόνους δὲν κατορθώσαμε μεγάλα πράγματα.

Εἰς αὐτὴ τὴν κατάσταση ἔρχεται ὁ βασιλεύς, τὰ πράγματα ἡσυχάζουν καὶ τὸ ἐμπόριο καὶ ἢ γεωργία καὶ οἱ τέχνες ἀρχίζουν νὰ προοδεύουν καὶ μάλιστα ἢ παιδεία. Αὐτὴ ἡ μάθησις θὰ μᾶς αὐξήσει καὶ θὰ μᾶς εὐτυχήσει. Ἀλλὰ διὰ νὰ αὐξήσομεν, χρειάζεται καὶ ἡ στερέωσις τῆς πολιτείας μας, ἡ όποία γίνεται μὲ τὴν καλλιέργεια καὶ μὲ τὴν ὑποστήριξη τοῦ Θρόνου. 

Ὁ βασιλεύς μας εἶναι νέος καὶ συμμορφώνεται μὲ τὸν τόπο μας, δὲν εἶναι προσωρινός, ἀλλ' ἡ βασιλεία του εἶναι διαδοχικὴ καὶ θὰ περάσει εἰς τὰ παιδιὰ τῶν παιδιῶν του, καὶ μὲ αὐτὸν κι ἐσεῖς καὶ τὰ παιδιά σας θὰ ζήσετε. Πρέπει νὰ φυλάξετε τὴν πίστη σας καὶ νὰ τὴν στερεώσετε, διότι, ὅταν ἐπιάσαμε τὰ ἅρματα εἴπαμε πρῶτα ὑπὲρ πίστεως καὶ ἔπειτα ὑπὲρ πατρίδος. 

Ὅλα τὰ ἔθνη τοῦ κόσμου ἔχουν καὶ φυλάττουν μιὰ Θρησκεία. Καὶ αὐτοί, οἱ Ἑβραῖοι, οἱ όποῖοι κατατρέχοντο καὶ μισοῦντο καὶ ἀπὸ ὅλα τὰ ἔθνη, μένουν σταθεροὶ εἰς τὴν πίστη τους.

Νὰ  μὴν   ἔχεται   πολυτέλεια,  νὰ  μὴν   πηγαίνεται   εἰς  τοῦς  καφενέδες   καὶ  εἴς  τὰ  μπιλιάρδα .

Νὰ   δοθῆτε   εἰς   τᾶς   σπουδάς  σας ,  καὶ   καλλίτερα  νὰ  κοπιάσετε   ὁλίγον   δύο  καὶ  τρεῖς  χρόνους  καὶ  νὰ  ζήσετε    ἐλεύθεροι   εἵς   τὸ  ἐπίλοπο   τῆς   ζωῆς  σας ,  παρὰ  νὰ  περάσετε   τεσσάρους    πέντε   χρόνους   τὴ  νεότητά σας ,  καὶ  νὰ  μείνετε   ἀγράμματοι .  Νὰ   σκλαβωθῆτε    εἰς   τὰ  γράμματα  σᾶς    Νὰ   ἀακούετε     τᾶς     συμβουλὰς    τῶν   διδασκάλων   καὶ   γεροντοτέρων

καὶ  κατὰ   τὴν   παροιμία,  μύρια  ἡξευρε   καὶ    χίλια  μάθαινε .   ἡ   προκοπὴ σᾶς    καὶ   ἡ   μάθηση   σᾶς  νὰ   μὴν    γίνει    σκερπάρνι   μόνο  γιὰ  τὸ  ἀτομό  σας ,    ἀλλὰ   νὰ   κοιτάζει   τὸ  κάλο   τῆς   Κοινότητας ,  καὶ  μέσα   εἰς  τὸ  κάλο   αὐτὸ   εὐρίσκεται   καὶ  τὸ   δικόσας .

Ἐγώ, παιδιά μου, κατὰ κακὴ μοῦ τύχη, ἐξ αἰτίας τῶν περιστάσεων, ἔμεινα ἀγράμματος καὶ δια τοῦτο σᾶς ζητῶ συγχώρηση, διότι δὲν ὁμιλῶ καθὼς οἱ δάσκαλοι σᾶς. 

Σᾶς εἶπα ὅσα ὁ ἴδιος εἶδα, ἤκουσα καὶ ἐγνώρισα, δια νὰ ὠφεληθῆτε ἀπὸ τὰ ἀπερασμένα καὶ ἀπὸ τὰ κακὰ ἀποτελέσματα τῆς διχονοίας, τὴν ὁποίαν νὰ ἀποστρέφεσθε, καὶ νὰ ἔχετε ὁμόνοια. Ἐμᾶς μὴ μᾶς τηρᾶτε πλέον. 

Τὸ ἔργο μας καὶ ὁ καιρός μας ἐπέρασε. Καὶ αἱ ἡμέραι τῆς γενεᾶς, ἡ ὁποία σᾶς ἄνοιξε το δρόμο, θέλουν μετ' ὀλίγον περάσει. Τὴν ἡμέρα τῆς ζωῆς μας θέλει διαδεχθῇ ἡ νύκτα τοῦ θανάτου μας, καθὼς τὴν ἡμέραν τῶν Ἁγίων Ἀσωμάτων θέλει διαδεχθῇ ἡ νύκτα καὶ ἡ αὐριανὴ ἥμερα. 

Εἰς ἐσᾶς μένει νὰ ἰσάσετε καὶ νὰ στολίσετε τὸν τόπο, ὁπού,ὁποῦ ἡμεῖς ἐλευθερώσαμε· καί, δια νὰ γίνῃ τοῦτο, πρέπει νὰ ἔχετε ὡς θεμέλια τῆς πολιτείας τὴν ὁμόνοια, τὴν θρησκεία, τὴν καλλιέργεια τοῦ Θρόνου καὶ τὴν φρόνιμον ἐλευθερία.

Τελειώνω το λόγο μου.

Ζήτω ὁ Βασιλεύς μας Ὄθων! Ζήτω οἱ σοφοὶ διδάσκαλοι! Ζήτω ἡ Ἑλληνικὴ Νεολαία!

                                                   

ΜΥΘΟΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ

ΜΥΘΟΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ (ΒΙΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ – ΙΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙΣΑΡΑ)

Plutarchus Biogr., Phil., Alexander

Ἐγεννήθη δ' οὖν Ἀλέξανδρος ἱσταμένου μηνὸς Ἑκατομβαιῶνος, ὃν Μακεδόνες Λῷον καλοῦσιν, ἕκτῃ, καθ' ἣν ἡμέραν ὁ τῆς Ἐφεσίας Ἀρτέμιδος ἐνεπρήσθη νεώς·
ᾧ γ' Ἡγησίας ὁ Μάγνης (FGrH 142 F 3) ἐπιπεφώνηκεν ἐπιφώνημα κατασβέσαι τὴν πυρκαϊὰν ἐκείνην ὑπὸ ψυχρίας δυνάμενον· εἰκότως γὰρ ἔφη καταφλεχθῆναι τὸν
νεών, τῆς Ἀρτέμιδος ἀσχολουμένης περὶ τὴν Ἀλεξάνδρου μαίωσιν.
ὅσοι δὲ τῶν μάγων ἐν Ἐφέσῳ διατρίβοντες ἔτυχον, τὸ περὶ τὸν νεὼν πάθος ἡγούμενοι πάθους ἑτέρου σημεῖον εἶναι, διέθεον, τὰ πρόσωπα τυπτόμενοι καὶ βοῶντες ἄτην ἅμα καὶ συμφορὰν μεγάλην τῇ Ἀσίᾳ τὴν ἡμέραν ἐκείνην τετοκέναι.
Φιλίππῳ δ' ἄρτι Ποτείδαιαν ᾑρηκότι τρεῖς ἧκον ἀγγελίαι κατὰ τὸν αὐτὸν χρόνον, ἡ μὲν Ἰλλυριοὺς ἡττῆσθαι μάχῃ μεγάλῃ διὰ Παρμενίωνος, ἡ δ' Ὀλυμπίασιν ἵππῳ κέλητι νενικηκέναι, τρίτη δὲ περὶ τῆς Ἀλεξάνδρου γενέσεως.
ἐφ' οἷς ἡδόμενον ὡς εἰκὸς ἔτι μᾶλλον οἱ μάντεις ἐπῆραν, ἀποφαινόμενοι τὸν παῖδα τρισὶ νίκαις συγγεγεννημένον ἀνίκητον ἔσεσθαι.

