Κυριακή 31 Μαρτίου 2019

ΟΜΗΡΙΚΟΣ ΥΜΝΟΣ Εἰς Ἀφροδίτην Αρχή



Μοῦσά μοι ἔννεπε ἔργα πολυχρύσου Ἀφροδίτης
Κύπριδος, ἥ τε θεοῖσιν ἐπὶ γλυκὺν ἵμερον ὦρσε
καί τ' ἐδαμάσσατο φῦλα καταθνητῶν ἀνθρώπων,
οἰωνούς τε διιπετέας καὶ θηρία πάντα,
5
ἠμὲν ὅσ' ἤπειρος πολλὰ τρέφει ἠδ' ὅσα πόντος·
πᾶσιν δ' ἔργα μέμηλεν ἐϋστεφάνου Κυθερείης.
τρισσὰς δ' οὐ δύναται πεπιθεῖν φρένας οὐδ' ἀπατῆσαι·
κούρην τ' αἰγιόχοιο Διὸς γλαυκῶπιν Ἀθήνην·



ΕΡΝΗΝΕΥΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Κατεβαίνοντας στὴν γῆ ἡ Ἀφροδίτη πέρασε ἀπὸ τα Κύθηρα ποῦ νοοῦνται σὰν οὐράνια περιοχή δυσπρόσιτη ἀπὸ τους ἀνθρώπους. Κατά τον ποιητή «τα Κύθηρα ποτέ δὲν θὰ τα βροῦμε... ἄν χάσουμε το πλοίο γραμμής».
Σὰν Κυθέρεια Ἀφροδίτη λατρευόταν ἡ Οὐράνια Ἀφροδίτη ποῦ ἐνέπνεε τὸν ἀνωτέρω ἔρωτα. Χαρακτηριστικό της Οὐράνιας (Κυθέρειας) Ἀφροδίτης το στεφάνι (στεφανωμένη).

Ἀπὸ κεῖ ὅμως ἡ θεά κατέληξε στὴν Κύπρο ὅπου ἐμφανίστηκε στοὺς ἀνθρώπους σὰν δαίμων της σαρκικῆς ἐπιθυμία, ὅπως μποροῦσαν νὰ την ἀντιληφθοῦν, ἀναλογικά με το ἐπίπεδο της νόησής τους. Καὶ ὅλα αὐτὰ, ὅπως μας ἐξηγεῖ ὁ ὕμνος, εἶναι τεχνάσματα της Οὐράνιας Ἀφροδίτης, ποῦ η δύναμή της εἶναι ἀπεριόριστη ἀκόμη καὶ μεταξύ τῶν θεῶν.

Ἀντίστοιχα με τον «κλέφτη» Ἔρμή ἡ τον «διασκεδαστή» Διόνυσο, κλπ. Σὰν Κύπρια, ἡ Παφία ἀντιστοιχεῖ στὴν Πάνδημο Ἀφροδίτη, γι αὐτὸ καὶ ὁ Πραξιτέλης την ἀπεικόνισε με το ὁλόγυμνο μοντέλο της Φρύνης, σύμφωνα με σχετική διευκρινιστικό ἐπίγραμμα του Πλάτωνα. Γιατί ἡ ἀρχὴ της Ἑλληνικῆς μυσταγωγίας, ξεκίνα ἀπὸ κάποια ποταπή συνήθεια του μύστη, ἀπὸ την ὁποία ο μυσταγωγός τῶν ὁδηγεῖ βαθμιαία σε ἀνώτερες πρᾶξε

Δεν υπάρχει διαθέσιμη περιγραφή για τη φωτογραφία.

Ο ΠΛΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΘΕΑ ΑΦΟΔΙΤΗ

ΠΛΑΤΩΝΟΣ
῾Η Παφίη Κυθέρεια δι' οἴδματος ἐς Κνίδον ἦλθε
βουλομένη κατιδεῖν εἰκόνα τὴν ἰδίην.
πάντῃ δ' ἀθρήσασα περισκέπτῳ ἐνὶ χώρῳ
φθέγξατο „Ποῦ γυμνὴν εἶδέ με Πραξιτέλης;” 
Πραξιτέλης οὐκ εἶδεν, ἃ μὴ θέμις, ἀλλ' ὁ σίδηρος
ἔξεσεν, οἷά γ' ῎Αρης ἤθελε, τὴν Παφίην.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
Οὔτε σε Πραξιτέλης τεχνάσατο οὔθ' ὁ σίδαρος
ἀλλ' οὕτως ἔστης ὥς ποτε κρινομένη.
Ο ΠΛΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΘΕΑ ΑΦΟΔΙΤΗ
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
 Η θεά της Πάφου καί τῶν Κυθήρων ἦλθε σὰν κῦμα θαλάσσης
γιὰ νὰ δεῖ το ἄγαλμα ποῦ της ἀφιέρωσαν στὴν Κνίδο.
Κι ἀφοῦ θυμήθηκε ὅλους τοὺς τόπους ποῦ πῆγε
Ἀπόρησε: «Πού με εἶδε ἔτσι γυμνή ὁ Πραξιτέλης;».
Δὲν χρειαζόταν νὰ σε δεῖ κυρά ὁ Πραξιτέλης, ἀλλὰ με την σμίλη του
φανέρωσε αὐτὰ ποῦ φανταζόταν ὅτι ἤθελε ἀπὸ σένα ὁ Ἄρης στὴν Πάφο.
Ἐσένα θεά δὲν σε φανερώνει οὔτε ὁ Πραξιτέλης, οὔτε ἡ σμίλη του
ἀλλὰ ἡ παμπάλαια φαντασία τῶν ἀνθρώπῳ 

