Ὁ Ἡμίθεος ἥρωας Περσέας καὶ ἡ Ανδρομέδα

Ὁ Ἡμίθεος ἥρωας Περσέας καὶ ἡ Ανδρομέδα


Ὁ Ἀκρίσιος, ὁ Βασιλιάς του Ἄργους, εἶχε μία μοναχοκόρη, τὴ Δανάη, ἀλλὰ δὲν εἶχε γιούς ὥστε νὰ κληρονομήσουν το βασίλειο του. Ἡ ἐπιθυμία του νὰ ἀποκτήσει ἕνα γιὸ ἦταν τόσο μεγάλη, ποῦ ἀποφάσισε νὰ ταξιδέψει μέχρι το μαντεῖο των Δελφῶν γιά νὰ συμβουλευτεῖ την Πυθία. «Ὄχι ἐσὺ, Ἀκρίσιε, ἀλλὰ ἡ κόρη σου Δανάη θὰ ἀποκτήσει ἕνα γιὸ Κι αὐτὸ το παιδί θὰ εἶναι ἡ αἰτία του θανάτου σου!» του εἰπέ ἡ ἱέρεια του μαντείου.

Γιὰ νὰ ἐμποδίσει την πραγματοποίηση του χρησμοῦ, ὁ Ἀκρίσιος ἔδωσε ἐντολὴ νὰ κατασκευαστεῖ μία ὑπόγεια φυλακή, στὸ κέντρο της αὐλῆς του παλατιοῦ του, ὅπου ἔκλυσε την ὄμορφη Δανάη. Μόνο ἡ τροφός της Δανάης μποροῦσε νὰ την ἐπισκέπτεται καθημερινά σ' αὐτὸ το παράξενο κελί ποῦ ἔμοιαζε με τάφο, γιὰ νὰ της πηγαίνει φαγητό καὶ νὰ τὴ φροντίζει. Ὅμως το σχέδιο του Ἀκρίσιου δὲ στάθηκε ἱκανὸ νὰ ἐμποδίσει το Δία νὰ δεῖ την κοπέλα καὶ νὰ την ἐρωτευτεῖ Γιὰ νὰ καταφέρει νὰ την πλησιάσει, ὁ πατέρας των θεῶν μεταμορφώθηκε σε χρυσή βροχή ποῦ μπῆκε μέσα στὴν ὑπόγεια φυλακή ἀπὸ μία σχισμή στὴ μεταλλική σκεπή της.

Ἔτσι, ἔπειτα ἀπὸ λίγο καιρό ἡ Δανάη ἔφερε στὸν κόσμο ἕνα γιὸ, τον Περσέα, καὶ με τὴ βοήθεια της τροφοῦ της τον κράτησε κρυφό ἀπὸ τον κόσμο.

Ἥ ὀργὴ του Ακρίσιου

Είχαν περάσει τρία με τέσσερα χρόνια, ὅταν μία μέρα, περπατῶντας στὴν αὐλὴ του παλατιοῦ του, ὁ Ἀκρίσιος ἄκουσε μία παιδική φωνή κάτω ἀπὸ το ἔδαφος Ἦταν ἡ φωνή του Περσέα, ποῦ γέλαγε χαρούμενος παίζοντας. Ὀργισμένος ὁ βασιλιάς ποῦ ἐξαπατήθηκε, καταδίκασε σε θάνατο την τροφό της κόρης του καὶ ἀνάγκασε τὴ Δανάη νὰ ὁμολογήσει μπροστά στὸ ἱερὸ του Δία το ὄνομα του πατέρα του παιδιοῦ της.

«Το ὄνομα του εἶναι Δίας» ὁμολόγησε ἡ Δανάη, ἀλλὰ ὁ Ἀκρίσιος θύμωσε ἀκόμα περισσότερο, πιστεύοντας πῶς ἡ κόρη του ἔλεγε ψέματα.

«Κλεῖστε μητέρα καὶ παιδί σε μία λάρνακα, σφραγίστε την καὶ πετᾶξτε την στὴ θάλασσα» διέταξε ὁ βασιλιάς Ἔτσι κι ἔγινε, ἀλλὰ ἡ λάρνακα δὲν βούλιαξε. Παρασυρμένη ἀπό τα θαλάσσια ρεύματα, ταξίδεψε στὸ πέλαγος καὶ ἔφτασε ἔπειτα ἀπό καιρό στὴ Σέριφο, ἕνα ἀπό τα νησιά των Κυκλάδων. Ἐκεῖ βασιλιάς ἦταν ὁ Πολυδέκτης. Ἕνας ψαράς ποῦ τον ἔλεγαν Δίκτη εἶδε τὴ λάρνακα νὰ ἐπιπλέει στὸ νερό καὶ με τὴ βοήθεια μερικῶν συντρόφων του πέταξε στὴ θάλασσα ἕνα δίχτυ καὶ την τράβηξε στὴ στεριά. Ἔτσι ἡ Δανάη καὶ ὁ Περσέας σώθηκαν ἀπό βέβαιο πνιγμό, ἀλλὰ ὄχι καὶ ἀπό τις συμφορές ποῦ ἦταν γραφτό νὰ τους βροῦν στὸ μέλλον.

Στὸ νησί της Σερίφου

Ὁ Περσέας μεγάλωσε στὸ νησί καὶ ἔγινε ἕνα δυνατό παλικάρι ποῦ φρόντιζε τὴ μητέρα του, ἡ ὁποία στὸ μεταξύ εἶχε γοητεύσει το βασιλιά Πολυδέκτη. Μία μέρα, ὁ βασιλιάς κάλεσε τον Περσέα σε ἕνα ἀπό τα συμπόσια του παλατιοῦ ζητῶντας του, ὅπως καὶ με τους ὑπόλοιπούς καλεσμένους, νὰ του φέρει δῶρο ἕνα ἄλογο Βέβαιος πῶς ὁ Περσέας, ποῦ εἶχε μεγαλώσει δίπλα σε ἕναν ἁπλὸ ψαρά, δὲ θὰ μποροῦσε νὰ ἐκπληρώσει την ἐπιθυμία του. Ὁ νέος, ὅμως, δὲν πτοήθηκε καὶ ἀνακοίνωσε στὸ Βασιλιά πῶς θὰ ἐρχόταν στὸ συμπόσιο, ἀλλὰ ἀντί γιά ἄλογο θὰ του ἔφερνε το κεφάλι της Μέδουσας.

Οἱ Γοργόνες

Ἡ Μέδουσα ἦταν μία ἀπὸ τις Γοργόνες, τις τρεῖς τρομακτικές ἀδελφές με μορφή τεράτων. Στὰ χέρια τους εἶχαν νύχια ἁρπακτικοῦ, στὸ κεφάλι τους ἀντὶ γιὰ μαλλιά ζωντανά φίδια καὶ στὴν πλάτη χρυσά φτερά ποὺ τους ἐπέτρεπαν νὰ πετοῦν Τα μάτια τους, με βλέμμα ἀνατριχιαστικό, μεταμόρφωναν σε πέτρα ὅποιον θνητό τα κοιτοῦσε Ἀπὸ τις τρεῖς ἀδελφές ἡ μόνη θνητή ἦταν ἡ Μέδουσα.

Ὅταν ὁ Περσέας ξανασκέφτηκε την ὑπόσχεση ποὺ τόσο ἀπερίσκεπτα εἶχε δώσει στὸ βασιλιά, ρίγησε. Ἦταν ὑποχρεωμένος νὰ τηρήσει την ὑπόσχεση του, ἀλλὰ δὲν εἶχε ἰδέα πώς θὰ τα κατάφερνε! Σκεπτικός, ἄρχισε νὰ περπατᾶ κατά μῆκος της ἀκτῆς του νησιοῦ Εἶχε φτάσει στὴν ἄκρη της ἀκτῆς, ἀλλὰ ἀκόμα δὲν εἶχε βρεῖ τή λύση.

Αποκαμωμένος, κάθισε σ' ἕνα βράχο καὶ ἔβαλε τα κλάματα. «Ἀλίμονο, πώς θὰ βρῶ τις Γοργόνες; Καὶ με τι τρόπο θὰ καταφέρω νὰ πιάσω την τρομερὴ Μέδουσα;» ἀναρωτιόταν Ὁ πρῶτος ἀπὸ τους θεούς ποὺ βοήθησε τον Περσέα ἦταν ὁ Ἑρμῆς, ὁ ἀγγελιαφόρος των θεῶν «Οἱ Γοργόνες ζοῦν στὴν ἄλλη ἄκρη του Ὠκεανοῦ, κοντά στοὺς κήπους των Ἑσπερίδων, ἐκεῖ ὅπου ἀρχίζει το Βασίλειο της Νύχτας» εἶπε ὁ Ἑρμῆς προσφέροντας στὸν Περσέα ἕνα κοφτερό ξίφος.

Μόλις ἔφυγε ὁ Ἑρμῆς, μπροστά στὰ ἔκπληκτα μάτια του Περσέα ἐμφανίστηκε ἡ Ἀθηνᾶ, ποὺ τον ὁδήγησε στὶς Ναιάδες, τις Νύμφες του ὑγροῦ στοιχείου, ποὺ κατοικοῦσαν στὸ νησί, σε μία σπηλιά ἐκεῖ κοντά. «Μόνο ἐσεῖς μπορεῖτε νὰ βοηθήσετε τον Περσέα» τις παρακάλεσε ἡ Ἀθηνᾶ Ἀμέσως, οἱ Ναιάδες ἔσπευσαν νὰ βοηθήσουν το νέο. Ἡ μία του ἔδωσε ἕνα ζευγάρι φτερωτά σανδάλια, ἡ ἄλλη του φόρεσε στὸ κεφάλι το κράνος του Ἄδη ποὺ ἔκανε ἀόρατο ὅποιον το φοροῦσε, ἐνῶ ἡ τρίτη του ἔδωσε ἕνα σακί μέσα στὸ ὁποῖο θὰ ἔπρεπε νὰ βάλει το κομμένο κεφάλι της Μεδούσας.

Ὁ θάνατος της Μέδουσας

Ὁ Περσέας ξεκίνησε ἀμέσως το ταξίδι του. Ἐλαφρύς σάν πούπουλο χάρη στά φτερωτά του σανδάλια, μποροῦσε νὰ πετάει ψηλά στὸν ἀέρα Διέσχισε με εὐκολία τον Ὠκεανό καὶ ἔφτασε γρήγορα στά σύνορα του βασιλείου της Νύχτας. Ἐκεῖ, στὶς ὑπόγειες στοές μιᾶς μυστηριώδους σπηλιᾶς, ποῦ τή φυλούσαν οἱ Γραῖες, κρύβονταν οἱ ἐφιαλτικές Γοργόνες.