ΕΡΜΗΝΕΙΑ Εὐκλείδη Λιθοξόου

Ὁ Ἀλέξανδρος ἐγεννήθῃ τὴν ἕκτη ἡμέρα τοῦ μηνὸς Ἑκατομβαιῶνος, τὸν ὁποῖον οἱ Μακεδόνες τὸν ὀνομάζουν Λῶον, τὴν ἡμέρα ποὺ κάηκε ὁ ναὸς τῆς Ἀρτέμιδος στὴν Ἔφεσο. Ἡ πυρκαγιὰ κατασβέστηκε (ὅπως λέγουν) ἀπὸ τὸν ἀρχιερέα τὸν Μάγνη μὲ ἐπιφώνημα ποὺ προκάλεσε ψῦχος. Ἡ φωτιὰ ὅπως εἶπε ἄναψε προφανῶς γιατί ἡ θεὰ Ἄρτεμις ἦταν ἀπασχολημένη μὲ τὴν γέννηση τοῦ Ἀλέξανδρου.

Ὅσοι δὲ μάγοι (τοῦ Ζωροάστρη) ἔτυχε νὰ βρίσκονται στὴν Ἔφεσο, θεώρησαν τὴν ζημιὰ τοῦ ναοῦ σὰν προαναγγελία ἄλλης μεγάλης ἀπειλῆς καὶ συμφορᾶς ποὺ ἐκείνη τὴν ἡμέρα γεννήθηκε γιὰ τὴν Ἀσία χτυπῶντας τὰ πρόσωπά τους καὶ κραυγάζοντας.

Ὁ Φίλιππος ποὺ μόλις εἶχε κατακτήσει τὴν Ποτίδαια εἶχε καὶ τρία χαρμόσυνα μηνύματα τὴν ἴδια μέρα. Τὴν νίκη τοῦ Παρμενίωνα σὲ μεγάλη μάχη ἐναντίον τῶν Ἰλλυριῶν, τὴν νίκη σὲ ἀρματοδρομία μὲ δικά του ἄλογα στοὺς Ὀλυμπιακοὺς ἀγῶνες καὶ τὴν γέννηση τοῦ Ἀλέξανδρου.

Ἐνῶ ἀπολάμβανε τὴν εὐτυχία του οἱ μάντεις τοῦ τὴν ἔκαναν μεγαλύτερη λέγοντάς του ὅτι ἡ γέννηση αὐτοῦ τοῦ παιδιοῦ μὲ τρεὶς νῖκες σημαίνει ὅτι θὰ γίνει ἀνίκητο.

ΣΧΟΛΙΟ ΤΟΥ ΕΡΜΗΝΕΥΤΗ

Ἡ δολιοφθορὰ τοῦ ναοῦ τῆς Ἀρτέμιδος θὰ πρέπει νὰ ἔγινε ἀπὸ Πέρσες ποὺ ζηλοφθονούσαν πάντοτε τοὺς Ἕλληνες γιὰ τὸ ἀνυπότακτο καὶ ἐλεύθερο πνεῦμα τους ποὺ τοὺς ἐμπόδιζε ἀπὸ τίς ἐπεκτατικὲς τοὺς ἐπιδιώξεις. Τὰ προβλήματα τῶν πόλεων τῆς Ἰωνίας εἶχαν ἀρχίσει ἀπὸ τὸν 6ο αἰῶνα (τὴν ἐποχή του Θαλῆ) ὅταν ἡ ἐνδυνάμωση τοῦ βασιλείου τῶν Μήδων ἔκανε τίς πόλεις τῆς Ἰωνίας νὰ στενάζουν ἀπὸ δοτοὺς τυράννους, φίλους τῆς δυναστείας τῶν Ἀχαιμενιδῶν, ποὺ ἐπέβαλαν φόρους καὶ ἐξεδίωκαν τοὺς σοφοὺς ποὺ πρότειναν πολιτεύματα ἰσονομίας γιὰ τὴν διοίκηση τῶν πόλεων. Αὐτὸς ἦταν καὶ ὁ λόγος ποὺ ὁ Πυθαγόρας ἔφυγε γιὰ τὴν Ἰταλία, ἐνῶ καταστράφηκε τὸ ἔργο τοῦ Ἠράκλειτου καὶ ἀπειλήθηκε ἡ ζωὴ τοῦ Ἀναξιμένη, ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὴν ἀλληλογραφία τῶν σοφῶν τῆς Ἰωνίας.

Οἱ Ἴωνες ζητοῦσαν πάντοτε τὴν βοήθεια τῶν Ἑλλήνων τῆς μητρόπολης καὶ ἰδιαίτερα ἀπὸ τοὺς ἰσχυροὺς Ἀθηναίους καὶ Σπαρτιᾶτες μετὰ ἀπὸ τίς μάχες τοῦ Μαραθῶνα καὶ τῶν Πλαταιῶν.

Δυστυχῶς οἱ τελευταῖοι δὲν κατόρθωσαν νὰ δώσουν ἀποτελεσματικὴ βοήθεια στοὺς ὁμοεθνεῖς τους τῆς Ἰωνίας ἐξ αἰτίας τοῦ Πελοποννησιακοῦ πολέμου ποὺ κυριάρχησε στὴν Ἑλλάδα τον 5ο αἰῶνα καὶ τὸν ὁποῖο ὑπέθαλψαν* οἱ Πέρσες γι αὐτὸν τὸν λόγο.

Ἀναγκαστικά τον 4ο αἰῶνα οἱ ἐλπίδες στράφηκαν πρὸς τὸν ἀνερχόμενο Φίλιππο τὸν Β΄ τῆς Μακεδονίας, καὶ ἡ γέννηση τοῦ διαδόχου του ἦταν σίγουρα ἕνα χαρμόσυνο μήνυμα γιὰ τοὺς Ἕλληνες τῆς Ἰωνίας.

Ἔτσι δὲν εἶναι δύσκολο νὰ φανταστεῖ κανεὶς γιατί οἱ ἱεροφάντες τύλιξαν μὲ μύθους τὸν νεογέννητο Ἀλέξανδρο καὶ γιατί μάγοι τράβαγαν τὰ μαλλιά τους. Δὲν χρειαζόταν «μαντικὲς» ἱκανότητες γιὰ νὰ καταλάβει ἕνας ἔξυπνος ἄνθρωπος ὅτι μία ἐνδεχόμενη ἑνότητα τῶν Ἑλλήνων θὰ ἦταν συμφορὰ γιὰ τοὺς Πέρσες ποὺ ὑπερτεροῦσαν στὸν πλοῦτο καὶ τὴν διπλωματία, ἀλλὰ ὑστεροῦσαν στὸ πεδίο τῆς μάχης.

*Κατὰ τὴν γνώμη τοῦ γράφοντος (μελετητῆ τοῦ Πελοποννησιακοῦ πολέμου) τὸν προκάλεσαν. Ἐξ ἄλλου αὐτὸ φαίνεται καὶ ἀπὸ τὴν ἐπιστολὴ τοῦ Ἀλέξανδρου πρὸς τὸν Δαρεῖο μετὰ τὴν μάχη στὰ Γαυγάμηλα. Ἡ ἐπιτυχία τοῦ Ἀλέξανδρου ὀφειλόταν καὶ στὸ γεγονὸς ὅτι ἔγινε σύμβολο τῆς ἑνότητας τῶν Ἑλλήνων, ποὺ ἐξασφάλισε μὲ τὴν διπλωματία του μετὰ τὴν μάχη στὴν Χαρώνεια.