Πέμπτη 28 Μαρτίου 2019

ἡ δὲ πυῤῥίχη παρὰ μὲν τοῖς ἄλλοις Ἕλλησιν οὐκέτι μένει, παρ' ὃ

ἡ δὲ πυῤῥίχη παρὰ μὲν τοῖς ἄλλοις Ἕλλησιν οὐκέτι μένει, παρ' ὃ
καὶ οἱ πόλεμοι κατελύθησαν, παρὰ μόνοις δὲ τοῖς Λακεδαιμονίοις διαμένει
οὖσα τοῦ πολέμου προγύμνασμα· ἐκμανθάνουσί τε πάντες ἐν Σπάρτῃ
ἀπὸ πέντε ἐτῶν πυῤῥιχίζειν. ἡ δὲ καθ' ἡμᾶς πυῤῥίχη Διονυσιακή τις δοκεῖ
ἐπιεικεστέρα οὖσα τῆς ἀρχαίας. ἔχουσι γὰρ οἱ ὀρχούμενοι θύρσους ἀντὶ
2,2.134.35
δοράτων, προίενται δὲ ἐπ' ἀλλήλους καὶ νάρθηκας καὶ λαμπάδας φέρουσιν·
ὀρχοῦνταί τε τὰ περὶ τὸν Διόνυσον καὶ Ἰνδοὺς καὶ Πενθέα. ἡ δὲ γυμνο-
παιδικὴ ἔοικε τῇ πάλαι καλουμένῃ ἀναπάλῃ· γυμνοὶ γὰρ ὀρχοῦνται οἱ
παῖδες πάντες, εὐρύθμους φοράς τινας <ἀποτέμνοντες> καὶ σχήματα
χειρῶν κατὰ τὸ ἁπαλόν, ὥστ' ἐμφαίνειν θεωρήματα πάλης καὶ παγκρατίου
κινοῦντες εὐρύθμως τοὺς πόδας. Διονυσιακὴ γοῦν καὶ αὕτη, τρόποι δ' αὐτῆς
οἱ ὠσχοφόροι καὶ οἱ βακχικοί. γυμναζόμενοι δ' ἐν τῇ γυμνοπαιδικῇ οἱ
παλαιοὶ εἰς τὴν πυῤῥίχην ἐχώρουν· ἡ δὲ χειρονομία καλεῖται, ὑπορχημα-
2,2.135.5
τικὴ δέ ἐστιν, ἐν ᾗ ᾄδων ὁ χορὸς ὀρχεῖται ἐξ ἀνδρῶν καὶ γυναικῶν, ὀρ-
χοῦνται δὲ ταύτην παρὰ Πινδάρῳ Λάκωνες. βέλτιστοι δέ εἰσι τῶν τρόπων
οἳ καὶ ὀρχοῦνται. εἶσι δὲ οἵδε· προσωδιακοί, ἀποστολικοὶ οἱ καὶ παρθένιοι,
εἶσι δὲ καὶ παρὰ βαρβάροις σπουδαῖαι καὶ φαῦλαι ὀρχήσεις, ὡς καὶ παρ'
Ἕλλησιν· κόρδαξ μὲν γὰρ Ἕλλησιν φορτικός, ἡ δ' ἐμμέλεια σπουδαία,
2,2.135.10
ὡς Ἀρκάσι κίδαρις, Σικυωνίοις δ' ὁ ἀλητὴρ καὶ Ἰθακησίοις. ἴδιοι δ' ἦσαν
τὸ παλαιὸν καθ' ἑκάστην ἁρμονίαν αὐλοὶ καὶ ἑκάστῃ ἁρμονίᾳ πρόσφοροι.
Πρόνομος δ' ὁ Θηβαῖος πρῶτος ηὔλησεν ἀπὸ τῶν αὐλῶν τὰς ἁρμονίας· νῦν
δ' εἰκῇ καὶ ἀλόγως ἅπτονται τῆς μουσικῆς.