(Περσέας καὶ Μέδουσα. Ἀττικό βάζο του 460 π.Χ. - Μουσεῖο Μονάχου, Γερμανία)

Οἱ Γραῖες, κόρες κι αὐτὲς, ὅπως καὶ οἱ Γοργόνες, του θαλασσινοῦ θεοῦ Φόρκη, ἦταν τρεῖς θεές με μορφή γερασμένων γυναικών. Φαλακρές ἀπὸ τότε ποῦ γεννήθηκαν, εἶχαν ἕνα μόνο δόντι καὶ ἕνα μόνο μάτι, ποῦ το δανείζονταν με τή σειρά. Γιὰ το λόγο αὐτὸ, φυλούσαν την εἴσοδο της σπηλιᾶς μία κάθε φορά καὶ ποτέ ὅλες μαζί. Τὴ στιγμή, μάλιστα, ποῦ ἡ μία ἀπὸ τις Γραῖες ἔβγαζε το μάτι γιὰ νὰ το παραδώσει στὴν ἑπομένη ἦταν καὶ οἱ τρεῖς τους τυφλές. Ὁ Περσέας φόρεσε το κράνος του Ἄδη ποῦ τον ἔκανε ἀόρατο, πλησίασε τις θεές καὶ, τή στιγμή ποῦ το μοναδικό τους μάτι ἄλλαζε χέρια, το ἅρπαξε σάν ἀστραπὴ «Θὰ σας ἐπιστρέψω το μάτι σας, ἄν μου δείξετε πού κρύβονται οἱ Γοργόνες» ἀπάντησε ἀποφασιστικά ὁ Περσέας στὶς τρεῖς γριές ποῦ ἀρχίσαν νὰ διαμαρτύρονται.

Ἀφοῦ πῆρε την ἀπάντηση ποῦ ἤθελε, ξεκίνησε το ταξίδι του μέσα στὴ σπηλιά, με την προστασία της Ἀθηνᾶς, ποῦ τον ακολουθούσε σιωπηρά. Περπάτησε ἀρκετὴ ὥρα μέσα στό λαβύρινθο με τις ὑπόγειες σήραγγες, ὥσπου ἔφτασε στὴν κρυψῶνα των Γοργόνων, ποῦ κοιμόνταν ἀνυποψίαστες Πλησίασε τή Μέδουσα καὶ, κοιτάζοντας την ἀντανάκλαση της στὴν ἀσπίδα της Ἀθηνᾶς, ὥστε νὰ ἀποφύγει το θανατηφόρο βλέμμα της, σήκωσε το σπαθί του καὶ με μία γρήγορη κίνηση ἔκοψε το φοβερό κεφάλι.

Πήγασος, το φτερωτό ἄλογο

Ἀπὸ το ἄψυχο σῶμα της τερατώδους Μέδουσας δὲν ἔτρεξε μόνο αἷμα Ἀπὸ τον ἀκέφαλο λαιμό της πετάχτηκε ἕνα φτερωτό ἄλογο, ὁ Πήγασος, καὶ ἕνας γίγαντας, ὁ Χρυσάορας. Ὁ Περσέας, ἀφοῦ ἔβαλε το κομμένο κεφάλι της Μέδουσας στό σακί του, ἀνέβηκε στή ράχη του φτερωτοῦ Πήγασου καὶ πέταξε μακριά ἀπό τή σπηλιά.

Οἱ ἄλλες δύο Γοργόνες, ποῦ στό μεταξύ εἶχαν ξυπνήσει, Βλέποντας το ἀκέφαλο σῶμα της ἀδελφῆς τους, πῆραν στό κυνήγι τον Περσέα. Ἔτρεξαν ὀργισμένες ἕξω ἀπό τή σπηλιά καὶ συνέχισαν την καταδίωξη στὸν οὐρανὸ Ὅμως ὁ Περσέας, φορῶντας το κράνος του Ἄδη, ἔγινε ἀόρατος καὶ κατάφερε νά τους ξεφύγει καὶ νά ἐξαφανιστεῖ

Ανδρομέδα

Στὸν δρόμο της ἐπιστροφή του ἀπό την Σέριφο, ὁ Περσέας πέρασε ἀπό την Αἰθιοπία. Ἐκεῖ, ἀντίκρυσε μία πανέμορφη κοπέλα ἁλυσοδεμένη πάνω σε ἕνα βράχο, την Ἀνδρομέδα, κόρη του βασιλιά Κηφέα καὶ της Κασσιόπειας. Ἡ μητέρα της κοπέλας, περήφανη γιά την ὀμορφιά της, εἶχε τολμήσει νά ἀνταγωνιστεῖ τις Νηρηίδες. Ἐκεῖνες, θυμωμένες, ἔτρεξαν στὸν πατέρα τους, τον Ποσειδῶνα, γιά νά εκδικηθεί την προσβολή. Ὁ θεός, ὀργισμένος, ἔστειλε ἕνα φοβερό δράκο ποῦ γεννήθηκε ἀπό τα ἀφρισμένα κύματα, γιά νά καταστρέψει την Αἰθιοπία. Ὁ βασιλιάς της χώρας, ἀπελπισμένος, ἔτρεξε στό μαντεῖο του Ἄμμωνα γιά νά ζητήσει βοήθεια.

«Ἡ κόρη του Κηφέα καὶ της Κασσιόπειας, ἤ Ανδρομέδα, πρέπει νά θυσιαστεῖ γιά νά σταματήσει ἤ συμφορά» ἦταν ὁ τρομερός χρησμός ποῦ ἔδωσε το μαντεῖο

Ἔτσι, ἤ κοπέλα δέθηκε πάνω στό βράχο γιά νά την κατασπαράξει το θαλάσσιο τέρας του Ποσειδῶνα, καὶ ἐκεῖ την εἶδε γιά πρώτη φορά ὁ Περσέας. «Θὰ ἐλευθερώσω την κόρη σας, ἄν μου ὑποσχεθεῖτε ὅτι θὰ μου δώσετε το χέρι της» εἶπε ὁ Περσέας στούς γονεῖς της κοπέλας.

Ἔχοντας ἀκόμα μαζί του τα θεϊκά ὅπλα ποῦ του εἶχαν δώσει οἱ Νύμφες, δέ δυσκολεύτηκε καθόλου νά σκοτώσει το δράκο. Ὅμως ὁ Φινέας, ἀδελφός του Κηφέα, ποῦ εἶχε βάλει σκοπό νά παντρευτεῖ ἐκεῖνος την Ἀνδρομέδα, ἐπιτέθηκε στὸν Περσέα γιά νά τον ἐξοντώσει Ἐκείνος, ὅμως, χρησιμοποιῶντας το κεφάλι της Μέδουσας με το θανατηφόρο βλέμμα, μεταμόρφωσε σε πέτρα το Φινέα καὶ τους στρατιῶτες του. Ἐλεύθερος καὶ με την ὄμορφη Ἀνδρομέδα στό πλευρό του, ὁ Περσέας μποροῦσε πλέον νά ἐπιστρέψει στή Σέριφο.

Ἡ ἐπιστροφή στή Σέριφο

Ὅταν ἔφτασε στὸ νησί, ὁ Περσέας χρησιμοποίησε γιά ἄλλη μία φορά τις μαγικές δυνάμεις της Μέδουσας ὥστε νά γλυτώσει τή μητέρα του Δανάη ἀπὸ την ἐνοχλητική πολιορκία του βασιλιά Πολυδέκτη. Ὁ ἥρωας ἔβγαλε ἀπὸ το σακί του το κομμένο κεφάλι της Γοργόνας καί το κράτησε μπροστά στὰ μάτια του βασιλιά, ὁ ὁποῖος μεταμορφώθηκε ἀμέσως σε πέτρα.

«Ἀπό ἐδῶ καί μπρὸς βασιλιάς της Σερίφου θὰ εἶναι ὁ Δίκτης» ἀνακοίνωσε ὁ Περσέας, ἀνταμείβοντας ἔτσι τον ἄνθρωπο ποῦ του εἶχε σώσει κάποτε τή ζωή καί τον εἶχε μεγαλώσει σὰν πατέρας.

Ὁ Ἑρμῆς, ποῦ εἶχε τόσο βοηθήσει τον Περσέα στίς περιπέτειες καί τα κατορθώματα του, ἀνέλαβε νά ἐπιστρέψει στίς Ναϊάδες τα μαγικά ἀντικείμενα ποῦ τους ἀνῆκαν: τα φτερωτά σανδάλια, το σακί καί το κράνος του Ἄδη Ὁ Περσέας ἐμπιστεύτηκε στήν Ἀθηνᾶ το κεφάλι της Μέδουσας, το ὁποῖο ἡ θεά τοποθέτησε στὸ κέντρο , της ἀσπίδας της.

Οἱ περιπέτειες του Περσέα, ὅμως, δέν εἶχαν φτάσει στὸ τέλος τους. Ὁ χρησμός ποῦ τόσα χρόνια πρίν εἶχε προβλέψει το χαμό του παπποῦ του Ἀκρίσιου δέν εἶχε ἀκόμα ἐπαληθευτεῖ

Ἤ ἐπιστροφή στό Ἀργός

Ὁ Περσέας φλεγόταν ἀπὸ την ἐπιθυμία νά ἐπιστρέψει στήν πατρίδα του, το Ἀργός Ὁ βασιλιάς Κρίσιμος, μαθαίνοντας τις προθέσεις του ἐγγονοῦ του, ἐγκατέλειψε την πόλη καί κατέφυγε στὴ Λάρισα ἐλπίζοντας νά ἀποφύγει την ἐκπλήρωση του φοβεροῦ χρησμοῦ Ὁ Περσέας, ποῦ ἦταν ἤδη στό δρόμο γιά το Ἀργός ταξιδεύοντας με τή γυναῖκα του, την Ἀνδρομέδα, ἀποφάσισε νά πάει στὴ Λάρισα, γιά νά λάβει μέρος στούς ἀγῶνες ποῦ διοργάνωνε ὁ βασιλιάς της πόλης πρὸς τιμήν του πατέρα του. Ἐπέλεξε τή δισκοβολία, πῆρε θέση στόν ἀγωνιστικό χῶρο καί ἔριξε με ὅλη του τή δύναμη το δίσκο ὅσο πιὸ μακριά μποροῦσε Το βαρύ ἀντικείμενο, όμωε, ξέφυγε ἀπὸ την πορεία του καί χτύπησε ἕναν ἀπὸ τους θεατές στό κεφάλι σκοτώνοντάς τον στὴ στιγμή. Ὁ ἀτυχῶς θεατής δέν ἦταν ἄλλος ἀπὸ τον Ἀκρίσιο. Ἔτσι, ὁ ἡλικιωμένος γεμόνας του Ἄργους σκοτώθηκε ἀπὸ το χέρι του ἐγγονοῦ του, ὅπως ἀκριβῶς εἶχε προβλέψει το μαντεῖο των Δελφῶν χρόνια πρίν

Ἀνάμεσα το' ἀστέρια του ουρανού

Ὁ Περσέας δέ δέχτηκε νά στεφθεῖ νέος βασιλιάς του Ἄργους. Ὁ πόνος του γιά το χαμό του παπποῦ του, ποῦ ὁ ἴδιος προκάλεσε ἄθελά του, ἦταν ἀβάσταχτος. «Θὰ γίνω βασιλιάς της Τίρυνθας, στὴ θέση του ἐξαδέλφου μου Μεγαπένθη, ὁ οποίος με τή σειρά του θὰ γίνει Βασιλιάς του Ἄργους.» ἀποφάσισε ὁ Περσέας. Ἀπὸ τον εὐτυχισμένο γάμο του με την Ἀνδρομέδα, ὁ Περσέας ἀπέκτησε πολλά παιδιά, ἀπὸ τα ὁποῖα ἦταν γραφτό νά γεννηθοῦν πολλοί καί σημαντικοί ἥρωες, ἀνάμεσα τους καί ὁ Ηρακλής.