Ὁ προσδιορισμὸς τοῦ Ἐτους καὶ τῶν Ἐποχῶν στὴν Ἀρχαία Ἑλλάδα

Ὁ προσδιορισμὸς τοῦ Ἐτους καὶ τῶν Ἐποχῶν στὴν Ἀρχαία Ἑλλάδα
Ἐνας θρῦλος ἀναφέρει ὅτι οἱ Ἀρκάδες ἐκαυχῶντο ἀφ' ἑνὸς μὲν ὅτι ἡ ἱερὴ πόλις τοὺς Λυκόσουρα κτίστηκε πρὶν ἀπὸ τὸν Κατακλυσμὸ τοῦ Δευκαλίωνα, ἀφ' ἑτέρου δὲ ὅτι οἱ ἴδιοι προηγοῦντο καὶ αὐτῆς τῆς δημιουργίας τῆς Σελήνης. Γιὰ τὸν λόγο αὐτόν, οἱ Ἀρκάδες ὀνομάστηκαν ἀπὸ τὸν Ἀριστοτέλη Προσέληνοι καὶ ἀπὸ τοὺς Λατίνους συγγραφεῖς Proselines.

Ὁ θρῦλος αὐτός, βέβαια, κατὰ πᾶσα πιθανότητα στηρίζεται στὸ γεγονὸς ὅτι πιθανῶς πρῶτοι οἱ Ἀρκάδες ἀπ' ὅλους τοὺς Ἕλληνες δημιούργησαν ἡμερολόγιο ποὺ βασιζόταν στὸν συνοδικὸ σεληνιακὸ μῆνα. Πάντως, εἶναι γνωστὸ ὅτι μετὰ τὴν Κάθοδο τῶν Δωριέων στὴν Ἑλλάδα, οἱ Πελασγοὶ διατηρήθηκαν ἀμιγῶς μόνο στὴν ὀρεινὴ Ἀρκαδία· γι' αὐτὸν τὸν λόγο οἱ Ἀρκάδες θεωροῦσαν τοὺς ἑαυτούς τους γηγενεῖς. Ἔτσι, μερικὲς ἀπὸ τίς ἀρχαιότερες παραδόσεις συνεχίστηκαν καὶ διατηρήθηκαν στὴν ὀρεινὴ περιοχὴ τῆς Ἀρκαδίας, ἐνῶ εἶχαν οὐσιαστικὰ ἐξαφανιστεῖ ἀπὸ τὴν ὑπόλοιπη Ἑλλάδα.
Οἱ ἀρχαϊκὲς πηγὲς ἀπὸ τὸν ἑλλαδικὸ χῶρο, ὅπως πήλινες πινακίδες τοῦ 13ου π.Χ. αἰῶνα, τὰ ἔργα τοῦ Ὁμήρου, τοῦ Ἠσίοδου κ.ἄ., ἀποκαλύπτουν τὴ χρήση σεληνιακῶν μηνῶν ἀπὸ τίς ἑλληνικὲς πόλεις-κράτη.
Ὁ Ἡσίοδος ἀναφέρει μεθόδους ὑπολογισμοῦ τοῦ ἔτους βασισμένες στὴν παρατήρηση λαμπρῶν ἄστρων. Στὸ ἔπος του «Ἔργα καὶ Ἡμέραι» ἀναφέρει ὡς χρόνο ἀμητοῦ (θερισμοῦ) τὴν περίοδο ποὺ τὸ ἀνοικτὸ σμῆνος τῶν Πλειάδων ἦταν ὁρατὸ μὲ γυμνὸ μάτι λίγο πρὶν τὴν αὐγή, ἐνῶ ὡς χρόνο ὀργώματος τὴν περίοδο λίγο μετὰ τὴν παροδικὴ ἐξαφάνιση τῶν Πλειάδων, τῶν Ὑάδων καὶ τοῦ ἀστερισμοῦ τοῦ Ωρίωνα ἀπὸ τὸν οὐρανὸ (Ἔργα καὶ Ἡμέραι , 383-384, 614-616).


Ἐπίσης, ὁ Ἡσίοδος συμβουλεύει τοὺς γεωργοὺς νὰ ἁλωνίζουν τὰ στάχυα ὅταν πρωτοεμφανίζεται ὁ Ωρίωνας, ἕνας ἀστερισμὸς ποὺ πολλοὶ ἀρχαῖοι συγγραφεῖς θεωροῦσαν ὡς ἡμερολογιακὸ δείκτη. Αὐτὸ βασιζόταν στὸ γεγονὸς ὅτι ἡ ἀνατολή του κατὰ τίς πρωινὲς ὧρες συνέπιπτε μὲ τὴν ἀρχὴ τοῦ καλοκαιριοῦ, ἐνῶ ἡ ἀνατολή του τὰ μεσάνυχτα συνέπιπτε μὲ τὴν ἀρχὴ τῆς συγκομιδῆς τῶν σταφυλιῶν. Τέλος, ἡ ἀνατολή του κατὰ τίς ἀπογευματινὲς ὧρες ὑποδείκνυε ὅτι πλησίαζε ἡ ψυχρὴ ἐποχὴ τοῦ χειμῶνα.
Ὁ Ἱπποκράτης ἀναφέρει τίς Πλειάδες καὶ εἶχε ἐπισημάνει το ὅτι διαιροῦσαν τὸ ἔτος σὲ τέσσερις ἐποχές, ποὺ βέβαια σχετίζονταν μὲ τὴ θέση τοῦ ὡραίου αὐτοῦ ἀνοικτοῦ σμήνους στὸν οὐρανό. Τὸ καλοκαίρι ἄρχιζε μὲ τὴν ἐμφάνιση τῶν Πλειάδων καὶ διαρκοῦσε μέχρι τὴν ἀνατολὴ τοῦ Ἀρκτούρου, τοῦ λαμπρότερου ἄστρου τοῦ ἀστερισμοῦ τοῦ Βοώτη. Τὸ φθινόπωρο διαρκοῦσε μέχρι την «ἑσπερία δύση» τῶν Πλειάδων, ἐνῶ τότε ἀκριβῶς ἄρχιζε ὁ χειμῶνας, ποὺ τελείωνε τὴν ἐαρινὴ ἰσημερία. Κατόπιν, ἄρχιζε ἡ ἐποχὴ τῆς ἄνοιξης ποὺ διαρκοῦσε μέχρι τὴν ἀνατολὴ τῶν Πλειάδων.
Ὁ λαὸς γιὰ τὸν προσδιορισμὸ τῶν ἐποχῶν τοῦ ἔτους χρησιμοποιοῦσε ἕνα πλῆθος φαινομένων ποὺ παρατηροῦσε στὴ φύση. Ὁ Ἡσίοδος ἀναφέρει πολλὰ ἀπὸ αὐτά. Ὅπως τίς κραυγὲς τῶν ἀποδημητικῶν γερανῶν, οἱ ὁποῖοι προανάγγελλαν τόσο τὴν περίοδο
τοῦ ὀργώματος, ὅσο καὶ τὴν ἔναρξη τῆς ἐποχῆς τῆς σπορᾶς, τὴν ἀναρρίχηση τῶν σαλιγκαριῶν στὰ φυτά, ἡ ὁποία ἔδειχνε τὸ τέλος τοῦ σκαψίματος τῶν ἀμπελώνων κ.ἄ.
Αὐτὴ ἡ ταυτόχρονη χρησιμοποίηση πολιτικῶν καὶ «φυσικῶν» ἡμερολογίων εἶναι χαρακτηριστικὸς τρόπος ὑπολογισμοῦ τοῦ χρόνου ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους Ἕλληνες. Κατὰ τοὺς κλασικοὺς χρόνους καὶ μετέπειτα, οἱ μῆνες, οἱ ὀνομασίες τῶν ὁποίων σχετίζονταν μὲ τίς γιορτὲς πρὸς τιμὴν τῶν ἑλληνικῶν θεοτήτων καὶ βασίζονταν στὸν συνοδικὸ σεληνιακὸ μῆνα, ἄρχιζαν ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ πραγματοποιεῖτο ἡ φάση τῆς νέας Σελήνης.