ΑΘΗΝΑΙΟΣ (ΕΠΙΤΟΜΗ ΔΕΙΠΝΟΣΟΦΙΣΤΩΝ)
Η ΕΙΡΗΝΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
ΣΤΙΣ ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ
ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ

2,2.134.30
Ὁ δέ πυρρίχειος (χορός) δὲν συνηθίζεται στοὺς ἄλλους Ἕλληνες ὅταν δὲν ὑπάρχουν πόλεμοι, ἐκτὸς ἀπὸ τους Λακεδαιμονίους ποῦ τον διατηροῦν σάν προγύμνασμα πολέμου. Καὶ τον μαθαίνουν ὅλοι στὴν Σπάρτη ἀπὸ την ἡλικία των πέντε ἐτῶν Γιὰ ἐμᾶς ὑπάρχει μία ποῖο ἤρεμη ἐκδοχὴ του ἀρχαίου πυρρίχειου σάν Διονυσιακή. Σε αὐτὴν οἱ χορευτές κρατοῦνε θύρσους ἀντὶ γιὰ δόρατα,
2,2.134.35
Προηγοῦνται δέ της (Διονυσιακῆς) πομπῆς κρατῶντας καί νάρθηκες (γιγαντιαία μάραθα) καί λαμπάδες, τραγουδῶντας τις περιπέτειες του Διονύσου με τους Ἰνδοῦς καί τον Πενθέα. Γυμνά παιδιά κάνουν παντομίμες ποῦ θυμίζουν τις παλιές ἱστορίες, με αρμονικές κινήσεις των χεριών όπως στὴν πάλη καί το παγκράτιο καί με ρυθμό στὰ πόδια. Παρόμοιοι με τους Διονυσιακούς τρόπους, εἶναι καί ἤ περιφορά ἐφήβων με κλάδους ἀμπέλου καί οἱ βακχικοί. Ἐξασκῶντας οἱ παλαιοί την γυμνοπαιδική, παρέπεμπαν στὸν πυρρίχιο χορό. Καὶ αὐτὴ εἶναι παντομίμα
2,2,135.5
ἐγκωμιαστική, στὴν ὁποῖα ἄδει χορωδία ποῦ ἀποτελεῖται ἀπὸ ἄνδρες καί γυναῖκες
Οἱ καλύτεροι σε αὐτὲς τις χορωδίες κατά τον Πίνδαρο εἶναι οἱ Λάκωνες στὴν σύνθεση ἀλλὰ την ἐκτέλεση Οἱ συνθέσεις εἶναι γιὰ συνοδεία κιθάρας, ἀποχαιρετισμοῦ ἡ καί χωρίς ὄργανα (ἀκαπέλα) ποῦ ὑπάρχουν καί στοὺς βάρβαρους με σπουδαῖες όπως καί ἄθλιες ὀρχήσεις καθώς καί στοὺς Ἕλληνες Το κόρδωμα γιὰ τους Ἕλληνες εἶναι ἀταῖριαστο ἐνῶ μουσικότητα σπουδαία, όπως στοὺς Ἀρκάδες
2,2.135.10
ἤ περσική τιάρα καί τους Σικυώνιους καί τους Ἰθακήσιους ὁ ἐλεύθερος χορός, ποῦ προτιμοῦν τις παραδοσιακές ἁρμονίες με αὐλούς Ὁ Πρόνομος ὁ Θηβαῖος ἦταν ὁ πρῶτος ποῦ συνέθεσε ἁρμονίες γιὰ αὐλούς, ἐνῶ τώρα τυχαία καί παράλογα συνθέτουν την μουσική.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟΥ
Πυρρίχη: Περιέχουσα πῦρ, ἐκρηκτική (χορός συναρπαστικός γιὰ πόλεμο). Εἶδος χορευτικοῦ ἐμβατηρίου
Πυρρίχη Διονυσιακή: χορός με παρόμοιο ρυθμό με σκοπό τον ἐνθουσιασμό καί την διασκέδαση.
Νάρθηκες: γιγαντιαία μάραθα με καλαμωτό βλαστό, ὅπου κατά τον μῦθο κρύφτηκε το πῦρ ἀπὸ τον Προμηθέα γιὰ νά ἐκπολιτιστοῦν οἱ ἄνθρωποι
Κόρδα: κόρδωμα, χορός με κακόγουστη ἐπιτήδευση Συνήθως σε κωμωδίες.
Φορτικός: Ὑπερβολικός ποῦ δημιουργεῖ ἀποστροφή
Ἐμμέλεια: Προσήλωση στὴν καλή μουσική.
ΠΙΝΑΚΑΣ: Βακχικό χορός (Πυρρίχιος Διονυσιακός)