Στό τέλος της ἐπίγειας ζωῆς τους, οἱ δύο σύζυγοι τιμήθηκαν ὡς ἡμίθεοι καί ἔγιναν ἀστερισμοί

Ὁ Περσέας καί ἡ Ἀνδρομέδα στέλνουν πλέον τή λάμψη τους στόν κόσμο ἀπὸ τον οὐρανὸ, διατηρῶντας ζωντανές στή μνήμη των ἀνθρώπων τις θαυμαστές τους περιπέτειες.

Οἱ Ἀμερικανοί χρησιμοποιοῦν τον Σοφοκλῆ γιὰ νὰ θεραπεύσουν τους στρατιῶτες

Οἱ Ἀμερικανοί χρησιμοποιοῦν τον Σοφοκλῆ γιὰ νὰ θεραπεύσουν τους στρατιῶτες


Ἔργα σὰν τον Αἴαντα, καὶ ἄλλες ἱστορίες πολέμου, ἀπὸ την ἀρχαία Ἑλλάδα, ἔχουν τὴ δύναμη νὰ βοηθήσουν ἐκείνους των ὁποίων οἱ ζωές ἔχουν καταστραφεῖ ἀπὸ τον πόλεμο.


Ὅπως καὶ οἱ περισσότεροι ἄνδρες πολῖτες της γενιᾶς του, ὁ Σοφοκλῆς ἦταν βαθύτατα ἐξοικειωμένος με τον πόλεμο καὶ τὴ στρατιωτική ζωή, καθώς καὶ τις προκλήσεις πού ἀντιμετωπίζουν οἱ βετερᾶνοι πού ἐπιστρέφουν ἀπὸ το μέτωπο. Ἐκτὸς ἀπὸ τὴ συγγραφή τραγωδιῶν, ὅπως ἤ Ἀντιγόνη, ὁ Σοφοκλῆς ὑπηρέτησε ὡς στρατηγός στὸν ἀθηναϊκό στρατό κατά τὴ διάρκεια του πολέμου, στὸ πλευρό του Θουκυδίδη, γράφει ὁ Bryan Doerries στὸν ObsObserver.


Ἕνα ἀπὸ τα λιγότερο γνωστά ἔργα του, ὁ Αἴας, ἐξερευνᾶ τον ψυχολογικό ἀντίκτυπο του πολέμου σε πολλούς ἀπὸ ἐκείνους ποὺ ἔλαβαν μέρος. Ὁ Αἴας ποὺ εἶναι γνωστός ὡς ὁ πιὸ σκληρός πολεμιστής στὸν ἑλληνικό στρατό, χάνει το δρόμο του κατά τὴ διάρκεια του 9ετούς Τρωικοῦ Πολέμου, μετά τον θάνατο του στενοῦ του φίλου, Ἀχιλλέα Προδωμένος, προσπαθεῖ νὰ δολοφονήσει τους διοικητές του, ἀποτυγχάνει, καί-τελικά- αὐτοκτονεῖ Ἥ τραγωδία ἀπεικονίζει τα γεγονότα ποὺ ὁδήγησαν στὴν αὐτοκτονία του Αἴαντα, μεταξύ των ὁποίων, ἡ ξέφρενη προσπάθεια της συζύγου του καὶ των στρατευμάτων νὰ παρέμβουν, πρὶν νὰ εἶναι πολύ ἀργὰ Ἥ τραγωδία δείχνει ἐπίσης τις καταστροφικές ἐπιπτώσεις ποὺ εἶχε ὁ θάνατός του στὴν οἰκογένεια καὶ τους φίλους του, ποὺ ἐπὶ σκηνῆς ἀντικατοπτρίζονται ἀπὸ τις θλιβερές κραυγές της συζύγου του, ὅταν ἀνακαλύπτει το σῶμα του.


Μετά ἀπὸ μιὰ παράσταση του Αἴαντα σε μία βάση του Σώματος Πεζοναυτῶν στὴν Καλιφόρνια, ἕνα μυώδης λοχίας στάθηκε μπροστά σε περισσότερα ἀπὸ ἑκατὸ μέλη της μονάδας του καὶ διστακτικά ἄρχισε νὰ λέει την ἱστορία του. "Δὲν εἶχα καμία πρόθεση νὰ μιλήσω σήμερα," εἰπέ "Ἀλλὰ ἔχασα κάθε μέλος της ὁμάδας μου στὸ Ἀφγανιστάν. Καὶ τους ἔχασα ὅλους, ἀφοῦ γυρίσαμε καὶ ἐπέλεξαν νὰ αὐτοκτονήσουν". Ὁποιαδήποτε ἄλλη μέρα, ὁ ἴδιος δὲν θὰ μποροῦσε νὰ μοιραστεῖ τα συναισθήματά του μπροστά στοὺς ὑφισταμένους καὶ τους ὑπόλοιπους συναδέλφους του. Ἀλλὰ μόλις εἶχε ἀκούσει τους ἠθοποιούς νὰ ζωντανεύουν τις αρχαίες λέξεις του Σοφοκλῆ


Γιὰ ἕξι χρόνια, μία θεατρική ὁμάδα ἀπὸ την Ἀμερική, ταξιδεύει σε στρατιωτικές βάσεις σε ὅλο τον κόσμο γιὰ νὰ παρουσιάσει ἀναγνώσεις των τραγωδιῶν του Σοφοκλῆ στοὺς στρατιῶτες, τους βετεράνους καὶ τις οἰκογένειές τους ὡς καταλύτης γιὰ διάλογο σχετικά με τα ὁρατά καὶ τα ἀόρατα τραύματα, μεταξύ των ὁποίων καὶ εἰλικρινεῖς συζητήσεις γιὰ την αὐτοκτονία Ἡ ὁμάδα κατάφερε νὰ δημιουργήσει ἕνα κοινό λεξιλόγιο γιὰ νὰ συζητοῦν οἱ ἐμπλεκόμενοι ἀνοιχτά τον πόλεμο καὶ τις συνέπειές του. Στόχος ἦταν νὰ δημιουργήσει ἕνα ἀσφαλές περιβάλλον γιὰ τους στρατιῶτες καὶ τους ἀγαπημένους τους, ὥστε νὰ ἀρχίσουν νὰ συμβιβάζονται με τις πολεμικές ἐμπειρίες τους ὑπὸ την παρουσία των συναδέλφων, των φίλων καὶ των συγγενῶν τους.


Οἱ Ἕλληνες γνώριζαν ὅτι δὲν ἦταν ἀσφαλές νὰ ξεσπάσουν σε κλάματα κατά τὴ διάρκεια της μάχης, ἀλλὰ ἤξεραν ἐπίσης ὅτι τα συναισθήματα ποὺ συνδέονται με τον πόλεμο δὲν μποροῦσαν νὰ κρύβονται γιὰ πολύ. Ἔπρεπε νὰ τα ἀπελευθερώσουν ὅταν θὰ βρίσκονταν ὑπὸ την προστασία μιᾶς συμπονετικῆς παρέας. Στὴν ἀρχαία Ἀθήνα, ὅταν ἡ στρατιωτική θητεία ἦταν ὑποχρεωτική γιὰ ὅλους τους πολῖτες, το νὰ συγκεντρωθεῖ μία τέτοια κοινότητα ἦταν λιγότερο προκλητικό ἀπὸ ὁ, τι στὶς Ἡνωμένες Πολιτεῖες σήμερα, ὅπου λιγότερο ἀπὸ το ἡμίση του 1% του πληθυσμοῦ των ΗΠΑ ἔχει ὑπηρετήσει στὸ Ἰράκ καὶ το Αφγανιστάν.


Ὁ κεντρικός ἥρωας Αἴαντας, ἐκφράζει τον κίνδυνο της ἀπομόνωσης Το ἔργο βάζει το κοινό μέσα στὸ μυαλό ἑνός πολεμιστή πού ἔχει τάσεις αὐτοκτονίας, καὶ καθιστά την αυτο-απομόνωση λογική διαδικασία της σκέψης του. Κατά τη διάρκεια της σκηνῆς στὴν ὁποῖα ὁ μεγάλος πολεμιστής παίρνει τὴ δική του ζωή, βυθίζοντας στὸ σῶμα του το σπαθί του Ἕκτορα (το ὅπλο του ἐχθροῦ του), ὁ Σοφοκλῆς καθαρίζει το χῶρο, ἀφήνοντας τον Αἴαντα μόνο του ὥστε νὰ ἀναμετρηθεῖ με τον ἑαυτὸ του, λίγα μόλις μέτρα ἀπὸ τους Ἀθηναίους στρατηγούς πού κάθονται σε θρόνους κοντά στὸ μπροστινό μέρος του ἀρχαίου ἀμφιθεάτρου


Το PTSD ( Μετατραυματικό σύνδρομο) χρονολογεῖται ἀπὸ την ἐποχῆ πρὸ Χριστοῦ Μετά ἀπὸ μία ἄλλη πρόσφατη παράσταση του Αἴαντα, ἕνας στρατιώτης σηκώθηκε καὶ εἰπέ, "Ἤξερα ὅτι ὁ Αἴας σκεφτόταν νὰ αὐτοκτονήσει ὅταν ἐξαπάτησε την οἰκογένεια καὶ τα στρατεύματά του καὶ ἀποχώρησε ἀπὸ την σκηνή του κραδαίνοντας ἕνα ὅπλο Ἀλλὰ δὲν νομίζω νὰ ἤξερε ὅτι ἐπρόκειτο νὰ δώσει τέλος στὴ ζωή του μέχρι πού ἔμηνε μόνος στοὺς αμμόλοφους με τους θεούς του". Ἤ λέξη κλειδί εἶναι "μόνος". Ὅς κοινωνία, παρά τις καλύτερες προθέσεις μας, ἔχουμε ἀφήσει πάρα πολλούς βετεράνους μόνους σε ἀμμόλοφους, γράφει ὁ συντάκτης του Observer.


Ὁ Σοφοκλῆς δείχνει ὅτι ὑπάρχει μία ἐναλλακτική λύση πού ἔγκειται στὴ δύναμη της ἱστορίας: μία διαχρονική τεχνολογία τόσο ἰσχυρή ὅσο καὶ ὁποιοδήποτε ὅπλο Ὅπως εἰπέ καὶ ἕνας Ἀμερικανός στρατηγός σε μία κατάμεστη αἴθουσα ἀπὸ ἀνώτερους ἀξιωματικούς καὶ ὑπαλλήλους του Ὑπουργείου Ἄμυνας κατά τὴ διάρκεια μιᾶς παράστασης στὴν Οὐάσιγκτον, ὅπου εἶχε παιχτεῖ το ἀρχαῖο ἔργο "Συμπαρασταθεῖτε στὸν ταλαιπωρημένο καὶ πλῆξτε τον ἄνετο"


Ἔργα σὰν τον Αἴαντα, καὶ ἄλλες ἱστορίες πολέμου, ἀπὸ την ἀρχαία Ἑλλάδα μέχρι σήμερα, ἔχουν τὴ δύναμη νὰ βοηθήσουν ἐκείνους των ὁποίων οἱ ζωές ἔχουν καταστραφεῖ ἀπὸ τον πόλεμο. Ἀλλὰ ὑπάρχουν καὶ πολλές ἄλλες προσεγγίσεις γιὰ τὴ διευκόλυνση της ἀφήγησης, οἱ ὁποῖες λειτουργοῦν ἐξίσου καλά. Ἤ δημιουργία ἀσφαλῶν χώρων, ὅπως ἔκανε καὶ ὁ Σοφοκλῆς, ὅπου οἱ βετερᾶνοι μποροῦν νὰ μοιραστοῦν τις ἱστορίες τους, με ἀνθρώπους πού ἔχουν ζήσει παρόμοιες ἐμπειρίες μπορεῖ νὰ εἶναι το πρῶτο βῆμα γιὰ νὰ μπορέσουμε νὰ ὑποδεχθοῦμε τους πολεμιστές μας πίσω, καταλήγει το ἐκτενές ἄρθρο του Observer.