Ἥφαιστος: Ὁ ἄγνωστος Θεὸς καὶ δημιουργὸς τοῦ ἀνθρώπου

 

Οἱ Ὀλύμπιοι θεοί, ἐνῶ ἦταν πλασμένοι ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους Ἕλληνες μὲ ἀνθρώπινη μορφὴ καὶ ἀνθρώπινο σῶμα, διακρίνονταν γιὰ τὴν ἐξαιρετική τους ὀμορφιά. Τὰ μαλλιὰ καὶ τὸ πρόσωπό τους ἀκτινοβολοῦσαν καὶ ἡ μορφή τους μποροῦσε νὰ μαγέψει καὶ νὰ γαληνέψει καὶ τὰ πιὸ ἄγρια θηρία τῆς φύσης. Τὰ σώματά τους ἦταν ἁρμονικὰ πλασμένα μὲ τίς τελειότερες ἀναλογίες.

Ὅμως ἀνάμεσά τους ζοῦσε καὶ ἕνας θεὸς ποὺ ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ἀκατανίκητη δύναμή του καὶ τὴν ἀθανασία του, δὲν ἔμοιαζε καθόλου μὲ τοὺς ὑπόλοιπους. Αὐτὸς ἦταν ὁ Ηφαἱστος, ὁ θεος προστάτης τῆς φωτιᾶς, τῆς σιδηρουργίας τῶν πέτρινων κατασκευῶν καὶ τῆς γλυπτικῆς. Γιος του Δία καὶ τῆς Ἥρας ἀπὸ τὴ γέννηση τοῦ ἀκόμη γνώρισε τὴν ἐγκατάλειψη, τὸν ἐκδιωγμὸ καὶ τὴν περιφρόνηση.

Ὁ Ἥφαιστος εἶναι ὁ πιὸ ἄσχημος ἀπὸ τοὺς θεούς, μαυριδερὸς καὶ κουτσὸς τόσο ποὺ ἡ ἀποκρουστική του ὄψῃ τὸν κάνει ἀνεπιθύμητο μεταξὺ τῶν ὑπολοίπων Ὀλύμπιων θεῶν. Παρουσιαζόταν μὲ παχιὰ καὶ μακριὰ γενειάδα, μὲ χοντρὰ καὶ ἄσχημα χαρακτηριστικά. Ἐπιπλέον, ἦταν κοντὸς καὶ χοντρός, μὲ ἀδύναμα πόδια ποὺ δὲν μποροῦσαν νὰ συγκρατήσουν εὔκολα τὸ βάρος του. Εἶχε δασύτριχο στῆθος καὶ τὰ μπράτσα του ἦταν τεράστια ἀπὸ τὴ συνεχῆ δουλειὰ στὸ ἐργαστήρι του.

Σχετικὰ μὲ τὰ πρῶτα χρόνια τῆς ζωῆς του καὶ τὴν ἀναπηρία ποὺ ἀντιμετώπιζε στὸ πόδι του,δίνονται πολλὲς καὶ ποικίλες ἐξηγήσεις. Μιὰ παράδοση μᾶς ἀναφέρει ὅτι ἡ Ἥρα μόλις γέννησε τὸν Ἥφαιστο πάνω στὸν Ὄλυμπο,ζήτησε νὰ δεῖ τὸ μωρό της. Μόλις ὅμως ἀντίκρισε τὸ κουτσὸ καὶ μαυριδερὸ βρέφος ποὺ τῆς παρουσίασαν ἔγινε ἔξω φρενῶν. Πῶς ἦταν δυνατὸν νὰ γεννήσει αὐτή, μιὰ πανέμορφη θεά, ἕνα τόσο ἄσχημο μωρό; Σκέφτηκε ὅτι δὲ θὰ μποροῦσε μὲ κανένα τρόπο ν' ἀντιμετωπίσει τίς κοροϊδίες τῶν ὑπόλοιπων θεῶν καὶ τὰ εἰρωνικά τους γέλια.

Ἔτσι λοιπὸν ἅρπαξε μανιασμένη τὸ μωρὸ καὶ τὸ πέταξε ἀπὸ τὸν Ὄλυμπο. Ὁ Ἥφαιστος κατέληξε στὸν Ὠκεανό. Ἐκεῖ τὸν βρῆκαν καὶ τὸν περιμάζεψαν ἡ Θέτιδα καὶ ἡ Εὐρυνόμη. Ὁ Ἥφαιστος πέρασε μαζί τους τὰ ἐννιὰ πρῶτα χρόνια τῆς ζωῆς του, σὲ μιὰ θαλάσσια σπηλιά, τὸ παλάτι τοῦ Νηρέα. Μὲ τὰ κοράλλια καὶ τὰ μαργαριτάρια ὁ Ἥφαιστος ἔφτιαχνε θαυμαστὰ κοσμήματα στὶς θεὲς ποὺ τὸν προστάτευαν. Ἔτσι τοὺς ἔδειχνε τὴν ἀγάπη καὶ τὴν εὐγνωμοσύνη του.

Ἕνας ἄλλος μῦθος διηγεῖται ὅτι ὁ Ἥφαιστος ἔπαθε τὸ ἀτυχὲς γεγονὸς σὲ μεγαλύτερη ἡλικία. Ἦταν μιὰ μέρα, ὅπως πολλὲς ἄλλες, ποὺ τὸ θεϊκὸ ζευγάρι ὁ Δίας καὶ ἡ Ἥρα μάλωναν. Οἱ φωνὲς τῆς πρώτης θεᾶς ἀντηχοῦσαν σ' ὁλόκληρο τὸν Ὄλυμπο καὶ προκαλοῦσαν τὰ σχόλια τῶν ὑπολοίπων. Δὲν μποροῦσε νὰ διανοηθεῖ πῶς κατάφερε ὁ σύζυγός της, παρόλες τίς δικές της προσπάθειες νὰ τὸν παρακολουθεῖ συνέχεια, νὰ συνάψει ἐρωτικὲς σχέσεις μὲ μιὰ θνητή, τὴν Ἀλκμήνη. Τὸ χειρότερο ἀπ' ὅλα ἦταν ὅτι ἀπέκτησε μαζί της κι ἕνα γιο, τὸν Ἡρακλῆ. Ὁ Δίας ἄρχισε ν' ἀστράφτει καὶ νὰ βροντᾷ ἀπὸ τὰ νεῦρα του· δὲν ἄντεχε ἄλλο τὴν ἀρρωστημένη ζήλια τῆς Ἥρας.

Ὁ καημένος ὁ Ἥφαιστος σ' αὐτὸν τὸν τρικούβερτο καβγᾶ πῆρε τὸ μέρος τῆς μητέρας του. Ὁ πατέρας τοῦ τότε, θολωμένος καθὼς ἦταν ἀπὸ τὴν ὀργή του, ἅρπαξε τὸν ἄσχημο γιο του, ποὺ ποτὲ δὲν τὸν συμπάθησε πραγματικά, καὶ τὸν πέταξε μ' ὅλη του τὴ δύναμη κάτω ἀπὸ τὸν Ὄλυμπο. Ὁ Ἥφαιστος μιὰ ὁλόκληρη μέρα στροβιλιζόταν στὴν ἀτμόσφαιρα καὶ τελικὰ κατέληξε μὲ ὁρμὴ πάνω στὴ Λῆμνο. Τὸ σῶμα του βρόντηξε σὲ κάποια βράχια τοῦ νησιοῦ καὶ ἀπὸ τότε ὁ Ἥφαιστος κουτσάθηκε γιὰ ὅλη του τὴ ζωή.