Παύλος Μελάς: 114 χρόνια από τον θάνατο του πρωτεργάτη του Μακεδονικού Αγώνα

Παύλος Μελάς: 114 χρόνια από τον θάνατο του πρωτεργάτη του Μακεδονικού Αγώνα
Σαν σήμερα, 13 Οκτωβρίου 1904, ο Πάυλος Μελάς, πρωτεργάτης και σύμβολο του Μακεδονικού Αγώνα, έπεφτε νεκρός από τα πυρά τουρκικού αποσπάσματος που πολιόρκησε το χωρίο Στάτιστα (μετέπειτα Παύλος Μελάς προς τιμήν του).
Ο Παύλος Μελάς ήταν αξιωματικός πυροβολικού του ελληνικού στρατού, γιος του Μιχαήλ Μελά και γαμπρός του Στέφανου Δραγούμη.
Γεννήθηκε στη Μασσαλία της Νότιας Γαλλίας, αλλά η καταγωγή της οικογένειάς του ήταν από τον Παρακάλαμο Πωγωνίου της Περιφερειακής Ενότητας Ιωαννίνων. Μετά τη μετακίνηση της οικογένειας στην Αθήνα, σπούδασε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων απ' όπου αποφοίτησε ως ανθυπολοχαγός υλικού πολέμου το 1891. Φέροντας τύψεις για την έκβαση του πολέμου του 1897 συμμετείχε από τους πρώτους στο ιδρυθέν το 1900 Μακεδονικό κομιτάτο για την εμψύχωση του απογοητευμένου ελληνικού πληθυσμού της Μακεδονίας και σε αντίδραση στη δράση των Βουλγάρων κομιτατζήδων.
Στις 18 Αυγούστου 1904 ο Παύλος Μελάς με το επιχειρησιακό όνομα Καπετάν Μίκης Ζέζας, επικεφαλής σώματος εκ 35 μόλις ανδρών, που το αποτελούσαν Μακεδόνες, Μανιάτες και Κρητικοί, ανέλαβε την αρχηγία του Μακεδονικού αγώνα ενάντια στους Βούλγαρους και εισήλθε ένοπλα στα Μακεδονικά εδάφη με την εντολή να ασκεί καθήκοντα αρχηγού και στις μικρότερες ομάδες που δρούσαν εν τω μεταξύ στη περιφέρειες Μοναστηρίου και Καστοριάς. Πληροφορηθέντες οι Τούρκοι από διάφορους καταδότες περί της εισόδου και της δράσης του Παύλου Μελά έθεσαν προς καταδίωξή του πολυάριθμο τουρκικό απόσπασμα. Παρά τις συνεχείς διώξεις του Οθωμανικού στρατού ο Παύλος Μελάς άρχισε ν΄ αποδεκατίζει τις βουλγαρικές ομάδες με βάση τα χωριά Λιγκοβάνη και Λίχυβο.
Στις 12 Οκτωβρίου, ύστερα από αποτυχημένη επιδρομή στο σλαβόφωνο χωριό Νερέτ (σημερινός Πολυπόταμος), ο Μελάς και η ομάδα του κατευθύνθηκε στα Στάτιστα (σημερινός Μελάς), χωριό τότε πλειοψηφικά σλαβόφωνο. Χωρίς να το γνωρίζει όμως στο ίδιο χωριό βρισκόταν ο αντίπαλος του, ο Βούλγαρος βοεβόδας Μήτρος Βλάχου. Ο Βλάχου θέλοντας να παγιδεύσει την ομάδα των Ελλήνων ειδοποίησε τον τουρκικό στρατό μέσω τρίτων πως στο χωριό βρισκόταν ο ίδιος και έφυγε. Στις 13 Οκτωβρίου το χωριό περικυκλώθηκε από Τουρκικό απόσπασμα 150 ανδρών που πίστευε πως κατεδίωκε τον Βλάχου. Το ξημέρωμα της επόμενης ημέρας θα έβρισκε το Μελά νεκρό υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες.
Για τις ακριβείς συνθήκες του θανάτου του Μελά υπάρχει πλήθος εκδοχών. Μια από τις πιο δημοφιλείς που διαδώθηκε από τις εφημερίδες τις εποχής διηγείται πως μετά από δίωρη μάχη διέταξε αιφνίδια έξοδο τεθείς επικεφαλής των ανδρών του. Στην επιχείρηση αυτή τραυματίσθηκε θανάσιμα στην οσφυϊκή χώρα και πέθανε μετά από μισή ώρα στα χέρια του φίλου του, Γεώργιου Στρατινάκη. Σύμφωνα με αυτή την εκδοχή, η τελευταία του φράση πριν ξεψυχήσει ήταν «Βούλγαρος να μη μείνει».
Γύρω από το σώμα του νεκρού Π. Μελά εκτυλίχθηκε μια διπλωματική επιχείρηση για την παραλαβή και ενταφιασμό του. Οι Έλληνες δεν ήθελαν να γίνει γνωστό στους Τούρκους ποιος ήταν ο νεκρός, και συγκεκριμένα ότι ήταν Έλληνας αξιωματικός, διότι αυτό θα δημιουργούσε διπλωματική κρίση. Αρχικά ο νεκρός θάφτηκε από τους χωρικούς έξω από τη Στάτιστα ενώ οι Τούρκοι δεν γνώριζαν την ταυτότητά του. Αργότερα ο προεστός της Στάτιστας ονόματι Ντίνας απεσταλμένος της ελληνικής πλευράς (πιθανώς του Μητροπολίτη Καστοριάς Γερμανού Καραβαγγέλη ή του οπλαρχηγού Κύρου) επιχείρησε να ξεθάψει και να μεταφέρει αλλού τον νεκρό. Στο μεταξύ όμως ο θάνατος του Μελά είχε μαθευτεί στην Αθήνα και η Τουρκική πρεσβεία στην Αθήνα ειδοποίησε τις Τουρκικές Αρχές της Θεσσαλονίκης να βρουν το πτώμα ώστε να το χρησιμοποιήσουν ως απόδειξη της Ελληνικής επέμβασης σε Τουρκική επικράτεια. Έτσι, ενώ ο Ντίνας έκανε την εκταφή εμφανίστηκε Τουρκικός στρατός. Τότε έκοψε βιαστικά το κεφάλι του νεκρού και έφυγε. Το κεφάλι τάφηκε μπροστά στην Ωραία Πύλη του Ναού της Αγίας Παρασκευής στο χωριό Πισοδέρι ενώ οι Τούρκοι πήραν το ακέφαλο σώμα και το πήγαν στην Καστοριά για αναγνώριση. Ο Γερμανός Καραβαγγέλης, που γνώριζε τα πάντα, κινητοποίησε τη νεολαία της Καστοριάς που περικύκλωσε το Διοικητήριο και απαιτούσε να τους δοθεί το σώμα "κάποιου Ζέζα" που ήταν Έλληνας. Ο Μητροπολίτης, προειδοποιώντας ότι μπορεί να συμβούν ταραχές που θα έβλαπταν την ειρηνική συμβίωση Τούρκων και Ελλήνων κατάφερε να του δοθεί το σώμα το οποίο και τάφηκε στο παρεκκλήσιο των Ταξιαρχών κοντά στο Μητροπολιτικό Μέγαρο Καστοριάς. Ο Παύλος Μελάς αποτέλεσε υπόδειγμα γενναιότητας και αυταπάρνησης για την απελευθέρωση της πατρίδας στην ελληνική ιστορία.
Μετά το θάνατο του η δράση των Ελληνικών δυνάμεων έγινε πιο έντονη, περιορίζοντας τη δράση των Βούλγαρων κομιτατζήδων.

Εικόνες του Αγίου Στάλιν στον Αγιο Ανδρέα Πάτρας

Σάβ, 10/28/2017 - 19:11

•     

Ραγδαίες είναι οι εξελίξεις στο θέμα της κρίσης που υπάρχει εντός της Ανατολικής Ορθοδόξου εκκλησίας, κρίση η οποία υπέβοσκε και ήρθε στο προσκήνιο με την προετοιμασία της Πανορθοδόξου Συνόδου, που έγινε τον Ιούνιο του 2016 στην Κρήτη.

Στη σύνοδο δε συμμετείχε το Πατριαρχείο Αντιοχείας, το Πατριαρχείο Μόσχας και οι εκκλησίες της Βουλγαρίας και της Γεωργίας λόγω διαφωνιών.

Το πιο σημαντικό πρόβλημα αφορά στις σχέσεις της Μόσχας με το Φανάρι, η οποία κρατάει χρόνια και η οποία βαίνει προς αντιμετώπιση, χάρη στην Πάτρα!

Πιστοί Πατρινοί προσέρχονται με την εικόνα του Αγίου Στάλιν

Ναι, όπως αποκαλύπτει σήμερα το thebest.gr χάρη στην πρωτοβουλία της Πάτρας, Φανάρι και Μόσχα ήρθαν πιο κοντά και το μεγαλύτερο πρόβλημα που ταλάνιζε την Ορθοδοξη Εκκλησία δεν υπάρχει πια!

Η πρωτοβουλία ανήκει στον δήμαρχο Πατρέων Κώστα Πελετίδη, ο οποίος σε μία από τις πολλές φορές που επισκέπτεται τον Αγιο Ανδρέα (μπαίνει μέσα κιόλας), βρήκε τη λύση!

Ευλαβική απεικόνιση του Αγίου Στάλιν στο Επιτροπικό του Αγίου Ανδρέα

Πρότεινε να ολοκληρωθεί η αγιογράφηση του ναού με εικόνες του Στάλιν ο οποίος σε πολλές περιοχές της Ρωσίας λατρεύεται σαν Αγιος (ή οσιομάρτυρας, η στήλη δεν είναι σίγουρη για τον βαθμό του). Ναι, ο Ιωσήφ Βησσαριόνοβιτς Στάλιν τιμάται κανονικά και με το νόμο σαν Αγιος, ενώ πολλές φωτογραφίες του απετέλεσαν έμπνευση σε Ρώσους αγιογράφους.

Ο Κώστας Πελετίδης, με τη σύμφωνη γνώμη του σεβ. Χρυσοστόμου ανακοίνωσε την ιδέα του στον οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο και στον Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλο, οι οποίοι τον συνεχάρησαν.

Η συγκεκριμένη εικόνα βρίσκεται άνωθεν του γυναικωνίτη

Και όχι μόνο! Xθες ήρθαν ινκόγκνιτο στην Πάτρα και συναντήθηκαν με τον Δήμαρχο.

Προς τιμήν τους μάλιστα εντός του κτιρίου ακούγονταν ύμνοι και χριστιανικά τραγούδια, όπως το Πίστης ξεκίνημα νέοι αγώνες, Εμπρος της γης οι κολασμένοι κ.ά.

Μάλιστα για πρώτη φορά ακούστηκε και το απολυτίκιο του Αι-Στάλιν (Ήχος πλ.α): Τον Συνάναρχον Λόγον εφευρών ως επόθεις την καθαράν προσευχήν απλανώς εκδιδάσκεις ταύτην ημίν Ιωσήφ νηπτικότατε πατερούλη και τρισμακάριστε όθεν ημείς την οφειλήν χρεωστικώς σοι οι πιστοί προσφέρομεν εκβοώντες τον γλυκασμόν του Κυρίου εις τας καρδίας ημών εμφύτευσον».

Αιρετική, τρόπον τινά, εικόνα του Αγίου Στάλιν, καθώς είναι εμφανώς δυτικής τεχνοτροπίας (και ουχί ρωσικής ή βυζαντινής). Αναπαριστά εικόνες από τη ζωή του Αγίου πατερούλη Στάλιν

Δηλώσεις έκανε και ο Ρώσος αγιογράφος που ανέλαβε το έργο:

«Τavarits Michailovic, Poutin rouvlia, ta selinia mona kai dipla, da gaspazar, perestroika, glasnost, poli gklasnost re paidi moy, Koutsoympas, agios anthropos, Peletidis, Stathis Panagies, kalinka - kalinka - kalinka Κayia (όχι η Βίκυ)».

Οπως έγινε γνωστό θα υπάρξει και συνέχεια στην Ευαγγελίστρια, με εικόνες του πρωτομάρτυρα της ρωσικής εκκλησίας, Βλαντίμιρ Ιλιτς Ουλιάνοφ Λένιν (μεγάλη κι αυτουνού η χάρη).

 Τάσσος Σταθόπουλος

Ἀπίστευτα προηγμένη τεχνολογία στὰ Ὁμηρικά Ἔπη

Ἀπίστευτα προηγμένη τεχνολογία στὰ Ὁμηρικά Ἔπη

Τα Ὁμηρικά ἔπη, πρὶν ἀπ’ ὅλα, δίδαξαν την Ἑλληνική γλῶσσα, σε τέτοιο μάλιστα σημεῖο ἐξοχότητας, ὥστε νὰ ἀποτελοῦν κορυφαία λογοτεχνικά ἀριστουργήματα Ὑπῆρξαν ἕνα εὐαγγέλιο γιά τον ἑλληνικό λαό, ἕνα εὐαγγέλιο ἀπαλλαγμένο γενικά ἀπὸ στοιχεῖα μαγείας, μεταφυσικῆς ἡ δεισιδαιμονίας. Ἐπιπλέον μέσα ἀπὸ αὐτὰ οἱ Ἕλληνες διδάχθηκαν πρότυπα τιμῆς, εὐγενοῦς ἀνατροφῆς καὶ ὀρθῆς γλώσσας.

Τα Ὁμηρικά ἔπη δίδαξαν ἐπίσης ἱστορία -την ἱστορία των αρἀρχῶν της μινωικῆς καὶ της μυκηναϊκῆς ἐποχῆς- ἐνῶ ἀποτελοῦν τον προάγγελο μιᾶς νέας ἐποχῆς, δίνοντας στὸν ἀναδυόμενο ἑλληνικό λαό το στέρεο ἐκεῖνο θεμέλιο, πάνω στὸ ὁποῖο οἰκοδόμησε ἕναν καινούριο πολιτισμό, παρέχοντας του ταυτόχρονα πρότυπα ὀρθῆς συμπεριφοράς, περηφάνια κι ἀξιοπρέπεια

ΟΜΗΡΟΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗ

Ἡ παλαιά ἀντίληψη, ὅτι ἡ ἀναζήτηση ἐπιστημονικοῦ γνωστικοῦ περιεχομένου στὰ Ὁμηρικά ἔπη εἶναι ἄσκοπη, ἀποδεικνύεται ἀπὸ τα πράγματα ἀνυπόστατη Εἶναι γεγονός ὅτι σε ἕνα ἐπικὸ ποίημα ὑπάρχουν πολλά δυσεπίλυτα προβλήματα στὴ σωστή ἀπόδοση ἐννοιῶν, πραγμάτων καὶ γεγονότων, ἐνῶ ἡ ἀνάμιξη του παλαιοῦ με το νέο εἶναι ἀναπόφευκτη Ὅμως ὑπάρχουν περιγραφές, οἱ ὁποῖες γιά ἕνα εἰδικό ἐπιστήμονα ἡ τεχνικό, εἶναι ἀναμφίβολα ἐξαιρετικά ἀποκαλυπτικές

Το ἐπιστημονικό περιεχόμενο τῶν Ὁμηρικῶν ἐπῶν καταγράφεται ἀπὸ τον Κ. Ζέγγελη ἤδη το 1911. Σήμερα ὅμως, μετά ἀπὸ ἕνα αἰῶνα καὶ με δεδομένη την πρόοδο των ἐπιστημῶν ποῦ συντελέστηκε σ’ αὐτὸ το διάστημα, εἶναι βέβαιο ὅτι τα ἐπιστημονικά στοιχεῖα ποῦ περιέχονται στὰ ἔπη εἶναι πολύ περισσότερα ἀπὸ ὅσα ἀναφέρονται

Δὲν εἶναι ὑπερβολή νὰ λεχθεῖ ὅτι τα πελώρια αὐτὰ μνημεῖα της ἀνθρωπότητας πρέπει, τουλάχιστον κάθε ἑκατὸ χρόνια, νὰ ἐπανεξετάζονται ἀπὸ τους ἐπὶ μέρους εἰδικούς, με τὴ βεβαιότητα ὅτι θὰ ἀνακαλυφθεῖ καινούρια γνώση!

Ὅπως μάλιστα ἀποδεικνύεται στὴ συνέχεια, δὲν πρόκειται γιά ἁπλὲς καταγραφές ποῦ ὑπαινίσσονται την ὕπαρξη ἐπιστημονικῆς γνώσης, ἀλλὰ σχεδόν γιά οὐσιαστική ἐπιβεβαίωση ὅτι οἱ Ἕλληνες της ὁμηρικῆς ἐποχῆς ἦταν κάτοχοι προηγμένης τεχνολογικῆς γνώσης. Οἱ ὑπάρχουσες περιγραφές ἐπιτρέπουν ὄχι μόνο τὴ διαπίστωση αὐτὴ, ἀλλὰ καθιστοῦν δυνατή την ἀνακατασκευή των ἐξεταζομένων στοιχείων, ὥστε νὰ μποροῦν νὰ μελετηθοῦν πειραματικά γιά την ἐξαγωγὴ ἀσφαλῶν συμπερασμάτων σχετικά με την ἀπόδοση καὶ τις δυνατότητες τους.

Ἡ παροῦσα ἔρευνα ἀσχολεῖται με τα ἀμυντικά ὅπλα των Ἑλλήνων καὶ συγκεκριμένα με δύο περιγραφές ἀσπίδων, οἱ ὁποῖες ἐμφανίζουν στοιχεῖα μιᾶς τεχνογνωσίας ποῦ ἀγγίζει τα ἐπίπεδα της σύγχρονης τεχνολογικῆς γνώσης! Τα παραδείγματα αὐτὰ βρίσκονται στὸ κατ’ ἐξοχὴν πολεμικό ἔπος, την Ἰλιάδα

Ἡ Ἰλιάδα, ὥς ὑπέροχο “λογοτεχνικό μνημεῖο, φαίνεται νὰ ἔχει συσσωρεύσει τις πολιτιστικές προσπάθειες πολλῶν γενεῶν μέσα σε πολλούς αἰῶνες Το ἀξιοσημείωτο εἶναι ὅτι δὲν ἐμφανίστηκε κατά το τέλος ἡ το ἀπόγειο του ελληνικού πολιτισμοῦ, ἀλλὰ μᾶλλον κατά το ξεκίνημα του.

Ὁ Ὅμηρος ἐμφανίζεται ὡς κήρυκας ἡ προάγγελος του πνευματικοῦ πολιτισμοῦ της Ἑλλάδας, της Εὐρώπης καὶ της Δύσης γενικότερα – ἕνας κήρυκας με ἀνάστημα τόσο γιγάντιο ποὺ ἀκόμα καὶ σήμερα μας ἐπισκιάζει Ἡ Ἰλιάδα εἶναι ἕνα πολεμικό ἀφήγημα: οἱ συγκρούσεις ἀνάμεσα σε πρόσωπα καὶ ἐμπολέμους εἶναι τρομακτικές.

Ἀντίστοιχα το τεχνολογικό περιεχόμενο της εἶναι ἰδιαίτερα σημαντικό, καθώς τα ἐπινοήματα, τα τεχνάσματα ἀλλὰ καὶ ἡ βαθιά γνώση τεχνικῶν μεθόδων, ποὺ σχεδόν ἀκουμποῦν τα σύνορα της σύγχρονης τεχνολογίας, βρίσκονται ἐκεῖ σε ἀφθονία

ΟΙ ΑΣΠΙΔΕΣ

ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΜΗΡΙΚΟΥΣ ΣΤΙΧΟΥΣ ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ!

Τα ἕν λόγῳ παραδείγματα ἀφοροῦν στὶς ἀσπίδες του Ἀχιλλέα καὶ του Αἴαντα του Τελαμώνιου. Καὶ οἱ δύο εἶναι κατασκευές πολύστρωτες (laminatedstructures), ἀποτελοῦνται δηλαδή ἀπὸ ἐπάλληλα ἐλάσματα ἡ στρώσεις ὑλικῶν με διαφορετικές ἰδιότητες, κατάλληλα συνδεδεμένες μεταξύ τους, με τρόπο ποὺ τελικά οἱ ἰδιότητες της κατακατασκευῆς εἶναι ἐξαιρετικά ἀναβαθμισμένες ἔναντι μιᾶς κατασκευῆς, φτιαγμένης ἀπὸ ἕνα καὶ μοναδικό ὑλικό Τέτοιες κατασκευές χρησιμοποιοῦνται σήμερα κατά κόρον στὶς σύγχρονες βιομηχανικές ἀλλὰ καὶ αεροδιαστημικές κατασκευές.

Ὅμως ἡ λειτουργία κάθε μιᾶς ἀπὸ τις ἀσπίδες αὐτὲς στηρίζεται σε διαφορετική ἀρχὴ της μηχανικῆς ἐπιστήμης

Γιὰ νά μελετηθεῖ κάθε ἀσπίδα ὡς πολύστρωτη κατασκευή, ἀπαιτήθηκε ἡ ἀναπτύξη ἑνὸς θεωρητικοῦ μοντέλου. Εἰδικὰ γιὰ την ἀσπίδα του Αἴαντα, τα ἀπαιτούμενα ὑλικὰ δὲν ἦταν ἀπαγορευτικά ἀπὸ οἰκονομική ἄποψη, ὅπως γιὰ την ἀσπίδα του Ἀχιλλέα Ἔτσι μπόρεσε νά κατασκευαστεῖ καὶ το φυσικό μοντέλο, δηλαδή μιά πλήρης σειρά δοκιμίων, ἡ συμπεριφορά των ὁποίων δοκιμάστηκε πειραματικά!