Γενικά, τὰ πρῶτα χρόνια τῆς ζωῆς του ὁ Ἥφαιστος ἔζησε μακριὰ ἀπὸ τὸν Ὄλυμπο καὶ εἴτε ἀπὸ μόνος του, εἴτε μὲ τὴ βοήθεια κάποιου δασκάλου ἔγινε ὁ πρῶτος τεχνίτης ἀνάμεσα στοὺς θεούς. Οἱ γονεῖς του δὲν τὸν ἀντιμετώπισαν ποτὲ ὡς ἴσο μὲ τὰ ὑπόλοιπα παιδιά τους. Ὁ Ἥφαιστος ἦταν καλόκαρδος καὶ ὑπομονετικός, ὅμως πάντα σκεφτόταν τὴ συμπεριφορὰ τῶν γονιῶν του καὶ ἐκνευριζόταν· τὸν ἔπιανε τὸ παράπονο καὶ πολλὲς φορὲς ἔπαιρνε τὴν ἐκδίκησή του.

Ἐνδιαφέρον παρουσιάζει ὁ μῦθος στὸν ὁποῖο ὁ Ἥφαιστος στὴν γιορτὴ τῆς μητέρας του στὸν Ὄλυμπο, τῆς κατασκεύασε καὶ τῆς ἔδωσε ὡς δῶρο ἕναν ὁλόχρυσο θρόνο μὲ ἀνάγλυφες σκαλιστὲς παραστάσεις ἀπὸ τὴν ζωὴ τῶν θεῶν. Μόλις της τὸν πρόσφερε, ἡ Ἥρα ἀμέσως τὸν δοκίμασε μὲ μεγάλη χαρὰ καὶ ἱκανοποίηση ἀφοῦ ὅπως ἦταν γνωστό, οἱ κατασκευὲς τοῦ Ἡφαίστου δὲν εἶχαν ἰσάξιές τους. Πέρασε λίγη ὥρα καὶ ἡ Ἥρα ἄκουγε καὶ συνομιλοῦσε μὲ τοὺς ὑπολοίπους θεοὺς ἀπὸ τὸ νέο της θρόνο, ὅταν ὅμως θέλησε νὰ σηκωθεῖ διαπίστωσε πὼς κάτι τέτοιο τῆς ἦταν ἀδύνατο. Ὁ Ἥφαιστος τὴν εἶχε αἰχμαλωτίσει μὲ ἀόρατα δεσμὰ τὰ ὁποῖα κανεὶς ἄλλος δὲν ἦταν ἱκανὸς νὰ λύσει.

Αὐτὸ εἶναι τὸ δῶρο μου γιὰ ἐσένα μητέρα καὶ γιὰ τὴ ἀγάπη ποὺ μοῦ ἔδειξες ὅταν ἤμουν μικρός. Τί φταίω ἐγὼ ποὺ γεννήθηκα ἄσχημος καὶ μαυριδερὸς καὶ μὲ πέταξες ἀπὸ τὸν Ὄλυμπο; τῆς εἶπε. Μάταια τὸν παρακαλοῦσε ἡ Ἥρα νὰ τὸν ἀπελευθερώσει, μάταια καὶ οἱ ὑπόλοιποι θεοὶ νὰ τὸν μεταπείσουν μαλώνοντας τον, μάταια καὶ ὁ Ἄρης θέλησε μὲ τὴν βία νὰ τοῦ ἀλλάξει γνώμη καθὼς ὁ Ἥφαιστος τὸν ἀντιλήφθηκε ἔγκαιρα καὶ τοῦ πέταξε ἕναν ἀναμμένο δαυλὸ κάνοντάς τον νὰ πάει καὶ νὰ κρυφτεῖ πίσω ἀπὸ τίς θεές.

Στὴ συνέχεια ἀποχώρησε γιὰ τὸ ἀγαπημένο του νησί, τὴν Λῆμνο ὅπου ὁ φίλος του ὁ Διόνυσος κατάφερε ἀφοῦ τον μέθυσε πρῶτα μὲ κρασὶ νὰ τὸν μεταπείσει καὶ νὰ ταξιδέψουν στὴ συνέχεια πείσω στὸν Ὄλυμπο. Ἐκεῖ ὁ Δίας ἀπαίτησε ἀπὸ τὸν Ἥφαιστο νὰ ἀπελευθερώσει τὴν μητέρα του καθὼς ὅπως τοῦ εἶπε παρατράβηξε τὸ ἀστεῖο.

Ὁ Ἥφαιστος του ἀπάντησε πὼς θὰ τὸ ἔκανε μὲ τὴν προϋπόθεση ὁ ἴδιος νὰ τοῦ ἱκανοποιοῦσε μία χάρη. Ἀφοῦ δέχτηκε ὁ Δίας, ὁ Ἥφαιστος ἔλυσε τὰ δεσμὰ τῆς Ἥρας καὶ τότε ζήτησε ἀπὸ τὸν Δία την χάρη ποὺ τοῦ ὑποσχέθηκε. Μπροστὰ σὲ ὅλους τοὺς θεοὺς ὁ Ἥφαιστος ζήτησε ἀπὸ τὸν Δία γιὰ γυναῖκα του τὴν Ἀφροδίτη. Ὅλοι σάστισαν, ὅλοι μείνανε ἔκπληκτοι, κανεὶς δὲν τὸ πίστευε ὁ πιὸ ἄσχημος ἄντρας νὰ παντρευτεῖ τὴν ὀμορφότερη θεά. Περισσότερο ἀπὸ ὅλους ντράπηκαν ἡ Ἀφροδίτη καὶ ὁ Δίας καθὼς ἦταν ὑποχρεωμένος νὰ τιμήσει τὸν λόγο του. Ἔτσι ἡ θεὰ τοῦ ἔρωτα καὶ τῆς ὀμορφιᾶς ἔγινε σύζυγος τοῦ πιὸ ἄσχημου ἀπὸ τοὺς θεούς.

Ὁ Ἥφαιστος ἦταν ὁ θεϊκὸς σιδηρουργός. Κατασκεύαζε ὅπλα, παλάτια, κοσμήματα, ὅλα περίτεχνα καὶ σπουδαῖα. Τὸ παλάτι του στὸν Ὄλυμπο ὁλόχρυσο μὲ πολύτιμους λίθους στολισμένο. Τὰ δῶρα του στοὺς θεοὺς ἀσύλληπτης ἔμπνευσης καὶ ὀμορφιᾶς. Αὐτὸς δώρισε στὸν Δία τὴν αἰγίδα (ποὺ μετὰ ἔδωσε στὴν Ἀθηνᾶ) καὶ τὸ σκῆπτρο του, στὴν Δήμητρα τὸ δρεπάνι, στὸν Ἀπόλλωνα καὶ τὴν Ἄρτεμη τὰ χρυσᾶ τους βέλη, στὸν ἥλιο τὰ λαμπρό του ἅρμα καὶ στὸν Διόνυσο τὸ ὁλόχρυσο κύπελό του. Αὐτὸς κατασκεύασε τὰ ὅπλα τοῦ Ἀχιλλέα, ποὺ τοῦ ζήτησε ἡ μητέρα του ἡ Θέτιδα. Ἀκόμη, στὸν Ἥφαιστο ἀποδίδεται καὶ ἡ κατασκευὴ τοῦ Τάλου.