Ἡ ἀναπτύξη των μοντέλων βασίστηκε σε μιά σειρά παραδοχῶν, οἱ ὁποῖες ὅμως ἦταν ἀπόλυτα ρεαλιστικές. Π.χ., ὅτι οἱ ἐπάλληλες στρώσεις ἦταν ἰσοπαχεῖς, ὅτι το συνολικό βάρος της ἀσπίδας δὲν ξεπερνοῦσε τις δυνατότητες του ἀνθρώπου ποὺ τὴ χρησιμοποιοῦσε, ἔστω κι ἄν ἦταν ἡμίθεος, ὅτι ἡ κινητική ἐνέργεια του δόρατος, τὴ στιγμή ποὺ κτυποῦσε την ἀσπίδα, ἦταν ὅση περίπου καὶ του ἐξακοντιστῇ ποὺ κατέχει το παγκόσμιο ρεκόρ στὸ ἀντίστοιχο ἄθλημα κλπ

Τα κείμενα της Ἰλιάδας εἶναι, ὅπως θὰ δοῦμε, ἐξαιρετικά διαφωτιστικά καὶ παρέχουν ἐπαρκῆ δεδομένα, ὥστε νά χρησιμοποιηθοῦν ὡς σημεῖο ἐκκίνησης γιὰ την ἀριθμητική προσομοίωση του κάθε ὅπλου καὶ της συμπεριφοράς του: Ἕνα δόρυ με αἰχμή ἀπὸ σκληρό μπροῦντζο (ὀρείχαλκο του κασσιτέρου) ἔκρουσε την ἀσπίδα Ἄν καὶ ἡ ἀκριβὴς γεωμετρία της ἀσπίδας καὶ του δόρατος δὲν εἶναι ἐπακριβῶς γνωστή, ἀπὸ τα ἀρχαιολογικά εὑρήματα προκύπτουν σημαντικά στοιχεῖα, καθώς σχηματικές καὶ ζωγραφικές ἀναπαραστάσεις μποροῦν νά εἶναι ἐξαιρετικά εὔγλωττες

Οἱ ἀκριβεῖς ἰδιότητες των σχετικῶν ὑλικῶν προσδιορίστηκαν σχετικά εὔκολα, εἴτε μέσα ἀπὸ την ἀντιστοιχία πρὸς σύγχρονα ὑλικὰ με ἀνάλο γῆ σύνθεση καὶ μεθόδους παραγωγῆς εἴτε μέσα ἀπὸ πειραματικό προσδιορισμό.

Τέλος, ἡ διερεύνηση των ἰδιοτήτων καὶ της συμπεριφοράς των ἀσπίδων ἔγινε με την ἀριθμητική ἐπίλυση του προβλήματος της δυναμικῆς ἐπαφῆς ἀνάμεσα σ’ αὐτὲς καὶ το δόρυ. Το πρόβλημα αὐτὸ συγκεντρώνει την προσοχή τῶν ἐρευνητῶν κατά τις τελευταῖες δύο δεκαετίες, καθώς ἀφορᾶ στὴν κρούση βλημάτων με μεγάλες ταχύτητες, τον σχεδιασμό καὶ ἀνάλυση πυρηνικῶν ὅπλων, την ἀσφάλεια πυρηνικῶν ἀντιδραστήρων, την ταχεῖα διαμόρφωση μετάλλων καὶ πολλά ἀλλὰ, ὁδήγησε δὲ στὴν ἀναπτύξη νέων, προηγμένων ἀλγορίθμων καὶ κωδίκων ὑπολογιστῶν.

Η ΑΣΠΙΔΑ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ

Οἱ πληροφορίες ποῦ δίνονται στὴν Ἰλιάδα γιά την ἀσπίδα του Ἀχιλλέα, ἐκτὸς ἀπὸ τὴ μακρά περιγραφή τῶν ἐξωτερικῶν της παραστάσεων, εἶναι οἱ ἐξῆς:

α) Ἡ πρώτη περιγραφή ρομπότ στὴν ἱστορία (ἄποψη του Isaac Asimov γιά τα χρυσά κορίτσια ποῦ βοηθοῦσαν τον Ἥφαιστο, 1412-422):

Καὶ τες φυσοῦνες μάκρυνεν ἀπ’ την φωτιά καὶ ὅλα \ Ἐσύναξε τα σύνεργα σ’ ἐν’ ἀργυρὸ λαρνάκι, \ Καὶ με σφουγγάρι εκάθαρε το πρόσωπο, τα χέρια,\ Τον τράχηλον τον δυνατόν, τα δασερά του στήθη. \ Χιτῶνα ἐνδύθη, ἐφούχτωσε σκῆπτρο παχύ κι ἐβγῆκε \ χωλαίνοντας καὶ ἀνάλαφρα τον κύριον ἐστηρίζαν \ θεράπαινες ὁλόχρυσες, σὰν ζωντανά κοράσια. \ Δύναμιν ἔχουν καὶ φωνήν, νοῦν ἔχουν εις τες φρένες, \καὶ τεχνουργήματά’ ἔμαθαν ἀπὸ τους ἀθανάτους \ Ἐκεῖνες τον επρόσεχαν. Κι ἐσύρθη αὐτὸς πλησίον \ στὴ Θέτιδα κι ἐκάθησε σ’ ἕνα θρονί ωραίο.

β) Ἡ πρώτη περιγραφή πλήρως αὐτοματοποιημένου ἐργαστηρίου (Σ 468-473):

Εἶπε καὶ αὐτοῦ την ἄφησε καὶ πῆγε στες φυσοῦνες, \ στὸ πῦρ τες στρέφει καὶ γοργά νὰ ἐργάζονται προστάζει. \ Φυσοῦνες εἰκόσι φυσοῦν στες κάψες τους καὶ βγάζουν \ εὐκολοφύσητην πνοήν σφοδρήν ἡ μετρημένην, \ πότε με βία πότε σιγά νὰ ὑπηρετοῦν, ὡς θέλει \ ὁ Ἥφαιστος, ώστ’ εὔκολα το ἔργο νὰ τελειώσει.

γ) Οἱ κατασκευαστικές λεπτομέρειες της ἀσπίδας (1474-481):

Σκληρόνχαλκόν, κασσίτερον, πολύτιμο χρυ σάφι \ καὶ ἀσήμι βάζει στὴ φωτιά, κατόπιν μέγ’ αμόνι \ εἰς τον κορμόν τοποθετεῖ καὶ στὸ δεξί του χέρι \ σφῦραν ἀδρανεῖ δυνατήνκαι το διλάβι στ’ ἄλλο \ Κι ἔπλασε πρῶτα δυνατήν ἀσπίδα καὶ μεγάλην \ όλην με τέχνηνκαι τριπλόν λαμπρόν τριγύρω κύκλον \ με πέντε διπλές ἔγινεν ἡ ἀσπίδα καὶ σ’ ἐκείνην \ λογίων εἰκόνες ἔπλαθε με την σοφήν του γνῶσιν

δ) Ἡ συμπεριφορά της ἀσπίδας στὴ μονομαχία με τον Αἰνεία {Υ 261-272):

Κι ἀπὸ το σῶμα του μακράν την κράτησε ὁ Πηλείδης \ Φοβούμενος μὴν εὔκολα τὴ σπάσει πέρα ὡς πέρα \Του Αἰνείου τομακρόσκιον κοντάρι του ανδρειωμένουζ \ Καὶ δὲν ἐννόησε ὁ μωρός ὅτι τα δοξασμένα \ Των θεῶν δώρ’ ἀπὸ θνητούς εὐκόλως δὲν νινικιοῦνται, \ Μηδέ ποσῶς ὑποχωροῦν καὶ τότε την ἀσπίδα \ Δὲν ἔσπασε το δυνατό κοντάρι του ανδρειωμένου. \ Ὅτι την φύλαξε ὁ χρυσός, δῶρο του Ἡφαίστου θεῖον \ δύο δίπλες εδιαπέρασεν καὶ τρεῖς ἦσαν ἀκόμη, \ Τι πέντε δίπλες ὁ χωλός τεχνίτης εἶχε στρώσει, \ δύο χάλκινες καὶ μέσαθε του κασσιτέρου δύο, \μίαν χρυσήν, ποὺ κράτησε το φράξινο κοντάρι.

ε) Ἡ συμπεριφορά της ἀσπίδας στὴ μονομαχία με τον Αστεροπαίο (Φ 161-164):

Εις τες φοβέρες σήκωσεν ὁ θεῖος Ἀχιλλέας \την λόγχην καὶ τες δύο του ὁ Ἀστεροπαίος ἥρως, \ Ὅτι του ἐρχόταν βολικά καὶ με τα δύο του χέρια. \ Με τηνμιανλόγχη κτύπησε τον κύκλον της ἀσπίδος, \ ἀλλὰ την κράτησε ὁ χρυσός, το δώρημα το θεῖο

Ὅπως λοιπόν προκύπτει, ἡ ἀσπίδα ἀποτελεῖται ἀπό δύο ἐξωτερικά ἐλάσματα ἀπό σκληρό μπροῦντζο (ὀρείχαλκο κασσίτερο), δύο ἐλάσματα κασσίτερο καὶ ἕνα κεντρικό ἔλασμα ἀπό (μαλακό) χρυσό. Πρόκειται δηλαδή γιὰ ὑλικὰ με πολύ διαφορετικές -μηχανικές καὶ ἄλλες- ἰδιότητες, γεγονός ποὺ ἐπιτρέπει την ἀναστολή διάδοσης της διάτρησης μέσα στὰ ὑλικὰ της ἀσπίδας Αὐτὸ το «ἐμπόδισμα» του τρυπήματος ἐπιτυγχάνεται κατά κύριο λόγο μέσα ἀπό την ἀπορρόφηση της κρουστικῆς ἐνέργειας του δόρατος, ἀπό την πλαστική παραμόρφωση του κεντρικοῦ ἐλάσματος ἀπό χρυσό!

Ἡ ΑΣΠΙΔΑ ΤΟΥ ΑΙΑΝΤΑ

Στὴν Ἰλιάδα ὑπάρχουν οἱ ἀκόλουθες περιγραφές γιὰ την ἀσπίδα του Αἴαντα του Τελαμώνιου ἀπό τὴ μονομαχία του με τον Ἕκτορα (Ἡ 219-232, 244-248, 258-267):

Καὶ ὁ Αἴας ἐπροχώρησε μά’ ἀσπίδα ὡσάν πύργον, \ χάλκινην μά’ ἑπτὰ δέρματα, ποὺ του ἔκαμε ὁ Τυχίος \ των σκυτοτόμων ἔξοχος, ἐγκάτοικος στὴν Ὕλην, \ λαμπρήν την ἐτεχνούργησεν ἑφτά-διπληνμε δέρμα \ δυνατῶν ταύρων, κι ἔβαλεν δίπλαν χαλκοῦ ὀγδόην \ Αὐτὴν στὰ στήθη ξεπρόβαλεν ὁ Τελαμώνιος Αἴας \ Κι ἐστάθη ἐμπρός στὸν Ἕκτορα καὶ τοῦπε με φοβέρες: \ «Ὦ Ἕκτωρ, θὰ γνωρίσεις σῦ, μόνος με μόνον τώρα, \ ἄν ἄλλοι ἐδῶ των Δαναῶν εὑρίσκονται ἀνδρειωμένοι, \ ἕξω ἀπό τον λεοντόκαρδον Πηλείδην ἀνδροφόνον, \ Ἀλλ’ αὐτὸς μένει στὰ κυρτά θαλασσοπόρο πλοῖα, \ Ἀφοῦ στὸν πρῶτον ἀρχηγὸν Ἀτρείδην ἐχολώθη \ Ἀλλ’ ἐμεῖς εἴμεθ’ ἀρκετοί με σε νὰ μετρηθοῦμε \ Καὶ πάμπολλοι, ἀλλ’ ἄρχισε πρῶτος ἐσὺ την μάχην».

[Ὁ Ἕκτορας]
εἶπε καὶ το μακρόσκιον ἐτίναξε κοντάρι. \ Καὶ την φρικτήν του Αἴαντος ἐκτύπησεν ἀσπίδα \ Καὶ τον χαλκόν ποὺ ὄγδοος ἑπτὰ σκεπάζει δίπλες. \Τες ἕξι δίπλες ἔσχισε κι ἐστάθη στήν ἑβδόμην \ Της λόγχης ὁ σκληρός χαλκός καὶ ὁ Ἕκτωρ πρῶτος ἔκρουσε στὴν μέσην την ἀσπίδα, \ καὶ η λόγχη δὲν την ἔσπασε, ώστ’ ἐκυρτώθ’ ἡ ἄκρη \ τότε πηδῶντας ἔμπηξε την λόγχην στήν ἀσπίδα \ του Ἕκτορος καὶ ἀπ’ την ὁρμήν τον ἔκοφεν ὁ Αἴας, \ καὶ τοτονλαιμόν του λάβωσε ἡ λόγχη κι ἔσταξ’ αἷμα \ Καὶ ὅμως ὁ Ἕκτωρ μ’ όλ’ αὐτὰ την μάχην δὲν ἀφήνει \ Τραβιέται ὀπίσω κι ἀπ’ την γῆν με το τρανό του χέρι \ Πέτραν σηκώνει ὁλόμαυρην, μεγάλην καὶ τραχεῖαν \ Του Αἴαντος την φοβερήν ἐπτάδιπλην ἀσπίδα \ Μ’ αὐτὴν κτυπᾶ στὸν ὀμφαλὸν κι βρόντησε ὁ χαλκός της.

Ἡ ἀσπίδα του Αἴαντα περιγράφεται ὡς ἀποτελούμενη ἀπὸ ἑπτὰ ἐπάλληλα στρώματα ἀπὸ βόειο δέρμα καὶ ἕνα ὄγδοο ἐξωτερικό ἀπὸ σκληρό ὀρείχαλκο Ἀναφέρεται καὶ ὁ κατασκευαστής της, ὁ Τυχίος ἀπὸ την Ὕλη, ποὺ ἦταν ὀνομαστός τεχνίτης του δέρματος.

Στή συγκεκριμένη περίπτωση, ὁ μηχανισμός λειτουργίας της ἀσπίδας βασίζεται στήν τριβή. Κατά την κρούση του δόρατος, ἡ ἀσπίδα παρά μορφώνεται καὶ ἡ τριβή ἀνάμεσα στὰ στρώματα του δέρματος ἀπορροφᾶ την ἐνέργεια της κρούσης. Αὐτὸ προϋποθέτει την ὕπαρξη ἱκανοῦ ἀριθμοῦ στρώσεων καὶ, ὅπως ἀποδείχθηκε, οἱ ἑπτὰ στρώσεις ἀποτελοῦν τον ἐλάχιστο (καὶ ἰδανικό) ἀριθμό, ποὺ κάνει την ἀσπίδα ἄτρωτη κάτω ἀπὸ τις δοσμένες συνθῆκες (Εικ. 4). Το γεγονός αὐτὸ, ποὺ ἐπίσης ἐπιβεβαιώνει ἀπόλυτα τις ὁμηρικές περιγραφές, ἐπαληθεύεται με τα παρόντα ἀποτελέσματα τόσο ἀριθμητικά ὅσο καὶ πειραματικά με βάση τα μοντέλα της προηγούμενης περίπτωσης.

Ἐκτὸς ἀπὸ την ἀριθμητική ἔγινε καὶ πειραματική μελέτη, κατά την ὁποῖα τα μοντέλα της ἀσπίδας κατασκευάστηκαν καὶ δοκιμάσθηκαν σε διάτρηση, με τὴ βοήθεια ἀεροβόλου ὅπλου (Εικ. 5), του ὁποίου το βλῆμα περιεῖχε ἐνέργεια ὅση καὶ το δόρυ, ὅπως ἀναφέρθηκε παραπάνω. Δοκιμάστηκαν διάφοροι συνδυασμοί αριθμού καὶ πάχους στρώσεων, με ἰό συνολικό πάχος της ἀσπίδας νὰ παραμένει σταθερό.

Ἐπιβεβαιώθηκε ἀπόλυτα ὅτι ὁ ἀριθμὸς των ἑπτὰ στρώσεων εἶναι ἀναγκαῖος γιὰ τὴ μὴ διά τρηση της ἀσπίδας καὶ ἐπίσης ἡ ἀκρίβεια της ομηρικής περιγραφῆς ὅτι ἡ τελευταία (ὄγδοη) στρώση του δέρματος συγκράτησε το δόρυ».

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Ἡ μέχρι κεραίας ἐπαλήθευση των (ἐξαιρετικά λεπτομερειακῶν) περιγραφῶν της Ἰλιάδας γιά την κατασκευή καί τή συμπεριφορά στή μάχη των ἀσπίδων του Ἀχιλλέα καί του Αἴαντα του Τελαμώνιου ἀποτελεῖ ἐξαιρετικά σημαντικό γεγονός στήν περιοχή της λεγόμενης πειραματικῆς ἀρχαιολογίας Ἀποδεικνύεται ὅτι οἱ Ἕλληνες της ἐποχῆς ἐκείνης κατεῖχαν τεχνολογικές γνώσεις ἐξαιρετικά προηγμένες ἀκόμη καί με σημε ρινά κριτήρια.

Ἀσφαλῶς δὲν ὑπάρχουν ἀποδείξεις ἐπιστημονικῆς γνώσης ποὺ νά στήριζε τις τεχνολογικές αὐτὲς δυνατότητες καί πάλι ὅμως ἐγείρονται ἐρωτηματικά ποὺ δύσκολα μποροῦν νά ἀγνοηθοῦν Ἰδιαίτερα ἐν ὄψει του τρόπου, με τον ὁποῖο οἱ περιγραφές αὐτὲς ἔχουν φτάσει μέχρι τις μέρες μας, δηλαδή προφορικά (τουλάχιστο μέχρι νά ἐφευρεθεῖ ἡ γραφή) ἀπό γενεά σε γενεά, χωρίς ὅμως νά χάσουν την ἀκρίβεια καί την ἀξιοπιστία τους.

Ἔτσι ἡ ὕπαρξη ἑνός θαυμαστοῦ κόσμου, ὄχι μόνο γεμάτου με ἁρμονία καί κάλλος ἀλλά καί τεχνολογικά προηγμένου σε ἐκπληκτικό βαθμό, δὲν ἀποτελεῖ προϊόν φαντασίας ἡ ποιητικῆς ἔμπνευσης, ἀλλά φαίνεται νά ἦταν ἀπόλυτα χειροπιαστή πραγματικότητα.

Πηγές

1. Ἡ ἐπιστήμη της φύσεως παρ’ Ὁμήρῳ, Ἀθήνα 1891. Βλ. ἔκδοση 1977 ἀπό τις Ἐκδόσεις Πανεπιστημίου Πατρῶν με ἐκτενῆ εἰσαγωγή ὑπό Σ. Α. Παϊτιέτη καί πρόλογο, μεταφράσεις χωρίων καί παρατηρήσεις ὑπό Σ. Λ.Σκατσή

2. Τα κείμενα της Ἰλιάδας ποὺ ἀκολουθοῦν εἶναι ἀπό τή μετάφραση του Ἰακώβου Πολυλᾶ Ἡ ἰδέα πρωτοπαρουσιάστηκε στὸ Πρῶτο Συμπόσιο Ποίησης στὸ Πανεπιστήμιο Πατρῶν το 1980 (βλ. Πρακτικά, Σ. Α. Παϊπέτη, Ποίηση καί τεχνολογία)

3. Οἱ ἀριθμητικοί κώδικες ποὺ χρησιμοποιήθηκαν στήν παροῦσα μελέτη βασίζονται σε κώδικες ποὺ ἀναπτύχθηκαν ἀπό το Methods Development Group στὸ Lawrence Livermore National Laboratory (LLNL) των ΗΠΑ, ἵδρυμα ποὺ ἐπὶ τριάντα σχεδόν χρόνια κατέχει τα ἀναμφισβήτητα πρωτεῖα στὸ πεδίο. (Βλ. Κ. Williams, Simulation of Damage Progression in Laminated Composite Plates, 5th International LSDYNA Users Conference. Ed. John Mc Kinney & Tony Taylor. September 21-22,1998. Southfield, Michigan)

4. S. A. Paipetis and V. Kostopoulos, Defensive Weapons in Homer’s Poetry, Part A: The Shield of Achilles, Proceedings, 1st International Symposium on Extraordinary Machines and Structures in Antiquity, International Olympic Academy, Ancient Olympia, 19-24 August 2001

5. S. A. Paipetis and V. Kostopoulos, Defensive Weapons in Homer’s Poetry, Part B: The Shield of Ajax Proceedings, 1st International Symposium on Extraordinary Machines and Structures in Antiquity, International Olympic Academy, Ancient Olympia, 19-24 August 2001.

Του Σ.Α Παϊπέτη

Καθηγητή Μηχανικῆς του Πανεπιστημίου Πατρῶν

ΛΕΥΚΙΠΠΟΣ, 5ος αἱ π.Χ. - Ὁ ἀρχαῖος Ἕλληνας ποὺ μίλησε πρῶτος γιὰ το "Big Bang"!

ΛΕΥΚΙΠΠΟΣ, 5ος αἱ π.Χ. - Ὁ ἀρχαῖος Ἕλληνας ποὺ μίλησε πρῶτος γιὰ το "Big Bang"!