Ὁ Τάλως ἦταν ἕνα τεράστιο ἀνθρωπόμορφο, χάλκινο κατασκεύασμα τὸ ὁποῖο ὁ θεὸς δώρισε στὸν βασιλιᾶ τῆς Κρήτης Μίνωα. Ὁ Τάλως προστάτευε ὁλόκληρο τὸ νησὶ καθὼς μὲ τὰ τεράστια βήματά του ἦταν ἱκανὸς νὰ ταξιδεύει τόσο γρήγορα ποὺ λέγεται ὅτι ἔκανε τρεῖς φορές το γῦρο τοῦ κοσμου σὲ μία ἡμέρα. Ὁ προστάτης τῆς Κρήτης ποὺ κατάστρεφε μὲ τὴν καυτή του ἀνάσα ὅποιο ἐχθρικὸ πλοῖο στρεφόταν ἐνάντια στὸ νησὶ ἀπενεργοποιήθηκε τελικὰ ἀπὸ τοὺς Ἀργοναῦτες, οἱ ὁποῖοι στὸν γυρισμό τους ἀπὸ τὴν Κολχίδα καὶ μὲ τὴν βοήθεια τῆς μάγισσας Μήδειας, ἡ ὁποία τοῦ προκάλεσε σύγχυση, κατάφεραν νὰ τὸν τραυματίσουν στὸ πόδι, ἀπὸ ὅπου ἔτρεξε ἀπὸ τὴν μοναδική του φλέβα σὰν λιωμένο μέταλλο τὸ αἷμα του. Δὲν ἦταν ὅμως οἱ μόνες κατασκευές του.

Λιγότερο γνωστὲς εἶναι ἀκόμα οἱ :

Χρυσὲς Κηλήδονες

Ἦσαν χρυσᾶ κινούμενα ἀγάλματα κατασκευασμένα ἀπὸ τὸν Ἥφαιστο, εἴτε μὲ τὴν μορφὴ γυναικών,γυναικῶν, εἴτε δρυοκολάπτη, εἴτε μὲ μορφὴ παρόμοια τῶν Σειρήνων, ποὺ εἶχαν τὸ χάρισμα τοῦ τραγουδιοῦ καὶ εἶχαν δοθεῖ στὸν ναὸ τοῦ Ἀπόλλωνα στοὺς Δελφούς.

Ὁ Καυκασιος Ἀετός

ἦταν γιγάντιος χάλκινος ἀετός, κατασκευασμένος ἀπὸ τὸν Ἥφαιστο, ὁ ὁποῖος εἶχε ὡς ἀποστολὴ νὰ κατατρώγει τὸ ἀναπαραγόμενο συκώτι τοῦ Τιτᾶνα Προμηθέα, ὁ ὁποῖος εἶχε ἁλυσοδεθεῖ ἀπὸ τὸν Δία στὸν Καύκασο διότι εἶχε παραδώσει στοὺς θνητοὺς τὴν φωτιά.

Ὁ ἀετὸς ἄλλοτε περιγράφεται ὡς χάλκινο αὐτόματον κατασκευασμένο ἀπὸ τὸν Ἥφαιστο καὶ ἄλλοτε ὡς μέλος πλασμάτων γεννημένων ἀπὸ τὸν δαίμονα Ἔχιδνα. Στὰ «ἀδελφὰ» πλάσματα περιλαμβάνονται ὁ λέων τῆς Νεμέας καὶ ἡ Λερναία Ὕδρα.

Χρυσὸς & ἀργυρὸς κύων (σκύλος)

Κατασκευασμένοι ἀπὸ τὸν Ἥφαιστο, ἦσαν ζεῦγος σκύλων - φυλάκων (ἕνας χρυσὸς καὶ ἕνας ἀργυρὸς) ἀθάνατοι καὶ ἀγέραστοι οἱ ὁποῖοι εἶχαν ὡς ἀποστολὴ νὰ φυλᾶνε τὴν εἴσοδο τοῦ παλατιοῦ τοῦ βασιλέα τῶν Φαιάκων Ἀλκίνου (πατέρα τῆς Ναυσικᾶς).

Χάλκινοι Ταῦροι

Ζεῦγος χάλκινων ταύρων μὲ πύρινη ἀναπνοή, κατασκευασμένοι ἀπὸ τὸν Ἥφαιστο γιὰ τὸν βασιλέα τῆς Κολχίδας Αἰήτη. Ὑπῆρξαν ἀπὸ τοὺς ἄθλους τοῦ Ἰάσονα ὁ ὁποῖος προκειμένου νὰ πάρει τὸ χρυσόμαλλο δέρας, ἔπρεπε νὰ ζέψει τοὺς ἐν λόγῳ ταύρους καὶ νὰ σπείρει ἕνα χωράφι χρησιμοποιῶντας ὡς ἀλέτρι τὰ μαγικὰ δόντια τοῦ δράκοντα.

Χρυσὲς Κόρες

Ζεῦγος χρυσῶν πανέμορφων κορασίδων κατασκευασμένων ἀπὸ τὸν Ἥφαιστο, οἱ ὁποῖες διέθεταν τὸ χάρισμα τοῦ λόγου καὶ τῆς σκέψης, μὲ ἀποστολὴ νὰ ὑπηρετοῦν τὸν Ἥφαιστο στὴν Ὀλύμπια κατοικία του.

Καβειρικοὶ Ἵπποι

Ἦσαν ζεῦγος χάλκινων ἵππων μὲ πύρινη ἀνάσα κατασκευασμένοι ἀπὸ τὸν Ἥφαιστο, οἱ ὁποῖοι εἶχαν ὡς ἀποστολὴ νὰ σύρουν τὸ ἅρμα τῶν Καβείρων.

Χρυσοῖ Τρίποδες

Ἀποτελοῦνταν ἀπὸ 20 χρυσοῦς αὐτοκινούμενους τρίποδες μὲ τροχούς, τοὺς ὁποίους εἶχε κατασκευάσει ὁ Ἥφαιστος προκειμένου νὰ μετακινοῦνται οἱ θεοὶ στὶς αἴθουσες τοῦ Ὀλύμπου κατὰ τὴν διάρκεια τῶν ἑορτῶν.

Ἡ Λῆμνος εἶναι ἕνα ἠφαιστειογενὲς νησὶ καὶ ἡ κυριότερη κορυφή του, ὁ Μόσυχλος, ἔγινε τὸ σημαντικότερο κέντρο τῆς λατρείας τοῦ Ἡφαίστου. Ὁ Ἥφαιστος εἶναι ἐξαιρετικὰ σημαίνων Θεός, καθὼς σχετίζεται μὲ τὴν φωτιὰ (νοητικὸ πῦρ -γνώση). Μπορεῖ ὁ Προμηθέας νὰ ἔκλεψε τὴ φωτιὰ (νοητικὸ πύρ -γνώση) γιὰ νὰ τὴ χαρίσει στοὺς ἀνθρώπους, δημιουργὸς ὅμως τόσο τῆς φωτιᾶς, ὅσο καὶ τῶν ἀνθρώπων, ἦταν ὁ Ἥφαιστος...

Ὁ Ἥφαιστος θεωροῦνταν ὁ θεὸς τῶν μεταλλουργῶν καὶ σιδηρουργῶν, οἱ ὁποῖοι διδάχθηκαν ἀπὸ αὐτὸν τὴν κατεργασία τῶν μετάλλων καὶ τὴ χρησιμοποίηση τῆς φωτιᾶς . Ὁ Ἥφαιστος λατρεύονταν στὴν Λῆμνο ὅπου βρισκόταν τὸ ἐργαστήρι τοῦ σιδηρουργοῦ-θεοῦ. Δὲν εἶναι φυσικὰ τυχαῖο πὼς στὴν Λῆμνο τελοῦνταν τὰ σεπτὰ καὶ πανάρχαια Καβείρια μυστήρια.

Σύμφωνα μὲ τὸν Λήμνιο συγγραφέα Φιλόστρατο, κατὰ τὴν διάρκεια τῶν Καβειρίων μυστηρίων, ἔσβηναν ὅλες τίς φωτιὲς ἐπὶ ἐννιὰ μέρες σὲ ὅλο τὸ νησί. Τὴν ἔνατη μέρα ἔφτανε στὸ λιμάνι ἕνα πλοῖο ποὺ τὸ εἶχαν στείλει στὴ Δῆλο γιὰ νὰ φέρει τὴ φωτιά. Τὸ περίμενε ἀνυπόμονα ἕνα μεγάλο πλῆθος ποὺ ὅλο τὸ διάστημα προσευχόταν. "Σὰν ἔφτανε τὸ πλοῖο στὸ λαὸ μοίραζαν τὴ φωτιά, ὄχι γιὰ τὴν καθημερινὴ χρήση, μὰ γιὰ τῶν τεχνιτῶν τὰ ἐργαστήρια, ἄρχιζε καὶ πάλι στὸν τόπο μιὰ νέα ζωή".

Δὲν εἶναι φυσικὰ ἐπίσης τυχαῖο, πὼς τὸ πῦρ ἀποτελοῦσε στὴν ἀρχαία - καὶ ὄχι μόνο - σκέψη, τὸ βασικὸ συστατικὸ δημιουργίας τοῦ σύμπαντος. Ὁ Πυθαγόρας δίδασκε λ.χ, πὼς ὅλα τὰ οὐράνια σώματα περιστρέφονται γύρω ἀπὸ ἕνα «κεντρικὸ πῦρ» μὲ ἁρμονία. Πιὸ συγκεκριμένα, σύμφωνα μὲ τὸ Ἰωάννη Στοβαῖο ( Ἀνθολόγιο) τὸ κοσμολογικὸ πρότυπο τοῦ Πυθαγόρειου Φιλόλαου:

«τοποθετεῖ τὸ πῦρ στὸ μέσον, στὸ κέντρο. Τὸ ὀνομάζει ἑστία τῶν πάντων, οἶκον τοῦ Διός, μητέρα τῶν θεῶν, βωμὸ καὶ συνοχὴ καὶ μέτρο φύσεως. Ἐπίσης τοποθετεῖ ἕνα δεύτερο πῦρ, ἀνώτατο ὅλων, ποὺ περιέχει μέσα του τὸν κόσμο. Τὸ κέντρο, λέει, εἶναι ἀπὸ τὴν φύση του πρῶτο, γύρῳ,γύρω ἀπ' αὐτὸ τὰ δέκα διαφορετικὰ σώματα ἐκτελοῦν τὸν ὁμαδικό τους χορό.»

Γιὰ αὐτὸ τὸν λόγο τὸ ἱερὸ πῦρ, συμβολιζόταν ἀπὸ τὴν ἱερὴ καὶ ἄσβεστη ἑστία κάθε βωμοῦ καὶ ναοῦ, ἀλλὰ καὶ οἰκιῶν. To ὄνομα τοῦ Ἡφαίστου, προέρχεται ἀπὸ τὴν ρίζα «ἀφ-» τοῦ δασυνόμενου ρήματος «ἅπτω», ποὺ σημαίνει «ἀνάβω, καίω», συνεπῶς Ἥφαιστος εἶναι «αὐτὸς ποὺ καίει, ὁ πύρινος». Σύμφωνα δὲ μὲ τὸν Σωκράτη (Πλάτων Κρατύλος περὶ ὀνομάτων), τὸ ὄνομα Ἥφαιστος σημαίνει ὁ φωτεινὸς ἀπὸ τὸ «Φαῖστος», προσλαμβάνοντας τὸ γράμμα Ἦτα.

Στὴν Λῆμνο τιμοῦσαν τὸν Ἥφαιστο καὶ ὡς θεὸ θεραπευτῆ. Δῶρο του γιὰ τὴν φιλοξενία τῶν Λημνίων ἦταν ἡ περίφημη θεραπευτικὴ Λημνία γῆ. Γιὰ αὐτὸ τὸν λόγο, ὁ Φιλοκτήτης ὁ διάσημος τοξοβόλος τῶν Ἑλλήνων κατὰ τὴν ἐκστρατεία τῆς Τροίας, ἀφέθηκε ἐδῶ, ὥστε νὰ γιατρευτεῖ ἀπὸ ἡ πληγὴ τοῦ ἀπὸ τὸ δάγκωμα φιδιοῦ μὲ τὴν Λημνία γῆ.

Ἡ συνεισφορὰ καὶ ὁ συμβολισμὸς τοῦ Ἡφαίστου τόσο στὴν θεϊκή, ὅσο καὶ στὴν ἀνθρώπινη ἱστορία εἶναι ὑποτιμημένη...

Τὸ πῦρ, καὶ ἡ μεταλλουργία εἶναι ἐνδεικτικὰ τῆς σπουδαιότητας τῶν δυνάμεων ποὺ ἐκφράζει ὁ θεός, τὸ σημαντικότερο ὅλων ὅμως εἶναι ἡ ἀναπηρία τοῦ Θεοῦ. Πὼς μπορεῖ ἕνας θεὸς νὰ εἶναι κουτσός, ἔστω καὶ μετὰ ἀπὸ ἀτύχημα (στὴν πραγματικότητα τιμωρία);

Ἄς δοῦμε τί μᾶς ἀποκαλύπτουν οἱ ἀρχαῖες πηγές.

«Τὴν δική σας χίλια χρόνια πρὶν τὴν δική μας, παίρνοντας τὸ σπέρμα σᾶς ἀπὸ τὴν γῆ καὶ τὸν Ἥφαιστο, -Προτέραν μὲν τὴν πάρ᾽ ὑμῖν ἔτεσι χιλίοις ἐκ γῆς τε καὶ ἡφαίστου τὸ σπέρμα παραλαβοῦσαν ὑμῶν,» - λέγει ὁ αἰγύπτιος Ἱερέας στὸν Σόλωνα, ἀναφερόμενος στὴν πόλη τῶν Ἀθηνῶν.

(Τίμαιος, 23.d-e).

Τί θὰ ὑποστήριζε κανεὶς γιὰ τὴν δημιουργία τοῦ Ἡφαίστου;

Ὅπως μᾶς λέγει ὁ Πρόκλος, στὸ «Εἰς τὸν Τίμαιο Πλάτωνος, βιβλίο Α', 142.22 - 144.19», ὅτι ἀνήκει (ὁ Ἥφαιστος) στὴν δημιουργικὴ σειρὰ καὶ ὄχι στὴν ζωογονικὴ ἢ στὴν συνοχικὴ (συνεκτκὴ) ἢ σὲ κάποια ἄλλη σειρά, τὸ δηλώνουν οἱ θεολόγοι τῶν Ἑλλήνων παρουσιάζοντάς τον νὰ δουλεύει τὸν χαλκὸ καὶ νὰ κουνάει τὰ φυσερὰ καὶ γενικὰ σὰν «ἐργοτεχνίτη». Ὅτι εἶναι δημιουργὸς τῶν αἰσθητῶν καὶ ὄχι τῶν ψυχικῶν ἢ τῶν νοητικῶν ἔργων, καὶ αὐτὸ τὸ δηλώνουν οἱ ἴδιοι. Γιατί ἡ κατασκευὴ τοῦ ἐσόπτρου καὶ «ἡ χαλκεῖα καὶ ἡ χωλεία καὶ πάντα τὰ τοιαῦτα σύμβολα τῆς περὶ τὸ αἰσθητὸν αὐτοῦ ποιήσεώςἐστι».