Ὁ Ποικιλεῖς ἦταν Ἕλληνας φιλόσοφος του 5ου αἱ π. X (480/470 π. X-400 π. X) από τα Άβδηρα (κάποιοι λένε ἀπὸ τὴ Μίλητο) μαθητής του Ζήνωνα τοῦ Ἐλεάτη. Ἦταν ὁ δάσκαλος του Δημόκριτου καὶ πατέρας της ἀτομικῆς θεωρίας, την ὁποῖα πρόβαλε καὶ ἐξέλιξε ὁ πιὸ χαρισματικός, πιθανότατα, μαθητής του. Διατύπωσε πρῶτος την ὑπόθεση ὅτι ἡ ὕλη ἀποτελεῖται ἀπὸ ἄτομα "ΠΩΣ ΣΥΝΕΣΤΗΚΕΝ Ὁ ΚΟΣΜΟΣ" "Ὁ νῦν κόσμος περικεκλασμένω σχήματι ἐσχημάτισται τον τρόπο τοῦτον: Των ἀτόμων σωμάτων απρονόητον καὶ τυχαίαν ἐχόντων την κίνησιν συνεχῶς τε καὶ τάχιστα κινουμένων, εἰς ταυτό πολλά σώματα συνηθροίσθη, [καὶ] ἴδια τοῦτο ποικιλίαν ἔχοντα (καὶ) σχημάτων καὶ μεγεθῶν Ἀθροιζομένων δὲ ἕν ταυτώ, τούτων τα μὲν ὅσα μείζονα ἤν καὶ βαρύτερα πάντων ὑπεκάθιζεν, ὅσα δὲ μικρά καὶ περιφερή καὶ λεία καὶ εὐόλισθα ταῦτα ἐξεθλίβετο, κατά την σύνοδον των ἀτόμων, εἰς τε το μετέωρον ἀνεφέρετο ὡς δὲ οὖν ἐξέλειπεν μὲν ἡ πληκτική δύναμις μετεωρίζουσα, οὐκέτι δὲ ἦγεν ἡ πληγή πρός το μετέωρον, ἐκωλύετο δὲ ταῦτα κάτω φέρεσθαι, ἐπιέζετο [δὲ βιαίως] πρός τους τόπους τους δυνάμενους δέξασθαι.
Οὗτοι δὲ ἦσαν ἡ πέριξ καὶ πρὸς τούτοις το πλῆθος των σωμάτων περιεκλάτω: περιπλεκόμενα δὲ ἀλλήλοις Αὐτοί δὲ (ἡ τόποι) κατά την περίκλασιν τον οὐρανόν ἐγέννησε
Της δὲ αὐτῆς ἐχόμεναι φύσεις αἱ ἄτομοι, ποικίλαι οὖσαι.. την των ἄστρων φύσιν ἀπετέλουν"
Μετάφραση:
Ὁ Κόσμος αὐτὸς, σε (αὐτὴ την) διεσπαρμένη μορφή σχηματίσθη με τον ἐξῆς τρόπο:
Τα σώματα των ἀτόμων, χωρίς αἰτία καὶ τυχαία ἔχοντας την κίνηση, κινούμενα συνεχῶς καὶ ταχύτατα, [καὶ] ἴδια τοῦτο ποικιλίαν ἔχοντα πλῆθος ἐπὶ τον αὐτὸ (τόπο) συγκεντρώθησαν...
Συναθροιζομένων δὲ ἕν ταυτό (στὸν ἴδιο τόπο) ἐξ' αὐτῶν τα μὲν ὅσα μείζονα καὶ βαρύτερα,ὑπὸ κάτω πάντων (στὸ κέντρο) ἐκάθιζαν,
ὅσα δὲ μικρά καὶ περιφερόμενα, λεία καὶ εὐολίσθητα, ἐξεθλίβοντο, αὐτὰ, κατά την συγκέντρωση των σωμάτων σχηματίζοντας μετέωρο, (οὐράνιο φαινόμενο).
Ὅμως ὅταν ἐξέλιπε ἡ πληκτική δύναμη (πλήττω= βαρῶ= βαρυτική) ποὺ τα μετεώριζε καὶ ἔπαψε νὰ ὁδηγεῖ (τα ἄτομα) πρὸς το μετέωρο ,ἐμποδίζοντο νὰ φτάσουν (τα ἄτομα) κάτω (δηλαδή στὸ κέντρο του φαινομένου), βιαίως δὲ (με ἐκρήξη) αὐτὰ εσπρώχθησαν σε τόπους ποὺ μποροῦσαν νὰ τα δεχθοῦν
Αὐτοί δὲ (ἡ τόποι) ἦταν ὁ περιβάλλον χῶρος καὶ σ΄ αὐτὸν τον χῶρο το πλῆθος των σωμάτων διεσπάσθη. Περιπλεκόμενα δὲ μεταξύ τους κατά την διαίρεση τον οὐρανό γέννησαν!
Της αὐτῆς δὲ φύσεως ἄτομα,ποὺ εἶναι ποικίλα...την φύση των ἄστρων ἀποτελοῦν.
Ποικιλεῖς ὁ Αβδηρίτης Testimonia 24.2.
Φιλόσοφος του 5ου π. Χ αἱ!
Βλ. Ἐπίσης Εὐσέβιος Εὐαγγελική προπαρασκευή 15.32.1-5.t
Εἶναι πέρα ἀπὸ κάθε κατανόηση το πώς ὁ μέγας αὐτὸς θεωρητικός διέβλεψε ἀπὸ τότε με τέτοια ἀκρίβεια την μεγάλη ἐκρήξη την γνωστή σήμερα ὡς Big Bang!
Ὁ ἴδιος μεταξύ ἄλλων δήλωνε: «ἄπειρα εἶναι τα πάντα καὶ εἰς ἄλληλα μεταβάλλονται».

"Πατέρες" Του Ἡλιακοῦ Ἡμερολογίου Οἱ Μινωίτες!

"Πατέρες" Του Ἡλιακοῦ Ἡμερολογίου Οἱ Μινωίτες!
Ἀποτύπωση ἡλιακοῦ ἡμερολογίου σε μινωικό σφραγιστικό εὕρημα, κατασκευασμένο ἀπὸ δόντι ἱπποποτάμου «Οἱ 12 κοιλότητες ποῦ φέρει το σφράγισμα εἶναι συμβολισμοί σελήνης, εἶναι ο χρόνος, οἱ 12 μῆνες»
Δεκαεννέα αἰῶνες πρὶν ἀπὸ τους Βαβυλώνιους εἶχαν ἀνακαλύψει το ἡλιακό ἡμερολόγιο οἱ Μινωίτες, ὅπως ἀποκαλύπτει στὸ «Ἔθνος» ὁ καθηγητής Μηνάς Τσικριτζής.
Ὁ Κρητικός ἐρευνητής, ὑστέρα ἀπὸ πολύχρονη μελέτη καὶ διασταύρωση στοιχείων, ἐκφράζη τὴ βεβαιότητα ὅτι «διάβασε» ἕνα μέρος των ἱερογλυφικῶν των Μινωιτών καὶ φέρνει στὸ φῶς νέα δεδομένα γιὰ το πρῶτο μινωικό ἡλιακό ἡμερολόγιο της 3ης χιλιετίας π.Χ.
Παράλληλα καταρρίπτει την πρώτη μέχρι σήμερα προσέγγιση ποῦ εἶχε γίνει το 538 π.Χ. ἀπὸ τον Βαβυλώνιο ἀστρονόμο Ναμπού Ριμανού, ὅτι οἱ Βαβυλώνιοι ἦταν ἐκεῖνοι ποῦ εἶχαν ἀνακαλύψει το ἡλιακό ἡμερολόγιο
Ἡ «πυξίδα» ποῦ ὁδήγησε στὴν ἀποκαλυπτική ἔρευνα του κ. Τσικριτζή ἦταν ἕνα σπάνιο μινωικό στραγγιστικό εὕρημα του 2200 π.Χ., το ὁποῖο καὶ ἀποτέλεσε, ὅπως λέει ὁ ἴδιος, το κλειδί της ἀνακάλυψης γιὰ το πρῶτο μινωικό ἡλιακό ἡμερολόγιο
Ἡ ἀνακάλυψη του Κρητικοῦ ἐρευνητή καταγράφεται σε ὑπὸ ἔκδοση ἐρευνητικό βιβλίο, ποῦ ἀναφέρεται στὴν ἀστρονομία του κρητομυκηναϊκού πολιτισμοῦ καὶ ἀναμένεται νὰ κυκλοφορήσει στὶς ἀρχές του 2011. Στὸ ἴδιο βιβλίο πέρα ἀπὸ το ἡλιακό ἡμερολόγιο γίνεται ἀναφορὰ στὸ σεληνιακό καὶ το σεληνοηλιακό ἡμερολόγιο καὶ στὶς ἰδιαιτερότητές τους, ὅπως ἐπίσης καὶ στὸ μηνολόγιο- ἐορτολόγιο.
Το μινωικό στραγγιστικό εὕρημα εἶναι, ὅπως ἀναφέρεται, κυλινδρικό καὶ κατασκευασμένο ἀπὸ δόντι ἱπποπόταμοι Ὁ ἀρχαιολόγος Σακελαράκης κατά την εὕρεσή του πρὶν ἀπὸ 40 χρόνια στὶς Ἀρχάνες, στὴν εὐρύτερη περιοχή της Κνωσού, το εἶχε περιγράψει «ὡς ἕνα ἀσυνήθιστο σφραγιστικό θέμα κοιλοτήτων».
Ὅμως ἀπὸ τὴ σύγχρονη ἐρευνᾶ-μελέτη του εὑρήματος ὁ Μηνάς Τσικριτζής ὑποστηρίζει ὅτι «οἱ 12 κοιλότητες ποῦ φέρει το σφράγισμα εἶναι συμβολισμοί σελήνης, εἶναι ο χρόνος, οἱ 12 μῆνες».
Ὅπως ὁ ἴδιος ἐξηγεῖ, στὸ σφράγισμα καταγράφονται οἱ ἡμέρες με χαραγμένες κάθετες γραμμές, ἐνῷ στὸ κέντρο ὑπάρχει μία ἀπεικόνιση ποῦ το σχῆμα της θυμίζει με μία ἁπλή ματιά αὐτὸ της Κρήτης.
Ἀριθμητικές πράξεις«Το σφράγισμα ἀποτυπώνει το νησί των Μινωιτών στὸ κέντρο καὶ το πλῆθος των ἡμερῶν ποῦ περνᾶ γύρω γύρω τους. Πιστεύουμε ὅτι οἱ ἀριθμητικές πράξεις ἐπαληθεύουν το ἀποτέλεσμα των 365,3 ἡμερῶν καὶ ἀποδεικνύει ὅτι οἱ Μινωίτες εἶχαν ἀπὸ την παλαιοανακτορική περίοδο ἕνα σύγχρονο ἡλιακό ἡμερολόγιο το ὁποῖο προηγήθηκε των Βαβυλωνίων 19 αἰῶνες» ἀναφέρει στὸ «Ἔθνος» ὁ κ. Τσικριτζής.
Μάλιστα παραθέτει μαθηματική πράξη με βάση τα σύμβολα της Σελήνης, του μῆνες καὶ τις παρεμβαλλόμενες ἡμέρες, ἐπισημαίνοντας ὅτι «οἱ Μινωίτες παρατηρῶντας το χειμερινό ἡλιοστάσιο τὴ φάση της σελήνης καὶ καταγράφοντας κάθε ἡμέρα ποῦ περνοῦσε, θὰ διαπίστωναν μετά ἀπὸ 365,3 ἡμέρες ὅτι ὁ ἥλιος εἶχε την ἴδια ἀκριβή θέση στὴν ἀνατολή του σταματῶντας την πορεία μετατόπισής του στὸν οὐρανό». Ὁ κ. Μ. Τσικριτζής, ἔνθερμος ὀπαδὸς του Πυθαγόρα καὶ του Εὐκλείδη, ἐρευνᾶ συστηματικά τα τελευταία 20 χρόνια τον μινωικό πολιτισμό, ἐνῷ ἔχει ἐκδώση το βιβλίο «Ὁ Δίσκος της Φαιστοῦ: ὁδηγός στὴν ἀποκρυπτογράφησή του».
Πρὶν ἀπὸ δύο χρόνια ἀποκάλυψε μία ἄγνωστη ἐπιγραφή, ἡ ὁποῖα, ὅπως εἶπε, φέρει κλασματικά σύμβολα της γραμμικῆς Α' καὶ θὰ ἀποτελέσει πιθανότατα τον «μπούσουλα» γιὰ τὴ λύση του μυστικοῦ
Ἥ ἐπιγραφή ἀνακαλύφθηκε σε ἔπαυλή πλησίον του ἀρχαίου ἀνακτόρου της Φαιστοῦ καὶ ἀποτελεῖ φαινόμενο στὴν παγκόσμια ἱστορία των μαθηματικῶν