Ἀλλὰ καὶ ὅτι εἶναι δημιουργός, εἶναι φανερὸ ἀπὸ τοὺς ἴδιους, οἱ ὁποῖοι λένε ὅτι αὐτὸς ἔπεσε ἀπὸ ψηλά, ἀπὸ τὸν Ὄλυμπο, μέχρι γῆς καὶ ὑμνοῦν ὅλες τίς ὑποδοχὲς τῶν ἐγκόσμιων θεῶν σὰν «ἡφαιστοτεύκτους». Ἄν, λοιπόν, ὑποστηρίζουμε ὅτι τὰ πράγματα ἔχουν ἔτσι, τοῦτος ὁ θεὸς θὰ εἶναι ὁ καθολικὸς δημιουργὸς «τῆς σωματοειδοῦς ἁπάσης συστάσεως», καὶ τὰς «ἐμφανεῖς ἕδρας προευτρεπίζων» [προετοιμάζει] τῶν θεῶν, συμπληρώνοντας τὰ πάντα γιὰ τὴν μία/ἑνιαία ἁρμονία τοῦ Κόσμου, γεμίζοντας ὅλα τὰ δημιουργήματα μὲ σωματικὴ ζωή, καὶ διακοσμῶντας καὶ συγκρατῶντας μὲ τὰ Εἴδῃ τὴ σκληρότητα καὶ τὴν πυκνότητα τῆς ὕλης. Γιὰ αὐτό, λοιπόν, λέγεται κι ἀπὸ τοὺς θεολόγους τῶν Ἑλλήνων ὅτι χαλκεύει (δουλεύει τὸν χαλκό), «ὡς στερεῶν καὶ ἀντιτύπωνἐργάτης», ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ «χάλκεος ὁ οὐρανὸς ὡς μίμημα ὢν τοῦ νοητοῦ», καὶ ὁ τοῦ οὐρανοῦ ποιητὴς (δημιουργὸς) χαλκουργός.

«Χωλεύειν δὲ ἀμφοτέροις τοῖς ποσίν» (είναι χωλός/κουτσός και τα δύο του πόδια), επειδή είναι δημιουργός των εσχάτων/τελευταίων όντων και τις προόδους του όντως Όντος – γιατί τέτοια είναι τα σώματα – και επειδή δεν μπορεί πλέον να προχωρήσει σε άλλη τάξη και επειδή είναι δημιουργός του σύμπαντος που δεν έχει σκέλη (πόδια), όπως θα πει ο Πλάτων στον «Τίμαιο, 34.a».

Λέγεται ὅτι πέφτει ἀπὸ ψηλὰ στὴ γῆ, ἐπειδὴ ἁπλώνει τὴ δημιουργία σὲ ὁλόκληρη τὴν αἰσθητὴ οὐσία. Εἴτε, λοιπόν, κάποιοι ὑποστηρίζουν ὅτι ὑπάρχουν φυσικοὶ Λόγοι (φυσικὲς λογικὲς ἀρχὲς) μέσα στὸ σύμπαν εἴτε σπερματικὲς ἀρχές, πρέπει νὰ ἀναγάγουμε τὴν αἰτία ὅλων αὐτῶν σὲ τοῦτον τὸν θεό. Γιατί αὐτὸ τὸ ὁποῖο δημιουργεῖ ἡ Φύση βυθιζόμενη μέσα στὰ σώματα, αὐτὸ διαπλάθει καὶ τοῦτος ὁ θεὸς μὲ τρόπο θεϊκό, κινῶντας τὴ Φύση καὶ χρησιμοποιῶντας τὴ σὰν ὄργανο γιὰ τὴν δική του δημιουργία. Γιατί καὶ ἡ ἔμφυτη θερμότητα προέρχεται ἀπὸ τὸν Ἥφαιστο καὶ παράγεται ἀπὸ αὐτὸν γιὰ τὴν σωματικὴ δημιουργία.

Τὴν καθολικὴ αἰτία, λοιπόν, τῶν γιγνομένων (γεννημένων) ὄντων ὁ Πλάτων, στὸν «Τίμαιο, 23d-e», τὴν ἀνήγαγε σὲ αὐτὸν τὸν θεό. Ἐπειδή, ὅμως, χρειάζονται καὶ ὕλη τὰ γιγνόμενα (γεννημένα) ὄντα - γιατί καὶ οἱ οὐράνιοι θεοὶ δανείζονται «μέρη ἀπὸ τὸ σύμπαν, τὰ ὁποῖα θὰ ἐπιστραφοῦν καὶ πάλι πίσω - μόρια ἐκ τοῦ παντὸς ὡς αὖθις ἀποδοθησόμενα», «Τίμαιο, 42e» - ,μὲ τρόπο πολὺ θαυμαστὸ τὴν ἔχει ὑποδείξει καὶ αὐτὴν μὲ τὴ γῆ.

Γιατί καὶ στὸ ἴδιο τὸ σπέρμα ὑπάρχουν λόγοι (λογικὲς ἀρχὲς) καὶ ὑπόστρωμα στὸ ὁποῖο αὐτὲς οἱ ἀρχὲς ἐφαρμόζονται, καὶ οἱ πρῶτες προέρχονται ἀπὸ τὴν τέχνη τοῦ Ἡφαίστου, ἐνῶ τὸ δεύτερο ἀπό τη γῆ, γιατί στὸ συγκεκριμένο πλατωνικὸ χωρίο ὡς γῆ πρέπει νὰ ἐννοήσουμε κάθε ὑλικὸ αἴτιο, ὄχι ἐπειδὴ οἱ Ἀθηναῖοι ἦταν αὐτόχθονες, ἀλλὰ ἐπειδὴ καὶ ὁλόκληρο τὴν γένεσιν συνηθίζουν νὰ τὴν ἀποκαλοῦν γῆ καὶ καθετὶ ὑλικὸ νὰ τὸ ἀποκαλοῦν γήινο, ἀναγκαστικά, λοιπόν, τὰ σπέρματα προέρχονται ἀπὸ τὴ γῆ.

Ὄργανο, λοιπόν, τοῦ Ἡφαίστου εἶναι τὸ πῦρ καὶ ὕλη ἡ γῆ, ἡ δια τοῦ πυρὸς κινούμενη καὶ ζωογονοῦσα, ἐνῶ ἡ ἴδια εἶναι «ἀπεψυγμένη» (παγωμένη). Γιὰ αὐτὸ καὶ στὸ συγκεκριμένο χωρίο ἔχει χρησιμοποιηθεῖ σὰν νὰ παίζει τὸν ρόλο τῆς ὕλης γιὰ τὸν Ἥφαιστο, καὶ γιὰ αὐτὸ ἔχει εἰπωθεῖ ὅτι τὸ σπέρμα τοῦ Ἡφαίστου μαζὶ μὲ τὴ γῆ πραγματοποίησε τὴ γέννηση τῶν Ἀθηναίων. Γιατί «καὶ κατὰ τὸν μῦθον ὁ ῞ηφαιστος ἐρῶν τῆςἈθηνᾶς ἀφῆκε τὸ σπέρμα εἰς γῆν» καὶ ἀπὸ ἐκεῖ βλάστησε τὸ τῶν Ἀθηναίων γένος.

Πάντα, λοιπόν, καὶ γενικὰ ὁ Ἥφαιστος εἶναι ἐρωτευμένος μὲ τὴν Ἀθηνᾶ, ἐπειδὴ μιμεῖται μὲ τὰ αἰσθητὰ ἔργα τὴ νοητική της ἰδιότητα. Καὶ αἱ «Αθηναϊκαὶ ψυχαὶ μάλιστα κατὰ ταύτην τοῦ ἡφαίστου τὴν ἐνέργειαν δέχονται τὰ ὀχήματα πάρ᾽ αὐτοῦ» καὶ «εἰσοικίζονται» [ἐγκαθίστανται] στὰ σώματα ποὺ λαμβάνουν ὑπόσταση ἀπὸ τοὺς Λόγους τοῦ Ἡφαίστου, οἱ ὁποῖοι ἔχουν λάβει τὰ συνθήματα (σύμβολα) τῆς Ἀθηνᾶς, καὶ ἀπὸ τὴν γῆ. Γιατί αὐτὸς εἶναι πρὶν ἀπὸ τὴν Φύση ὁ τελεστὴς (τελειοποιητὴς) τῶν σωμάτων, βάζοντας σὲ καθένα τους διαφορετικὸ σύμβολο τῶν θεῶν.